Vertaling Engels-Nederlands - Fontys Mediatheek Portal

VERTALING SPAANS-NEDERLANDS FENNIE STEENHUIS
uitleggen. ‘La dificultad que tienen’ betekent hier gewoon
dat het lastig, moeilijk voor hen is. Liever niet letterlijk
met moeilijkheid vertalen. Eventueel moeite die ze hebben.
In ‘la única pieza’ betekent ‘única’ enige en niet unieke.
Vuistregel: staat ‘único/a’ vóór het zelfstandig naamwoord,
dan betekent het enig(e); staat het erna, dan betekent het
uniek(e). Toevallig past unieke hier nog redelijk. Niettemin
is het wel een begripsfout, want het gaat erom dat dit deeltje
als enige nog nooit waargenomen is. Niet specifieke. Er wordt
een valse vriend gecreëerd als ‘observada’ met geobserveerde
wordt vertaald. Stel voor uzelf vast dat het vaak om nuances
en collocaties gaat: waarnemen kán hetzelfde betekenen als
observeren, maar ‘Ik heb hem niet waargenomen,’ betekent
iets heel anders dan ‘Ik heb hem niet geobserveerd’. Nooit
geziene past niet erg goed bij het onderwerp. Ook de andere,
wél waargenomen deeltjes zal een mens niet kunnen zien. Del
modelo que describe cómo interactúan las partículas: sommige
inzenders vertaalden standaardmodel maar daarmee wordt
iets toegevoegd wat er in de brontekst niet staat. Het is
gewoon een model. Voor ‘interactúan’ ook ten opzichte van
elkaar gedragen. Interactie kan ook, maar dan wel interactie
tussen en niet interactie van. Te vaag of met een verschoven
betekenis zijn de vertalingen onderling bewegen, op elkaar
inwerken of iets met wisselwerking. Vervolgens komen we
weer een lidwoord tegen (‘las’) waarmee iets algemeens
wordt gezegd en dat dus niet vertaald dient te worden.
Als het vertaald wordt, verwijzen we in het Nederlands
naar bepaalde, specifieke deeltjes terwijl het om deeltjes in
het algemeen gaat. Kerndeeltjes voegt iets toe wat er in de
brontekst niet staat. Se debe a que tiene un tiempo de vida
muy corto antes de desintegrarse en otras partículas: ‘tiene’
is de persoonsvorm bij ‘pieza’. Wordt ‘pieza’ in het eerste
deel van de zin met stukje vertaald en wordt hier bij ‘tiene’
een onderwerp deeltje ingevoegd, dan wordt voor de lezer
minder duidelijk dat het om een en hetzelfde gaat. Hetzelfde
geldt uiteraard voor twee andere benamingen. Een aantal
mensen vertaalt in het begin van de zin deeltje en gaat in
dit gedeelte over op het meervoud deeltjes: verwarrend,
omdat die zouden kunnen verwijzen naar de ‘partículas’
in het middelste deel van de zin, terwijl het om ‘pieza’ gaat.
Uiteenvallen is binnen dit onderwerp de geëigende term voor
‘desintegrarse’. Dus zeker niet opgaat in (bij die betekenis is
het deeltje heel gebleven!), maar ook niet splijt of uiteenspat.
Een taalfout is uit elkaar valt.
Dan nog een opmerking over de hele zin: bij het construeren
van een soepel lopende zin zat het probleem hem er
voornamelijk in om de toevoeging ‘del modelo que describe
Vertaling Nederlands-Spaans
cómo interactúan las partículas’ op een goede plek te krijgen.
Soms zijn hierbij begripsfouten ontstaan: Ze gaven een
verklaring […] vanuit het model bijvoorbeeld, maar ook om
dit deeltje te lokaliseren in het model. De strekking van de
mededeling, namelijk dat het lastig is het deeltje te vinden, is
geheel verdwenen in de vrijere vertaling En de wetenschappers
verklaarden, dat hun grootste probleem is, dat het deeltje slechts
een zéér, zéér kort leven is beschoren vóór het in andere deeltjes
uit elkaar valt. In de eerste plaats hebben de wetenschappers
het niet over hun grootste probleem, maar zeggen ze
gewoon dat het deeltje lastig te vinden is en geven ze daar
een verklaring voor; in de tweede plaats is, zoals gezegd, de
strekking van hun opmerking verdwenen (het hele vinden is
nergens te vinden) en in de derde plaats wordt ‘muy corto’
oververtaald. Met de zin op zich is taalkundig weinig mis,
maar inhoudelijk schort er erg veel aan.
Bij vertalen stuiten we op allerlei problemen: we kunnen
onder meer te letterlijk vertalen of te vrij. In het eerste geval
ontstaan houterige zinnen, in het tweede geval ontstaan
mooie zinnen met inhoudelijke onjuistheden of op zijn
minst verschuivingen in betekenis. Een tekst letterlijk
vertalen is niet moeilijk; de worsteling en de uitdaging
zitten hem erin goede zinnen te maken. Voor wie toegeeft
aan zijn neiging om sec mooie zinnen te maken zitten de
worsteling en de uitdaging én de noodzaak erin om deze
inhoudelijk kloppend te maken.
Bron:
http://www.clarin.com/sociedad/ciencia/Encontraronindicios-particula-Dios_0_608939180.html
Beoordeling Nr. 2, 2012
Goed: Dúo Dinámico, Juana, Isabel, Fortuna, Tram,
Primavera, Isleña, Madreselva
Ruim voldoende: Zapateado, Beata, Corine,
Jacobien, El Berchulero, R.S., Mobi, Musa, Ana,
Truus, M. van de Tuin, Comar, Acto
Voldoende: Henco, Cenicienta
Onvoldoende: Don Pedro
Notatie: Binnen de categorieën staan de
pseudoniemen, gescheiden door komma’s, in
volgorde van aantallen fouten. Pseudoniemen van
inzenders die hetzelfde aantal fouten hadden, zijn
alfabetisch gerangschikt.
Extra ijzer maakt salmonella agressiever
El hierro extra hace más agresiva a la bacteria Salmonella
1
Bloedarmoede kun je bestrijden met extra ijzer in de
voeding. Maar bij kinderen in ontwikkelingslanden kan
dat ook tot een grotere kans op infectieziekte leiden.
Onderzoekers van het UMC St Radboud zochten uit hoe
dat komt en publiceren hun eerste resultaten in PLoS ONE.
150 De Talen - Jaargang 128 - Nr. 5 - mei 2012