Bestand (1.6 MB) - VVOG
Bestand (1.6 MB) - VVOG
Bestand (1.6 MB) - VVOG
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
242<br />
Het gebruik van H(S)T in de volgende<br />
situaties werd herzien<br />
- Premature menopauze<br />
- Climacterische symptomen<br />
- Kwaliteit van leven<br />
- Urogenitale atrofie<br />
- Seksueel welzijn<br />
- Osteoporose<br />
- Risico op borstkanker<br />
- Risico op andere vormen van kanker: colonkanker,<br />
endometriumkanker, eierstokkanker, longkanker,<br />
andere<br />
- Cardiovasculaire aandoeningen<br />
- Coronaire hartziekte, beroerte, veneuze trombo-embolie<br />
- Cognitieve functie, ziekte van Alzheimer, Parkinson<br />
- Diverse<br />
Premature en vroege menopauze<br />
- Premature (vóór de leeftijd van 40 jaar) en vroege<br />
menopauze (vóór de leeftijd van 45 jaar), hetzij op een<br />
natuurlijke manier, hetzij geïnduceerd, gaat gepaard<br />
met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit.<br />
- Gegevens uit studies bij postmenopauzale vrouwen<br />
vanaf 50 jaar kunnen niet noodzakelijk worden<br />
geëxtrapoleerd naar jongere menopauzale vrouwen.<br />
- In het algemeen wordt aanbevolen om deze vrouwen<br />
te behandelen ten minste totdat ze de normale<br />
leeftijd voor de menopauze hebben bereikt.<br />
- Een hogere dosering van HST is mogelijk vereist<br />
(bewijsniveau 3).<br />
Climacterische symptomen<br />
- Matig-ernstige tot ernstige symptomen verstoren<br />
de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven van<br />
vrouwen gedurende een periode van variabele (kort<br />
tot zeer lang) duur.<br />
- Bij vrouwen die last hebben van deze symptomen<br />
is H(S)T de meest doeltreffende behandeling. Bij<br />
deze vrouwen verbetert H(S)T de kwaliteit van leven<br />
(niveau 1).<br />
- Sommige symptomen worden toegeschreven aan de<br />
menopauze maar kunnen het gevolg zijn van andere<br />
etiologieën (zoals iatrogene oorzaken).<br />
- Bij asymptomatische vrouwen verbetert HST de<br />
globale kwaliteit van leven niet objectief (niveau 1).<br />
Stemmingsstoornissen<br />
- De overgang naar de menopauze alsook een vroege<br />
menopauze kunnen voor sommige vrouwen een<br />
periode zijn waarin ze extra kwetsbaar zijn.<br />
- Stemmingsstoornissen en depressie als dusdanig zijn<br />
geen indicatie voor H(S)T. Het kan wel nuttig zijn voor<br />
vrouwen met stemmingsstoornissen in combinatie<br />
met climacterische symptomen.<br />
GUNAIKEIA ■ VOL 15 Nr 7 ■ 2010<br />
Urogenitale atrofie<br />
- H(S)T en regelmatige seksuele activiteit verbeteren<br />
genitale atrofie en de symptomen ervan.<br />
- Lokale (topische) behandelingen verdienen de<br />
voorkeur als er geen andere indicaties aanwezig zijn.<br />
- Dit schema vermindert de incidentie van recurrente<br />
urineweginfecties (niveau 1).<br />
- Urine-incontinentie is geen indicatie voor H(S)T.<br />
Osteoporose<br />
- Advies inzake levensstijl (lichaamsbeweging, stoppen<br />
met roken en de alcoholconsumptie beperken…) is<br />
absoluut noodzakelijk voor alle vrouwen.<br />
- Bij vrouwen met een vitamine D-tekort (vitamine D <<br />
30ng/ml) is een vitamine D-supplement aangewezen.<br />
- H(S)T (ET, EPT en Tibolon) is doeltreffend in de<br />
preventie van menopauzegerelateerd botverlies en<br />
vertebrale en/of heupfracturen (niveau 1).<br />
- Daarom kan H(S)T worden gebruikt bij vrouwen met<br />
een hoog risico op osteoporose. Aangezien deze<br />
therapie langdurig moet worden toegepast, moeten<br />
de potentiële risico’s op lange termijn ook worden<br />
afgewogen tegen de voordelen ervan. Het risico op<br />
osteoporose kan worden geëvalueerd aan de hand<br />
van FRAX met BMD en zal apart worden besproken.<br />
- Bij bestaande osteoporose is er meer bewijs voor<br />
het gebruik van andere geneesmiddelen, als er geen<br />
climacterische symptomen aanwezig zijn.<br />
- Raloxifen (een SERM) kan worden gebruikt voor de<br />
preventie van spinale osteoporose en fracturen,<br />
alsook voor invasieve borstkanker. Het heeft geen<br />
bewezen effect op de preventie van heupfracturen.<br />
Het verhoogt de incidentie van trombose (beroerte en<br />
DVT) en kan climacterische symptomen veroorzaken<br />
of versterken (niveau 1).<br />
- Bij 1.000 vrouwen ouder dan 65 zal raloxifen de<br />
jaarlijkse incidentie van borstkanker doen dalen<br />
van 2,7 gevallen tot 1,5 gevallen (reductie: 1,2 gevallen).<br />
Het aantal fracturen zal dalen van 3,7 tot<br />
2,4 fracturen per 1.000 vrouwen per jaar. Het aantal<br />
trombosen zal toenemen van 2,7 tot 3,9 per 1.000 en<br />
het aantal beroertes met 0,7 gevallen per jaar. Het<br />
aantal trombosen was beperkt tot vrouwen met een<br />
hoge ‘Framingham Stroke Risk Score’.<br />
- Andere SERM’s hebben mogelijk een ander profiel.<br />
- Bisfosfonaten (of andere geneesmiddelen zoals<br />
strontium, PTH…) worden gebruikt bij gediagnosticeerde<br />
osteoporose, meestal na de leeftijd van 60 jaar.<br />
Ze hebben een bewezen effect, ook in de preventie<br />
van heupfracturen (niveau 1).<br />
- Deze geneesmiddelen moeten worden gecombineerd<br />
met een adequate calcium- en vitamine D-opname.<br />
- Zoals voor alle langdurig gebruikte geneesmiddelen is<br />
ook voor deze behandeling compliance essentieel.