PRODUCTENREKENING 2012 - Provincie Groningen

PRODUCTENREKENING 

2012

Productenrekening 2012

INHOUDSOPGAVE PRODUCTENREKENING 2012 

Hoofdstuk 1: Rekening lasten en baten .................................................................................................. 5 

Hoofdstuk 2: Toelichting op de rekening van lasten en baten. ............................................................. 19 

1. Algemeen bestuur ............................................................................................................................. 21 

2. Openbare orde en veiligheid ............................................................................................................. 61 

3. Verkeer en vervoer ............................................................................................................................ 67 

4. Waterhuishouding............................................................................................................................ 111 

5. Milieubeheer .................................................................................................................................... 125 

6. Recreatie en natuur ......................................................................................................................... 159 

7. Economische en agrarische zaken ................................................................................................. 179 

8. Welzijn ............................................................................................................................................. 215 

9. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting........................................................................................ 277 

0. Financiering en algemene dekkingsmiddelen ................................................................................. 311 

Hoofdstuk 3: Staat van herkomst en besteding van middelen ............................................................ 341 

Hoofdstuk 4: Bijlagen........................................................................................................................... 345 

Bijlage A-I: Overzicht personele sterkte en personeelslasten............................................................. 347 

Bijlage A-II: Salarissen en sociale lasten (lastencategorieën 1.1 en 1.2) ........................................... 350 

Bijlage B: Staat van materiële vaste activa ......................................................................................... 352 

Bijlage C: Staat van financiële vaste activa: kapitaalverstrekkingen .................................................. 355 

Bijlage D: Staat van financiële vaste activa: langlopende geldleningen u/g en beleggingen ............. 356 

Bijlage E: Staat van reserves .............................................................................................................. 358 

Bijlage F: Staat van voorzieningen...................................................................................................... 359 

Bijlage G: Staat van opgenomen langlopende geldleningen o/g ........................................................ 360 

Bijlage H: Staat van gewaarborgde geldleningen en garantieverplichtingen...................................... 361 

Bijlage I: Overzicht kapitaallasten en berekening rente-omslag ......................................................... 362 

Bijlage J-I: Kostenverdeelstaat............................................................................................................ 364 

Bijlage J-II: Overzicht van productgroepen van de exploitatie- rekening en van de investeringen belast 

met apparaatskosten ........................................................................................................................... 365 

Bijlage K: Verdelingsmatrix.................................................................................................................. 368 

Bijlage L: Staat van subsidies.............................................................................................................. 380 

3

Hoofdstuk 1: Rekening lasten en baten 

5

Functie Omschrijving LASTEN BATEN 

nummer Gerealiseerd Geraamd Gerealiseerd Gerealiseerd Geraamd Gerealiseerd 

bedrag 2011 bedrag 2012 bedrag 2012 bedrag 2011 bedrag 2012 bedrag 2012 

na wijziging na wijziging 

1 2 5 4 5 8 7 8 

Hoofdfunctie 1 

Algemeen Bestuur 

1.0 Provinciale Staten 2.335.998 

1.1 Gedeputeerde Staten 2.997.198 

1.2 Kabinetszaken 1.127.000 

1.3 Bestuurlijke organisatie 380.198 

1.4 Financieel toezicht op de gemeenten 462.975 

1.5 Uitvoering van overige wettelijke regelingen 1.333.090 

1.6 Overige zaken betreffende algemeen bestuur 3.673.448 

1.7 Overige lasten en baten 2.467.205 

14.777.112 

2.580.716 

6.076.959 

1.455.561 

567.821 

541.050 

1.750.022 

6.625.996 

2.380.025 

21.978.150 

2.428.475 

6.152.399 

1.315.317 

486.182 

494.301 

1.924.427 

5.970.476 

2.790.560 

21.562.137 

44.132 

165.756 

2.668.594 

2.878.483 

Nadelig slot hoofdfunctie 1 11.898.629 

Totaal hoofdfunctie 1 14.777.112 

21.978.150 

21.562.137 

14.777.112 

43.970 

1.006.637 

2.145.898 

3.196.505 

18.781.645 

21.978.150 

4.357 

9.022 

1.000.791 

2.565.954 

3.580.124 

17.982.013 

21.562.137 

7

8 





1 2 5 4 5 8 7 8 


Openbare orde en veiligheid 

2.0 Openbare orde en veiligheid, algemeen 1.411.789 

2.1 Burgerlijke verdediging 

2.2 Overige beschermende maatregelen 

1.411.789 

2.000.497 

2.000.497 

1.332.294 

1.332.294 



2.000.497 

1.332.294 

1.411.789 

2.000.497 

2.000.497 

1.332.294 

1.332.294





1 2 5 4 5 8 7 8 


Verkeer en vervoer 

3.0 Verkeer en vervoer, algemeen 7.385.171 

3.1 Landwegen 28.661.361 

3.2 Boot- en veerdiensten 

3.3 Waterwegen 20.274.515 

3.4 Vervoer 58.049.818 

114.370.865 

23.872.267 

31.857.179 

22.468.415 

70.101.786 

148.299.647 

52.602.368 

37.517.916 

23.140.134 

63.431.724 

176.692.142 

5.204.019 

3.996.539 

86.616.917 

51.766.985 

147.584.460 

13.165.862 

9.101.388 

8.264.705 

58.010.562 

88.542.517 


Voordelig slot hoofdfunctie 3 33.213.595 


148.299.647 

98.691.860- 

78.000.282 

147.584.460 

148.299.647 

4.813.808 

11.695.283 

8.821.787 

52.669.404 

78.000.282 

78.000.282 

9



10 



1 2 5 4 5 8 7 8 


Waterhuishouding 

4.0 Waterhuishouding, algemeen 1.967.492 

4.1 Waterschapsaangelegenheden 373.559 

4.2 Waterkeringen 2.365.122 

4.3 Kwantitatief beheer oppervlaktewater 

4.4 Kwantitatief beheer grondwater 

4.5 Landaanwinning 

4.706.173 

4.500.714 

738.180 

5.238.894 

2.494.472 

665.004 

3.159.476 

894.849 

965.707 

1.860.556 



5.238.894 

3.159.476 

4.706.173 

2.274.691 

2.274.691 

2.964.203 

5.238.894 

2.860.638 

2.860.638 

298.838 

3.159.476





1 2 5 4 5 8 7 8 


Milieubeheer 

5.0 Milieubeheer, algemeen 8.737.395 

5.1 Kwalitatief beheer oppervlaktewater 

5.2 Kwalitatief beheer grondwater en bodem 4.539.701 

5.3 Bestrijding luchtverontreiniging 

5.4 Bestrijding geluidhinder 

5.5 Vergunningverlening en handhaving 9.697.746 

5.6 Ontgrondingen 327.762 

23.302.604 

12.410.704 

6.860.312 

12.566.514 

283.866 

32.121.396 

7.146.066 

5.628.418 

11.752.388 

328.051 

24.854.923 

657.772 

9.902.066 

1.012.846 

60.700 

11.633.384 



32.121.396 

24.854.923 

23.302.604 

120.000 

451.934 

644.016 

15.000 

1.230.950 

30.890.446 

32.121.396 

1.021.461 

523.805 

435.804 

43.200 

2.024.270 

22.830.653 

24.854.923 

11



12 



1 2 5 4 5 8 7 8 


Recreatie en natuur 

6.0 Recreatie en natuur, algemeen 

6.1 Recreatie 1.238.157 

6.2 Natuur 21.701.719 

22.939.876 

7.015.114 

40.010.419 

47.025.533 

5.027.735 

17.979.138 

23.006.873 

693.833 

13.823.531 

14.517.364 



47.025.533 

23.006.873 

22.939.876 

1.171.922 

31.899.792 

33.071.714 

13.953.819 

47.025.533 

623.806 

34.359.107 

34.982.913 

11.976.040- 

23.006.873





1 2 5 4 5 8 7 8 


Economische en agrarische Zaken 

7.0 Algemene economische aangelegenheden 1.033.251 

7.1 Bevordering economische activiteiten 31.168.511 

7.2 Nutsvoorzieningen 7.387.266 

7.3 Agrarische aangelegenheden 2.532.901 

42.121.929 

1.217.281 

28.481.244 

8.968.946 

7.640.846 

46.308.317 

867.887 

22.892.042 

8.410.234 

3.559.746 

35.729.909 

5.925 

7.683.590 

83.655.671 

571.820 

91.917.007 

114.400 

14.152.171 

4.512.670 

18.779.241 




46.308.317 

13.605.803- 

35.729.909 

91.917.007 

46.308.317 

1.757.119- 

14.548.785 

9.332.440 

22.124.106 

22.124.106 

13



14 



1 2 5 4 5 8 7 8 


Welzijn 

8.0 Welzijn, algemeen 12.891.024 

8.1 Educatie 1.351.358 

8.2 Lichamelijke vorming en sport 470.464 

8.3 Kunst en oudheidkunde 9.209.444 

8.4 Sociaal-cultureel werk en ontwikkeling 3.215.579 

8.5 Maatschappelijke voorzieningen 

8.6 Volksgezondheid 1.273.843 

8.7 Ouderenzorg 486.241 

8.8 Jeugdhulpverlening 45.048.227 

73.946.179 

14.919.474 

1.437.151 

475.518 

11.443.700 

3.384.879 

1.340.051 

468.377 

49.644.193 

83.113.343 

13.651.021 

1.069.899 

459.455 

11.229.806 

3.305.648 

1.237.706 

550.825 

49.055.749 

80.560.109 

180.413 

58.082 

332.025 

26.250 

41.014.784 

41.611.553 



83.113.343 

80.560.109 

73.946.179 

105.493 

157.500 

47.662.000 

47.924.993 

35.188.350 

83.113.343 

121.092 

32.077 

312.464 

154.875 

47.566.144 

48.186.652 

32.373.457 

80.560.109





1 2 5 4 5 8 7 8 


Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 

9.0 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, 

algemeen 

9.1 Ruimtelijke ordening 17.933.495 

9.2 Volkshuisvesting 7.562.961 

9.3 Stads- en dorpsvernieuwing 

25.496.456 

23.361.327 

9.083.152 

32.444.479 

44.441.326 

7.321.202 

51.762.528 

16.197.414 

8.610.677 

24.808.092 

Nadelig slot hoofdfunctie 9 688.364 


32.444.479 

51.762.528 

25.496.456 

5.960.548 

5.960.548 

26.483.931 

32.444.479 

5.906.232 

1.158.801 

7.065.033 

44.697.495 

51.762.528 

15



16 



1 2 5 4 5 8 7 8 


Financiering en algemene dekkingsmiddelen 

0.0 Geldleningen korter dan een jaar 7.100.192 

0.1 Geldleningen langer of gelijk aan een jaar 17.347.448 

0.2 Algemene dekkingsmiddelen 

9.704.265 

26.119.300 

9.664.577 

25.716.762 

9.811.819 

47.729.708 

0.2 Algemene uitkering provinciefonds 92.741.263 

0.3 Eigen middelen 47.213.247 

0.4 Deelnemingen 9.528.855 

34.960 

0.5 Onvoorzien 226.745 

0.6 Saldo van kostenplaatsen 195.974 

33.976.495 



36.281.244 

178.429.060 

214.710.304 

34.937 

35.416.276 

186.323.813 

221.740.089 

173.228 

197.669.265 

197.669.265 

11.717.431 

52.938.258 

101.112.975 

48.445.700 

86.688 

409.252 

214.710.304 

214.710.304 

12.120.711 

52.767.927 

108.729.929 

48.034.832 

86.690 

221.740.089 

221.740.089





1 2 5 4 5 8 7 8 

RECAPITULATIE LASTEN EN BATEN 

1 Algemeen bestuur 14.777.112 

2 Openbare orde en veiligheid 1.411.789 

3 Verkeer en vervoer 114.370.865 

4 Waterhuishouding 4.706.173 

5 Milieubeheer 23.302.604 

6 Recreatie en natuur 22.939.876 

7 Economische en agrarische zaken 42.121.929 

8 Welzijn 73.946.179 

9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 25.496.456 

0 Financiering en algemene dekkingsmiddelen 33.976.495 

Totaal gewone dienst voor bestemming 357.049.478 

0.7 Resultaat gewone dienst voor bestemming 177.430.686 

TOTAAL GEWONE DIENST 534.480.164 

21.978.150 

2.000.497 

148.299.647 

5.238.894 

32.121.396 

47.025.533 

46.308.317 

83.113.343 

32.444.479 

36.281.244 

454.811.500 

39.120.037- 

415.691.463 

21.562.137 

1.332.294 

176.692.142 

3.159.476 

24.854.923 

23.006.873 

35.729.909 

80.560.109 

51.762.528 

35.416.276 

454.076.667 

33.512.560- 

420.564.107 

2.878.483 

147.584.460 

1.860.556 

11.633.384 

14.517.364 

91.917.007 

41.611.553 

24.808.092 

197.669.265 

534.480.164 

534.480.164 

3.196.505 

88.542.517 

2.274.691 

1.230.950 

33.071.714 

18.779.241 

47.924.993 

5.960.548 

214.710.304 

415.691.463 

415.691.463 

3.580.124 

78.000.282 

2.860.638 

2.024.270 

34.982.913 

22.124.106 

48.186.652 

7.065.033 

221.740.089 

420.564.107 

420.564.107 

17



18 



1 2 5 4 5 8 7 8 

RESULTAAT BESTEMMING: 

0.7 Resultaat gewone dienst voor bestemming 177.430.686 

0.8 Mutaties reserves 254.372.544 

0.9 Resultaat gewone dienst na bestemming 19.608.379 

273.980.923 

45.668.736 

45.668.736 

149.866.973 

31.674.847 

181.541.820 

96.550.237 

273.980.923 

39.120.037- 

84.788.773 

45.668.736 

33.512.560- 

215.054.380 

181.541.820

Hoofdstuk 2: Toelichting op de rekening van lasten en baten 

Hoofdfunctie 1: Algemeen bestuur 

1001 Ondersteuning Provinciale Staten ......................................................................................... 23 

1101 Gedeputeerde Staten............................................................................................................. 26 

1201 Kabinetszaken........................................................................................................................ 28 

1301 Bestuurlijke organisatie.......................................................................................................... 30 

1401 Financieel toezicht op de gemeenten .................................................................................... 32 

1501 Uitvoering van wettelijke regelingen ...................................................................................... 35 

1601 Bestuurlijke samenwerking .................................................................................................... 38 

1602 Voorzieningen personeel ....................................................................................................... 43 

1603 Communicatie ........................................................................................................................ 46 

1604 Promotie en relatiemanagement............................................................................................ 49 

1701 Diensten voor derden............................................................................................................. 53 

1702 Verhuur van gebouwen.......................................................................................................... 57 

1799 Diverse lasten en baten ......................................................................................................... 59 

Hoofdfunctie 2: Openbare orde en veiligheid 

2001 Openbare orde en veiligheid.................................................................................................. 63 

Hoofdfunctie 3: Verkeer en vervoer 

3001 Mobiliteitsbeleid...................................................................................................................... 69 

3101 (Re)constructie wegen en fietspaden .................................................................................... 76 

3102 Onderhoud en beheer wegen en fietspaden.......................................................................... 82 

3103 Verkeersveiligheid.................................................................................................................. 86 

3301 (Re)constructie waterwegen .................................................................................................. 90 

3302 Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen ................................................................................ 93 

3303 Onderhoud en beheer overige vaarwegen ............................................................................ 97 

3304 Onderhoud en beheer schutsluis Lauwersoog .................................................................... 101 

3401 Luchtvaartvervoer ................................................................................................................ 103 

3402 Collectief personenvervoer .................................................................................................. 105 

Hoofdfunctie 4: Waterhuishouding 

4001 Water.................................................................................................................................... 113 

4002 Water (PLG) ......................................................................................................................... 121 

4101 Waterschapsaangelegenheden ........................................................................................... 123 

Hoofdfunctie 5: Milieubeheer 

5003 Milieubeleid en duurzame ontwikkeling ............................................................................... 127 

5004 Energie en klimaat ............................................................................................................... 133 

5201 Bodemsanering .................................................................................................................... 138 

5202 Duurzaam bodembeheer en afval........................................................................................ 142 

5204 Bodem (PLG) ....................................................................................................................... 145 

5501 Vergunningverlening ............................................................................................................ 147 

5502 Toezicht en handhaving....................................................................................................... 152 

5601 Ontgrondingen ..................................................................................................................... 156 

19

Hoofdfunctie 6: Recreatie en natuur 

6101 Toerisme en recreatie .......................................................................................................... 161 

6102 Toerisme en recreatie (PLG)................................................................................................ 164 

6203 Natuur (PLG)........................................................................................................................ 167 

6204 Landschap en cultuurhistorie (PLG) .................................................................................... 172 

6205 Natuur en landschap ............................................................................................................ 175 

Hoofdfunctie 7: Economische en agrarische zaken 

7001 Algemeen economische zaken ............................................................................................ 181 

7002 Promotie en acquisitie.......................................................................................................... 183 

7003 Toeristische promotie........................................................................................................... 185 

7103 Werkgelegenheid en arbeidsmarkt ...................................................................................... 188 

7106 Regioprogramma's............................................................................................................... 193 

7107 Provinciale bedrijven ............................................................................................................ 197 

7108 Fysieke bedrijfsomgeving..................................................................................................... 200 

7109 Marksectoren ....................................................................................................................... 203 

7201 Nutsvoorzieningen ............................................................................................................... 207 

7303 Landbouw en landinrichting (PLG)....................................................................................... 210 

Hoofdfunctie 8: Welzijn 

8001 Ontwikkeling en ondersteuning welzijn ................................................................................ 217 

8003 Media.................................................................................................................................... 223 

8005 Asielzoekers......................................................................................................................... 225 

8101 Stichting Provinciaal Groninger Studiefonds........................................................................ 227 

8102 Onderwijsbeleid.................................................................................................................... 229 

8201 Sportbeleid ........................................................................................................................... 234 

8310 Creatieve netwerken ............................................................................................................ 237 

8311 Het Verhaal van Groningen.................................................................................................. 242 

8312 Dynamiek in de kunst stad en regio..................................................................................... 250 

8401 Bibliotheken.......................................................................................................................... 258 

8602 Zorg en hulpverlening .......................................................................................................... 261 

8701 Wonen, welzijn en zorg voor kwetsbare groepen ................................................................ 265 

8801 Jeugdzorg............................................................................................................................. 269 

8802 Jongerenparticipatie............................................................................................................. 274 

Hoofdfunctie 9: Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 

9101 Ruimtelijke ontwikkeling....................................................................................................... 279 

9102 Realisatie ruimtelijk beleid.................................................................................................... 286 

9103 Technische infrastructuur..................................................................................................... 291 

9104 Gebiedsgericht werken ........................................................................................................ 293 

9105 Sociaal-economische vitalisering (PLG) .............................................................................. 302 

9201 Bouwen en wonen................................................................................................................ 305 

Hoofdfunctie 0: Financiering en algemene dekkingsmiddelen 

0010 Financieringsmiddelen ......................................................................................................... 313 

0110 Geldleningen langer of gelijk aan 1 jaar............................................................................... 317 

0200 Provinciefonds...................................................................................................................... 320 

0310 Eigen middelen .................................................................................................................... 323 

0410 Deelnemingen ...................................................................................................................... 326 

0500 Onvoorzien........................................................................................................................... 328 

0600 Saldo kostenplaatsen........................................................................................................... 331 

0800 Mutaties reserves................................................................................................................. 334 

20

1. Algemeen bestuur 

No. Omschrijving functie/productgroep lasten baten realisatie raming 

2012 2012 saldo 2012 saldo 2012 

1.0 Provinciale Staten 

1001 Ondersteuning Provinciale Staten 2.428.475 2.428.475 2.580.716 

Totaal functie 1.0 2.428.475 2.428.475 2.580.716 

1.1 Gedeputeerde Staten 

1101 Ondersteuning GS 6.152.399 4.357 6.148.042 6.076.959 

Totaal functie 1.1 6.152.399 4.357 6.148.042 6.076.959 

1.2 Kabinetszaken 

1201 Kabinetszaken 1.315.317 1.315.317 1.455.561 


1.3 Bestuurlijke organisatie 

1301 Bestuurlijke organisatie 486.182 486.182 567.821 

Totaal functie 1.3 486.182 486.182 567.821 

1.4 Financieel toezicht op gemeenten 

1401 Financieel toezicht op gemeenten 494.301 494.301 541.050 


1.5 Uitvoering van wettelijke regelingen 

1501 Wettelijke regelingen 1.924.427 9.022 1.915.405 1.706.052 


1.6 Overige zaken betreffende algemeen bestuur 

1601 Bestuurlijke samenwerking 1.744.772 1.744.772 2.147.202 

1602 Voorzieningen personeel 143.532 1.000.791 -857.259 -734.513 

1603 Communicatie 3.048.820 3.048.820 2.806.309 

1604 Promotie en relatiemanagement 1.033.352 1.033.352 1.400.361 

Totaal functie 1.6 5.970.476 1.000.791 4.969.685 5.619.359 

1.7 Overige lasten en baten 

1701 Diensten voor derden 2.656.659 2.564.616 92.043 38.265 

1702 Verhuur van gebouwen 262.168 65.424 196.744 195.862 

1799 Diverse lasten en baten -128.267 -64.086 -64.181 

Totaal functie 1.7 2.790.560 2.565.954 224.606 234.127 

Totaal hoofdfunctie 1 21.562.137 3.580.124 17.982.013 18.781.645 

21

Productgroepnummer en -naam : 1001 Ondersteuning Provinciale Staten 

Programma : Bestuur 

Portefeuillehouder : Van den Berg 

Productverantwoordelijke : Berkhout 

Productgroepomschrijving 

Provinciale Staten richten zich op hun kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende rol. 

Zij hebben de beschikking over een eigen ondersteuning (griffier en medewerkers griffie). 

Overige voornaamste activiteiten 

Resultaten/activiteiten in planjaar 2012 

Gepland 

Afronding project digitalisering. 

Dit project houdt in dat Provinciale Staten 

van Groningen overstappen van een 

papieren informatiestroom naar een digitale 

informatiestroom. 

Middeleninzet 

Gerealiseerd 

Provinciale Staten hebben in 2012 succesvol de 

overstap gemaakt naar het papierloos vergaderen 

door de introductie van iPads en het programma 

Goodreader. De digitale stukkenstroom zal in de 

volgende jaren verder worden geoptimaliseerd zodat 

de informatie met ieder gewenst device (tijd en plaats 

onafhankelijk) kan worden benaderd. 

Omschrijving realisatie realisatie raming 

Lasten: 

apparaatsk osten 

2011 2012 2012 

- apparaatskosten 

894.625 1.045.037 1.130.704 

directe kosten 

- programmakosten 

* aanvaard beleid 

* nieuw beleid 

- bijdragen aan voorzieningen 

- kapitaallasten 

totaal directe k osten 

Totaal lasten 

Baten: 

- leges en andere heffingen 

- rijksbijdragen 

- overige baten (bijdragen derden) 

- bijdragen uit voorzieningen 

Totaal baten 

1.351.241 1.383.438 1.450.012 

90.132 

1.441.373 1.383.438 1.450.012 

2.335.998 2.428.475 2.580.716 

Saldo lasten en baten 2.335.998 2.428.475 2.580.716 

23

Specificatie lasten en baten 2012 naar producten 

Code Product lasten baten realisatie raming 


100100 Apparaatskosten 1.045.037 1.045.037 1.130.704 

100101 Ondersteuning Prov. Staten: 

- afw. Vgj. Ondersteuning -70.471 -70.471 -69.710 

- vergoeding Prov. Staten 691.571 691.571 682.700 

- reis- en verblijfkosten PS 28.602 28.602 32.200 

- fractievergoedingen 337.640 337.640 337.700 

- verslagen/streaming 35.143 35.143 61.700 

- advertentiekosten 16.119 16.119 12.774 

- scholing statenleden 10.198 10.198 12.378 

- internet statenleden 4.881 4.881 13.270 

- uitvoering duale taken 34.993 34.993 79.900 

- diverse kosten PS 5.841 5.841 5.500 

- rekenkamer 250.800 250.800 250.800 

- facilitair catering 38.120 38.120 30.800 

24 

totaal ondersteuning Prov. Staten 1.383.438 1.383.438 1.450.012 

totaal ondersteuning Prov. Staten 2.428.475 2.428.475 2.580.716 

Analyse van de verschillen tussen raming 2012 en realisatie 2012 

Reis- en verblijfkosten PS: afwijking € 3.598 

Declaratie van reiskosten verloopt overwegend via de presentielijst. Afhankelijk van het aantal 

bijeenkomsten en de opkomst van Statenleden (en commissieleden) in een jaar, kan het bedrag dus 

variëren. In 2012 zijn (nagenoeg) geen reis- en hotelkosten gedeclareerd voor het bijwonen van de 

jaarlijkse IPO conferentie in Leeuwarden, vanwege de geringe reisafstand. Dit is dus een incidentele 

afwijking. 

Verslagen/streaming: afwijking € 26.557 

Ten laste van dit budget worden betaald de schriftelijke verslagen van Statenvergadering (handelingen) 

en verslagen van vertrouwelijke/geheime vergaderingen van Statencommissies. 

Ook de kosten voor de externe streaming van Staten- en commissievergaderingen worden hieruit 

betaald. Het overschot is ontstaan doordat in 2011 een voordeliger contract is afgesloten met een 

(ander) notuleerbureau. In 2013 zal worden bezien of het contract met dit bureau wordt voortgezet en de 

verlaging van de kosten structureel is. Het contract met de provider van de streaming is in 2012 verlengd, 

maar zal in 2013 ook opnieuw worden bekeken. Of en in hoeverre sprake is van een structurele positieve 

afwijking zal in 2013 duidelijk worden. 

Advertentiekosten PS: afwijking -/- € 3.345 

De advertentiekosten variëren jaarlijks en zijn afhankelijk van het aantal activiteiten waarover de Staten 

in de media wensen te adverteren. Gelet op de ambities van de Staten is de verwachting 

gerechtvaardigd dat de kosten ook in 2013 het budget zullen overschrijden. Hier lijkt sprake van een 

structureel tekort. 

Scholing Statenleden: afwijking € 2.180 

Statenleden kunnen jaarlijks een beroep doen op het scholingsbudget tot een maximum van € 500. Het 

budget wordt ook gebruikt voor kosten van scholing die door de provincie (presidium) wordt aangeboden. 

Het betreft een incidenteel overschot.

Internet Statenleden; afwijking € 8.389 

In 2011 is besloten om de internetvergoeding af te schaffen en daarvoor in de plaats ontvangen de 

Statenleden een 3G abonnement op hun iPad. De kosten zijn afhankelijk van het gebruik maar wel met 

een maximum. Het betreft waarschijnlijk een incidenteel overschot. In het kader van de verdere 

digitalisering van het statenwerk zal worden bekeken in hoeverre voortzetting van deze vergoeding in de 

volgende statenperiode (miv maart 2015) aan de orde is. 

Uitvoering duale taken: afwijking € 44.907 

De uitgaven op dit budget (voor enig jaar) zijn moeilijk te voorspellen. In 2012 is en belangrijk deel 

gebruikt voor het laten uitvoeren van extern onderzoek in opdracht van de commissie Grote Projecten, 

de aanschaf van iPads en een jongerenfilm. Voor 2012 is sprake van een incidenteel overschot. 

Facilitair catering: afwijking -/- € 7.320 

De cateringkosten van Provinciale Staten variëren jaarlijks omdat deze mede afhankelijk zijn van het 

aantal en de duur van activiteiten op het provinciehuis, De ervaring leert dat dit budget (vrijwel) altijd 

wordt overschreden. Hier is sprake van een structureel tekort. 

25

Productgroepnummer en -naam : 1101 Gedeputeerde Staten 



Productverantwoordelijke : Scholtens 


Het college van Gedeputeerde Staten vormt het dagelijks bestuur van de provincie en vergadert in die 

hoedanigheid wekelijks (behalve in de vakantieperiodes). De commissaris van de Koningin is voorzitter 

van het college en wordt daarin ondersteund voor wat betreft de voorbereiding en uitvoering van o.a. 

vergaderingen, werkbezoeken en overleggen met derden. 

Voornaamste activiteiten 


Gepland 

Goed voorbereide en efficiënte 

vergaderingen en bijeenkomsten 

26 

Gerealiseerd 

In 2012 zijn 40 reguliere collegevergaderingen 

gehouden. Daarvan was één vergadering op een 

externe locatie (als onderdeel van de jaarlijkse gsmt 

tweedaagse). De vergaderingen waren steeds 

op dinsdag. 

Naast de reguliere vergaderingen zijn drie extra 

vergaderingen gehouden, één keer over de 

situatie m.b.t. de kolencentrale van RWE in de 

Eemshaven en twee keer over de bestuurlijke 

situatie in de gemeente Groningen. 

Tijdens een aantal vergaderingen is een inleiding 

gehouden, o.a. over Interbestuurlijk toezicht en de 

mogelijkheid van de Floriade in Groningen. 

Bij diverse vergaderingen is met het mt overlegd 

over specifieke onderwerpen o.a. over de 

Eemsdelta en Deregulering. Inmiddels schuift het 

mt voortaan elke dinsdag aan in de vergadering 

om gezamenlijk een thema te bespreken. 

Het college, of een delegatie daarvan, heeft 

overleg gevoerd met de Vereniging Groninger 

Gemeenten (1x), de gemeente Groningen (2x), de 

bestuurlijke partners in de Eemsdeltaregio (3x), de 

visitatiecommissie bestuurlijke organisatie (2x), 

het CvB de Hanzehogeschool (1x) en de colleges 

van Drenthe en Fryslân (1x). 

Het college heeft de kennismakingslunches met 

diverse organisaties begin 2012 afgerond. Ook is 

een kennismakingslunch geweest met een aantal 

pasbenoemde burgemeesters.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.452.960 2.666.629 2.617.159 








Totaal lasten 

287.520 3.253.851 3.228.600 

256.718 231.919 231.200 

544.238 3.485.770 3.459.800 

2.997.198 6.152.399 6.076.959 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 4.357 


Totaal baten 4.357 






110101 Ondersteuning Gedeputeerde Staten: 

- Voorgaande jaren ondersteuning GS 

- vergoeding Gedep. Staten 37.382 37.382 48.000 

- deskundige advisering 413.081 413.081 411.800 

- diverse baten GS 4.357 -4.357 

- Voorziening APPA 3.035.307 3.035.307 3.000.000 

totaal ondersteuning Gedep. Staten 3.485.770 4.357 3.481.413 3.459.800 

totaal ondersteuning Gedep. Staten 6.152.399 4.357 6.148.042 6.076.959 


Vergoedingen Gedeputeerde Staten: afwijking € 10.618 

De afwijking is een gevolg van sober en doelmatig uitgavenpatroon GS. 

Diverse baten GS: afwijking € 4.357 

Dit betreft een vergoeding voor reis- en verblijfkosten van Comité van de Regio's voor deelname aan 

vergaderingen. 

27

Productgroepnummer en -naam : 1201 Kabinetszaken 



Productverantwoordelijke : Boerma 


De commissaris van de Koningin (CdK) heeft als rijksorgaan een aantal bestuurstaken dat is vastgelegd 

in zijn ambtsinstructie. Hierbij wordt hij ondersteund door zijn kabinet, dat deel uitmaakt van de afdeling 

Bestuur, Juridische Zaken en Communicatie. 



Gepland 

toezien op ordelijk verloop van de 

procedure met betrekking tot de 

(her)benoeming van een burgemeester. 

In deze procedure heeft de CdK een 

belangrijke rol: op zijn advies wordt de 

vacature opengesteld, hij vormt zich een 

oordeel over kandidaten, geeft de 

vertrouwenscommissie een overzicht van 

de sollicitanten en zijn selectie daaruit. 

Voordat de vertrouwenscommissie haar 

bevindingen in besloten zitting voorlegt aan 

de gemeenteraad, bespreekt ze deze met 

de CdK. Nadat de raad de aanbeveling 

heeft vastgesteld rapporteert de CdK aan 

de minister over het verloop van de 

procedure. 

voorbereiden en begeleiden van 

gemeentebezoeken; 

bevorderen van samenwerking tussen 

vertegenwoordigers van rijksdiensten die in 

de provincie werken en tussen hen, het 

provinciaal bestuur en gemeente- en 

waterschapsbesturen; 

afdoen van klachten van burgers; 

voorbereiden en begeleiding van eventuele 

koninklijke bezoeken; 

adviseren Koninklijke Onderscheidingen. 

28 

Gerealiseerd 

De burgemeestersvacature van gemeente Haren 

is per 1 mei 2012 opgevuld. 

In 2012 zijn waarnemers benoemd in gemeenten 

Hoogezand-Sappemeer (per 2 januari 2013) en 

Marum (per 13 september 2012). 

De herbenoemingen van 2 burgemeesters 

(Menterwolde en Veendam) is voorbereid. 

Er zijn door de CdK gemeentebezoeken gebracht 

aan (10) gemeenten, Delfzijl, Eemsmond, 

Groningen, Grootegast, Hoogezand-Sappemeer, 

Marum, Menterwolde, Oldambt, Slochteren en 

Winsum. 

Samenwerking tussen vertegenwoordigers van 

Rijksdiensten geschiedt door periodieke 

bijeenkomst (de Rijksherendag), georganiseerd in 

noordelijk verband. In 2011 heeft de provincie 

Drenthe, in samenwerking met de Veiligheidsregio 

Drenthe de dag georganiseerd (23 november 

2011). Provincie Fryslan zal de organisatie in 

2013 voor haar rekening nemen. In 2012 is geen 

rijksherenoverleg geweest. 

Er zijn 29 dossiers behandeld van klachten en/of 

brieven van burgers. 

Er zijn 3 Koninklijke bezoeken geweest in de 

provincie Groningen. 

Er werden 111 Koninklijke Onderscheidingen 

toegekend bij Algemene Gelegenheden. 

Bij Bijzondere Aangelegenheden zijn 32 

onderscheidingen toegekend.

Middeleninzet 

In totaal werden 15 verzoeken niet decorabel 

geacht. 

De bedrijven Oosterhof/Holman (Grijpskerk) en 

Bodewes Shipyards (Hoogezand) ontvingen in 

2012 het predikaat Koninklijk. 


Lasten: 




1.112.225 1.300.542 1.440.786 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

14.775 14.775 14.775 

14.775 14.775 14.775 

1.127.000 1.315.317 1.455.561 






120105 Secretariaat CdK: 

- viering 4/5 mei 14.775 14.775 14.775 

totaal secretariaat CdK: 14.775 14.775 14.775 

totaal kabinetszaken 1.315.317 1.315.317 1.455.561 


Geen vermeldenswaardige verschillen. 

29

Productgroepnummer en -naam : 1301 Bestuurlijke organisatie 


Portefeuillehouder : De Vey Mestdagh 

Productverantwoordelijke : Smit 


De zorg voor een adequate bestuurlijke inrichting van de provincie, waarbij wij streven naar een zodanige 

inrichting van het openbaar bestuur en verdeling van taken en bevoegdheden dat publieke taken op het 

juiste niveau worden verricht. Voorts: bemiddelen bij dan wel beslechten van bestuursgeschillen tussen 

gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en de behandeling van klachten over gemeentebesturen. 

Belangrijke actuele ontwikkelingen 

Versterking lokaal bestuur 

Beleid en doelen op termijn 

Inzet op een wezenlijke versterking van de bestuurskracht en samenwerking tussen gemeenten, de 

vormgeving van de samenwerking met gemeenten. 


Gepland 

Een actieve, bemiddelende en zo nodig 

een regisserende rol, wanneer 

gemeenten er onderling niet goed 

uitkomen. In overleg met gemeenten 

nagaan hoe we in de komende vier jaar 

samenwerken. De mogelijkheid tot het 

overhevelen van meer provinciale taken 

naar de gemeenten maakt onderdeel uit 

van dit gesprek. 

Wanneer gereed 

Gepland 

2012 (proces) 

Middelen 

Begroot 

Bestaande formatie. 

30 

Gerealiseerd 

Samen met de gemeenten (VGG) hebben wij 

opdracht gegeven aan een visitatiecommissie om 

een advies uit brengen over noodzakelijk te achten 

wijzigingen in de organisatie van het openbaar 

bestuur in onze provincie. De commissie maakt 

hierbij o.a. gebruik van de uitkomsten van een in 

2012 uitgevoerde zelfevaluatie van de bestaande 

clusters van samenwerkende gemeenten. De 

commissie zou bij haar advies o.m. uitgaan van het 

ook door ons onderschreven profiel van de 

provincie. zoals dat m.n. door de commissie 

Lodders is aangereikt. Vanuit die gedachte wordt 

ook gekeken naar overheveling van taken van 

provincie naar gemeenten, zoals door het Rijk wordt 

bevorderd. 

Gerealiseerd 

De visitatiecommissie zal haar advies op 1 maart 2013 

uitbrengen. 

Besteed 

Bestaande formatie.

Middeleninzet 


Lasten: 




308.377 331.298 221.356 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

71.821 -1.764 525 

156.647 345.940 

71.821 154.883 346.465 

380.198 486.182 567.821 

Saldo lasten en baten 380.198 486.182 567.821 




130100 Apparaatskosten 331.298 331.298 221.356 

130101 Bestuurlijke organisatie: 

- Voorgaande jaren best -3.142 -3.142 

- versterking lokaal bestuur 122.846 122.846 123.000 

- Lidmaatschappen 1.379 1.379 525 

- Deregulering 33.800 33.800 222.940 

totaal bestuurlijke organisatie 154.883 154.883 346.465 

totaal bestuurlijke organisatie 486.182 486.182 567.821 


Voorgaande jaren bestuurlijke organisatie: Afwijking € 3.142 

De vrijval is het gevolg van lager uitgevallen afrekening van nog te betalen 2011. 

Lidmaatschappen: Afwijking -/- € 854 

In verband met nieuwe wetten e.d. is er meer uitgegeven aan lidmaatschappen die nodig zijn, om op de 

hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. 

Deregulering: Afwijking € 189.140 

Deregulering bevond zich primair in de onderzoeks- en beleidsontwikkelingsfase. De daadwerkelijke 

uitvoering brengt meer kosten met zich mee. 

31

Productgroepnummer en -naam : 1401 Financieel toezicht op gemeenten 



Productverantwoordelijke : Smit / Boerma 


Het financiële toezicht dat de provincies uitvoeren op de gemeenten (en gemeenschappelijke regelingen) 

is een medebewindstaak. Het betreft de uitvoering van de wettelijke opgedragen taken, zoals 

omschreven in vooral Titel IV van de Gemeentewet (artikelen 186 t/m 215) en in de Wet financiering 

decentrale overheden (Wet fido). Doel is het bevorderen van een gezond en evenwichtig financieel 

beleid en beheer bij gemeenten. 

Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor een gezond financieel beleid. Het centrale uitgangspunt 

daarbij is dat de toezichthouder gemeenten hun eigen verantwoordelijkheid laat, maar alert reageert op 

risico's die tot financiële ontsporingen kunnen leiden. In het algemeen tracht de financiële toezichthouder 

eraan bij te dragen dat gemeenten blijvend in staat zijn hun taak en rol op een adequate wijze te 

vervullen. 

Hiertoe is door ons het beleidskader 'Zichtbaar toezicht' vastgesteld (mei 2008). Het beleidskader is een 

gezamenlijk product van de toezichthouder provinciale financiën (minister van Binnenlandse Zaken en 

Koninkrijksrelaties) en de toezichthouders gemeentefinanciën (Gedeputeerde Staten). Hierin is de wijze 

vastgelegd waarop - zowel bij het Rijk als bij de provincies - aan het toezicht invulling wordt gegeven 

binnen het wettelijke kader. 

Met het financieel toezicht wordt een structureel financieel gezonde situatie beoogd bij gemeenten (en 

gemeenschappelijke regelingen), zodat deze kunnen voortbestaan zonder een beroep te hoeven doen 

op middelen van de collectiviteit van gemeenten (artikel 12 Financiële-verhoudingswet). 



Gepland 

Het streven is gericht op repressief toezicht 

voor alle gemeenten (100%). Door middel 

van een continu proces van overleg en 

informatie-uitwisseling met gemeenten, is 

het de bedoeling ontwikkelingen zodanig 

tijdig te signaleren dat waar mogelijk 

preventief toezicht kan worden voorkomen 

evenals het afglijden naar de artikel 12status. 

Bevolkingskrimp: 

Indien gemeenten, naar ons oordeel in 

onvoldoende mate rekening houden met de 

te verwachten financiële effecten van de 

bevolkingskrimp zullen wij de betreffende 

gemeente daarop aanspreken. 

Artikel 12-behandeling gemeente 

Loppersum. 

32 

Gerealiseerd 

Voor begrotingsjaar 2012 werden 22 van de 23 

Groninger gemeenten onder het repressieve 

begrotingstoezicht geplaatst. De gemeente 

Bellingwedde werd onder het preventieve 

begrotingstoezicht geplaatst. Naar ons oordeel 

vertoonde de jaarschijf 2012 geen materieel 

begrotingsevenwicht. Op basis van de door de 

gemeente gepresenteerde meerjarenraming bleek 

dat dit evenwicht ook de eerstkomende jaren niet 

hersteld zou (kunnen) worden. 

Gemeenten die worden geconfronteerd met 

bevolkingskrimp en daarvoor een bijdrage uit het 

Gemeentefonds ontvangen (tijdelijke krimpmaatstaf) 

dienen een paragraaf Demografische 

Ontwikkelingen in hun begrotingen en jaarrekeningen 

op te nemen. In deze paragraaf dienen de 

betreffende gemeenten inzicht te bieden in de 

financiële consequenties van de bevolkingskrimp. 

Wij hebben geconstateerd dat alle betreffende 

gemeenten inmiddels een dergelijke paragraaf 

hebben opgenomen. 

Bij beschikking van 12 mei 2011 besloten de 

beheerders van het Gemeentefonds voor de

Uitvoering gezamenlijk onderzoek door 

de provinciale toezichthouders. 

Middeleninzet 

begrotingsjaren 2010 tot en met 2013 aanvullende 

uitkeringen vast te stellen. Hierdoor is (formeel) 

voor 2012 (en 2013) sprake van een incidenteel 

sluitende begroting en is geen sprake van 

materieel begrotingsevenwicht (artikel 12 steun 

wordt beschouwd als incidentele baten). 

Omdat ingaande 2014 materieel begrotingsevenwicht 

weer bereikt kan worden, kon de gemeente 

Loppersum op grond van onze toezichtscriteria in 

2012 voor repressief begrotingstoezicht in 

aanmerking komen (zie ons beleidskader 

'Zichtbaar Toezicht'). 

Door de gezamenlijke provinciale toezichthouders 

is op basis van de gemeentelijke jaarrekeningen 

2011 onderzoek gedaan naar de financiële 

gevolgen van de grondexploitaties. 


Lasten: 




462.975 494.301 540.870 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

180 

180 

462.975 494.301 541.050 






140101 Financieel toezicht op gemeenten: 

- advertentiekosten 180 

totaal financieel toezicht op gemeenten 180 

totaal financieel toezicht op gemeenten 494.301 494.301 541.050 

33


Advertentiekosten: afwijking € 180 

Hiervan is geen gebruik gemaakt. 

34

Productgroepnummer en -naam : 1501 Uitvoering van wettelijke regelingen 





Ten eerste valt hieronder het uitvoeren van diverse wettelijke regelingen en verordeningen, waaronder 

de Drank- en Horecawet. Het gaat hierbij om het deugdelijk functioneren van de overheid voor zover het 

gaat om provinciale taken op basis van het wettelijk stelsel. 

Daarnaast - op basis van de Archiefwet 1995 en de nieuwe Wet revitalisering generiek toezicht die per 

1 januari 2012 in werking treedt - het houden van toezicht op de archiefzorg van de provinciale organen, 

gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, regiopolitie en waterschappen. 

Voorts het adviseren over ingediende bezwaar- en beroepschriften alsmede klachten. 

Hiermee wordt beoogd een optimale besluitvorming van provinciale organen en het voorkomen van 

beroepsprocedures bij de bestuursrechter en de Nationale ombudsman. 


Transitie toezicht archiefzorg 


De archiefinspectie moet de komende jaren haar werkwijze aanpassen aan de nieuwe wet revitalisering 

generiek toezicht (RGT) en de geïnspecteerde overheden moeten voorbereid worden op hun nieuwe rol. 

Het streven is de wet RGT op 1 januari 2012 in werking te laten treden. Er is een Transitieplan 

archiefinspectie 2011-2014 opgesteld en in GS vastgesteld. 

De huidige thematische aanpak van de inspectietaken moet aangepast worden, zodat een generieke 

werkwijze ontstaat. 

Als de geïnspecteerde overheden ‘in control’ zijn kan het provinciaal toezicht meer op afstand. 


Gepland 

verder vormgeven aan de transitie van het 

archieftoezicht in het kader van 

interbestuurlijk toezicht: 

- pilots met gemeenten en 

waterschappen over inhoud 

informatiearrangement; 

- pilots opzet horizontaal toezicht door 

gemeenten en waterschappen. 


Gepland 

2011-2014 

Middelen 

Begroot 

Reguliere budgetten. 

Gerealiseerd 

Het proces van transitie archieftoezicht loopt nog: 

- Pilot over inhoud informatiearrangement met 

gemeenten is uitgevoerd, de waterschappen 

volgen in 2013. 

- Pilots opzet horizontaal toezicht: zwaartepunt in 

2013. 

Gerealiseerd 

2012 grootste deel conform planning. 

Besteed 

n.v.t. 

35

Voornaamste overige activiteiten 


Gepland 

Overige taken archieftoezicht: ad-hoc 

inspecties, voorlichting, landelijke taken, 

jaarverslag. 

Advisering inzake bij de provincie 

ingediende bezwaar- en beroepsschriften 

alsmede klachten. 

Beoordelen van vergunningaanvragen van 

door gemeenten geëxploiteerde horecainrichtingen 

in het kader van de Drank- en 

Horecawet. In 2010 zijn er geen 

vergunningaanvragen geweest, het 1 e 

kwartaal van 2011 ook geen aanvragen. 

Wellicht komen er in 2012 ook geen 

aanvragen. 

Middeleninzet 

36 

Gerealiseerd 

Overige taken zijn uitgevoerd, besluitvorming 

vraagstuk wel/niet benoemen provinciearchivaris 

in de provinciale organisatie en relatie tot het RHC 

Groninger Archieven (GR of DVO) i.v.m. wijziging 

van de Archiefwet loopt. 

Er zijn in 2012 4 vergunningaanvragen gedaan en 

gehonoreerd: 

- Gemeente Haren voor sportcentrum 

Scharlakenhof; 

- Gemeente Groningen voor de 

Stadsschouwburg, dit betrof een aanpassing 

van de eerder verleende vergunning; 

- Gemeente Groningen voor de Oosterpoort, dit 

betrof een aanpassing van de eerder 

verleende vergunning; 

- Gemeente Groningen voor de Stedelijke 

Muziekschool. 


Lasten: 




1.274.044 1.445.814 1.262.375 








Totaal lasten 

59.046 57.691 13.187 

420.922 430.490 

59.046 478.613 443.677 

1.333.090 1.924.427 1.706.052 

Baten: 

- overige baten (bijdragen derden) 44.132 9.022 

Totaal baten 44.132 9.022 

Saldo lasten en baten 1.288.957 1.915.405 1.706.052





150101 Klachtencommissies: 

- Cie rechtsvescherming 17.667 17.667 17.773 

- nationale ombudsman 3.427 3.427 2.854 

totaal klachtencommissies 21.094 21.094 20.627 

150102 Archieftoezicht: 

- archiefinspectie 47.530 5.821 41.709 3.560 

- RHC Groningen Archieven 404.090 404.090 404.090 

totaal archieftoezicht 451.620 5.821 445.799 407.650 

150103 Drank- En Horecawet: 

- Drank- en horecawet 3.202 -3.202 

totaal drank- en horecawet 3.202 -3.202 

150104 Interbestuurlijk toezicht: 

- Interbestuurlijk toezicht 5.898 5.898 15.400 

Interbestuurlijk toezicht 5.898 5.898 15.400 

totaal wettelijke regelingen 1.924.427 9.022 1.915.405 1.706.052 


Nationale Ombudsman: afwijking -/- € 573 

Voor de Nationale Ombudsman betalen wij een bedrag per inwoner van de provincie. Het aantal 

inwoners van de Provincie Groningen is gegroeid. 

Archiefinspectie: afwijking -/- € 38.149 

Dit betreft niet gecorrigeerde salarisbaten in de begroting. 

Drank- en horecavergunningen: afwijking € 3.202 

De baten van de vergunningen waren niet geraamd, omdat niet te ramen is hoeveel vergunningen er 

verleend gaan worden. 

Interbestuurlijk Toezicht (IBT): afwijking 9.502 

Onderschrijding is te verklaren uit het feit dat er veel minder op het communiceren over IBT is uitgegeven 

dan we hadden verwacht. Dat komt enerzijds omdat voorlichtingsbijeenkomsten hier in huis dan wel bij 

de VGG in Ten Boer zijn gehouden, waardoor geen externe accommodaties gehuurd hoefden te worden, 

maar anderzijds ook doordat de gemeenten in eerste instantie de voorlichting aan de gemeenteraden 

over het nieuwe IBT zelf voor hun rekening hebben genomen. 

37

Productgroepnummer en -naam : 1601 Bestuurlijke samenwerking 


Portefeuillehouder : Moorlag, Van den Berg, De Vey Mestdagh 



Interprovinciaal Overleg (IPO): 

De provincie Groningen is lid van de vereniging IPO: het samenwerkingsorgaan van de twaalf provincies. 

Gedeputeerden en de CdK participeren in het bestuur en de bestuurlijke adviescommissies. Provinciale 

Staten participeren in de Algemene Ledenvergadering. 

Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN): 

De provincie Groningen vormt samen met de provincies Fryslân en Drenthe de Gemeenschappelijke 

Regeling SNN. Gedeputeerden en de CdK participeren in het Dagelijks Bestuur, de Bestuurscommissies, 

het Algemeen Bestuur en de strategische bijeenkomsten van de drie colleges van GS. Provinciale Staten 

participeren in het Algemeen Bestuur en in de jaarlijks te houden gezamenlijke bijeenkomst van de drie 

Staten. 

Bestuursacademie Noord-Nederland (BANN): 

Na de privatisering en fusie is de Gemeenschappelijke regeling BANN in stand gebleven als een 

garantievoorziening voor wachtgelden en ziektekostenpremies voor het personeel van de BANN dat in 

2002 is overgegaan naar de stichting Bestuursacademie Noord- en Oost-Nederland (BAONN). De 

provinciesecretaris is lid van het Algemeen Bestuur BANN. 

In april 2004 is de BAONN gefuseerd met de Bestuursacademie West-Nederland tot de 

Bestuursacademie Nederland (BAN). De provincie participeert niet in het bestuur van de BAN. 

De provincie is lid van de steunvereniging BAONN. 

Europa: 

Activiteiten en acties van de provincie Groningen met betrekking tot de Europese Unie en Europa 

worden in beginsel in SNN-verband ontplooid. Zo is Noord-Nederland lid van de Conference of 

Peripheral Maritime Regions of Europe (CPMR) en haar regionale dochterorganisatie North Sea 

Commission (NSC). 

Middels Nordconnect wordt de samenwerking van de vijf economische noordelijke clusters met Duitse, 

Baltische en overige Noordwest-Europese collega's via bestuurlijke contacten ondersteund. Door 

deelname in samenwerking met Kamer van Koophandel wordt PINN als systeem ingezet om het overleg 

met ondernemers samen te versterken. Tot dit onderdeel van de productgroep wordt ook de 

grensoverschrijdende samenwerking met het aangrenzende Duitsland gerekend. 

In SNN-verband worden ook de vertegenwoordigingen in het Comité van de Regio's, andere Europese 

instellingen en de participatie in het Huis van de Nederlandse Provincies vormgegeven. 


Bij de actueel belangrijke projecten en beleidsonderdelen gaat het om: 

1. Uitwerking Bestuursakkoord 2011-2015 

2. Intensivering contacten Duitsland 

Voor de inhoudelijke uitwerking van deze onderwerpen verwijzen wij naar de Programmabegroting - 

programma Bestuur, thema Bestuurlijke samenwerking. 

38



Gepland 

IPO 

Als lid van het IPO mede zorg dragen voor 

een adequate belangenbehartiging van de 

provincies bij het Rijk voor voortzetting van 

het provinciale vernieuwingsproces en 

mede bijdragen aan een efficiënt en 

effectief platform voor uitwisseling van 

kennis en ervaring in provinciaal verband. 

SNN 

Wij participeren als lid in het 

Samenwerkingsverband Noord-Nederland. 

Gelet op de grote opgaven op sociaal- en 

ruimtelijk-economische terrein is het 

gewenst dat het Noorden gezamenlijk 

optreedt in de richting van de rijksoverheid 

en de Europese Commissie. 

Een aantal functies levert door het 

gezamenlijke noordelijk optreden een 

meerwaarde op voor de provincie 

Groningen. Het gaat dan om het platform 

voor overleg en afstemming, de 

lobbyfunctie, de gezamenlijke aanpak en 

optreden ten gunste van arbeidsdeling, de 

regionalisering op Europese schaal. 

Vanaf 2007 participeren wij, in SNNverband, 

in de uitvoering van het EFROprogramma 

2007-2013. 

BANN 

Het belang van een goed 

bestuursdienstonderwijs op regionaal 

niveau wordt onderschreven en 

ondersteund. De provincie is lid van de 

steunvereniging en geeft daarmee gestalte 

aan de verankering van het openbaar 

bestuur met het bestuursdienstonderwijs. 

De steunvereniging is onder meer 

gespreksplatform voor betrokken overheden 

en waterschappen. 

De Gemeenschappelijke Regeling BANN 

blijft in stand als vangnet voor bestaande 

wachtgeldvoorzieningen en 

premiebetalingen voor voormalige 

medewerkers alsmede als garantie voor 

personeel dat bij de fusie met de stichting 

BAON onverhoopt binnen de termijn van het 

sociaal plan ontslagen is. 

Gerealiseerd 

IPO 

Conform planning zijn de vergaderingen 

voorbereid en bijgewoond. 

SNN 

Wij participeren als lid in het 

Samenwerkingsverband Noord-Nederland. Gelet 

op de grote opgaven op sociaal- en ruimtelijkeconomische 

terrein is het gewenst dat het 

Noorden gezamenlijk optreedt in de richting van 

de Rijksoverheid en de Europese Commissie. Tot 

1 juli 2013 bekleedt de provincie Drenthe het 

voorzitterschap van het SNN, daarna zal de 

provincie Fryslan het voorzitterschap overnemen. 

Een aantal functies levert door het gezamenlijke 

noordelijk optreden een meerwaarde op voor de 

provincie Groningen. Het gaat dan om het 

platform voor overleg en afstemming en de 

lobbyfunctie richting Den Haag en Brussel. 

Vanaf 2007 participeren wij, in SNN-verband, in 

de uitvoering van het EFRO-programma 2007- 

2013. Het SNN, en daarmee de provincie 

Groningen, participeert bestuurlijk en financieel in 

het programma Koers Noord. 

BANN 

De steunvereniging heeft in 2012 voor zover 

bekend geen activiteiten ontplooid. 

Alle verplichtingen zijn reeds afgehandeld. Er zijn 

geen verdere acties meer nodig. Derhalve hoeft 

dit punt in de toekomst niet meer te worden 

opgenomen in de rapportages. 

39

Europa 

Door middel van ontmoetingen, overleg en 

samenspraak met bestuurlijke en ambtelijke 

collegae in Duitsland wordt primair inhoud 

gegeven aan goed nabuurschap en wordt 

gezamenlijk met andere partners verdere 

samenwerking gestimuleerd. Via het 

bestaande netwerk van bestuurlijke en 

ambtelijke contacten wordt de 

samenwerking met buitenlandse partners, 

onder meer in het oriëntatiegebied van de 

NOA, op gang gebracht en ontwikkeld. 

De vertegenwoordiging in Europese gremia 

en organisaties en deelname in de 

activiteiten van internationale organisaties 

strekt vooral tot belangenbehartiging van de 

regio. Een betere profilering van Noord- 

Nederland in Europese context is beoogd 

bijkomend effect. 

Het gemeenschappelijke Huis van de 

Nederlandse Provincies te Brussel vormt een 

bruggenhoofd naar de instellingen van de 

Europese Unie. 

Voortdurend wordt aandacht gegeven aan 

ontwikkeling, uitbreiding en onderhoud van 

bestuurlijk relevante internationale netwerken 

en het gezamenlijk behartigen van belangen 

bij de Europese Unie. 

40 

Europa 

Het accent lag in 2012 op het aantrekken van de 

contacten met Duitsland, zowel op 

overheidsniveau als wel tussen bedrijven en 

kennisinstellingen. Daarbij is m.n. ingezet op de 

thema's Agrofood (sensortechnologie in de 

agrofoodketen), Energie, Healthy Ageing in het 

kader van Interreg A. Tegelijkertijd zijn 

grensoverschrijdend projecten ontwikkeld, zoveel 

mogelijk in triple helix verband. Op bestuurlijk 

niveau hebben wij deze ontwikkelingen 

ondersteund met contacten en bezoeken (m.n. 

Bremen, Nedersaksen en Mecklenburg 

Vorpommern). Er is een Duitsland Agenda een 

overzicht van de grensoverschrijdende activiteiten 

aan Provinciale Staten voorgelegd. 

Mede in het licht van de voorbereiding van de 

Europese programma’s is veel aandacht besteed 

aan de belangenbehartiging in Brussel en de 

profilering van Noord-Nederland bij de divers 

gremia. Wat betreft de Europese gremia hebben 

wij gekozen voor een actieve invulling van ons 

lidmaatschap van het Comité van de Regio’s waar 

bij we met name Noord- Nederland als Europese 

energieregio profileren. Dat heeft er toe geleid dat 

de Groninger bestuurlijke vertegenwoordiger in 

het Comité van de Regio’s is aangewezen om een 

advies aan de Europese Commissie over 

Europese energienetwerken voor te bereiden.

Middeleninzet 


Lasten: 




505.040 571.227 896.956 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

1.170.569 1.073.756 1.098.707 

17.300 99.789 151.539 

1.187.869 1.173.545 1.250.246 

1.692.909 1.744.772 2.147.202 






160101 IPO: 

- bijdrage IPO 581.001 581.001 584.009 

totaal IPO 581.001 581.001 584.009 

160102 SNN: 

- bijdrage SNN 532.992 532.992 533.000 

totaal SNN 532.992 532.992 533.000 

160103 NHI/Europa: 

- waarderingssubsidie EDR 6.800 6.800 6.800 

- activiteiten Europa algemeen 2.536 2.536 4.125 

- internationale samenwerking 1.700 1.700 18.300 

- Intensiveren contacten Duitsland 48.516 48.516 100.000 

totaal NHI/Europa 59.552 59.552 129.225 

160104 BANN: 

- bijdrage BANN 4.012 

totaal BANN 4.012 

totaal bestuurlijke samenwerking 1.744.772 1.744.772 2.147.202 

41


Activiteiten Europa algemeen: afwijking € 1.589 

Het budget is bestemd voor incidentele uitgaven voor de organisatie van vergaderingen en 

bijeenkomsten in Europees kader. Er zijn minder activiteiten dan verwacht. 

Internationale samenwerking: afwijking € 16.600 

Het onderschrijding is vanwege het minder plaatsvinden van een aantal activiteiten in 2012 op 

grensoverschrijdend gebied. In 2013 zijn er meer activiteiten gepland. 

Intensiveren contacten Duitsland: afwijking € 51.484 

Een deel van de activiteiten is gefinancierd door Interreg A. Het is niet gezegd dat ook in de toekomst de 

financiering door Interreg A zal plaatsvinden. 

Bijdrage BANN: afwijking € 4.012 

Het BANN-krediet is een reservering voor bijdragen in wachtgelden. Er hebben zich tot nu toe geen 

wachtgeldverplichtingen voorgedaan. 

42

Productgroepnummer en -naam : 1602 Voorzieningen personeel 

Programma : Bedrijfsvoering 

Portefeuillehouder : Moorlag 

Productverantwoordelijke : Corporaal 


Uitvoeren van voorzieningen ten behoeve van het huidige en voormalige personeel. 



Gepland 

financiële bijdrage personeelsvereniging; 

reünie oud-werknemers; 

uitvoering diverse regelingen gewezen 

ambtenaren; 

behandelde klachten ongewenste 

intimiteiten; 

fitness-facilitering; 

IKAP-facilitering (o.a. fietsprivé, koop en 

verkoop verlof). 

Gerealiseerd 

Er is een bijdrage van € 9.250 gedaan. 

De reünie voor oud-medewerkers heeft in april 

2012 plaatsgevonden 

Er hebben diverse aanvulling op FPU-uitkeringen 

en bovenwettelijke (de provincie is 

eigenrisicodrager) WW-lasten plaatsgevonden. 

Er zijn 15 klachten binnen gekomen van 

medewerkers bij de vertrouwens persoon. Deze 

klachten zijn allen in goed overleg afgehandeld. 

121 medewerkers maken gebruik van de 

faciliteiten voor fitness. De eigen bijdrage is € 15 

per persoon per maand. 

De organisatie heeft op basis van de rechtspositie 

IKAP (cafetaria-model) ook in 2012 gefaciliteerd. 

43

Middeleninzet 


Lasten: 




116.564 44.532 44.364 








Totaal lasten 

44 

74.180 99.000 369.810 

19.200 19.200 

-2.200.000 

-2.106.620 99.000 389.010 

-1.990.056 143.532 433.374 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 29.341 18.524 185.620 

- bijdragen uit voorzieningen 135.515 982.267 982.267 

Totaal baten 164.856 1.000.791 1.167.887 

Saldo lasten en baten -2.154.912 -857.259 -734.513 





160201 Huidig personeel: 

- personeelsvereniging 10.522 10.522 9.250 

- integriteit 70 70 1.080 

- bedrijfsfitness 81.469 18.524 62.945 53.500 

- afwikkeling IZR 132.120 

- Verstrekte Lening 1.222 1.222 1.220 

- voorziening frictiekst. bezuinigingen 11/15 982.267 -982.267 -982.267 

totaal huidig personeel 93.283 1.000.791 -907.508 -785.097 

160202 Inactief personeel: 

- gepensioneerdendag 4.315 4.315 6.220 

- personeelsfonds 1.401 1.401 

- voorziening WAO 

totaal inactief personeel 5.717 5.717 6.220 

totaal voorzieningen personeel 143.532 1.000.791 -857.259 -734.513


Personeelsvereniging: afwijking -/- € 1.272 

De overschrijding van € 1.272 is ontstaan doordat naast de jaarlijkse bijdrage aan de 

personeelsvereniging ook de cateringkosten van de georganiseerde activiteiten uit dit budget betaald 

zijn. 

Integriteit: afwijking € 1.010 

De kosten voor de commissie vertrouwenspersonen (integriteit) worden betaald uit het arbobudget, er is 

van dit budget daarom vrijwel geen gebruik gemaakt. 

Bedrijfsfitness: afwijking -/- € 9.445 

De overschrijding op de uitgaven van € 4.869 is ontstaan door een stijging van de kosten per persoon 

met ingang van het tweede kwartaal. 

De onderschrijding op de inkomsten van € 4.576 is ontstaan door een afname van het aantal deelnemers 

in de loop van het jaar. 

Afwikkeling IZR: afwijking € 132.120 

Bij de afronding vereffening vermogen IZR is in de respectievelijke colleges van Gedeputeerde Staten 

afgesproken dat in het Georganiseerd Overleg (GO) van de provincie wordt gekeken aan welke projecten 

of specifieke doelen een deel van het restantvermogen IZR kan worden besteed. 

Het totaal resterend IZR-vermogen bedraagt € 1.710.000. Het aandeel van de provincie Groningen 

daarin bedraagt € 132.120. De beschikbare middelen dienen ten gunste van de medewerkers te worden 

besteed. 

Momenteel of op korte termijn wordt, onder andere in het Georganiseerd Overleg, gesproken over de 

besteding van de middelen vereffening vermogen IZR. De besteding van de beschikbare middelen heeft 

derhalve niet meer in 2012 kunnen plaatsvinden. 

Deze middelen ad € 132.120 worden naar 2013 overgeboekt. 

Gepensioneerdendag: afwijking € 1.905 

De onderschrijding op dit krediet heeft te maken met de deelname van geringer aantal gepensioneerden 

aan deze dag dan waarop was gerekend. 

45

Productgroepnummer en -naam : 1603 Communicatie 





Bestuurlijke en communicatieve advisering van het college van Gedeputeerde Staten in zijn externe 

contacten, het toelichten van en creëren van draagvlak voor het beleid en het onderhouden van de 

dialoog met de doelgroepen. Het informeren van bestuurlijk en ambtelijk betrokkenen binnen de provincie 

door het adviseren van de organisatie omtrent de keuze van boodschap, vorm en kanaal, het uitbrengen 

van periodieken en het organiseren van (interne) evenementen. 

Via de externe communicatie wordt een systematische bijdrage geleverd aan een duidelijk beeld van de 

taken van de provincie en het provinciaal beleid; verstrekken van informatie. Versterken van de 

betrokkenheid van belanghebbenden om draagvlak voor het provinciaal beleid te creëren. 

Opbouwen en onderhouden van goede contacten met de media en overige intermediairs. 

Het accent bij de communicatie met burger en intermediairs komt in het kader van interactief beleid 

steeds meer te liggen op tweezijdige communicatie, dus ook de communicatie naar de provincie toe. 

Bij de interne communicatie zal steeds het accent liggen op het gebied van informatie aan de 

medewerkers over wat hun collega's doen om zo het 'wij-gevoel' en daarmee de motivatie van de 

medewerkers te versterken. 



Gepland 

Beleidscommunicatie: 

publiekscampagne …ook de provincie; 

bestuurlijke en communicatieve advisering 

GS; 

project Factor C. 

46 

Gerealiseerd 

Beleidscommunicatie: 

In 2012 hebben we de notitie Focus en Zichtbaar 

verder uitgewerk.. Er is gekozen om de 

communicatie te concentreren op drie thema’s 

Werk, Energie en Leefbaarheid. Deze thema’s 

hebben we communicatief verder uitgewerkt. Met 

deze keuze verlaten we de campagne '…ook de 

provincie’. De pay-off die we voortaan gaan 

gebruiken is: 'Provincie Groningen: werk, energie 

en leefbaarheid'. Onze communicatiemiddelen 

hebben we hier al deels op aangepast zoals de 

GS-besluitenlijst. 

Op diverse dossiers is advies gegeven, onder 

meer vergunning RWE, Regiotram, windenergie. 

Wekelijks wordt er een nieuwsmonitor van 

publicaties in de media gemaakt om te monitoren 

hoe we in het nieuws komen. 

Factor C is gericht op het communicatie bewuster 

maken van de organisatie. In dit kader zijn we dit 

jaar gestart met het organiseren van communicatie 

cafés. In deze cafés wordt op een actieve 

wijze met collega’s communicatie-vraagstukken 

en werkmethoden behandeld. Onder meer is er 

een workshop georganiseerd over wie is je 

doelgroep en werkvormen voor bijeenkomsten.

Publiekscommunicatie: 

provinciale informatiepagina; 

website. 

Middeleninzet 

Publiekscommunicatie: 

We hebben elf provinciale pagina’s gepubliceerd 

in de huis-aan-huiskranten van NCD media en 

Wegener media. Uit de provinciale monitor is 

gebleken dat de waardering voor de leesbaarheid 

van de pagina sterk is toegenomen, 84% van de 

inwoners waardeert de leesbaarheid met goed of 

zeer goed. 

We hebben een nieuw intranet gerealiseerd, we 

maken meer gebruik van sociale media en zijn 

actiever gaan twitteren. Dit heeft ons de eretitel 

van de beste twitterende provincie opgeleverd. 


Lasten: 




2.440.475 2.566.993 2.277.381 








Totaal lasten 

571.711 481.827 530.198 

571.711 481.827 530.198 

3.012.186 3.048.820 2.807.579 

Baten: 

- leges en andere heffingen 900 1.270 




Totaal baten 900 1.270 


47





160302 Beleidsvoorlichting: 

- beleidsvoorlichting 248.976 248.976 275.298 

- monitoring 11.825 11.825 22.900 

48 

totaal beleidsvoorlichting 260.801 260.801 298.198 

160304 Publieksvoorlichting: 

- verkoop drukwerken -1.270 

- Voorgaande jaren Publieksvoorlichting -1.927 -1.927 

- provinciale infopagina Nieuws-TV 222.953 222.953 232.000 

totaal publieksvoorlichting 221.026 221.026 230.730 

totaal communicatie 3.048.820 3.048.820 2.806.309 


Beleidsvoorlichting: afwijking € 26.322 

De onderschrijding op dit budget heeft te maken met de sobere en doelmatige lijn die we aanhouden bij 

de uitvoering van ons communicatiebeleid. In 2012 waren er geen bijzondere evenementen of projecten 

waar we extra communicatiebudget op hebben ingezet. In 2013 zal dit wel het geval zijn met o.m. de 

regiotour GS en het bezoek van het koninklijk paar. 

Monitoring: afwijking € 11.075 

Doordat er een scherpere prijscalculatie is gemaakt, heeft dit een voordeel opgeleverd. 

Voorgaande jaren Publiekvoorlichting; afwijking € 1.927 

Dit betreft vrijval van een nog te betalen post uit 2011 van de NDC. 

Verkoop drukwerken: afwijking -/- € 1.270 

Bij de voordracht nummer 25/2011 is besloten de provinciale publicatie gratis aan te bieden. 

Dit is in de begroting aangepast.

Productgroepnummer en -naam : 1604 Promotie en relatiemanagement 


Portefeuillehouder : Van den Berg, De Vey Mestdagh 

Productverantwoordelijke : Boerma, Hermse 


Via relatiemanagement investeren wij in het opbouwen en onderhouden van goede contacten met 

personen, instanties en organisaties van wie de provincie (mede) afhankelijk is bij het realiseren van haar 

doelstellingen. De mensen die voor ons van belang zijn laten we op een zinvolle en aangename manier 

kennismaken met Groningen. Een kennismaking met ons gebied, maar ook met het provinciaal bestuur. 

Via diverse kanalen profileren we onze organisatie nadrukkelijk als een provincie die zich inzet voor 

energie, werk en leefbaarheid. Onze campagnes zijn er op gericht om Groningen bij een breed publiek 

zichtbaar te maken. 

Onder de vlag van 'Er gaat niets boven Groningen' voeren wij met de gemeente Groningen, Marketing 

Groningen, Kamer van Koophandel, Groninger Museum en diverse bedrijven en organisaties jaarlijks 

gezamenlijk campagne om Groningen in de rest van Nederland te promoten. Deze zgn. ‘Ambassadeurs 

van Groningen’ sponseren de activiteiten van Groningen Promotie. Groningen Promotie zet in op de 

gemeenschappelijke promotie van Groningen als vestigingsplaats voor bedrijven en als zakenpartner, 

door een positief beeld te laten zien over Groningen. 

In de profilering spelen ook evenementen een rol, omdat deze bijdragen aan het 

'corporate image' van Groningen in Nederland. Met het evenementenbudget willen we grote en 

middelgrote evenementen ondersteunen die door hun promotionele en inhoudelijke waarde bijdragen 

aan een positief imago van Groningen en aan bestedingen in Groningen. Evenementen zijn van belang 

voor de leefbaarheid en de ontwikkeling van onze provincie. Door evenementen en manifestaties te 

ondersteunen, kunnen we het beeld van Groningen als een enerverende en bedrijvige provincie 

versterken. 


Resultaten in planjaar 2012 

Gepland 

Relatiemanagement: 

aanschaf van relatiegeschenken; 

uitnodigen relaties bij evenementen; 

uitnodigen relaties op de Voorwaarts 

Voorwaarts; 

nieuwjaarsreceptie. 

Gerealiseerd 


Er zijn dit jaar verschillende artikelen voor 

verschillende doelgroepen aangeschaft, zoals 

diverse boeken, fotoboeken en toeristische 

boeken, handdoeken, usb-sticks en paraplu’s. 

Tijdens Noorderzon hebben zo’n 80 politieke 

relaties (inclusief het eigen college) het voor hen 

georganiseerde diner en een voorstelling bezocht. 

Er werden diverse relaties mee genomen naar de 

thuiswedstrijden van FC Groningen en de 

GasTerraFlames. 

De deelnemers aan de Charity Run van de 4Mijl 

werden voorafgaand op het provinciehuis 

ontvangen. 

Verschillende groepen relaties waren aanwezig 

tijdens de vaardagen op het door ons 

gesponsorde schip de Voorwaarts Voorwaarts. 

Zo'n 350 relaties hebben de nieuwjaarsontvangst 

bezocht. 

49

Groningen Promotie: 

voortzetting campagne Er gaat niets boven 

Groningen; 

organiseren netwerkbijeenkomsten 

Ambassadeurs van Groningen. 

Evenementen: 

ondersteunen van evenementen op het 

gebied van cultuur, sport en toerisme die 

door hun promotionele en inhoudelijke 

waarde positief van invloed zijn op de 

beeldvorming - zowel van inwoners als 

daarbuiten - van de provincie. 

50 

Groningen Promotie: 

In mei is een gratis toeristische bijlage over de 

fietsknooppuntenroutes, gecombineerd met de 

Tuin & Kunst Tiendaagse, bij de huis aan huis 

bladen verspreid. 

Er is een Facebookpagina gemaakt die als zender 

gebruikt wordt als activatiemiddel bij activiteiten 

zodat mensen daar het merk ‘Er gaat niets boven 

Groningen’ verder brengen. In een 'insert' met 

sticker bij het Dagblad van het Noorden werden 

mensen oproepen om ergens een ‘G’ sticker op te 

plakken, dit te fotograferen en op de 

Facebookpagina te zetten. Het viel iedereen op 

dat er ineens weer veel auto’s en fietsen 

rondreden met de G-sticker er op. 

Begin 2012 is, in samenwerking met het 

Congresburo en Marketing Groningen, een gratis 

informatieboekje over stad en provincie 

verschenen: 'Groningen,' (oplage van 25.000). 

een jaarlijkse bijdrage aan de toeristische 

campagne van Marketing Groningen in opdracht 

van de provincie die loopt van 2009-2012; 

We hebben bijdragen aan diverse initiatieven van 

derden geleverd. 

De economiecampagne (met maandelijkse 

nieuwsbrief) is vervolgd en de website is in een 

nieuw jasje gestoken; 

Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van 

een toeristische promotiefilm over stad en 

provincie (planning verschijning: voorjaar 2013). 

Er zijn 2 netwerkbijeenkomsten georganiseerd 

voor de Ambassadeurs van Groningen. 

Evenementen: 

In 2012 hebben 25 evenementen een subsidie 

ontvangen uit het Budget Evenementen, waarvan 

13 evenementen op het gebied van cultuur, 

7 sportevenementen en 5 andere evenementen 

(toerisme/wetenschap of een combinatie van 

categorieën). Deze evenementen vonden zowel in 

de stad als verspreid over de hele provincie 

Groningen plaats en hebben in totaal 434.388 

bezoekers getrokken en veel media-aandacht 

bereikt.

Middeleninzet 


Lasten: 




146.550 266.567 260.586 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

811.859 766.785 1.139.775 

811.859 766.785 1.139.775 

958.410 1.033.352 1.400.361 

Saldo lasten en baten 958.410 1.033.352 1.400.361 





160403 Grote en middenevenementen: 

- Middenevenementen Incidenteel 

- evenementen 340.224 340.224 718.975 

- St. Atletiekevenementen 40.000 40.000 40.000 

- St. Eurovoetbal 17.500 17.500 17.500 

- Nelli Cooman Games 17.500 17.500 17.500 

- Tocht om de Noord 25.000 25.000 25.000 

- Zomer Jazz Fietstoer 12.500 12.500 12.500 

- Winterwelwaart 15.000 15.000 15.000 

totaal grote en middenevenementen 467.724 467.724 846.475 

160404 Relatiemanagement: 

- relatiemanagement 210.462 210.462 204.700 

totaal relatiemanagement 210.462 210.462 204.700 

160405 Groningen promotie: 

- bijdrage GPO 88.600 88.600 88.600 

totaal Groningen promotie 88.600 88.600 88.600 

totaal promotie en relatiemanagement 1.033.352 1.033.352 1.400.361 

51



Geen vermeldenswaardige verschillen. 

52

Productgroepnummer en -naam : 1701 Diensten voor derden 



Productverantwoordelijke : Diversen 


Diensten verleend aan derden worden binnen dit product verantwoord, evenals de ontvangsten hiervoor. 

Het kan hierbij gaan om ureninzet van provinciaal personeel dan wel levering van interne producten. 

Dienstverlening aan derden vergroot de flexibiliteit van de eigen werknemers en heeft een gunstig effect 

op het beeld van de provincie. 



Gepland 

voor het SNN het verzorgen van de 

financiële administratie en het opstellen van 

begroting en rekening; 

het beschikbaar stellen van personeel voor 

advisering en voorbereiding van de 

besluitvorming door de Commissie 

Bodemdaling; 

ter ondersteuning van de Regio Groningen- 

Assen het inzetten van een secretaris en 

overige ondersteuning. 

Gerealiseerd 

Voor het SNN is de financiële administratie 

verzorgd en is een bijdrage geleverd aan het 

opstellen van de jaarrekening. 

Voor advisering en voorbereiding van de 

besluitvorming door de Commissie Bodemdaling 

is personeel beschikbaar gesteld. 

Ter ondersteuning van de Regio Groningen-Assen 

zijn diverse mensen ingezet. 

Inzet personeel als EU-lobbyist. 

Beschikbaarstelling personeel voor de inzet ten 

behoeve van onder andere de Regiotram, Eems 

Dollard Regio, SNN en overige werken voor 

derden. 

53

Middeleninzet 


Lasten: 




2.420.085 1.018.294 351.011 








Totaal lasten 

54 

152.237 1.638.365 1.777.352 

152.237 1.638.365 1.777.352 

2.572.322 2.656.659 2.128.363 

Baten: 


- rijksbijdragen 1.296 

- overige baten (bijdragen derden) 2.622.215 2.564.616 2.090.098 


- overige administratieve boekingen 

Totaal baten 2.623.511 2.564.616 2.090.098 

Saldo lasten en baten -51.189 92.043 38.265




170100 Apparaatskosten 1.018.294 1.018.294 351.011 

170101 Diensten voor SNN: 

- apparaatskosten 73.076 73.076 70.257 

- vergoeding 156.626 -156.626 -156.193 

totaal diensten voor SNN 73.076 156.626 -83.551 -85.936 

170102 Diensten voor Commissie Bodemdaling: 


- directe kosten 216.781 216.781 232.008 

- vergoeding 371.260 -371.260 -270.500 

totaal diensten Comm. Bodemdaling 426.074 371.260 54.814 185.502 

170104 Diensten voor Regiovisie: 


- vergoeding 676.811 -676.811 -777.591 

totaal diensten voor Regiovisie 689.310 676.811 12.499 109 

170105 Diensten voor de EDR: 


- vergoeding 67.145 -67.145 -64.975 

totaal diensten voor de EDR 66.116 67.145 -1.028 565 

170106 EU-Lobbyist: 


- vergoeding 87.401 -87.401 -89.470 

totaal EU-Lobbyist 168.285 87.401 80.884 110.519 

170107 Diensten P.B. Cultuurfonds 


- vergoeding 11.819 -11.819 -12.300 

totaal diensten P.B. Cultuurfonds 135.808 11.819 123.989 80.657 

170108 Diensten Regiotram: 


- vergoeding 103.026 -103.026 -114.907 

totaal diensten Regiotram 79.445 103.026 -23.581 

170199 Overige diensten voor derden: 

- directe kosten 250 250 

- vergoeding 1.090.528 -1.090.528 -604.162 

totaal overige diensten voor derden 250 1.090.528 -1.090.278 -604.162 

totaal diensten voor derden 2.656.659 2.564.616 92.043 38.265 

55


Diensten voor Commissie Bodemdaling: afwijking € 130.688 

De afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door onderbezetting van 0,7 fte, zowel in de begroting als in 

de realisatie. 

Diensten Regiovisie: afwijking -/- € 12.390 

De afwijking van de kosten bestaat uit directe kosten die begrotingstechnisch niet zijn aangepast. 

Het verschil in baten bestaat uit meer- en minderopbrengsten van doorberekende salariskosten. 

EU-lobbyist: afwijking € 29.635 

Het verschil bestaat voornamelijk uit toelagen en reiskosten en onderbezetting van 0,15 fte, die niet in de 

normatieve begroting zijn opgenomen. 

Diensten PBC-fonds: afwijking -/- € 43.332 

Door samenvoeging van de afdelingen naar BJC is er met de versleuteling begrotingstechnisch een deel 

van de algemene apparaatskosten aan de apparaatskosten toegerekend. 

Diensten Regiotram: afwijking € 23.581 

Er is minder gedeclareerd ivm met het opheffen van de Regiotram. Dit is in de begroting niet verwerkt. 

Tevens zijn de kosten van de administratieve ondersteuning van 2012 niet in de begroting opgenomen. 

Overige Diensten voor derden: afwijking € 486.116 

Door detacheringen is er een meeropbrengst ontstaan van € 165.032. 

Met betrekking tot diensten van derden ontstaat een voordeel van € 321.084. Dit betreft voornamelijk 

inzet personeel voor diverse bruggen in de provincie Groningen en Drenthe. 

56

Productgroepnummer en -naam : 1702 Verhuur gebouwen 



Productverantwoordelijke : Tetteroo 


Verhuur van vrijgekomen delen van het provinciehuis, zodat geen langdurige leegstand van 

(kantoor)ruimte plaatsvindt. 



Gepland 

Verhuur van kantoorruimte in het 

provinciehuis. 

Middeleninzet 

Gerealiseerd 

In 2012 is 370 m² verhuurd aan Construction 

Fitness. Per 1 januari 2011 heeft VSB de huur van 

56 m² opgezegd. Hiervoor is nog geen nieuwe 

huurder gevonden. 


Lasten: 




138.286 262.168 251.662 








Totaal lasten 

138.286 262.168 251.662 

Baten: 





Totaal baten 40.799 65.424 55.800 


57





170201 Verhuur van gebouwen: 

- huuropbrengst 50.917 -50.917 -45.800 

- Bijdrage watersch. V. MURA-panden. 14.507 -14.507 -10.000 

58 

totaal verhuur van gebouwen 65.424 -65.424 -55.800 

totaal verhuur van gebouwen 262.168 65.424 196.744 195.862 


Huuropbrengst: afwijking € 5.117 

Er is een nieuw huurcontract gemaakt daardoor zijn de ontvangsten hoger dan begroot. 

Bijdrage waterschap voormalige MURA-panden: afwijking € 4.507 

Het verschil bestaat voornamelijk uit een eenmalige extra huuropbrengst.

Productgroepnummer en -naam : 1799 Diverse lasten en baten 



Productverantwoordelijke : Hassert 


Hier worden de betalingsverschillen en afwikkelingsverschillen voor zover niet toe te rekenen aan 

productgroep verantwoord 

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

-243.402 -128.267 

-243.402 -128.267 

-243.402 -128.267 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 4.285 -64.086 


- afwikkeling baten voorgaande jaren 

Totaal baten 4.285 -64.086 

Saldo lasten en baten -247.687 -64.181 

59




179901 Betalingsverschillen: 

- kasverschillen 

- afrondingsverschillen 0 46 -46 

60 

totaal betalingsverschillen 0 46 -46 

179999 Afwikkeling voorgaande jaren: 

- afwikkeling voorgaande jaren -128.267 -64.132 -64.135 

totaal afwikkeling voorgaande jaren -128.267 -64.132 -64.135 

totaal diverse lasten en baten -128.267 -64.086 -64.181 


Afwikkeling voorgaande jaren: afwijking € 64.135 

Als gevolg van de afwikkeling van verplichtingen en subsidies uit voorgaande jaren en de aanpassing 

van de voorziening dubieuze debiteuren heeft geleid tot een voordeel van € 64.135.

2. Openbare orde en veiligheid 



2.0 Openbare orde en veiligheid, algemeen 

2001 Openbare orde en veiligheid 1.332.294 1.332.294 2.000.497 


Totaal hoofdfunctie 2 1.332.294 1.332.294 2.000.497 

61

Productgroepnummer en -naam : 2001 Openbare Orde en Veiligheid 

Programma : Schoon/Veilig Groningen 


Productverantwoordelijke : Boerma, Van Dam (Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid) 


De commissaris van de Koningin heeft - als rijksheer - een aantal zelfstandige bevoegdheden en taken 

evenals het college van Gedeputeerde Staten. Aan het college en de commissaris van de Koningin wordt 

ondersteuning gegeven bij de uitvoering van deze taken. 

Deze zijn: 

uitvoering van wettelijke taken (toezicht veiligheidsregio, geven van aanwijzingen); 

in stand houden risicokaart. 

Extern veiligheidsbeleid: 

Externe veiligheid is een specialisme binnen de ruimtelijke ordening en de milieu-uitvoering. Het richt 

zich op risico van bulkhoeveelheden gevaarlijke stoffen. 

Wij zijn penvoerder en regisseur van het uitvoeringsprogramma externe veiligheid 2011-2014. Het 

programma versterkt de uitvoering en de handhaving van externe veiligheid door de Groningse 

gemeenten, de regionale brandweer en de provincie. Het Rijk heeft in de afgelopen jaren de weten 

regelgeving voor externe veiligheid aangepast en uitgebreid. Hierdoor zijn bij de provincies en de 

gemeenten verscheidene RO- en milieubesluiten niet meer actueel. In het kader van het programma 

wordt geadviseerd over externe veiligheid en geassisteerd bij het actualiseren van de paragrafen externe 

veiligheid van RO- en milieubesluiten. 

Het programma ondersteunt daartoe de gevormde samenwerkingsverbanden: het steunpunt externe 

veiligheid Groningen en het Samenwerkingsverband BRZO Noord-Nederland. Het programma zal 

worden bekostigd met rijksgelden. 



Gepland 

uitvoeren Uitvoeringsprogramma Externe 

Veiligheid 2011-2014 

Gerealiseerd 

De medewerkers van het steunpunt externe 

veiligheid hebben de 23 gemeenten en de 

provinciale organisatie geadviseerd over externe 

veiligheid. Zij hebben 51 milieuvergunninggerelateerde 

en 221 ruimtelijke ordening- 

gerelateerde adviezen verstrekt. Daarnaast 

hebben zij de inhoud van gegevensbestanden van 

het Register risicosituaties gevaarlijke stoffen 

beoordeeld en de onvolkomenheden daarin 

bijgewerkt. Ook medewerkers van de regionale 

brandweer Groningen voeren programmawerkzaamheden 

uit. Zij hebben de gemeenten en 

de provincie geadviseerd over het groepsrisico. 

Er zijn 110 adviezen verstrekt. Volgens het 

jaarplan zouden de programmamedewerkers 

vormgeven aan de samenwerking met de 

Regionale Uitvoeringsdienst Groningen. Hieraan 

is geen invulling gegeven, omdat de RUD nog niet 

is gevormd. De betreffende programmawerkzaamheden 

zijn doorgeschoven naar 2013. 

63

completeren en beheren van (de 

werkruimte van) het PAC (Provinciaal 

Actiecentrum) 

(financieel) participeren in het Regionaal 

Platform Criminaliteitsbeheersing 


participeren in het Regionaal Informatie- en 

Expertise Centrum (RIEC); 

deelnemen aan de gecoördineerde feitelijke 

calamiteitenbestrijding, zoals voorzien in 

diverse plannen; 

deelnemen aan multidisciplinaire 

oefeningen - voor zover de provincie daarin 

betrokkenheid heeft; 

uitvoeren van het beleid op het gebied van 

OOV en Rampenbestrijding/ 

Crisisbeheersing voor zover de provincie 

daarin een taak heeft, o.a.: 

- volgen van de veiligheidsregio 

Groningen in de uitwerking en 

uitvoering van haar beleid en taken; 

- bijwonen vergaderingen van het 

veiligheidsbestuur; 

- volgen rapportages van de Inspectie 

Openbare Orde en Veiligheid; 

- rapporteren over de bevindingen aan de 

minister van Veiligheid en Justitie. 

64 

De administratieve en technische middelen van 

het PAC worden 2x per jaar gecheckt en zo nodig 

aangevuld en gerepareerd. Ten aanzien van de 

vernieuwde telefonie heeft een uitgebreide test 

plaatsgevonden. 

Naast de (afbouwende) structurele financiële 

bijdrage aan het RPC heeft de provincie met een 

subsidie van € 10.000 bijgedragen aan het project 

Smartphone - beeldbank waarin ongewenste c.q. 

onveilige situaties door een app op de mobiele 

telefoon konden worden vastgelegd en 

opgeslagen in een beeldbank. Het project wordt 

nu met het bedrijfsleven doorontwikkeld. 

De commissaris van de Koningin is lid van de 

stuurgroep van het RIEC. Het RIEC ondersteunt 

de provincie o.a. bij de afhandeling van BIBOB- 

zaken. 

Begin januari werd deelgenomen aan het 

Regionaal Operationeel Team (ROT) in verband 

met de hoogwatersituatie in Groningen. 

Door provinciale medewerkers werd deelgenomen 

werd aan de Basismodule Crisismanagement en 

aan opleiding/oefening scenario denken en 

formuleren bestuurlijke dilemma's. 

Ten behoeve van de bestuurlijk toezicht wat de 

CdK namens de minister op de veiligheids- en 

gezondheidsregio uitoefent, wordt de regio 

gevolgd met betrekking tot haar beleid en taken, 

en worden de vergaderingen van het 

veiligheidsbestuur bijgewoond. De rapportages 

van de IOOV, thans geheten de Inspectie 

Veiligheid en Justitie worden gevolgd. Op gezette 

tijden brengt de CdK aan de minister verslag uit 

van zijn gehouden bestuurlijk toezicht.

Middeleninzet 


Lasten: 




883.365 801.038 1.351.792 

directe k osten 







Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

528.424 531.256 648.705 

528.424 531.256 648.705 

1.411.789 1.332.294 2.000.497 





200100 Apparaatskosten 801.038 801.038 1.351.792 

200102 Openbare orde en veiligheid: 

- diverse kosten. 47.175 47.175 54.430 

- provinciaal veiligheidsbeleid 21.180 

- afwikkeling voorgaande jaren -11.000 -11.000 

totaal openbare orde en veiligheid 36.175 36.175 75.610 

200103 Integraal veiligheidsbeleid: 

- uitv. programma extern veiligheidsbeleid 495.081 495.081 573.095 

totaal integraal veiligheidsbeleid 495.081 495.081 573.095 

totaal openbare orde en veiligheid 1.332.294 1.332.294 2.000.497 


Voorgaande jaren OOV: afwijking € 11.000 

Dit betreft de vrijval van niet aangewende nog te betalen posten uit voorgaande jaren. 

Diverse kosten OOV: afwijking € 7.255 

In 2012 zijn er geen opleidingskosten gemaakt voor de medewerkers van het PAC. Deelname aan 

opleidingen, trainingen en oefeningen t.b.v. crisisbeheersing is – vanwege het ontbreken van een 

65

provinciale component – marginaal geweest. Er zijn buiten de aanvraag Smartphone – beeldbank voor 

het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing geen subsidieaanvragen geweest. 

Provinciale Veiligheidsbeleid; afwijking € 21.180 

Er is een voorstel tot overboeking van € 20.000. Dit in verband met project Profilering en presentatie 

panden centrum Winschoten (zaaknummer 433589). 

Uitvoering programma extern veiligheidsbeleid: afwijking € 78.014 

De overschrijding is het gevolg van de overschrijving uit 2011 van € 77.000 naar 2012. 

In 2011 is die onderbesteding bewust ontstaan. Er is € 42.000 niet besteed teneinde de 

personeelskosten in 2014 aan te kunnen passen aan de inflatie. Verder is ruim € 30.000 niet besteed 

door het programmamanagement, omdat het project over werkprocessen externe veiligheid niet 

uitgevoerd. Dit project is uitgesteld, omdat de start van de Regionale Uitvoeringsdienst is uitgesteld. Het 

project zal in 2013 worden gestart en de gereserveerde middelen, enkele tienduizenden euro’s zullen 

daarvoor worden aangewend. 

66

3. Verkeer en vervoer 



3.0 Verkeer en vervoer, algemeen 

3001 Mobiliteitsbeleid 52.602.368 4.813.808 47.788.561 10.706.405 


3.1 Landwegen 

3101 (Re)constructie wegen en fietspaden 17.486.962 10.278.210 7.208.753 4.634.029 

3102 Onderhoud en beheer wegen en fietspaden 18.897.058 1.417.073 17.479.984 15.020.812 

3103 Verkeersveiligheid 1.133.896 1.133.896 3.100.950 


3.3 Waterwegen 

3301 (Re)constructie waterwegen 4.815.920 4.815.920 3.201.975 

3302 Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen 8.939.150 7.590.269 1.348.880 1.144.395 

3303 Onderhoud en beheer overige vaarwegen 9.064.366 1.115.169 7.949.197 9.531.517 

3304 Onderhoud en beheer schutsluis Lauwersoog 320.699 116.349 204.350 325.823 


3.4 Vervoer 

3401 Luchtvaartvervoer 384.756 384.756 431.879 

3402 Collectief personenvervoer 63.046.969 52.669.404 10.377.565 11.659.345 



67

Productgroepnummer en -naam : 3001 Mobiliteitsbeleid 

Programma : Bereikbaar Groningen 

Portefeuillehouder : Boumans 

Productverantwoordelijke : De Visser 


Bereikbaarheid, mobiliteit en doorstroming zijn sleutelwoorden voor het functioneren van de 

verkeersinfrastructuur in onze provincie. Transport via de weg, het water, de lucht en het spoor is voor de 

vitaliteit van onze provincie van belang. We willen de kwaliteit van onze infrastructuur, het openbaar 

vervoer en de verkeersveiligheid verder verbeteren. Vergroten van de duurzaamheid is daarin een 

belangrijke randvoorwaarde. Het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer stimuleren we. Het draagt 

bij aan het duurzaam ontlasten van het wegennet, het verbeteren van de verkeersdoorstroming en de 

bereikbaarheid van de voorzieningen in de stedelijke centra. Verder is ons streven gericht op het 

aanbrengen van meer samenhang in de verschillende verkeersystemen. 

Wij kiezen voor samenhang en goede aansluiting van de verschillende systemen voor openbaar vervoer 

en het uitbreiden van de (capaciteit van) transferia. 

De komende jaren zullen vooral in het teken staan van de voorbereiding en uitvoering van het provinciale 

Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) waarin ook de bereikbaarheidsprojecten zoals 

die zijn ondergebracht in het convenant van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (RSP-ZZL) zijn 

opgenomen. 



1. Fietsbeleid 

Voor de inhoudelijke uitwerking van dit onderwerp verwijzen we naar de Programmabegroting - 

programma Bereikbaar Groningen, thema Mobiliteit en Infrastructuur. 

Overige belangrijke actuele ontwikkelingen zijn: 

Project Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2 (incl. bereikbaarheidsplan) 


De Zuidelijke Ringweg Groningen is het grootste knelpunt in de autobereikbaarheid van Groningen. De 

1e fase Langman-maatregelen is in 2010 afgerond en geeft tijdelijk verlichting. In het RSP-ZZL en het 

projectenboek MIRT van het Rijk, is de 2e fase Zuidelijke Ringweg Groningen opgenomen, gebaseerd op 

de gelijknamige MIT-Verkenning. In 2009 zijn in een bestuursovereenkomst afspraken vastgelegd over 

de realisatie van het bestuurlijk voorkeursalternatief. Het bestuurlijk voorkeursalternatief gaat uit van een 

oplossing op het bestaande tracé, bestaande uit een variant met een verdiept liggende tunnelbak met 

overkluizingen ('deksels'). Inmiddels is de planuitwerking van dit project gestart die eind 2013 moet 

resulteren in een onherroepelijk Tracébesluit. Onderdeel van de planuitwerking is het opstellen van een 

bereikbaarheidsplan met maatregelen om stad en regio bereikbaar te houden tijdens de periode van 

ombouw tussen 2015 en 2020. 

Doel is een goede, veilige en duurzame autobereikbaarheid van de regio Groningen, waarbij een goede 

ruimtelijke inpassing en leefbaarheid van de omgeving uitgangspunt is. 

Doel van het bereikbaarheidsplan is het waarborgen van de bereikbaarheid tijdens de ombouw, waarbij 

de verkeershinder tot een acceptabel niveau wordt beperkt. 


Gepland 

ontwikkelen definitief ontwerp; 

Gerealiseerd 

In 2012 is het voorlopig ontwerp nog aangepast ten 

behoeve van het MER-onderzoek. 

PS zijn daarover schriftelijk geïnformeerd (brief 

69

ontwikkelen en ter visie leggen Ontwerp 

Tracébesluit (OTB)/Milieueffectrapport 

(MER) en uitvoeren van de daarvoor 

benodigde effectonderzoeken; 

uitwerken Minder Hinder-plan 

(bereikbaarheidsplan) en uitwerken 

daaruit voortvloeiende maatregelen. 


Gepland 

vastgesteld definitief ontwerp; 

vastgestelde OTB/MER; 

vastgesteld Minder Hinder-plan. 

Middelen 

Begroot 

Taakstellend budget is € 624 miljoen (prijspeil 

2007), waarvan € 200 miljoen uit het MIRT en 

€ 424 miljoen uit het RSP-ZZL. 

De provincie Groningen participeert in het 

projectbureau Zuidelijke Ringweg Groningen 

fase 2 dat de beschreven werkzaamheden 

uitvoert. Project is opgenomen in het 

provinciaal MIT onder nummer 1. 

70 

2012-25.812/26/A.18, VV d.d. 29 juni 2012). Het 

MER-onderzoek is vertraagd als gevolg van de 

implementatie van nieuwe geluidwetgeving. PS zijn 

daarover schriftelijk geïnformeerd (brief 2012- 

55.002/50/A.12, VV d.d. 11 december 2012). Als 

gevolg daarvan is het vaststellen van het definitief 

ontwerp op basis van het MER vertraagd, tot het 

2 e kwartaal 2013. 

Als gevolg van het vertraagde MER-onderzoek is 

ook het OTB vertraagd. Nieuwe planning gaat uit 

van tervisielegging OTB in het 2 e kwartaal 2013. 

Het Minder Hinder-plan is in 2012 uitgewerkt. In 

feite is dit een aanpak die zich steeds verder 

ontwikkelt, in een iteratief proces met het ontwerp, 

ontwikkelingen in de omgeving en later in het 

proces in afstemming met de aannemer. Voor 

belangrijke maatregelen zoals regie op planningen 

en voorwaardenscheppende maatregelen op het 

gebied van verkeersmanagement, mobiliteitsmanagement 

en communicatie die ook voor andere 

projecten van belang zijn hebben de gemeente 

Groningen, de provincie Groningen, Rijkswaterstaat 

en het bedrijfsleven in 2012 de nieuwe 

samenwerkingsorganisatie Groningen Bereikbaar! 

opgericht. Tijdelijke maatregelen die specifiek voor 

het project Aanpak Ring Zuid moeten worden 

genomen zijn onderdeel van dat project. 

Gerealiseerd 

vertraagd tot 2 e kwartaal 2013; 

vertraagd tot 2 e kwartaal 2013; 

stuurgroep december 2012, maar ontwikkelt zich 

ook daarna verder. 

Besteed 

Bestedingen bestaan op dit moment alleen uit de 

planstudiekosten. Hiermee zijn geen provinciale 

middelen gemoeid. 

Project N366 


Enkele jaren geleden is begonnen met de ombouw van de N366 tot volwaardige autoweg met 

ongelijkvloerse aansluitingen. Deze route staat op de tweede plaats van provinciale onveilige routes en 

heeft problemen met de verkeersafwikkeling. Het doel is te komen tot een weg die vlot en veilig 

doorstroomt en landschappelijk evenwichtig is ingepast. 

Het is onze ambitie om de gehele N366 in 2015 op orde te hebben. Dit mede in relatie tot de in 2009 

gestarte Gericht Verkeerstoezicht-aanpak (GVT), die ook tot 2015 loopt. Extra aandacht voor de 

verkeersveiligheid, vooral in de vorm van educatie/voorlichting en verkeershandhaving kan zo 

geïntegreerd worden met de verbeteringsmaatregelen. Als de weg in 2015 op orde is, kan dan ook het 

GVT-project stoppen. 

De komende jaren wordt gefaseerd naar dit eindbeeld toegewerkt. Ieder jaar worden er aansluitingen

gereconstrueerd of wegvakken verbreed. In 2008 is de ombouw van de aansluitingen Alteveer en 

Nautilusweg afgerond. In 2010 is gestart met de ombouw van de aansluitingen van Boekerenweg en 

Onstwedderweg. In 2011 zijn de aansluitingen Exloërweg en Kruisstraat in uitvoering genomen en wordt 

de verbreding van de hoofdrijbaan van het weggedeelte Stadskanaal - Ter Apel afgerond. 

In 2011 wordt de planuitwerking van drie aansluitingen afgerond. Twee daarvan kunnen in 2012 in 

uitvoering komen. Tot 2015 moeten daarna nog vier aansluitingen en drie wegvakken worden 

gereconstrueerd. 

In 2015 moet dan het aantal ongevallen en aantal slachtofferongevallen met 50% zijn gereduceerd en de 

doorstroming tot minimaal 2020 zijn gegarandeerd. 


Gepland 

ombouwen van de aansluitingen Nulweg 

en Adriaan Tripweg; 

verder ter hand nemen van de 

planuitwerking van aansluitingen en 

wegvakken; 

voorleggen realisatiebesluit aan 

Provinciale Staten; 

middels het lopende GVT-project verder 

investeren in educatie/voorlichting en 

verkeershandhaving om de 

verkeersveiligheid te verbeteren. 


Gepland 

De in 2012 uit te voeren maatregelen zullen 

bijdragen aan het gestelde doel om in 2015 

zowel het aantal ongevallen te reduceren en 

de verkeersafwikkeling te verbeteren. Een 

nadere concretisering voor de resultaten van 

de in het planjaar uit te voeren 

werkzaamheden is niet te geven. 

Middelen 

Begroot 

In het MIT is een bedrag aan projectkosten 

van € 32,6 - 40,6 miljoen opgenomen. De 

bandbreedte is afhankelijk van de gekozen 

oplossingen. 

In het MIT is een bedrag van € 15 miljoen 

beschikbaar. Middels cofinanciering en BDUsparen 

is het beschikbare budget naar 

verwachting circa € 36 miljoen. Dit zit binnen 

de te verwachten bandbreedte. Echter 

vanwege de ambitie van goede 

landschappelijke inpassing staat er druk op de 

beschikbare middelen. 

Van belang is bij de komende projecten inzet 

te plegen op voldoende co-financiering en bij 

deelprojecten waar dat kan niet voor het 

maximum te gaan. 

De projecten Nulweg en Adriaan Tripweg zijn 

geraamd op respectievelijk € 2,1 en € 1,5 

miljoen. 

Gerealiseerd 

Vanwege complexe planvorming en grondaankoop 

is de uitvoering van deze twee projecten nog niet 

gestart; de realisatiebesluiten zijn genomen. 

In 2012 zijn de planuitwerking van de kruising 

Westerstraat en de resterende wegvakken in gang 

gezet. 

In 2012 zijn de realisatiebesluiten voor de Adriaan 

Tripweg, het wegvak N391-Duitse grens en de 

landschappelijke inpassing met gewijzigde 

financiering van het eindbeeld N366 genomen. 

Er is vergelijkbaar aan 2011 geïnvesteerd in 

educatie en voorlichting en verkeershandhaving. 

Gerealiseerd 

De genomen maatregelen dragen bij aan de reductie 

van het aantal ongevallen en verbetering van de 

verkeersafwikkeling. In 2016 zal op basis van de dan 

beschikbare informatie uit de ongevallenregistratie 

moeten blijken of de verkeersveiligheidsdoelstelling voor 

2015 is gehaald. Gegevens over 2012 zijn nog niet 

beschikbaar. 

Besteed 

In het kader van de landschappelijke invulling heeft een 

herijking plaatsgevonden van het projectbudget. 

De actuele projectkosten zijn geraamd op 

€ 41.747.700, inclusief VAT-kosten, conform voordracht 

13/2012. 

In principe wordt rekening gehouden met de 

beschikbaarheid van dat bedrag. Bij verdere 

planuitwerking van nog uit te voeren deelprojecten zal 

blijken of de geraamde financiële middelen voldoende 

zijn. 

Het realisatiebesluit 31/2011 van de Nulweg had een 

raming van € 2,100.000. 

Het realisatiebesluit 43/2012 van de Adriaan Tripweg liet 

een raming zien van € 1.900.000. Vanwege een extra 

fietsvoorziening is het bedrag hoger uitgevallen dan 

eerst voorzien. De gemeente Veendam draagt daar 

extra in bij. 

71



Gepland 

uitvoering geven aan het werkplan 2012 

Mobiliteitsmanagement; 

BDU-bestedingsplan 2013; 

(mede) uitvoering geven aan de diverse 

Groningse projecten uit het 

RSP-ZZL; 

uitvoering geven aan MIT-projecten; 

uitvoering geven aan de projecten uit het 

Actieplan Fiets. 

Middeleninzet 

72 

Gerealiseerd 

Is uitgevoerd. 

We hebben in september 2012 het conceptbestedingsplan 

BDU 2013 vastgesteld. Dit plan is 

vervolgens voor advies voorgelegd aan het VVB. 

PS zullen begin 2013 via een 

voortgangsrapportage worden geïnformeerd over 

de stand van zaken RSP. 

Is gebeurd. 

Is gebeurd. De resterende middelen voor de 

uitvoering van het Actieplan Fiets zijn betrokken 

bij de overboekingsvoorstellen. 


Lasten: 




2.021.738 1.960.344 1.953.767 







totaal directe kosten 

Totaal lasten 

5.363.433 50.553.231 21.683.500 

88.793 235.000 

5.363.433 50.642.024 21.918.500 

7.385.171 52.602.368 23.872.267 

Baten: 


- rijksbijdragen 5.189.517 4.813.808 13.165.862 




Totaal baten 5.204.019 4.813.808 13.165.862 


300102 Verdi/kleine infrastructuur: 

- totaal ontvangen BDU-middelen 4.336.028 -4.336.028 -12.587.602 

- infrastructurele projecten BDU 2.686.028 2.686.028 10.642.849 

- reservering infrastruct. projecten BDU 1.550.000 1.550.000 1.844.753 

totaal verdi/kleine infrastructuur 4.236.028 4.336.028 -100.000 -100.000 

300103 Duurzaam veilig: 

- Uitv. werkplan VVB 548.000 

- secretariaatskosten VVB 35.645 35.645 

- overige activiteiten werkplan VVB 199.423 199.423 

- verkeersveiligheidslabel 35.984 35.984 

- verkeersveiligheid gemeenten 145.967 145.967 

- Ov. Activiteiten werkpl VVp t/m 2005 -105.834 -105.834 

- tot. ontv. BDU t.b.v. uitvoering werkplan VVB 105.834 417.019 -311.185 -548.000 

totaal duurzaam veilig 417.019 417.019 

totaal mobiliteitsbeleid 52.602.368 4.813.808 47.788.561 10.706.405 


De directe kosten zijn € 28.798.524 hoger dan geraamd. De verschillen worden hieronder grotendeels 

nader toegelicht. 

Verkeerstellingen: afwijking € 3.777 

De raming voor verkeerstellingen bedraagt € 46.939. In 2012 is aan uitgaven € 43.162 geboekt. Dit 

resulteert in een vrijval van € 3.777. 

Onderzoek ongevallen: afwijking € 4.872 

De raming voor onderzoek ongevallen bedraagt € 4.872. In 2012 hoefde dit krediet niet te worden 

aangesproken. 

Verkeersonderzoek: afwijking € 10.202 

De kosten voor verkeersonderzoek hebben € 200.876 bedragen. De raming bedraagt € 211.078. Dit 

betekent dat er een voordeel is gerealiseerd van € 10.202. Samen met de niet geraamde baten ad 

€ 28.964 bedraagt het positieve resultaat € 39.166. Van laatstgenoemd bedrag is € 34.000 betrokken bij 

de overboeking naar het dienstjaar 2013 in verband met het Actieprogramma Leefbaarheid, Werk en 

Energie. Er resteert dan een vrijval van € 5.166. 

Communicatie: afwijking € 13.296 

De kosten communicatie bedragen in 2012 € 55.568. Het beschikbaar gestelde krediet bedraagt 

€ 68.864. Derhalve is er € 13.296 minder uitgegeven. Aan niet geraamde baten communicatie is 

€ 3.000 verantwoord. Per saldo resulteert dit in een voordeel van € 16.296. Van laatstgenoemd bedrag is 

€ 16.000 betrokken bij de overboeking naar het dienstjaar 2013 in verband met het Actieprogramma 

Leefbaarheid, Werk en Energie. Er resteert dan een vrijval van € 296. 

Cofinanciering BDU: afwijking € 953.300 

Op basis van de H2i-besluitvorming in 2001 sparen wij samen met de gemeente Groningen en met 

behulp van de BDU jaarlijks in totaal circa € 2,6 mln. voor de aanpak van de Ring Groningen. Ons 

jaarlijks aandeel bedraagt € 953.300 en wordt ten laste van de reserve ESFI gebracht. In 2012 is ook 

weer € 953.300 vanuit de reserve ESFI opgenomen. In 2012 behoefde geen beroep te worden gedaan 

op deze middelen. Een onttrekking aan de reserve ESFI heeft daarom niet plaatsgevonden. 

Uitvoering Beleidsnota Fiets: afwijking € 450.000 

Van het geraamde budget ad € 1.359.271 is in 2012 € 909.271 uitgegeven. Het genoemde bedrag van 

73

€ 450.000 is volledig betrokken bij de overboeking van kredieten naar het dienstjaar 2013. Zoals wij in 

voordracht 1/2012 hebben aangegeven worden deze middelen betrokken bij de uitvoering van de 

geactualiseerde Beleidsnota Fiets. Inmiddels hebben wij het Actieplan Fiets 2012-2015 in onze 

vergadering van 11 december 2012 vastgesteld. Bij brief van 11 december 2012 (nr. 2012- 

51.345/50/A.11, VV) hebben wij u dit actieplan doen toekomen. 

Programmakosten RSP: afwijking € 146.208 

De raming voor programmakosten RSP bedraagt € 235.000. Deze middelen waren gereserveerd voor 

het actualiseren van risicoanalyses, het uitvoeren van het communicatieplan en externe adviezen. In 

2012 is aan uitgaven € 88.792 geboekt. Dit resulteert in een voordeel van € 146.208. De oorzaak 

hiervoor is dat de opdrachten voor de actualisatie van de risicoanalyses weliswaar zijn verstrekt in 2012, 

maar in 2012 nog niet hebben geleid tot facturen. Tevens was er met de uitvoering van het 

communicatieplan maar een beperkt bedrag gemoeid en is er in 2012 geen behoefte geweest aan 

externe advisering. De middelen blijven beschikbaar in de reserve RSP. 

Groningen Bereikbaar: afwijking -/- € 170.868 

Ten laste van dit budget zijn geboekt de niet geraamde uitgaven ad € 170.868. De onttrekking aan de 

reserve ESFI is verantwoord bij productgroep 0.800. 

N33 Zuid: afwijking -/- € 44.448.544 

Op budget is verantwoord de niet geraamde bijdrage aan het Rijk in verband met de verbreding van de 

N33 ad € 44.448.544. De onttrekking aan de reserve ESFI is verantwoord bij productgroep 0800. 

Stelpost nader in te vullen middelen RSP: afwijking € 5.924.795 

Op deze post is geraamd € 5.924.795 

Infrastructurele projecten BDU: afwijking € 7.956.821 

De bestedingen van de BDU-middelen infrastructurele projecten 2012 hebben in 2012 

€ 2.686.028 bedragen. De raming uitgaven infrastructurele projecten BDU is € 10.642.849. De 

onderbesteding bedraagt derhalve € 7.956.821. Dit heeft te maken met het tempo waarin BDUontvangers 

de projecten realiseren respectievelijk hun declaraties indienen. 

Reservering infrastructurele projecten BDU: afwijking € 294.753 

Met de partners in de regio zijn wij overeengekomen jaarlijks in de BDU een bedrag van maximaal 

€ 4,9 mln. te reserveren voor de medebekostiging van in de toekomst uit te voeren grote projecten in de 

regio. Deze projecten komen in het provinciale MIT tot uitdrukking. De ruimte in het bestedingsplan BDU 

2012 bedroeg € 1.844.753. Aan uitgaven in 2012 is gerealiseerd € 1.550.000. In verband met dit niet 

bestede deel kon er een groter deel van de Rijksuitkering worden toegevoegd aan de balanspost 

vooruitontvangen bedragen ministerie V&W, onderdeel BDU. 

Uitvoering Werkplan VVB: afwijking € 130.981 

De programmakosten Uitvoering Werkplan Verkeer- en Vervoerberaad (VVB) 2012 bedragen € 417.019. 

Ten opzichte van de raming van € 548.000 is er sprake van een onderbesteding van € 130.981. Deze 

onderbesteding is grotendeels het gevolg van het arbeidsintensieve trajact dat annex is geweest met de 

totstandkoming van het provinciebrede Maatregelenpakket verkeersveiligheid 2011-2020. Over dit, 

in VVB-kader ontwikkelde pakket hebben wij u bij brief van 11 december 2012 met zaaknummer 431048 

geinformeerd. E.e.a. heeft gemaakt dat de uitvoering van enkele projecten uit het VVB-werkplan 2012 

niet of in afgeslankte vorm heeft plaatsgevonden. Het ontstane overschot is toegevoegd aan de 

balanspost vooruitontvangen bedragen ministerie V&W, onderdeel BDU - Verkeer- en Vervoerberaad. 

De baten zijn € 8.352.055 lager dan geraamd. Hierna worden de belangrijkste verschillen toegelicht. 

Verkeersonderzoek: afwijking -/- € 28.964 

In verband met niet geraamde baten verkeersonderzoek is hier een voordeel gerealiseerd van € 28.964. 

Dit betreft € 20.681 in verband met een van Rijkswaterstaat ontvangen bijdrage voor mobiliteitsaanpak 

en een voor € 8.283 opgenomen te ontvangen bedrag van de provincie Drenthe in verband met de 

doorbelasting kosten advisering betreffende de N33. Samen met het onder uitgaven verkeersonderzoek 

gerealiseerde voordeel ad € 10.202 bedraagt het resultaat € 39.166. Van laatstgenoemd bedrag is 

€ 34.000 betrokken bij de overboeking naar het dienstjaar 2013 in verband met het Actieprogramma 

74

Leefbaarheid, Werk en Energie. 

Communicatie: afwijking -/- € 3.000 

Aan niet geraamde baten communicatie is € 3.000 verantwoord. Dit betreft diverse bijdragen in verband 

met communicatie Ring Groningen. 

Vervoersmanagement: afwijking € 1.464 

In verband met de lagere uitgaven op vervoersmanagement is van de van het Rijk ontvangen bijdrage 

BDU ad € 30.260 € 1.464 toegevoegd aan de balanspost vooruitontvangen bedragen ministerie V&W, 

onderdeel BDU-vervoersmanagement. 

Totaal ontvangen BDU-middelen: afwijking € 8.251.574 

De geraamde bijdrage BDU-middelen bedraagt € 12.587.602. In verband met de hierboven reeds 

genoemde onderbesteding op de infrastructurele projecten BDU is van de ontvangen bijdrage BDU 

€ 8.251.574 toegevoegd aan de balanspost vooruitontvangen bedragen ministerie V&W, onderdeel BDU. 

Uitvoering Werkplan Verkeer- en Vervoerberaad: afwijking € 130.981 

In verband met de onderbesteding van € 130.981 in 2012 is aan de balanspost vooruitontvangen 

bedragen ministerie V&W, onderdeel BDU € 130.981 toegevoegd. 

75

Productgroepnummer en -naam : 3101 (Re)constructie wegen en fietspaden 



Productverantwoordelijke : Lombaerts 


Voorbereiding en uitvoering van wegen, rotondes, fietspaden, viaducten, tunnels en dergelijke voor 

verbetering en reconstructie van de infrastructuur ten behoeve van het oplossen van verkeersknelpunten, 

maatregelen voor de verbetering van de verkeersveiligheid, realisatie voorwaarde scheppende 

ontsluitingen alsmede de aanleg en verbetering van utilitaire en recreatieve fietspaden. 



1. Bereikbaarheid Lauwersmeergebied N361 

Voor de inhoudelijke uitwerking van dit onderwerp verwijzen wij naar de Programmabegroting - 



N994 2010-02: Fietsroute Plus Groningen-Bedum 


De keuze voor de realisatie van de Fietsroute Plus tussen Groningen en Bedum is gemaakt in het 

Actieplan Fiets 2008-2010. Dit actieplan is een uitwerking van de Beleidsnota Fiets, waarin de realisatie 

van Fietsroutes Plus één van de doelen is om de verkeersveiligheid voor fietsers te verbeteren en het 

fietsgebruik te laten toenemen door de concurrentiepositie van de fiets ten opzichte van de auto te 

verbeteren. Door de aanleg van een extra breed fietspad op grotere afstand van de weg met een 

hoogwaardige verharding (beton) waarbij fietsers zoveel mogelijk voorrang krijgen, wordt getracht het 

fietsgebruik te stimuleren. Ook worden een aantal veiligheidsknelpunten op de bestaande route 

aangepakt. de verkeersveiligheid verbeterd. 

Context: Aanleg fietspaden, fietsvoorzieningen. 


Gepland 

Het ontwikkelen en realiseren van de 

Fietsroute Plus tussen Groningen en 

Bedum. 


Gepland 

2012 

Middelen 

Begroot 

Actieplan Fiets 

provincie Groningen 2008-2010 

76 

€ 1.372.369 

Bijdrage beheer en onderhoud € 90.000 

Regiovisie Groningen-Assen € 1.500.000 

Totaal € 2.962.369 

Gerealiseerd 

In 2012 is gestart met de realisatie van de 

Fietsroute Plus. De route zal in 2013 als 

hoogwaardige fietsverbinding tussen Groningen 

en Bedum kunnen gaan functioneren. 

Gerealiseerd 

2013 

Besteed 

€ 850.000

Reconstructie Oostelijke Ringweg (N46) Groningen 


Voor 2020 moeten op de Oostelijke Ringweg Groningen alle gelijkvloerse kruisingen door ongelijkvloerse 

kruisingen worden vervangen. Dit is afgesproken met het Rijk bij de overdracht van de N46 van het Rijk 

naar de provincie Groningen. Provinciale Staten hebben die afspraak begin 2007 bevestigd. 

De studie ‘Eindbeeld Oostelijke Ringweg Groningen’ is door Provinciale Staten op 22 april 2009 

vastgesteld. 

De in het eindbeeld genoemde maatregelen moeten leiden tot een kortere reistijd en een hogere 

betrouwbaarheid van de reistijd in de spits op de Ringweg (bijvoorbeeld reistijd in spitsperiode maximaal 

1,5 van reistijd in dalperiode), het aantal ongevallen moet met tenminste 40% dalen ten opzichte van 

huidige niveau. 

De reconstructie van de Oostelijke Ringweg is opgenomen in het MIT (nr.21) en is onder verdeeld in een 

aantal deelprojecten. Dit zijn achtereenvolgens; kruising Lewenborg/Ulgersmaborg, kruising 

Kardinge/Ulgersmaborg, kruising Beijum- Zuid/De Hunze en kruising Beijum-Noord/De Hunze. De 

voorbereiding van het deelproject Lewenborg is afgerond met een realisatiebesluit op 7 juli 2010 en het 

project is inmiddels aanbesteed en in uitvoering. De verwachte duur van de uitvoering is twee jaar en zal 

eind 2012 gereed zijn. De overige 3 deelprojecten Kardinge, Beijum-Noord en Beijum-Zuid zullen in 2015 

afgerond zijn. 

Het doel van het gehele project is verbetering van de verkeersveiligheid en doorstroming van het verkeer 

op de Oostelijke Ringweg alsmede het kruisende- en aansluitende verkeer (incl. fietsvoorzieningen) door 

een duurzame inrichting van een ongelijkvloerse Oostelijke Ringweg. 


Gepland 

Uitvoering van het kruispunt Lewenborg 

en kruispunt Beijum-Zuid. 

Bestekvoorbereiding en uitvoering van het 

kruispunt Kardinge. 

Planuitwerking/bestekvoorbereiding van 

het kruispunt Beijum-Noord/ 

De Hunze. 


Gepland 

De werken aan de Oostelijke Ringweg 

Groningen moeten in 2015 gereed zijn. 

Middelen 

Begroot 

Provincie Groningen: 

Overdrachtsmiddelen N46: 

€ 17,9 miljoen; 

BDU: € 4,32 miljoen; 

Eigen middelen: € 4,32 miljoen. 

Gemeente Groningen: 

BDU: € 1,73 miljoen; 

Eigen middelen: € 1,73 miljoen. 

Gerealiseerd 

In 2012 is het kruispunt Lewenborg ongelijkvloers 

gemaakt. Met de uitvoering van het kruispunt 

Beijum-Zuid is in 2012 begonnen. In 2013 zal het 

kruispunt ongelijkvloers zijn. 

In 2012 is de bestekvoorbereiding ter hand 

genomen en is een start gemaakt met de uitvoering. 

In 2012 is gewerkt aan de planuitwerking en de 

bestekvoorbereiding. De uitvoering zal in 2013 

starten. 

Gerealiseerd 

Het project ligt op schema. 

Besteed 

€ 12.200.000 

77



Gepland 

N355: planuitwerking Vervanging bruggen 

Aduard/Dorkwerd; 

N355: bestekvoorbereiding wegomlegging 

Noordhorn/Zuidhorn; 

N360: stationsgebied Appingedam; 

N361: planuitwerking Winsum- 

Mensingeweer; 

N366: planvorming verdubbeling N366 

(Veendam-Pekela); 

N366: uitvoering reconstructie aansluiting 

N367 Pekela; 

N366: uitvoering kruisingen Exloërweg en 

Kruisstraat; 

N366: planvorming kruisingen Pekela-West, 

AVEBE, Nulweg en Westerstraat en N391; 

N370: uitvoering Reitdiepplein fase 2; 

N370/N46: uitvoering reconstructie 

kruispunt Lewenborg; 

N370/N46: planuitwerking/ bestekvoorbereiding 

reconstructie kruispunten 

Kardinge en Beijum-Zuid; 

N370/N46: uitvoering reconstructie 

Noordzeebrug/Bedumerweg; 

N983: uitvoering herinrichting Warfhuizen; 

groot onderhoud op basis van 

prioriteitstelling; 

diverse werkzaamheden in het kader van 

het RegioSpecifiek Pakket Zuiderzeelijn; 

vervanging verkeersregelinstallaties. 

78 

Gerealiseerd 

De planuitwerking is gaande. 

De bestekvoorbereiding is gereed; het project is 

aanbesteed en gaat in 2013 in uitvoering. 

Geen vorderingen; het project ligt stil. 

De planuitwerking is gaande. 

De planvorming is afgerond. 

De bestekvoorbereiding is afgerond; het project is 

begin 2013 aanbesteed en gaat in uitvoering. 

De benodigde gronden zijn in 2012 onteigend; de 

uitvoering vind plaats in 2013. 

De planvorming is afgerond; in 2012 is gestart met 

de planuitwerking en bestekvoorbereiding. 

Fase 2 kan worden gerealiseerd nadat de 

aansluiting Hoogeweg/Westelijke Ringweg is 

opgeheven. De realisatie hiervan is uitgesteld., 

om de bedrijven ruimer de gelegenheid te geven 

op zoek te gaan naar een alternatieve locatie. 

De uitvoering is gereed. 

De planuitwerking is gereed. 

De uitvoering is gestart. 

De uitvoering is gereed. 

Alle geplande projecten zijn uitgevoerd. 

Er zijn diverse werkzaamheden verricht. 

Vervanging van geplande installaties is verricht.

Middeleninzet 


Lasten: 




965.296 1.447.635 1.196.713 








Totaal lasten 

6.148.382 12.326.495 2.554.330 

3.371.437 3.712.833 3.655.823 

9.519.819 16.039.327 6.210.153 

10.485.115 17.486.962 7.406.866 

Baten: 





- overige administratieve boekingen 1.703.518 9.892.020 2.364.263 

Totaal baten 2.641.040 10.278.210 2.772.837 






310101 (Re)constructie wegen en fietspaden 

- planvorming algemeen 50.303 50.303 77.960 

- kosten uitbesteding 862.248 290.433 571.815 571.815 

- mutaties reserves investeringen 7.136.704 7.136.704 

- voorber.kst. Oostelijke Ringweg Gron. 

- kapitaallasten wegen en fietspaden 3.712.833 3.712.833 3.655.823 

- Voorber. Kst. Oostelijke Ringweg Gron 1.031.923 -8.280 1.040.203 

- Bereikbaarheid Lauwersmeergebied 248.498 104.036 144.462 783.617 

- Capaciteitskrediet Verkenningsfase 198.289 269.228 -70.939 

- Capaciteitskrediet Planuitwerkingsfase 278.472 1.584.851 -1.306.379 

- Capaciteitskrediet Realisatiefase 2.465.098 5.639.136 -3.174.038 

- Capaciteitskrediet Ondersteuning 54.959 848.904 -793.945 -103.594 

- Resultaat investeringsprojecten 786.269 -786.269 -784.673 

- Dekking AKP capaciteitskredieten 763.632 -763.632 -763.632 

totaal (re)constructie wegen en fietspaden 16.039.327 10.278.210 5.761.118 3.437.316 

totaal (re)constructie wegen en fietspaden 17.486.962 10.278.210 7.208.753 4.634.029 

79


Op de directe kosten is een nadeel ontstaan van € 3.937.911. Hierna volgt een verklaring van dit nadeel: 

Planvorming/Algemeen: afwijking € 27.657 

De kosten planvorming algemeen bedragen € 50.303. De raming planvorming bedraagt € 77.960. Dit 

resulteert in een voordeel van € 27.657. Het voordelig saldo lasten en baten ad € 27.657 is vrijgevallen 

ten gunste van de algemene middelen. 

Kosten Uitbesteding: afwijking -/- € 134.673 

Aan uitgaven is € 862.248 verantwoord, terwijl er € 727.575 was geraamd. Dit resulteert in een nadeel 

van € 134.673. De geraamde baten bedragen € 155.760. Aan gerealiseerde baten is verantwoord 

€ 290.433. Dit resulteert is een voordeel van € 134.673. 

Voorbereidingskosten Oostelijke Ringweg Groningen: afwijking -/- € 1.031.923 

Betreft niet geraamde voorbereidingskosten Oostelijke Ringweg Groningen met een dekking vanuit de 

reserve ESFI. De onttrekking aan de reserve ESFI is, rekening houdend met een negatief onder baten 

verantwoord bedrag ad € 8.280, verantwoord bij productgroep 0800. 

Mutaties reserves investeringen: afwijking -/- € 7.136.704 

Aan niet in de raming op dit budget verwerkte bijdragen in verband met investeringswerken ten laste van 

de reserve ESFI is afhankelijk van de investeringen 2012 € 7.136.704 geboekt. De onttrekking aan de 

reserve ESFI is verantwoord bij productgroep 0800. 

Bereikbaarheid Lauwersmeergebied: afwijking € 1.099.453 

De raming voor Bereikbaarheid Lauwersmeergebied in dit geval voor de nieuwe projecten weg 

Mensingeweer-Ranum en fietspad Eenrum-Baflo bedraagt € 1.347.951. Er zijn in 2012 de nodige 

activiteiten uitgevoerd. Zo is het provinciaal inpassingsplan in 2012 in procedure gebracht. De 

zienswijzen zijn in behandeling. Verder is het groenplan uitgewerkt en zijn de grondeigenaren benaderd 

waarmee de minnelijke verwerving is gestart. De kosten bedragen € 248.498. Er is derhalve een lager 

beslag op de reserve RSP gedaan. De onttrekking aan de reserve RSP is verantwoord bij productgroep 

0800. 

Capaciteitskrediet Verkenningsfase/Planuitwerkingsfase/Realisatiefase/Ondersteuning: afwijking 

€ 3.546.211. 

Het totaal aan ramingen uitgaven van de hierboven vermelde onderdelen Capaciteitskrediet bedraagt 

€ 6.543.029. Aan uitgaven is gerealiseerd € 2.996.818. Dit resulteert in een voordeel van € 3.546.211. 

Het totaal aan ramingen baten van de onderscheiden capaciteitskredieten bedraagt € 7.410.255. Aan 

baten is gerealiseerd € 9.105.751. Dit resulteert in een voordeel van € 1.695.496. Het resultaat van 

kosten en baten 2012 bedraagt € 5.241.707. Laatstgenoemd bedrag is betrokken bij de overboeking naar 

het dienstjaar 2013. 

Kapitaallasten wegen: afwijking -/- € 57.010 

Op de kapitaallasten is per saldo een nadeel gerealiseerd van € 57.010. Voor een toelichting verwijzen 

wij u naar de bijlage toelichting op de kapitaallasten, rente en dividend. 

De baten zijn € 1.363.188 hoger dan geraamd. Hierna worden de belangrijkste verschillen toegelicht. 

Kosten uitbesteding: afwijking € 134.673 

De geraamde baten bedragen € 155.760. Aan baten is verantwoord € 290.433. Dit resulteert in een 

voordeel van € 134.673. 

Voor nadere gegevens wordt verwezen naar de toelichting onder de directe kosten bij dit budget. 

Voorbereidingskosten Oostelijke Ringweg Groningen: afwijking -/- € 8.280 

Betreft een negatief onder baten opgenomen betaling in verband met een huurovereenkomst. 


80

Bereikbaarheid Lauwersmeergebied: afwijking -/- € 460.298 

De raming voor Bereikbaarheid Lauwersmeergebied bedraagt € 564.334. De baten bedragen € 104.036. 

Dit resulteert in een nadeel van € 460.298. 


Capaciteitskrediet Verkenningsfase/Planuitwerkingsfase/Realisatiefase/Ondersteuning: afwijking 

€ 1.695.496. 

Het totaal aan ramingen baten van de onderscheiden capaciteitskredieten bedraagt € 6.646.623. Aan 

baten is gerealiseerd € 8.342.119. Dit resulteert in een voordeel van € 1.695.496. 


81

Productgroepnummer en -naam : 3102 Onderhoud en beheer wegen en fietspaden 



Productverantwoordelijke : Broers 


Zorg dragen voor duurzame instandhouding van het provinciale wegennet, inclusief fietspaden, 

kunstwerken, verkeersregelinstallaties, wegmeubilair, beplanting en andere bijkomende voorzieningen, 

alsmede het zorg dragen dat het verkeer veilig van de wegen gebruik kan maken. 



Gepland 

het uitvoeren van dagelijks en groot 

onderhoud aan hoofdrijbaanverhardingen, 

fietspadverhardingen, kunstwerken, bermen 

en sloten, beplanting, wegbebakening en 

wegbelijning; 

het uitvoeren van gladheidbestrijding, het 

bedienen van bruggen en het verlenen van 

vergunningen en ontheffingen. 

82 

Gerealiseerd 

Er is onderhoud uitgevoerd aan verhardingen, 

bermen en sloten, kunstwerken, beplantingen, 

wegbebakening en wegbelijning. 

Daarnaast is groot onderhoud uitgevoerd aan de 

volgende wegen: 

- N46: vak Bedum-Middelstum; 

- N994: Zuidwolde-Bedum; 

- N361: vak Menneweer-Lauwersoog; 

- N860: Foxhol-Westerbroek; 

- N360: Garrelsweer-Appingedam; 

- N385: Hoogezand-rotonde Veendammerweg; 

- N355: Aduard- Zuidhorn; 

en aan de volgende kunstwerken: 

- tunnel Wedderbergen; 

- brug Oosterwijtwerdermaar; 

- viaduct Delleweg; 

- viaduct Sint Annerweg. 

De asfaltverharding van het fietspad langs de 

N993 tussen Bedum en de N46 is vervangen door 

een betonverharding. 

Voor de gladheidbestrijding is in het 

managementcontract uitgegaan van 

48 strooibeurten per jaar. 

Het aantal strooibeurten in 2012 bedroeg 51.

Middeleninzet 


Lasten: 




6.252.266 7.185.655 7.492.148 








Totaal lasten 

10.504.435 11.261.402 6.216.585 

10.798 450.000 450.000 

10.515.233 11.711.402 6.666.585 

16.767.499 18.897.058 14.158.733 

Baten: 

- verkeersregelinstallaties (bijdragen gemeenten) 43.799 251.089 66.130 

- leges en andere heffingen 131.759 142.708 78.826 


- overige baten wegen 654.806 1.023.277 717.123 

- overige administratieve boekingen 460.848 


Totaal baten 1.295.199 1.417.073 862.079 






Onderhoud en beheer wegen en fietspaden: 

310201 - bermen en sloten 599.864 599.864 -22.464 

- bermgrond N363 16.220 16.220 12.080 

- afvoer zwerfafval 24.392 24.392 22.270 

310202 - wegverhardingen 4.690.381 118.487 4.571.894 4.359.705 

310203 - fietspadverhardingen 718.038 718.038 339.148 

310204 - wegmeubilair 1.821.064 741.900 1.079.164 1.604.679 

310205 - beplantingen 439.284 105.635 333.650 -534.978 

310206 - boordvoorzieningen 463.230 463.230 465.872 

310207 - gladheidsbestrijding 894.721 894.721 -140.734 

310208 - verkeersregelinstallaties 478.783 251.089 227.695 303.549 

310209 - vaste kunstwerken 509.154 509.154 593.066 

310212 - regelgeving 142.708 -142.708 -78.826 

310213 - overige kosten wegen 1.056.271 57.255 999.016 605.298 

totaal onderhoud/beheer wegen/fietspaden 11.711.402 1.417.073 10.294.329 7.528.664 

totaal onderhoud/beheer wegen/fietspaden 18.897.058 1.417.073 17.479.984 15.020.812 

83


Bermen en sloten: afwijking -/- € 628.589 

De jaarlijkse uitgaven fluctueren, afhankelijk van het weer. 

Voor een bedrag van ca. € 400.000 wordt deze overschrijding veroorzaakt door groot onderhoud 

(aanbrengen bermbeton, en beschoeien van gedeelte bermsloot), externe adviezen en door de proef met 

vergisten van bermgras. Ondanks aanvullende bijdragen is ten gevolge van deze werkzaamheden het 

negatieve saldo ontstaan. 

Wegverharding: afwijking -/- € 212.189 

Het negatieve saldo is ontstaan door afboeking van de korting inkoopvoordeel van € 500.000. 

Fietspadverharding: afwijking -/- € 378.891 

Het asfalt van een gedeelte van het fietspad langs de N355 nabij Grijpskerk en van het fietspad langs de 

N993 tussen Bedum en de N46 is noodzakelijkerwijs vervangen door een betonverharding met 

meerkosten van ca. € 310.000 tot gevolg. 

Wegmeubilair: afwijking € 525.515 

(Wegbeheer: € 418.615 en Actieplan Verkeerslawaai: € 96.900) 

Wegmeubilair omvat de onderdelen wegmarkering, openbare verlichting, wegbebakening, geleiderail, 

bewegwijzering, geluidsschermen en haltevoorzieningen. Het overschot van € 418.615 is voornamelijk 

ontstaan door vertraging van het project renovatie openbare verlichting. De uitvoering is in 2010 gestart 

en loopt door in 2013 en door vertraging van het project N366 Ecoduiker, groot onderhoud en verbreding. 

Dit project wordt in 2013 uitgevoerd. 

Beplanting: afwijking -/- € 868.628 

In het kader van het MIT-project reconstructie beplanting langs de N975 (Onstwedde - Musselkanaal) is 

een bedrag van € 619.495 uitgegeven. Dit bedrag wordt aangezuiverd uit de reserve ESFI. 

De feitelijke afwijking bedraagt -/- € 249.133. De overschrijding is o.a. ontstaan door het uitvoeren van 

groot onderhoud aan beplanting langs diverse wegvakken en hoge kosten voor verkeersmaatregelen. 

Gladheidsbestrijding: afwijking -/- € 1.035.455 

De kosten van de gladheidbestrijding zijn totaal afhankelijk van de weersomstandigheden. 

In het Managementcontract Beheer Wegen en Kanalen is uitgegaan van 48 strooibeurten per seizoen. 

Ten gevolge van de extreme winterseizoenen 2009/2010 en 2010/2011 is het bedroeg het gemiddelde 

aantal strooibeurten gedurende de contractperiode echter 66, met een grote overschrijding van het 

budget ten gevolg. Ter aanvulling van dit budget is in de voorjaarsnota van 2010 een bedrag van 

€ 1.360.000 beschikbaar gesteld ten laste van de algemene middelen. Ondanks deze aanvulling is een 

negatief saldo ontstaan. 

Verkeersregelinstallaties: afwijking € 75.854 

Het verschil is terug te leiden naar de bijdragen aan de projecten VRI's Bristol en Ruischerwaard. 

Vaste kunstwerken: afwijking € 83.912 

Het positieve saldo is veroorzaakt door een aanzuivering uit de gelden voor achterstallig onderhoud 

kunstwerken N46 uit voorgaande jaren. 

Overige kosten wegen: afwijking -/- € 409.563 

Het negatieve saldo is ontstaan in verband met de aan de gemeenten Slochteren en Bellingwedde 

betaalde afkoopsommen voor de overdracht van de N987a en de N973 voor een totaal bedrag 

van € 713.456. De feitelijke afwijking bedraagt € 303.893. 

Dit positieve saldo is voornamelijk ontstaan door lagere waterschapslasten dan geraamd. 

84

Baten 

Regelgeving: afwijking € 63.882 

Het positieve saldo is ontstaan door hogere inkomsten bij recognities wegen. 

Overige kosten wegen: afwijking € 15.845 

Het positieve saldo is ontstaan door inkomsten bij Afwikkeling schades wegen ten bedrage 

van € 25.944. 

85

Productgroepnummer en -naam : 3103 Verkeersveiligheid 



Productverantwoordelijke : De Visser, Lombaerts 


Als wegbeheerder van circa 600 km weg hebben wij een verantwoordelijkheid voor de verkeersveiligheid 

op de provinciale wegen. Die verantwoordelijkheid krijgt expliciet vorm door de uitvoering van 

maatregelen op basis van het Actieplan Verkeersveiligheid provinciale wegen. In 2011 hebben wij het 

actieplan geactualiseerd en daarnaast het daarbij behorende nieuwe meerjarig uitvoeringsprogramma 

vastgesteld voor de periode 2011-2013. 

Het realiseren van de projecten uit dit uitvoeringsprogramma is onze bijdrage aan het realiseren van de 

nationale doelstelling voor de reductie van het aantal ernstige verkeersslachtoffers in 2020 zoals die o.a. 

is verwoord in de landelijke Nota Mobiliteit. 

Naast het zijn van wegbeheerder treden wij op als regisseur en coördinator van het regionale 

verkeersveiligheidsbeleid. Naar aanleiding van de genoemde nationale doelstelling hebben wij in 2011, 

samen met de andere overheden en maatschappelijke organisaties, een regionaal maatregelenpakket 

op hoofdlijnen opgesteld om het Groningse deel van deze doelstelling te realiseren. 


Maatregelenpakket Verkeersveiligheid 2011-2020 


Het Verkeer- en Vervoerberaad Groningen (VVB) heeft in 2006 een Maatregelenpakket 

Verkeersveiligheid 2005-2010 opgesteld. Dit maatregelenpakket wordt de eerste helft van 2011 

geactualiseerd, zodat na de zomer het Maatregelenpakket Verkeersveiligheid 2011-2020 door het VVB 

kan worden behandeld. Het Maatregelenpakket omvat een aantal speerpunten gericht op het verbeteren 

van de verkeersveiligheid in de provincie Groningen. De speerpunten worden vertaald in maatregelen 

waarvan de uitvoering een verantwoordelijkheid is van de VVB-partners: gemeenten, Rijk, OM, politie, 

VVN, provincie etc. 

De speerpunten zijn gebaseerd op de analyses van de verkeersongevallen over de periode 2005 tot en 

met 2009. Hierbij is onderscheid gemaakt in black spots, gevaarlijke routes en wegvakken. Ook is een 

analyse uitgevoerd naar de meest voorkomende ongevalstypen waarbij fietsongevallen en alcohol 

nadrukkelijk aandacht krijgen. De komende jaren zal jaarlijks een zo compleet mogelijk beeld van de 

door de partners uitgevoerde maatregelen worden opgesteld. Dit beeld wordt in het VVB gepresenteerd 

als onderdeel van voortgangsoverleg over de uitvoering van het Maatregelenpakket 2011-2020. 


Gepland 

Het Maatregelenpakket 2011-2020 wordt in 

het najaar van 2011 door het VVB behandeld. 

Er wordt een eerste uitvoeringsprogramma 

opgesteld voor het jaar 2012. De partners in 

het VVB zijn verantwoordelijk voor de 

realisering van het uitvoeringsprogramma. De 

provincie is als regisseur van het regionale 

verkeersveiligheidsbeleid verantwoordelijk 

voor de aansturing en monitoring van de 

uitvoering. 

86 

Gerealiseerd 

Het VVB heeft in het najaar op basis van het 

conceptmaatregelenpakket o.a. besloten dat het 

aantal speerpunten moet worden beperkt. De 

verwerking van deze besluitvorming in relatie tot de 

lage vergaderfrequentie van het VVB heeft gemaakt 

dat het VVB eerst op 12 juli 2012 het 

maatregelenpakket verkeersveiligheid 'Samen 

Veilig op Weg' heeft vastgesteld. Bij brief (2012- 

54.034/50/A.20, W; zaaknummer 431048) zijn PS 

geïnformeerd over de inhoud van dit 

maatregelenpakket.


Gepland 

Het maatregelenpakket is een doorlopende 

activiteit over de periode 2011 - 2020. 

Middelen 

Begroot 

De kosten van te treffen infrastructurele 

maatregelen kunnen ten laste worden 

gebracht van de middelen die jaarlijks 

beschikbaar komen voor de 

uitvoeringsprogramma van het Actieplan 

Verkeersveiligheid provinciale wegen. 



Gepland 

voorbereiden en uitvoeren van de overige 

projecten uit het meerjarig 

uitvoeringsprogramma 2011-2013 van het 

Actieplan Verkeersveiligheid provinciale 

wegen; 

ondersteunen van gemeenten, Regiopolitie, 

OM en maatschappelijke partijen bij het 

invullen en realiseren van hun bijdrage aan 

de reductie van het aantal 

verkeersslachtoffers in 2020; 

monitoren van de inspanningen die door 

diverse betrokkenen worden geleverd ten 

behoeve van het realiseren van de 

doelstelling m.b.t. de reductie van het aantal 

verkeersslachtoffers in 2020; 

voorbereiden en uitvoeren infrastructurele 

maatregelen met behulp van het krediet 

Duurzaam Veilig slag beheer en onderhoud 

2012; 

uitvoering van enkele van de projecten met 

betrekking tot veiligheid uit het jaarwerkplan 

2012 van het Verkeer- en Vervoerberaad 

Groningen (VVB). 

Gerealiseerd 

Jaarlijks zal aan de stuurgroep van het VVB een 

voortgangsrapportage worden aangeboden; zo 

mogelijk wordt ook het effect op de 

verkeersveiligheid aangegeven. 

Besteed 

De infrastructurele inzet is inmiddels ondergebracht in 

het meerjarenuitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid 

Provinciale Wegen 2012-2016. Dit programma is bij 

brief van 26 juni 2012 met zaaknummer 403558 

toegezonden aan PS. 

Gerealiseerd 

Is gebeurd, voor een beperkt aantal projecten 

bleek een zogeheten overboekingsvoorstel 

noodzakelijk. Daarnaast hebben PS de opvolger 

van het Actieplan Verkeersveiligheid vastgesteld. 

Onze voordracht 03/2012 heeft geresulteerd in 

vaststelling van het Beleidsplan Verkeersveiligheid 

provinciale wegen 2012-2020. 

Is uitgevoerd, zie ook de volgende bullit. 

Het VVB heeft het maatregelenpakket 

verkeersveiligheid 'Samen Veilig op Weg' in haar 

vergadering van 12 juli 2012 vastgesteld. Voor de 

monitoring geldt 2013 als eerste volledige jaar. 

Is uitgevoerd, de beschikbare middelen hebben 

hun bestemming gekregen. 

Is uitgevoerd. Het gaat daarbij vooral om een 

gerichte benadering van de groep 18-27 jarige 

beginnende autobestuurders (voorkomen van 

rijongevallen), de aansturing van de jaarlijkse 

moddercampagne en de 3 E -aanpak op de 

provinciale N366 (Veendam-Ter Apel). 

87

Middeleninzet 


Lasten: 




801.237 647.554 863.422 








Totaal lasten 

Baten: 







88 

607.509 486.342 2.237.528 

607.509 486.342 2.237.528 

1.408.747 1.133.896 3.100.950 






310302 Actieplan verkeersveiligheid: 

- uitvoering Actieplan 97.570 97.570 1.831.430 

- kleinschalige maatregelen 10.521 10.521 27.628 

- verkeersmaatregelen 764 764 983 

- afwikkeling voorgaande jaren 

totaal actieplan verkeersveiligheid 108.855 108.855 1.860.041 

310303 Duurzaam veilig: 

- duurzaam veilig 377.487 377.487 377.487 

totaal duurzaam veilig 377.487 377.487 377.487 

totaal verkeersveiligheid 1.133.896 1.133.896 3.100.950 


Op de directe kosten is een voordeel ontstaan van € 1.751.186. De verklaring hiervoor is als volgt: 

Uitvoering Actieplan: afwijking € 1.733.860 

De overboeking van 2011 naar 2012 bedraagt € 1.120.243 en de raming 2012 bedraagt € 711.187. 

Aan uitgaven is verantwoord € 97.570. Dit resulteert in een voordeel van € 1.733.860. Op de overboeking

van 2011 naar 2012 is € 50.000 besteed. In uw besluiten over de voordrachten 40/2011 en 12/2012 zijn 

respectievelijk € 62.500 en € 300.000 opgenomen met een dekking vanuit het actieplan. De afronding 

van deze projecten zal plaatvinden in 2013 en dientengevolge zijn deze bedragen betrokken bij de 

overboeking naar het dienstjaar 2013. 

Bij de IB 2012 is reeds gemeld dat voor de uitvoering van het nieuwe meerjarig uitvoeringsprogramma 

verkeersveiligheid provinciale wegen 2012-2016 de resterende middelen 2012 ad € 1.371.360 dienen te 

worden overgeboekt naar 2013. Wij hebben u over dit nieuwe uitvoeringsprogramma bij brief van 

26 juni 2012 met zaaknummer 403558 geinformeerd. Rekening houdend met de hiervoor genoemde 

bedragen ad € 62.500 en € 300.000 is in totaal € 1.733.860 betrokken bij de overboeking naar 2013. 

Kleinschalige maatregelen: afwijking € 17.107 

Op het budget 2012 ad € 27.628 is uitgegeven € 10.521. Dit resulteert in een vrijval van € 17.107. 

Verkeersmaatregelen: afwijking € 219 

Aan uitgaven is in 2012 € 764 verantwoord. Er is derhalve een vrijval ontstaan van € 219. 

89

Productgroepnummer en -naam : 3301 (Re)constructie waterwegen 



Productverantwoordelijke : Bosma 


Voorbereiding en uitvoering van baggerwerk, boordvoorzieningen, damwanden, bruggen, sluizen en 

stuwen voor verbetering van de scheepvaart. 


Vervanging Noordzeebrug 


De doorvaarthoogte wordt vergroot van ca. 6,5 meter naar 9,1 meter, de doorvaartbreedte wordt 

verruimd en de verkeerssituatie rondom de brug (Bedumerweg, Ringweg, bedrijventerrein De Hoogte 

wordt aangepast. Dit project maakt deel uit van het project Vaarweg Lemmer-Delfzijl en heeft tot doel de 

vaarweg geschikt te maken voor 4-laags containervaart. 


Gepland 

gunnen van het werk; 

uitvoering. 


Gepland 

2014 

Middelen 

Begroot 

€ 28,5 miljoen (deels provincie-/gemeente-/ 

rijksbijdrage), voordracht in behandeling voor 

hoger krediet. 

90 

Gerealiseerd 

De Engineering & Construct (E&C)-aanbesteding is 

mislukt, het eerste nieuwe contract is aanbesteed 

en gegund, de rest volgt in 2013. 

Uitvoering is in 2013. 

Gerealiseerd 

Vanwege de mislukte aanbesteding is het werk 

halverwege 2015 gereed. 

Besteed 

Nieuwe voordracht: € 30,6 miljoen exclusief btw, 

besteed ca. € 7 miljoen. 

Wegomlegging Zuidhorn 


Verlegging van de provinciale weg N355 naar de oostzijde van Noordhorn en Zuidhorn. Onderdeel van 

de verlegging is de realisatie van een nieuwe hoge vaste brug over het Van Starkenborghkanaal en het 

vervangen van de huidige hefbrug. Dit project is inclusief fase B baggerwerk van het Van 

Starkenborghkanaal met de benodigde grondbergingsterreinen. Dit project maakt deel uit van het project 

Vaarweg Lemmer-Delfzijl en heeft tot doel de vaarweg geschikt te maken voor 4-laags containervaart. 


Gepland 

gunnen van het werk; 

uitvoering. 


Gepland 

In 2014 zal de N355 voor het verkeer 

opengesteld worden. 

Gerealiseerd 

Dit is gerealiseerd. 

De aannemer is bezig met de voorbereiding, in 

2013 start de werkelijke uitvoering. 

Gerealiseerd 

Planning blijft gehandhaafd (31 juli 2014).

Middelen 

Begroot 

€ 39,4 miljoen (deels provincie-/gemeente- 

/rijksbijdrage). 

Besteed 

Er is ca. € 4 miljoen besteed, de aanbesteding is 

€ 21,0 miljoen, exclusief de beweegbare brug. 

Voorbereiding vervanging bruggen Aduard/Dorkwerd 


Vervangen van de bruggen bij Aduard en Dorkwerd en het verbeteren van de aansluitende infrastructuur. 

Dit project maakt deel uit van het project Vaarweg Lemmer-Delfzijl en heeft tot doel de vaarweg geschikt 

te maken voor 4-laags containervaart. 


Gepland 

realisatiebesluit aanvragen voor Aduard 

en Dorkwerd; 

ruimtelijke procedure voeren; 

voorbereiding. 


Gepland 

2014 

Middelen 

Begroot 

€ 31,1 miljoen (deels provincie-/gemeente-/ 

rijksbijdrage). 



Gepland 

tezamen met herstel van de gevolgen van 

bodemdaling (productgroep 3305) groot 

onderhoud aan Winschoterdiep en A.G. 

Wildervanckkanaal; 

uitvoering aanpassingen kades 

Eemskanaal; 

uitvoering aanpassingen kades Van 

Starkenborghkanaal; 

planvorming fase 2 Lemmer-Delfzijl; 

voorbereiding viaduct Kardinge; 

voorbereiding en uitvoering noordelijke 

vaarverbinding Blauwestad; 

uitvoering TRI2 Blauwestad; 

uitvoering aanpassing kades Noord- 

Willemskanaal; 

uitvoering baggerwerk Winschoterdiep. 

Gerealiseerd 

Aanvragen realisatiebesluit Aduard is gepland voor 

maart 2013; Realisatiebesluit Dorkwerd is in 2011 

genomen. 

Ruimtelijke procedures worden afgerond in 2013. 

De voorbereiding wordt afgerond in 2013, de 

aanbestedingsprocedure start begin 2013. 

Uitvoering is gepland halverwege 2013. 

Gerealiseerd 

Brug Dorkwerd is gereed in juli 2014, brug Aduard is 

gereed in december 2015. 

Besteed 

Er is ca. € 1,9 miljoen besteed. 

Gerealiseerd 

De werkzaamheden in het kader van achterstallig 

onderhoud (NOMO) zijn afgerond: 

ca. 14 km damwand is in totaal vervangen, 

kosten ca. € 8 miljoen. 

Diverse werken zijn voorbereid en uitgevoerd in 

nauwe samenwerking met de waterschappen, 

kosten ca. € 7 miljoen. 

Geen werkzaamheden. 

Er is gewerkt aan de planvorming. 

Het werk is voorbereid en de 

aanbestedingsprocedure is gestart. 

Fase 1 - aanleg 200 meter kanaal, aanleg sluis 

met beweegbare brug is gerealiseerd; fase 2 is in 


Alle mogelijke werkzaamheden zijn uitgevoerd. 

Er is gestart met de uitvoering van de aanpassing 

van de beschoeiing. 

Het saneringswerk is afgerond, het tweede 

contract is aanbesteed en gegund en het laatste 

contract is in voorbereiding. 

91

Middeleninzet 


Lasten: 




646.090 1.111.799 945.765 








Totaal lasten 

Baten: 






Totaal baten 

92 

480.845 1.448.849 

1.957.586 2.255.272 2.256.210 

2.438.431 3.704.121 2.256.210 

3.084.521 4.815.920 3.201.975 






330101 (Re)constructie waterwegen: 

- mutaties investeringen t.l.v. reserve ESFI 1.448.849 1.448.849 

- kapitaallasten waterwegen 2.255.272 2.255.272 2.256.210 

totaal (re)constructie waterwegen 3.704.121 3.704.121 2.256.210 

totaal (re)constructie waterwegen 4.815.920 4.815.920 3.201.975 


Op de directe kosten is een nadeel ontstaan van € 1.447.911. Dit kan als volgt worden verklaard: 

Mutaties investeringen t.l.v. reserve ESFI: afwijking -/- € 1.448.849 

In verband met dekking lopende investeringsprojecten is een bedrag van € 1.448.849 geboekt in verband 

met de niet geraamde bijdragen van investeringsprojecten. Dit bedrag is vervolgens als mutatie in 

productgroep 0800 verantwoord ten laste van de reserve ESFI. 

Kapitaallasten waterwegen: afwijking € 938 

Op de kapitaallasten is per saldo een voordeel gerealiseerd van € 938. Voor een toelichting verwijzen wij 

u naar de bijlage toelichting op de kapitaallasten, rente en dividend.

Productgroepnummer en -naam : 3302 Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen 



Productverantwoordelijke : Bosma, Broers 


Zorg dragen voor duurzame instandhouding van de provinciale hoofdvaarwegen met 

boordvoorzieningen, bruggen, sluizen en andere bijkomende voorzieningen en voor een veilige en vlotte 

afwikkeling van het scheepvaartverkeer. 


Baggerwerk Winschoterdiep en Rensel 


Dit project heeft betrekking op het uitvoeren van baggerwerk op het Winschoterdiep en de Rensel. Het 

baggerwerk betreft achterstallig onderhoud waarvoor in het kader van de Nota Mobilititeit door het Rijk 

middelen zijn gereserveerd. 


Gepland 

Uitvoering. 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

€ 11,5 miljoen (rijks- en gemeentelijke 

bijdragen). 

Gerealiseerd 

Het saneringsbaggerwerk is uitgevoerd en het 

tweede contract is aanbesteed en gegund. 

Gerealiseerd 

2014 

Besteed 

€ 2 miljoen. 

Vervangen boordvoorzieningen Eemskanaal 


Dit project betreft het vervangen van boordvoorzieningen langs een aantal dijkvakken van het 

Eemskanaal. Op deze vakken wordt de bestaande boordvoorziening verwijderd en vervangen door een 

stalen damwand. De boordvoorzieningen maken onderdeel uit van het achterstallig onderhoud waarvoor 

in het kader van de Nota Mobiliteit door het Rijk middelen zijn gereserveerd. 


Gepland 

Uitvoering. 


Gepland 


Gerealiseerd 

Er zijn negen contracten aanbesteed, waarvan er 

zeven zijn opgeleverd. Ook zijn werkzaamheden 

voor de waterschappen en regulier onderhoud 

meegenomen. 

Gerealiseerd 

2013 

93

Middelen 

Begroot 

Ca. € 11 miljoen (waarvan € 6 miljoen rijksbijdrage 

en € 0,6 miljoen bijdr. waterschap). 

94 

Besteed 

Ca. € 8,7 miljoen. 

Afstandsbediening Winschoterdiep 


Dit project heeft betrekking op de realisatie van afstandsbediening vanaf de Oostersluis van de bruggen 

over het Winschoterdiep. 


Gepland 

Uitvoering. 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

p.m. 



Gepland 

Uitvoering van (groot) onderhoud aan 

onderwaterbodem, boordvoorzieningen, 

bruggen, sluizen, remmingwerken, 

aanlegvoorzieningen en kanaalmeubilair, 

bediening van bruggen en sluizen, toezicht 

op de scheepvaart, verlenen van 

vergunningen en ontheffingen. De 

werkzaamheden worden uitgevoerd 

overeenkomstig het managementcontract 

Beheer Wegen en Kanalen 2009-2011 dat 

met een jaar wordt verlengd. 

Gerealiseerd 

Alle bruggen vanaf de Oostersluis tot Westerbroek 

bedienbaar op afstand vanuit de Oostersluis. 

Gerealiseerd 


Besteed 

Binnen budget. 

Gerealiseerd 

De werkzaamheden zijn uitgevoerd 

overeenkomstig het managementcontract Beheer 

Wegen en Kanalen 2009-2011, dat met een jaar is 

verlengd.

Middeleninzet 


Lasten: 




7.877.175 6.278.585 5.903.777 








Totaal lasten 

4.365.304 2.660.564 2.377.826 

41.437 

4.406.741 2.660.564 2.377.826 

12.283.916 8.939.150 8.281.603 

Baten: 

- regelgeving 37.733 39.773 14.300 



- Overige administratieve boekingen 

- boordvoorziening 

Totaal baten 10.821.719 7.590.269 7.137.208 





330200 Apparaatskosten subsidiabel 4.916.861 4.916.861 4.787.745 

330201 Apparaatskosten, niet subsidiabel 1.361.724 1.361.724 1.116.032 

totaal apparaatskosten 6.278.585 6.278.585 5.903.777 

Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen: 

330202 - dijken, bermen en sloten 126.375 126.375 99.900 

330203 - boordvoorzieningen 698.533 698.533 1.132.926 

330204 - baggerwerk 37.619 37.619 22.400 

330207 - bruggen 362.878 362.878 600.050 

330208 - sluizen 1.091.544 1.091.544 391.230 

330211 - regelgeving 22.837 39.773 -16.936 -14.300 

330212 - aanlegvoorzieningen/kanaalmeubilair 13.497 13.497 5.820 

330214 - diversen 303.121 7.550.496 -7.247.376 -7.122.908 

330216 - groot onderhoud 4.161 4.161 125.500 

totaal onderhoud/beheer hoofdvaarwegen 2.660.564 7.590.269 -4.929.705 -4.759.382 

totaal onderhoud/beheer hoofdvaarwegen 8.939.150 7.590.269 1.348.880 1.144.395 

95


Lasten 

Dijken, bermen en sloten: afwijking -/- € 26.475 

De afwijking wordt veroorzaakt door hogere doorberekende kosten waterschappen B-AKWA. 

Boordvoorzieningen: afwijking € 434.393 

Positief verschil is ontstaan door baten uit voorgaande jaren. 

Baggerwerk: afwijking -/- € 15.219 

Verschil wordt veroorzaakt door het waterbodemonderzoek Eemskanaal-Oosterhornkanaal. 

(Vaste) Bruggen: afwijking € 237.172 

De onderschrijding wordt veroorzaakt doordat de renovatie van de Platvoetbrug is doorgeschoven naar 

2013 en het vervangen van de aandrijving ophaalbrug Slochtersluis voorlopig is uitgesteld. 

Sluizen: afwijking -/- € 700.314 

In 2012 zijn er extra kosten gemaakt voor de zeesluis Farmsum o.a. het aanpassen van de 

wachtplaatsen binnenzijde sluis en nieuwe sluisdeuren klein zeesluis. 

Aanlegvoorzieningen/Kanaalmeubilair: afwijking -/- € 7.677 

In hoofdzaak is de afwijking veroorzaakt door een aantal schades zonder dader en door niet geraamde 

kosten bij de ligplaats Ulgersmaweg voor de gratis verstrekking van nutsvoorzieningen. 

Diversen: afwijking -/- € 69.181 

De afwijking is veroorzaakt door hogere exploitatiekosten van de sluiskantoren dan begroot. 

Groot onderhoud: afwijking € 121.339 

Het budget is o.a. ingezet om de tekorten bij het onderdeel sluizen op te vangen. 

Baten 

Regelgeving: afwijking € 2.636 

De opbrengsten zijn hoger dan geraamd, omdat er meer vergunningen zijn verleend. 

Diversen afstandsbediening: € 33.745 

De inkomsten zijn hoger dan geraamd doordat deze te laag zijn begroot. 

Diversen huren en pachten: afwijking € 33.157 

De opbrengst van de huren en pachten is te laag begroot. 

Diversen afwikkeling schades: afwijking € 7.949 

Dit betreft inkomsten van afwikkeling schades diverse jaren. 

96

Productgroepnummer en -naam : 3303 Onderhoud en beheer overige vaarwegen 



Productverantwoordelijke : Bosma, Broers 


Zorg dragen voor duurzame instandhouding van de provinciale overige vaarwegen met 

boordvoorzieningen, bruggen, sluizen en andere bijkomende voorzieningen en voor een veilige en vlotte 

afwikkeling van het scheepvaartverkeer. 


Vervangen boordvoorzieningen Noord-Willemskanaal 


Dit project betreft het vervangen van boordvoorzieningen langs een aantal dijkvakken van het Noord- 

Willemskanaal. Op deze vakken wordt de bestaande boordvoorziening verwijderd en vervangen door 

een stalen damwand of steenbestorting. 


Gepland 

Uitvoering 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

€ 2,3 miljoen. 

Gerealiseerd 

Twee contracten in 2012 op de markt gebracht, één 

is opgeleverd. 

Gerealiseerd 

2013 

Besteed 

Er is € 1,8 miljoen uitgegeven. 

Afstandsbediening A.G. Wildervanckkanaal 


Dit project heeft betrekking op de realisatie van afstandsbediening vanaf de Oostersluis van de bruggen 

over het A.G. Wildervanckkanaal. 


Gepland 

Uitvoering 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

p.m. 

Gerealiseerd 

Uitvoering gestart met de ombouw van de Geert 

Veenhuizenbrug en draaibrug de Vrijheid. 

Gerealiseerd 

In september 2012 hebben PS ingestemd met het 

project “Bediening op Afstand”. De verdere uitvoering 

van de afstandsbediening op het A.G. 

Wildervanckkanaal wordt opgenomen in dit project, dat 

een looptijd heeft tot en met 2015. 

Besteed 

Voorinvestering t.l.v. convenant Hoofdvaarwegen. 

97



Gepland 

Uitvoering van (groot) onderhoud aan 

onderwaterbodem, boord-voorzieningen, 

bruggen, sluizen, remmingwerken, 

aanlegvoorzieningen en kanaalmeubilair, 

bediening van bruggen en sluizen, toezicht 

op de scheepvaart, verlenen van 

vergunningen en ontheffingen. 

De werkzaamheden worden uitgevoerd 

overeenkomstig het managementcontract 

Beheer Wegen en Kanalen 2009-2011 dat 

met een jaar wordt verlengd. 

98 

Gerealiseerd 

De werkzaamheden zijn uitgevoerd conform het 

managementcontract Beheer Wegen en Kanalen 

2009-2011 dat met een jaar is verlengd.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.382.993 4.730.788 4.026.100 








Totaal lasten 

1.847.328 4.333.579 4.725.750 

134.537 

1.981.865 4.333.579 4.725.750 

4.364.859 9.064.366 8.751.850 

Baten: 

- rijksbijdragen 75.469.786 547.211 762.523 

- leges/recognities 40.336 48.572 17.144 


- afrekening schadegevallen 30.975 

- onttrekking aan voorzieningen 50.300 335.196 


Totaal baten 75.644.218 1.115.169 779.667 

Saldo lasten en baten -71.279.359 7.949.197 9.531.517 





Onderhoud en beheer overige vaarwegen: 

330301 - dijken, bermen en sloten 163.472 163.472 128.618 

330302 - boordvoorzieningen 2.110.550 2.110.550 3.921.201 

330303 - baggerwerk 100.975 100.975 503.237 

330306 - bruggen 1.363.056 90.680 1.272.376 998.694 

330307 - sluizen 110.993 110.993 253.830 

330310 - regelgeving 18.354 -18.354 -5.434 

330312 - aanlegvoorzieningen/kanaalmeubilair 111.685 111.685 200.017 

330313 - diversen 37.652 670.939 -633.287 -494.746 

330315 - slibdepots 335.196 335.196 

totaal onderhoud/beheer ov. vaarwegen 4.333.579 1.115.169 3.218.410 5.505.417 

totaal onderhoud/beheer ov. vaarwegen 9.064.366 1.115.169 7.949.197 9.531.517 

99


Dijken, bermen en sloten: afwijking -/- € 34.854 

De overschrijding heeft te maken met hogere kosten voor het maaiwerk aan het Reitdiep. 

Boordvoorzieningen: afwijking € 1.810.651 

De investeringen ten behoeve van de boordvoorzieningen Noord-Willemskanaal zijn doorgeschoven naar 

2013. 

Baggerwerk: afwijking € 402.262 

Er zijn in 2012 weinig baggerwerkzaamheden verricht. 

(Vaste) Bruggen: afwijking -/- € 273.682 

De overschrijding is met name ontstaan door groot onderhoud aan draaibrug Roodehaan. 

Sluizen: afwijking € 142.837 

Er is in 2012 geen groot onderhoud gepleegd aan de sluizen. 

Aanlegvoorzieningen/Kanaalmeubilair: afwijking € 88.332 

De onderschrijding is ontstaan door minder uitgevoerd onderhoud aan aanlegvoorzieningen. 

Diversen: afwijking € 199.175 

De onderschrijding is ontstaan door lagere waterschapslasten. 

Baten 

Diversen leges/recognities: afwijking € 31.428 

Het positieve saldo is ontstaan doordat er meer vergunningen zijn afgegeven en door meer inkomsten bij 

de recognities. 

Diversen afstandbediening overige vaarwegen: afwijking -/- € 120.652 

De inkomsten zijn lager dan geraamd doordat deze te hoog zijn begroot. 

Diversen opbrengsten overige baten: afwijking € 10.036 

De meeropbrengst bestaat uit bedieningskosten diverse bruggen. 

Diversen afwikkeling schades: afwijking € 30.975 

Het positieve saldo is ontstaan door inkomsten bij afwikkeling schades diverse jaren met betrekking tot 

overige kanalen. 

100

Productgroepnummer en -naam : 3304 Onderhoud en beheer schutsluis Lauwersoog 



Productverantwoordelijke : Broers 


Onderhouden van de schutsluis en voorhavens en bedienen van de schutsluis te Lauwersoog. 



Gepland 

Uitvoering van het reguliere onderhoud aan 

de sluis, de brug over de sluis, de 

voorhavens en de wachtplaatsen en 

bedienen van de sluis en de brug, 

overeenkomstig de afspraken die hierover 

zijn gemaakt in het managementcontract 

Beheer Wegen en Kanalen 2009-2011 (dat 

met een jaar wordt verlengd). De kosten 

komen voor 50% ten laste van de provincie 

Fryslân. 

Gerealiseerd 

Regulier onderhoud heeft volgens de planning 

plaatsgevonden. 

De uitbreiding van wachtplaatsen aan de 

binnenzijde is in het voorjaar van 2012 gereed 

gekomen. Uitbreiding van wachtplaatsen aan de 

buitenzijde is voorbereid. 

101

Middeleninzet 


Lasten: 




305.105 260.986 343.526 








Totaal lasten 

102 

194.366 59.713 170.510 

41.749 41.810 

236.115 59.713 212.320 

541.219 320.699 555.846 

Baten: 

- leges en andere heffingen 2.750 

- afrekening schades 



Totaal baten 150.980 116.349 230.023 






330401 Haven en sluizencomplex Lauwersoog: 

- algemene kosten Lauwersoog -1.311 1.187 -2.498 41.550 

- baggerwerk sluizencomplex Lauwersoog 7.143 7.143 6.610 

- dienstgebouwen sluis Lauwersoog 58.163 24.181 33.982 7.960 

- bijdrage Reitdiep prov. Groningen 29.496 29.496 29.500 

- bijdrage provincie Friesland 90.980 -90.980 -136.320 

- sluis Lauwersoog -48.634 -48.634 32.997 

- ophaalbrug Robbegatsluis 14.855 14.855 

totaal haven/sluizencomplex Lauwersoog 59.713 116.349 -56.636 -17.703 

totaal onderhoud/beheer schutsluis L'oog 320.699 116.349 204.350 325.823 


Haven en Sluizencomplex Lauwersoog: afwijking € 79.134 

Afwijking is veroorzaakt door baten uit voorgaande jaren. 

Baten 

Bijdrage Friesland: afwijking € 45.340 

Door lagere kosten (personeel en materieel) is de bijdrage van Friesland lager uitgevallen.

Productgroepnummer en -naam : 3401 Luchtvaartvervoer 



Productverantwoordelijke : Hermse, Van Dam 


De regionale aandeelhouders van Groningen Airport Eelde (de provincies Drenthe en Groningen en de 

gemeenten Groningen, Assen en Tynaarlo) achten de aanwezigheid van de luchthaven van groot belang 

voor het regionale acquisitieklimaat, de bevordering van economie en werkgelegenheid en de bijdrage 

aan de logistieke infrastructuur. Door middel van de uitvoering van de baanverlenging van 1800 naar 

2500 meter wordt getracht hieraan een verdere impuls te geven. In februari 2012 heeft de Raad van 

State een besluit genomen over het nieuwe aanwijzingsbesluit. De werkzaamheden voor de aanleg van 

de starten landingsbaan naar 2500 meter zullen in 2012/2013 uitgevoerd gaan worden. Na jarenlange 

juridische strijd is het besluit hiermee onherroepelijk geworden. 

In 2012/2013 zal de luchthaven een aangepaste en geactualiseerde businesscase aan de 

aandeelhouders ter besluitvorming voorleggen. 

Uitvoering Wet luchtvaart (wettelijke taak, vanaf 1 november 2009). Wij besluiten over de ruimtelijke 

inpassing (geluid en externe veiligheid) van de luchthavens in onze provincie. Het gaat hierbij om een 

vijftal vliegvelden c.q. helikopterlandingsplaatsen. 



Gepland 

Groningen Airport Eelde: 

Als aandeelhouder heeft de provincie als 

voornaamste taak de directie te controleren 

en te toetsen op het door haar te voeren 

beleid. 

Bijdrage aandeelhouder: zorg dragen voor 

betaling van de overeengekomen bijdrage. 

Het Rijk heeft haar aandeelhouderschap in 

de luchthaven beëindigd. Overeengekomen 

is dat tegenover de afkoopsom van het Rijk 

de regionale aandeelhouders gedurende 10 

jaar (vanaf 2003) hun bijdrage zullen 

maximeren op het vastgestelde plafond. 

Voor de provincie Groningen is dit 

€ 308.062. 

Uitvoering Wet luchtvaart: 

het voorbereiden, opstellen en handhaven 

van Luchthavenbesluiten of regelingen voor 

de luchthavens Oostwold, Veendam, 

Grootegast, Stadskanaal en UMCG; 

het beoordelen overige initiatieven voor 

luchthavens, bv. permanente 

helikopterlandingsplaatsen; 

het verlenen ontheffingen voor tijdelijke en 

uitzonderlijk gebruik voor incidentele 

helikopterlandingen. 

Gerealiseerd 

Groningen Airport Eelde: 

De jaarlijkse bijdrage is verleend. 

Uitvoering Wet luchtvaart: 

Het luchthavenbesluit Oostwold en de 

luchthavenregeling voor Veendam en Grootegast 

zijn voorbereid en zullen in 2013 worden 

vastgesteld. 

GSP bereidt een helihaven nabij de Eemshaven 

voor. Provincie is hierbij betrokken. 

29 aanvragen voor ontheffingen (26 ontheffingen 

verleend, 1 geweigerd en 2 aangehouden). 

103

Middeleninzet 


Lasten: 




40.483 76.694 123.779 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

104 

308.062 308.062 308.100 

308.062 308.062 308.100 

348.545 384.756 431.879 






340101 Luchthaven Eelde: 

- subsidie luchthaven 308.062 308.062 308.100 

totaal luchthaven Eelde 308.062 308.062 308.100 

totaal luchtvaartvervoer 384.756 384.756 431.879

Productgroepnummer en -naam : 3402 Collectief personenvervoer 



Productverantwoordelijke : De Visser/OV-bureau Groningen Drenthe 


Het verder ontwikkelen en versterken van de betekenis van het openbaar vervoer in de provincie 

Groningen, zodanig dat het sociaal-economisch belang gediend wordt en de toenemende vraag naar 

mobiliteit opgevangen kan worden. 



1. Verbeteren internationale OV-verbinding van Groningen naar Duitsland 





Gepland 

OV-bureau 

het verder ontwikkelen, uitbreiden en 

verbeteren van de openbaar 

vervoerdiensten op basis van de 

netwerkarchitectuur openbaar vervoer zoals 

ook gehanteerd in de Regiovisie Groningen- 

Assen; 

goede voortzetting geven aan de in 2009 

afgegeven concessies, gebiedsbreed 

(Qbuzz), treinvervangende lijnen (Arriva 

Touring) en de Regioconcessies, waarmee 

het OV-bureau in samenwerking met de 

gemeenten tevens invulling geeft aan het 

kleinschalig (doelgroepen)vervoer in het 

licht van de invoering van de Wet 

maatschappelijke ondersteuning (Wmo); 

het op businesscase niveau uitwerken van 

dienstregelingsverbeteringen, waarbij 

bezien wordt in hoeverre de vervoerder 

bereid is actief een risico te nemen 

(invulling ‘robuuste ontwikkelrelatie’); 

invulling geven aan de activiteiten zoals 

genoemd in de begroting 2012 van het OVbureau, 

qua productontwikkeling, 

Gerealiseerd 

OV-bureau 

Naar aanleiding van de tegenvallende resultaten 

van 2011 is in 2012 een bezuiniging voor 2013 

e.v. vastgesteld. Dit heeft geresulteerd in een 

dienstregeling voor het jaar 2013 die ondanks de 

bezuinigingsslag verder is doorontwikkeld. Dit 

heeft geresulteerd in o.a. frequentieverhogingen 

op de bundel Drachten-Groningen en CS-Zernike 

en een goede afstemming van het busvervoer op 

de frequentieverhoging op de spoorlijn Zwolle- 

Groningen. Daarnaast is in 2012 gestart met de 

herijking van de netwerkvisie OV die begin 2013 

gereed moet zijn. 

Door de bezuiniging op het voorzieningenniveau 

zijn alle betrokken partijen (vervoerders, 

gemeenten, consumentenorganisaties en andere 

betrokkenen) zich er van bewust geweest dat 

samenwerking de enige oplossing is om een zo 

optimaal mogelijk openbaar vervoernetwerk te 

organiseren. Door de goede samenwerking is een 

optimaal, toekomstbestendig OV-netwerk tot 

stand gekomen. 

Er is een aantal businesscases met Qbuzz in 

ontwikkeling die verder reiken dan alleen 

dienstregelingsverbeteringen (o.a. op het gebied 

van kwaliteitsverbetering Servicepunten en 

milieu). 

Dit is gerealiseerd. Voor nadere toelichting wordt 

verwezen naar het jaarverslag en de jaarrekening 

van het OV-bureau. 

105

concessiebeheer, klantbeleid en marketing; 

uitvoeren van het Meerjarenplan Sociale 

Veiligheid in het OV 2010-2015; 

Structureel, systematisch en proactief 

beheer van de verschillende concessies. 

Verdere doorontwikkeling van het 

monitoringssysteem door toevoeging van de 

gegevens van het OV-chipkaart-gebruik; 

het in samenwerking met de 

gebiedspartners verder ontwikkelen van 

openbaar vervoer in relatie tot het algemene 

beleidsproces van ruimtelijke ordening en 

verkeer en vervoer, zoals Regiotram, 

Zuidelijke Ringweg, LMCA Regionaal OV 

(ministerie van IenM), transferia en 

busstations; 

een optimale afstemming van regionale 

investeringsprogramma’s in (OV-) 

infrastructuur met voor openbaar vervoer 

benodigde maatregelen in 

(bus)infrastructuur op het gebied van 

vergroten van snelheid en betrouwbaarheid; 

in afstemming met de wegbeheerders zorg 

dragen voor passende OV-oplossingen bij 

grootschalige ruimtelijke ingrepen (bijv. 

Regiotram in de stad Groningen, Zuidelijke 

Ringweg, wegwerkzaamheden etc.); 

verdere implementatie van geavanceerde 

technologieën o.a. op het gebied van 

reizigersinformatie op basis van het 

implementatieplan DRIS); 

doorontwikkeling van het nachtvervoernet 

op verscheidene trajecten in de provincie; 

in overleg met evenementenorganisatoren 

(desgewenst) zorg dragen voor een goede 

(OV-)bereikbaarheid van evenementen in 

de provincie. 

Provincie 

monitoring en beheer regionale 

treindiensten; 

uitvoering toegankelijkheid 

bushaltevoorzieningen (op basis van 

halteplan); 

onderzoeken van de mogelijkheden naar 

infrastructuur ter verbetering van de 

kwaliteit van hoogwaardig openbaar vervoer 

per bus; 

onderzoeken van de mogelijkheden naar 

uitbreiding van P+R-terreinen en het 

verbeteren van de kwaliteit van busstations; 

participatie in projectbureau Regiotram; 

106 

Conform uitgevoerd voor het jaar 2012. 

De gegevens van het OV-chipkaartgebruik zijn in 

2012 o.a. gebruikt om gerichter te kunnen 

inspelen op wijzigingen in reizigersstromen. 

Daarnaast zijn deze en andere gegevens uit 

geautomatiseerde gegevens gebruikt om de 

kwaliteit van de uitvoering te monitoren en bij te 

sturen (o.a. stiptheid en gegarandeerde 

aansluitingen). 

Het OV-bureau is actief betrokken bij de 

beleidsprocessen van de gebiedspartners. Zo is 

expertise van het OV-bureau ingebracht in diverse 

werkgroepen binnen het projectbureau Regiotram 

en het project Groningen Bereikbaar. 

Het OV-bureau borgt in samenspraak met 

provincies en gemeenten, Regio Groningen- 

Assen de kwaliteit van de infrastructuur voor OV. 

Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de uitbreiding van 

P+R Haren, de busbaan over de Europaweg in 

Groningen maar ook contacten met gemeenten 

over routevoering lijnen en de betrouwbaarheid 

hiervan. Het OV-bureau neemt ook deel in 

overleggen over de Zuidelijke Ringweg. 

In september 2012 heeft de gunning 

plaatsgevonden van de aanbesteding DRIS. 

Eind 2013 moeten in Groningen en Drenthe meer 

dan 350 displays zijn geplaatst waar actuele 

reisinformatie op wordt weergegeven. 

Er heeft geen verdere uitbreiding van het 

nachtvervoernetwerk plaatsgevonden. 


Provincie 

Continu proces waarbij maandelijks de voortgang 

wordt besproken. 

De gemeenten en de provincie hebben inmiddels 

verscheidene toegankelijke bushaltes 

gerealiseerd. 

Er is verder gewerkt aan de planuitwerking van de 

in 2011 aan PS voorgelegde lijst met projecten. 

Er is verder gewerkt aan de planuitwerking van de 

in 2011 aan PS voorgelegde lijst met projecten. 

De provincie heeft de lopende aanbestedingsprocedure 

op de voet gevolgd en heeft 

geparticipeerd in de verschillende dialoogteams. 

In december 2012 is besloten te stoppen met het 

project RegioTram.

planstudie naar (partiële) verdubbeling van 

de spoorlijn Groningen-Leeuwarden; 

verbeteren reistijd binnen de spoordriehoek 

Zwolle-Leeuwarden-Groningen; 

verkenning naar de spoorverbinding 

Groningen-Heerenveen; 

uitwerken van de mogelijkheden voor de 

Knoop Groningen (o.a doorkoppeling, 

vierde perron en viersporigheid 

Europapark); 

uitwerken van de overige spoorse 

maatregelen uit het ZZL-convenant; 

uitwerken mogelijkheden verbeteren 

treinverbinding Groningen-Bremen; 

in IPO-verband beïnvloeden van het 

rijksbeleid ten aanzien van regionaal spoor; 

implementeren van een dynamisch 

reisinformatiesysteem ten behoeve van de 

trein en indien mogelijk in samenhang met 

de bus; 

afronding planstudie voor het invoeren 

partiële snelheidsverhoging op de 

baanvakken Groningen-Nieuweschans en 

Groningen-Roodeschool ter verbetering van 

de robuustheid van het netwerk en ter 

verbetering van de punctualiteit van de 

treinen; 

planstudie voor de doortrekking van de 

spoorlijn van Groningen-Roodeschool naar 

de Eemshaven voor personenvervoer. 

Er is verder gegaan met de planuitwerking en zijn 

informatieavonden georganiseerd. 

In december 2012 is NS gestart met het rijden van 

vier treinen per uur tussen Groningen en Zwolle 

en is verder gestudeerd op de mogelijkheden voor 

snelheidsverhogingen op het baanvak Groningen- 

Zwolle. Daarnaast is een overeenkomst gesloten 

met de NS over de pendel Groningen-Assen. 

In november 2012 hebben PS besloten te stoppen 

met de verkenning en niet verder te gaan met de 

planuitwerkingsfase. Het project spoorverbinding 

Groningen-Heerenveen is hiermee beëindigd. 

In september 2012 hebben PS ingestemd met de 

voordracht betreffende het planuitwerkingsbesluit 

Knoop Groningen. 

De verkenningsfase van spoorlijn Veendam- 

Stadskanaal is afgerond en hebben GS een 

voordracht inzake een planuitwerkingsbesluit 

vastgesteld. 

In december 2012 is de dienstregeling tussen 

Groningen en Leer uitgebreid. Daarnaast is 

gewerkt aan de uitwerking van een drietal 

thema's: dienstregeling, marketing en imago. PS 

zijn hierover bij brief geïnformeerd. 

In IPO-verband is met name gesproken over de 

nieuwe concessie aan de NS voor het 

Hoofdrailnet. Verder is gesproken over 

decentralisatie van delen van het Hoofdrailnet, 

rode diesel en de gebruikersvergoeding ProRail. 

De opdracht voor het realiseren van dynamische 

reisinformatiepanelen bij de bushaltes gegund. 

Alle panelen op de treinstations zijn gerealiseerd. 

De planstudie is nader uitgewerkt en is in 

samenhang met het rijksprogramma Beter 

Benutten een oplossing gevonden voor de 

budgettaire problemen. 

Een aantal partijen hebben een additionele 

bijdrage toegezegd voor het project Roodeschool- 

Eemshaven. De planstudiefase loopt door tot in 

2013. 

107

Middeleninzet 


Lasten: 




706.741 871.726 766.067 








Totaal lasten 

108 

56.994.533 62.029.814 68.430.114 

145.429 473.726 

56.994.533 62.175.243 68.903.840 

57.701.274 63.046.969 69.669.907 

Baten: 






Totaal baten 51.766.985 52.669.404 58.010.562 






340201 Collectief personenvervoer algemeen: 

- projecten openbaar vervoer 10.917 10.917 12.765 

totaal collectief personenvervoer algemeen 10.917 10.917 12.765

340202 Interlokaal openbaar vervoer: 

- regionale treindienst - bijdrage exploitatie 10.563.804 10.563.804 10.563.804 

- OV-bureau 37.683.445 37.683.445 37.519.708 

- totaal ontvangen BDU interlokaal OV 55.430.138 -55.430.138 -55.430.138 

- gebruikersvergoeding spoor 3.005.897 3.005.897 3.005.898 

- kosten kaartautomaten 1.012.998 1.012.998 767.824 

- reservering regionaal spoor 852.030 105.220 746.810 5.765.000 

- haltevoorziening 2.745.826 2.745.826 

- P+R openbaar vervoer 42.000 42.000 35.000 

- facelift stations RSP 822.009 -326.813 1.148.822 1.949.253 

- doorkopp. + upgr. HS Groningen RSP 535.760 -378.387 914.146 1.184.422 

- Infra Q-liners/HOV-bus RSP 243.393 -472.518 715.911 1.053.423 

- transferia en busstations RSP 1.129.755 -2.152.482 3.282.237 4.819.725 

- bijdrage/onttrekking vooruitontv BDU 31.842 -31.842 -1.875.001 

- spoor Groningen Heerenveen 317.490 132.920 184.569 374.965 

- project regiotram - MIT 2.284.000 2.284.000 

- Internat. OV- verbinding Groningen - Duitsland 145.429 145.429 473.726 

- Spoor Groningen - Leeuwarden 76.439 4.725 71.714 68.339 

- bereikbaarheid Veenkoloniën RSP 23.252 9.735 13.517 109.845 

- Stationgebied Groningen 680.800 285.024 395.776 494.720 

totaal Interlokaal openbaar vervoer 62.164.326 52.669.404 9.494.922 10.880.513 

totaal collectief personenvervoer 63.046.969 52.669.404 10.377.565 11.659.345 


Op de programmakosten is een voordeel ontstaan van € 6.728.597. Dit kan grotendeels als volgt worden 

verklaard: 

Projecten OV: afwijking € 1.848 

De raming van dit budget bedraagt € 12.765. Aan uitgaven is verantwoord € 10.917. Het restant ad 

€ 1.848 valt vrij ten gunste van de algemene middelen. 

OV-bureau: afwijking -/- € 163.737 

De raming apparaatskosten OV-bureau bedraagt € 352.095. Aan vergoeding apparaatskosten OVbureau 

is in 2012 € 338.800 betaald. Dit resulteert in een voordeel van € 13.295. De raming 

exploitatiebijdragen OV-bureau bedraagt € 37.167.613. Aan uitgaven is verantwoord € 37.344.645. Dit 

resulteert in een nadeel van € 177.032. Dit nadeel betreft een deel van de aan het OV-bureau extra 

verleende exploitatiesubsidie 2012. Bij GS-besluit 14 februari 2012, zaaknummer 379630, punt A16 is 

besloten dit tekort te dekken uit het saldo BDU-OV. 

Kosten kaartautomaten: afwijking -/- € 245.174 

De overschrijding van de kosten 2012 in verband met kaartautomaten kan grotendeels worden verklaard 

door de eerst in 2012 betaalde bijdragen aan Arriva betreffende de kaartautomaten Groningen- 

Leeuwarden ad € 311.607 voor de jaren 2010 t/m 2012 en de te verwachten afwikkeling opbrengsten 

kaartautomaten 2012 in 2013. 

Reservering regionaal spoor: afwijking € 4.912.971 

Het budget ad € 5.765.000 is op basis van het bestedingsplan BDU 2012 opgevoerd. Een bedrag van 

€ 852.030 is tot besteding gekomen in 2012. Er resteert dan een onderschrijding van € 4.912.971. Dit 

betreft met name het nog niet tot uitvoering gekomen project Quickscan maatregelen spoor Groningen- 

Nieuweschans/Roodeschool. 

Het niet uitgegeven bedrag blijft, onder aftrek van de onder baten Reservering regionaal spoor ad 

€ 105.220, beschikbaar binnen de BDU-middelen voor uitgaven 2013. 

109

Haltevoorzieningen: afwijking -/- € 2.745.826 

Het betreft hier voorzieningen ten behoeve van/aan bushaltes, waarvoor in 2012 geen budget is 

gereserveerd. De uitgaven hebben betrekking op tot uitvoering gekomen projecten, waarvoor in de 

bestedingsplannen BDU 2008 tot en met 2010 gelden beschikbaar zijn gesteld. De in 2012 gemaakte 

kosten kunnen worden gedekt uit de Brede Doeluitkering interlokaal openbaar vervoer. 

P+R Openbaar Vervoer: afwijking -/- € 7.000 

Als budget 2012 is opgenomen € 35.000. Aan uitgaven is verantwoord € 42.000. Dit betreft een betaling 

aan de gemeente Veendam, welke reeds was opgenomen in het budget 2011. Op de in budget 2012 

opgenomen projecten is in 2012 geen beroep gedaan. Dit bedrag blijft beschikbaar voor 2013. De 

overschrijding op dit budget kan worden gedekt uit de in 2011 gereserveerde bedragen Brede 

Doeluitkering interlokaal openbaar vervoer. 

Facelift stations RSP/Infra Q-liners/HOV-bus RSP/Transferia en busstations RSP/spoor Groningen- 

Heerenveen: 1 e fase aanbesteding/Bereikbaarh. Veenkoloniën RSP/Doorkopp. + Upgr. HS-Groningen 

RSP/Spoorverbinding Groningen-Leeuwarden RSP/Stationsgebied Groningen RSP:: afwijking 

€ 6.931.218 

De raming voor de hier genoemde projecten bedraagt € 10.760.115, terwijl er een bedrag van 

€ 3.828.897 is uitgegeven. Deze lagere uitgaven zijn vooral het gevolg van vertraging in het opvragen 

door gemeenten van voorschotten op bijdragen. Het restantbedrag (reserve RSP en rijksmiddelen) blijft 

beschikbaar voor uit te voeren werkzaamheden in de komende jaren. 

Project Regiotram - MIT: afwijking -/- € 2.284.000 

De uitgaven ad € 2.284.000 betreffen de bijdrage ten behoeve van de 3 e fase Regiotram. Dit bedrag is 

als mutatie in productgroep 0.800 verantwoord ten laste van de reserve ESFI. 

Internationale OV-verbinding Groningen-Duitsland: afwijking 328.297 

De raming op dit budget bedraagt € 473.726. Ten laste van genoemd budget is verantwoord € 145.429. 

In 2012 hoefde maar een beperkt deel van het beschikbaar gestelde budget te worden aangewend. Om 

voor de jaren 2013 t/m 2015 over voldoende middelen te kunnen beschikken voor de verbetering van de 

internationale OV-verbinding Groningen naar Duitsland is het restant van het budget 2012 ad € 328.297 

betrokken bij de overboeking naar het dienstjaar 2013. 

De baten zijn € 5.341.158 lager dan geraamd. Dit kan als volgt worden verklaard: 

Reservering regionaal spoor: afwijking € 105.220 

In 2012 is hier verantwoord de niet geraamde bijdrage van € 100.000 in verband met 3 declaraties 

betreffende Planstudie spoor Roodeschool-Eemshaven en € 5.220 in verband met een nog te verzenden 

declaratie Friesland betreffende reizigerstellingen spoor. 


Facelift stations RSP/Infra Q-liners/HOV-bus RSP/Transferia en busstations RSP/spoor Groningen- 

Heerenveen: 1 e fase aanbesteding/Bereikbaarh. Veenkoloniën RSP/Doorkopp. + Upgrade HS Groningen 

RSP/Spoorverbinding Groningen-Leeuwarden RSP/Stationsgebied Groningen RSP: afwijking -/- 

€ 3.603.219. 

De raming voor een drietal van deze projecten bedraagt € 705.423. Als gevolg van lagere uitgaven op 

voornoemde budgetten is aan baten € 432.404 op deze raming gerealiseerd. Aan niet geraamde baten is 

€ 793.789 verantwoord. Totaal baten is € 1.226.193. Ten opzichte van de raming is hier een overschot 

gerealiseerd van € 520.770 

Zie ook onder uitgaven. Tevens is hier geboekt de niet geraamde bijdrage aan de balans in verband met 

reservering van de in de uitkering Provinciefonds 2012 begrepen bedragen ad € 4.123.989 voor niet of 

slechts gedeeltelijk in 2012 tot uitvoering gekomen projecten. 

Bijdrage/onttrekking vooruitontv. BDU: afwijking -/- € 1.843.159 

Als bijdrage van de balanspost vooruitontvangen bedragen ministerie Verkeer en Waterstaat 

€ 1.875.001. In verband met lageren uitgaven voor interlokaal openebaar vervoer 2012 de onttrekking 

aan de balanspost vooruitontvangen bedragen ministerie Verkeer en Waterstaat € 31.842. 

110

4. Waterhuishouding 



4.0 Waterhuishouding, algemeen 

4001 Water 1.970.171 683.268 1.286.902 1.737.333 

4002 Water (ILG) 524.301 2.177.370 -1.653.069 488.690 

Totaal functie 4.0 2.494.472 2.860.638 -366.166 2.226.023 

4.1 Waterschapsaangelegenheden 

4101 Waterschapsaangelegenheden 665.004 665.004 738.180 


4.2 Waterkeringen 

4201 Muskusrattenbestrijding 

Totaal functie 4.2 

Totaal hoofdfunctie 4 3.159.476 2.860.638 298.838 2.964.203 

111

112

Productgroepnummer en -naam : 4001 Water 



Productverantwoordelijke : Hoogerwerf 


Water is één van de essentiële thema's voor het bereiken van een schone en veilige leefomgeving. 

Evenals in de afgelopen jaren zullen watersystemen dan ook steeds meer sturend worden voor de 

ruimtelijke inrichting en het gebruik van het landelijk gebied. Om tot duurzame oplossingen te komen 

moeten de wateropgaven, waaronder veiligheid en zoetwatervoorziening integraal worden aangepakt. Dit 

vraagt om integrale gebiedsontwikkeling, waarbij de provincie zich, nog meer dan voorheen, als 

regisseur moet opstellen. De provincie is hierbij verantwoordelijk voor het strategische beleid en de 

normstelling op regionaal niveau, terwijl de waterschappen belast zijn met de dagelijkse praktijk van het 

operationele waterbeheer. Realisatie van de vastgestelde waterdoelen wordt bewaakt door periodiek 

voortgangsoverleg tussen provincie en waterschap. 

Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de uitvoering van ons beleid. Door invulling te geven aan 

het provinciale klimaatadaptatieprogramma zullen wij beschikbare kennis operationaliseren in concrete 

maatregelen, plannen, projecten en (ruimtelijke) keuzes voor inrichting van de provincie op de korte, 

middellange en lange termijn. Dat gebeurt vooral door klimaatverandering als integraal onderdeel van de 

gebiedsopgaven Lauwersmeer, Eemsdelta, Veenkoloniën en Waddengebied op te pakken. 

Voor het gebiedsgericht waterbeleid is het behouden, het herstellen en het realiseren van duurzame 

watersystemen door gebruik te maken van natuurlijke processen het uitgangspunt. De denkrichting 

hierbij is vasthouden, bergen en afvoeren per gebied in onderling evenwicht. Door inzet via het 

Deltaprogramma (voortschrijdend meerjarenprogramma) wordt in belangrijke mate voorzien in de borging 

van waterveiligheid en zoetwateraanvoerbehoefte. Met de vaststelling en realisatie van de Kaderrichtlijn 

Water doelen wordt invulling gegeven aan de benodigde verbetering van de waterkwaliteit. Op deze 

manier kunnen voldoende waarborgen worden geboden om veilig en met zo min mogelijk wateroverlast 

in deze provincie te kunnen wonen, werken en recreëren. 

Wij stimuleren een zorgvuldig gebruik van grondwater. Bij het gebruik van grondwater is er een 

maatschappelijke behoefte om in ruimere mate gebruik te maken van energietoepassingen in de vorm 

van Bodemenergiesystemen (Warmte Koude Opslag). Bij vergunningverlening zal in toenemende mate 

de ruimtelijke inpassing van de te vergunnen WKO-systemen aandacht vragen. 


Programma Klimaatadaptatie 


Hoofddoel is het klimaatbestendig inrichten van de provincie Groningen met behoud en versterking van 

de ruimtelijke kwaliteiten en sociaal-economische potenties. Daarbij wordt gewerkt langs de volgende 

sporen: 

Visie 

Kennis 

Gebieden 

Het accent ligt op het vertalen van de beschikbare kennis in concrete adaptatiemaatregelen op korte, 

middellange en lange termijn. Daarbij wordt klimaatadaptatie als integraal onderdeel van de 

ontwikkelopgaven voor de regio's Lauwersmeer, Eemsdelta en Veenkoloniën en in relatie tot het 

Waddenzeebeleid (Deltaprogramma) opgepakt. 

113


Gepland 

Visie: 

Leveren van een bijdrage in SNN-verband 

aan de planvorming rond de Blauwgroene 

Gordel in het kader van de 

Gebiedsagenda Noord-Nederland binnen 

het MIRT. 

Kennis: 

Deelname aan diverse onderzoeken 

binnen het Deltaprogramma. Verder 

afronding van lopende kennistrajecten. 

Gebieden: 

Eemsdelta: opstellen van een agenda 

voor klimaatadaptatie en die vertalen naar 

de integrale ontwikkelingsvisie. 

Lauwersmeer: opstellen van maatregelen 

voor borging van de veiligheid tegen 

overstroming in afstemming met de 

Watervisie Lauwersmeer en het 

Deltaprogramma. 

Veenkoloniën: opstellen van een 

(ruimtelijke) visie om van de Veenkoloniën 

een klimaatbestendige regio te maken die 

zoveel mogelijk CO2 vastlegt. 


Gepland 

2012 e.v. jaren 

Middelen 

Begroot 

Bestaande formatie en kredieten. 

Bij de Voorjaarsnota 2012 is voor dit 

programma een bedrag van € 250.000 

gesubstitueerd vanuit productgroep 9104 

(Uitvoering gebiedenbeleid en POP). 

114 

Gerealiseerd 

Visie: 

Er zijn twee hoofdscenario's voor de ontwikkeling 

van de Blauwgroene Gordel ontwikkeld. Op basis 

hiervan zijn kansen en bedreigingen in beeld 

gebracht en mogelijke inrichtingsmaatregelen 

aangegeven. De eindrapportage is begin 2013 

gereed. 

Kennis: 

In de regio's Eemsdelta en Lauwersmeer is in 

samenwerking met het Deltaprogramma gewerkt 

aan onderzoek naar mogelijke maatregelen t.b.v. de 

toekomstige kustveiligheid en zoetwatervoorziening 

met het oog op klimaatverandering. 

Er zijn twee proefprojecten ondersteund waarbij 

akkerbouwers ervaring op hebben kunnen doen met 

maatregelen om de toenemende droogte het hoofd 

te bieden (bodemverbetering en druppelirrigatie). 

Gebieden: 

Het project Integrale Klimaatadaptatie Eemsdelta 

(IKE) heeft een bouwsteen voor de 

Ontwikkelingsvisie Eemsdelta opgeleverd en een 

adaptatieagenda met acties voor de komende jaren, 

o.m. pilotprojecten voor kustveiligheid en 

zoetwatervoorziening. 

De toekomstige kustveiligheid van Lauwersoog is 

als pilotstudie naar innovatieve dijken met 

financiering door het Deltaprogramma uitgewerkt. 

Het opstellen van een klimaatinclusief 

inrichtingsplan gebeurt in 2013. 

Met financiering door het programma Agenda voor 

de Veenkoloniën zijn mogelijke maatregelen voor de 

toekomstige regionale watervoorziening 

geïnventariseerd. In 2013 wordt hiervoor een 

praktijkexperiment uitgevoerd. 

Gerealiseerd 

Er wordt jaarlijks een actieplan met adaptatieprojecten 

opgesteld en uitgevoerd. In 2012 zijn acht van de totaal 

twaalf projecten gestart. Hiervan zijn er vier afgerond en 

lopen er vier door in 2013. De start van de overige vier 

projecten is vertraagd; deze komen in 2013 in 

uitvoering. 

Besteed 

Van het beschikbare budget van € 250.000 is € 243.500 

besteed.

Deltaprogramma 


Het Deltaprogramma is een voortschrijdend programma dat jaarlijks door de Tweede Kamer bij de 

begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt vastgesteld. Het doel van het 

Deltaprogramma is het behouden van veiligheid tegen overstromingen en het behouden van de 

beschikbaarheid van zoetwater op lange termijn in relatie met de klimaatverandering. 


Gepland 

Deelprogramma Zoetwater: 

opstellen aangescherpte regionale 

probleemanalyse; 

verkennen regionale 

oplossingsrichtingen; 

selectie van kansrijke regionale 

strategieën. 

Deelprogramma Veiligheid: 

verkennen regionale oplossingsrichtingen 

voor de veiligheidsopgave op basis van 

het principebesluit over de actualisatie 

van de veiligheidsnormen; 

uitwerken varianten om de 

veiligheidsopgave aan te pakken. 

Deelprogramma Nieuwbouw en 

Herstructurering: 

check op uitvoerbaarheid van de 

concept-Handreiking voor Nieuwbouw en 

Herstructurering. 

Deelprogramma Waddengebied: 

uitvoeren onderzoek: 

- invloed van kwelders; 

- innovatieve dijkvormen; 

- buitendijkse terreinen; 

- ‘quick wins’ monitoring opstarten; 

- monitoringsbehoefte 

deelonderzoeken inventariseren. 


Gepland 

Uitvoering activiteiten in 2012 met een 

mogelijke doorloop naar 2013 en volgende 

jaren. 

Gerealiseerd 

Deelprogramma Zoetwater: 

De probleemanalyse is aangescherpt op basis van 

nieuwe modellen. Tevens is hierbij meer invulling 

gegeven aan de effecten op verschillende 

ruimtelijke functies en op de waterkwaliteit. 

Er is gestart met het bepalen van de kansrijke 

maatregelen om de knelpunten op te lossen. Hierbij 

wordt gekeken naar haalbaarheid, kosten en 

neveneffecten. 

De kansrijke regionale strategieën zullen worden 

bepaald op basis van de kansrijke maatregelen. 

Deelprogramma Veiligheid: 

De Staatssecretaris heeft in november 2011 een 

principebesluit genomen over de actualisatie van de 

veiligheidsnormen. Mede op basis van dit 

principebesluit is 2012 gestart met regionale 

oplossingsrichtingen voor de veiligheidsopgave, die 

in 2014 moet leiden tot een samenhangende set 

van de Deltabeslissingen. 

Via pilotprojecten is gezocht naar concepten 

inclusief meekoppelkansen om de 

veiligheidsopgave aan te pakken (bijvoorbeeld 

Lauwersoog en Eemsdelta). 

Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering: 

Er wordt in de pilot Eemsdelta onderzoek gedaan 

naar de mogelijkheden van het concept van 

meerlaagsveiligheid, met aandacht voor preventie 

(laag 1), duurzame ruimtelijke inrichting (laag 2) en 

rampenbeheersing (laag 3). Dit onderzoek loopt 

verder in 2013. 

Deelprogramma Waddengebied: 

Het onderzoek naar de invloed van kwelders en 

naar innovatieve dijkvormen is uitgevoerd. De 

inhoudelijke bouwstenen zijn beschikbaar. 

Het onderzoek naar buitendijkse effecten is in 

concept gereed. Daarnaast is gekeken naar 

communicatie over verantwoordelijkheden voor 

buitendijkse veiligheid. 

De monitoring van ‘quick wins’ is nog niet opgepakt. 

De inventarisatie van de monitoringsbehoefte in de 

verschillende deelonderzoeken loopt. 

Gerealiseerd 

De vorderingen in de verschillende deelprogramma’s 

zijn zodanig dat de voorstellen voor de betreffende 

deltabeslissingen (in Deltaprogramma 2015) in 2014 

gereed zullen zijn. 

115

Middelen 

Begroot 


116 

Besteed 


Droge Voeten 2050 


Bepalen of en welke aanvullende maatregelen tegen wateroverlast vanuit de boezem nodig zijn om in 

2025 de dan gewenste veiligheid in de boezem van Noorderzijlvest en Hunze en Aa's te bereiken, 

rekening houdend met klimaatontwikkeling en verdere bodemdaling door aardgaswinning. 


Gepland 

afronden fase 1 van Droge Voeten 2050: 

het op orde brengen van de modellen en 

het bepalen van de randvoorwaarden 

voor fase 2; 

fase 2: bepalen maatregelen om 

wateroverlast te beperken. 


Gepland 

2012/2013: bepalen wateropgave en 

aanvullende maatregelen tegen wateroverlast. 

Middelen 

Begroot 

Bestaande kredieten. 

Gerealiseerd 

De modellen zijn (grotendeels) op orde gebracht. 

De randvoorwaarden voor fase 2 zijn vastgelegd in 

een notitie randvoorwaarden. 

Voor fase 2, de maatregelenstudies, hebben de 

waterschappen offerteaanvragen opgesteld. 

Aanbesteding vindt begin 2013 plaats. 

Gerealiseerd 

Fase 1 van het project is gerealiseerd en met fase 2 is 

een begin gemaakt. Het project wordt in 2014 afgerond. 

Besteed 

Er is een provinciale bijdrage van € 10.395 uit 

bestaande kredieten besteed aan de studie naar de 

actualisering van de veiligheidsnorm voor de regionale 

waterkeringen. Deze studie maakt onderdeel uit van het 

project Droge Voeten 2050. Verder is een bedrag van 

€ 607,85 betaald voor een externe bestuurlijke 

bijeenkomst. 

Waterveiligheid 


Voorkomen en/ of beperken van overstromingen vanuit zee door primaire waterkeringen die aan de 

wettelijk vastgestelde norm voldoen. 

Voorkomen en/ of beperken van wateroverlast vanuit boezemsystemen. 

In 2015 voldoen de watersystemen aan de vastgestelde norm van 1:100. 


Gepland 

betrokkenheid bij het opstellen van 

hoogwaterbeschermingsmaatregelen naar 

aanleiding van 3 e ronde toetsing; 

goedkeuren van door waterschappen op 

te stellen versterkingsmaatregelen voor 

de primaire waterkeringen; 

actualiseren van de veiligheidsnorm voor 

de aangewezen regionale waterkeringen 

op basis van de laatste ruimtelijke 

ontwikkelingen; 

Gerealiseerd 

Het opstellen van het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma 

(nHWBP) is vooralsnog 

een aangelegenheid tussen Rijk en waterschappen. 

De waterschappen hebben nog geen 

versterkingsmaatregelen voor de primaire 

waterkeringen ingediend. 

Er is een studie gestart naar de actualisering van de 

veiligheidsnormen voor de regionale waterkeringen. 

Deze studie is onderdeel van het project Droge 

Voeten 2050 en levert concept-veiligheidsnormen 

op, die uitgangspunt zijn voor de 

maatregelenstudies, die in het project Droge Voeten 

2050 worden uitgevoerd.

ontwikkelen toetsinstrumentarium 

regionale waterkeringen. 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

Bestaande kredieten. 

In intensief overleg met de waterschappen is 

gewerkt aan de ontwikkeling van 

toetsinstrumentarium voor de regionale 

waterkeringen. Dit instrumentarium wordt in de 

eerste helft van 2013 vastgesteld. 

Gerealiseerd 

De studie naar de actualisering van de veiligheidsnorm 

voor de regionale waterkeringen was eind 2012 bijna 

afgerond. 

Besteed 

Aan de studie naar de actualisering van de 

veiligheidsnorm voor de regionale waterkeringen is 

€ 10.395 uit bestaande kredieten besteed. 

Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR) 


De Europese Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR) is in november 2007 in werking getreden. In 2009 is 

de ROR in de nationale wetgeving, de Waterwet, opgenomen. 

Het doel van de ROR is een kader voor de beoordeling en het beheer van overstromingsrisico's vast te 

stellen, om uiteindelijk de negatieve gevolgen van overstromingen in de Gemeenschap voor de 

gezondheid van de mens, het milieu, het culturele erfgoed en de economische bedrijvigheid te beperken. 


Gepland 

In de periode tot 2015 moet de provincie 

de regionale bijdrage aan de Europese 

Richtlijn OverstromingsRisico's (ROR) 

coördineren en de concepten van het 

overstromingsrisicobeheerplan Rijn-Noord 

- Eems beoordelen. 

In de periode tot 2013 moet de provincie 

de informatie voor de 

overstromingsrisicokaart coördineren. 


Gepland 

In 2015 moet het overstromingsrisicobeheerplan 

door het Rijk worden ingediend bij 

de Europese Commissie. 

In 2013 moeten de overstromingsrisico- 

kaarten gereed zijn. 

Middelen 

Begroot 




Gepland 

Toezicht waterschappen: 

- opstellen voortgangsrapportage 2011 

van het provinciaal toezicht op de 

waterschappen; 

- voeren bestuurlijk overleg over de 

Gerealiseerd 

Het Rijk heeft het voortouw bij het schrijven van de 

overstromingsrisicobeheerplannen. Er is 

commentaar gegeven op het eerste conceptplan 

voor de Rijn en de Eems. 

De provincie heeft in samenwerking met de 

waterschappen de door het Rijk gevraagde 

informatie voor de overstromingsrisicokaart 

geleverd. 

Gerealiseerd 

Commentaar op eerste concept 

overstromingsrisicobeheerplan voor de Rijn en de Eems 

eind 2012. 

Overstromingsrisicokaarten eind 2012. 

Besteed 


Gerealiseerd 

Toezicht waterschappen: 

- Voor Wetterskip Fryslân en de waterschappen 

Noorderzijlvest en Hunze en Aa's zijn 

voortgangsrapportages over 2011 opgesteld. 

- Met Wetterskip Fryslân en waterschap Hunze 

117

118 

voortgangsrapportage met de 

waterschappen Hunze en Aa's, 

Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân. 

Waterkwaliteit (KRW): 

In 2012 wordt duidelijkheid gegeven over de 

consequenties van ILG- bezuinigingen op 

de uit te voeren KRW-maatregelen van de 

waterschappen. 

Benutten van kansrijke locaties voor 

kleinschalige waterberging. 

Adviseren over peilbesluiten van 

waterschappen in vooral EHS-/ 

natuurgebieden en die gebaseerd zijn op 

GGOR. 

Het in beeld brengen van de 

overstromingsrisico's in Noord-Nederland in 

het kader van het project Veiligheid 

Nederland in Kaart 2 (VNK2). 

In het kader van onze rol als algemene 

kader- en normensteller voor het regionale 

waterbeheer leveren wij waar nodig als 

regisseur een bijdrage aan de voorgenomen 

optimalisatie in de waterketen. 

Grondwater: 

- stimuleren en ontwikkelen van beleid 

voor bodemenergiesystemen: 

o onderzoek naar de effecten van 

beleid voor bodemenergiesystemen; 

o uitwerken kansenkaart/masterplan 

voor de ondergrond. 

- beleidsmatige beoordeling van 

aanvragen voor het onttrekken van 

grondwater voor industrie, drinkwater 

en bodemenergiesystemen (WKO); 

- het beheren en onderhouden van het 

grondwaterkwaliteits- en 

grondwaterkwantiteitsmeetnet. Het 

meten van grondwaterstanden en het 

nemen van chloridemonsters en het 

opnemen van gegevens in de database; 

- uitvoeren maatregelen gebiedsdossiers 

grondwaterbeschermingsgebieden; 

- bekijken samenwerkingsmogelijkheden 

met waterschappen en provincie 

Drenthe op het terrein van monitoring. 

en Aa's zijn voortgangsgesprekken gevoerd. 

(Het voortgangsgesprek met waterschap 

Noorderzijlvest heeft begin 2013 

plaatsgevonden.) 

Waterkwaliteit (KRW): 

In 2012 kon nog geen duidelijkheid worden 

gegeven over de consequenties van de ILGbezuinigingen 

op de uit te voeren KRWmaatregelen 

van de waterschappen. 

We hebben een bijdrage geleverd aan de in 2012 

gestarte planvorming voor de realisering van 

kleinschalige waterberging in de Marumerlage 

(bovenloop Dwarsdiep) in het Zuidelijk 

Westerkwartier. Daarbij wordt waterberging 

gecombineerd met natuurontwikkeling in de EHS. 

We hebben voor vijf peilbesluiten advies 

uitgebracht aan de waterschappen. 

De overstromingsrisico’s voor Noord-Nederland 

zijn in het kader van VNK2 opnieuw in beeld 

gebracht. 

We zijn bestuurlijk overleg gestart met de 

provincie Drenthe en de beide waterschappen 

over de invulling van onze rol in de waterketen. 

Verder hebben we € 10.000,= bijgedragen aan de 

kosten voor de inzet van de waterambassadeur 

voor de regio Groningen/Noord-Drenthe in het 

kader van de waterketen. 

Grondwater: 

- Het onderzoek naar de effecten van beleid 

voor bodemenergiesystemen is afgerond. 

We zijn gestart met de uitwerking van een 

kansenkaart/masterplan voor de ondergrond. 

- Er zijn tien vergunningaanvragen 

binnengekomen, waarvan er vier zijn 

verleend, vijf nog in procedure zijn en er één 

is gestopt. 

- Het beheer, onderhoud, opnemen en 

bemonsteren van de grondwatermeetnetten is 

volgens planning verlopen. 

- Uitvoeringsplan is in voorbereiding. 

- Met de provincie Drenthe is overleg gevoerd 

over samenwerking bij grondwatermonitoring.





400101 Algemeen: 

- actieprogramma water 104.308 46.667 57.641 145.500 

- stuurgroep Water 2000+ 18.755 18.755 34.000 

- afwikkeling voorgaande jaren 180 -180 

totaal algemeen 123.062 46.847 76.215 179.500 

400104 Grondwater: 

- geohydrologisch onderzoek grondwater 33.083 33.083 37.800 

- metingen grondwatermonitoring 41.033 41.033 92.000 

- onderhoud grondwaterregister 5.000 

- opbrengst grondwaterheffing 275.162 -275.162 -330.000 

totaal grondwater 74.117 275.162 -201.046 -195.200 

400106 Waterbeheer: 

- bijdrage Stowa 11.706 11.706 12.700 

- onderzoek waterhuishouding 27.581 2.592 24.989 48.721 

- monitoren bodem/grondwaterkwaliteit 26.999 26.999 58.624 

- kaderrichtlijn water kleinsch. waterberging 36.000 36.000 64.000 

- metingen oppervlaktewater 9.299 


totaal waterbeheer 

400107 Flankerend beleid polders: 

97.036 2.592 94.444 193.344 

- kapitaallasten flankerend beleid polders 205.193 205.193 205.190 

- rente Onner/Oostpolder 66.268 -66.268 -66.270 

- rente Ulsderpolder 129.409 -129.409 -129.410 

- rente Reiderwolderpolder 9.513 -9.513 -9.510 

- overig flankerend beleid 


45.813 62 45.751 

totaal flankerend beleid polders 251.005 205.252 45.754 

400108 Klimaatadaptatie 

- Klimaatadaptatie 387.275 153.415 233.860 250.000 

Totaal Klimaatadaptatie 387.275 153.415 233.860 250.000 

totaal water 1.970.171 683.268 1.286.902 1.737.333 


Actieprogramma Water: afwijking € 87.859 

Er deden zich in 2012 geen omstandigheden voor die aanleiding zouden geven voor een hogere 

besteding. De niet bestede middelen met betrekking tot project droge voeten 2050 zijnde € 77.842 wordt 

meegenomen naar 2013. De start van dit project heeft vertraging opgelopen door een inhoudelijke 

discussie over de invulling van het projectmanagement. Hierdoor zijn de bestedingen ten laste van dit 

project in 2012 achter gebleven bij de vooraf gemaakte inschattingen 

119

Stuurgroep Water 2000+: afwijking € 15.245 

Deze post is onderschreden omdat er minder activiteiten zijn. De komende jaren wordt het budget 

verminderd. 

Opbrengst grondwaterheffing: afwijking € 45.837 

De gerealiseerde opbrengsten blijven achter bij de begrote opbrengsten. In 2012 is minder grondwater 

gewonnen dan geraamd. Dit betekend een lagere dotatie aan de egalisatiereserve grondwaterheffing. 

Metingen grondwatermonitoring: afwijking € 50.967 

De uitgaven voor de metingen worden bekostigd uit het grondwaterfonds. Van de geraamde uitgaven in 

2012 bleef € 31.625 over en dat betekende een lagere onttrekking aan de egalisatiereserve 

grondwaterheffing. 

REGIS onderhoud/update/uitbreiding: afwijking € 5.000 

Onderschreden doordat er in 2012 geen onderhoudskosten zijn geweest. 

Onderzoek waterhuishouding: afwijking € 23.732 


besteding. 

Monitoren bodem/grondwaterkwaliteit: afwijking € 31.625 

De in 2012 uitgevoerde werkzaamheden hebben niet geleid tot vervolgonderzoeken. 

Kaderrichtlijn Water kleinschalige waterberging: afwijking € 28.000 

In 2012 is er een project uitgevoerd. Het budget komt in de komende jaren te vervallen. 

Metingen oppervlaktewater: afwijking € 9.299 


besteding. 

Overig flankerend beleid: afwijking € 45.750 

Hiervoor was geen bedrag geraamd. Het betreft uitgaven die zijn verricht ten behoeve van waterberging. 

De kosten die ten laste van 2012 komen worden gedekt uit de reserve ESFI. 

Klimaatadaptatie: afwijking € 16.140 

Het kasritme van een tweetal projecten loopt enigszins achter bij de begroting. De niet bestede middelen 

worden meegenomen naar 2013. 

120

Productgroepnummer en -naam : 4002 Water (PLG) 

Programma : Karakteristiek Groningen, thema PLG 

Portefeuillehouder : Boumans, Van der Ploeg 



Klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling stellen steeds hogere eisen aan onze 

waterhuishouding. Daarbij moet niet alleen bescherming worden geboden tegen wateroverlast vanuit de 

watersystemen, maar moet ook de verdroging c.q. droogte worden bestreden. 

Door onder meer watersystemen veerkrachtig in te richten, kunnen waarborgen worden geboden om met 

zo min mogelijk wateroverlast in deze provincie te kunnen wonen, werken en recreëren. 

Om veerkrachtige watersystemen te kunnen realiseren is samen met de waterschappen en gemeenten 

fors ingezet op de inrichting van waterbergingsgebieden. Daarnaast heeft ook de inrichting van 

kleinschalige waterberging volop de aandacht. 

In 2009 zijn de kwaliteitsdoelen voor gronden oppervlaktewater met bijbehorende 

maatregelenpakketten in Stroomgebiedbeheersplannen (SGBP) vastgelegd. In het POP zijn de doelen 

vastgelegd die in 2015 gerealiseerd moeten zijn. De KRW verplicht om de vastgestelde verbetering van 

de waterkwaliteit te realiseren. Wij zullen hier in samenwerking met het Rijk en waterschappen invulling 

aan te geven. 



Gepland 

Realiseren waterberging: 

Inrichting van het bergingsgebied 

Benedenloop Westerwoldse Aa en het 

noodbergingsgebied Kuurbos (2,0 miljoen 

m 3 ); 

Eind 2012 is in totaal 92% van de 

waterbergingscapaciteit gerealiseerd 

(47 miljoen m 3 ). 

Verbeteren waterkwaliteit (KRW): 

Toekennen subsidieaanvragen van de 

waterschappen Hunze en Aa's en 

Noorderzijlvest ten behoeve van 

maatregelen om doelen voor de 

waterkwaliteit van het oppervlaktewater te 

realiseren. 

Gerealiseerd 

Realiseren waterberging: 

De inrichting van het noodbergingsgebied 

Kuurbos en het bergingsgebied Benedenloop 

Westerwoldse Aa is gestart. Eind 2012 waren de 

werkzaamheden voor de inrichting van het 

Kuurbos voor ca. 70% uitgevoerd. De inrichting 

van de waterbergingsgebieden rond Bad 

Nieuweschans is later gestart dan gepland, o.a. 

omdat uitspraken van rechtbank en Raad van 

State moesten worden afgewacht. 

Eind 2012 is in totaal 90% van de 

waterbergingscapaciteit (45 miljoen m 3 ) 

gerealiseerd. 

Verbeteren waterkwaliteit (KRW): 

Voor de KRW-synergieprojecten Koppeling 

Runde-Ruiten Aa (Hunze en Aa’s) en 

Marumerlage (Noorderzijlvest) zijn subsidiebeschikkingen 

afgegeven. 

121

Middeleninzet 


Lasten: 




44.123 58.093 248.373 








Totaal lasten 

122 

466.208 240.317 

466.208 240.317 

44.123 524.301 488.690 

Baten: 


- rijksbijdragen 1.160.000 2.177.370 



- overige adm. Boekingen 

Totaal baten 1.160.000 2.177.370 

Saldo lasten en baten -1.115.877 -1.653.069 488.690 





400201 Waterkwantiteit: 

- cofin. inrichting waterberging (prov) 21.208 21.208 240.317 

400203 Water synergiegelden: 

- programma synergiegelden KRW (rijk) 445.000 445.000 

- Restant rijksdeel PLG water 1.732.370 -1.732.370 

totaal waterkwantiteit 466.208 2.177.370 -1.711.162 240.317 

totaal water (ILG) 524.301 2.177.370 -1.653.069 488.690 


In 2007 is het Programma Landelijk Gebied (PLG) van start gegaan en na een looptijd van zeven jaar 

wordt het PLG beëindigd. De beschikbare middelen zijn zoveel als mogelijk over deze periode verdeeld. 

Het PLG wordt door het Rijk, provincie en eventueel overige deelnemers bekostigd. 

Er zullen zich gedurende de looptijd van het PLG van jaar tot jaar verschillen voordoen tussen begroting 

en realisatie. Voor wat betreft de externe middelen is dat geen probleem: de uitgaven worden gedekt 

door de ontvangen bedragen of de nog te ontvangen bedragen. 

Voor de budgetten die door de provincie beschikbaar zijn gesteld geldt dat voor de verschillen tussen 

begroting en realisatie een reserve is ingesteld. Een onderschrijding wordt in deze reserve gestort en een 

overschrijding wordt gedekt door een onttrekking aan de reserve.

Productgroepnummer en -naam : 4101 Waterschapsaangelegenheden 


Portefeuillehouder : De Vey Mestdagh, Boumans 

Productverantwoordelijke : Hoogerwerf, Boerma 


Het financieel toezicht op waterschappen is gebaseerd op artikel 101 en 107 van de Waterschapswet. 

Aangezien daarin uitsluitend gesproken wordt over een inzendplicht (binnen twee weken na vaststelling) 

aan Gedeputeerde Staten van begrotingen, begrotingswijzigingen en jaarrekeningen, is hier voor de 

provincie sprake van een marginale vorm van toezicht. 



Gepland 

Het op hoofdlijnen beoordelen van de 

begrotingen 2013 en de jaarrekeningen 

2011 van de waterschappen, teneinde 

inzicht te houden in de financiële 

ontwikkelingen bij de waterschappen. 

Op grond van art. 98a, lid 2b, 3 en 4 van de 

Waterschapswet heeft GS in bepaalde 

gevallen een aanwijzingsbevoegdheid ten 

aanzien van door het DB van een 

waterschap aan het CBS te verstrekken 

financiële informatie (Iv3). 

Jaarlijkse bijdrage aan de waterschappen in 

de kosten van de overgedragen nietwaterschapseigen 

objecten en in de kosten 

van het vaarwegen nautisch beheer op de 

waterschapskanalen (op grond van de met 

de waterschappen gesloten 

overeenkomsten in het kader van de 

'Herschikking van taken in het waterbeheer', 

B-AKWA). 

Gerealiseerd 

De jaarrekeningen 2011 en de 

begrotingen 2013 van de waterschappen 

Hunze en Aa's en Noorderzijlvest zijn op 

hoofdlijnen beoordeeld. Deze beoordelingen 

hebben geen aanleiding gegeven tot het maken 

van opmerkingen. (Deze marginale toetsing is 

opgenomen in het in 2011 vastgestelde ‘Kader 

Toezicht op de waterschappen in de provincie 

Groningen’.) 

Het is niet nodig gebleken van deze bevoegdheid 

gebruik te moeten maken. 

De bijdragen in de kosten van de overgedragen 

niet-waterschapseigen objecten en de bijdragen in 

de kosten van het vaarwegen nautisch beheer op 

de waterschapskanalen zijn conform de met de 

waterschappen gesloten overeenkomsten in het 

kader van de 'Herschikking van taken in het 

waterbeheer' aan de waterschappen uitbetaald. 

123

Middeleninzet 


Lasten: 




7.660 75.157 148.332 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

124 

365.899 376.000 376.000 

213.848 213.848 

365.899 589.848 589.848 

373.559 665.004 738.180 






410102 Waterschapsfinanciën: 

- B-Akwa 376.000 376.000 376.000 

- Afw wateroverlast januari 2012 213.848 213.848 213.848 

totaal waterschapsfinanciën 589.848 589.848 589.848 

totaal waterschapsaangelegenheden 665.004 665.004 738.180 


De geconstateerde verschillen vallen binnen toegestane normen.

5. Milieubeheer 



5.0 Milieubeheer, algemeen 

5003 Milieubeleid en Duurzame Ontwikkeling 2.010.236 371.173 1.639.063 1.629.886 

5004 Energie en klimaat 5.135.830 650.288 4.485.543 10.660.818 


5.2 Kwalitatief beheer grondwater en bodem 

5201 Bodemsanering 4.686.322 313.272 4.373.050 5.371.997 

5202 Duurzaam bodembeheer en afval 910.684 210.533 700.150 931.491 

5204 Bodem (PLG) 31.412 31.412 104.890 


5.5 Vergunningverlening en handhaving 

5501 Vergunningverlening 6.313.206 658.557 5.654.648 5.889.240 

5502 Toezicht en handhaving 5.439.182 -222.753 5.661.935 6.033.258 


5.6 Ontgrondingen 

5601 Ontgrondingen 328.051 43.200 284.851 268.866 

Totaal functie 5.6 328.051 43.200 284.851 268.866 


125

126

Productgroepnummer en -naam : 5003 Milieubeleid en duurzame ontwikkeling 



Productverantwoordelijke : Nijmeijer 


In zijn algemeenheid willen wij met ons milieubeleid een gezonde, veilige en duurzame leefomgeving 

bevorderen en de kernkwaliteiten duisternis en stilte versterken en ons goed voorbereiden op 

klimaatverandering. Onze inzet is daarbij gericht op het handhaven of verbeteren van de 

milieukwaliteiten schoon, gezond, veilig, stil en duister. 

Om hieraan invulling te geven, dit mede op basis van ons nieuwe collegeprogramma en de 

hoofddoelstelling duurzame ontwikkeling van het POP, streven wij ernaar om duurzame ontwikkeling 

mee te nemen in allerlei beleidsontwikkelingen en projecten. Dit vraagt om de inzet van nieuwe 

denkwijzen, innovatie, slimme oplossingen en om ander gedrag van inwoners, overheden, 

maatschappelijk- en belangenorganisaties en het bedrijfsleven. Wij zullen meer dan in het recente 

verleden concreet gaan benoemen wat de inhoud ervan is en welke werkwijze wij daarbij gebruiken. 

Wij zullen verdere maatregelen stimuleren om de lichtuitstoot van melkveestallen te verminderen. 


Gezondheid en Milieu 


Beperken gezondheidrisico's in de leefomgeving: 

Strategie Gezondheid en Milieu: 

In 2011 en 2012 voeren wij de door PS vastgestelde strategie Gezondheid en Milieu uit. Er zijn 

negen uitvoeringsprojecten. Deels op basis van bestaand beleid ten aanzien van geluid, geur en 

lucht, deels nieuw, die beogen de effecten op gezondheid door geluid van wegen railverkeer, geur 

en luchtverontreiniging tegen te gaan. Wij willen via pilots de GES-methodiek 

(gezondheidseffectscreening) toepassen bij nieuwe ruimtelijke of/en infrastructurele projecten en de 

bestaande kerngegevens inzake lucht, geur en geluid actualiseren. 

Binnenklimaat en energiebesparing scholen: 

In 2011 en 2012 onderzoeken wij samen met de provincie Drenthe 320 individuele 

basisschoolgebouwen op zaken als energiebesparing, binnenklimaat, bouwkundige en bouwfysische 

staat en functionele geschiktheid van het gebouw. De resultaten van het onderzoek kunnen 

gemeenten en schoolbesturen helpen bij het formuleren van een integraal en duurzaam 

huisvestings- en accommodatiebeleid. De verzamelde gegevens worden verwerkt in een 

databestand. Dat bestand geeft inzicht in de huidige staat van de onderwijshuisvesting in het 

Noorden. 


Gepland 


- vaststellen beleidsregel Geur; 

- pilot met toepassen GES in 

Reitdiepzone (in kaart brengen van 

gezondheidseffecten door geluid van 

wegverkeer bij nieuwbouwwoningen); 

- actualiseren kerngegevens met 

betrekking tot geluid, geur en lucht; 

- uitvoeren eerste tranche Actieplan 

Gerealiseerd 


- Beleidsregel geur wordt medio 2013 

vastgesteld. 

- Pilot toepassen GES in Reitdiepzone is 

afgerond; voor provincie relevant voor 

reconstructie westelijke ringweg na 2020; voor 

gemeente Groningen voor evt. woningbouw. 

- actualiseren gegevens lucht, geur en geluid 

loopt, gereed medio 2013. 

- Uitvoering 1 e tranche Actieplan Wegverkeers- 

127

128 

Wegverkeerslawaai door verminderen 

geluid door wegverkeer en het 

toepassen van geluid beperkende 

maatregelen aan woningen boven 

62dB (bijv. geluidsschermen); 

- onderzoek naar mogelijkheid om stille 

banden te promoten. 

Binnenklimaat en energiebesparing 

scholen: 

- uitvoeren onderzoeken individuele 

basisschoolgebouwen; 

- opnemen gegevens in databestand. 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

Strategie Gezondheid en Milieu: uit 

reguliere budgetten; 

Binnenklimaat en energiebesparing 

scholen: Interreg. 



Gepland 

duurzame ontwikkeling meenemen in 

allerlei beleidsontwikkelingen en projecten; 

inhoud geven aan het Ambitiestatement 

Leren voor Duurzame Ontwikkeling door 

uitvoeren van uitvoeringsprogramma('s), 

gezamenlijk met de provincies Fryslân en 

Drenthe; 

verlenen van budgetsubsidies aan de 

lawaai (6 miljoen verkeersbewegingen per jaar) 

loopt door tot medio 2013; daarna gaat 2 e 

tranche in werking, voor provinciale wegen met 

3 miljoen verkeersbewegingen per jaar. 

- Onderzoek promotie stille banden gereed: 

conclusie is om niet als provincie alleen stille 

banden te gaan promoten; wordt in 2013 in IPOverband 

bestuurlijk aan de orde gesteld. 

Binnenklimaat en energiebesparing scholen: 

- 160 onderzoeken in provincie Groningen zijn 

grotendeels uitgevoerd (ook 160 in provincie 

Drenthe); aan de hand hiervan kunnen 

gemeenten hun scholenhuisvestingsbeleid 

(nader) vormgeven. 

- gegevens van de onderzochte scholen zijn 

opgenomen in databestand. 

Gerealiseerd 

uitvoering strategie en evaluatie gereed in 2013; 

alle onderzoeken van de 320 scholen worden in 

2013 afgerond. 

Besteed 


uitvoering strategie was onderdeel van reguliere 

werkzaamheden; beroep op geld uit budgetten 

bleek niet nodig. 

Binnenklimaart en energiebesparing: 

alle Interreg-middelen zijn besteed (eindafrekening 

in 2013). 

Gerealiseerd 

Wij hebben ons ervoor uitgesproken om 

duurzame ontwikkeling te borgen door te gaan 

werken langs vier lijnen: borging vooraf door in 

ontwerpfase duurzame ontwikkeling inhoud te 

geven; ondersteuning van medewerkers om 

duurzame ontwikkeling vorm te geven; bij de 

begroting en verantwoording een paragraaf 

duurzame ontwikkeling op te nemen, dit om de 

effecten zichtbaar te maken en het geven van een 

impuls aan duurzame ontwikkeling met het 

organiseren van inspirerende bijeenkomsten. 

In met name 2013 zal bovenstaande 

geëffectueerd worden. 

Het overgangsjaar LvDO 2013 is inhoud gegeven 

door uitvoering van een viertal projecten. Het 

opstellen van een nieuw noordelijk Ambitiestatement 

is vertraagd, doordat het Rijk nog geen 

middelen ter beschikking heeft gesteld. 

Met de Natuur en Milieufederatie Groningen is in

Stichting Natuur en Milieufederatie 

Groningen, het Consulentschap NME en 

aan de Stichting Noorderbreedte; 

subsidiëren van activiteiten op het gebied 

van duurzame ontwikkeling, milieu, natuur 

en landschap (stimulering van eenmalige 

innovatieve milieuactiviteiten); 

het verlenen van subsidies Milieu- en 

economische maatregelen; 

het verlenen van subsidies Uitvoering 

Milieutaken; 

het bijdragen aan het Informatiepunt 

Duurzaam Bouwen; 

algemene aandacht besteden aan de 

onderwerpen stilte en duisternis zoals in de 

Regiovisie Groningen-Assen; 

leveren bijdragen aan IPO-milieuprojecten; 

bijdrage leveren aan voorbereiding 

ENCORE-conferentie 2012 

(milieubestuurders van EU-regio's) in drie 

noordelijke provincies; 

bepalen (in noordelijk verband in relatie tot 

het BO MIRT) of een lange- termijnvisie 

nodig is om de gevolgen van 

klimaatverandering ruimtelijk te vertalen in 

nieuw beleid. Activiteiten op het gebied van 

klimaatverandering vindt u verder in de 

productgroepen 4001 Water en 9104 

Gebiedsgericht werken. 

2012 een nieuwe vierjarensubsidieperiode 

aangegaan. Over de overige subsidies zijn geen 

opmerkingen. 

Dit heeft plaatsgevonden. 

De middelen uit het krediet stimulering 

milieuactiviteiten zijn voor een belangrijk deel 

gevoegd bij het krediet Leren voor duurzaamheid, 

dit om daarvoor provinciale cofinanciering te 

waarborgen in 2013 en volgende jaren (in 

begroting 2013 verwerkt). 



Het Informatiepunt DuBo heeft in 2012 laten 

weten te stoppen met haar activiteiten. Voor het 

structureel inzetten van menskracht is te weinig 

structurele subsidie (vooral van de gemeente 

Groningen) te verkrijgen. 

tweede project om uitstoot ligboxenstallen tegen 

te gaan is in voorbereiding; in provinciaal 

lichtmastenplan is aandacht besteed aan 

duisternisprojecten. 


Wij hebben bijgedragen aan de voorbereiding van 

en deelname aan een succesvolle Encore- 

conferentie met ruim 100 milieubestuurders en 

ambtenaren van 38 Europese regio’s uit 

14 landen in Assen, Paterswolde en Groningen. 

Zie productgroepen 4001 en 9104. 

129

Middeleninzet 


Lasten: 




929.107 1.076.059 983.532 








Totaal lasten 

130 

858.370 913.389 618.854 

20.788 27.500 

858.370 934.177 646.354 

1.787.477 2.010.236 1.629.886 

Baten: 


- rijksbijdragen 137.716 370.566 

- overige baten (bijdragen derden) 149.834 608 


Totaal baten 287.550 371.173 






500301 Interprovinciaal overleg: 

- Afh. Vgj. Algemeen milieu -536 

- IPO 42.126 42.126 41.400 

- uitvoering milieutaken 41.725 41.725 75.000 

- stimulering milieuactiviteiten 11.077 11.077 14.860 

- bijdrage milieu- en econ. maatregelen 10.000 10.000 27.500 

- st Milieufederatie Groningen 238.000 238.000 238.125 

- st Noorderbreedte 8.220 8.220 8.220 

- consulentschap NME van IVN 117.000 117.000 117.375 

totaal interprovinciaal overleg 467.611 468.148 522.480 

500302 Energie 


totaal energie -23.137 -23.137

500303 Duurzaamheid 

- duurzaam bouwen 22.500 22.500 12.500 

- leren voor duurzaamheid 419.066 370.566 48.500 48.500 

totaal duurzaamheid 441.566 370.566 71.000 61.000 

500304 MER: 

- MER-coördinatie/beleid 48.137 608 47.529 62.874 

totaal MER 48.137 608 47.529 62.874 

totaal milieubeleid en duurz. ontwikkeling 2.010.236 371.173 1.639.599 1.629.886 


Lasten 

Afhandeling voorgaande jaren algemeen milieu: afwijking € 536 

Dit betreft vrijval op een in voorgaande jaren toegekende subsidie. 

Uitvoering milieutaken: afwijking € 33.275 

De onderbesteding is veroorzaakt doordat er weinig projectvoorstellen in aanmerking kwamen voor 

subsidiëring dan wel verplichting. 

Als onderdeel van het vervolgonderzoek energiebesparing en binnenklimaat basisscholen hebben GS 

(zaak 402422) in 2012 besloten middelen € 369.000 beschikbaar te stellen om 123 basisscholen te 

onderzoeken op energiebesparing en binnenklimaat. Daarbij heeft GS eveneens besloten tot het 

overboeken van de middelen € 18.500 uit het budget Uitvoering Milieutaken van 2012 naar 2013. 

Stimulering milieuactiviteiten: afwijking € 3.783 

Grotendeels besteed, mede doordat er middelen zijn toegevoegd aan het krediet LvDO in het jaar 2012. 

Bijdrage milieu- en economische maatregelen: afwijking € 17.500 

De onderbesteding is veroorzaakt doordat er weinig tot geen projectvoorstellen in aanmerking kwamen 

voor subsidiëring dan wel verplichting. 

Afhandeling voorgaande jaren beleidsontwikkeling: afwijking € 23.137 

Dit betreft vrijval op een in voorgaande jaren toegekende subsidie. 

Duurzaam bouwen: afwijking € 10.000 

De overbesteding wordt veroorzaakt door een substitutie. 

Leren voor Duurzaamheid: afwijking -/- € 370.566 

De daadwerkelijke bestedingen in 2012 zijn uitgekomen op afgerond € 419.066, terwijl er in de begroting 

is uitgegaan van € 48.500. Het verschil met betrekking tot bestedingen en ook inkomsten met de 

begroting 2012 wordt met name verklaard doordat wij voor een aantal noordelijke projecten ook middelen 

hebben ontvangen van de provincies Fryslan en Drenthe. Voor deze projecten zijn wij namelijk 'leadpartner' 

en zijn wij door de betreffende provincies gemandateerd om toekenningen te verlenen. 

Daarnaast zijn er middelen in 2011 doorgeschoven naar 2012, vanwege verlenging van het project. 

De begrote ontvangst van € 112.000 van het ministerie van BZK is in 2012 ontvangen. 

MER-coördinatie/beleid: afwijking € 15.345 

Het Mer-budget is bedoeld voor de m.e.r.-procedures die in een jaar worden uitgevoerd. Het aantal 

m.e.r.-procedures is afhankelijk van initiatieven die ontwikkeld worden. Bij IB2012 is extra geld gevraagd. 

Verwacht was dat diverse uitgaven nog in 2012 zouden plaatsvinden. Een aantal projecten is echter 

131

vertraagd door externe factoren. Hierdoor is de aanbesteding vertraagd en is er ook minder geen geld 

uitgegeven voor advisering door de commissie m.e.r. 

Baten 

Leren voor Duurzaamheid: afwijking -/- € 370.566 

Dit betreft de hogere inkomsten ter dekking van de kosten. Zie ook toelichting bij de lasten. 

132

Productgroepnummer en -naam : 5004 Energie en klimaat 

Programma : Energiek Groningen 

Portefeuillehouder : Van Mastrigt, Moorlag, De Vey Mestdagh 

Productverantwoordelijke : Koopmans, Hermse, Nijmeijer, Lander, Hoogerwerf 


Ons beleid heeft tot doel: 

Creëren van de juiste randvoorwaarden voor een sterk energiecluster in Noord-Nederland door een 

proactieve rol in vergunningverlening in te nemen, door te faciliteren en door partijen te verbinden; 

Stimuleren van de economische ontwikkeling en structuur van Noord-Nederland door het uitbouwen 

en versterken van energie- en energie-innovatieactiviteiten; 

Behouden en versterken werkgelegenheid door het verwerven en realiseren van concrete 

energieprojecten en doorontwikkeling bedrijfsactiviteiten; 

Versterken van de internationale dimensie van het Energiebeleid, bijvoorbeeld door de 

samenwerking aan te gaan met Noord-Duitsland (Hansa Energy Corridor), en door meer gebruik te 

maken van de Europese financieringsmogelijkheden (zoals Interreg, IEE, KP7); 

Een bijdrage leveren aan de nationale doelstellingen op het gebied van klimaat en energie door 

uitvoering te geven aan (de diverse programma's van) het Energieakkoord Noord-Nederland (Rollen: 

verbinden, coördineren, regisseren, stimuleren, faciliteren, vergunningverlening). Het thema klimaat 

vindt u inhoudelijk terug onder de productgroepen 4001 Water en 9104 Gebiedsgericht werken; 

Een bijdrage leveren aan de vermaatschappelijking van de transitie naar een duurzame 

energievoorziening. 

In het Provinciaal Energie Programma 2012-2015 komen de ontwikkelingen en activiteiten op het thema 

energie binnen de provinciale organisatie op een logische en gestructureerde manier samen. Een 

belangrijk vertrekpunt van het programma zijn de vijf strategische pijlers waarop we (als Noord- 

Nederland) ons de komende jaren gaan inzetten. Dit zijn: 

a. (Groene) Gas Rotonde 

b. Power Production and Balancing 

c. (Smart) energy systems 

d. Biobased Energy 

e. Energy Academy (Hansa Energy Corridor) 

Het Provinciaal Energie Programma 2012-2015 slaat een brug tussen de strategische pijlers en de 

uitvoeringspraktijk op regionaal niveau. Maar het programma benoemt ook de organisatorische en 

tactische aspecten die nodig zijn om succesvol op dit beleidsterrein te kunnen opereren. 

Het is de ambitie om met het Rijk afspraken te maken op het beleidsterrein Energie in een 

Energieakkoord Noord-Nederland 2 (EANN II). 



1. Energy Valley 

2. Versterking energiesector 

3. 100.000 woningenplan en 100.000 voertuigenplan 

4. Revolving fund Energiefonds 

Voor de inhoudelijke uitwerking van deze onderwerpen verwijzen we naar de Programmabegroting - 

programma Energiek Groningen, thema Energie en klimaat. 

133



Gepland 

Uitvoering Provinciaal Energie Programma 

2012-2015; 

Coördinatie Energieakkoord Noord- 

Nederland II; 

Energieconvenant Groningen 3: 

- uitvoering voortgezet Energieconvenant 

Groningen of de inhoudelijke opvolger 

daarvan, mogelijk in combinatie met 

Topclub Energy Valley; 

Een provinciaal inpassingplan voor de 

buizenzone Eemsdelta gereed. 

134 

Gerealiseerd 

Programma Energie 2012-2015 vastgesteld door 

PS op 8 februari 2012 

Van deelonderwerpen aan uitvoeringsprogramma 

gereedgekomen en in samenvatting aan PS 

gezonden, te weten: 

- Offshore wind 

- Lichtmastenplan 

- Groen Gas/ BBE 

- Hansa Energy Region 

(rest is in voorbereiding) 

Is Green Deal Noord-Nederland, afstemming op 

Noord-Nederlands niveau (ambtelijk en twee keer 

per jaar bestuurlijk) heeft plaatsgevonden, ook 

met het Rijk 

Uitvoering Green Deal loopt. Monitoring uitvoering 

opgestart en besproken met vertegenwoordiger 

Green Deal Board. Afspraken gemaakt met 

Agentschap NL over hun adviserende rol. 

Koepeldeal: Conceptovereenkomst opgesteld. 

Gemeentelijke projectgroepen ingericht. 

Bestuurlijke gesprekken gevoerd over ambities. 

Energie en ruimte: cases geselecteerd. Eerste 

resultaten cases besproken op vlak van 

economische haalbaarheid technieken en 

ruimtelijke inpasbaarheid. 

ECG-3: 

- In het uitvoeringsjaar 2012 is een goede 

bestemming gevonden voor de resterende 

financiële middelen. Op 15 november 2012 

heeft de afsluitende bijeenkomst 

plaatsgevonden. De partners in het convenant 

willen het netwerk graag in stand houden, 

maar zijn er nog niet in geslaagd een nieuw 

doel/project te ontwikkelen waarin alle 

partners willen deelnemen. 

In 2013 zullen betalingen aan lopende 

projecten worden afgehandeld. 

Uit de inspraakreacties op het in het najaar van 

2011 voorliggende MER c.a. is een mogelijk 

alternatief (vierde) tracé voor de buizenzone in het 

midden gebracht. Dit alternatief, de zogeheten 

N33 variant, is onderzocht en als een volwaardig 

nieuw alternatief in het kader van het MER nader 

uitgewerkt. Het MER c.a. is daarop aangevuld en 

aanvang 2013 opnieuw in procedure gebracht. 

De tracékeuze en bijgevolg het provinciaal 

inpassingplan, zal zo pas medio 2013 aan de orde 

zijn.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.510.564 2.439.360 1.943.771 








Totaal lasten 

3.465.471 2.019.323 7.754.632 

973.883 677.147 842.415 

4.439.354 2.696.470 8.597.047 

6.949.918 5.135.830 10.540.818 

Baten: 





Totaal baten 370.222 650.288 120.000 






500401 Energie en klimaat 

- Voorgaande jaren Energie en Klimaat -15.908 -15.908 

- actieplan Biomassa 61.312 61.312 65.564 

- Eems Delta Green 44.675 44.675 49.909 

- energieconvenant Groningen 367.980 258.318 109.662 115.532 

- 100.000 woningenplan 200.117 200.117 468.020 

- Energy Valley 246.857 120.000 126.857 170.000 

- vergunn.verl. grootsch. energieprojecten 65.020 65.020 161.950 

- programmamanagement Energie 54.527 11.081 43.446 45.000 

- 100.000 voertuigenplan 85.783 85.783 339.052 

- SLOK 4.995 4.995 18.968 

- PUP proj. ontw. Visie 60.154 16.214 43.940 55.127 

- PUP proj. E&E in balans 6.877 6.877 17.000 

- FPM A: maj. Proj. Struct.verst. 414.500 206.549 207.951 3.123.231 

- FPM B: overige proj. + ext financ. 161.073 161.073 182.573 

- Revolving fund Energiefonds 3.000.000 

- Versterking energiesector 375.424 38.125 337.299 380.121 

- Bijdrage Energy Valley 4 (REP) 315.000 315.000 315.000 

- FPM C: Energie en Klimaat 38.000 38.000 

- Green Deal 210.084 210.084 210.000 

totaal energie en klimaat 2.696.470 650.288 2.046.182 8.717.047 

totaal energie en klimaat 5.135.830 650.288 4.485.543 10.660.818 

135


Afhandeling voorgaande jaren Energie en Klimaat: afwijking € 15.908 

Dit betreft vrijval op een in voorgaande jaren toegekende subsidie. Daarnaast zijn er een tweetal nog te 

betalen posten afgeboekt. 

100.000 woningenplan: afwijking € 267.903 

Op 13 december 2011 (zaaknummer 361301) hebben GS besloten om de beschikbare middelen uit het 

100.000 woningenplan (2008-2011) € 375.834 voor het project Helpende Hand over te boeken van 2011 

naar 2012. Tijdens de aan GS voorgelegde evaluatie van het project helpende hand in november 2011 

(430027) is gebleken dat nog niet het hele project is verstreken maar dat de uitvoering van de 

gemeentelijke projectplannen meerdere jaren zal bestrijken. GS hebben derhalve besloten deze 

middelen beschikbaar te houden voor dit project en daarmee de middelen € 235.514 over te boeken van 

2012 naar 2013 ten behoeve van het project Helpende Hand en dit te verwerken bij de jaarrekening 

2012. In december 2012 is €20.000 verplicht voor een gemeente. 

Resumerend is voor het project ‘Helpende Hand” nog € 215.514 beschikbaar. 

Het resterende bedrag (€ 52.388) is het restant van 2012. Dit bedrag is beschikbaar voor 2013. Hiervan 

is €50.000 gereserveerd voor bureau scholenbouwmeester t.b.v uitvoering basisscholenonderzoek. 

Energy Valley: afwijking € 43.143 

Het krediet Energy Valley maakt deel uit van het Programma Energie 2012-2015. Het programma 

Energie is een meerjarenproject van de provincie Groningen met een looptijd van 2012 tot en met 2015. 

De middelen worden ingezet voor projectverwerving Energie en het begeleiden en bewaken van de 

Stichting Energy Valley in de uitvoeringsperiode 2012-2015. Het krediet is uitgewerkt in het programma 

Energie dat eind 2011 door GS is vastgesteld. In de meerjarige projectbegroting, dat in het programma is 

opgenomen, wordt uitgegaan van het beschikbaar blijven van de middelen in 2013. 

Het over te boeken restant van 2012 is bedoeld voor een project dat pas in 2013 van start gaat, de 

verwachting was dat dit al in 2012 van start zou gaan. In het budget van 2013 is geen rekening 

gehouden met dit project, met het budget van 2012 wel. 

Vergunningverlening grootschalige energieprojecten: afwijking € 96.930 

Het project Buizenzone Eemsdelta maakt deel uit van het Programma Energie 2012-2015 en is een 

meerjarig project van de provincie Groningen en de Stichting Buizenzone Eemsdelta met een looptijd van 

2009 tot in ieder geval 2013. De middelen worden ingezet voor de (huidige) onderzoeksfase om te 

komen tot de tracékeuze en daarop volgend de voorbereiding van het provinciaal inpassingplan. 

De provincie Groningen is ten aanzien van beide producten het bevoegd gezag en is op grond daarvan 

verantwoordelijk voor de levering en de kwaliteit. Dit alles is uitgewerkt in een aangepast projectplan dat 

door ons College is vastgesteld. In de meerjarige projectbegroting, dat in het projectplan is opgenomen, 

wordt uitgegaan van het (deels) beschikbaar blijven van de middelen in 2013. Daarom is voorgesteld 

om het restant van de middelen van 2012 mee te nemen in de overboekingen in het kader van de 

Jaarrekening 2012. 

Programmamanagement Energie: afwijking € 1.554 

Het krediet Programmamanagement Energie maakt deel uit van het Programma Energie 2012-2015. Het 

programma Energie is een meerjarenproject van de provincie Groningen met een looptijd van 2012 tot en 

met 2015. De middelen worden ingezet voor o.a. de strategische communicatie en effectieve en 

doelmatige ondersteuning van het bestuur op het energiedossier. In de meerjarige programmabegroting, 

dat in het programma Energie 2012-2015 is opgenomen, wordt uitgegaan van het (deels) beschikbaar 

blijven van de middelen in 2013. Daarom stellen wij voor om het restant van de middelen van 2012 mee 

te nemen in de overboekingen in het kader van de Jaarrekening 2012. 

100.000 voertuigenplan: afwijking € 253.269 

Op 11 december (426416) hebben GS het Lichtmastenplan 2013-2015 vastgesteld. Hierbij is 

aangegeven dat deze middelen gedekt kunnen worden uit restantmiddelen Voertuigenplan 1 2007-2011. 

Deze middelen zijn reeds eerder via een overboekingsvoorstel bij de jaarrekening 2011 overgeboekt. GS 

hebben besloten de middelen beschikbaar te houden voor het Provinciaal lichtmastenplan 2013-2015. 

Daarmee is eveneens besloten € 215.000 uit het voertuigenplan 1 over te boeken van 2012 naar 2013. 

136

Daarnaast is bij de Integrale Bijstelling 2012 voorgesteld om de beschikbare middelen uit het 100.000 

voertuigenplan 2012-2015 te reserveren voor de jaren 2012-2015. Daarmee vallen de restantmiddelen in 

2012 in categorie 1 en blijven daarmee voor de projectperiode 2013-2015 beschikbaar. 

SLOK: afwijking € 13.973 

Het SLOK-programma loopt van 2009 tot en 2012. Het project is afgelopen en er wordt verwacht dat er 

nog een aantal declaraties komen. 

Ontwikkelingvisie Eemsdelta: afwijking € 11.187 

Voorstel was het restant over te boeken naar Uitvoering Gebiedenbeleid en POP om het te kunnen 

benutten voor de Ontwikkelingsvisie 2013. Dit voorstel is niet gehonoreerd. 

Economie & Ecologie in balans: afwijking € 10.123 

Er was geen aanleiding tot hogere uitgaven. 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Energie en klimaat: afwijking € 2.915.280 

De onderbestedingen leiden tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 

middelen blijven beschikbaar binnen deze reserve. 

Fonds Provinciale Meefinanciering B: Energie en klimaat: afwijking € 21.500 

De onderbestedingen leiden tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 


Revolving fund Energiefonds: afwijking € 3.000.000 

Het revolverend fonds maakt deel uit van het Programma Energie 2012-2015. Begin 2013 treedt het 

revolverend fonds met de omvang van € 3.000.000 in werking waarmee energie-initiatieven van lokale 

overheden en bewonersgroepen ondersteund kunnen worden. Het ondersteunen van deze initiatieven is 

een speerpunt van het programma Energie en wordt uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma 'Lokale 

duurzame energiebedrijven'. De projectcriteria voor het revolverend fonds Lokale Duurzame Energie 

Initieven (LDEI's) worden in de eerste helft 2013 bepaald en vastgesteld waarna het revolverend fonds in 

werking kan treden. 

Daarom wordt voorgesteld om het restant van de middelen van 2012 mee te nemen in de overboekingen 

in het kader van de jaarrekening 2013 en omdat het een revolverend fonds betreft is voorgesteld om het 

restant van de middelen jaarlijks structureel over te boeken ook na de programmaperiode. 

Fonds Provinciale Meefinanciering C: Energie en klimaat: afwijking € 38.000 

De overbestedingen leiden tot een hogere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 


137

Productgroepnummer en -naam : 5201 Bodem(sanering) 





Het uitvoeren van bodemsaneringen en het daarmee verbeteren van de kwaliteit van de bodem in 

Groningen dient bij voorkeur gekoppeld te zijn aan activiteiten zoals bedrijfsuitbreidingen, woningbouw, 

herinrichting van locaties en dergelijke. Dit betekent dat economische en ruimtelijke ontwikkelingen de 

drijvende krachten zijn achter de aanpak van bodemverontreiniging. 

Bij zogeheten 'statische locaties' (bijvoorbeeld wanneer belanghebbenden onvoldoende draagkracht 

hebben, of waar sprake is weinig marktdynamiek) bestaat het gevaar dat wij ons streefdoel niet zonder 

de inzet van eigen middelen kunnen bereiken. Daarom is het inzetten van middelen uit het 

bodemsanering budget hiervoor belangrijk. 

In het Bodemconvenant (mei 2009) is de verplichting opgenomen om voor 2015 alle spoedlocaties 

beheerst dan wel gesaneerd te hebben. Deze locaties zullen met voorrang moeten worden opgepakt. Dit 

betekent dat niet in alle gevallen gewacht kan worden op of gebruik kan worden gemaakt van 

marktdynamiek. Voor de komende periode is een actievere rol van de provincie noodzakelijk om de 

verplichtingen uit het convenant te kunnen realiseren. 

Afstemming en integratie van beleid en uitvoering is vormgegeven in het Meerjarenprogramma Wet 

Bodembescherming 2010-2014. 



Gepland 

uitvoeren Meerjarenprogramma 

Bodemsanering 2010-2014; 

uitvoeren wettelijke taken Wet 

bodembescherming; 

uitvoeren wettelijke taken Besluit 

Bodemkwaliteit; 

uitvoeren bodemtaken ISV waarbij het ISVbodembudget 

moet borgen dat aan de 

verplichtingen tot aanpak van de 

spoedlocaties in het stedelijk gebied voor 

2015 en van de ernstige locaties ook 

daarna wordt voldaan; 

uitvoeren Bedrijvenregeling bodemsanering 

bedrijventerreinen; 

uitvoeren flankerend beleid stichting 

Bodemsanering (BSB); 

beheer Bodeminformatie; 

uitvoeren Bodemconvenant; 

138 

Gerealiseerd 

De voortgang van het meerjarenprogramma is in 

juli 2011 vastgesteld en ter informatie verzonden 

aan PS. Jaarlijks wordt de voortgang van het 

Bodemconvenant en de aanpak van de 

spoedlocaties gerapporteerd aan PS. 

Wet bodembescherming: ca. 110 afgehandelde 

Wbb-meldingen. 

Besluit Bodemkwaliteit: ca. 80 meldingen. 

ISV: 2 ISV-aanvragen afgehandeld. 

Er is één subsidieaanvraag toegekend en zijn er 

drie aanvragen voor subsidie binnengekomen en 

in afwachting van uitvoering. 

BSB is opgeheven. Derhalve is geen flankerend 

beleid van provinciezijde meer nodig. 

Bodeminformatie: i.s.m. gemeenten is de kwaliteit 

en actualiteit van de bodeminformatie in Globis en 

op de bodeminformatiekaart verder verbeterd. 

zie onder Uitvoeren Meerjarenprogramma 

bodemsanering 2010-2014 hierboven.

uitvoeren programma Gasfabriekterreinen. 

Middeleninzet 

Programma Gasfabrieksterreinen: 

- Pekela: 

Grondsanering afgerond en in afwachting van 

start grondwatersanering. Afronding in 2015. 

- Appingedam: 

Grondsanering afgerond en grondwatersanering 

opgestart. Afronding in 2014. 

- Winschoten: 

Opstart moet nog plaatsvinden. In afwachting 

van planvorming rondom fusie met Delfzijl en 

Stadskanaal. 

- Bedum: 

Grondsanering afgerond. Grondwatersanering 

opgestart, einddatum onbekend. 

- Stadskanaal: 

Saneringsdoelstelling grondsanering niet 

behaald door aannemer. Juridische 

maatregelen (privaat rechtelijk) volgen. 

Geplande einddatum onbekend. 


Lasten: 




1.594.881 1.681.161 1.955.785 








Totaal lasten 

2.041.182 3.005.161 3.416.212 

2.041.182 3.005.161 3.416.212 

3.636.063 4.686.322 5.371.997 

Baten: 


- rijksbijdragen 8.145.180 

- overige baten (bijdragen derden) 1.589.714 313.272 



Totaal baten 9.734.894 313.272 


139





520108 Saneringen: 

- voormalige gasfabrieken 401.253 401.253 

- overige saneringslocaties 2.137.000 2.137.000 

- bio locaties 288.085 288.085 

- derden budget 218.332 -218.332 

- rijksbudget reguliere bijdrage 

- programmakosten 2.024.938 

- stelpost bodemsanering 109.194 1.340 107.854 118.275 

- monstername handhaving 1.660 1.660 10.395 

- advertentiekosten 3.484 3.484 

- kadastrale kosten 1.761 1.761 

- advertentie kost. MTZ evaluatie BOSAN 7.958 7.958 

- bedrijvenregeling 31.269 31.269 

- ISV - bodem 1.262.604 


- Bedijvenregeling Bosan 31.269 -31.269 

- Bio Actief bodembeheer 62.330 -62.330 

- Bio Bever (Land. En Prov) 27.053 27.053 

140 

totaal Saneringen 3.005.161 313.272 2.691.890 3.416.212 

totaal Bodemsanering 4.686.322 313.272 4.373.050 5.371.997 


Afhandeling voorgaande jaren Bodemsanering (BOSAN): afwijking € 3.555 

Dit betreft vrijval op een in voorgaande jaren toegekende verplichting. 

Derden budget: afwijking € 218.322 

De niet begrote bedragen van gemeenten en derden is uitgekomen op € 218.322. De dekking van 

derden bedraagt in totaal € 7.641 en de dekking van € 210.691. 

Programma bodemsanering: afwijking € 2.204.938 

Vanaf het jaar 2010 ontvangen wij de jaarlijkse bijdrage voor de bodemsanering via de decentralisatieuitkering 

van het Provinciefonds. Deze middelen zijn opgenomen in het Meerjarenprogramma Wet 

bodemsanering 2010 t/m 2014. De programmakosten worden deels gedekt door de reserve 

bodemsanering. 

Monstername handhaving BOSAN: afwijking € 8.735 

Als gevolg van de crisis vinden er minder saneringen plaats en er waren weinig handhavingszaken die 

om (extra) monstername ten behoeve van handhaving vroegen. 

Advertentiekosten BOSAN: afwijking € 3.484 

Het aantal advertenties is hoger uitgevallen dan vooraf is ingeschat en wordt aangevuld door de stelpost 


Kadastrale kosten BOSAN: afwijking € 1.761 

De kadastrale kosten worden aangevuld door de stelpost bodemsanering.

Advertentiekosten MTZ evaluatie BOSAN: afwijking € 7.958 

Het aantal advertenties is hoger uitgevallen dan vooraf is ingeschat en wordt aangevuld door de stelpost 


ISV - Bodem: afwijking € 1.262.604 

Voor ISV - bodem zijn geen kosten gemaakt, omdat er nog geen projecten door gemeenten zijn gemeld. 

141

Productgroepnummer en -naam : 5202 Duurzaam bodembeheer en afval 


Portefeuillehouder : Boumans, De Vey Mesdagh 



Op basis van het POP en het meerjarenprogramma Wet bodembescherming geven wij inhoud aan ons 

duurzaam bodembeheer. Dit Bodembeheer benaderen wij integraal en functioneel. Wij richten ons op 

een bewust en duurzaam gebruik van de bodem en willen de gebruiksmogelijkheden van de bodem op 

de langere termijn veilig stellen. De uitwerking hiervan hebben wij vastgelegd in ons visiedocument met 

betrekking tot duurzaam bodembeheer. Zie ook productgroep 5204 Bodem (PLG). 

In de visie wordt ondermeer de relatie tussen ons bodembeleid en het energiebeleid (zie programma 

Energiek Groningen en productgroep 5004 Energie en klimaat) nader uitgewerkt. 

Wij gaan door met de uitvoering van het grondstromenbeleid ‘Van Last naar Lust’. 

Het Besluit bodemkwaliteit geeft ruimte om diepe (zand)plassen te verondiepen. Wij zijn voornemens om 

in de Omgevingsverordening de betreffende plassen in onze provincie aan te wijzen om zodoende meer 

bescherming te bieden. Echter dit onderdeel is niet opgenomen in de POV maar is aangehouden tot de 

aanpassing van de volgende wijziging. 

Onze inzet zal blijven het voorkomen van opslag van radioactief en gevaarlijk afval in de diepe 

ondergrond. 

Het bevorderen van een duurzaam gebruik van de ondergrond is een van de onderdelen van het in 2009 

tussen Rijk, IPO, VNG en Unie van Waterschappen gesloten Bodemconvenant. Partijen zullen hiertoe 

o.m. gedurende vijf jaar gezamenlijk onderzoek doen, gericht op de zgn. Kennisagenda van de 

ondergrond. Nadere uitwerking hiervan geven wij in Geef Bodem de Ruimte (april 2010) waarvan aan 

verdere concretisering van onze werkwijze en projecten in samenwerking met andere partijen (intern en 

extern) verdere invulling zal worden gegeven (zie ook product 5204), o.a. met het opstellen van de 

Structuurvisie (diepe) ondergrond. 



Gepland 

uitvoering Programma Duurzaam 

Bodembeheer 2012; 

uitvoering 'Van Last naar Lust'; 

Omgevingsverordening ‘Verondiepen 

(zand)plassen’; 

in het kader van het Bodemconvenant 

samenwerken met Rijk, UvW en 

(noordelijke) provincies in het kader van 

duurzaam gebruik van de ondergrond, o.a. 

via totstandkoming van een zgn. 

Kennisagenda en een verdere uitwerking 

van Geef Bodem de Ruimte; 

uitvoering nazorg van stortplaatsen; 

142 

Gerealiseerd 

periodiek overleg met de gemeenten en 

waterschappen in het kader van het Besluit 

Bodemkwaliteit; 

nieuwsbrief Duurzaam Bodembeheer uitgebracht; 

binnen eigen uitvoeringsprojecten en van 

externen, aangestuurd op hergebruik van 

grondstromen in het kader van de uitvoering ‘Van 

Last naar Lust’; 

opstellen van een structuurvisie voor de 

ondergrond in de maak, afronding gepland in 

2013; 

De nazorg van de stortplaatsen Kloosterlaan en 

Woldjerspoor wordt conform het nazorgplan 

uitgevoerd, evenals de nazorg van de provinciale

(voorbereiding van de) overdracht aan de 

provincie in kader van nazorg van 

stortplaats Woldjerspoor; 

p.m.: hergebruik secundaire grondstoffen 

als aanjager van landschappelijke 

herinrichting. 

(NB. Eind 2011 wordt besloten of er een 

samenwerkingsconvenant komt). 

Middeleninzet 

baggerspeciedepots Driebond, Winschoterzijl en 

Zuidwending. 

De nazorg op de stortplaats Woldjerspoor is 

inmiddels gestart. 

zie 5601: 'Van Last naar Lust'. 


Lasten: 




390.805 410.675 592.135 








Totaal lasten 

257.248 500.008 430.573 

244.559 198.383 

501.808 500.008 628.956 

892.612 910.684 1.221.091 

Baten: 




- bijdragen uit voorzieningen 152.364 210.533 289.600 

Totaal baten 167.172 210.533 289.600 


143





520202 Beleidsontwikkeling vergunningverlening: 

- LMA bedrijfsafval 81.633 81.633 89.900 

- project ketenbeheer 1.682 1.682 59.520 


144 

totaal beleidsontw. vergunningverlening 83.315 83.315 149.420 

520203 Stortplaatsen: 

- kosten nazorg stortplaatsen 

- rente nazorg stortplaatsen 215.681 215.681 198.383 

- kosten nazorg gesloten stortplaatsen 188.195 188.195 265.500 

- Kosten nazorg gesloten baggerdepots 498 498 4.100 

- Rente nazorg baggerspeciedepots 12.320 12.320 11.553 

- Dotatie Voorziening Nazorg 210.029 -210.029 -289.600 

- Dotatie Voorz Baggerspeciedepots 504 -504 

totaal stortplaatsen 416.694 210.533 206.160 189.936 

totaal duurzaam bodembeheer en afval 910.684 210.533 700.150 931.491 


Project ketenbeheer: afwijking € 57.838 

Het budget ketenbeheer is een jaarlijks budget waar stimuleringsprojecten mee gerealiseerd kunnen 

worden in het kader van ketenbeheer grond. De ondersteding in 2012 is het resultaat van de lange 

voorbereidingstijd van sommige projecten waaronder bijvoorbeeld de realisatie van het 'Dijkpark' Ten 

Boer en de ontwikkeling van een 'Seaview' nabij Delfzijl. Waarschijnlijk zullen deze zaken of mogelijke 

andere, wel in 2013 aan de orde zijn en zal inzet van het budget ketenbeheer nodig zijn. 

Kosten nazorg gesloten stortplaatsen: afwijking € 77.305 

De begrotingen zijn gebaseerd op de vastgestelde nazorgplannen en doelvermogens. De 

nazorgactiviteiten worden conform de nazorgplannen uitgevoerd, maar in de praktijk zijn de kosten lager 

uitgevallen dan was voorzien. 

Kosten nazorg gesloten baggerdepots: afwijking € 3.602 

De begrotingen zijn gebaseerd op de vastgestelde nazorgplannen en doelvermogens. De 

nazorgactiviteiten worden conform de nazorgplannen uitgevoerd, maar in de praktijk zijn de kosten lager 

uitgevallen dan was voorzien. 

Dotatie Voorziening nazorg: afwijking € 79.571 

Begroot was een onttrekking aan de voorziening van € 289.600. Daadwerkelijk zijn de kosten voor 

personele inzet en kosten nazorg uitgekomen op € 210.029.

Productgroepnummer en -naam : 5204 Bodem (PLG) 

Programma : Karakteristiek Groningen 




Binnen het PLG is nu nog als doel Duurzaam bodemgebruik benoemd. Dit doel hebben wij vertaald in 

ons beleidsdocument Geef Bodem de Ruimte, een duurzame benadering van bodem en ondergrond 

(vastgesteld door GS op 20 april 2010). Het doel binnen het PLG valt samen met de bestuurlijke 

verplichtingen uit het Bodemconvenant 2009 (zie ook product 5202) die betrekking hebben op verbreding 

van het bodembeleidsveld. Deze verplichting is in het convenant en de uitvoering daarvan nauw 

verboden met een duurzame benadering van ruimtelijke vraagstukken vanuit bodem en ondergrond. 

Met Geef Bodem de Ruimte bieden wij een kader om kansen en bedreigingen voor het bodemgebruik 

inzichtelijk te maken en het duurzame gebruik en beheer van de bodem en ondergrond van een kader te 

voorzien. De visie levert tevens een basis voor de noodzakelijke integrale aanpak van behoud en 

verbetering van de bodemkwaliteit. 

In vervolg op het document willen wij de benadering van bodem en ondergrond als ordenend principe ten 

behoeve van een duurzaam gebruik, verder concretiseren in onze projecten en samenwerking met 

andere partijen. In 2012 loopt een pilotproject (De Eendracht, Appingedam) om de werkwijze aan de 

praktijk te toetsen en verder aan te scherpen. Tevens onderzoeken we samen met DLG hoe we in 

samenwerking deze principes verder vorm en inhoud kunnen geven. Dit willen wij onder meer bereiken 

door het stimuleren van innovatie, opstellen van een visie op de ondergrond, onderzoek naar effecten 

van het ondergrondse gebruik van sociale economische, ecologische en culturele factoren. 



Gepland 

pilotproject Geef Bodem de Ruimte; 

uitvoeren implementatietraject Geef Bodem 

de Ruimte; 

project gebruik bodeminformatie (ILG-pilot 

gericht op optimalisering toegankelijkheid 

van bodeminformatie); 

Structuurvisie (diepe) ondergrond, fase 2. 

Gerealiseerd 

Pilot De Eendracht Appingedam is uitgevoerd. Het 

resultaat wordt meegenomen in de herinrichting 

van het terrein. Ook dient het als voorbeeld voor 

andere herinrichtingsprojecten. 

Het proces om te komen tot een Structuurvisie 

Ondergrond is gevorderd. Naar verwachting wordt 

de Structuurvisie in 2013 opgeleverd. 

145

Middeleninzet 


Lasten: 




11.026 31.412 67.390 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

146 

37.500 

37.500 

11.026 31.412 104.890 






520401 Duurzaam bodemgebruik 

- activiteiten BKK/BBP (prov) 37.500 

totaal duurzaam bodemgebruik 37.500 

totaal bodem (PLG) 31.412 31.412 104.890 










overschrijding wordt gedekt door een onttrekking aan de reserve.

Productgroepnummer en -naam : 5501 Vergunningverlening 



Productverantwoordelijke : Van Dam 


Wij hebben de wettelijke taak om de belangen van het milieu en daarmee van de leefomgeving te 

beschermen. Belangrijk instrument hiervoor is de omgevingsvergunning op grond van de Wet algemene 

bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Wij verlenen omgevingsvergunningen, waarbij de chemische- 

fysische kwaliteit van de milieucompartimenten/-aspecten (waaronder bodem, geluid, lucht en veiligheid) 

wordt verbeterd en een duurza(a)me(e) gebruik en toepassing van energiebronnen, grondstoffen, 

reststoffen en afvalstoffen wordt bevorderd door middel van het stellen van voorschriften in de 

vergunningen van inrichtingen waarvoor wij bevoegd gezag zijn. Hierbij vindt coördinatie en/of 

afstemming plaats met onder andere gemeenten, waterschappen en bedrijven. Potentiële 

initiatiefnemers voor vestiging worden in de acquisitiefase optimaal begeleid in samenwerking met de 

NOM, Groningen Seaports en andere partners. 

Wij willen op een efficiënte, resultaatgerichte en dienstverlenende wijze werken aan producten waarin de 

nationale- en Europese wetgeving (richtlijnen) zijn vertaald. Met deze producten beogen wij een goede 

balans te vinden tussen een gezonde economische ontwikkeling en aandacht voor milieu en gezondheid. 

In het kader van de Regeling burgerluchthavens en militaire luchthavens (RBML), zijn wij het bevoegd 

gezag voor het toekennen van milieugebruiksruimte middels luchthavenbesluiten (LHB) of 

luchthavenregelingen (LHR) aan regionale luchtvaartterreinen. 

Op grond van het Vuurwerkbesluit verlenen wij ontbrandingstoestemmingen, meldingen en 

toepassingsvergunningen. 



1. Regionale Uitvoeringsdienst Groningen 


programma Schoon en Veilig, thema Milieu. 


Actieplannen ingevolge de EU-richtlijn omgevingslawaai 


Ingevolge hoofdstuk IX van de Wet geluidhinder moet de provincie als wegbeheerder iedere 5 jaar het 

geluid van provinciale wegen in kaart brengen (geluidsbelastingkaart). Vervolgens moet een jaar na het 

vaststellen van de geluidsbelastingkaart een actieplan wegverkeerslawaai opgeteld worden waarin 

maatregelen voor de aanpak van situaties met een hoge geluidsbelasting (boven een door ons vast te 

stellen 'plandrempel') worden aangegeven. 

In de tweede tranche moet de geluidsbelastingkaart in juli 2012 gereed zijn en het actieplan in juli 2013. 

Deze hebben betrekking op wegdelen met meer dan 3 miljoen voertuigpassages in 2011 / ca. 160 km 

weg. 

Voor het opstellen van het actieplan zullen met het geluidmodel de effecten van te kiezen maatregelen 

moeten worden doorgerekend en zullen keuzen voor maatregelvarianten worden gemaakt. Het actieplan 

komt met een openbare voorbereidingsprocedure tot stand, echter tegen het plan kan geen beroep 

worden ingesteld. 

147


Gepland 

Voor het maken van de 

geluidsbelastingkaart wordt de benodigde 

geodata op orde gebracht (dit moet in 

2012 gereed zijn). 

Het vaststellen, uiterlijk 30 juli 2012 en 

naar VROM verzenden en het publiceren 

van de geluidbelastingkaart (uiterlijk 30 

augustus 2012); 

uitwerken van varianten voor 

maatregelen, incl. kostenberekening; 

Vaststellen plandrempel (kan evt. 

tegelijktertijd met actieplan); 

Vaststellen en publiceren ontwerpactieplan 

wegverkeerslawaai. 


Gepland 

De geluidbelastingkaart moet 30 juli 2012 

gereed zijn. 

Het actieplan moet uiterlijk 30 juli 2013 gereed 

zijn, vanwege de proceduretermijn voor de 

vaststelling van het ontwerp, ruim vóór die 

datum. 

Middelen 

Begroot 

De kosten voor de geodata voor de 

geluidsbelastingkaart worden uit eigen 

middelen gefinancierd. 



Gepland 

Het verlenen van omgevingsvergunningen, 

het verlenen van vergunningen op grond 

van de Ontgrondingenwet en de Waterwet, 

ontheffingen PMV en het Vuurwerkbesluit. 

De wettelijke termijn van 

omgevingsvergunningen met een 

uitgebreide procedures is 26 weken. In IPOverband 

is als norm afgesproken dat 80% 

van de vergunningen binnen de wettelijke 

termijn van 26 weken moet worden 

verleend. Het streven is om 100% van de 

vergunningen binnen deze termijn te 

verlenen, echter gezien de complexiteit van 

sommige vergunningprocedures is 

gebleken dat dit niet altijd haalbaar is. 

Daarbij hebben we te maken met nieuwe 

intensieve samenwerkingverbanden 

waarmee de onderlinge afhankelijkheid 

148 

Gerealiseerd 

Dit project is begin 2012 'on hold' gezet, vanwege 

prioriteitsstelling. Omdat er nu uitzicht is op de 

invoering geluidsproductieplafonds voor provinciale 

wegen (gepland omstreeks eind 2014), is het 

noodzakelijk dat dit project met spoed weer wordt 

opgepakt. 

De kaart is op 17 juli 2012 vastgesteld. De 

telgegevens van de kaart (aantallen 

woningen/geluidsbelastingklasse/per gemeente) zijn 

daarna verzonden naar ministerie van I&M. 

Voltooid. Gedeputeerde Boumans heeft gekozen 

voor een variant. 

Met de keuze van een variant is door gedeputeerde 

Boumans gekozen voor een plandrempel van 

62 dB. 

Dit is gepland voor omstreeks april 2013. 

Gerealiseerd 

De geluidsbelastingkaart is op 17 juli 2012 vastgesteld 

door GS. 

Het actieplan is nog in de maak. 

Besteed 

De apparaatskosten voor alle in 2012 uitgevoerde 

werkzaamheden voor de geluidsbelastingkaart en het 

actieplan zijn gefinancierd uit eigen middelen. 

Gerealiseerd 

Er zijn in totaal 221 verschillende vergunningen, 

meldingen en ontheffingen verleend, waarvan 202 

(91%) binnen de wettelijke termijnen zijn verleend: 

Omgevingsvergunning reguliere procedures: 92 

(100% binnen de termijn); 

Sloopmeldingen: 22 (100% binnen de termijn); 

Omgevingsvergunning uitgebreide procedures en 

Wm: 14 (50% binnen de termijn); 

Verklaring van geen bedenkingen: 3 (70% binnen 

de termijn); 

Ontgrondingenwet: 16 (82% binnen de termijn); 

Waterwet: 8 (100% binnen de termijn); 

Ontheffingen POV: 2 (100% binnen de termijn) 

Ontbrandingstoestemmingen 

/toepassingsvergunningen/Meldingen (100% 

binnen de termijn): 

- ontbrandingstoestemmingen: 11; 

- meldingen: 29;

groot wordt. Dit resulteert in de doelstelling 

dat 90% van de vergunningen binnen de 

termijn van 26 weken worden verleend. De 

wettelijke termijn van 

omgevingsvergunningen met een reguliere 

procedure is 8 weken. Wij streven er naar 

om in 100% van de gevallen de wettelijke 

termijn te halen. 

Behandelen van de aspecten geluid, geur 

en externe veiligheid bij de 

omgevingsvergunningen waarvoor wij het 

bevoegd gezag zijn (beoordelen aanvraag, 

toetsen, opstellen van vergunningeisen). 

Actueel houden van de vergunningen door 

middel van het eens per 5 jaar uitvoeren 

van actualiseringtoetsen en zo nodig de 

vergunningen op basis hiervan aanpassen 

(doel: 100%). 

Geluidadviezen inzake ruimtelijke 

ontwikkelingen, verkeer, Nb-wet en 

ontwikkelingen in het kader van de Interimwet 

stad- en milieubenadering. 

Monitoring van industriële emissies. Wij 

monitoren de Industriële emissies voor 

zover de betreffende industriële inrichtingen 

onder ons gezag vallen. 

- toepassingsvergunningen: geen. 

Ontheffingen tijdelijk en uitzonderlijk gebruik (Wet 

luchtvaart): 26 (65% binnen de termijn); 

Luchthavenbesluiten en -regelingen : geen; 

BIBOB-toetsen: 4; 

Toetsen van bestemmingsplannen: 108 

Bij alle omgevingsvergunningen waar wij bevoegd 

gezag voor zijn of waarvoor wij een vvgb 

(verklaring van geen bezwaar) moeten afgeven, 

worden de aspecten geluid, geur, lucht en externe 

veiligheid beoordeeld en getoetst en indien 

relevant worden hiervoor vergunningeisen 

opgesteld. 

Er zijn75 actualiseringtoetsen uitgevoerd en zo 

nodig worden de vergunningen hierop aangepast. 

Op het gebied van geluid zijn diverse interne 

afdelingen geadviseerd en ondersteund inzake 

ruimtelijke ontwikkelingen en verkeer, waaronder: 

- beoordeling rapporten/advisering bij 

gemeentelijke bouwplannen in zones langs 

provinciale wegen; 

- berekeningen en opstellen reacties n.a.v. 

klachten wegverkeerslawaai (4x); 

- berekeningen t.b.v. plan verplaatsing 

komgrenzen Ten Boer; 

- adviezen problematiek verkeer Friesland 

Campina Bedum; 

- opstellen zonebeheerplan Delfzijl; 

- deelname begeleidingsgroep aanpassing 

bestemmingsplan/geluidzone fase III; 

- adviezen klachten laagfrequent geluid 

Gasunie; 

- problematiek scheepswerven Hoogezand, 

onderzoek mogelijkheden beleidsontwikkeling 

met gemeente Hoogezand; 

- advisering omtrent plannen inpassing 

windmolen: geluid, laagfrequent geluid, 

(on)mogelijkheden Strategie Gezondheid en 

Milieu; 

- advies zoeklocaties OZG Winschoten; 

- Nb-wet: RWE; 

- Luchtvaartwet: behandeling klacht Overschild. 

De monitoring wordt uitgevoerd en indien nodig 

aangevuld of gewijzigd. 

149

Middeleninzet 


Lasten: 




4.579.390 5.336.978 5.410.884 








Totaal lasten 

150 

102.802 252.792 313.956 

510.167 723.436 788.000 

612.969 976.228 1.101.956 

5.192.360 6.313.206 6.512.840 

Baten: 


- rijksbijdragen 490 



Totaal baten 712.527 658.557 623.600 






550102 Beleidsontwikkeling en vergunningverlening: 

- regiospectief milieubeleid 9.500 

totaal beleidsontw. en vergunningverl. 9.500 

550105 Vergunningen: 

- advertentiekosten grondwaterwet 5.130 5.130 3.500 

- advertentiekosten ontgrondingen 6.226 6.226 

- leges ontgrondingen 68.168 -68.168 -50.900 

- uitvoeringskosten milieu 28.838 28.838 36.796 

- procesondersteuning vergunningverlening 112.182 112.182 123.600 

- EU-richtlijn omgevingslawaai 6.344 48.464 -42.120 

- Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) 136.196 35.000 101.196 215.560 

- Wabo kosten advertenties 46.350 46.350 50.000 

- Wabo kosten inhuur gemeenten 362.720 362.720 408.000 

- Wabo kosten inhuur derden 246.294 246.294 255.000 

- Wabo kosten overige 25.949 18.000 7.949 

- Wabo opbrengsten 488.926 -488.926 -572.700 

totaal vergunningen 976.228 658.557 317.670 468.856 

totaal vergunningverlening 6.313.206 658.557 5.654.648 5.889.240


Advertentiekosten ontgrondingen: afwijking € 3.726 

De advertentiekosten ontgrondingen zijn uitgekomen op € 6.226. Hiermee is het krediet met € 3.726 

overschreden. Het aantal advertenties is hoger uitgevallen dan vooraf is ingeschat. 

Leges ontgrondingen: afwijking: €17.268 

De daadwerkelijke leges voor ontgrondingen zijn uitgekomen op € 68.168. De inkomsten van de leges 

ontgrondingen zijn hoger dan verwacht en zijn vraag afhankelijk. Tevens wordt per dit jaar (2012) bij 

grotere ontgrondingen een bedrag van €500 opgenomen in de legesnota voor advertentiekosten. 

Uitvoeringskosten milieu: afwijking € 7.958 

De begrote uitvoeringskosten zijn minder dan de daadwerkelijke gemaakte kosten. 

EU-richtlijn omgevingslawaai: afwijking € 42.120 

De bestede uren voor de geluidsbelastingkaart en het actieplan wegverkeerslawaai van de 

geluidspecialist over 2012 zijn € 48.646. De urenbesteding in 2012 is veel hoger dan in andere jaren (dit 

is om de 5 jaar zo), omdat in 2012 de meeste werkzaamheden zijn verricht voor beide producten. De 

geluidsbelastingkaart moest medio 2012 zijn vastgesteld en gepubliceerd, de meeste werkzaamheden 

hiervoor hebben dan ook in de eerste helft van 2012 plaatsgevonden, een groot deel van de 

voorbereiding van het actieplan heeft in de 2e helft van 2012 plaatsgevonden (dit moet medio 2013 klaar 

zijn). Het bedrag van € 6.344 is de uitbesteding van het laten maken van de geluidsbelastingskaart en de 

aanschaf van software van DGMR. 

Advertentiekosten grondwaterwet: afwijking € 870 

De advertentiekosten grondwaterwet zijn uitgekomen op € 5.130. Het aantal advertenties is lager 

uitgevallen dan vooraf werd ingeschat. 

Regionale Uitvoeringsdienst: afwijking € 114.364 

Op grond van het vastgestelde projectplan voor de vorming van de RUD komt het restantbedrag toe aan 

de gezamenlijke partners in de RUD, te weten de provincie en de 23 Groningse gemeenten. 

Wij stellen voor om het restant van het projectbudget van 2012 in dezelfde verhoudingen aan provincie 

en gemeenten ten goede te laten komen, en daarom bij de Jaarrekening 2012 het provinciaal aandeel 

(37,1%) ad € 42.429 in het restant te laten vrijvallen in het rekeningresultaat 2012 (dit als gedeeltelijke 

compensatie voor het bij de Integrale Bijstelling 2012 verwerkte beslag op de algemene middelen ad 

€ 975.479) en het gemeentelijk aandeel (62,9%) ad € 71.935 over te boeken naar 2013 ter verlaging van 

de door de gemeenten in te brengen eenmalige bijdrage in de totstandkoming van de RUD. 

Wabo-kosten advertenties: afwijking € 3.650 

In de begroting is uitgegaan van € 50.000 aan advertentiekosten. Daadwerkelijk zijn de 

advertentiekosten uitgekomen op € 46.350. Er zijn minder reguliere aanvragen en beschikkingen 

gepubliceerd dan begroot. 

Wabo-kosten inhuur gemeenten: afwijking € 45.280 

Er zijn minder reguliere aanvragen in behandeling genomen dan begroot. 

Wabo-kosten overig: afwijking € 7.949 

Dit zijn de kosten voor de opdracht aan Berenschot m.b.t. de Wabo (Wabo één loket). De opdracht is 

inmiddels afgerond. Hiervoor wordt nog een subsidie ontvangen van agentschap nl. van € 18.000. Eigen 

bijdrage van de provincie voor deze opdracht bedroeg dus € 7.949. 

Wabo-opbrengsten: afwijking: € 83.774 

In verband met de verminderde economie zijn er minder grote (bouw)projecten met de daaraan 

gekoppelde grote legesinkomen. Een deel van het tekort (kosten hoger dan leges) op de kleinere Wabo- 

aanvragen zouden gecompenseerd moeten worden door de wat grotere bouwprojecten (egalisatie en 

IPO-legesmodel). Door de economische ontwikkelingen is de verhouding tussen niet kostendekkende 

aanvragen en 'overkostendekkende' aanvragen veranderd. 

151

Productgroepnummer en -naam : 5502 Toezicht en handhaving 



Productverantwoordelijke : Apperlo 


Naast onze reguliere programmatische uitvoering van onze toezicht en handhavingstaken zijn wij 

proactief op het vlak van de ontwikkelingen in de vergunningverlening, toezicht en handhaving. 

Het vakgebied milieutoezicht ontwikkelt zich snel onder invloed van interne en externe krachten. Intern 

speelt het streven naar een verbeterde bedrijfsvoering, waarbij effectiviteit en efficiency sleutelwoorden 

zijn. Buiten de organisatie speelt deze discussie ook. Hier spelen zaken als professionaliteit (kennis en 

kunde) en 'decentraal waar kan, centraal waar moet'. 

Voor de organisatie van het milieutoezicht verwachten we drie niveaus. Het systeemniveau - vaststelling 

en implementatie van Europese en rijkswetgeving - ligt bij de Rijksoverheid. De provincie heeft een 

regisserende rol, zorgt voor de bovenlokale en/of regionale afstemming en eenduidig en integraal 

toezicht. De uitvoering van milieutoezicht vindt zoveel mogelijk decentraal plaats bij de burgers en 

bedrijven. Nauwe samenwerking is nodig om een kritische massa te vormen en te voorkomen dat kennis 

en kunde te versnipperd is om te voldoen aan de criteria die professioneel toezicht vraagt. 

De primair strategische doelen van milieutoezicht zijn de volgende: 

De provincie draagt samen met haar partners zorg voor een handhavinginfrastructuur die voldoet 

aan de criteria met betrekking tot kennis en kunde en opereert vanuit het credo: 'decentraal waar 

kan, centraal waar moet'. 

De provincie verbetert, vernieuwt en ontwikkelt zichzelf continu vanuit een omgevingsbewuste 

attitude. 

De provincie streeft naar een continue verbetering van de leefomgeving, komt daarbij op voor 

regionale belangen en heeft daarin een regisserende rol. 



1. Regionale Uitvoeringsdienst 

In 2012 hebben wij ons voor wat betreft het inrichtingsgebonden toezicht bij de risicovolle bedrijven 

laten auditten door een team van deskundigen (DCMR en eigen medewerkers van de afdelingen MTZ 

en MV). De uitkomsten van de audits zijn vastgelegd in een verbeterplan. Daarnaast is veel aandacht 

besteed aan het afronden en overdragen van het project Kwaliteitsimpuls. 



Gepland 

Toezicht en handhaving: 

Wij hanteren een programmatisch 

handhavingsuitvoeringsprogramma ter 

bevordering van het naleefgedrag, gericht 

op een schoner en veiliger leefomgeving. 

De uitvoering van het toezicht wordt 

vastgelegd in het 

handhavingsuitvoeringsprogramma. 

152 

Gerealiseerd 

De kwantitatieve planning voor grijs toezicht is 

grotendeels gehaald. De afdeling heeft in 2012 

veel inzet gepleegd op een paar 

probleemdossiers, daarnaast is veel tijd besteed 

aan de audits en het verbetertraject. Om de 

planning te benaderen is er inhuur gepleegd voor 

toezicht. De definitieve verantwoording van 

kwantitatieve en kwalitatieve prestaties vindt

Wij kennen hiervoor 3 kleursporen: 

Grijs, betreft Milieu (inrichting en niet 

inrichtinggebonden) 

Groen; natuur, flora en fauna 

Blauw: zwemwater, grondwater. 

Het coördineren van het inrichtinggebonden 

toezicht en bij het groene toezicht krijgt een 

steeds belangrijke rol. Aangezien wij het 

wettelijk coördinerend gezag zijn, is dit ook 

een steeds belangrijkere taak. 

Het tweede lijns toezicht is ten opzicht van 

voorgaande jaren anders georganiseerd. 

Tot voor kort was dit een primaire taak van 

de afdeling milieutoezicht, nu is het 

ondergebracht bij de afdeling bestuur, 

juridische zaken en communicatie. 

Milieueffectrapportage (m.e.r.): 

Het doel van milieueffectrapportage (m.e.r.) 

is het milieubelang een volwaardige plaats 

te geven in de besluitvorming over m.e.r.- 

(beoordelings)plichtige activiteiten met 

mogelijke belangrijke nadelige gevolgen 

voor het milieu. Afhankelijk van het beleid 

van gemeenten, provincies, waterschappen 

en nieuwvestiging van bedrijven die m.e.r.plichtige 

activiteiten willen uitvoeren zullen 

er ca. 25 procedures worden begeleid. 

Daarnaast zal er veel aandacht worden 

besteed aan de vormvrije m.e.r.beoordelingen, 

ontwikkelingen in de 

wetgeving (modernisering m.e.r.) en 

grensoverschrijdende samenwerking en – 

informatie-uitwisseling en advisering aan 

gemeenten. 

plaats in het jaarverslag 2012. De planningen voor 

de overige kleussporen zijn grotendeels gehaald 

en er hebben zich geen grote, noemenswaardige, 

onverwachte problemen voorgedaan. 

In verband met prioritering van werkzaamheden is 

de coördinerende voor een groot deel niet 

ingevuld. 

In 2012 was de provincie betrokken bij circa 20 

(plan)m.e.r.- en beoordelingsprocedures. 

De belangrijkste procedures waren Windpark 

Delfzijl-Zuid, Woodspirit, Windpark Veendam, 

buizenzone Eemsdelta, Droge Voeten 2050, 

Structuurvisie voor de ondergrond, 

bestemmingsplan Oosterhorn en de Eemsdelta. 

Daarnaast is in 2012 aandacht besteed aan (de 

inbedding van) een nieuw fenomeen: vormvrije 

m.e.r.-beoordelingen en aan de plaats van m.e.r. 

binnen de provinciale organisatie, in verband met 

de vorming van de Regionale Uitvoeringsdient 

Groningen en het Milieudomein binnen de 

provincie. 

Ook is weer de nodige tijd besteed aan 

grensoverschrijdende m.e.r.-procedures, Duitse 

varkens- en kippenmesterijen en windparken. 

Voor de bijna afgeronde actualisatie van de 

Gezamenlijke Verklaring over de samenwerking 

met Duitsland is tevens gewerkt aan de 

totstandkoming van een 'stappenschema'. 

Zoals in alle jaren is ook in 2012 structureel 

landelijk overleg gevoerd met alle m.e.r.coördinatoren 

van de provincies en grote steden 

en het ministerie van IenM. 

153

Middeleninzet 


Lasten: 




4.315.536 4.529.265 5.703.810 








Totaal lasten 

154 

122.605 793.209 151.848 

67.246 116.708 177.600 

189.851 909.917 329.448 

4.505.387 5.439.182 6.033.258 

Baten: 

- leges en andere heffingen 453 


- overige baten (bijdragen derden) 299.867 -222.753 


Totaal baten 300.320 -222.753 






550203 Coördinatie: 

- samenwerking handhaving diversen 26.483 15.416 11.067 

- dwangsommen -84.750 84.750 

- bestuursdwang -182.445 182.445 

totaal coördinatie 26.483 -251.779 278.263 

550204 Toezicht: 

- handhaving/toezicht/afvalverwijdering 39.147 39.147 47.988 

- metingen t.b.v. toezicht 40.577 40.577 111.600 

- toezicht/handhaving groene wetten 5.663 5.663 4.060 

- WHVZ (materiële uitgaven) 455 476 -21 25.200 

- Wabo/Waterwet indirecte lozingen 44.335 44.335 55.000 

- Bebording zwemplassen 83.257 28.550 54.707 85.600 

- Water en Soil 670.000 670.000 

totaal toezicht 883.434 29.026 854.408 329.448 

totaal toezicht en handhaving 5.439.182 -222.753 5.661.935 6.033.258


Samenwerking handhaving diversen: afwijking € 11.067 

Er hebben in het 2012 meer cursussen plaatsgevonden dan vooraf ingeschat. Hierdoor is het budget 

overschreden. 

Dwangsommen: afwijking € 84.750 

Een deel van ingevorderde dwangsommen is nog niet daadwerkelijk geïnd omdat deze handhavingzaken 

zich nog in bezwaar/beroepsfase bevinden. 

Bestuursdwang: afwijking € 182.445 

Betreft de oninbare vordering op Milau Beheer BV. Er is een nieuwe vordering opgevoerd voor een 

bedrag van € 17.085. 

Handhaving/toezicht/afvalverwijdering: afwijking € 8.841 

Dit krediet kent een onderbesteding van € 8.881 (begroot € 47.988 en realisatie € 52.620). Er is dit jaar 

minder gebruik gemaakt van externe advisering. 

Metingen t.b.v. toezicht: afwijking € 71.023 

Bestedingen aan geluidmetingen zijn deels voorspelbaar vanwege onderhoud van apparatuur en 

dergelijke. Luchtmetingen (en ook een deel van de geluidsmetingen) worden uitgevoerd op het moment 

dat het opportuun is. Er moet eerst een aanleiding zijn om vermoedens met metingen te onderbouwen. 

Dat maakt dit deel van het budget uiterst onvoorspelbaar. 

Bij de VJN 2012 zijn extra middelen gekregen voor metingen i.v.m. Chemiepark Delfzijl, North Refinery 

e.a. Om inhoudelijke reden is een deel van de metingen doorgeschoven naar 2013 waartoe een 

overboekingsvoorstel is gedaan. 

Toezicht handhaving groene wetten: afwijking € 1.603 

Dit krediet kent een overbesteding van € 1.603 (begroot € 4.060 en realisatie € 5.663). De overbesteding 

is ontstaan door een hoge uitgave aan bedrijfskleding en inhuur. 

Whvbz (materiële uitgaven): afwijking € 25.221 

In 2012 zijn weinig verzoeken ontvangen voor onderzoek, innovatieve ontwikkelingen e.a. 

Wabo/Waterwet indirecte lozingen: afwijking € 10.665 

De feitelijke kosten inzake inhuur van het waterschap (toezicht indirecte lozingen) is in 2012 lager dan 

begroot. 

Bebording zwemplassen: afwijking € 30.893 

De onderbesteding is het gevolg van een scherpe aanbesteding van de aanschaf van borden ivm 

badzones, en vertraging inzake de te ontwikkelen website (badzones). 

Water en Soil: afwijking € 670.000 

Als gevolg van het faillissement van Water en Soil is ingestemd met een bijdrage in de saneringskosten. 

De bijdrage komt ten laste van de Algemene Reserve (weerstandsvermogen). 

155

Productgroepnummer en -naam : 5601 Ontgrondingen 





Wij geven uitvoering aan het provinciaal ontgrondingenbeleid op grond van de Ontgrondingenwet en de 

Ontgrondingenverordening Groningen 1998, zoals dat in algemene zin is geformuleerd in het Provinciaal 

Omgevingsplan en nader is uitgewerkt in de beleidsnota's 'Het ontgrondingenbeleid in de provincie 

Groningen', 'Zand in Balans' en 'Van Last naar Lust'. Het beleid is erop gericht om op een 

maatschappelijk verantwoorde wijze te voorzien in de behoefte van particulieren, bedrijven en overheid 

aan bouwgrondstoffen. Hiervoor worden onder meer ontgrondingenvergunningen verleend. Daarbij vormt 

het ruimtelijk ordeningsspoor (Nota Ruimte) het leidend kader. In verband met de afbouw van de regierol 

van het Rijk met betrekking tot de bouwgrondstoffenvoorziening (meer marktwerking) is per 1 februari 

2008 een wijziging van de Ontgrondingenwet van kracht geworden. Het gevolg hiervan is dat de markt 

zelf moet voorzien in de behoefte aan bouwgrondstoffen. Dat betekent tevens, dat wij nieuwe 

vergunningaanvragen, die uitsluitend zijn gericht op de winning van zand, niet meer zullen honoreren. 

Nieuwe ontgrondingen moeten maatschappelijk gewenst zijn. Begrippen als ruimtelijke kwaliteit en 

(multi)functionaliteit vormen daarbij het leidend beleidskader. 

De Ontgrondingenwet zal naar verwachting binnen afzienbare tijd worden ingetrokken. Het 

vergunningentraject zal na intrekking worden ondergebracht in de Wabo. Naar verwachting zal de 

provincie vanuit haar rol als gebiedsregisseur voor de grotere ontgrondingen met een bovenlokaal 

belang, bevoegd gezag blijven. 

Daarnaast zullen wij blijven stimuleren, dat zoveel mogelijk in de behoefte aan bouwgrondstoffen wordt 

voorzien, door toepassing van secundaire bouwgrondstoffen (zie hiervoor productgroep 5202: Duurzaam 

bodembeheer en afval). 

Ook ontgrondingen in of aan de landschappelijk en cultuurhistorisch waardevolle dijken, wierden, essen, 

aardkundig waardevolle gebieden en andere karakteristieke landschapselementen vallen onder het 

beleidsveld ontgrondingen en kunnen via de ontgrondingenwetgeving worden beschermd. Hiervoor 

vormen de nota's 'Oude Groninger Dijken, I en II' en de nota ‘Afgegraven en weer aangevuld’ het 

richtinggevend beleidskader. 

Al met al gaat het ons om een duurzaam en effectief gebruik van de huidige voorraden aan primaire 

bouwgrondstoffen en om door middel van het leveren van ruimtelijke kwaliteit voorzien in de behoefte 

aan bedoelde bouwgrondstoffen. Een combinatie met het behoud en de versterking van landschappelijke 

en cultuurhistorische waarden is daarbij essentieel. 



Gepland 

het begeleiden van aanpassingen van 

relevante gemeentelijke 

bestemmingsplannen voor het buitengebied 

ten aanzien van het noodzakelijk 

grondverzet en het nuttig hergebruik van de 

vrijkomende grond en eveneens ten 

aanzien van de bescherming van 

156 

Gerealiseerd 

Het beoordelen van relevante gemeentelijke 

bestemmingsplannen is een continu proces. In 

2012 zijn er slechts enkele bestemmingplannen 

ter beoordeling voorgelegd om deze te toetsen op 

ontgrondingenaspecten.

landschappelijk en cultuurhistorisch 

waardevolle dijken (naar aanleiding van de 

dijkeninventarisatie in 1998 en 1999) en het 

waardevol reliëf; 

het verdere uitwerking geven aan de 

beleidsaanbevelingen uit de beleidsnota 

'Van Last naar Lust', zoals het zoeken naar 

alternatieven voor hergebruik in plaats van 

het storten van vrijkomende 

bouwgrondstoffen: i.c. streven naar meer 

toepassing van secundaire 

bouwgrondstoffen in 2011; 

het beoordelen van aanvragen om 

ontgrondingvergunningen, leveren van de 

beleidsmatige en technische inbreng voor 

de te nemen beschikkingen en het verlenen 

van ontgrondingenvergunningen (30 à 40 

per jaar); 

het inventariseren van de gewonnen 

hoeveelheden primaire bouwgrondstoffen in 

2011; 

het volgen van de ontwikkelingen op 

rijksniveau en het vertalen van eventuele 

wijzigingen in het rijksbeleid naar de 

Groninger situatie (de voorgenomen 

intrekking van de Ontgrondingenwet en de 

vergunningverlening voor ontgrondingen 

onderbrengen in de Wabo). 

Maatschappelijke effecten, prestatie-indicatoren en afnemers/klanten 

Er is verder gewerkt aan het zoeken naar een 

passende en zo hoogwaardig mogelijke 

toepassing van bij werken vrijkomende 

(secundaire) bouwgrondstoffen. In dat kader is 

samen met de gemeente Ten Boer en het 

waterschap Noorderzijlvest een verdere voortgang 

gemaakt met de planontwikkeling voor het gebied 

Ten Boer-Garmerwolde; 

Er zijn 25 vergunningen aangevraagd. In enkele 

gevallen konden deze aanvragen worden 

afgedaan als een melding. In één geval is beroep 

ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van 

de Raad van State. Ook heeft de RvS in 2012 

uitspraak gedaan in de beroepszaken tegen de 

vergunning voor Meerstad. De beroepen zijn 

ongegrond verklaard. 

Ook in 2011 gaven de in Groningen gewonnen 

hoeveelheden zand en klei opnieuw duidelijk blijk 

van de huidige economische crisis. De gewonnen 

hoeveelheden staan hieronder vermeld. 

In haar brief van 9 maart 2012 heeft de minister 

van IenM de Tweede Kamer nader geïnformeerd 

over de voorgenomen stelselwijziging voor het 

omgevingsrecht. Ook de Ontgrondingenwet zal in 

de nieuwe Omgevingswet worden geïntegreerd. 

Daarmee komt de minister terug op haar 

voornemen tot intrekking van de Ontgrondingenwet 

en onderbrenging ervan in de Wabo. 

Maatschappelijke effecten 

voorzien in de behoefte aan bouwgrondstoffen; 

tegengaan nieuwe primaire winningen door zoveel mogelijk gebruik te maken van bouwgrondstoffen 

die vrijkomen bij projecten met ruimtelijke kwaliteit en/of bij multifunctionele projecten; 

stimuleren optimaal hergebruik van grondstoffen; 

behoud en herstel van landschappelijk en cultuurhistorisch waardevolle landschapselementen voor 

zover deze onderdeel uitmaken van het ontgrondingenbeleid. 

Voortgang/realisatie prestatie-indicatoren 

gewonnen hoeveelheden: 

2008 2009 2010 2011 

beton- en metselzand (x 1000 ton) 317 414 346 250 

ophoogzand (x 1.000 m 3 ) 1.172 844 618 532 

klei t.b.v. de baksteenindustrie (x 1.000 m 3 ) 21 14 17 15 

157

Middeleninzet 


Lasten: 




306.885 325.421 268.866 








Totaal lasten 

158 

20.877 2.630 15.000 

20.877 2.630 15.000 

327.762 328.051 283.866 

Baten: 





Totaal baten 60.700 43.200 15.000 






560101 Algemeen/ontgrondingen: 

- opbrengst ontgrondingenheffing 43.200 -43.200 -15.000 

- kosten onderzoek 2.630 2.630 15.000 

totaal algemeen/ontgrondingen 2.630 43.200 -40.570 

totaal ontgrondingen 328.051 43.200 284.851 268.866 


Opbrengst ontgrondingenheffing: afwijking € 28.200 

De inkomsten worden uitsluitend bepaald door het aantal aanvragen om een ontgrondingenvergunning 

en zijn vooraf niet te begroten. Het bedrag in de begroting (€ 15.000) is gebaseerd op een gemiddelde 

gedurende een lange reeks van jaren. 

Kosten onderzoek: afwijking € 12.370 

De onderzoekskosten laten zich vooraf bijna niet begroten. Dit varieert van jaar tot jaar en is sterk 

afhankelijk van eventuele calamiteiten bij de zandwinningen.

6. Recreatie en natuur 



6.1 Recreatie 

6101 Toerisme en recreatie 4.885.581 735.659 4.149.922 5.599.558 

6102 Toerisme en recreatie (ILG) 142.154 -111.853 254.007 243.634 


6.2 Natuur en landschap 

6203 Natuur (ILG) 12.379.645 33.254.614 -20.874.969 2.472.703 

6204 Landschap en cultuurhistorie (ILG) 2.167.100 992.282 1.174.819 2.015.459 

6205 Natuur en landschap 3.432.393 112.212 3.320.181 3.622.465 

Totaal functie 6.2 17.979.138 34.359.107 -16.379.969 8.110.627 

Totaal hoofdfunctie 6 23.006.873 34.982.913 -11.976.040 13.953.819 

159

160

Productgroepnummer en -naam : 6101 Toerisme en recreatie 

Programma : Ondernemend Groningen 

Portefeuillehouder : Van Mastrigt 

Productverantwoordelijke : Hermse 


De hoofdlijnen van ons beleid op het gebied van toerisme en recreatie hebben wij beschreven in het 

POP. Ons beleid is gericht op: 

het bieden van ruimte voor het toeristisch bedrijfsleven; 

het in stand houden en het realiseren van routestructuren voor wandelaars, fietsers en watersporters; 

het vergroten van de aantrekkelijkheid van Groningen door een krachtige culturele profilering; 

het voeren van een eigentijdse, goed doordachte toeristische promotie en marketing. 

Zie ook de productgroepen 6102 Toerisme en recreatie (PLG) en 7003 Toeristische promotie. 



1. Versterking toeristische infrastructuur 


programma Ondernemend Groningen, thema Recreatie en toerisme. 



Gepland 

financiële ondersteuning van diverse 

toeristisch-recreatieve projecten; 

financiële ondersteuning van 

(cultuur)toeristische evenementen; 

uitvoering van de Subsidieregeling 

Toerisme Natuurlijk Groningen (STINAG); 

ondersteuning van het Noord-Nederlandse 

project Versterking Ondernemerschap 

Toeristisch-recreatieve Sector; 

realisering Fietsknooppuntennetwerk 

Groningen, inclusief digitale 

fietsrouteplanner en promotieplan; 

ondersteuning stichting Wandelen 


organisatie (netwerk)bijeenkomsten 

'Toeristisch Groningen' in samenwerking 

met partners. 

Gerealiseerd 

Een aantal toeristisch-recreatieve projecten is 

ondersteund; voorbeelden zijn wandelroute 

nationale parken, aanlegvoorzieningen Reitdiep. 

Er is geen evenement vanuit de toeristische 

kredieten gecofinancierd. 

De uitvoering (door UO-SNN) verloopt volgens 

planning; sluitingsdatum aanvragen: 1 okt. 2012. 

De voortgang verloopt volgens planning. 

HanzeConnect voert uit. 

De uitvoering verloopt volgens planning. Geopend 

voorjaar 2012. Onderdelen (grensoverschrijdende) 

digitale planner, promotieplan en 

rustpunten worden in 2013 afgerond. Het netwerk 

sluit aan op dat van Fryslân, Drenthe en 

Duitsland. 

De uitvoering verloopt volgens planning. 

Inventarisatie en digitalisering van wandelroutes is 

in 2012 afgerond. 

Er zijn twee bijeenkomsten georganiseerd. 

161

Middeleninzet 


Lasten: 

apparaatskosten 



235.842 395.867 247.845 








Totaal lasten 

162 

698.408 3.951.879 4.778.577 

537.835 578.436 

698.408 4.489.714 5.357.013 

934.250 4.885.581 5.604.858 

Baten: 





Totaal baten 540.957 735.659 5.300 






610102 Toeristische infrastructuur: 

- weekendbediening kunstw. vaarrecreatie 32.861 4.375 28.486 18.700 

- recreatie en toerisme 117.356 117.356 140.295 

- vaarverbinding Oldambtmeer-Beerta 1.169 1.169 

- FPM A: maj. Proj. Struct.verst. 2.120.165 208.814 1.911.351 2.645.300 

- FPM B: overige proj. + ext financ. 572.543 522.470 50.073 850.000 

- Versterking toer. infrastruct. 537.835 537.835 578.436 

- Havenkwartier /TRI3 Blauwestad 118.982 118.982 118.982 

- ESFI Noordelijke Vaarbinding 1.000.000 1.000.000 1.000.000 


totaal toeristische infrastructuur 4.489.714 735.659 3.754.055 5.351.713 

totaal toerisme en recreatie 4.885.581 735.659 4.149.922 5.599.558 


Lasten 

Weekendbediening vaarrecreatie: afwijking -/- € 8.861 

Belangrijkste oorzaken van de overschrijding: 

* verhoging van de brugbedieningslasten Nieuweschans, vanwege meer vraag naar brugbediening a.g.v.

opening Oldambtmeer. Het contract met Synergon is hiervoor aangepast; 

aanschaf sleutels recreatievaart waarvan de prijs met 20% is gestegen; 

jaarlijkse stijging van de brugbedieningskosten in het algemeen. 

Het tekort wordt gedekt door een deel van het overschot bij het krediet Recreatie en toerisme. 

Recreatie en toerisme: afwijking 22.939. 

Van dit restant hebben wij voorgesteld € 15.000 over te boeken ten behoeve van het Pieterpad 

(reservering rijksbezuiniging MJP-LAW/LF). Verder hebben wij voorgesteld € 7.500 over te boeken, die is 

bedoeld om grondeigenaren die hun land openstellen voor recreatief medegebruik geen financieel risico 

te laten lopen bij schade toegebracht door derden. Dit om te voorkomen dat de jaarlijkse reservering 

onbenut blijft – voor zover niet besteed aan kosten wegens eigen risico – en bij het sluiten van de boeken 

verloren gaat voor het krediet. 

Vaarverbinding Oldambtmeer-Beerta: afwijking -/- € 1.169. 

De uitvoering van de werkzaamheden is in gang. Er waren echter geen uitgaven begroot. De besteding 

leidt tot een onttrekking aan de reserve ESFI. De middelen waren binnen deze reserve beschikbaar 

(verantwoord bij productgroep 0800). 

Voorgaande jaren toeristische infrastructuur: afwijking € 11.197. 

Vrijval door afrekening oude verplichtingen. 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Toerisme en Recreatie: afwijking € 525.135 

Het overschot is het gevolg van een wat te hoog ingeschat kasritme van enkele projecten. Deze 

onderbestedingen leiden tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 

middelen blijven beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

Fonds Provinciale Meefinanciering B: Toerisme en Recreatie: afwijking € 277.457. 

Het overschot is het gevolg van een wat te hoog ingeschat kasritme van enkele projecten. Deze 



Versterking Toeristische Infrastructuur: afwijking € 40.601. 

Deze middelen zijn bedoeld als cofinanciering.Het gaat hoofdzakelijk om projecten, waarvan de provincie 

niet de initiatiefnemer is, maar cofinancier. We zijn afhankelijk van de (politieke) wil, besluitvorming en 

voortvarendheid bij de instanties (gemeenten, waterschappen en bedrijven) die initiatiefnemer c.q partner 

zijn van/in de betreffende projecten. Het kan om forse investeringen gaan, die veel voorbereidingstijd 

vergen. In die gevallen is niet aan te geven wanneer het project van start gaat. 

Baten 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Toerisme en Recreatie afwijking € 208.814. 

Betreft een dit jaar niet begrote nog te ontvangen EFRO-bijdrage in de gemaakte kosten van het project 

Stinag. 

Fonds Provinciale Meefinanciering B: Toerisme en Recreatie afwijking € 522.470. 

Betreft dit jaar niet geraamde bijdragen van derden in de gemaakte kosten voor het project Routenetwerk 

Fietsknooppunten. 

163

Productgroepnummer en -naam : 6102 Toerisme en recreatie (PLG) 


Portefeuillehouder : Van der Ploeg 




POP. Ons beleid is gericht op: 

het bieden van ruimte voor het toeristisch bedrijfsleven; 

het in stand houden en het realiseren van routestructuren voor wandelaars, fietsers en watersporters; 

het vergroten van de aantrekkelijkheid van Groningen door een krachtige culturele profilering; 

het voeren van een eigentijdse, goed doordachte toeristische promotie en marketing. 

In de reserve ESFI is een bedrag van € 750.000 per jaar (t/m 2014) voor recreatieve vaarroutes 

gereserveerd. Dit zal primair worden ingezet als cofinanciering van de rijksbijdrage die via het PLG 

beschikbaar is (totaal € 2,7 miljoen, gerelateerd aan BRTN). 

Zie ook de productgroepen 6101 Toerisme en Recreatie en 7003 Toeristische promotie. 



Gepland 

Verbindingen/Vaarrecreatie: 

opheffen knelpunten BRTN: 

- 1 e fase realisering noordelijke 

ontsluiting Blauwestad; 

- voorbereiden vaarverbinding met Oost- 

Groningen - Ems i.s.m. Duitse 

partners; 

- voorbereiden vervanging 

H.D. Louwessluis (Zoutkamp); 

- voorbereiden capaciteitsverbetering 

Robbengatsluis (Lauwersoog); 

- verbetering doorvaarthoogten. 

verbetering wacht- en aanlegvoorzieningen; 

participatie realiseren vaarverbinding Erica- 

Ter Apel. 

Verbindingen/Fietsen: 

financiële ondersteuning aanleg recreatieve 

fietspaden, incl. fietspad langs de 

waddendijk; 

oplossen knelpunten in landelijke 

fietsroutes; 

positioneren van Groningse fietsroutes in 

(inter)nationaal perspectief. 

164 

Gerealiseerd 

Verbindingen/Vaarrecreatie: 

opheffen knelpunten BRTN: 

- Noordelijke ontsluiting Blauwestad is in 

uitvoering; planning gereed medio 2015. 

- Geen vorderingen. 

- Er zijn voorbereidende gesprekken met 

waterschap en gemeente gevoerd. 

- Een onderzoek naar de noodzaak van 

capaciteitsuitbreiding is in uitvoering. 

- Ophoging aantal bruggen in gemeente 

De Marne en in gemeente Bellingwedde is in 


Zie productgroep 6101. 

Projectuitvoering o.l.v. provincie Drenthe verloopt 

volgens planning; gereed voorjaar 2013. 

Verbindingen/Fietsen: 

Het project ‘Kiek over Diek’ is in uitvoering. Begin 

2013 worden 10 TOP’s Toeristische Overstappunten) 

aangelegd langs de route. 

De realisering van de veerpont Lauwersoog 

Suyderoogh start in juni 2013. 

Er zijn geen knelpunten opgelost. 

Zie productgroep 6101 (Fietsknooppunten).

Verbindingen/Wandelen: 

oplossen van knelpunten in landelijke 

wandelroutes; 

ondersteunen realisering nieuwe 

wandelpaden en wandelroutes en 

ondersteunen stichting Wandelen in 

Groningen (coördinatie en afstemming 

wandelroutes). 

Middeleninzet 

Verbindingen/Wandelen: 

Voor het oplossen van een knelpunt in het 

Pieterpad tussen Garnwerd en Winsum is een 

bijdrage beschikbaar gesteld. Uitvoering is nog 

niet gestart. 

Inventarisatie en digitalisering van wandelroutes in 

de provincie Groningen is gereed. Stichting 

Wandelen Groningen heeft opdracht gekregen om 

de werkzaamheden voor Verzekerd Wandelen uit 

te voeren (dekking via polis provincie). 

Voorbereiding voor provinciale wandelwebsite, die 

zomer 2013 operationeel moet zijn, is in volle 

gang. 


Lasten: 











Totaal lasten 

303.907 142.154 243.634 

303.907 142.154 243.634 

303.907 142.154 243.634 

Baten: 


- rijksbijdragen 152.876 -135.703 


- bijdragen uit voorzieningen 23.850 

Totaal baten 152.876 -111.853 


165




610200 Apparaatskosten 

610201 Landelijke routenetwerken: 

- netwerk wandelen (provincie) 81.523 81.523 70.034 

- netwerk wandelen (rijk) -98.219 -98.219 

- netwerk fietsen (provincie) 76.848 76.848 70.015 

- netwerk varen (provincie) 29.500 23.850 5.650 

- netwerk varen (rijk) 23.850 23.850 

- FPM C: proj. zonder financiering 30.000 

166 

totaal landelijke routenetwerken 113.502 -74.369 187.871 170.049 

610202 Prov. recreatieve infrastructuur 

- netwerk wandelen/fietsen incl bewegw (prov) 66.136 66.136 73.585 

totaal prov. recreatieve infrastructuur 66.136 66.136 73.585 

610203 Overige 

- lopende verpl.landinr. (rijk) -37.485 -37.485 

totaal overige -37.485 -37.485 

totaal toerisme en recreatie (ILG) 142.154 -111.853 254.007 243.634 



wordt het PLG in 2013 beëindigd. De beschikbare middelen zijn zoveel als mogelijk over deze periode 

verdeeld. Het PLG wordt door het Rijk, provincie en eventueel overige deelnemers bekostigd. 

Er zullen zich gedurende de looptijd van het PLG van jaar tot jaar in verband met een afwijkend kasritme 

verschillen voordoen tussen begroting en realisatie. Voor wat betreft de externe middelen is dat geen 

probleem: de uitgaven worden gedekt door de ontvangen bijdragen of de nog te ontvangen bijdragen. 



overschrijding wordt gedekt door een onttrekking aan de reserve. 

Een gedeelte van de provinciale middelen is beschikbaar gesteld uit de reserve Provinciale Meefinanciering. 

De gemaakte kosten worden op kasbasis aan die reserve onttrokken.

Productgroepnummer en -naam : 6203 Natuur (PLG) 

Programma : Karakteristiek Groningen, thema PLG 




Eén van de belangrijkste doelstellingen die wij stellen is behoud en bescherming van de biodiversiteit en 

de kwaliteit van de leefomgeving. Behoud en versterking van de biodiversiteit zal vooral gestalte krijgen 

door realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De EHS is een samenhangend netwerk van 

bestaande natuurgebieden, nieuw te ontwikkelen natuurgebieden, beheersgebieden, robuuste en 

ecologische verbindingszones. De volgende aspecten zijn hierbij aan de orde: 

Verwerving, inrichting en (particulier) beheer van nieuwe natuurgebieden, verbindingszones en 

ontsnippering vormen de prioriteiten bij het realiseren van de EHS. 

Agrarisch natuurbeheer heeft sterk onze aandacht. In de beheersgebieden, natuurgebieden met 

behoud van hun agrarische functie, stimuleren we de agrarische natuurverenigingen en de 

individuele agrariërs in het realiseren van de natuur- en landschapsdoelen. Groningen kent een 

negental agrarische natuurverenigingen waarvan de leden, vaak in collectief, deelnemen aan natuur- 

en landschapsbeheer. 

Buiten de EHS zijn behoud en ontwikkeling van natuurwaarden in het agrarische cultuurlandschap 

belangrijk. Speerpunten hierin zijn behoud en bescherming van weide- en akkervogels en de 

verbetering van de algemene natuurkwaliteit. Voor de bescherming van met name weidevogels 

spelen beheersgebieden een belangrijke rol. 

Regionale milieukwaliteit op de EHS en verdrogingbestrijding. 

Een essentieel onderdeel van de EHS vormen de robuuste verbindingen. In Groningen wordt de 

robuuste verbinding gerealiseerd door middel combinaties met andere functies zoals recreatie, 

landschap, waterberging, cultuurhistorie. 


Programmabeheer 


Beheer van bestaande nieuwe natuurgebieden, verbindingszones en agrarisch natuurbeheer. 


Gepland 

Via het natuurbeheerplan en het 

openstellingbesluit 2012 worden de 

mogelijkheden voor beheerovereenkomsten 

aangegeven. De nadruk ligt daarbij op 

continuering van beheer en op het beheer van 

recent ingerichte natuurgebieden. 


Gepland 

2013 

Middelen 

Begroot 

Voor de totale periode 2007-2013 is een 

bedrag van € 50,5 miljoen (Rijk) beschikbaar. 

In de begroting 2012 is een bedrag € 8,5 

miljoen opgenomen. 

Gerealiseerd 

In het openstellingsbesluit is ruimte geboden voor 

continuering van beheer (agrarisch natuurbeheer en 

natuurbeheer in de EHS) en het beheer van recent 

ingerichte natuurterreinen. 

Gerealiseerd 

2013 

Besteed 

Er is een bedrag van bijna € 7.316.000 besteed. 

167



Gepland 

Verwerven, inrichting EHS: 

ha EHS te verwerven: . p.m. 

ha nieuwe EHS ruilen: 100 

ha EHS inrichting: 1200 

ha EHS particulier beheer 

(functieverandering): 

p.m. 

ha beheer natuur nieuwe en 12.000 

168 

bestaande EHS: 

NB. Een aantal prestaties zijn afhankelijk van de 

discussie herijking EHS en de 

onderhandelingsresultaten met het Rijk over de 

decentralisatie. Ondanks dat projecten 

besteksgereed zijn is er nog geen zekerheid dat 

met de uitvoering kan worden begonnen. 

Milieukwaliteit EHS/VHR: 

ha verdrogingbestrijding: 510 

 

Nationaal Park Lauwersmeer: 

vaststellen jaarlijks bestedingsplan door 

Overlegorgaan. 

Leefgebiedenbenadering: 

diverse projecten. 

Programma weide- en akkervogels: 

Voor akker- en weidevogels zullen 

collectieve beheerplannen worden 

ingediend. Aangezien er minder vrijval 

wordt verwacht dan in de voorgaande twee 

jaar, zullen de wijzigingen in het seizoen 

2012 beperkt van omvang zijn. 

Natuurbeheer buiten de EHS: 


Gerealiseerd 

Verwerven, inrichting EHS: 

0 

5 

1042 

nog niet bekend 

nog niet bekend 

Milieukwaliteit EHS/VHR: 

Ondanks de discussie rond de decentralisatie is 

toch in een aantal gebieden aan verdrogingsbestrijding 

gewerkt. In de Grootegastermolenpolder 

(139 ha) is de waterhuishouding 

aangepast, waarmee de natuurlijke sponswerking 

van het gebied is hersteld. Daarnaast is gestart 

met herstel van de waterhuishouding in het 

Ellersinghuizerveld (165 ha) en is Dannemeer 

fase 1 (ca. 200 ha) opgeleverd. 

Nationaal Park Lauwersmeer: 

ten behoeve van de uitvoering van het 

bestedingenplan heeft het Overlegorgaan een 

meerjarenprogramma voor 2012 en 2013 

vastgesteld. 

Leefgebiedenbenadering: 


Programma weide- en akkervogels: 

De collectieve weide- en akkervogelbeheerplannen 

zijn uitgevoerd en hebben geleid 

tot enige kwaliteitverbetering in het beheer. 

Natuurbeheer buiten de EHS: 

Diverse projecten.

Middeleninzet 


Lasten: 




1.376.026 1.459.759 1.505.217 








Totaal lasten 

14.731.872 10.703.836 3.837.486 

75.674 216.050 2.830.000 

14.807.546 10.919.886 6.667.486 

16.183.572 12.379.645 8.172.703 

Baten: 





Totaal baten 13.195.059 33.254.614 5.700.000 

Saldo lasten en baten 2.988.513 -20.874.969 2.472.703 

169





620302 Realisatie EHS: 

- verwerving EHS (provincie) 164.263 164.263 576.182 

- verwerving EHS (rijk) 188.529 188.529 

- inrichting EHS (rijk) 627.658 627.658 

- beheer EHS (rijk) 7.315.906 7.315.906 

- ontsnippering EHS (rijk) 6.879 6.879 

- st. Het Groninger Landschap (prov.) 589.200 589.200 589.218 

- lopende verpl. Inrichting EHS (rijk) 290.483 290.483 

- Restant rijksdeel PLG natuur 18.671.501 -18.671.501 

170 

totaal realisatie EHS 9.182.918 27.100.956 -17.918.038 1.165.400 

620303 Milieukwaliteit EHS/VHR: 

- project milieutekort (provincie) 546.381 546.381 1.328.185 

- project milieutekort (rijk) 77.760 77.760 

totaal milieukwaliteit EHS/VHR 624.142 77.760 546.381 1.328.185 

620304 Nat.Park Lauwersmeer: 

-beheer inricht.plan NPL (provincie) 87.820 87.820 61.087 

-beheer inricht.plan NPL (rijk) 40.913 40.913 

totaal Nat.Park Lauwersmeer 128.733 40.913 87.820 61.087 

620305 Soortenbescherming: 

- uitv. progr. soortenbesch. (prov.) 162.817 46 162.771 125.971 

- uitv. progr. soortenbesch. (rijk) 318.079 318.079 

totaal Soortenbescherming 480.896 318.125 162.771 125.971

620306 Overig natuur: 

- overige maatregelen (provincie) 214.198 16.860 197.338 399.130 

- overige natuur (rijk) 

- facilit. part. natuurbeheerders (prov) 

- actieprogr. weide- en akkervogels (prov) 28.681 28.681 

- Onderzoek voorkomen 16.509 16.509 150.000 

totaal Overige natuur 259.387 16.860 242.527 549.130 

620307 Overig: 

- inzet rentebaten PLG 11.805 11.805 

totaal Overig 11.805 11.805 

620308 Stelpost: 

- proceskosten (prov) 15.955 15.955 7.713 

totaal stelpost 15.955 15.955 7.713 

620309 Diversen ( vh. Res. Groen) 

- Less Favoured Areas (LFA) 225.000 

- akkerrandenbeheer 375.000 

totaal diversen (vh Res. Groen) 600.000 

620310 Extra 

- Extra inversteringsmiddelen PLG 216.050 216.050 2.830.000 

totaal Extra 216.050 216.050 2.830.000 

620311 EHS Zuidlaardermeer Midden 

- EHS Zuidlaardermeer Midden 5.700.000 -5.700.000 -5.700.000 

totaal EHS zuidlaardermeer Midden 5.700.000 -5.700.000 -5.700.000 

totaal Natuur (ILG) 12.379.645 33.254.614 -20.874.969 2.472.703 











171

Productgroepnummer en -naam : 6204 Landschap en cultuurhistorie (PLG) 





Voor landschap is behoud en herstel van de regionale identiteit onze belangrijkste doelstelling. 

De overheden willen in samenwerking met de gebiedspartners komen tot een kwalitatief goed ingericht 

en verzorgd landschap met als hoofddoel het duurzaam behouden van de identiteit van verschillende 

landschapstypen en monumenten (onder andere boerderijen). 

Onze beleidsopgave voor landschap richt zich op het behoud en de versterking van: 

de identiteit, diversiteit en belevingswaarde van het landschap; 

de cultuurhistorische en ecologische en monumentale waarden van het landschap; 

de gebiedseigen kernkwaliteiten van bijzondere landschappen. 



Gepland 

Generiek landschapsbeleid: 

handgeld IPO; 

inrichting frontoffice (gemeenten) - 

backoffice (provincie); 

promotie. 

Specifiek landschapsbeleid: 

uitvoeren projecten (zoals bijv. Runde 

Ruiten Aa, herstel van wierden 

(cofinanciering Waddenfonds), 

Inrichtingsplan Reitdiepgebied, Westrand 

Groningen, Herstel slingertuinen, 

houtsingels, inpassing landbouwbedrijven); 

uitvoeren uitvoeringsprogramma Nationaal 

Landschap Middag-Humsterland 2007- 

2013; 

172 

Gerealiseerd 

Algemeen: 

Door de decentralisatie/natuurwet van Bleeker zijn er 

in 2012 een aantal wijzigingen gekomen in de 

structuur en budgetten op het gebied van landschap. 

Zo heeft de gebiedscommissie Middag-Humsterland 

geen eigen budget meer en zijn er wijzigingen 

gekomen in de geplande EHS. Hierdoor zijn niet alle 

vooraf geplande activiteiten uitgevoerd. Getracht is 

om via andere subsidieprogramma’s toch zo veel 

mogelijk van de uitvoeringsprogramma’s te realiseren. 

Generiek landschapsbeleid: 

De IPO-werkgroep Landschap en Ruimtelijke 

kwaliteit is opgeheven. 

Er is discussie over de meerwaarde van een 

meldpunt landschap. Om die reden is geen front- 

en backoffice ingericht. 

de Landschapscampagne van het IPO is afgerond 

met een bijdrage aan de pronkjewailtjes-dvd. 

Specifiek landschapsbeleid: 

Een aantal projecten is uitgevoerd, zoals 

Koppeling Runde Ruiten Aa, projecten in het 

Reitdiepgebied en Westerwolde en herinrichting 

Veendiep. Ook is het Meldpunt Landschap in het 

leven geroepen. 

Een aantal projecten is in uitvoering of is 

gerealiseerd, zoals Inboeren in Middag- 

Humsterland, Herstel Boerenerven Middag- 

Humsterland, Groene Dorpen Oldehove en MEI 1 e 

fase Middag-Humsterland.

subsidiëren Stichting Landschapsbeheer 

Groningen. 

Middeleninzet 

Landschapsbeheer Groningen maakt zich sterk 

voor het beheer, behoud en de ontwikkeling van 

een aantrekkelijk landschap in onze provincie. 

Ook dit jaar hebben ze hiervoor een subsidie 

ontvangen. 

Er is gestart met de inrichting van het 

Ellersinghuizerveld waar het kleinschalige 

landschap wordt hersteld. Landschapsprojecten in 

Ter Wupping, Wessinghuizen en Ter Apel zijn in 



Lasten: 




259.774 383.403 522.433 








Totaal lasten 

1.358.175 1.528.116 768.133 

255.581 724.893 

1.358.175 1.783.697 1.493.026 

1.617.950 2.167.100 2.015.459 

Baten: 





Totaal baten 615.239 992.282 


173





620402 Generiek landsch.arch.,cult.historie 

- Inr.landschap/Is.elementen (prov.) 706.086 706.086 420.072 

- beh.landschap/Is.elementen (prov.) 118.594 118.594 59.061 

- monumenten/hist.erven/kerkterr.(prov.) 36.092 36.092 14.171 

- meerj.overeenk.landsch.beh. (prov.) 99.869 99.869 99.869 

- meerj.overeenk.landsch.beh. (rijk) 361.429 361.429 

- lopende verpl. landinrichting (rijk) 183.515 183.515 

174 

totaal Generiek lansch.arch.,cult.historie 1.505.585 544.944 960.641 593.173 

620403 Nat.landsch. Middag-Humsterland 

- uitv.prg. Middag-Humsterland (prov) 5.818 5.818 174.960 

- uitv.prg. Middag-Humsterland (rijk) 16.713 16.713 

- restant rijksdeel PLG Landschap 430.624 -430.624 

totaal Nat.landsch. Middag-Humsterland 22.531 447.337 -424.806 174.960 

620404 Landschap PLG 

- Klenpunten landschap prov 255.581 255.581 724.893 

totaal landschap PLG 255.581 255.581 724.893 

totaal Landschap en cultuurhist. (ILG) 2.167.100 992.282 1.174.819 2.015.459 











Knelpunten landschap afwijking € 469.312 

Bij vaststelling van de projectopdracht rond de uitwerking van het Natuurakkoord is de intentie 

uitgesproken dat het herziende PLG dezelfde breedte heeft als het PLG in de afgelopen jaren. Daar eerst 

middelen uit het 'oude' PLG zijn gebruikt is niet het gehele budget voor 2012 benut. Restantmiddelen 

worden overgeboekt.

Productgroepnummer en -naam : 6205 Natuur en landschap 





De productgroep Natuur en landschap is gericht op onderdelen die geen deel uitmaken van het PLG. De 

belangrijkste zijn de beleidszaken natuur en landschap, Waddenzee, uitvoering groene wetten, w.o. de 

Natuurbeschermingswet 1998 en de Flora- en faunawet, en het biologisch meetnet. Hoofddoel van deze 

productgroep is behoud en versterking van de natuurkwaliteit binnen en buiten de EHS en de versterking 

van de landschappelijke kwaliteiten. 



1. Heroriëntatie EHS 

2. Knelpunten landschap 

3. Invoeren streekrekeningen 


programma Karakteristiek Groningen, thema Natuur en landschap. 


Waddenzee 


In nauwe samenwerking met de provincies Fryslân en Noord-Holland wordt uitwerking gegeven aan het 

Waddenfonds, als gevolg van de decentralisatie van taken van het Rijk. In samenwerking met het Rijk, 

de regionale partijen en Duitsland wordt een integraal managementplan ontwikkeld voor het Eems- 

Dollard estuarium. 


Gepland 

openstellen Waddenfonds op grond van 

het uitvoeringsprogramma en de 

uitvoeringsorganisatie die in 2011 

ontwikkeld zijn onder trekkerschap van de 

provincies. 


Gepland 

Medio 2012 

Middelen 

Begroot 


Gerealiseerd 

Dit heeft plaatsgevonden op 1 oktober 2012. 

Gerealiseerd 

1 oktober 2012 

Besteed 

0,4 fte ten behoeve van waddencoördinatorschap 

algemeen. 

Toestand Natuur en Landschap 


In de 'Toestand van Natuur en Landschap' zijn enkele knelpunten gesignaleerd, die verder uitgewerkt 

worden. Hierbij gaat het onder meer om een heroriëntatie op natuur- en landschapscompensatie en een 

onderzoek naar natuurrendement van beleidsmaatregelen. 

175


Gepland 

uitwerken van een drietal 

beleidsknelpunten; 

organiseren van een themadag over 

natuurrendement. 


Gepland 

Eind 2012 

Middelen 

Begroot 




Gepland 

Integraal Management Plan Eems-Dollard: 

borgen provinciale belangen in integraal 

beheerplan voor het Eems-estuarium. 

Groene wetgeving: 

duurzame vergunningen en ontheffingen 

voor deze wetten; 

bijhouden ontwikkelingen in het kader van 

de decentralisatie van het Faunafonds. 

Biologisch meetnet: 

uitvoeren herziening van het provinciale 

meetnet waarbij het verzamelen en 

ontsluiten van monitoringgegevens centraal 

staat. 

176 

Gerealiseerd 

Deze knelpunten zijn meegenomen in de discussie 

over de heroriëntatie op de EHS. In de beleidsnotitie 

Natuur & Landschap is beschreven hoe we hier in 

2013 e.v. mee aan de slag gaan. 

Zie vorige punt. 

Gerealiseerd 

Krijgt uitwerking in 2013 

Besteed 


Gerealiseerd 

Integraal Management Plan (IMP) Eems-Dollard: 

Vakgroepbijdragen; borging van de provinciale 

belangen heeft vorm gekregen in de eerste fase 

(inventarisatie) van het IMP via de verschillende 

vakgroepen. De afronding zit in de laatste fase, 

met name overeenstemming te krijgen over de 

wettelijke N2000-doelen tussen Nederland en 

Duitsland vraagt meer tijd (februari 2013). 

Het IMP-planproces is inmiddels met een jaar 

verlengd; oplevering IMP eind juni 2014. 

Groene wetgeving: 

Ten behoeve van de industriële ontwikkelingen in 

de Eemshaven en Delfzijl zijn vergunningen 

Natuurbeschermingswet verleend voor onder 

meer energiecentrales en windturbines. 

Provincies zijn in 2012 en 2013 reeds financieel 

verantwoordelijk voor het Faunafonds. 

Uiteindelijke zal de juridische verantwoordelijkheid 

bij de provincies komen. Dit wordt geregeld in de 

natuurwetgeving. Het IPO onderzoekt in opdracht 

van de BACVP (Bestuurlijke Adviescommissie 

Vitaal Platteland) welke organisatiestructuur het 

beste past bij een gedecentraliseerde 

Faunafonds. 

Biologisch meetnet: 

Nieuwe opzet provinciaal weide- en 

akkervogelmeetnet, waarbij stratificatie van 

telpunten random is aangepast aan de SNLsystematiek. 

Met derden zijn afspraken gemaakt 

over uitwisseling van monitoringdata.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.551.047 2.239.786 2.282.259 








Totaal lasten 

1.349.151 1.136.906 1.291.270 

55.701 153.936 

1.349.151 1.192.607 1.445.206 

3.900.197 3.432.393 3.727.465 

Baten: 

- leges en andere heffingen 1.320 




Totaal baten 13.234 112.212 105.000 






620501 Natuur en landschap 

- convenant LNV/NBP (uitw. EHS) 771.426 771.426 771.400 

- opstellen beheerplannen natura 2000 9.078 9.078 


- Invoeren streekrekeningen 50.000 50.000 147.446 

- Rente Rabobank Streekrekening 99.056 -99.056 -105.000 

totaal Natuur en landschap 892.585 108.134 784.451 979.256 

620502 Taken Waddengebied 

- regionaal college Waddengebied 180.432 180.432 236.100 

- uitvoering NB-wet Wadden 72.906 72.906 76.350 

totaal Taken Waddengebied 253.338 253.338 312.450 

620503 Monitoring Natuur 

- mjp monitoring, incl biologisch meetnet 46.684 4.078 42.606 48.500 


totaal monitoring natuur 46.684 4.078 42.606 48.500 

totaal Natuur en landschap 3.432.393 112.212 3.320.181 3.622.465 

177


Fonds Provinciale Meefinanciering B: Natuur en Landschap: afwijking € 103.330 

De onderschrijding is het gevolg van een te negatief ingeschat kasritme van hier geraamde projecten. 

Deze onderbestedingen leiden tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 


Invoeren streekrekeningen: afwijking € 97.446 

Onderschrijding doordat de projecten in 2012 nog in een opstartfase zijn. 

Regionaal college Waddengebied: afwijking € 55.668 

Onderschrijding doordat de kosten vallen lager uit dan geraamd. 

Meerjarenprogramma monitoring: afwijking € 5.894 

In 2012 zijn minder projecten uitgevoerd dan verwacht. Dit heeft geleid tot de onderschrijding. 

178

7. Economische en agrarische zaken 



7.0 Algemeen economische aangelegenheden 

7001 Algemeen economische zaken 46.287 46.287 77.128 

7002 Promotie en acquisitie 411.017 411.017 515.124 

7003 Toeristische promotie 410.583 410.583 625.029 

Totaal functie 7.0 867.887 867.887 1.217.281 

7.1 Bevordering economische activiteiten 

7103 Arbeidsmarkt 2.502.180 871.432 1.630.748 2.359.369 

7106 Regioprogramma's 13.627.210 -3.453.934 17.081.144 15.430.113 

7107 Provinciale bedrijven 625.462 114.353 511.109 314.594 

7108 Fysieke bedrijfsomgeving 751.643 751.643 2.378.901 

7109 Marktsectoren 5.385.547 711.030 4.674.517 7.883.867 

Totaal functie 7.1 22.892.042 -1.757.119 24.649.161 28.366.844 

7.2 Nutsvoorzieningen 

7201 Nutsvoorzieningen 8.410.234 14.548.785 -6.138.551 -5.183.225 

Totaal functie 7.2 8.410.234 14.548.785 -6.138.551 -5.183.225 

7.3 Agrarische aangelegenheden 

7302 Landbouw 

7303 Landbouw en landinrichting (ILG) 3.559.746 9.332.440 -5.772.694 3.128.176 

Totaal functie 7.3 3.559.746 9.332.440 -5.772.694 3.128.176 


179

180

Productgroepnummer en -naam : 7001 Algemeen economische zaken 





Door het houden van een jaarlijkse enquête naar ondernemingen in Groningen wordt er inzicht verkregen 

in de regionale ontwikkeling van de werkgelegenheid in de provincie Groningen. Op basis van de 

uitkomsten kan bestaand beleid worden gecontinueerd, aangepast of kan nieuw beleid worden gemaakt. 

Ook worden de uitkomsten gebruikt voor extern regionaal onderzoek. 



Gepland 

Uitvoeren enquête ten behoeve van het vestigingenregister 

(aantal vestigingen, aantal werkzame personen). 

In voorgaande jaren heeft de enquête het volgende beeld 

opgeleverd (peildatum: april 2012): 

jaar aantal vestigingen aantal werkzame personen 

2004 28.652 251.782 

2005 29.279 248.509 

2006 30.243 248.414 

2007 31.350 251.573 

2008 33.417 259.283 

2009 38.233 270.283 

2010 39.279 269.609 

2011 44.953 281.055 

NB. 

Het vestigingenregister is een dynamisch bestand. 

Dit betekent dat de gegevens met terugwerkende kracht 

veranderd kunnen worden. Bij iedere nieuwe publicatie 

komen eerdere cijfers te vervallen. 

Gerealiseerd 

Op 1 april 2012 waren er in de 

provincie Groningen 44.824 

gingen en 280.851 werkzame 

personen. 

181

Middeleninzet 


Lasten: 




9.487 11.508 24.788 








Totaal lasten 

Baten: 






182 

51.365 34.779 52.340 

51.365 34.779 52.340 

60.852 46.287 77.128 






700102 Vestigingenregister: 

- krediet vestigingenregister 34.779 34.779 52.340 

totaal vestigingenregister 34.779 34.779 52.340 

totaal algemeen economische zaken 46.287 46.287 77.128 


Krediet vestigingenregister afwijking € 17.561. 

In 2012 heeft een scherpe aanbesteding plaatsgevonden voor de activiteiten over de periode 2012 t/m 

2014.

Productgroepnummer en -naam : 7002 Promotie en acquisitie 





Ons beleid is erop gericht de sterke kanten van de provincie voor het voetlicht te brengen. De promotie 

vindt plaats in verschillende deelsectoren: 

De acquisitie van bedrijfsvestigingen verloopt via de Stichting Groninger Bedrijfslocaties (GBL), 

waarvan wij het secretariaat voeren. 

De promotie voor het binnenhalen van congressen is in handen van de Stichting Groningen 

Congresbureau. 

Via projectsubsidies worden interessante evenementen en manifestaties gepromoot. 



1. Extra middelen promotie vestigingsbeleid 


programma Ondernemend Groningen, thema Bedrijvigheid. 



Gepland 

subsidiëren Stichting Groningen 

Congresbureau; 

subsidiëren Stichting Groninger 

Bedrijfslocaties; 

gezamenlijke promotie en acquisitie met 

gemeenten, bedrijfsleven en andere 

betrokkenen; 

optimalisering acquisitie-instrumenten en 

provinciaal 'ontvangstklimaat' in 

samenwerking met gemeenten en 

bedrijfsleven; 

via GBL regiefunctie met betrekking tot de 

acquisitie in samenwerking met gemeenten; 

via GBL het ontwikkelen en onderhouden 

van bedrijfscontacten. 

Gerealiseerd 

Het Groningen Congresbureau blijft tot en met 

2016 structureel gesubsidieerd. Daarna moet ze 

op eigen benen staan. 

De stichting Groninger Bedrijfslocaties heeft haar 

subsidie van de Provincie Groningen ontvangen. 

Het GBL heeft in samenwerking met gemeenten 

diverse leads en projecten gezamenlijk 

uitgevoerd. Dit heeft geleid tot de vestiging van 

enkele bedrijven. 

Zowel het GBL als gemeenten onderhouden 

contacten met het gevestigde bedrijfsleven. Ook 

worden bedrijfsbezoeken gehouden gericht op 

versterking van het netwerk. 

183

Middeleninzet 


Lasten: 




75.899 165.567 50.591 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

184 

244.152 154.472 305.220 

90.978 159.313 

244.152 245.450 464.533 

320.051 411.017 515.124 






700201 Promotie en acquisitie: 

- promotie en acquisitie 26.472 26.472 27.220 

- St. Groninger Bedrijfslocaties 88.000 88.000 88.000 

- Groninger Congresbureau 40.000 40.000 40.000 

- FPM A: maj. Proj. Struct.verst. 150.000 

- Promotie vestigingsklimaat 90.978 90.978 159.313 

totaal promotie en acquisitie 245.450 245.450 464.533 

totaal promotie en acquisitie 411.017 411.017 515.124


Fonds Provinciale Meefinanciering A: promotie en acquisitie afwijking € 150.000. 

Het restant is het gevolg van een te positief ingeschat kasritme m.b.t. het project AOP. Deze 

onderbesteding leidt niet tot een onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De middelen 

blijven beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

Promotie vestigingsklimaat afwijking € 68.335. 

Onderschrijding vanwege late besluitvorming tot werving van capaciteit (maart 2012). 

Verder zijn deze middelen bedoeld als cofinanciering. Het zal hoofdzakelijk gaan om projecten, waarvan 

de provincie niet de initiatiefnemer is, maar cofinancier. We zijn afhankelijk van de (politieke) wil, 

besluitvorming en voortvarendheid bij de instanties (gemeenten, waterschappen en bedrijven) die 

initiatiefnemer c.q partner zijn van/in de betreffende projecten. Het kan om forse investeringen gaan, die 

veel voorbereidingstijd vergen. In die gevallen is niet aan te geven wanneer het project van start gaat. 

Daadwerkelijke besteding is in een aantal gevallen om die reden achtergebleven. 

185

Productgroepnummer en -naam : 7003 Toeristische promotie 






POP. Ons beleid is onder meer gericht het voeren van een eigentijdse, goed doordachte toeristische 

promotie en marketing. In onze opdracht wordt op projectmatige basis een aantal taken uitgevoerd. 

Deze taken concentreren zich op de provinciale toeristische promotie en marketing via internetmarketing, 

brochures, genereren van vrije publiciteit en een provinciaal informatie- en aanspreekpunt. 

Daarnaast wordt een toeristische multimediacampagne uitgevoerd. 



Gepland 

uitvoering eerste jaar meerjarige opdracht 

toeristische promotie door Marketing 

Groningen; beoogde looptijd: 2012 t/m 

2015: 

- exploitatie website 

www.groningen.nl/toerisme; 

- exploitatie Groninger Uitburo; 

- fungeren als aanspreekpunt en 

genereren van vrije publiciteit; 

- uitgave VVV-magazine; 

- coördinatie van activiteiten met regio 

VVV's en advisering aan bedrijfsleven. 

uitvoering project Toeristische 

Mediacampage G7 (2009 t/m 2012) door 

Marketing Groningen, onder de vlag van 'Er 

gaat niets boven Groningen': o.a. tvcommercials 

en internetmarketing. 

Marketing Groningen voert onderdelen uit 

van het grensoverschrijdende Interregproject 

‘Netzwerk Toekomst’ gedurende de 

periode 2009 t/m 2013. Daarvoor hebben 

wij cofinanciering ter beschikking gesteld 

(reserve provinciale meefinanciering). In 

2012 voert Marketing Groningen activiteiten 

uit op de projectonderdelen 

Wereldnatuurerfgoed Waddenzee, 

Internetmarketing (Web 2.0), Grensland 

Vestingland en Marketing voor Bustoerisme. 

186 

Gerealiseerd 

De meerjarige opdracht (2012 tot en met 2015) is 

in december 2011 aan Marketing Groningen 

gegund. De uitvoering in 2012 is volgens planning 

verlopen. 

2012 was het laatste jaar van de uitvoering van de 

Toeristische Mediacampagne. De verantwoording 

volgt voorjaar 2013. 

In september is aan Marketing Groningen een 

subsidie verleend voor het project ‘Marketing 

Cultuurtoerisme Groningen’; looptijd: 2012 tot en 

met 2014. 

De uitvoering door Marketing Groningen van de 

onderdelen in dit Interreg-project verlopen volgens 

planning.

Middeleninzet 


Lasten: 




128.948 33.583 247.629 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

517.700 377.000 377.400 

5.700 

523.400 377.000 377.400 

652.348 410.583 625.029 






700301 Toeristische promotie: 

- Marketing Groningen contract 377.000 377.000 377.400 

totaal toeristische promotie 377.000 377.000 377.400 

totaal toeristische promotie 410.583 410.583 625.029 

187

Productgroepnummer en -naam : 7103 Werkgelegenheid en arbeidsmarkt 





In ons collegeprogramma ‘Energiek en scherp aan de wind: op naar een ondernemend, duurzaam en 

sociaal Groningen!’ wordt in de paragraaf Arbeidsmarkt en Onderwijs nadrukkelijk aandacht gevraagd 

voor de thema's aansluiting Onderwijs en Arbeidsmarkt, Voortijdige Schooluitval en Social Return. 

Het arbeidsmarktbeleid is nader uitgewerkt in het Actieprogramma arbeidsmarkt 2008-2012. 

In het verlengde hiervan willen we tot een betere aansluiting komen van het onderwijs en de 

arbeidsmarkt in de provincie Groningen. Met name jongeren zonder startkwalificatie zijn erg kwetsbaar 

op de arbeidsmarkt. Met inzet van het arbeidsmarkt-scholingsprogramma uit de Versnellingsagenda 

ondersteunen wij initiatieven die bijdragen aan een betere aansluiting tussen het onderwijs en de vraag 

van het bedrijfsleven, zijn er meer stage- en werkervaringsplaatsen gecreëerd waarbij het halen van een 

startkwalificatie prioriteit heeft. 

In 2012 is als onderdeel van het Economisch Actieprogramma 2012-2015 nieuw arbeidsmarktbeleid 

vastgesteld. De acties die we gaan ondernemen om de arbeidsmarkt te verbeteren en te versterken, 

voeren we samen met onze partners uit. De voorwaarde die wij daaraan stellen is, is dat de ideeën en 

initiatieven vanuit bedrijven, gemeenten en kennisinstellingen komen. Eén van de acties is de 

Versnellingsagenda 2.0. Een agenda waarin overheden, onderwijs en bedrijfsleven de krachten blijven 

bundelen om samen jongeren en andere genoemde (kwetsbare) groepen te begeleiden naar de 

regionale arbeidsmarkt. De Versnellingsagenda 2.0 zien wij als een logisch vervolg op de 

Versnellingsagenda 1.0. 



1. Extra middelen Arbeidsmarktbeleid 





Gepland 

1. Verbeteren van de aansluiting onderwijs en 

arbeidsmarkt: 

- voortzetten activiteiten in het kader van 

Seaports Xperience Center (SXC); 

188 

- acties uitvoeren gericht op het 

interesseren van jongeren voor de 

techniek; 

Gerealiseerd 

1. Verbeteren van de aansluiting onderwijs en 

arbeidsmarkt: 

- Het SXC voert veel activiteiten uit gericht op 

het interesseren van jongeren voor de 

techniek (zoals het geven van voorlichting, 

organiseren van excursies, stageprojecten, 

Eemsdelta Xperiencedag, beschikbaar stellen 

van lesboxen groep 8). Het SXC heeft in 2012 

16.000 bezoekers ontvangen. 

- Noordelijk Techniektoernooi 2011-2013 

(onder basisschoolleerlingen de bètavakken 

onder de aandacht brengen). 

- Financiële betrokkenheid bij het project 

Associate Degree MBO: het ontwikkelen van

- voortzetten en uitbreiden activiteiten in 

het kader van GOA (Gemeenschappelijke 

Opleidingsactiviteit) Publiek. 

2. Investeren in de kwaliteit van de 

beroepsbevolking: 

- aanbieden van scholing en begeleiding. 

Dit doen we in samenwerking met 

partners zoals het UWV WERKbedrijf 

en de gemeenten. 

3. Vergroten van de arbeidsmarktparticipatie: 

Wij zullen initiatieven ondersteunen die als 

doel hebben jongeren en 45+ op weg naar 

de arbeidsmarkt te helpen. Wij denken 

hierbij aan: 

- experimenten waarin jongeren 

gemotiveerd worden aan de slag te 

gaan; 

- projecten die optimalisatie van de 

samenwerking in de keten als doel 

hebben; 

- Social Return. 

4. Informatie en onderzoek: 

een Associate Degree onderwijsprogramma 

gericht voor Energie en Procestechniek, die 

als opleiding tussen mbo en hbo in zit. Deze 

praktijkgerichte opleiding zal zich richten op 

werkenden en mbo-ers die op hoger niveau 

aan de slag willen. 

- Financiële betrokkenheid bij project 'Training- 

en opleidingscentrum offshore wind'. 

Doelstelling van dit project is zich als 

onderwijsinstelling te profileren als trainings- 

en opleidingscentrum voor de offshore wind in 

Noord-Nederland om daarmee bij te dragen 

aan een gunstig vestigingsklimaat voor 

bedrijven en jongeren, werkenden en zijinstromers 

de mogelijkheid te geven zich te 

kwalificeren voor beroepen in de windenergie. 

- Financiële betrokkenheid bij een megafestatie, 

mede georganiseerd door Werk en 

Vakmanschap gericht op alle jongeren in het 

vmbo. 

- Financiële betrokkenheid bij het project Talent 

Recruiting Noord 2012. Dit carrièreevenement 

heeft als doel een brug te slaan 

tussen (bijna) afgestuurde hoger opgeleiden 

en de (noordelijke) arbeidsmarkt. Er hebben 

1177 hbo/wo-studenten deelgenomen en 

38 bedrijven geparticipeerd. 

- Er zijn circa 80 jongeren gedetacheerd op 

Leer-werkbanen (BBL-banen) in de publieke 

sector. 

2. Investeren in de kwaliteit van de 

beroepsbevolking: 

- Projecten vallend onder de 

Versnellingsagenda 2010-2012, zoals o.a. 

scholingstrajecten, Loket Leren en Werken. 

3. Vergroten van de arbeidsmarktparticipatie: 

Inhoudelijke en financiële betrokkenheid bij het 

Arbeidsmarkt-scholingsprogramma in het kader 

van de Versnellingsagenda 2010-2012. In de 

Versnellingsagenda werd ingezet op de bestrijding 

van de jeugdwerkloosheid. Te denken valt o.a. 

aan projecten met als doel: 

- jongeren (verder) kwalificeren en ‘arbeidsfit’ 

houden; 

- jongeren met meerdere problemen (kwetsbare 

jongeren) door intensieve benadering en 

activering ondersteunen; 

- Werk mee: project gericht op jongeren die via 

leer-werkbanen en activeringsprojecten naar 

regulier werk gaan. 

4. Informatie en onderzoek: 

- In de Versnellingsagenda 2.0 hebben de drie 

Regionale Meld- en Coördinatiepunten 

(RMC’s) een projectplan ingediend voor het 

verrichten van onderzoek naar (voortijdige) 

schoolverlaters. 

189

190 

- Uitvoeren van het Provinciaal 

Werkgelegenheidsregister (PWR); 

- Beheren van de website 

EconomieinhetNoorden.nl. 

5. Samenwerking in de regio: 

- organiseren van het Regionaal 

Arbeidsmarktplatform (RAP). 

In 2013/2014 zal er worden ingezet op de 

volgende actielijnen: 

1. overleg Actieplan VSV/Monitoring en 

Analyse; 

2. de lerende regio’s in de provincie 


3. de Werkschool Groningen. 

- Het rapport Noordelijke Arbeidsmarktverkenning 

Light (NAV) 2011 is uitgebracht. 

- Inhoudelijke en financiële betrokkenheid bij 

het project van de OESO, project ‘Local 

Scenarios of Demographic Change’. Looptijd 

2012-2013. Doel van het project is te komen 

tot kennisuitwisseling en concreet voor 

Nederland het zoeken van innovatieve 

oplossingen voor arbeidsmarktproblematieken 

in krimpgebieden. Het project wordt gesteund 

door het ministerie van BZK in het kader van 

het Interbestuurlijk Actieplan 

Bevolkingsdaling. 

- Inhoudelijke en financiële betrokkenheid bij 

het project ‘Dynamiek op de Arbeidsmarkt’, 

uitgevoerd door de Rijksuniversiteit 

Groningen. Het doel van dit onderzoek is om 

de dynamiek van de stedelijke arbeidsmarkt in 

relatie tot individuele carrièrepaden aan de 

ene kant en economisch groeipotentieel van 

de regio aan de andere kant te onderzoeken. 

Dit onderzoek is vernieuwend omdat het in de 

zoektocht naar effectief gebiedsgericht of 

plaatsgebonden (place-based) 

arbeidsmarktbeleid een kennislacune vult over 

de link tussen de dynamiek op de 

arbeidsmarkt en regionale en stedelijke lokale 

omstandigheden (localities). Looptijd 2012- 

2014. 

- Per april 2012 waren in de provincie 

Groningen 44.824 vestigingen en 

280.851 werkzame personen. 

- Continuering beheren van de website 

Economieinhetnoorden.nl. 

5. Samenwerking in de regio: 

- Breed Bestuurlijk Overleg: in 2012 zijn er drie 

bijeenkomsten geweest.

Middeleninzet 


Lasten: 




218.258 332.775 263.486 








Totaal lasten 

778.357 1.951.913 1.500.000 

217.492 595.883 

778.357 2.169.405 2.095.883 

996.615 2.502.180 2.359.369 

Baten: 





Totaal baten 450.615 871.432 






710301 Arbeidsmarkt: 

- arbeidsmarktbeleid 283.190 283.190 775.883 

- REP koepel arbeidsmarkt/onderwijs -414.783 414.783 720.000 

- FPM A: maj. Proj. Struct.verst. 100.000 100.000 100.000 

- versterk techn id prov Gron (VTG) 500.000 500.000 500.000 

- arbeidsmarkt/onderwijs 1.286.215 1.286.215 

totaal arbeidsmarkt 2.169.405 871.432 1.297.973 2.095.883 

totaal arbeidsmarkt 2.502.180 871.432 1.630.748 2.359.369 


Lasten 

Arbeidsmarktbeleid: afwijking € 492.693. 

Om verschillende redenen is besteding van de middelen in 2012 achtergebleven. We zijn daarmee 

afhankelijk van de bereidheid, besluitvorming en voortvarendheid bij de verschillende instanties die 

initiatiefnemer c.q partner zijn van/in de betreffende projecten. 

Daarnaast is er voor gekozen om de verschillende stakeholders intensief te betrekken bij het formuleren 

van voorwaarden voor de wijze van besteding van de middelen. 

De besteding van de extra middelen is laat op gang gekomen door: 

191

- het laat beschikbaar komen van de arbeidsmarktmiddelen (mei 2012); 

- de structurele onderbezetting op arbeidsmarkt (1,5 fte); 

- de late invulling van de arbeidsmarktvacature (september 2012, overigens direct in gang gezet toen 

middelen in mei beschikbaar kwamen); 

- de ophoging van het arbeidsmarkt budget in 2012 en volgende jaren ten opzichte van 2011 (naar 

1.000.000); 

- de gekozen voorbereidende werkwijze (brengt veel tijdsinvestering met zich mee). 

De restantmiddelen zijn zeker nodig om een aantal projecten in 2013 te subsidiëren. 

Om die reden hebben wij voorgesteld het restantbudget over te boeken naar 2013. 

Arbeidsmarkt/onderwijs: afwijking -/- € 1.286.515. 

Er waren geen bijdragen aan projecten geraamd, terwijl er wel voorschotten zijn uitbetaald. De uitgaven 

worden gedekt door een nog op te vragen bijdrage vanuit de REP Koepel arbeidsmarkt/onderwijs (zie 

baten). 

REP Koepel arbeidsmarkt/onderwijs: afwijking € 720.000. 

Er is dit jaar geen nieuw voorschot aangevraagd m.b.t. bevoorschotting van de projecten 

Arbeidsmarkt/onderwijs. Er heeft dus geen onttrekking aan de reserve Regiospecifiek Pakket 

plaatsgevonden (productgroep 0800) en er hoefden derhalve ook geen vooruitontvangen rijksmiddelen te 

worden ingezet. 

Baten 

Arbeidsmarkt/onderwijs: afwijking € 1.286.215. 

De benodigde bijdrage vanuit de REP Koepel Arbeidsmarkt/Onderwijs (nog op te vragen) ter dekking van 

de uitgaven was niet begroot. 

192

Productgroepnummer en -naam : 7106 Regioprogramma’s 


Portefeuillehouder : Van Mastrigt: Koers Noord/EFRO/EZ/ESF/Interreg 4A en B 

Van der Ploeg: LEADER/EU-POP 



De kern van deze productgroep wordt gevormd door acties betrekking hebbend op de Europese en 

'Haagse' subsidieprogramma’s waaruit de middelen worden geput voor de meefinanciering van projecten 

die beogen de ruimtelijk-economische structuur te versterken, de transitie naar een kenniseconomie te 

stimuleren en het platteland te vitaliseren. Het gaat hier onder meer om de volgende externe 

financieringsbronnen: het OP EFRO, het EU-POP/LEADER, de Interreg-programma’s, het Waddenfonds, 

het ruimtelijk economisch pakket van de ZZL en andere programma's. 

Deze programma's kennen hun eigen beheerssystemen, toepassingsgebieden en subsidievoorwaarden. 

De programma's worden deels samen met de provincies Fryslân en Drenthe opgesteld, bewaakt en 

uitgevoerd. 

Belangrijkste werkzaamheden zijn: het voorbereiden en adviseren over (strategische) beleidsonderwerpen 

die spelen in relatie tot Brussel en Den Haag (vaak in SNN-verband), het organiseren/ 

coördineren van de interne projectontwikkeling, het adviseren/begeleiden van internen en externen bij 

regelen van de financiering voor projecten én het acquireren van projecten, die voor hun financiering 

mede een beroep doen op de genoemde programma's. 

Naast de middelen uit de genoemde programma’s cofinanciert de provincie de projecten met eigen 

middelen uit diverse sectorale kredieten en uit de Reserve Provinciale Meefinanciering. 

In de komende jaren voorzien we de volgende zaken: 

de middelen die uit de bekende programma's beschikbaar komen worden minder; 

het Rijk trekt zich terug uit het regionaal economisch beleid; 

ondersteuning van projecten op ander wijze dan subsidiering moet worden onderzocht; 

de stroom van belangrijke projecten - ook buiten de economische sfeer - die meefinanciering 

behoeven om uitgevoerd te kunnen worden, wordt niet minder. 

Om nieuwe projecten gefinancierd te krijgen, moet er daarom naast de bestaande programma's veel 

meer energie gestoken worden in het ontsluiten van andere/nieuwe financieringsbronnen. Daartoe zullen 

we voor de periode 2010-2015 specifieke acties ontwikkelen in de volgende richtingen: 

de departementen EL&I, OCW, SZW (met name voor de kennisprojecten); 

aansluiting bij Topsectorenbeleid; 

analyse alternatieve projectfinancieringsmethodieken; 

Brussel: onder meer KP8; 

Interreg: intensivering van het lopende A- en B-programma; 

REP/Waddenfonds/PLG/etc.; 

privaat: banken, beleggers. 



1. Extra middelen Provinciale meefinanciering 



193



Gepland 

Verwerven en subsidiegereed maken van 

projecten (intern/extern) voor de volgende 

subsidiebronnen: 

EFRO (projecten die gefinancierd worden 

met vrijval huidige programma); 

Topsectorenbeleid, zie productgroep 7109; 

Interreg (7 projecten waarvan 2 majeur); 

Waddenfonds; 

REP-ZZL; 

Innovatief Actieprogramma Groningen 

(IAG), zie productgroep 7109. 

Naast de verwerving en subsidievoorbereiding 

zal er tevens fors geïnvesteerd worden in: 

contacten in Den Haag leggen met 

relevante departementen; 

contacten in Brussel intensiveren voor 

onder andere KP8, nieuwe structuurfondsen 

en mogelijke andere subsidie en 

financieringsbronnen; 

betrekken van externe private 

financieringsinstanties als banken, 

beleggingsfondsen etc. 

194 

Gerealiseerd 

Verwerven en subsidiegereed maken van projecten 

(intern/extern) voor de volgende subsidiebronnen: 

Er is één EFRO-project doorgeleid. Deze wordt 

naar verwachting in 2013 gecommitteerd, waarna 

het EFRO-budget uitgeput is. Elf doorgeleide 

tenderprojecten zijn goedgekeurd en hebben een 

bijdrage uit de reserve Provinciale 

Meefinanciering ontvangen. 

Interreg: 

- Interreg A: 3 projecten, waarvan 1 majeur 

- Interreg B: 1 project 

- Interreg C: 1 project 

Voor Interreg A en B geldt dat de middelen in de 

huidige programmaperiode tot 2014 zo goed als 

geheel besteed zijn. 

Eind 2012 is het Waddenfonds weer geopend. 

Er zijn in 2012 twee Groningse projecten in het 

kader van het Waddenfonds gehonoreerd. 

REP-ZZL: met PS is specifiek afgesproken dat de 

rapportage RSP (waarvan het REP-ZZL 

onderdeel uitmaakt) jaarlijks aan het eind van het 

jaar via een aparte brief wordt gedaan. 


Naast de verwerving en subsidievoorbereiding is er 

tevens geïnvesteerd in: 

Vanuit het Interreg IVA-project HEC wordt 

gezamenlijk met Duitse partners gewerkt aan de 

lobby richting Brussel, vooral KP7/8. 

Intensivering van de contacten heeft op diverse 

niveaus plaatsgevonden in Brussel en Den Haag. 

Dat is een continu proces. Hierbij is gericht 

aandacht geschonken aan de prioritaire 

speerpunten van de provincie Groningen maar 

ook in de volle breedte. 

Buck Consultants Internationals is gestart met een 

onderzoek naar de behoefte naar en de 

mogelijkheid van een MKB-fonds. Een dergelijk 

fonds kan worden opgezet samen met banken en 

noordelijke investeerders, inclusief de NOM. 

Hierbij zou tevens de match kunnen plaatsvinden 

met de nationale sectorfondsen.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.361.052 2.542.787 2.317.545 








Totaal lasten 

11.660.390 11.084.423 13.124.769 

10.000.000 

21.660.390 11.084.423 13.124.769 

24.021.442 13.627.210 15.442.314 

Baten: 


- rijksbijdragen 3.953.098 -3.494.043 


- overige administratieve boekingen 40.109 12.201 

Totaal baten 4.029.358 -3.453.934 12.201 






710601 Regioprogramma's: 

- bijdrage FCK regioprogramma's 5.678 5.678 9.019 

- FPM D: procesgelden 9.093 9.093 3.750 

- Grote Markt Forum 10.000.000 

- ERIBA 519.000 

- LifeLines 2.593.000 2.593.000 2.593.000 

- Uitvoeringskosten REP -16.347 -16.347 -12.201 

- Middelen RSP-ZZL 2010 (balans) -3.494.043 3.494.043 

- Dekking AKP inzet RSP/REP 40.109 -40.109 

- Decentralisatie ZZL/REP-middelen 8.493.000 8.493.000 

totaal regioprogramma's 11.084.423 -3.453.934 14.538.357 13.112.568 

totaal regioprogramma's 13.627.210 -3.453.934 17.081.144 15.430.113 


Lasten 

FPM D: procesgelden: afwijking -/-€ 5.342 

De overbesteding is met name te verklaren door meer inhuur externe adviseurs. 

195

Grote Markt Forum: afwijking € 10.000.000 

Er is geen aanvraag door de Gemeente Groningen gedaan om de middelen uit te betalen in 2012. 

ERIBA: afwijking € 519.000 

Er is in 2012 geen aanvraag gedaan tot bevoorschotting in 2012. De middelen blijven beschikbaar 

binnen de REP/ZZL-middelen. 

Uitvoeringskosten REP: afwijking € 4.146,41 

Voor de kosten van advisering inzake het project Grote Markt/Forum zijn inkomsten geraamd. De 

inkomsten waren echter hoger dan geraamd doordat de gemeente Groningen een deel van de kosten die 

in 2011 zijn gemaakt in 2012 heeft betaald. 

Decentralisatie ZZL/REP-middelen: afwijking -/- € 8.493.000 

De begrootte kosten staan bij productgroep 3001. De lasten zijn bij deze productgroep verantwoord 

omdat het middelen zijn die via het Provinciefonds doorgestort worden naar het SNN. 

Baten 

Dekking AKP inzet RSP/REP: afwijking € 40.108 

De inkomsten zijn niet geraamd in 2012. De middelen zijn ter dekking van de loonkosten die gemaakt 

worden voor de werkzaamheden voor Decentralisatie ZZL/REP. 

196

Productgroepnummer en -naam : 7107 Provinciale bedrijven 





1. Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland (N.V. NOM): 

Het provinciaal beleid is gericht op de versterking van de bedrijfsstructuur in de provincie. De 

verscheidenheid en samenhang van de bedrijvigheid zijn van groot belang voor een gezonde 

economische ontwikkeling. De provincie Groningen is aandeelhouder van de NOM. 

De NOM is een belangrijke partner voor het noordelijke bedrijfsleven. Naast het versterken van het 

eigen vermogen van bedrijven in de vorm van kapitaal en/of achtergestelde leningen, ontwikkelt de 

NOM ook actief bedrijfsgerichte projecten en dan met name gerelateerd aan de pieken en 

speerpunten bepaald door de aandeelhouders, het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en 

Innovatie (EL&I) en de drie noordelijke provincies. De drie noordelijke provincies dragen ook bij in de 

apparaatskosten van de NOM met betrekking tot deze projecten. Jaarlijks wordt een werkplan door 

de NOM opgesteld. 

Het Rijk heeft onlangs besloten om het regionaal economisch beleid te gaan decentraliseren en is 

met de diverse regio's in gesprek over de invulling en uitwerking hiervan. De regionale 

ontwikkelingsmaatschappijen, waaronder de NOM, maken ook deel uit van deze decentralisatie. Het 

Rijk heeft aangegeven de jaarlijkse exploitatiebijdrage in vier jaar tijd te willen afbouwen. Dit betekent 

dat er een nieuwe financieringsmodel ontstaat en dat de taken van de NOM in het regionaal 

economisch beleid nader ingevuld moet gaan worden. 

In 2011/2012 zullen met het ministerie van EL&I, de noordelijke provincies en de NOM gesprekken 

plaatsvinden om de rol en positie van de NOM in het regionaal economisch beleid een nieuwe 

invulling te geven. Dit zal consequenties hebben op organisatorisch, financieel en juridische gebied. 

2. Groningen Seaports (GSP): 

Vanwege het economisch belang voor de regio, participeert de provincie Groningen in de betreffende 

Gemeenschappelijke Regeling (GR). Uit dien hoofde zijn vertegenwoordigers van Provinciale Staten 

en Gedeputeerde Staten, lid van het Algemeen en Dagelijks Bestuur van GSP. 

Groningen Seaports (GSP) kent voor de komende jaren een zeer ambitieus en omvangrijk 

investeringsprogramma, dat onder andere is gericht op de verdere ontwikkeling van het Energy Park 

en de havenbekkens in de Eemshaven en op het upgraden en revitaliseren van de bestaande 

bedrijfsterreinen bij Delfzijl. Daarbij wordt een duidelijke thematische benadering gevolgd. 

De projectinvesteringen van GSP konden voorheen grotendeels worden gefinancierd uit eigen 

middelen en subsidies, maar de afgelopen jaren is en de komende jaren zal daarvoor ook op grote 

schaal vreemd vermogen moeten worden aangetrokken. Het is tegen die achtergrond voor de 

betrokken overheden (provincie Groningen en de gemeenten Delfzijl en Eemsmond) van belang de 

bestuursstructuur van GSP te veranderen. In 2009 hebben de betreffende raden en staten ingestemd 

met het voorstel een plan uit te werken, waarbij de bedrijfsactiviteiten van GSP worden 

ondergebracht in een NV. 



Gepland 

N.V. NOM: 

inbreng leveren aan het werkplan van de 

NOM; 

invulling geven en uitwerking van de rol en 

positie van de NOM in het regionaal 

economisch beleid. 

Gerealiseerd 

N.V. NOM: 

De jaarlijkse bijdrage in de apparaatskosten van 

de NOM is, op basis van de inhoud van het 

werkplan, verstrekt. 

Wij hebben diverse overleggen gehad met de 

betrokken stakeholders. Verwacht wordt dat in 

2013 hier meer duidelijkheid over zal komen. 

197

Groningen Seaports: 

standpunten bepalen in verband met 

gevraagde besluitvorming in de 

bestuursvergaderingen (DB en AB) van 

GSP; 

leveren van verschillende bijdragen aan de 

projectontwikkeling van GSP; 

invoeren van een nieuwe bestuursstructuur 

gebaseerd op een overheids-NV 

besluitvorming in verband met uitbreiding 

van de Eemshaven. 

Middeleninzet 

198 

Groningen Seaports: 

Er is door de daartoe ingestelde projectgroep een 

concept-Verzelfstandigingsdocumentatie 

opgesteld, waarin alle documenten die van belang 

zijn in verband met de voorgenomen overgang 

van GSP op een vennootschappelijke 

bestuursvorm, zijn gebundeld. 

Er hebben in totaal 10 DB-vergaderingen en 3 ABvergaderingen 

plaatsgevonden. Over alle 

onderwerpen die daarbij aan de orde zijn 

gekomen is ambtelijk geadviseerd. 

In verband met de voorbereiding en uitvoering van 

verschillende grote projecten die door GSP zijn 

gepland of worden uitgevoerd, is samengewerkt 

met betrokken afdelingen van de provincie. 


Lasten: 




108.036 409.774 213.304 








Totaal lasten 

209.800 215.300 215.300 

321 388 390 

210.121 215.688 215.690 

318.157 625.462 428.994 

Baten: 





Totaal baten 114.353 114.353 114.400 

Saldo lasten en baten 203.804 511.109 314.594





710701 Groningen Seaports: 

- rente-uitkering Groningen Seaports 114.353 -114.353 -114.400 

totaal Groningen Seaports 114.353 -114.353 -114.400 

710702 NOM: 

- projecten NOM 215.300 215.300 215.300 

- rente deelneming NOM 388 388 390 

totaal NOM 215.688 215.688 215.690 

totaal provinciale bedrijven 625.462 114.353 511.109 314.594 

199

Productgroepnummer en -naam : 7108 Fysieke bedrijfsomgeving 





Het aanbod van bedrijventerreinen en logistieke voorzieningen in onze provincie beïnvloeden door een 

toegesneden ruimtelijk beleid (concentratie), een vraaggerichte planning, doelgerichte acties (subsidies) 

en aanboren van externe financieringsmogelijkheden. 

De activiteiten vallen voor het grootste deel te herleiden tot het eind 2009 afgesloten Convenant 

bedrijventerreinen tussen Rijk-IPO-VNG. Met name activiteiten op het gebied van regionale 

samenwerking, afstemming van ontwikkeling en uitgifte bedrijventerreinen en herstructurering vallen 

hieronder. 

De nadruk komt steeds meer te liggen op herstructurering en verbetering van bestaande 

bedrijventerreinen. Voor nieuwe of uitbreiding van bestaande bedrijventerreinen is amper nog ruimte en 

zijn alleen mogelijkheden na toepassing van de SER-ladder. 



Gepland 

uitvoeren pilotproject op het gebied van 

verzakelijking in Oost-Groningen ter 

vermindering van financiële risico’s voor 

gemeenten bij de exploitatie van 


uitvoeren herstructureringsprogramma 


ondersteunen gemeenten bij het oplossen 

van diverse knelpunten op financieel en 

organisatorisch gebied; 

advisering en financiële ondersteuning van 

diverse projecten die versterking van het 

vestigingsklimaat op bedrijventerreinen 

mogelijk maken; 

stimulering regionale samenwerking en 

afstemming van ontwikkeling en uitgifte 

bedrijventerreinen tussen gemeenten 

onderling. 

200 

Gerealiseerd 

Pilotproject verzakelijking is eind december 

nagenoeg afgerond met de oplevering van het 

concept eindrapport. In het rapport staan een 

drietal businesscases uitgewerkt. 

Binnen het Provinciaal Herstructureringsprogramma 

(PHP) is één investeringsproject 

gestart en zijn vier aanjaagsubsidies verstrekt 

voor het opstellen van masterplannen voor 

herstructureringsprojecten. 

Wij zijn actief betrokken bij de Regio Groningen- 

Assen (projectteam bedrijventerreinen) en bij het 

ambtelijk overleg EZ van de regio Oost. 

Wij zijn actief betrokken bij diverse projecten die 

als doel hebben het vestigingsklimaat op 

bedrijventerreinen te versterken (o.a. Martini 

Trade Park en Corpus den Hoorn in Groningen). 

In overleg en samenwerking met gemeenten 

worden vraag-/aanbodanalyses geïnitieerd en 

uitgevoerd en worden bedrijventerreinenmonitoren 

opgesteld.

Middeleninzet 


Lasten: 




99.294 105.940 770.811 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 1.811.100 

314.510 645.703 1.608.090 

314.510 645.703 1.608.090 

413.805 751.643 2.378.901 

Saldo lasten en baten -1.397.295 751.643 2.378.901 





710801 Fysieke bedrijfsomgeving: 

- revitalisering bedrijfsterreinen 162.000 162.000 180.000 

- bijdrage FCK Fysieke bedrijfsomgeving 86.488 86.488 86.490 

- convenant bedrijventerreinen 404.000 404.000 1.101.600 



totaal fysieke bedrijfsomgeving 645.703 645.703 1.608.090 

totaal fysieke bedrijfsomgeving 751.643 751.643 2.378.901 


Voorgaande jaren Fysieke Bedrijfsomgeving: afwijking € 6.784. 

Vrijval doordat kosten uit een eerder jaar bij afrekening lager uitvielen dan verwacht. 

Revitalisering bedrijfsterreinen: afwijking € 18.000. 

De voorbereiding van een aantal plannen heeft meer tijd gekost dan voorzien. Gesprekken hierover 

worden in 2013 voortgezet. 

Convenant bedrijventerreinen: afwijking € 697.600. 

Eind 2009 hebben het Rijk, het IPO en de VNG overeenstemming bereikt over een nieuwe aanpak van 

het bedrijventerreinenbeleid en daarover afspraken gemaakt in het Convenant Bedrijventerreinen 2010- 

201

2020. Het Rijk heeft hiervoor € 4,6 miljoen beschikbaar gesteld. De provincie is gevraagd om tenminste 

een bijdrage in dezelfde orde van grootte als die van het Rijk bij te dragen. 

In 2012 is € 1.101.600 via het Provinciefonds ontvangen. Hiervan is € 404.000 ingezet voor 2012. Wij 

hebben voorgesteld het restant over te boeken om te kunnen blijven voldoen aan het Convenant. 

Voorbereiding van de projecten is in 2012 gestart met het opstellen van Masterplannen. Dit geldt voor de 

volgende bedrijventerreinen: 

- Industrieweg Veendam 

- Meihuizenweg Veendam 

- Aa-stroom Pekela 

- Eextahaven Scheemda 

De verwachting is dat deze Masterplannen in 2013 gereed zijn en daarna in uitvoering worden genomen. 

Op dat moment wordt een beroep gedaan op de rijksmiddelen en de middelen Provinciale 

Meefinanciering. 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Fysieke bedrijfsomgeving: afwijking € 240.000. 

Het restant is het gevolg van een te positief ingeschat kasritme m.b.t. de bijdrage aan het project 

revitalisering bedrijventerrein Winschoterdiep. Er zijn geen voorschotten aangevraagd en daarom heeft 

er geen onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering plaatsgevonden. De middelen blijven 

beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

202

Productgroepnummer en -naam : 7109 Marktsectoren 





In deze productgroep gaat het om de invulling van het provinciale economisch beleid, waarvan de 

uitgangspunten zijn geformuleerd in het Collegeprogramma. Hierin spelen de voor Groningen meest 

belangrijke topsectoren een belangrijke rol. Dit zijn: Energie, Healthy Ageing en Biobased Economy. 

Via gerichte kennis- en valorisatieprojecten in de pieken en het netwerk van toeleveranciers en 

uitbesteders wordt een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de (Groningse) kenniseconomie. 

Indien de vraag vanuit de markt zich voordoet, zullen wij ons uiteraard ook inspannen voor bedrijven en 

sectoren buiten de speerpunten (overige sectoren). 

Aangezien 80% van de bedrijven in de speerpuntsectoren tot het MKB behoort, levert het 

speerpuntsectorenbeleid een belangrijke bijdrage aan de stimulering van het MKB. 

Aangezien de meest belangrijke financieringsbronnen in de toekomst teruglopen en geld voor majeure 

(regionaal-economische) projecten onontbeerlijk blijft, zullen wij onze aandacht verbreden richting nieuwe 

fondsen en financieringsarrangementen. 

Fondsverwerving en het adviseren over en vormgeven van projectfinanciering zullen ook in de toekomst 

belangrijke afdelingstaken blijven. 

Daarnaast gaat het om de aansluiting bij het nationale economisch beleid zoals neergelegd in het 

Topgebiedenbeleid. Voor de provincie Groningen zijn dat de reeds genoemde sectoren. 



1. Innovatie en duurzaamheid 





Gepland 

Het subsidiegereed maken en doorgeleiden 

naar de subsidieprogramma's van 10-20 

(innovatieve) projecten (incl. projecten in het 

kader van Energy Valley); 

het participeren in netwerkorganisaties; 

het zoeken naar nieuwe fondsen en 

financieringsarrangementen; 

contacten leggen en onderhouden met Den 

Haag/Brussel; 

uitvoering Innovatief Actieprogramma 3 

(looptijd 2010-2013). 

Agribusiness: zie productgroep 7303 Landbouw 

en landinrichting (PLG). 

Gerealiseerd 

Zie productgroep 5004 Energie en Klimaat. 

De gesprekspartners zijn steeds verschillend. 

Contacten hebben vaak tot resultaat geleid. 



In het kader van IAG-3 hebben in 2012 

elf innovatieprojecten een bijdrage ontvangen, 

hiermee is het volledige budget verzegd. 

203

Middeleninzet 


Lasten: 




501.636 565.561 1.158.076 








Totaal lasten 

204 

4.916.856 4.819.986 6.007.323 

718.468 

4.916.856 4.819.986 6.725.791 

5.418.492 5.385.547 7.883.867 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 1.272.462 702.825 



Totaal baten 1.278.165 711.030 





710900 Apparaatskosten 565.561 565.561 1.158.076 

710901 Speerpunten marktsectoren: 

- Afwikk Vg. Jrn speerpunten -19.489 -19.489 

- verbetering prod.structuur en econ. infrastr. 193.044 193.044 197.100 

- bijdrage FCK Marktsectoren 100.000 

- FPM A: maj. Proj. Struct.verst. 2.859.320 2.859.320 4.536.491 


- FPM C: proj. zonder financiering 140.000 140.000 140.000 

- Innovatie en duurzaamheid 718.468 

totaal speerpunten marktsectoren 3.406.132 3.406.132 5.913.567 

710903 Innovatief Actieprogr. Groningen (IAG) 

- technische hulp IAG2 7.060 7.060 

- technische hulp IAG3 1.145 1.145 

- IAG3: Creatieve industrie (EFRO) 123.796 123.796 

- IAG2: Technische hulp (EFRO) 3.530 3.530 

- IAG3: Life Sciences (EFRO) 199.549 199.549 

- IAG3: Biobased economy (EFRO) 101.300 101.300 

- IAG3: Transsectorale Innovatie (EFRO) 274.077 274.077 

- IAG3: Technische bijstand (EFRO) 573 573 

- IAG2: Technische hulp (prov) 3.530 3.530 131.628 

- IAG3: Life Sciences (prov) 199.549 199.549 298.832 

- IAG3: Biobased economy (prov) 101.300 101.300 123.516 

- IAG3: Transsectorale Innovatie (prov) 274.077 274.077 258.248 

- IAG3: Technische bijstand (prov) 573 573 

- IAG3: Creatieve Industrie (prov) 123.795 123.795 

totaal Innovatief Actieprogramma Gron 1.413.854 711.030 702.824 812.224 

totaal marktsectoren 5.385.547 711.030 4.674.517 7.883.867 


Lasten 

Afwikkeling voorgaande jaren speerpunten marktsectoren: afwijking € 19.489. 

Betreft vrijval diverse afrekeningen oude posten. 

Bijdrage Cofinanciering Kompas Marktsectoren: afwijking € 100.000. 

Het restant is het gevolg van een te hoog ingeschat kasritme m.b.t. de bijdrage aan het project 

Carbohydrate Competence Center. Deze onderbesteding leidt tot een lagere onttrekking aan de reserve 

cofinanciering Kompas. De middelen blijven beschikbaar in de reserve Cofinanciering Kompas 

(verantwoord bij productgroep 0800). 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Marktsectoren: afwijking € 1.677.171. 

Het restant is het gevolg van een te positief ingeschat kasritme van hier geraamde projecten. Deze 



205

Fonds Provinciale Meefinanciering B: Marktsectoren: afwijking -/- € 11.450. 

Het restant is het gevolg van een iets te negatief ingeschat kasritme van hier geraamde projecten. Deze 

overbesteding leidt tot een hogere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De middelen 

waren beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

Innovatie en duurzaamheid: afwijking € 718.46. 

In nauwe samenwerking en afstemming met stakeholders als MKB-Nederland Noord, VNO-NCW Noord, 

Energy Valley, NOM, Groningse ondernemers en leden van Provinciale Staten, is het voorstel tot stand 

gekomen de via de motie Plan van Aanpak Innovatie duurzaamheidtraject beschikbaar gestelde 

middelen als volgt in te zetten: 

€ 2.740.000 als subsidie via het programma Innovatief & Duurzaam MKB Groningen; 

€ 100.000 t.b.v. facilitering rondom het programma; 

€ 160.000 voor het programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO). 

Bovengenoemde werkwijze heeft er voor gezorgd dat de opzet van het programma Innovatief & 

Duurzaam MKB Groningen meer tijd in beslag heeft genomen en uiteindelijke besteding van de middelen 

pas per 1 januari 2013 van start gaat. Wij hebben daarom voorgesteld het restant over te boeken. 

Diverse Innovatief Actieporgramma Groningen (IAG): afwijking -/- € 601.630 

De hier gemaakte kosten worden gedekt door (provinciale) middelen Provinciale Meefinanciering en 

bijdragen van de Europese Commissie (EFRO). Het kasritme met betrekking tot de bevoorschotting uit 

de provinciale middelen is per saldo lager geweest dan voorzien. Deze onderbestedingen leiden tot een 

lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. dan verwacht. De middelen waren 

beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

De bestedingen t.l.v. de EFRO-middelen zijn niet geraamd. Die worden gedekt uit het nog te ontvangen 

2 e voorschot van de EFRO (zie baten). 

Baten 

Diverse IAG-2: afwijking € 711.030. 

De gemaakte kosten t.l.v. de bijdrage van de Europese Commissie (EFRO) zijn gedekt uit het nog te 

ontvangen 2 e voorschot van de EFRO (zie lasten). Die bijdrage was echter niet geraamd. 

206

Productgroepnummer en -naam : 7201 Nutsvoorzieningen 


Portefeuillehouder : Essent: Moorlag 

Waterbedrijf: Van Mastrigt, Boumans 



Op bestuurlijk niveau zorg dragen voor voorwaarden ter realisering van een optimale nutsvoorziening. 

Essent: 

De daadwerkelijke, notariële ‘closing’ van de verkooptransactie van Essent en RWE, waarbij de volledige 

eigendom van het productie- en leveringsbedrijf van Essent is overgegaan naar RWE, heeft 

plaatsgevonden op 30 september 2009. 

De ex-aandeelhouders van Essent zijn daarbij directe aandeelhouders geworden van de drie niet- 

verkochte bedrijfsonderdelen van de voormalige holding Essent i.c. het netwerkbedrijf (Enexis), het 

milieubedrijf (Attero) en het EPZ-belang (PBE/ERH). Het EPZ-belang is in 2011 echter eveneens 

verkocht en geleverd aan RWE. 

Enkele specifieke belangen en risico’s in verband met de closing van de verkooptransactie van Essent 

en RWE, zijn bij de genoemde datum ondergebracht in vier zgn. ‘special purpose’-vennootschappen, die 

sindsdien zijn belast met de behartiging van die belangen en risico's. Ook van deze vennootschappen 

zijn de ex-aandeelhouders van Essent, bij de genoemde closingdatum de directe aandeelhouders 

geworden. In elk van de in totaal zeven, hiervoor genoemde nieuwe vennootschappen, heeft de provincie 

Groningen een aandelenbelang van ca. 6% en is zij tevens vertegenwoordigd in de betreffende 

Aandeelhouderscommissie. 

De provincie Groningen neemt tenslotte nog deel in het bestuur van de Stichting Essent Sustainability 

Development (SESD), die dient toe te zien op de uitvoering van verdere projectinvesteringen van 

Essent/RWE in duurzame energie in Nederland. 

Waterbedrijf Groningen: 

Het Waterbedrijf Groningen heeft als belangrijkste doel het zorg dragen voor de drinkwatervoorziening 

(het produceren en leveren van drinkwater) in haar verzorgingsgebied. In 2011 is de in het verleden 

verleende concessie verlengd tot het moment van inwerkingtreding van de nieuwe Drinkwaterwet. Met de 

inwerkingtreding van de Drinkwaterwet zullen de bevoegdheden uit de concessie komen te vervallen. 

Tot die tijd behoudt de provincie enkele bijzondere bevoegdheden o.a. betrekking hebbende op de 

grondwaterwinning, de vervreemding van eigendommen en de vaststelling van de drinkwatertarieven. 



Gepland 

Essent: 

deelnemen in de aandeelhouderscommissies 

van de drie operationele 

dochterbedrijven van de voormalige holding 

Essent die niet zijn verkocht, i.c. het 

netwerkbedrijf Enexis, het milieubedrijf 

Attero en het elektriciteits-productiebedrijf 

PBE; 

deelnemen in de aandeelhouderscommissies 

van vier zgn. 'special purpose'- 

Gerealiseerd 

Essent: 

Er is ambtelijk en/of bestuurlijk deelgenomen aan 

alle aandeelhoudersvergaderingen en 

vergaderingen van de aandeelhouderscommissies 

(AhC) van Enexis, Attero en de vier special 

purpose-vennootschappen. Eveneens is 

deelgenomen aan de vergaderingen van het 

ambtelijk overleg van de betrokken provincies en 

gemeenten, dat is ingesteld ter voorbereiding van 

de genoemde aandeelhouders- en AhCvergaderingen. 

Meer in het bijzonder, is veel tijd en energie 

gestoken in een voorstel tot omvorming van Attero 

207

208 

vennootschappen die zijn opgericht in 

verband met de behartiging van bijzondere 

aandeelhoudersbelangen en -risico's die 

verband houden met de verkoop van het 

productie- en leveringsbedrijf van Essent; 

deelnemen in het bestuur van de stichting 

SESD; 

voorbereiden van besluitvorming in de 

algemene vergaderingen van 

aandeelhouders van de hiervoor genoemde 

operationele en bijzondere 

vennootschappen; 

in voorkomende gevallen uitvoeren van 

besluiten die i.v.m. de statutaire taken en 

bevoegdheden van de hiervoor genoemde 

aandeelhouderscommissies en 

aandeelhoudersvergaderingen zijn 

genomen. 


als aandeelhouder heeft de provincie als 

voornaamste taak de directie te controleren 

en te toetsen op het door haar te voeren 

beleid; 

advisering leden GS in verband met de 

commissariaten bij het Waterbedrijf 


ontwikkeling van projecten in samenwerking 

met het Waterbedrijf Groningen. 

tot een publiek dienstverlener. Omdat bleek dat 

hiervoor bij de betrokken gemeenten onvoldoende 

steun aanwezig was, is dit proces eind 2012 

echter beëindigd. Bestuur en aandeelhouders van 

Attero hebben vervolgens besloten andere 

toekomstopties voor het bedrijf te onderzoeken. 


Er zijn twee projecten ontwikkeld waar naast het 

Waterbedrijf Groningen ook Energy Valley bij 

betrokken is. Het betreft de projecten Warmtenet 

Hoogezand-Sappemeer (haalbaarheidsstudie) en 

Warmtenet Europapark (uitvoeren quickscan en 

de volgende stap het uitwerken van een 

businessanalyse).

Middeleninzet 


Lasten: 




189.101 76.694 629.486 








Totaal lasten 

7.198.165 8.333.540 8.339.460 

7.198.165 8.333.540 8.339.460 

7.387.266 8.410.234 8.968.946 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 83.655.671 14.548.785 14.152.171 


Totaal baten 83.655.671 14.548.785 14.152.171 

Saldo lasten en baten -76.268.406 -6.138.551 -5.183.225 





720101 Deelneming nutsvoorzieningen: 

- rente diverse deelnemingen 8.332.847 14.548.785 -6.215.938 -5.813.401 

- rentekosten deeln. Waterbedr. Groningen 693 693 690 

totaal deelneming nutsvoorzieningen 8.333.540 14.548.785 -6.215.245 -5.812.711 

totaal nutsvoorzieningen 8.410.234 14.548.785 -6.138.551 -5.183.225 


Rente diverse deelnemingen afwijking € 396.614. 

De toegerekende kapitaallasten worden apart behandeld bij de analyse van alle rente- en kapitaallasten. 

209

Productgroepnummer en -naam : 7303 Landbouw en landinrichting (PLG) 



Productverantwoordelijke : Hermse, Hoogerwerf 


De landbouw is een belangrijke sector voor de noordelijke economie. Het belang van onze regio voor de 

ontwikkeling van landen tuinbouw wordt ook door de rijksoverheid onderkend, bijv. in de Nota Ruimte. 

De landbouw is voortdurend op zoek naar mogelijkheden om zich qua inkomen minder afhankelijk te 

maken van de beperkingen van het Europese markt- en inkomensbeleid. 

Voor het grootste deel van de bedrijven in de provincie moeten kansen worden gezocht in versterking, 

verbreding en vernieuwing van de sector. Dierenwelzijn is daarbij een aspect. Door middel van de inzet 

van de instrumenten landinrichting en kavelruil wordt bijgedragen aan versterking van de structuur en 

waar gewenst aan schaalvergroting. 

Wij willen dat Groningen koploper wordt op het gebied van het verder duurzaam ontwikkelen van de 

landbouw. In dat kader willen we onder andere de dialoog aangaan met de sector en de natuur- en 

landschapsorganisaties. In die dialoog kan gezocht worden naar een toekomstgerichte aanpak waarin op 

basis van duurzame concepten gezocht wordt naar een evenwicht tussen de ontwikkelingen in de sector 

en andere belangrijke functies in het landelijk gebied. Onderdeel daarvan is met name een 

kwaliteitssprong in de landbouw, waarin gezonde bedrijfsvoering hand in hand gaat met dierenwelzijn, 

milieu, gezondheid, landschappelijke inpassing en grondgebondenheid. 

Landinrichting is een instrument voor de uitvoering van ons beleid in het landelijk gebied en het 

overgangsgebied van stad en land. Het betreft vooral beleid gericht op de sectoren natuur, landbouw, 

recreatie, landschap en water. De uitvoering wordt ter hand genomen door de Dienst Landelijk Gebied 

(DLG). De provincie stuurt de DLG aan. DLG en provincie stellen daartoe jaarlijks een 

prestatieovereenkomst op. 

Het te ontwikkelen glastuinbouwgebied ten zuiden van de Eemshaven wordt als positief gezien mits dit 

een duurzaam karakter krijgt. In dat gebied zal ook ruimte zijn voor herstructurering van vrijstaande 

glastuinbouwbedrijven. 

Ons beleid is verwoord in het POP, PLG 2007-2013 en ons collegeprogramma. 



1. Innovatie kwaliteitssprong landbouw 

2. Regio van de Smaak 


programma Karakteristiek Groningen, thema Programma Landelijk Gebied (PLG). 

210



Gepland 

Stimuleren van innovatie en verduurzaming van 

de agrarische sector: 

Het ondersteunen en initiëren van 

projectmatige activiteiten die innovatie en 

duurzaamheid in de primaire sector 

stimuleren. Projecten die invulling geven 

aan de kwaliteitssprong naar een duurzame 

en/of biologische landbouw en duurzame 

visserij. 

glastuinbouw: samen met de gemeente 

Eemsmond en Groningen Seaports 

ontwikkelen van duurzame glastuinbouw in 

de gemeente Eemsmond; 

voorbereiden op hervormd GLB vanaf 2014; 

lobby op inhoud van hervormd GLB; 

Agribusiness is een belangrijke sector in de 

provincie Groningen, met name de 

secundaire sector (industriële activiteit) is 

van belang. Er moet gericht worden gewerkt 

aan het faciliteren van de transitie naar een 

biobased economy, met inachtneming van 

verduurzaming en behoud of verbetering 

van ruimtelijke kwaliteit, waarbij wordt 

ingezet op marktgerichte innovatieve 

toepassingen van grondstoffen en 

halffabricaten. 

Gerealiseerd 

Stimuleren van innovatie en verduurzaming van de 

agrarische sector: 

Het jaar 2012 bestond vooral in het teken van de 

voorbereidingen van concrete stappen om de 

innovatie en verduurzaming van de agrarische 

sector te stimuleren. We hebben het budget 

aangewend voor het organiseren van de dialoog 

over de duurzame toekomst van de landbouw en 

voor het voorbereidingstraject naar een Agrodeal 

Noord-Nederland. 

Met de dialoog en de Agrodeal wordt een basis 

gelegd om de komende jaren projecten te 

stimuleren die daadwerkelijk tot sprongen richting 

verduurzaming kunnen leiden. 

De gemeenteraad van Eemsmond heeft het 

Bestemmingsplan Glastuinbouw Eemsmond 

vastgesteld. Deze is vervolgens ter inzage gelegd. 

Gedeputeerde Staten hebben tot medio april 2013 

de tijd hun besluit omtrent goedkeuring bekend te 

maken. 

De lobby met betrekking tot het hervormd GLB is 

in IPO-verband en in SNN-verband voortgezet. In 

dit kader zijn onder meer bijeenkomsten 

georganiseerd voor Kamerleden. 

Medio 2012 is op verzoek van de drie provincies 

het strategieplan Agrifood en Biobased Economy 

Noord-Nederland (2012-16) opgesteld. Dit 

strategieplan is op verzoek van SNN door de 

NOM uitgewerkt tot een projectplan met als 

onderdeel het opzetten van een 

clusterorganisatie. 

In het kader van het Noordelijk Landbouwberaad 

zijn de drie noordelijke provincies samen met 

ketenpartners en belanghebbenden actief bezig 

de strategische agenda voor de landbouw verder 

vorm te geven. Dit traject sorteert voor op de 

invoering van het nieuwe GLB en moet het 

noordelijk antwoord daarop worden. Er is regulier 

overleg tussen de NOM en de drie noordelijke 

provincies over (projecten op) agro & food. 

Daarnaast heeft de Agro & Foodsector aan tafel 

gezeten in het voorbereidingstraject van de 

Agrodeal Noord-Nederland. 

211

Middeleninzet 


Lasten: 




263.574 584.449 394.262 








Totaal lasten 

212 

1.909.820 2.830.109 6.746.584 

145.188 500.000 

1.909.820 2.975.297 7.246.584 

2.173.394 3.559.746 7.640.846 

Baten: 


- rijksbijdragen 571.820 9.332.440 4.512.670 



Totaal baten 571.820 9.332.440 4.512.670 

Saldo lasten en baten 1.601.574 -5.772.694 3.128.176





730301 Grondgebonden landbouw: 

- kavelvergroting/-verbetering (prov.) 400.456 400.456 1.372.279 

- kavelvergroting/-verbetering (rijk) 201.031 201.031 

- lopende verpl. inr. gr. geb. lb. (rijk) 475.302 475.302 

- op peil houden gr. vr. (lm ha) (rijk) 1.033.588 1.033.588 

- FPM A: Landbouw/Landinricht (PLG) 62.000 

- Restant rijksdeel PLG Landbouw 7.455.231 -7.455.231 

totaal grondgebonden landbouw 2.110.376 9.165.151 -7.054.775 1.434.279 

730302 Duurzaam ondernemen: 

- pilots duurz.ondernemen VROM (prov.) 176.709 176.709 271.207 

- pilots duurz.ondernemen VROM (rijk) 167.289 167.289 

- Proj.verst/verbr/vernw landb.(prov.) 343.777 343.777 418.748 

totaal duurzaam ondernemen 687.776 167.289 520.487 689.955 

730303 Innovatie Kwal.sprong landbouw 

- Voorg jaren overige landb (niet PLG) -25.409 -25.409 

- Innov. kwal.sprong landbouw PLG PROV 105.995 105.995 250.000 

- Regio van de Smaak 39.193 39.193 250.000 

- Verst./verbreding/vernieuw. Landbouw 13.367 13.367 87.680 

- FPM A: Landbouw 44.000 44.000 22.000 

totaal innovatie kwal.sprong landbouw 177.145 177.145 609.680 

totaal landbouw en landinrichting (ILG) 3.559.746 9.332.440 -5.772.694 3.128.176 


Voorgaande jaren jaren overige landbouw (niet PLG): afwijking 25.409. 

Vrijval door bij afrekening lager uitgevallen subsidies. 

Innovatieve kwaliteitssprong landbouw: afwijking € 144.055. 

Onderbesteding als gevolg van het volgende: Het zwaartepunt van de bestedingen van dit budget zal 

liggen bij de trajecten ‘dialoog landbouw’ en ‘voorbereiding Agrodeal Noord-Nederland’. Beide trajecten 

hebben een langere looptijd dan aanvankelijk ingeschat. Dit heeft wat de Agrodeal betreft te maken met 

externe en interne processen: val Kabinet en ambtelijke onderbezetting, die inmiddels hersteld is en wat 

de Dialoog betreft met een tussentijdse wijziging van het traject om het meer een dialoog te laten zijn. 

Gevolg is dat deze trajecten pas in 2013 een visie opleveren die een uitwerking krijgen in projecten 

waarvan de uitvoering - en daarmee het zwaartepunt in de investeringen - vooral zal plaatsvinden in de 

periode vanaf 2013, met een piek in 2014-2015. Daarom hebben wij voorgesteld het restant over te 

boeken. 

Regio van de Smaak: afwijking € 210.807. 

Bij de VJN2011 zijn extra middelen beschikbaar gesteld om de ambities in het coalitieakkoord 2011-2015 

te realiseren. Om verschillende redenen is de besteding van de middelen in 2012 achtergebleven maar 

de niet in 2012 bestede middelen zullen ingezet worden naast de middelen voor 2013-2015. Wij hebben 

om die reden voorgesteld het restant over te boeken. 

213

Versterking, verbreding, vernieuwing landbouw: afwijking € 74.313. 

Uitvoering van een aantal (externe) projecten is niet doorgegaan of vertraagd. Dit heeft er toe geleid dat 

een onderschrijding op het budget is ontstaan. De resterende periode bleek te kort om de middelen op 

een andere manier in te zetten. 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Landbouw: afwijking -/- € 22.000. 

Voor het project Geoema was slechts 1 voorschot begroot. Er zijn echter 2 voorschotten uitbetaald. 

Deze overbesteding leidt tot een hogere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De 

middelen waren beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

214

8. Welzijn 



8.0 Welzijn, algemeen 

8001 Ontwikkeling en ondersteuning welzijn 4.263.295 121.092 4.142.203 5.406.024 

8003 Media 9.288.549 9.288.549 9.348.993 

8005 Asielzoekers 99.177 99.177 164.457 


8.1 Educatie 

8101 Stichting Provinciaal Groninger Studiefonds 243.887 243.887 287.114 

8102 Onderwijsbeleid 826.013 32.077 793.936 1.150.037 


8.2 Lichamelijke vorming en sport 

8201 Sportbeleid 459.455 459.455 475.518 


8.3 Kunst en oudheidkunde 

8310 Creatieve netwerken 1.834.816 68.242 1.766.574 2.059.886 

8311 Het verhaal van Groningen 5.158.990 244.222 4.914.768 4.514.259 

8312 Dynamiek in de kunst stad en regio 4.235.999 4.235.999 4.764.062 


8.4 Sociaal-cultureel werk en ontwikkeling 

8401 Bibliotheken 3.305.648 3.305.648 3.384.879 


8.6 Volksgezondheid 

8602 Zorg en hulpverlening 1.237.706 1.237.706 1.340.051 


8.7 Ouderenzorg 

8701 Wonen, welzijn en zorg kwetsbare groepen 550.825 154.875 395.950 310.877 

Totaal functie 8.7 550.825 154.875 395.950 310.877 

8.8 Jeugdhulpverlening 

8801 Jeugdzorg 48.888.097 47.566.144 1.321.953 1.867.317 

8802 Jongerenparticipatie 167.653 167.653 114.876 

49.055.749 47.566.144 1.489.606 1.982.193 


215

216

Productgroepnummer en -naam : 8001 Ontwikkeling en ondersteuning welzijn 

Programma : Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur 

Portefeuillehouder : Besselink 

Productverantwoordelijke : Lander 


Betrokkenheid van mensen bij de samenleving waarin zij wonen is zeer waardevol voor die samenleving 

als geheel. Voor Stad en Ommeland is het zaak dat mensen zich volwaardig lid voelen van de 

samenleving en daarin ook actief participeren. Daarom zal het creatieve vermogen van individuen, 

organisaties, bedrijven en samenwerkingsverbanden zo goed mogelijk worden gestimuleerd. 

Begrippen als zorg voor elkaar, menselijke maat, eigen verantwoordelijkheid en wederzijds respect zijn 

daarbij essentieel. Wij willen initiatieven stimuleren die bijdragen aan zo'n betrokken samenleving. 

Hoewel de eigen verantwoordelijkheden van inwoners van onze provincie niet uit het oog worden 

verloren, zullen mensen die in de knel dreigen te raken zo goed mogelijk worden ondersteund en weer 

op weg geholpen. Ons beleid staat beschreven in de Sociale Agenda 2009-2012. 



1. Onderzoeksfunctie CMO (planbureau) 

2. Participatieprojecten/Voorkomen sociale uitsluiting 


programma Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur, thema Sociaal beleid. 



Gepland 

Uitvoeren gebiedsprogramma's 2011-2012; 

Ondersteunen provinciale steunfuncties 

(uitvoering CMO): 

Steunfunctie mantelzorg: 

- lokale steunpunten mantelzorg en 

coördinatiepunten vrijwillige (terminale 

thuishulp) worden ondersteund conform 

hun behoefte; 

- begrijpelijke informatie en voorlichting 

over mantelzorg voor mantelzorgers en 

voor een breder publiek; 

Steunfunctie vrijwilligerswerk: 

- Platform Maatschappelijk Ondernemen 

Gerealiseerd 

In acht regio's zijn met de betrokken gemeenten 

gebiedsprogramma's voor het sociaal beleid 

uitgevoerd. In totaal waren 55 projecten in 

uitvoering op het terrein van Jeugd, Participatie & 

volksgezondheid en Wonen, welzijn en zorg. De 

projecten zijn door provincie en gemeenten 

gezamenlijk gefinancierd. In maart 2012 hebben 

wij aan PS een rapportage over de voortgang van 

het gebiedsgerichte werken uitgebracht. 

Ondersteunen provinciale steunfuncties 

(uitvoering CMO): 

Steunfunctie mantelzorg: 

- Conform het werkplan van het CMO zijn de 

lokale steunpunten mantelzorg en de 

vrijwillige thuishulp ondersteund, middels 

advies, begeleiding en deskundigheidsbevordering. 

- Middels een periodiek nieuwsbulletin is het 

belang van de mantelzorg voor een breed 

publiek gecommuniceerd. 

Steunfunctie vrijwilligerswerk: 

- Het Platform Maatschappelijk Ondernemen 

217

218 

Groningen (PMOG): vrijwilligerswerk en 

bedrijfsleven worden via het platform 

met elkaar in contact gebracht, waarbij 

bedrijfsleven en vrijwilligersorganisaties 

elkaar versterken; 

- digitale bemiddeling van vraag en 

aanbod in het vrijwilligerswerk via 

www.vrijwilligersgroningen.nl; 

- ondersteuning lokale en regionale 

steunpunten vrijwilligerswerk; 

- organisatie en uitreiking provinciale 

vrijwilligersprijs; 

Steunfunctie minderheden: 

- steunfunctie minderheden: organisaties, 

burgers en professionals die zich 

bezighouden met het 

minderhedenbeleid wisselen expertise 

en ervaringen uit via het provinciaal 

expertisecentrum en provinciale website 

www.multicultureelgroningen.nl kennis; 

Steunfunctie Begeleid Wonen, Leren, 

Werken voor jongeren: 

- bijdragen aan een provinciedekkend 

aanbod, het realiseren van een grotere 

samenhang tussen de diverse regionale 

projecten/initiatieven, het proces 

versnellen en de kwaliteit van de 

projecten/initiatieven verhogen; 

Steunfunctie polarisatie en radicalisering: 

- kennis- en expertise-uitwisseling rond 

het thema polarisatie en radicalisering 

onder jongeren tussen gemeenten en 

betrokken professionele organisaties op 

het terrein van jeugd, welzijn, onderwijs 

en veiligheid; 

- ontwikkeling en uitvoering training 

eerstelijnswerkers met betrekking tot 

het herkennen van signalen van 

radicalisering (onder jongeren); 

Steunfunctie jeugd: 

- realisatie van de regionale aansluiting 

tussen de jeugdzorg, het lokale 

jeugdbeleid en het onderwijs in een 

heeft goed bezochte activiteiten 

georganiseerd (zie www.pmog.nl), zoals de 

Groningse Beursvloer die twee keer is 

gehouden (stad en Hoogezand-Sappemeer). 

Er waren 300 mkb-bedrijven aangesloten. Het 

MVO (Maatschappelijk Verantwoord 

Ondernemen) staat goed in de belangstelling 

van het Groninger bedrijfsleven. 

- De informatieve site 

www.vrijwilligersgroningen.nl heeft een 

provinciale vacaturebank (met bijna 1900 

vacatures) waarbij alle steunpunten zijn 

aangesloten. Via de site kunnen de 

steunpunten bij een veelheid aan informatie 

over zaken rond vrijwilligerswerk. 

- Het Kenniscentrum Vrijwilligerswerk heeft 

ondersteuning geboden bij maatschappelijke 

stages (jongeren) en heeft 

vrijwilligersorganisaties ondersteund. 

- In december 2012 zijn de provinciale 

vrijwilligersprijzen voor de 12 e keer uitgereikt 

in een zeer druk bezochte bijeenkomst. 

Wederom een fors aantal aanmeldingen 

(165), ruime publiciteit voor vrijwilligerswerk 

algemeen en voor de genomineerden en 

winnaars, bijna 2500 internetstemmen en 

bezoeken aan de provinciale website. 

Steunfunctie minderheden: 

- Er zijn 15 organisaties aangesloten bij het 

netwerk. Het netwerk heeft gezorgd voor 

periodieke informatie- en expertiseuitwisseling, 

backoffice bij vragen via de 

website www.multicultureelgroningen.nl. 

- Netwerkbijeenkomsten conform planning, 

evenals uitgifte (digitale) nieuwsbrieven en 

onderhoud/beheer van de website 

www.multicultureelgroningen.nl 

Steunfunctie Begeleid Wonen, Leren, Werken 

voor jongeren: 

- In Delfzijl is een project begeleid wonen 

gerealiseerd, in Oost-Groningen is 

ondersteuning geboden bij 4 projecten. Er zijn 

diverse informatiebijeenkomsten gehouden en 

er wordt goed gebruik gemaakt van het 

informatieaanbod. 

Steunfunctie polarisatie en radicalisering: 

- In december 2012 heeft een Noordelijke 

Expertmeeting over social media 

plaatsgevonden met diverse workshops voor 

beleidsmakers, bestuurders en 

beroepskrachten (ruim 100 deelnemers). 

- Training eerstelijnswerkers heeft 

plaatsgevonden conform planning. 

Steunfunctie jeugd: 

- Het CMO Groningen biedt in opdracht van de 

provincie Groningen ondersteuning aan 

gemeenten en het onderwijs om regionale

provinciedekkende structuur, samen 

met de ROGO's (regionale overleggen 

gemeenten en onderwijs); 

Aanvragen van Europese subsidies: 

- het aanvragen van Europese subsidies 

op het terrein van onderwijs/zorg/ 

kwetsbare 

groepen/leefbaarheid/minderheden. 

Subsidiëren Noordbaak (voorheen COS 

Groningen) om mondiale bewustwording 

en het begrip voor (internationale) 

duurzaamheid onder de Groningers te 

vergroten. Noordbaak voert diverse 

activiteiten uit op basis van een door ons 

goedgekeurd werkplan. Het beleidsterrein 

stopt na 31 december 2012. 

aansluiting te bewerkstelligen. In 2012 heeft 

het CMO in de verschillende regio’s met 

bestuurders van gemeenten en onderwijs de 

samenwerking tussen beide partners 

gestimuleerd en gestructureerd. De 

ondersteuning door het CMO is per december 

2012 beëindigd. De verdere borging en 

uitwerking van de regionale aansluiting op het 

gebied van onderwijs en jeugdzorg worden nu 

door de verantwoordelijke partners van de 

gemeenten en het onderwijs opgepakt. 

Aanvragen van Europese subsidies: 

- CMO heeft voor vijf projecten een Europese 

subsidie gekregen (stand 31 december 2012). 

Het totaal aan toegekende subsidies in 2012 

is € 1.463.565. De Europese subsidies 

hebben betrekking op aansluiting Onderwijs/ 

arbeidsmarkt, het stimuleren van 

vrijwilligerswerk, het stimuleren van 

kleinschalig ondernemerschap in het landelijk 

gebied, participatie/integratie van allochtonen 

en het voorkomen van polarisatie en 

radicalisering van jongeren. De projecten zijn 

provinciegrens overstijgend. 

Ruim 60% (€ 889.662) van de toegekende 

subsidiegelden wordt besteed in de provincie 

Groningen 

PS hebben besloten de subsidie aan Stichting 

Noordbaak te verlengen tot en met 2015 voor een 

bedrag van € 35.000 per jaar. 

In 2012 is er veel aandacht uitgegaan naar de 

financiële situatie, omdat 2011 met een tekort 

werd afgesloten. Wij hebben als eenmalige 

financiële injectie een bedrag van € 30.000 

gereserveerd. Hiervan is in 2012 een bedrag van 

€ 15.000 toegekend. De financiële situatie van 

Noordbaak is in de loop van het jaar aanzienlijk 

verbeterd. 

219

Middeleninzet 


Lasten: 




553.090 472.327 487.920 








Totaal lasten 

220 

3.235.866 3.655.974 4.668.104 

134.993 250.000 

3.235.866 3.790.967 4.918.104 

3.788.956 4.263.295 5.406.024 

Baten: 





Totaal baten 180.413 121.092 






800101 Ontwikkelingsinstituut: 

- CMO 1.837.700 1.837.700 1.837.700 

totaal ontwikkelingsinstituut 1.837.700 1.837.700 1.837.700 

800103 Overige (incidentele) initiatieven: 

- Vgj. Incidentele subsidies welzijn -776 -776 

- incidentele subsidies/activiteiten 86.808 86.808 182.700 

- flexibel budget welzijn 74.000 74.000 175.000 


totaal overige (incidentele) initiatieven 160.032 160.032 357.700

800104 Gebieden: 

- Gebiedsgericht werken 15.341 15.341 38.947 

- Marum, Leek, Zuidhorn en Grootegast 74.522 74.522 201.620 

- Hoogezand-Sappemeer en Slochteren 347.014 

- Veendam, Pekela's en Menterwolde 328.616 328.616 299.048 

- Delfzijl, Appingedam en Loppersum 124.500 34.840 89.660 156.499 

- Stadskanaal en Vlagtwedde 299.014 299.014 299.014 

- Groningen, Ten Boer en Haren 139.946 139.946 270.204 

- W.schoten, R.land, Scheemda en B.wedde 186.000 4.568 181.432 245.506 

- Eemsm., De Marne, Bedum en Winsum 195.000 54.568 140.432 182.067 

- Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing 172.025 172.025 260.589 

- afwikkeling voorgaande jaren -4.905 27.117 -32.022 

totaal gebieden 1.530.058 121.092 1.408.966 2.300.504 

800111 Mondiale bewustwording: 

- subsidie COS 79.200 79.200 79.200 

totaal mondiale bewustwording 79.200 79.200 79.200 

800113 Armoedebeleid: 

- armoedebeleid 48.984 48.984 93.000 

totaal armoedebeleid 48.984 48.984 93.000 

800114 Part. Proj minder kansen 

- Subsidie instellingen 105.000 105.000 160.000 

- Krediet Participatieprojecten 29.993 29.993 90.000 

totaal part. Projecten minder kansen 134.993 134.993 250.000 

totaal ontw. en onderst. welzijnsbeleid 4.263.295 121.092 4.142.203 5.406.024 


Lasten 

Incidentele subsidies/activiteiten: afwijking € 95.892 

Er is sprake van onderbesteding, omdat er onvoldoende geschikte projectvoorstellen voor subsidiëring in 

aanmerking kwamen. 

Flexibel budget welzijn: afwijking € 101.000 

Op het budget van € 175.000 is daadwerkelijk € 74.000 gerealiseerd. 

Er zijn minder projecten gestart in het kader van dit budget. Het restantbudget valt vrij naar de algemene 

middelen. 

Afwikkeling voorgaande jaren gebieden: afwijking € 4.905 

Bovenstaande afwijking is veroorzaakt door gerealiseerde vrijval op een in voorgaande jaren verleende 

subsidie. 

Nieuwe gebieden (Gebied 1 t/m 8 incl. gebiedsgericht werken): afwijking € 770.446 

Voor 8 gebieden zijn gebiedsprogramma's 2009/2010 opgesteld. De programma’s hebben met ingang 

van 2011 een vervolg in de gebiedsprogramma's 2011/2012. Met de vaststelling van de Sociale Agenda 

2009-2012 is op het gebied van welzijn met de gemeenten een afspraak voor 4 jaar gemaakt. 

221

De middelen die binnen deze beleidsperiode worden ingezet zijn in principe gelabeld aan het 

beleidsplan. Er is sprake van cofinanciering tussen provincie en gemeenten. De bijdragen van 

gemeenten zijn ter dekking van de bestedingen gebruikt en het meerdere of mindere naar de balans 

geboekt. In de verschillende gebieden wordt rekening gehouden met het gegeven dat de middelen die in 

2012 nog niet zijn ingezet voor 2012 beschikbaar blijven, zodat projecten kunnen doorlopen. Voorgesteld 

wordt om het restantbedrag over te boeken naar 2012. 

Innovatiebudget Stedelijke Vernieuwing: afwijking € 88.564. 

Met de vaststelling van de Sociale Agenda 2009-2012 is op het gebied van welzijn met de gemeenten 

een afspraak voor 4 jaar (de periode 2009 tot en met 2012) gemaakt. De middelen die binnen deze 

beleidsperiode worden ingezet zijn in principe gelabeld aan het beleidsplan. De restant middelen zullen 

niet meer worden overgeboekt aangezien de projectperiode in 2012 afloopt. 

Armoedebeleid: afwijking € 44.016 

In 2012 zijn er minder subsidieaanvragen geweest dan verwacht. Dit heeft geleid tot de onderschrijding. 

Subsidie instellingen: afwijking € 55.000 

Het Jeugdsportfonds (JSF) ontvangt in de periode 2012 tot en met 2015 jaarlijks een subsidie van 

€ 25.000 uit het krediet Participatieprojecten. In 2012 zijn eerdere subsidies aan het JSF vastgesteld en 

afgerekend, maar door een miscommunicatie is het definitieve werkplan 2012 pas laat ingediend en 

bleek het niet meer mogelijk om de subsidie voor 2012 ook in dat boekjaar te formaliseren. 

De activiteiten zijn echter wel in 2012 uitgevoerd en de organisatie heeft conform de begroting kosten 

gemaakt in 2012. Voorgesteld wordt een bedrag € 25.000 over te boeken naar 2013 ter dekking van de 

in 2012 gemaakte kosten. De resterende onderbesteding is veroorzaakt door minder aanvragen in 2012. 

Participatieprojecten: afwijking € 60.700 

Er is sprake van onderbesteding, omdat er onvoldoende geschikte projectvoorstellen voor subsdiëring in 

aanmerking kwamen. 

222

Productgroepnummer en -naam : 8003 Media 





Conform artikel 107 Mediawet is het provinciebestuur verantwoordelijk voor minstens één regionale 

omroep in de provincie zodanig dat een kwalitatief hoogwaardige programmering mogelijk is en 

continuïteit van de bekostiging gewaarborgd is op het voorzieningenniveau van het jaar 2004. 

In Groningen verzorgt RTV Noord de programmering. Het betekent dat RTV Noord zelf verantwoordelijk 

is voor de programmering. 



Gepland 

Subsidiëring van RTV Noord. 

Bewaken financiële positie RTV Noord 

waarbij het rapport Professionalisering 

Subsidierelaties leidend is. De maatregelen 

die RTV Noord treft in het kader van 

kostenreductie hebben een positieve 

invloed op het eigen vermogen, liquiditeit en 

risicoreserve. 

Volgen ontwikkelingen mogelijk nieuwe 

Mediawet. 

Gerealiseerd 


Financiële positie RTV Noord: financieel gezond, 

in het kader van RPS beoordeeld met èèn ster. 

Bezwaarprocedure van RTV Noord tegen 

voorgenomen besluit te bezuinigen per 2013. 

Beroepprocedure van RTV Noord tegen 

voorgenomen besluit te bezuinigen per 2013. 

Landelijke ontwikkelingen zijn gevolgd. In het 

regeerakkoord is voorzien in een recentralisatie 

van de regionale media per 2014. 

223

Middeleninzet 


Lasten: 




26.598 46.749 107.193 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

224 

8.968.300 9.241.800 9.241.800 

8.968.300 9.241.800 9.241.800 

8.994.898 9.288.549 9.348.993 






800301 Regionale omroep: 

- subsidie regionale omroep mediaplan 4.386.900 4.386.900 4.386.900 

- subsidie regionale TV 4.762.600 4.762.600 4.762.600 

- productiefonds 92.300 92.300 92.300 

totaal regionale omroep 9.241.800 9.241.800 9.241.800 

totaal media 9.288.549 9.288.549 9.348.993

Productgroepnummer en -naam : 8005 Asielzoekers 





Provinciaal asielzoekersbeleid. In samenwerking met gemeenten, COA, organisaties en instellingen op 

het terrein van vluchtelingen en asielzoekers een bijdrage leveren aan een adequate opvang en zinvol 

verblijf van asielzoekers in de provincie Groningen. 



Gepland 

in samenwerking met het COA en de 

gemeenten zorgen voor adequate opvang 

van asielzoekers in de provincie Groningen; 

een bijdrage leveren aan projecten, gericht 

op participatie en zinvol verblijf van 

asielzoekers in de provincie Groningen, 

ongeacht de duur van het verblijf. 

Gerealiseerd 

De gemeenten hebben deze taak uitgevoerd. De 

provincie is hierbij niet in actie gekomen. 

Er zijn bijdragen verstrekt aan diverse projecten, 

zoals aan Stichting Sterke Verhalen (onderwijs), 

Vluchtelingenwerk Noord Nederland (Nooit te oud 

om te integreren en Toekomst in Perspectief), 

Stichting de Vrolijkheid (Verbinden & Verbeelden 

en Kleurrijk buffet) en Muziek in Pekela. 

225

Middeleninzet 


Lasten: 




39.019 34.726 76.157 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

226 

68.150 64.451 88.300 

68.150 64.451 88.300 

107.169 99.177 164.457 






800501 Asielzoekers: 

- asielzoekersbeleid, incl. convenant 66.818 66.818 88.300 


totaal asielzoekers 64.451 64.451 88.300 

totaal asielzoekers 99.177 99.177 164.457 


Lasten 

Afwikkeling voorgaande jaren Asielzoekersbeleid: afwijking € 2.367 

De afwijking heeft betrekking op vrijval van in voorgaande jaren aangegane verplichtingen en subsidies 

Asielzoekersbeleid: afwijking € 21.482 

In 2012 is een aantal projecten vrij laat ingediend, waardoor de uitvoering een doorlooptijd heeft in 2013. 

Als gevolg van de geldende beleidsregels zijn de kosten voor deze projecten deels gedekt uit 2012 en 

deels uit 2013. Daardoor rust er nu een verplichting van ruim € 22.666 op het budget van 2013 en is er 

een onderbesteding van € 21.482 op het budget van 2012

Productgroepnummer en -naam : 8101 Stichting Provinciaal Groninger Studiefonds 





De provincie Groningen kent een groep inwoners die een inkomen heeft rond het bijstandsniveau of 

lager. Deze mensen kunnen moeilijk de kosten dragen voor zichzelf of die van hun kinderen voor een 

opleiding en/of de daarbij behorende reiskosten. De stichting Provinciaal Groninger Studiefonds verstrekt 

- onder voorwaarden - in dergelijke gevallen een financiële bijdrage in de genoemde uitgaven. Dit, tenzij 

men hiervoor recht heeft op financiering van een andere instantie (bijvoorbeeld via het kindgebonden 

budget van de Belastingdienst en/of de DUO). Normaliter bedraagt een tegemoetkoming 50% van de 

totale kosten. De maximumbijdrage is € 1.500 per persoon per jaar. De bijdragen zijn een gift. 

Alle Groninger gemeenten, uitgezonderd de gemeente Groningen, dragen jaarlijks een bedrag per inwoner 

bij aan het fonds. De provincie Groningen verdubbelt de gemeentelijke bijdragen. 

Het doel van het studiefonds is ervoor te zorgen dat ook de inwoners van de provincie Groningen met 

een laag inkomen kunnen kiezen voor het onderwijs dat het beste bij hen past. 

Alle inwoners van de provincie Groningen kunnen een beroep doen op het fonds. Dit geldt niet voor 

inwoners van de gemeente Groningen. 

Daarnaast ontvangen mbo-leerlingen onder de 19 jaar, die een voltijd opleiding volgen en die volgens de 

normen van het studiefonds in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de helft van de 

reiskosten, van de provincie Groningen nog eens 50% van de reiskosten, zodat zij gratis kunnen reizen 

totdat zij hun OV-kaart krijgen. 

Deze provinciale regeling geldt ook voor leerlingen die in de gemeente Groningen wonen. Deze krijgen 

daarmee de helft van hun reiskosten vergoed. 

De regeling is ingegaan per 1 januari 2009 en ondergebracht bij het studiefonds. 



Gepland 

afhandelen van de binnengekomen 

aanvragen om financiële ondersteuning in 

de opleidingskosten en/of de daarbij 

horende reiskosten incl. de aanvullende 

provinciale bijdrageregeling; 

de Stichting Provinciaal Groninger 

Studiefonds en de aanvullende provinciale 

regeling voor mbo-leerlingen tot 19 jaar 

onder de aandacht brengen van zoveel 

mogelijk relevante partijen. 

Gerealiseerd 

Gegevens over 2011/2012: 

aantal aanvragen: 375; 

aantal toegekende bijdragen: 244; 

totaal toegekend bedrag: € 144.587. 

Van dit totaalbedrag is € 51.904 namens de 

provincie toegezegd aan voltijd mbo-leerlingen als 

aanvulling op hun reiskosten. 

Het studiefonds zorgt er gedurende elk curriculum 

voor dat de gemeenten en alle relevante 

organisaties en instellingen op de hoogte zijn van 

de actuele informatie. Via de website, 

advertenties, de gemeenten en voornoemde 

organisaties krijgen potentiële aanvragers het 

Studiefonds onder ogen. 

227

Middeleninzet 


Lasten: 




88.988 136.630 179.614 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

228 

106.666 107.257 107.500 

106.666 107.257 107.500 

195.654 243.887 287.114 






810101 Studiefonds: 

- subsidies studiefonds 107.257 107.257 107.500 

totaal studiefonds 107.257 107.257 107.500 

totaal studiefonds 243.887 243.887 287.114

Productgroepnummer en -naam : 8102 Onderwijsbeleid 


Portefeuillehouder : van Mastrigt, Besselink 

Productverantwoordelijke : Raghoebar 


Het provinciale onderwijsbeleid is voor de periode 2009-2012 geïntegreerd in het Beleidskader Jeugd 

2009 - 2012, onder het hoofdstuk versterking voorliggende voorzieningen. Voor een belangrijk deel 

krijgen de doelstellingen, zoals verwoord in het Beleidskader Jeugd, vorm in de gebiedsprogramma's 

sociaal beleid. Een deel van het beleid behoeft echter een provinciale aanpak. Deze thema's zijn 

uitgewerkt in de beleidsnotitie Onderwijs. Voor deze productbegroting wordt de indeling van deze notitie 

gevolgd. 

De doelstellingen van het gevoerde beleid van de afgelopen jaren blijven in deze periode van kracht, met 

als verschil dat de nadruk meer is komen te liggen op het verbeteren van de aansluiting tussen zorg en 

onderwijs en op de doorlopende onderwijscarrière. De aansluiting tussen zorg en onderwijs is actueel 

geworden door het project Zorg voor Jeugd Groningen (verwijsindex en Centra voor Jeugd en Gezin) en 

door de ontwikkeling van Passend Onderwijs binnen het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het 

speciaal onderwijs, en met de aansluiting daarvan met het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). 

In dit verband vinden partijen (bestuurlijk platform jeugd, het primair onderwijs en voortgezet onderwijs, 

de REC's 2, 3 en 4) elkaar in het afstemmingsoverleg Passend Onderwijs - Zorg voor Jeugd Groningen 

regelmatig. 

Sinds het verschijnen van het Beleidskader Jeugd zijn er nieuwe ontwikkelingen die onze inzet op 

onderwijs extra bevestigen. In 2011 lopen een aantal projecten in het kader van het kwaliteitsakkoord die 

gericht zijn op kwaliteitsverbetering van het basisonderwijs af. De resultaten van deze projecten komen in 

2012 beschikbaar. 

Daarnaast worden in de provincie Groningen de spreiding en bereikbaarheid van de 

onderwijsvoorzieningen beïnvloed door de ijle bevolkingsstructuur - met uitzondering van de stedelijke 

gebieden - en de voorspelde demografische ontwikkelingen, waardoor in grote delen van onze provincie 

de bevolkingsomvang zal krimpen. Op dit moment worden kleine scholen voor basisonderwijs al in hun 

voortbestaan bedreigd en zijn oplossingen nodig in dunbevolkte gebieden. In het Experiment 

geïntegreerde kindvoorziening op het Groninger platteland werken provincie, gemeenten, 

schoolbesturen, peuterspeelzaalorganisaties en kinderopvang samen aan een nieuwe vorm van 

complete kindvoorziening waar kwaliteit voorop staat. 



1. Nieuw beleidskader Jeugd (o.a. warme overdracht jeugdzorg) 


programma Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur, thema Jeugd. 



Gepland 

Aansluiting zorg en onderwijs: 

De zorgstructuur binnen het onderwijs sluit 

goed aan op de Centra voor Jeugd en 

Gezin. 

Gerealiseerd 

Aansluiting zorg en onderwijs: 

In 2012 zijn er diverse afstemmingsoverleggen 

Passend Onderwijs – Zorg voor Jeugd Groningen 

georganiseerd. In dit bestuurlijke 

afstemmingsoverleg worden de ontwikkelingen 

van de verschillende verandertrajecten op het 

229

Door de heroverweging op de wet Passend 

onderwijs hebben schoolbesturen een 

wettelijke zorgplicht samen met de 

samenwerkings-verbanden WSNS (Weer 

Samen Naar School) en het speciaal 

onderwijs voor de passende doorlopende 

leer- en zorglijn van alle leerlingen. 

Binnen het afstemmingsoverleg Passend 

Onderwijs - Zorg voor Jeugd Groningen 

vinden het bestuurlijk platform jeugd, het 

bevoegd gezag van het primair onderwijs en 

voortgezet onderwijs, de REC's 2, 3 en 4 

elkaar. 

Kwaliteit onderwijs: 

Het aantal zeer zwakke en zwakke scholen 

daalt, ondanks de inspanningen van 

schoolbesturen voortvloeiend uit het 

Kwaliteitsakkoord, echter niet zo snel als 

verwacht. De verwachting is dat, ondanks 

de ondernomen acties en inspanningen van 

schoolbesturen, de beoogde doelstellingen 

van het Kwaliteitsakkoord niet behaald 

zullen worden (onder voorbehoud van het 

feit dat de inspectie met haar bezoeken 

geen rekening houdt met 

kwaliteitsverbetertrajecten). Conform motie 

8 van PS d.d. 29 juni 2011 bij de vaststelling 

van de Voorjaarsnota 2011 zal een 

onderzoek uitgevoerd worden om te 

achterhalen waarom de afname van zwakke 

en zeer zwakke scholen in onze provincie 

achterblijft ten opzichte van Drenthe en 

Friesland. Bij dit onderzoek wordt tevens 

gekeken of er goede voorbeelden uit 

Friesland en Drenthe zijn die op korte 

termijn ook in Groningen zijn te 

implementeren. Ook wordt gekeken of 

sterke scholen gestimuleerd kunnen worden 

om minder sterke scholen op sleeptouw te 

nemen. Op basis van dit onderzoek wordt 

een plan van aanpak opgesteld orn het 

aantal zwakke en zeer zwakke scholen te 

verminderen. Uitvoering daarvan valt binnen 

het nieuwe beleidskader Jeugd. 

Voorkomen voortijdig schoolverlaten: 

Het provinciaal actieplan voortijdig 

230 

terrein van onderwijs en jeugd besproken en op 

elkaar afgestemd. 

De Wet passend onderwijs regelt de invoering van 

passend onderwijs. De Eerste Kamer heeft de wet 

op 9 oktober 2012 aangenomen. De invoering van 

de Wet passend onderwijs vindt gefaseerd plaats. 

Oorspronkelijk was de planning om passend 

onderwijs vanaf 1 augustus 2013 in werking te 

laten treden. Er is één jaar extra tijd genomen 

voor de invoering van passend onderwijs. Dit 

betekent dat passend onderwijs in werking treedt 

vanaf 1 augustus 2014. En op 1 november 2013 

moet de bestuurlijke inrichting (rechtspersoon) 

van de samenwerkingsverbanden zijn vastgesteld. 

Op 27 september 2012 is er een bestuurlijke 

bijeenkomst geweest in Veendam met 

bestuurders en beleidsmedewerkers vanuit het 

onderwijs, gemeenten en de provincie waar beide 

partijen, ‘het onderwijs’ en ‘de gemeenten’, 

elkaars denkrichtingen kunnen volgen om 

afstemming te realiseren. Uitkomst van deze 

bijeenkomst is dat er een ambtelijke en 

bestuurlijke werkgroep Passend Onderwijs - Zorg 

voor Jeugd is geformeerd die met varianten voor 

samenwerking in de toekomst komt. 

Kwaliteit onderwijs: 

Begin 2012 is een onderzoek uitgevoerd naar de 

oorzaken van het achterblijven van 

kwaliteitsverbetering van het basisonderwijs in 

Groningen, ten opzichte van de provincies 

Drenthe en Friesland. 

In april 2012 is dit rapport opgeleverd en hebben 

wij Provinciale Staten over de uitkomsten van dit 

onderzoek geïnformeerd. 

De uitkomsten van het onderzoek hebben 

voldoende aanknopingspunten geboden om als 

basis te dienen voor een volgens 

kwaliteitsakkoord basisonderwijs. 

Op 2 juli 2012 is het kwaliteitsakkoord 

basisonderwijs provincie Groningen 2012 – 2014 

door alle schoolbesturen voor primair onderwijs in 

de provincie Groningen ondertekend, ook heeft 

het Rijk en de provincie het kwaliteitsakkoord 

ondertekend. 

In dit kwaliteitsakkoord spannen we ons in om de 

kwaliteit van het basisonderwijs in de provincie 

Groningen verder te verbeteren en een finale 

kwaliteitsslag te bewerkstelligen. 

In juli 2012 is het kwaliteitsakkoord in uitvoering 

genomen en zijn wij begonnen met het verlenen 

van subsidies aan schoolbesturen voor 

kwaliteitsverbeteringtrajecten. In november 2012 

heeft het eerste, door de provincie 

georganiseerde, voortgangsoverleg 

plaatsgevonden met alle deelnemers aan het 

kwaliteitsakkoord. 

Voorkomen voortijdig schoolverlaten: 

Zie productgroep 7103.

schoolverlaters (vsv) is met succes 

afgerond. Inmiddels is er een convenant II 

vsv opgesteld. Hoewel wij formeel geen 

partij zijn in dit convenant sluiten de 

doelstellingen van het convenant naadloos 

aan bij de acties uit het provinciaal actieplan 

vsv. De omvang van de reductie van het 

vsv-ers in het schooljaar 2011-2012 is 

vastgesteld ten opzichte van het aantal vsvers 

in het schooljaar 2005-2006. 

Aanvankelijk zou het landelijke 

actieprogramma 'Aanval op de uitval' in 

2011 aflopen, maar dit programma wordt 

gecontinueerd tot minimaal 2015. Het 

ministerie van OCW heeft de ambitie om in 

2016 het aantal vsv-ers terug te dringen 

naar in totaal 25.000. 

Registratie, monitoring en demografie: 

De jeugd- en onderwijsmonitor is verbreed 

tot een brede jeugdmonitor waar de 

onderwijspositie van jongeren onderdeel 

vanuit maakt. 

Wij hebben school- en gemeentebesturen 

ondersteund om in samenwerking een 

verantwoord aanbod van jeugd- en 

onderwijsvoorzieningen in stand te houden. 

Gemeenten, schoolbesturen, 

peuterspeelzalen en 

kinderopvangorganisaties in Noord- 

Groningen en de provincie werken samen in 

het experiment geïntegreerde 

kindvoorziening op het Groninger 

platteland. Binnen het experiment willen we 

tot oplossingen komen voor de reeds 

merkbare effecten van bevolkingsdaling op 

het primair onderwijs en een compleet 

aanbod van kindvoorziening te kunnen 

bieden. 

In 2012 gaan we verder met de uitwerking 

van de geïntegreerde kindvoorziening in 

Noord-Groningen en rollen we de resultaten 

uit naar de andere krimpgebieden in onze 

provincie. 

Registratie, monitoring en demografie: 

In december 2012 is de jeugdmonitor verschenen. 

Onderwijs is onderdeel van deze monitor. 

In het kader van de Reserve Leefbaarheid 

Krimpgebieden ondersteunen wij het project 

‘Kennisplatform kindvoorzieningen Noord- 

Groningen’ en nemen wij, op verzoek van de 

gemeenten, actief deel aan dit project. 

Het experiment geïntegreerde kindvoorzieningen 

op het Groninger platteland is in februari 2012 

beëindigd middels het opleveren van een 

eindrapportage. 

231

Middeleninzet 


Lasten: 




65.005 195.338 296.690 








Totaal lasten 

232 

1.090.699 289.984 428.347 

340.690 425.000 

1.090.699 630.674 853.347 

1.155.704 826.013 1.150.037 

Baten: 





Totaal baten 58.082 32.077 

Saldo lasten en baten 1.097.622 793.936 1.150.037 





810201 Onderwijsbeleid: 


- beroepsgericht onderwijs (incl. (V)MBO) 82.248 11.342 70.906 94.700 

- kwaliteitsfonds basisonderwijs 38.775 38.775 38.775 

- experiment geïntegreerde kindvoorz 20.735 20.735 


- Kwaliteitsakkoord Basisschoolonderwijs 493.801 493.801 616.000 

totaal onderwijsbeleid 630.674 32.077 598.597 853.347 

totaal onderwijsbeleid 826.013 32.077 793.936 1.150.037


Lasten 

Afwikkeling voorgaande jaren onderwijsbeleid: afwijking € 4.884 

De afwijking heeft betrekking op vrijval van in voorgaande jaren aangegane verplichtingen en subsidies. 

Beroepsgericht onderwijs: afwijking € 12.452 

De dekking is verantwoord bij de baten. 

Experiment geïntegreerde kindvoorziening: afwijking -/- € 20.735 

Het experiment is een meerjarenproject (t/m 2012) en maakt onderdeel uit van het Provinciaal Actieplan 

Bevolkingsdaling Groningen, waarbij gemeenten en het ministerie van OCW bijdragen in het project. 

De dekking is verantwoord bij de baten. 

FPM C: Onderwijsbeleid: afwijking € 103.872 

De afwijking is het gevolg van een te positief ingeschat kasritme op projecten. De middelen blijven 

beschikbaar binnen de reserve Provinciale Meefinanciering. 

Kwaliteitsakkoord Basisonderwijs: afwijking € 122.199 

Het betreft een meerjarig krediet in het kader van een akkoord met schoolbesturen en het Rijk waarover 

GS reeds heeft besloten. Op 26 september 2012 is middels een substitutie besloten een krediet van 

€ 191.000 beschikbaar te stellen voor de kwaliteit van het basisonderwijs. Op grond van bovenstaande 

was het moeilijk om een inschatting te maken van hoeveel subsidie er dit jaar verleend zou worden, dit 

was afhankelijk van de aanvragen die in 2012 binnen zouden komen. Voorgesteld wordt het restant 

krediet over te boeken naar 2013. 

Baten 

Beroepsgericht onderwijs: afwijking € 12.452 

De baten zijn ter dekking van de niet begrote inkomsten op dit krediet. 

Experiment geïntegreerde kindvoorziening: afwijking € 20.735 

De baten zijn ter dekking van de niet begrote inkomsten op dit krediet. 

233

Productgroepnummer en -naam : 8201 Sportbeleid 





We willen ons inzetten om de provinciale basisinfrastructuur op het gebied van sport in stand te houden. 

Hierbij ligt het accent op het verbinden van partijen binnen en buiten de sport en het bieden van een 

platform voor de sport. Daarnaast spannen we ons in om het sportaanbod zo veel mogelijk te behouden 

in de krimpgebieden. En we richten ons bij het sportaanbod ook op kwetsbare doelgroepen, zoals 

gehandicapten. 

Onze rol ligt op het vlak van regievoering, coördinatie, het nemen van initiatief of het leggen van 

verbindingen. Dit alles moet bijdragen aan actieve, gezonde en sociaal sterke inwoners en een 

aantrekkelijke provincie. 

Meer dan voorheen zullen we ons richten op sport op bovenlokaal of provinciaal niveau. Dit betekent dat 

we ons terugtrekken uit het gemeentelijke domein en geen ondersteuning meer geven aan de 

verenigingsondersteuning of andere gemeentelijke projecten en activiteiten, zoals Buurt-Onderwijs- 

Sport-projecten. 



Gepland 

Ondersteunen sportplein, dat per 1 januari 

2012 operationeel moet zijn. 

Het faciliteren van regionale initiatieven in 

krimpgebieden in relatie tot sport en 

sportvoorzieningen. In de krimpregio's komt 

ook de sport onder druk te staan, 

bijvoorbeeld op het vlak van vrijwilligers, 

sportaccommodaties, ledenaantallen, etc. 

Ondersteuning van de gehandicaptensport; 

minimaal behoud van het sportaanbod voor 

mensen met een beperking. 

Het ondersteunen en stimuleren van 10 

sportevenementen op het gebied van sport 

en bewegen; Sportevenementen dragen bij 

aan een n promotionele en economische 

impuls voor de krimpregio's, worden ook 

ondersteund. 

Het mede ondersteunen van talenten 

(jeugd) als het gaat om topsport 

(topsportontwikkeling); 

234 

Gerealiseerd 

Sportplein: Vanaf mei 2012 hebben de 9 partners 

zich gecommitteerd aan Sportplein Groningen en 

zijn werkgroepen (op basis van 8 thema’s) 

opgestart. In november is Sportplein Groningen 

en het digitaal voorportaal, 

www.sportpleingroningen.nl gelanceerd. 

Sport & Krimp: In 2012 zijn geen subsidies vanuit 

Reserve leefbaarheid en Krimp gehonoreerd. 

Aangepaste sport: Inzet subsidie Huis voor de 

sport Groningen op beleidsadvies, stimulering, 

evenementen, loket- en netwerkfunctie. Daarnaast 

is geanticipeerd op (aanscherping) provinciale rol, 

door loket en netwerkfunctie te borgen en 

overdracht advies, stimulering en evenementen 

naar gemeenten/(lokale) partners. Sportloket 

UMCG is operationeel (2 e jaar). 

Evenementen: In 2012 zijn 7 sportevenementen 

en 2 combi-evenementen (sport/cultuur) 

gesubsidieerd. 

Talent- en kernsportontwikkeling: In totaal zijn 

238 talenten uit Groningen met een NOC*NSF/ 

Topsport Noord (steunpunt) talentstatus

De talentontwikkeling heeft een uitstraling 

op de breedtesport (én topsport) en zet 

mensen aan te gaan sporten of te blijven 

sporten. De nadruk ligt op de sporten 

volleybal, basketbal en korfbal. 

Er wordt gestreefd om circa 75 Groninger 

talenten te ondersteunen. Voor de uivoering 

wordt het Topsport Steuncentrum Noord 

ingeschakeld. 

Uitvoering geven aan het Olympisch Plan of 

de Noordelijke Olympische Beweging, 

samen met andere partijen. 

Ondersteunen van seniorensport/Meer 

Bewegen voor Ouderen, welke wordt 

uitgevoerd door het Huis voor de Sport 

Groningen. Het resultaat moet zijn dat meer 

ouderen gaan sporten én blijven sporten. 

Daarnaast moet er in 2012 duidelijk worden 

hoe de overdracht aan andere partijen is 

geregeld, aangezien de provincie vanaf 1 

januari 2013 deze activiteit niet meer 

ondersteunt. 

Middeleninzet 

ondersteunt, waarvan 10 korfbal-, 35 basketbal- 

en 24 volleybaltalenten. Circa de helft hiervan 

heeft een ‘belofte talent' status, dit zijn meestal 

12- tot 15-jarigen. 

Het nieuwe kabinet heeft een eventuele bijdrage 

voor het naar Nederland halen van de Olympisch 

spelen ingetrokken. De ambities van het 

Olympisch plan blijven wel overeind. Voor de 

noordelijke samenwerking betekent dit blijvende 

inzet op de thema’s talentontwikkeling, kennis 

delen en evenementen. Met de realisatie van 

Sportplein Groningen is hiervoor een belangrijke 

stap gezet. 

Inzet subsidie Huis voor de sport Groningen op 

kadervorming, advies en voorlichting, 

(door)ontwikkeling sportaanbod en netwerkfunctie. 

Advies, stimulering, kadervorming seniorensport is 

overgedragen aan gemeenten/lokale partners. 

Huis voor de sport Groningen borgt de loket- en 

netwerkfunctie binnen sportplein Groningen. 


Lasten: 




128.089 143.739 116.478 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

330.764 299.491 342.800 

11.611 16.225 16.240 

342.375 315.716 359.040 

470.464 459.455 475.518 


235





820101 Sport: 

- provinciaal accomodatiefonds (rentekosten) 16.225 16.225 16.240 

- uitvoering sportnota 94.500 94.500 137.300 

- huis voor sport 205.500 205.500 205.500 

- afwikkeling voorgaande jaren -509 -509 

236 

totaal sport 315.716 315.716 359.040 

totaal sport 459.455 459.455 475.518 


Lasten 

Afwikkeling voorgaande jaren Sport: afwijking € 509 

Bovenstaande afwijking is veroorzaakt door gerealiseerde vrijval op in voorgaande jaren verleende 

subsidies. 

Uitvoering Sportnota: afwijking € 42.800 

In de uitwerking van de Sportnota, die op 25 mei 2012 ter informatie aan PS is aangeboden, zetten we in 

op een zevental thema’s. 

De budgetten zijn vooral ingezet middels structurele subsidies aan onze sportinstellingen. 

Vanwege de ontwikkelingen op rijksniveau rondom het Olympisch plan is gewacht met een de uitwerking 

van de noordelijke samenwerking rondom dit thema. Daarnaast is allereerst stevig ingezet op 

kennisdeling in de eigen provincie met de lancering van Sportplein Groningen. Daardoor is nog niet 

verder vormgegeven aan de noordelijke samenwerking rondom de thema’s talentontwikkeling, 

evenementen en kennisdeling. 

In 2013 is het budget voor het ondersteunen van het Olympisch plan c.q. de noordelijke samenwerking 

als p.m. post gereserveerd. Er is vanuit de middelen sport voor 2013 en 2014 dus nog geen budget 

beschikbaar gesteld. Voorstel is om de middelen van € 13.000 over te boeken naar 2013. 

In 2013 is geen werkgeld voor ‘Sportplein Groningen’ meer beschikbaar. Daarom het voorstel om het 

restant aan middelen van € 29.800 in 2012 over te hevelen naar 2013 als werkgeld ofwel incidenteel 

budget om de provinciale rol voor het initiëren, stimuleren, faciliteren en bevorderen van samenwerking 

binnen Sportplein, gekoppeld aan projecten onder de vlag van Sportplein, verder vorm te geven.

Productgroepnummer en -naam : 8310 Creatieve netwerken 





De beleidsdoelstelling van programma 1 Creatieve Netwerken (zie Cultuurnota 2009-2012) luidt: 

Meer mensen komen in aanraking met en doen actief mee aan cultuur. 

Cultuur draagt bij aan de leefbaarheid en aan de sociale cohesie. Daar waar mensen zelf culturele 

activiteiten ontplooien of kijken en luisteren naar en nadenken over cultuur wordt het leuker, zinvoller en 

leefbaarder. Wij willen dat cultuurbereik en cultuurparticipatie toenemen. Dat cultuur een steeds grotere 

rol speelt in het dagelijkse leven van Groningers. De nadruk ligt hierin steeds meer op (actieve) 

participatie van Groningers aan cultuur. Cultuurbereik in algemene zin blijft daarbij het uitgangspunt. Wij 

zijn van mening dat het bezoeken van bv. een theatervoorstelling, een voorwaarde is om uiteindelijk tot 

actieve participatie te kunnen komen. Mensen moeten eerst in aanraking kunnen komen met cultuur. Dit 

kan mensen nieuwsgierig maken en de prikkel zijn om actief te willen participeren. Actieve participatie is 

daarom onlosmakelijk verbonden met cultuurbereik. 

Ook landelijk is de accentverschuiving van cultuurbereik naar actieve participatie waar te nemen. 

Het programma Creatieve Netwerken wordt mede gefinancierd door het Fonds Cultuurparticipatie. Het 

Fonds Cultuurparticipatie is de opvolger van het Actieplan Cultuurbereik. De missie van het Fonds 

Cultuurparticipatie is de cultuurparticipatie van alle burgers te stimuleren. De programmalijnen van het 

Fonds Cultuurparticipatie (FCP) zijn Amateurkunst, Cultuureducatie en Volkscultuur. De doorsnijdende 

thema’s zijn diversiteit van de doelgroepen, vernieuwing en verankering. 

Bij elk van de programmalijnen en doorsnijdende thema’s kunnen ook activiteiten van professionele 

kunstenaars en instellingen aan de orde zijn. Provincies zijn vrij zelf aandachtspunten aan te wijzen, 

daarom hebben wij als provincie Groningen de specifieke doelgroep jeugd en jongeren en het thema 

talentontwikkeling toegevoegd aan deze programmalijnen. Vanuit deze FCP-middelen bekostigen wij de 

Regionale Cultuurplannen, het Budget Educatie en Participatie Projecten (BEPP), De Steeg, Jonge 

Harten, Theaterwerkplaats (projecten), Kunstraad (amateurprojecten) en een participatie project in het 

kader van Kunst en Ruimte (programma 3). 

Wij zijn van mening dat bestaande en nieuwe netwerken en initiatieven verankerd moeten worden. Dit 

willen wij wederom stimuleren samen met de gemeenten binnen de Regionale Cultuurplannen. De 

Theaterwerkplaats behoudt zijn inmiddels verworven centrale positie in deze expertise. Wij willen er 

samen met de Theaterwerkplaats, de amateurkoepels en het veld voor zorgen dat alle kunstdisciplines 

een evenwichtige plaats in projecten kunnen krijgen. Er moet ruimte zijn voor nieuwe initiatieven, voor 

vernieuwing. Daarbij willen wij geen strakke en knellende subsidievoorwaarden hanteren. Via de 

Regionale Cultuurplannen, onze instellingen, de koepels, het veld en het ondersteunen van projecten via 

het BEPP willen wij stimuleren dat amateurs zich uiteindelijk op elk gewenst niveau kunnen ontwikkelen 

en de actieve participatie en het bereik bevorderen. 

Door scholen cultuureducatieplannen te laten ontwikkelen waarin aandacht is voor kunst, media en 

erfgoed, inclusief de canon, willen wij stimuleren dat kinderen actief en passief in aanraking komen met 

cultuur. Wij willen dat, binnen de netwerken waarin scholen en culturele instellingen participeren, vraag 

en aanbod meer worden samengebracht dan in de voorgaande periode het geval was. Het primaat ligt 

daarbij bij de scholen: hun vraag is leidend. KunstStation C en IVAK vervullen daarbij een 

makelaarsfunctie. Wij subsidiëren schoolbrede en/of gezamenlijke cultuureducatieprojecten vanuit de 

vraag via de scholen als vanuit het aanbod via de instellingen vanuit het BEPP. 

Investeren in jeugd is en blijft investeren in de toekomst van Groningen. Daarom krijgen jeugd en 

jongeren specifiek aandacht door hen nadrukkelijk in de samenwerkingsverbanden te betrekken. Via 

subsidiering van het Jonge Harten Festival, De Steeg en Urban House en het subsidiëren van projecten 

voor jongeren via het BEPP willen wij deze doelstelling bereiken. 

237

Om het cultuurbereik en de actieve cultuurparticipatie te vergroten, willen wij wederom de bibliotheken 

inzetten. Bibliotheken passen als laagdrempelige culturele instelling binnen het programma Creatieve 

Netwerken. Ze hebben taken op het gebied van informatie, educatie, cultuur en ontmoeting. Deze taken 

kunnen er toe bijdragen dat zoveel mogelijk burgers goed geïnformeerd en zelfredzaam zijn en actief 

deelnemen aan de samenleving. De bibliotheek is een publieke voorziening met een grote sociaalculturele 

betekenis, waarin de gebruiker centraal staat. Zie voor meer info hierover productgroep 8401 

Bibliotheken. 



1. Cultuurnota 2013-2016 

Voor de inhoudelijke uitwerking van dit onderwerp verwijzen we naar de programmabegroting - 

programma Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur, thema Cultuur en media. 



Gepland 

Amateurkunst: 

Groei in de actieve participatie binnen de 

Regionale Cultuurplannen naar 1300 

personen in 2012; 

Groei jaarlijkse bezoekersaantallen 

Regionale Cultuurplannen naar 32.000 in 

2012; 

7 coachingstrajecten in het kader van BEPP 

in 2012; 

5 projecten waarin talentontwikkeling deel 

uitmaakt in 2012; 

Ten opzichte van 2008 heeft de 

Theaterwerkplaats in 2012 10 nieuwe 

amateurtheaterregisseurs opgeleid. 

Ten opzichte van 2008 zijn in 2012 

minimaal 3 nieuwe vaste 

samenwerkingsverbanden ontstaan tussen 

de Theaterwerkplaats en andere partners. 

In de periode 2009-2012 vindt jaarlijks een 

project plaats van de Theaterwerkplaats 

met minimaal 3 projectpartners. 

Per seizoen worden door de 

Theaterwerkplaats drie theatermakers 

gecoacht. 

Theaterwerkplaats verzorgt in 2012 

minimaal 4 publicaties over amateurkunst 

(Blick). 

Ten opzichte van 2008 zijn in 2012 10 

nieuwe productieleiders opgeleid door de 

Theaterwerkplaats. 

238 

Gerealiseerd 

Amateurkunst: 

In de vijf RCP-regio's zijn in totaal 17 projecten 

gesubsidieerd. Uit de gerealiseerde en 

verantwoorde projecten 2012 blijkt een actieve 

deelname van 1440. Niet alle in 2012 uitgevoerde 

projecten zijn reeds verantwoord. 

Nog niet alle in 2012 uitgevoerde projecten 

hebben de resultaten al kunnen verantwoorden. 

Op basis van de nu bekende gegevens kwamen 

39.000 bezoekers naar de projecten van de 

RCP's. 

Voor het jaar 2012 was geen BEPP budget meer 

beschikbaar omdat op 12 december 2011 het 

subsidieplafond bereikt is. 

Voor het jaar 2012 was geen BEPP budget meer 



De opleiding amateurtheaterregisseurs wordt 

begin 2013 afgerond. Er zijn circa vijftien 

studenten. 

Dit is gerealiseerd door subsidieverlening aan de 

Theaterwerkplaats Groningen. 

Dit is gerealiseerd door subsidieverlening aan de 

Theaterwerkplaats Groningen. 

Project is reeds in 2010 afgerond. 

In overleg met de Theaterwerkplaats Groningen 

zijn er geen publicaties uitgegeven. 

Eind 2010 is de Theaterwerkplaats gestart met 

een tweede lichting opleiding tot productieleider. 

In 2012 zijn er 20 productieleiders opgeleid.

Cultuureducatie: 

In 2012 heeft 95% van de scholen uit het 

primair onderwijs een cultuureducatieplan 

en gaat daar actief mee om. 

De bestaande educatienetwerken tussen 

scholen, cultuurmakers etc. in een regio 

worden in stand gehouden, versterkt en 

uitgebreid. 

De gemeenten zijn in 2012 actief betrokken 

bij de educatienetwerken. 

In 2012 6 projecten in het kader van BEPP 

voor cultuureducatie, waarbij de vraag van 

de scholen leidend is. 

KunstStationC en IVAK adviseren scholen 

bij de totstandkoming van projecten, welke 

vervolgens mogelijk ingediend kunnen 

worden in het kader van BEPP. 

Jeugd en jongeren: 

Groei van actieve jongeren in 

jongerenprojecten naar 6800 in 2012. 

Middeleninzet 

Cultuureducatie: 

In 2012 werkte in het IVAK gebied 98% van de 

scholen met een cultuureducatieplan. In 2012 

werkte in het gebied van Kunststation C meer dan 

95% van de scholen met een cultuureducatieplan. 

Kunststation C en IVAK onderhouden en 

versterken de educatienetwerken in het kader van 

de prestatieafspraken. 

Kunststation C en IVAK betrekken de gemeenten 

bij de educatienetwerken. 

Voor het jaar 2012 was geen BEPP-budget meer 



Voor het jaar 2012 was geen BEPP-budget meer 


subsidieplafond bereikt is. IVAK en Kunststation C 

hebben alternatieve financiering gezocht voor 

projecten. 

Jeugd en jongeren: 

New Attraction: 295 actieve deelnemers en 500 

bezoekers. 

Jonge Hartenfestival: 307 actieve deelnemers, 

workshops 1037 actieve deelnemers, festival 

10.000 bezoekers. 

De Steeg: 60 actieve deelnemers (2 workshops) 

en 10.000 bezoekers uit de provincie Groningen 

(incl. 100 volwassen bezoekers). 


Lasten: 




326.412 341.547 601.792 








Totaal lasten 

1.813.861 1.458.269 1.423.094 

35.000 35.000 

1.813.861 1.493.269 1.458.094 

2.140.273 1.834.816 2.059.886 

Baten: 





Totaal baten 115.132 68.242 


239





831001 Actieplan cultuurbereik: 

- regionaal cultuurplan Oost 36.226 18.314 17.912 24.706 

- regionaal cultuurplan Westerkwartier 13.073 6.608 6.465 8.827 

- regionaal cultuurplan Gorecht 42.848 24.129 18.719 20.107 

- regionaal cultuurplan Tichelstroom (Noord 2) 23.130 10.921 12.209 16.997 

- regionaal cultuurplan Hunsingo (Noord1) 17.515 8.270 9.245 17.861 

240 

totaal actieplan cultuurbereik 132.792 68.242 64.550 88.498 

831002 Amateurkunsten: 

- Werkplaats Stad 211.900 211.900 211.900 

- SAMO 29.200 29.200 29.200 

- SAKO 5.900 5.900 5.900 

- STA 3.400 3.400 3.400 

- KPGRV 1.300 1.300 1.300 

- Stichting Vertellus 20.000 20.000 20.000 

totaal amateurkunsten 

831003 Investeren in jeugd: 

271.700 271.700 271.700 

- De Steeg 59.900 59.900 59.900 

- Jonge harten 18.000 18.000 18.000 

- New Attraction 

- Afwikkeling voorgaande jaren 

30.000 30.000 30.000 

totaal investeren in jeugd 107.900 107.900 107.900 

831004 Cultuureducatie: 

- IVAK 94.400 94.400 94.400 

- Kunststation C 649.800 649.800 649.800 

totaal cultuureducatie 744.200 744.200 744.200 

831005 Educatie- en participatieprojekten: 

- Budget educatie- en participatieprojekten 236.677 236.677 245.796 

totaal Educatie- en participatieprojekten 236.677 236.677 245.796 

totaal creatieve netwerken 1.834.816 68.242 1.766.574 2.059.886


Lasten 

Regionale Cultuurplannen: afwijking € -/- 44.294. 

Deze budgetten zijn onderdeel van matching Rijk via het Fonds Cultuurparticipatie (FCP) en tevens 

matching met aanvankelijk 24 en in 2012 nog 19 gemeenten. Het FCP is een vierjarig programma 2009- 

2012 dat aan het einde van de periode verantwoord wordt. Wij hebben ingestemd met deelname aan het 

FCP. Binnen de Regionale Cultuurplannen is er vier jaar de tijd om de middelen in de periode 2009-2012 

uit te geven. Bij de Integrale Bijstelling 2009 is voorgesteld de restantbedragen van deze budgetten 

jaarlijks mee te nemen in het kader van de Jaarrekening 2009-2011. De gemeentelijke lasten zijn niet 

begroot maar worden gedekt door de gemeentelijke bijdragen. 

Na verdeling van de lasten 2012 over provincie/gemeenten blijft er over de periode 2009-2012 een 

bedrag van € 21.409 aan provinciale middelen over. 

Baten 

Regionale Cultuurplannen: afwijking € 68.242. 

Zie lasten. De gemeentelijke bijdragen zijn niet begroot. Na verdeling van de lasten 2012 over 

provincie/gemeenten blijft er over de periode 2009-2012 een restant van € 23.948 aan gemeentelijke 

middelen over op de balans (vooruitontvangen bijdragen). 

241

Productgroepnummer en -naam : 8311 Het Verhaal van Groningen 





Voor het programma Het Verhaal van Groningen (zie Cultuurnota 2009-2012) handhaven wij de 

volgende beleidsdoelen: (integrale) presentaties en instandhouding van de Collectie Groningen. 

In deze beleidsperiode zetten wij in op continuering en verdieping van de uitvoering van Het Verhaal van 

Groningen met de Culturele Biografie als inspiratiebron. 

De Collectie Groningen is het vertrekpunt voor ons erfgoedbeleid Het Verhaal van Groningen. Alle 

afzonderlijke collecties en informatie die opgeslagen liggen in archieven, taal, tradities, musea, 

monumenten, archeologie, landschap en bibliotheken vormen de Collectie Groningen en benaderen wij 

als één geheel. Wij zien de Collectie Groningen - het cultureel erfgoed - als een dynamische 

informatiebron waarmee continu betekenis gegeven wordt aan plaats, tijd, individu en samenleving. De 

collecties zijn ons publiek bezit en ons collectief geheugen. Culturele instellingen hebben – naast hun 

taak als beheerder – juist hierin een taak om meer als gids of bemiddelaar op te treden om gebruikers de 

weg te wijzen. 

Het cultureel erfgoed heeft vele raakvlakken en is een wezenlijke factor bij het maken van afwegingen 

binnen sectoren als architectuur, landschapsontwikkeling, vormgeving en kunsten. Wij worden ons er 

steeds meer van bewust dat het cultureel erfgoed een duidelijk maatschappelijk en economisch gewin 

oplevert. Het levert een bijdrage aan de leefbaarheid van de regio, de sociale cohesie, de 

attractiewaarde, het toerisme en het vestigingsklimaat. Betrokkenheid van inwoners bij het cultureel 

erfgoed creëert bewustwording en verantwoordelijkheidsgevoel voor de (toekomst van die) omgeving. 

Instrumenten: 

In het programma Het Verhaal van Groningen maken wij een onderverdeling tussen: 

1. de integrale aanpak; 

2. het specifieke beleid per sector. 

Wij willen in de uitvoering - naast het specifieke beleid per sector - verder inzetten op de samenbindende 

factor, de infrastructuur en de onderlinge samenhang van informatie. 

Kortom, wij willen de uitvoering continueren en versterken door: 

A. Doorontwikkeling van de integrale aanpak door subsidiëring van: 

1. tweeledige aanpak van integrale presentaties: 

digitaal: in de vorm van de kennissite www.hetverhaalvangroningen.nl; 

fysiek: grotere integrale presentatieprojecten in de regio (presentatiebudget). 

2. instellingen: 

de ondersteuningsorganisaties (koepels); 

aantal instellingen als onderdeel van de infrastructuur. 

B. Aansluiting te zoeken op andere uitvoeringsprogramma's (zoals bijv. Fonds Cultuurparticipatie, 

Programma Landelijk Gebied). 

C. Subsidiëring van ons specifieke beleid per sector via: 

aantal instellingen; 

projecten. 

Dit beleid draagt tevens bij aan onze integrale aanpak (A.) en andersom. 

242


Bij de actueel belangrijke projecten en beleidsonderdelen gaat om: 






Gepland 

A. DOORONTWIKKELING INTEGRALE 

AANPAK HVVG door: 

1. Subsidiëring van tweeledige aanpak van 

integrale presentaties, namelijk: 

a. kennissite 

www.hetverhaalvangroningen.nl 

(digitaal): 

digitale presentatie(s) door middel 

van verhalen, films, foto's, kaarten, 

carrousel, canon etc. op 

www.hetverhaalvangroningen.nl, 

zodanig dat de interactiviteit en 

bredere toepasbaarheid meer en 

meer voorop staat; 

projectplan 2010 en verder; 

doorontwikkeling/uitbreiding 

aansluiting MusIP gegevens op de 

site; 

voorbereiding en sturing op beleid 

ten behoeve van stuurgroep 

www.hvvg.nl; 

voorzitterschap en secretarisrol 

stuurgroep; 

relatiebeheer uitvoerende 

organisatie www.hvvg.nl. 

b. integrale presentatieprojecten in de 

regio vanuit het presentatiebudget 

(fysiek): 

het upgraden van de 'oude' 

projecten (2006-2011) met nieuwe 

technieken (bijv. apps) voor een 

beter en interactiever gebruik op de 

website en voor informatie 'on the 

spot' (handheld); 

monitoring lopende projecten 

(budget andere jaren). 

2. Subsidiëring van instellingen, namelijk: 

a. ondersteuningsorganisaties: 

subsidiëring van de ondersteuningsorganisaties 

zoals genoemd in de 

Cultuurnota 2009-2012; 

Gerealiseerd 

A. 

1. 

a. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

De Stuurgroep www.hetverhaalvangroningen.nl 

wordt gevormd door de (grotere) erfgoedinstellingen. 

In 2011 is de website op techniek en 

vormgeving geheel vernieuwd. Het nog beter 

koppelen van datagegevens is in ontwikkeling en 

wordt meegenomen in het kader van de opdracht 

aan onderzoeksbureau LAgroup betreffende 

doorontwikkeling (digitale) infrastructuur HVVG. 

Gerealiseerd. 

Gedeputeerde cultuur is voorzitter; 

beleidsmedewerker cultuur is secretaris. 

Gerealiseerd. 

b. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd/loopt nog. 

2. 

a. 

Gerealiseerd. 

243

244 

start evaluatie in het kader van de 

nieuwe Cultuurnota. 

b. een aantal instellingen: 

subsidiëring van de instellingen 

zoals genoemd in de Cultuurnota 

2009-2012. 

B. AANSLUITING ANDERE 

UITVOERINGSPROGRAMMA'S: 

Matching provincie met Fonds 

Cultuurparticipatie. 

Uitvoering voor programma Het Verhaal 

van Groningen loopt via het Budget 

Educatie en Participatie Projecten 

(BEPP). Het betreft de onderwerpen 

'volkscultuur'-output: minimaal 4 

projecten in 2012. Daarnaast wordt door 

middel van het BEPP de ontwikkeling 

van het aanbod erfgoededucatie 

gestimuleerd (op basis van de vraag 

van scholen). (Voor omschrijving en 

resultaten van het totaal BEPP: zie 

programma Creatieve Netwerken.) 

aansluiting bij het 

uitvoeringsprogramma Cultuur en 

Ruimte van het Rijk; 

aansluiten bij het provinciale 

uitvoeringsprogramma POP; 

aansluiten bij het provinciale 

Programma Landelijk Gebied. 

C. SPECIFIEK BELEID PER SECTOR via 

INSTELLINGEN/PROJECTEN: 

1. MUSEA 

a. Subsidiëring specifiek beleid 

(presentaties en instandhouding 

Collectie Groningen) via instellingen: 



2009-2012; 

subsidiëring van de 

koepelorganisatie het Museumhuis 


uitvoering Rapport 

Professionalisering Subsidierelaties. 

2. MONUMENTEN 

a. Uitvoering wettelijke taak: 

advisering, die verband houdt met 

de monumentenwet. 

b. Subsidiëring specifiek beleid 

(instandhouding en presentaties 





Door middel van inschrijving organisaties op 

beleidskader 2013-2016. 

b. 

Gerealiseerd. 

B. 

Zie onder productgroep 8310 Creatieve 

Netwerken. 

Er is een gezamenlijke subsidieaanvraag van de 

drie noordelijke provincies gehonoreerd met een 

bedrag van € 365.000 voor het project 

'Noordelijke strategie herbestemming 

karakteristieke panden als gebiedsopgave'. 

Advisering sectoraal (historisch 

landschap/archeologie). 

Diverse cultuur(historische) projecten zijn mede 

gefinancierd door het PLG. 

C. 

1. 

a. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

2. 

Er is advies uitgebracht over 5 adviesaanvragen 

in het kader van artikel 11/16 Monumentenwet. 

b. 

Gerealiseerd.


koepelorganisaties Libau 

Steunpunt, het Groninger 

Molenhuis; 


Professionalisering Subsidierelaties. 

c. Subsidiëring specifiek beleid 

(instandhouding monumentale 

gebouwen en historische 

begraafplaatsen) via projecten: 

subsidiëring van restauratie- en 

instandhoudingsprojecten via Fonds 

Gebouwde Collectie Groningen; 

uitvoering geven aan de 

vergoedingsregeling Het 

Vrijwilligersfonds Historische 

Monumentale Begraafplaatsen. 

3. ARCHEOLOGIE 

a. Uitvoering wettelijke taak: 

subsidiëring van het Noordelijk 

Archeologisch Depot (NAD); 

archeologische toets bij 

ontgrondingen; 

advisering bij MER’s. 

b. Uitvoering specifieke beleid 

(instandhouding en presentaties 

Collectie Groningen): 

uitdragen van het nieuwe 

archeologiebestel (Malta) aan 

gemeenten, waterschappen en 

burgers; 

het behandelen van 

vondstmeldingen; 

uitvoering door provincie Groningen 

van beheer NAD; 

vondstregistratie Archis 

(Archeologisch Informatiesysteem); 

zie hierboven (ad A2, instellingen): 

bijdrage NAD aan doorontwikkeling 

van de integrale aanpak, onder 

andere aan 

www.hetverhaalvangroningen.nl; 

het bodemarchief dat niet in situ 

behouden kan blijven en via 

opgraving is gedocumenteerd wordt 

conform de richtlijnen gedeponeerd 

in het NAD; 

advisering bij infrastructurele 

projecten van de provincie 

Groningen: 

opname van archeologische 

informatie in en aansluiting 

(informatie) AIP's op 

www.hetverhaalvangroningen.nl; 

beheer netwerk, communicatie en 

promotie AIP's; 

nader in te vullen project(en) 

burgerparticipatie archeologie. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

c. 

Er is subsidie verleend aan negen 

instandhoudingsprojecten vanuit het Fonds 

Gebouwde Collectie Groningen 2012. 

Er is een subsidie verleend ten behoeve van het 

herstel van een historische begraafplaats. 

3. 

a. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

b. 

Gerealiseerd via subsidiëring Libau, via lezingen 

en via participatieprojecten. 

24 vondstmeldingen behandeld. 

Gerealiseerd. 

Inhaalslag Archis-invoering van maart-december 

2012. 

Niet gerealiseerd. 

Richtlijnen gereed; deponeren geschiedt via 

gecertificeerde opgraaffirma’s. 

Gerealiseerd, diverse lopende projecten. 

Twee items gerealiseerd. 

Gerealiseerd, diverse activiteiten. 

Twee lopende projecten, voorbereiding derde 

project. 

245

4. IMMATERIEEL ERFGOED 

a. Subsidiëring specifieke beleid 







koepelorganisatie het Huis voor de 

Groninger Cultuur; 


Professionalisering 

Subsidierelaties. 

b. Specifiek beleid (presentatie en 

instandhouding streektaal; erkenning 

Nedersaksisch): 

onderzoek naar de Groninger 

(spreek)taal en onderwijs aan 

studenten van de RUG; 

resultaat van de aanvraag 

erkenning Nedersaksisch volgens 

deel III Europees Handvest. 

5. ARCHIEVEN 

a. Subsidiëring specifieke beleid 


Collectie Groningen): 





Professionalisering 

Subsidierelaties. 

b. Specifiek beleid (decentralisatie 

archiefbestel): 

Afhankelijk van bestuursakkoord en 

gewijzigde archiefwet uitvoering geven aan 

decentralisatie van het Regionaal Historisch 

Centrum Groninger Archieven van Rijk naar 

de provincie. 

246 

4. 

a. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

b. 

Gerealiseerd. 

Er is een negatief besluit van het Rijk ontvangen 

op de gezamenlijk ingediende aanvraag door de 

overheden in het Nedersaksisch taalgebied inzake 

een erkenning volgens Deel III van het Europees 

Handvest voor regionale talen of talen van 

minderheden. 

5. 

a. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

b. 

Uiteindelijk is tussen Rijk en provincies 

afgesproken dat de provincies (financieel) 

verantwoordelijk worden voor de archivering van 

de eigen archieven.

Middeleninzet 


Lasten: 




848.182 1.153.542 745.739 








Totaal lasten 

2.919.815 3.907.698 3.776.263 

97.750 97.750 

27.285 

2.947.100 4.005.448 3.874.013 

3.795.282 5.158.990 4.619.752 

Baten: 





Totaal baten 216.892 244.222 105.493 






831101 Presentatiebeleid: 

- presentatiebeleid 175.550 175.550 175.550 

- Website Het verhaal van Groningen 12.500 12.500 12.500 

totaal presentatiebeleid 188.050 188.050 188.050 

831102 Klooster en borgen: 

- Klooster Ter Apel 132.700 132.700 132.700 

- Menkemaborg 184.300 184.300 184.300 

- Borg Nienoord 198.400 198.400 198.400 

- Verhildersum 178.400 178.400 178.400 

- Fraeylemaborg 123.200 123.200 123.200 

totaal klooster en borgen 817.000 817.000 817.000 

831103 Musea: 

- Museumhuis 223.100 223.100 223.100 

- Noordelijk Scheepvaartsmuseum 86.300 86.300 86.300 

- Veenkoloniaal Museum 127.100 127.100 127.100 

- Museum Het Hoogeland 110.300 110.300 110.300 

- Museum Stad Appingedam 67.400 67.400 67.400 

- Folkingestraat Synagoge 29.700 29.700 29.700 

- Museumhuis act.budget erfgoedbreed 50.000 50.000 50.000 

- St Vesting Bourtange 10.000 10.000 10.000 

totaal musea 703.900 703.900 703.900 

247

831104 Monumenten: 

- fonds collectie Groningen 77.800 77.800 77.800 

- St. Oude Groninger Kerken 81.400 81.400 81.400 

- Monumentenwacht 222.100 222.100 222.100 

- Steunpunt Monumentenzorg 162.500 162.500 162.500 

- St. Groninger Orgelland 13.400 13.400 13.400 

- renteloos voorschot Menkemaborg 2.495 2.495 2.500 

- St. Het Groninger Molenhuis 114.900 114.900 114.900 

- rente lening Gron.Monumenten Fonds 30.541 17.500 13.041 13.060 

- Vrijwfnds Hist en Mon begr.pl. Groningen 627 627 3.000 



248 

totaal monumenten 662.055 17.500 644.555 730.660 

831105 Archeologie: 

- archeologisch depot Nuis 42.802 42.802 43.203 

- archeologische informatiepunten 16.173 16.173 15.000 

- archeologie wet Malta 16.874 16.874 50.600 

- kleine Archeologie 10.494 10.494 10.000 

- Noordelijk Archeologisch Depot 226.722 -226.722 -87.993 

totaal archeologie 86.343 226.722 -140.379 30.810 

831106 Regionale cultuur: 

- FPM B: overige proj. + ext financ. 

- Cultuurhuis Winschoten ESFI 250.000 250.000 

- Bijdrage FCK Regionale Cultuur 750.000 750.000 750.000 

totaal regionale cultuur 1.000.000 1.000.000 750.000 

831108 Immaterieel erfgoed 

- Huis voor de Groninger Cultuur 354.500 354.500 354.500 

- Bureau Groninger Taal en Cultuur 122.300 122.300 122.300 

- St. Grunneger Toal 19.100 19.100 19.100 

- St. Waark 10.000 10.000 10.000 

totaal immaterieel erfgoed 505.900 505.900 505.900 

831109 Archieven 

- GAVA 32.200 32.200 32.200 

- St. Oorlogs- en Verzetsmateriaal 10.000 10.000 10.000 

totaal archieven 42.200 42.200 42.200 

totaal Het Verhaal van Groningen 5.158.990 244.222 4.914.768 4.514.259


Lasten 

Voorgaande jaren Monumenten: afwijking € 43.707. 

Betreft vrijval diverse subsidieafrekeningen. 

Vrijwilligersfonds Historische en Monumentale Begraafplaatsen Groningen: afwijking € 2.374. 

Slechts 1 subsidieaanvraag ontvangen. 

Fonds Provinciale Meefinanciering C Monumenten: afwijking € 40.000. 

Het overschot van de geraamde bijdrage is het gevolg van een te hoog ingeschat kasritme. De 

onderbesteding leidt tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De middelen 


Archeologie Wet Malta: afwijking € 33.726. 

Een bedrag van € 27.800 was in beeld voor de verbouwing van het NAD (Nuis) maar bleek niet 

overboekbaar. De verbouwing wordt gefinancierd uit de reserve ESFI. 

Een bedrag van € 5.000 was bestemd voor een project i.h.k.v. Levende dorpen en is per abuis niet 

meegenomen in de provinciale beschikking die meerdere budgetten besloeg. 

Cultuurhuis Winschoten ESFI: afwijking -/- € 250.000. 

Het tekort is het gevolg van een te laag ingeschat kasritme. De overbesteding leidt tot een hogere 

onttrekking aan de reserve ESFI dan begroot. De middelen waren beschikbaar gesteld binnen deze 

reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

Baten 

Noordelijk Archeologisch Depot: afwijking € 138.729. 

Slechts onze bijdrage was hier geraamd terwijl ook de bijdragen van de provincies Friesland en Drenthe 

hier verantwoord zijn. 

249

Productgroepnummer en -naam : 8312 Dynamiek in de kunsten van stad en regio 





Binnen Programma 3 willen wij de dynamiek in de kunsten van stad en regio bevorderen(zie Cultuurnota 

2009-2012). Het kunstenbeleid in brede zin omvat podiumkunsten, beeldende kunst, letteren, film, 

fotografie, nieuwe media en het stimuleren van het experiment. Daarnaast willen wij de samenwerking 

tussen disciplines en tussen kunsten en andere sectoren (Kunst en Economie en Kunst en Ruimte) 

versterken. Kunstenaars leveren door het realiseren van kunstwerken en kunstprojecten een 

belangwekkende bijdrage in het zichtbaar en voelbaar maken van de (cultuur)historie in onze provincie 

(landschap en stedenbouw). Bij de verbinding tussen Kunst en Economie denken wij zowel aan de 

economische spin-off van grote festivals of een Groninger Museum als ook aan het belang van 

creativiteit en innovatiekracht voor het economische klimaat in Groningen en Noord-Nederland. Voor 

zowel de dynamiek in de kunsten als het versterken van de economie in Groningen en Noord-Nederland 

is het van belang internationale kunstuitwisseling te stimuleren. Daarbij denken wij vooral aan 

kunstprojecten binnen de Noordelijke Ontwikkelingsas (NOA), maar ook internationale uitwisselingen met 

andere delen van de wereld. Het uiteindelijke doel van het kunstenbeleid is het versterken van de sociale 

en culturele leefomgeving van mensen. We houden de basisinfrastructuur op orde en zetten in op 

talentontwikkeling van amateurs en professionals. Daarbij gaan wij uit van een zogenaamde keten: van 

basisschool via middelbare school, amateurkunst, instellingen en vooropleidingen naar 

kunstvakopleidingen en cultureel ondernemerschap. 








Gepland 

Wij gaan de dynamiek in de kunsten bevorderen 

door: 

het structureel verlenen van subsidies aan 

kunstorganisaties; 

het incidenteel verlenen van subsidies aan 

kunsten vormgevingsprojecten onder 

meer via de Kunstraad Groningen; 

het verstrekken van opdrachten aan zowel 

kunstorganisaties als ook aan individuele 

kunstenaars, Post Middendorp Opdracht 

2012, Wessel Gansfortprijs 2012 en Van 

der Leeuwlezing (jaarlijks) en via de 

Kunstraad; 

subsidiëring van de Kunstraad Groningen. 

Wij gaan talentontwikkeling bevorderen door: 

250 

Gerealiseerd 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd via de Kunstraad Groningen. 

Gerealiseerd via de Kunstraad Groningen. Van de 

Leeuwlezing is gehouden. Er is geen Post 

Middendorp Opdracht en Wessel Gansfortprijs 

uitgereikt. 

Gerealiseerd.

1. Het verstrekken van structurele subsidies, 

waaraan wij invulling geven door: 

het verlenen van subsidiebijdragen met 

daaraan gekoppelde prestatieafspraken 

op het gebied van talentontwikkeling 

aan de volgende instellingen: Noord 

Nederlandse Dans, Theater de Citadel, 

De Noorderlingen, Haydn 

Muziekfestival, Jungle Warriors, 

Groninger popkoepel, Grand 

Theatre/Prime, Kunstbende, Theater te 

Water, 

Doe Maar Dicht Maar, Noorderslag, 

Noorderzon en Noorderlicht; 

Het verstrekken van het Belcampo 

Stipendium in 2012. 

2. Talentontwikkeling op te nemen in de 

opdracht aan de Kunstraad, waarbinnen wij 

aandacht schenken aan: 

het bieden van de mogelijkheid tot 

begeleiding en coaching van 

talentvolle kunstenaars in het kader van 

projecten en opdrachten; 

het bieden van meer mogelijkheden 

voor jonge talenten die van de 

kunstvakopleidingen afkomen; 

het stimuleren van internationale 

uitwisseling van jonge talentvolle 

kunstenaars; 

als specifieke opdracht is aan de 

Kunstraad meegegeven dat zij voor een 

minimaal bedrag van € 40.000 (budget 

van provincie en Rijk) 

participatieprojecten stimuleren die 

gericht zijn op de gevorderde amateur, 

waarbij zij begeleid worden door 

professionals. Deze projecten worden 

ook op hun artistieke waarde getoetst. 

3. Met het BEPP-budget willen wij het veld 

stimuleren om projecten te ontwikkelen en uit te 

voeren op het gebied van cultuureducatie, 

participatie en talentontwikkeling, waarbij het 

voor programma 3 gaat om initiatieven die: 

op het gebied van talentontwikkeling 

aansluiting zoeken bij jongerencultuur; 

gericht zijn op educatie (aanbod 

kunsten); 

een koppeling hebben met 

amateurkunst. 

Wij gaan de verbinding tussen kunst en 

economie mogelijk maken door: 

A. Structurele subsidies te verlenen aan onder 

meer de drie grote festivals (Noorderslag, 

Noorderlicht en Noorderzon), het Groninger 

Museum en aan grote en middengrote 

culturele organisaties in onze provincie. 

Festivals brengen een belangrijke 

economische spin-off teweeg. 

B. Het beleid Kunst en Economie/Creatieve 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd. 

Gerealiseerd via subsidieverlening aan Kunstraad 

Groningen en de daarbij behorende 

prestatieomschrijving. 

Zie hiervoor de resultaten BEPP verantwoording 

productgroep 8310 Creatieve Netwerken. 

Er zijn twintig participatieprojecten via de 

Kunstraad gesubsidieerd. 

Gerealiseerd door het verstrekken van subsidies 

aan de genoemde instellingen. 

251

Stad: 

Het beleid Kunst en Economie richt zich op 

stad en provincie. 

Wij hebben het dan over de volgende 

producten: 

mogelijk maken en waar nodig 

(mede)organisatie van 

netwerkbijeenkomsten tussen 

kunstenaars/ontwerpers, bedrijfsleven 

(creatief, traditioneel en ICT) en 

onderwijs via het IAG; 

investeren in cultuurpanden in de 

provincie Groningen door subsidiëring 

van aard- en nagelvaste investeringen 

in cultuurpanden met de zogenaamde 

ESFI-middelen cultuur (CIG). 

verlenen van opdrachten aan 

kunstorganisaties en 

kunstenaarsinitiatieven om projecten te 

ontwikkelen op het snijvlak Kunst en 

Economie. 

Vanaf het jaar 2010 is het budget Kunst en 

Economie tot en met 2012 toegevoegd aan 

het Incidentenbudget van de Kunstraad. De 

regeling Kunst en Economie is bedoeld voor 

activiteiten die het creatieve milieu in stad 

en provincie Groningen stimuleren. Het gaat 

daarbij om activiteiten waarbij een 

verbinding wordt gelegd tussen kunsten en 

het bedrijfsleven, kennisinstellingen en/of 

ICT. Aangezien het budget zich richt op een 

deel van de clientèle van de Kunstraad en 

de adviseurs van de Kunstraad beschikken 

over de expertise om deze aanvragen te 

beoordelen, lag het onderbrengen van dit 

budget bij de Kunstraad voor de hand. 

C. Door versterken van samenwerking met 

Economische Zaken: 

het op projectniveau gezamenlijk 

inzetten van middelen op het beleid van 

Kunst en Economie via IAG. 

D. In het kader van het Innovatief 

Actieprogramma Groningen - IAG - 

(creatieve industrie en innovatie): 

Het IAG is een actieprogramma, dat 

ontwikkeld is om de innovatie in onze 

provincie een impuls te geven. 

Kunstorganisaties en creatieve 

ondernemers kunnen aanvragen indienen 

om (grote) projecten in het kader van 

creatieve industrie mogelijk te maken. 

Daarbij worden de volgende uitgangspunten 

gehanteerd: 

mogelijk maken van kennismaking/ 

informatie-uitwisseling creatieve 

bedrijven; 

creatieve industrie en regulier 

bedrijfsleven koppelen, bijvoorbeeld 

door middel van creativiteitsvouchers; 

stimuleren van nieuwe creatieve 

252 

In dit verband is één project gehonoreerd. 

Gerealiseerd door subsidieverlening aan vier 

projecten. 


Gerealiseerd via IAG. 

Gerealiseerd door subsidieverlening aan vier 

projecten.

edrijvigheid (trainings-/coachingsprojecten) 

vanuit bedrijfsleven. 

Wij gaan ons inzetten om internationale 

kunstprojecten en uitwisseling mogelijk te 

maken. Dit doen wij door: 

internationale uitwisseling mogelijk te 

maken door het verlenen van incidentele 

subsidies via de Kunstraad. 

Verbinding kunst en ruimte: 

Het beleid Kunst en Ruimte is gericht op: 

(semi-) permanente kunstwerken en of 

vormgeving van de openbare ruimte; 

tijdelijke kunstprojecten in de openbare 

ruimte; afhankelijk van de geschiedenis van 

de plek, de betekenis van die specifieke 

locatie en doelstelling van het project, 

kunnen zowel beeldende kunst, 

vormgeving, poëzie, documentaire/film als 

ook muziek dragers zijn van de projecten; 

participatieprojecten, bijvoorbeeld op 

scholen; 

aansluiting zoeken bij nog te ontwikkelen 

projecten in het kader van PLG of de 

Regionale Cultuurplannen, waarbij 

kunstenaars en vormgevers een bijdrage 

kunnen leveren aan bestaande plannen en 

daarmee ook aan cultuurparticipatie; 

het uitgeven van één of meerdere 

documentaires en/of publicaties die de 

kunstwerken en/of het beleid Kunst en 

Ruimte voor een breder publiek zichtbaar 

maakt. 

Kunsten in noordelijk verband: 

De steden Groningen en Leeuwarden en de 

provincies Groningen, Fryslân en Drenthe 

hebben de gezamenlijke culturele ambities voor 

de periode 2009-2012 vastgelegd in ‘Grenzen 

Overschrijden - Cultuurvisie Noord-Nederland 

2009-2012’. Op basis van dit document kan het 

noordelijk landsdeel afspraken met het Rijk 

maken over de verdeling van de 

verantwoordelijkheden van Rijk, provincies en 

gemeenten in het kader van het 

podiumkunstbeleid in het Noorden. 

In de huidige beleidsperiode hebben de 


Kunst en Ruimte stond in het jaar 2012 in het teken 

van het afronden en beëindigen van projecten. Vanaf 

2013 is er geen beleid meer opgenomen op dit terrein 

in de nieuwe Cultuurnota. 

opdrachtverlening kunstwerk De Laatste Strohalm 

bij De Toekomst in Scheemda; 

beëindiging en verwijderen kunstwerken geplaatst 

in het kader van Woordenstroom (5-jarig contract); 

opslag en plaatsing kunstwerk bij Houwingaham; 

inventarisatie kunstwerken in eigendom van 

provincie; 

overdracht kunstwerk bij Houwingaham aan 

gemeente Oldambt; 

inzet resterende middelen Kunst en Ruimte 2009- 

2012 voor realisatie kunstwerk bij Blauwestad. 

Geen projectaanvragen ontvangen voor tijdelijke 

kunstprojecten. 

Geen projectaanvragen ontvangen. 



Gerealiseerd. 

253

noordelijke overheden gezamenlijk in een zestal 

instellingen extra geïnvesteerd. Het ging hierbij 

om vernieuwende initiatieven die financieel 

versterkt werden ten behoeve van het 

versterken van de productiefunctie, onder 

andere door extra te investeren in het Grand 

Theatre en het Noord Nederlands Orkest 

(NNO). De noordelijke overheden hebben in 

gezamenlijkheid afgesproken dat, mocht het 

Rijk niet voornemens zijn om alsnog de 

reparatie van de bezuinigingsmaatregelen voor 

het Grand Theatre en het NNO voor haar 

rekening te nemen, de noordelijke overheden 

binnen de beschikbare convenantsmiddelen 

deze reparatie zullen voortzetten voor de 

beleidsperiode 2009-2012. Tevens hebben de 

noordelijke overheden afgesproken dat de inzet 

van de resterende convenantsmiddelen per 

overheid wordt bepaald. Daarbij is het wel van 

belang dat het bedrag ingezet wordt voor 

instellingen in de eigen provincie of gemeente 

die een belangrijke rol spelen in de noordelijke 

podiumkunsten. Wij hebben in dat kader met de 

gemeente Groningen afgesproken om het 

resterend deel van de provinciale middelen ad 

€ 49.000 (totale middelen bedragen € 76.000 

per overheid) in te zetten voor een extra 

bijdrage aan het Grand Theatre en Jungle 

Warriors. 

Middeleninzet 


Lasten: 




296.055 319.796 468.250 








Totaal lasten 

Baten: 






Totaal baten 

254 

2.936.667 3.416.203 3.795.812 

41.167 500.000 500.000 

2.977.834 3.916.203 4.295.812 

3.273.889 4.235.999 4.764.062 






831201 Investering CIG (ESFI) 

- Investering CIG (ESFI) 504.665 504.665 700.000 

totaal investering CIG (ESFI) 504.665 504.665 700.000 

831202 Culturele planologie: 

- kunst en ruimte 77.703 77.703 200.712 

- kunst en economie 30.000 30.000 30.000 

totaal culturele planologie 107.703 107.703 230.712 

831203 Kunstenbudget: 

- kunstraad exploitatiedeel 143.700 143.700 143.700 

- kunstraad werkbudget 270.000 270.000 270.000 

totaal kunstenbudget 413.700 413.700 413.700 

831204 Beeldende kunst: 

- Groninger museum 1.796.900 1.796.900 1.796.900 

- depot Groninger Museum 45.400 45.400 45.400 

- Pavlov Media 35.900 35.900 35.900 

- Grafisch museum 18.000 18.000 18.000 

- Stichting Beeldlijn 17.000 17.000 17.000 

totaal beeldende kunst 1.913.200 1.913.200 1.913.200 

831205 Podiumkunsten: 

- Noord Nederlandse Dansvoorziening 20.000 20.000 20.000 

- Theater De Citadel 47.500 47.500 47.500 

- Tryater 37.900 37.900 37.900 

- De Noorderlingen 106.200 106.200 106.200 

- Theater Te Water 42.300 42.300 42.300 

- Jungle Warriors 50.000 50.000 50.000 

- film: Liga '68 59.900 59.900 59.900 

- Grover Pop/popkoepel 39.000 39.000 39.000 

- Grand Theatre + Prime 53.500 53.500 53.500 

- Prinses Christina Concours 5.700 5.700 5.700 

- NNO- Nrd Productie Functie 20.000 20.000 20.000 

totaal podiumkunsten 482.000 482.000 482.000 

255

831206 Festivals: 

- Fotografie Noorderlicht 122.600 122.600 122.600 

- Noorderzon 117.400 117.400 117.400 

- Noorderslag 117.700 117.700 117.700 

- Op Roakeldais 12.300 12.300 12.300 

- Peter de Grote festival 37.500 37.500 37.500 

- Kunstbende 3.500 3.500 3.500 

- Haydn muziekfestival 2.300 2.300 2.300 


256 

totaal festivals 413.300 413.300 453.300 

831207 Letteren: 

- Van der Leeuwlezing 6.000 6.000 6.000 

- Poeziepaleis 2.300 2.300 2.300 

totaal letteren 8.300 8.300 8.300 

831208 Culturele prijzen: 

- organisatie culturele prijzen 5.419 5.419 7.700 

- Belcampo Stipendium 10.000 10.000 10.000 

- Post Middendorp opdracht 8.500 

totaal culturele prijzen 15.419 15.419 26.200 

831209 Budget provinciale kunstcommissie: 

- budget provinciale kunstcommissie 11.205 11.205 16.300 


totaal budget prov. kunstcommissie 9.705 9.705 16.300 

831210 Stimuleringsfonds: 

- stimuleringsfonds Kunst en Cultuur 52.078 52.078 52.100 


totaal stimuleringsfonds 48.211 48.211 52.100 

totaal dynamiek in de kunst stad en regio 4.235.999 4.235.999 4.764.062 


Investeringen Culturele Infrastructuur Groningen (CIG) (ESFI): afwijking € 195.335. 

Het overschot is het gevolg van een te hoog ingeschat kasritme. Er zijn minder voorschotten op 

toegekende subsidies aangevraagd dan verwacht. Het restantbedrag blijft beschikbaar binnen de reserve 

ESFI (verantwoord bij productgroep 0800). 

Kunst en ruimte: afwijking € 123.009. 

Dit budget was onderdeel van matching Rijk via het Fonds Cultuurparticipatie (FCP). Het FCP is een 

vierjarig programma 2009-2012 dat aan het einde van de periode verantwoord wordt. Wij hebben 

ingestemd met deelname aan het FCP. Er was vier jaar de tijd om de middelen in de periode 2009-2012 

uit te geven. Bij de Integrale Bijstelling 2009 is voorgesteld de restantbedragen van deze budgetten 

jaarlijks mee te nemen in het kader van de Jaarrekening 2009-2011. Niet alle middelen zijn in deze 

periode besteed. 

Het beleid Kunst & Ruimte is m.i.v. 2013 vervallen. Vanuit de voorgaande periode waren echter niet alle 

zaken afgerond. Het gaat daarbij om de volgende onderwerpen: 

1. Eind 2008 vond, i.h.k.v. van het beleid Culturele Planologie 2008, de opdrachtverlening plaats 

voor het kunstwerk 'Verkleuringen' van Paul de Kort. Het kunstwerk is nog niet geplaatst.

Verwacht wordt dat het kunstwerk begin 2013 geplaatst kan worden in het gebied Bos op 

Houwingaham. In de oorspronkelijke contracten was vastgelegd dat het kunstwerk eigendom zou 

worden van de Provincie en dat het om plaatsing voor onbepaalde tijd ging, waarbij sprake is van 

onderhoud en in de toekomst wellicht de benodigde verplaatsing v.d. betonnen platen in de 

periode na 2012. De gemeente Oldambt is ambtelijk bereid gevonden om het kunstwerk over te 

nemen tegen een eenmalige dotatie van € 15.000. Om die reden hebben wij voorgesteld om de 

bijdrage voor de overname door Oldambt over te boeken naar 2013. 

2. Omdat het programma Kunst & Ruimte stopt per 1 januari 2013, is er in 2012 een inventarisatie 

uitgevoerd naar de kunstwerken die wij als provincie in bezit hebben, wat de staat van 

onderhoud is, welke kunstwerken ontmanteld moeten worden en wat de kosten hiervoor zijn. 

Ook is onderzocht of de Provincie mogelijk nog verantwoordelijk zou blijven na 2013 voor beheer 

en behoud van kunstwerken in eigendom. Deze inventarisatie had alleen betrekking op de 

kunstwerken die vanuit voorheen de afdeling Cultuur en Welzijn zijn geïnitieerd. Deze informatie 

was noodzakelijk om het beleid op dit terrein goed te kunnen afronden c.q. over te dragen (i.v.m. 

goed beheer). Om die reden zijn er geen nieuwe projecten meer opgestart in 2012 en hebben wij 

voorgesteld om een bedrag van € 108.000 voor dit doel over te boeken naar 2013. 

Fonds Provinciale Meefinanciering A: Festivals: afwijking € 40.000. 

Het overschot van de geraamde bijdrage is het gevolg van een te hoog ingeschat kasritme. De 

onderbesteding leidt tot een lagere onttrekking aan de reserve Provinciale Meefinanciering. De middelen 


Organisatie culturele prijzen: afwijking € 2.281. 

Dit budget wordt aangewend voor o.a. voor catering, advertenties, optredens en diners i.h.k. van de 

uitreikingen van drie 2-jaarlijkse culturele prijzen: de Post Middendorp Opdracht, de Wessel Gansfortprijs 

en het Belcampo Stipendium. De hoogte van deze kosten is niet precies te voorspellen en omdat er dit 

jaar slechts kosten gemaakt zijn in het kader van de Post Middendorp Opdracht (nagekomen 2011) en 

het Belcampo Stipendium is het budget onderschreden. 

Post Middendorp Opdracht: afwijking € 8.500. 

Er is geen Post Middendorp Opdracht, zoals wel was gepland, uitgevoerd. Er wordt gezocht naar een 

nieuwe werkwijze in 2013. 

Budget provinciale kunstcommissie: afwijking € 5.095. 

Er zijn 2 opdrachten verstrekt m.b.t. kunst in vergaderruimtes. Er heeft echter geen onderhoud aan de 

kunstcollectie plaatsgevonden. De planning is dat dit wordt meegenomen in het kader van de 

Basisrenovatie+. 

Voorgaande jaren Stimuleringsfonds Kunst en Cultuur: afwijking € 3.867. 

Vrijval doordat kosten van een oude verplichting lager uitvielen. 

257

Productgroepnummer en -naam : 8401 Bibliotheken 





Voor dit onderdeel van programma 1. Creatieve Netwerken (zie Cultuurnota 2009-2012) geldt de 

volgende subdoelstelling: 

Bibliotheken dragen bij aan een actievere rol van burgers in de samenleving. 

Om het cultuurbereik en de actieve cultuurparticipatie te vergroten, willen wij wederom de bibliotheken 

inzetten. Bibliotheken passen als laagdrempelige culturele instelling binnen het programma Creatieve 

Netwerken. Ze hebben taken op het gebied van informatie, educatie, cultuur en ontmoeting. Deze taken 

kunnen er toe bijdragen dat zoveel mogelijk burgers goed geïnformeerd en zelfredzaam zijn en actief 

deelnemen aan de samenleving, ook aan cultuur. De bibliotheek is een publieke voorziening met een 

grote sociaalculturele betekenis, waarin de gebruiker centraal staat. 

Wij hebben een structurele relatie met de service- en netwerkorganisatie Biblionet. Biblionet levert als 

steuninstelling een bijdrage aan de kerntaken van de openbare bibliotheken. 

De twee hoofdlijnen waarlangs Biblionet de openbare bibliotheken ondersteunt zijn: 

het uitvoeren van backoffice taken voor het Groningse bibliotheeknetwerk; 

en het genereren van innovatie van het Gronings bibliotheeknetwerk. 

Wij vinden het onze taak om, samen met de gemeenten als opdrachtgever van het gemeentelijk 

bibliotheekwerk en met Biblionet, blijvend zorg te dragen voor een goede samenwerking en afstemming 

binnen het provinciale bibliotheeknetwerk. De klant staat hierin centraal en er ontstaat vernieuwing en 

kwaliteitsverbetering: betrouwbare en onafhankelijke informatie wordt (digitaal) ontsloten en beschikbaar 

gesteld aan klanten. 

Wij dragen samen met de gemeenten zorg voor een samenhangend stelsel van voorzieningen. De lokale 

bibliotheek functioneert in een cluster van andere bibliotheken en in een netwerk van culturele, 

onderwijs- en maatschappelijke organisaties. 

De taakverdeling tussen Rijk, provincies en gemeenten is eind 2009 beschreven in het 

Bibliotheekcharter. Wij willen samen met gemeenten, als opdrachtgever van het lokale bibliotheekwerk 

en Biblionet, zorg dragen voor een goede samenwerking en afstemming binnen het provinciale netwerk. 

Met betrekking tot de inzet van de intensiveringsgelden voor Bibliotheekvernieuwing spelen de provincies 

geen rol meer. Wel trachten we innovatie (en de rol van Biblionet daarin) te stimuleren. 





programma Welzijn, sociaal beleid, jeugd, cultuur, thema Cultuur en Media. 

258



Gepland 

Uitvoering van backoffice-taken voor het 

Groninger bibliotheeknetwerk: 

- bestaand netwerk in stand houden; 

- aantal uitleningen blijft op het niveau 

van 2008, namelijk 4.994.000 per jaar; 

- aantal klanten blijft op het niveau van 

2008, namelijk 166.000; 

- aantal digitale raadplegingen groeit ten 

opzichte van 2008 van 430.029 naar 

minimaal 629.000 in 2012. En het 

aantal opgevraagde pagina's groeit ten 

opzichte van 2008 van 1.192.668 naar 

minimaal 1.742.000 in 2012; 

- aantal bezoekers aan de bibliotheken 

blijft op het niveau van 2008, namelijk 

2.596.000 per jaar. 

Het genereren van innovatie in het 

Groninger bibliotheeknetwerk: 

- Biblionet maakt onderdeel uit van 

landelijke innovatienetwerken; 

- succesvolle en relevante landelijk 

ontwikkelde pilots zijn in 2012 in 

Groningen geïmplementeerd. 

Gerealiseerd 

Uitleningen (inclusief reserveringen) 6.363.874 

(daling t.o.v. 2011 3,2%). Er is een groot aantal 

bibliotheken en bibliobushalteplaatsen gesloten, 

dan wel opgeheven. 

Reserveringen 328.643 (toename van 18,4% t.o.v. 

2011). 

Collectieomvang 1.190.947 (daling van 9,1% t.o.v. 

2011). Dit is een direct gevolg van het sluiten van 

vestigingen en in geretailde bibliotheken staan 

minder grote collecties. 

Aantal leners 154.446 (daling van 5,7% t.o.v. 

2011, mede door invoering wet stilzwijgend 

verlengen) 

Bezoekers 2.822.197 (daling van 4,5% t.o.v. 

2011). Dit is een direct gevolg van het sluiten van 

vestigingen. 

Digitaal gebruik: pageviews: 2.924.955 (1% 

stijging t.o.v. 2011), unieke bezoekers website: 

711.144 (8,8% stijging t.o.v. 2011),abonnees 

digitale nieuwsbrief 11.797 (284% stijging t.o.v. 

2011). 

Het aantal bibliotheken is teruggelopen van 60 in 

2011 naar 46 in 2012 en het aantal 

bibliobushalteplaatsen van 110 in 2011 naar 56 in 


Geretailde bibliotheken laten stijgingen zien en 

weten die vast te houden. De groeicijfers zijn 34% 

voor Leens, 22,3% voor Grootegast, 55,2 % voor 

Midwolda/Oostwold en 6,6% voor Stadskanaal. 

Ook Haren stijgt met 4,3% nog steeds door. 

Het genereren van innovatie in het Groninger 

bibliotheeknetwerk: 

- Biblionet is aangesloten op de landelijke 

digitale infrastructuur (via de landelijke 

Stichting Bibliotheek.nl: BNL); 

- De aansluiting betekent dat Biblionet deel 

uitmaakt van de landelijke 

innovatienetwerken. 

- De ontwikkelingen worden op de voet 

gevolgd. Zodra BNL weer een stap zet, 

implementeert men dit in Groningen. 

259

Middeleninzet 


Lasten: 




31.379 38.648 117.879 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

260 

3.184.200 3.267.000 3.267.000 

3.184.200 3.267.000 3.267.000 

3.215.579 3.305.648 3.384.879 






840101 Bibliotheek: 

- Biblionet Groningen 3.150.300 3.150.300 3.150.300 

- subs. wetensch. steunfunctie deel Drenthe 116.700 116.700 116.700 

totaal bibliotheek 3.267.000 3.267.000 3.267.000 

totaal bibliotheek 3.305.648 3.305.648 3.384.879

Productgroepnummer en -naam : 8602 Zorg en hulpverlening 





De provincie richt zich op het signaleren en oplossen van knelpunten die zich in de zorg voordoen, 

bijvoorbeeld op het punt van bereikbaarheid, continuïteit of een tekort aan samenwerking. Ook 

zorgvragers spelen hierbij een belangrijke rol. 

Ons beleid met betrekking tot zorgen hulpverlening staat verwoord in onze Sociale Agenda 2009-2012 

onder de programmalijn Participatie en Volksgezondheid. 



Gepland 

Versterken invloed zorgvragers op 

beschikbaarheid, bereikbaarheid en 

effectiviteit van zorg. Hiertoe in stand 

houden c.q. subsidiëren van Zorgbelang 

Groningen (professionals) en de sectorale 

(vrijwilligerskoepels) koepels van patiënten- 

en consumentenorganisaties in de provincie 

Groningen. De koepels zijn: Provinciale 

Chronisch zieken en Gehandicaptenraad, 

het (provinciaal GGz-)Cliëntenplatform, het 

Verstandelijk Gehandicapten 

BelangenPlatform Groningen en de 

Organisatie Samenwerkende 

Ouderenbonden. Daarnaast functioneert het 

Platform Hattinga Verschure (collectieve 

belangenbehartiging mantelzorg). 

Op de provinciale subsidie van Zorgbelang 

en van de koepels wordt met ingang van 1 

januari 2013 25% bezuinigd. 

Omdat Zorgbelang in een slechte financiële 

positie verkeerde, heeft Zorgbelang in 2011 

in overleg met de provincie en met de 

koepels besloten de organisatie met ingang 

van 1 januari 2012 al op de 

bezuinigingstaakstelling in te richten. Dit 

betekent voor de koepels dat men met 

ingang van 1 januari 2012 beduidend 

minder rechtstreekse ondersteuning van 

Zorgbelang krijgt. 

Zorgbelang gebruikt het financiële voordeel 

in 2012 op de provinciale subsidie om weer 

een reserve op te bouwen en de organisatie 

te reorganiseren. Dit voornemen van 

Zorgbelang betekent voor de koepels dat 

men met ingang van 1 januari 2012 

Gerealiseerd 

Zorgbelang Groningen (professionals) en de 5 

koepels van zorgvragers (vrijwilligers) hebben 

succesvol geanticipeerd op de bezuiniging op de 

provinciale subsidie vanaf 2013. 

De activiteiten om invloed van zorgvragers op 

beschikbaarheid, bereikbaarheid en effectiviteit 

van zorg te versterken zijn volgens planning 

gerealiseerd. 

Het Platform Hattinga Verschure (mantelzorg) is 

deel gaan nemen aan de adviesraad van 

Zorgbelang Groningen. 

261

eduidend minder rechtstreekse 

ondersteuning van Zorgbelang krijgt. 

De Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) 

en het Refaja Ziekenhuis hebben in het 

kader van een door ons geïnitieerd en in 

april 2011 afgesloten project samen een 

Plan van Aanpak Ziekenhuiszorg Oost- 

Groningen opgesteld. Afgesproken is dat de 

externe partijen, dat wil zeggen 

zorgverzekeraar Menzis, Zorgbelang 

Groningen en provincie/gemeenten, elk 

vanuit hun eigen verantwoordelijkheid de 

uitwerking en uitvoering van dit plan door 

deze ziekenhuizen op de voet zullen volgen. 

Wij hebben in dit verband met de 

gemeenten in het verzorgingsgebied van 

deze ziekenhuizen afgesproken dat wij 

hierbij samen optrekken, om vanuit het 

publieke belang een vinger aan de pols te 

blijven houden en mee te denken, en 

daartoe in contact zullen treden met de 

ziekenhuizen en Menzis. Aan de hand van 

de actualiteit wordt overleg gepland. 

De continuïteit c.q. behoud van (de) 

huisartsen(zorg) op het platteland c.q. in de 

krimpgebieden is een belangrijk 

aandachtspunt. Wij cofinancieren een 

project van ELANN om dit probleem aan te 

pakken en nemen ook deel aan een 

stuurgroep van dit project. 

Om de zorg in de krimpgebieden 

beschikbaar en bereikbaar te houden en 

mensen toch van kwalitatief hoogwaardige 

zorg te blijven voorzien, is het masterplan 

'Zorg voor de Toekomst Noord- en Oost- 

Groningen' opgezet (2010-2014). Het plan 

omvat vijf concrete actielijnen en is als één 

van de experimenten opgenomen in het 

Provinciaal Actieplan Bevolkingsdaling 

2010-2013. Wij cofinancieren de 

programmamanager en nemen deel aan de 

(bestuurlijke) regiegroep, die vier keer per 

jaar bij elkaar komt. 

Wij hebben als waarnemer zitting in het 

Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) 

Groningen, zowel in het bestuurlijk overleg 

(2x per jaar) als in de projectgroep (4x per 

jaar). Het ROAZ is een platform voor 

overleg en afstemming van beleid en 

activiteiten op het terrein van de acute zorg 

in de provincie Groningen. Waar nodig en 

gewenst ondersteunen of faciliteren wij 

activiteiten die bijdragen aan verbetering 

van de bereikbaarheid en kwaliteit van de 

acute zorg. 

Wij verstrekken samen met de provincie 

Drenthe een budgetsubsidie aan Sensoor 

Groningen-Drenthe. Sensoor is een 

telefonische hulpdienst die 24 uur per dag 

262 

Het OZG en het Refaja ziekenhuis hebben ervan 

afgezien het Plan van Aanpak Ziekenhuiszorg 

Oost - Groningen verder in uitvoering te nemen. 

Een aanvankelijk overwogen fusie van de beide 

ziekenhuizen is niet doorgegaan. Aan de positie 

van het OZG is vervolgens door alle betrokken 

partijen veel aandacht besteed. Wij hebben 

hierover met de betrokken partijen veelvuldig 

overleg gevoerd. 

Gelet op het waarborgen van de continuïteit en de 

bereikbaarheid van de ziekenhuiszorg in de regio 

Noord- en Oost Groningen hebben wij tezamen 

met het OZG, UMCG, Menzis en gemeenten de 

intentie uitgesproken om ons maximaal in te 

zetten voor de bouw van een nieuw ziekenhuis op 

de locatie Scheemda- West. Om ervoor te zorgen 

dat de zorg voor inwoners van Noord- en Oost 

Groningen dichtbij beschikbaar blijft , zullen in de 

stedelijke gebieden in de regio integrale 

anderhalvelijns zorgcentra worden ingericht. 

Wij hebben subsidie verleend aan ELANN voor de 

opstartkosten van de Stichting Noorderkring 

Huisartsenzorg. Deze stichting is dit jaar opgericht 

en draagt bij aan de continuering van de 

huisartsenzorg in onze provincie. Specifieke 

aandacht wordt geschonken aan het vinden van 

antwoorden op de opvolgingsproblematiek bij 

huisartsenpraktijken. 

Aan de actielijnen van het masterplan Zorg voor 

de Toekomst Noord en Oost is conform planning 

verder gewerkt. Aandacht is onder meer 

uitgegaan naar een gezonde levensstijl voor 

jongeren (alcohol gebruik en overgewicht), 

E- Health en verbeteringen in de diabeteszorg. In 

het boekje 'Zorg voor de toekomst' zijn alle 

activiteiten en resultaten beschreven ( zie 

www.zorgvoordetoekomst.com). 

Conform. 

De activiteiten voor 2012 zijn volgens planning 

gerealiseerd. De provincie Drenthe heeft besloten 

om Sensoor in 2013 nog te subsidiëren. De 

rijksoverheid had aangekondigd om in 2012 met

telefonisch bereikbaar is voor een anoniem 

en vertrouwelijk gesprek. Een belangrijk 

aandachtspunt is het voortbestaan van 

deze organisatie na 2012 in verband met de 

opgelegde bezuiniging (Drenthe 100% en 

onze provincie 25%). 

Onze (wettelijke) verantwoordelijkheid voor 

de ambulancezorg (zorg dragen voor een 

goede spreiding van ambulances en 

vergunningverlening) vervalt naar het zich 

laat aanzien met ingang van 1 januari 2012 

met de inwerkingtreding van de Tijdelijke 

wet ambulancezorg. Niettemin zullen wij de 

prestaties van AmbulanceZorg Groningen, 

vooral met betrekking tot de bereikbaarheid 

van ambulancezorg in spoedeisende 

situaties, blijven volgen. 

Middeleninzet 

een standpunt over de Sensoororganisaties te 

komen, maar dat voornemen is vanwege de 

kabinetswisseling niet tot uitvoering gebracht. Aan 

het eind van 2012 was nog niet duidelijk of 

Sensoor na 2013 kan blijven bestaan. 

De inwerkingtreding van de tijdelijke wet 

ambulancezorg (Twaz) is opgeschoven naar 

1 januari 2013. Op grond van onze wettelijke 

verantwoordelijkheid voor de ambulancezorg 

hebben wij in 2012 besloten de vergunning van de 

Stichting RAV (Regionale Ambulance 

Voorziening) - Groningen te wijzigen. De wijziging 

betreft de verplaatsing van de standplaats 

Winsum naar Bedum en de verplaatsing van de 

standplaats Sontweg te Groningen naar een 

locatie nabij het Martiniziekenhuis. 


Lasten: 




162.368 112.212 199.651 








Totaal lasten 

Baten: 





1.111.475 1.125.494 1.140.400 

1.111.475 1.125.494 1.140.400 

1.273.843 1.237.706 1.340.051 

Totaal baten 


263





860202 Cliënten en Consumentenbeleid 

- zorgbelang Groningen 814.700 814.700 814.700 

- patiënten-en cliëntenorganisaties 165.794 165.794 180.700 

264 

totaal cliënten en consumentenbeleid 980.494 980.494 995.400 

860203 Maatschappelijke voorzieningen: 

- telefonische hulpdienst 145.000 145.000 145.000 

totaal maatschappelijke voorzieningen 145.000 145.000 145.000 

totaal zorg en hulpverlening 1.237.706 1.237.706 1.340.051 


Patienten- en clientenorganisaties: afwijking € 14.906 

Het krediet wordt over vijf koepels van zorgvragers verdeeld, maar de vijfde koepel – Stichting Hattinga 

Verschure, heeft – op basis van hun werkplan en begroting – voor 2012 een lagere subsidie ontvangen.

Productgroepnummer en -naam : 8701 Wonen, welzijn en zorg voor kwetsbare groepen (WWZ) 





Het beleid is gericht op het bevorderen van de participatie en integratie van ouderen en mensen in hun 

eigen woon - en leefomgeving en het stimuleren van vernieuwing samenhang en samenwerking in de 

zorgsector. Daarnaast leveren wij een bijdrage aan de realisatie van aard- en nagelvaste voorzieningen 

op het terrein van Wonen, Welzijn en Zorg. 



Gepland 

Uitvoeren subsidieregeling 

Stimuleringsfonds zorg van de nog 

beschikbare middelen binnen het fonds. 

Voor het Stimuleringsfonds Zorg komen in 

2012 niet opnieuw middelen beschikbaar. 

Uitvoeren subsidieregeling 

Investeringsfonds WWZ (doelstelling C) 

Voor dit investeringsfonds komen in 2012 

niet opnieuw middelen beschikbaar. De 

eventueel uit vorige jaren resterende 

middelen worden in 2012 ingezet. 

Uitvoering amendementsgelden ten 

behoeve van projecten en het oplossen van 

knelpunten op het thema Wonen, welzijn, 

zorg voor kwetsbare groepen en specifiek 

voor innovatieve projecten in de Groninger 

krimpgebieden (in totaal € 623.794 

beschikbaar gesteld via amendement bij 

behandeling van de Voorjaarsnota 2010). 

Rapportage Stimuleringsfonds Zorg 2012 

Stimuleringsfonds Zorg algemeen 

1. Subsidie Huis voor de sport, sportloket in UMCG 

Doel: patiënten doorverwijzen naar sportverenigingen of beweeggroep 

Toegekend bedrag: € 19.805 

Cofinanciering derden: € 50.000 

Gerealiseerd 

Uit het stimuleringsfonds zorg hebben wij voor elf 

projecten subsidies toegekend. De 

verantwoording vindt u in de onderstaande 

rapportage. 

Vanuit het Investeringsfonds WWZ (doelstelling C) 

hebben wij voor twee projecten subsidies 

verleend, te weten: 

- Dagbestedingsvoorziening Borg Ewsum; 

- Lotuspark Ulrum (realisatie speel-beweeg-, 

recreatiepark in Ulrum). 

Vanuit de amendementsgelden hebben wij voor 

twee projecten subsidies verleend. De 

verantwoording vindt u in de onderstaande 

rapportage. 

2. Subsidie Centrum voor revalidatie UMCG 

Doel: netwerken van hulpverleners vormen voor mensen met niet aangeboren hersenletsel 



265

3. Subsidie Hiaat jeugdzorg 

Doel: aanbod jeugdzorg voor verstandelijk gehandicapte ouders met kinderen 



4. Subsidie Best Buddies 

Doel: buddieproject voor mensen met een handicap van 35 jaar en ouder 



5. Subsidie Vraag Elkaar 

Doel: pilot digitaal matchingssysteem voor hulpvragers en vrijwilligers in 5 gemeenten 



6. Subsidie Woonvorm Groningen 

Doel: aanloopkosten die ouders maken voor realiseren van woonvorm voor mensen met autisme in de 

stad Groningen 

Toegekend bedrag: € 11.345. 


7. Subsidie Woonvorm Appingedam 

Doel: aanloopkosten die ouders maken voor realiseren van een woonvorm van jonge mensen met een 

handicap in Appingedam 



8. Subsidie Odensehuis 

Doel: Ontmoetingsplek realiseren voor mensen met beginnende dementie in Groningen 



9. Subsidie Zorg Zonder regels 

Doel: Experiment De Hoven: experiment met minder regels zorg verlenen 

Toegekend bedrag € 20.000, waarvan € 6.695 uit het stimuleringsfonds zorg en € 13.315 uit 

amendementsgelden krimpgebieden ( zie hierna) 


Stimuleringsfonds Zorg: amendementsgelden voor Wonen, Welzijn en Zorg in krimpgebieden 

1. Subsidie Vrienden van Hunsingoheerd 

Doel: eenzaamheid ouderen doorbreken met specifiek aanbod onder meer door gebruik te maken van 

ouderenomroep in verzorgingstehuizen 



2. Subsidie Zorg Zonder regels 

Doel: experiment De Hoven: met minder regels zorg verlenen 

Toegekend bedrag € 20.000, waarvan € 13.315 uit amendementsgelden krimpgebieden en € 6.695 uit 

het stimuleringsfonds zorg (zie hierboven) 


266

Middeleninzet 


Lasten: 




158.732 149.538 254.437 








Totaal lasten 

327.508 401.288 56.440 

327.508 401.288 56.440 

486.241 550.825 310.877 

Baten: 





Totaal baten 26.250 154.875 






870103 Ouderenzorg: 

- stimuleringsfonds zorg 22.478 22.478 

- stimuleringsfonds zorg voorg. jaren 66.313 66.313 

- rente lening de Hoven 213.787 154.875 58.912 55.810 

- VGJ Amendementsgelden 630 

totaal ouderenzorg 302.578 154.875 147.703 56.440 

870107 Inv.fonds Wonen, Welzijn, Zorg 

- invest.fonds Wonen, Welzijn, Zorg 21.000 21.000 

- bijdrageregel.zorginfrastructuur voorg. jaren 75.310 75.310 

- inv.fonds Wonen, Welzijn, Zorg voorg. jaren 2.400 2.400 

totaal inv.fonds wonen, welzijn, zorg 98.710 98.710 

totaal wonen welzijn zorg kw. groepen 550.825 154.875 395.950 310.877 

267


Stimuleringsfonds zorg/voorgaande jaren: afwijking € 88.791 

De verantwoording van de middelen vanuit het Stimuleringsfonds zorg vindt op kasbasis plaats. 

Niet benodigde middelen blijven beschikbaar binnen het Stimuleringsfonds zorg. 

In 2012 is in totaal € 88.791 betaald uit het Stimuleringsfonds zorg. Dit bedrag bestaat uit betalingen op 

verplichtingen in 2012 en uit betalingen op verplichtingen uit voorgaande jaren voor respectievelijk 

€ 22.478 en € 66.313. De dekking van de kosten vindt plaats binnen de reserve Stimulering Zorg. 

Bijdrageregeling zorginfrastructuur/voorgaande jaren/WWZ: afwijking 98.710 

De dekking van de kosten vindt plaats binnen de reserve ESFI. 

268

Productgroepnummer en -naam : 8801 Jeugdzorg 



Productverantwoordelijke : Raghoebar 


De provincie is op grond van de Wet op de jeugdzorg verantwoordelijk voor de regie, planning en 

financiering van het Bureau Jeugdzorg (BJZ) en van het zorgaanbod jeugdhulpverlening. Dit aanbod 

dient aan te sluiten op de behoefte/vraag van cliënten en op het aanbod van gemeentelijke 

voorzieningen voor jeugdigen. Tevens moet de provincie er zorg voor dragen dat de cliënten hun 

aanspraken op jeugdzorg tot gelding kunnen brengen binnen een redelijke termijn. Er moet dus 

kwalitatief en kwantitatief voldoende aanbod zijn. 

Voor de uitvoering van deze taken ontvangt de provincie twee doeluitkeringen, een doeluitkering bureau 

jeugdzorg en een doeluitkering aanbod jeugdhulpverlening. Deze uitkeringen worden ontvangen op basis 

van een vierjarig beleidskader jeugd (2009-2012) en een jaarlijks uitvoeringsprogramma. 

In 2008 is het huidige beleidskader jeugd 2009-2012 vastgesteld. In dit stuk staan de ambities van de 

provincie Groningen op het gebied van jeugdzorg, onderwijs en jongerenparticipatie verwoord. De 

productenbegroting 2012 sluit, evenals de programmabegroting 2012, qua inhoud en opzet aan bij de 

opzet van dit inhoudelijk kader. 

Kern van het beleid de komende jaren is dat problemen zo snel mogelijk en zo dicht mogelijk bij huis 

gesignaleerd en aangepakt worden. Deze ambitie is uitgewerkt in een aantal concrete speerpunten 

waarvan de volgende in deze productgroep hun uitwerking krijgen: 

1. Realiseren van een goede aansluiting jeugdbeleid en jeugdzorg; 

2. Bureau Jeugdzorg: versterking organisatie en uitvoering taken; 

3. Zorgaanbod: flexibiliseren van het zorgaanbod en genoegzaam aanbod; 

4. Het bieden van een goede nazorg; 

5. Versterken van de informatievoorziening. 

Punt 4 (nazorg) maakt onderdeel uit van de IPO-Rijkdeal 2010-2011 en heeft daarmee raakvlakken met 

punt 1 (aansluiting jeugdbeleid en jeugdzorg) en punt 3 (zorgaanbod). 

Voor punt 5 (versterken informa-tievoorziening) geldt dat dit integraal onderdeel uitmaakt van alle 

bovenstaande punten. Om deze reden worden de punten 4 en 5 hieronder niet expliciet uitgewerkt maar 

zijn ze verwerkt in de punten 1 t/m 3. 



Gepland 

Realiseren van een goede aansluiting 

jeugdbeleid en jeugdzorg: 

Afspraken uit bestuursakkoord Jeugd 

worden uitgevoerd en beheerd. 

Bureau Jeugdzorg heeft toegang 

gedecentraliseerd in de backoffices van de 

Centra voor Jeugd en Gezin. 

Gerealiseerd 

Realiseren van een goede aansluiting jeugdbeleid en 

jeugdzorg: 

In het Ambtelijk en Bestuurlijk Platform wordt er 

op toegezien dat de afspraken uit het 

Bestuursakkoord 2008-2012 zijn uitgevoerd en 

beheerd door alle betrokken partijen. Tevens is er 

in 2012 een nieuw bestuursakkoord Jeugd 

opgesteld voor de periode 2013-2016 waarin 

doorlopende afspraken uit het Bestuursakkoord 

2008-2012 zijn opgenomen. 

BJZ voert binnen de subsidieafspraken daar waar 

mogelijk zijn Toegangstaken decentraal uit. 

269

Provinciale verwijsindex Zorg voor Jeugd 

Groningen (ZVJ) en (backoffices) CJG’s zijn 

volledig operationeel. 

Project Samen Slimmer Werken in 

uitvoering (in het kader van het 

Bestuursakkoord dat met de Groninger 

gemeenten is afgesloten). 

Verbinding van de jeugdketen met de 

ketens onderwijs en justitie wordt 

gestimuleerd. 

Versterken van Bureau Jeugdzorg als 

organisatie: 

BJZ heeft taakstelling gerealiseerd van 

€ 1.536.269 in 2012. 

BJZ is organisatorisch en financieel ‘in 

control’. 

BJZ werkt in 2012 binnen de wettelijke 

termijnen. 

BJZ heeft haar Toegang gedecentraliseerd 

in de Centra voor Jeugd en Gezin. 

BJZ heeft informatievoorziening op orde. 

Zorgaanbod jeugdzorg: ontwikkeling omvang, 

flexibilisering en genoegzaam aanbod: 

Volgen ontwikkelingen nieuwe 

financieringssystematiek provinciale 

Jeugdzorg. 

Inkopen zorg 2012 aan de hand van het 

vastgestelde inkoopbeleid. 

Zorgaanbieders hebben 

informatievoorziening op orde. 

270 

Ook in 2012 zijn de verwijsindex met de 

aansluiting CJG’s operationeel. Er zijn acties 

uitgezet om de verwijsindex ZvJG te verbeteren 

onder leiding van een procestrekker gefinancierd 

door gemeenten. 

Het project Samen Slimmer Werken is afgesloten 

en de resultaten hiervan worden binnen ZvJG 

verder uitgewerkt. Van de concrete ontwikkelingen 

hieruit (zoals de signaalgids) wordt geadviseerd 

om deze vooralsnog aan te houden vanwege de 

op handen zijnde evaluatie van de verwijsindex 

ZvJG in 2013 en het feit dat de hele 

jeugdzorgketen momenteel in een transitiefase 

verkeert. 

Verbinding met onderwijs: bestuurders van 

gemeenten en onderwijs treffen elkaar in het 

Afstemmingsoverleg Passend Onderwijs – Zorg 

voor Jeugd waarin men van gedachten wisselt 

over de verbinding tussen passend onderwijs en 

jeugdzorg en ontwikkelingen van beide 

decentralisaties. Er is een tijdelijke werkgroep 

Passend Onderwijs – Zorg voor Jeugd opgericht 

om met voorstellen te komen welke thema’s 

gezamenlijk worden op welk niveau opgepakt en 

hoe men in de toekomst gaat samenwerken. 

Verbinding met justitie: Het bestuurlijk 

afstemmingsoverleg keten justitie-jeugd(zorg) met 

daarin bestuurders van het Arrondissementaal 

Justitieel Beraad en een vertegenwoordiging uit 

het bestuurlijk Platform Jeugd vervult een 

makelaarsrol bij het uitwerken van de verbinding 

tussen jeugd en justitiedomein en knelpunten. Dit 

overleg is in 2012 één maal bij elkaar geweest, in 

dat overleg is afgesproken dat de 

vergaderfrequentie verhoogd wordt naar 4x per 

jaar en dat gemeenten hierin de lead nemen, ook 

gezien de aankomende transitie. 

Versterken van Bureau Jeugdzorg als organisatie: 

BJZ heeft de taakstelling gerealiseerd en is 

organisatorisch en financieel in control. De 

wettelijke taken zijn binnen de termijnen 

uitgevoerd waarbij de normen voor het opstellen 

van de plannen van aanpak voor de 

jeugdbescherming en jeugdreclassering niet in 

zijn geheel zijn gehaald. De informatievoorziening 

is op orde. 

Zorgaanbod jeugdzorg: ontwikkeling omvang, 

flexibilisering en genoegzaam aanbod: 

De landelijke ontwikkelingen om een nieuwe 

financieringssystematiek provinciale jeugdzorg in 

te voeren zijn stopgezet vanwege de aankomende 

transitie van jeugdzorg naar gemeenten 

Dit is gerealiseerd. De vraaganalyse van BJZ is 

leidend geweest voor de zorginkoop 2013. 

Kwartaalrapportages worden tijdig aangeleverd; 

overige informatievragen afdoende beantwoord.

Landelijk werkende Instellingen zijn ingebed 

in provinciale inkoopproces. 

Middeleninzet 

De subsidierelaties met Hoenderloo en Avenier 

zijn beëindigd. De overige LWI’s zijn ingebed in 

het provinciale inkoopproces. 


Lasten: 




1.318.793 1.338.880 1.550.317 








Totaal lasten 

43.512.588 47.549.217 47.879.000 

100.000 

43.512.588 47.549.217 47.979.000 

44.831.381 48.888.097 49.529.317 

Baten: 





Totaal baten 41.014.784 47.566.144 47.662.000 


271





880103 Financiën jeugdhulpverlening: 

- verwijsindex ZVJ (KISS) 0 

- ophoging stim. Fonds. Zorg. 7.178 7.178 

- Samen Slimmer Werken (SSW) 1.338 1.338 

- Transitie jeugdzorg 84.000 -84.000 100.000 


272 

totaal financiën jeugdhulpverlening 7.367 84.000 -76.633 100.000 

880104 Taken Bureau Jeugdzorg Rijksmiddelen 

- justitiële taken BJZ 8.452.177 8.452.177 8.292.000 

- Indicatiestelling/toegang 3.702.747 3.702.747 3.703.000 

- advies-/meldpunt kindermishandeling 1.265.985 1.265.985 1.266.000 

- casemanagement geïndiceerde zorg 2.037.509 2.037.509 2.038.000 

- versterking voorliggende voorziening 678.675 678.675 679.000 

- ambulante jeugdzorg 20.862 20.862 21.000 

- kindertelefoon 326.875 151.733 175.142 175.000 

- experimenten en steunfuncties 128.726 128.726 121.000 

- rijksuitkering taken BJZ 16.056.038 -16.056.038 -16.295.000 


totaal taken Bureau Jeugdzorg 

Rijksmiddelen 

880105 Zorgaanbod Rijksmiddelen 

16.207.771 16.207.771 

- pleegzorg 5.957.708 5.957.708 5.971.000 

- daghulp 4.214.992 4.214.992 4.215.000 

- residentiële hulp 8.204.660 8.204.660 8.205.000 

- educatie 83.133 83.133 83.000 

- intensief ambulant 5.454.970 5.454.970 5.455.000 

- flexbudget 288.849 288.849 289.000 

- huisvesting 1.176.751 1.176.751 1.177.000 

- vervoer 325.568 325.568 326.000 

- diversen 886.635 886.635 1.169.000 

- aanvalsplan bestrijding wachtlijsten 1.540.346 1.540.346 1.286.000 

- vertrouwenspers/jeugdcons zorgaanbod 191.504 191.504 192.000 

- belangenbehartiging 27.509 27.509 28.000 

- Landelijk werkende instelling 3.030.562 3.030.562 3.022.000 

- uitvoeringskst. incl. reserveringen 108.185 108.185 166.000 

- rijksuitkering zorgaanbod 31.274.372 -31.274.372 -31.367.000 


totaal zorgaanbod Rijksmiddelen 31.334.078 31.274.372 59.705 217.000 

totaal jeugdzorg 48.888.097 47.566.144 1.321.953 1.867.317


Lasten 

Financiën jeugdhulpverlening: afwijking € 92.632 

De afwijking van € 92.632 wordt grotendeels veroorzaakt door onderstaande zaken: 

- Vanwege een lagere dan verleende vaststelling van een oude verplichting is er een bedrag van 

€ 1.148 vrijgevallen. 

- Bij het onderdeel Ophoging Stimuleringsfonds Zorg (onderdeel jeugdzorg) is € 7.178 uitbetaald aan 

projecten in 2012. De verantwoording van de middelen vanuit het Stimuleringsfonds Zorg vindt op 

kasbasis plaats en is niet begroot. Niet benodigde middelen blijven beschikbaar binnen het 

Stimuleringsfonds Zorg. 

- Bij het onderdeel Transitie Jeugdzorg is een overboekingsvoorstel van € 100.000. 

De rijksmiddelen zijn aan ons provinciale transitiebudget toegevoegd en deze te gebruiken voor het 

transitieproces en het dekken van de frictiekosten voor provincie en de provinciaal gefinancierde 

jeugdzorginstellingen in de jaren 2012 tot en met 2016. 

Taken Bureau Jeugdzorg: afwijking € 87.229 

Per saldo zijn ten behoeve van Bureau Jeugdzorg (BJZ) minder lasten gerealiseerd dan was begroot. 

De onderbesteding is als volgt te verklaren: 

Lagere vaststelling subsidies voorgaande jaren BJZ € 405.785 

Hogere bestedingen Justitiële taken € 160.177 -/- 

Kindertelefoon € 151.875 -/- 

Overige verschillen € 6.504 -/- 

Totaal verklaard € 87.229 

Zorgaanbod rijksmiddelen: afwijking € 249.922 

Per saldo zijn ten behoeve van het Zorgaanbod minder lasten gerealiseerd dan was begroot. 

De onderbesteding is als volgt te verklaren: 

Restitutie verleende subsidie NOVO (provinciale middelen) € 157.295 

Overige verschillen (rijksmiddelen) € 92.627 

Totaal verklaard € 249.922 

Baten 

Rijksuitkeringen jeugdhulpverlening: afwijking € 87.229 

Per saldo is de lagere dan geraamde rijksbijdrage als volgt te verklaren: 

Lagere Inkomsten rijksuitkering Taken BJZ € 238.962 -/- 

Kindertelefoon € 151.733 

Totaal verklaard: € 87.229 

273

Productgroepnummer en -naam : 8802 Jongerenparticipatie 





Voor het welslagen van provinciaal beleid is het belangrijk dat hierbij ook de doelgroep jongeren wordt 

betrokken. Door jongerenparticipatie worden jongeren langs vele wegen betrokken om mee te denken 

over de provinciale vraagstukken en hun mening hierover te geven. Daarnaast beogen wij een toename 

van politieke en maatschappelijke belangstelling onder jongeren. 

Binnen het jongerenparticipatiebeleid stellen wij ons tot doel de legitimiteit van het democratisch bestuur 

uit te breiden naar een grotere leeftijdsgroep (12 tot 25 jaar) en het vergroten van politieke en 

maatschappelijke belangstelling onder jongeren. 

Dit willen wij realiseren door: 

- het informeren van jongeren over de provincie en het provinciaal beleid (communicatie/informatie); 

- het in dialoog zijn met jongeren (interactie); 

- het actief betrekken van jongeren bij de opstelling en uitvoering van provinciaal beleid (participatie). 

In 2009 is het Meerjarenplan Talk Talk 2010-2012 vastgesteld. 



Gepland 

het informeren van jongeren over de 

provincie en het provinciaal beleid dmv 

inzet diverse 

(massa)communicatiemiddelen; 

het in dialoog zijn met jongeren via het 

opgebouwde scholennetwerk door middel 

van rondleidingen op het provinciehuis door 

Statenleden, gastlessen door bestuurders 

of Statenleden, voorrondes van 'Op weg 

naar het Lagerhuis' en het Nationaal 

Jeugddebat; 

het actief betrekken van jongeren bij de 

opstelling en uitvoering van provinciaal 

beleid d.m.v. het raadplegen van o.a. het 

Trendteam en het organiseren van diverse 

Trendteambijeenkomsten waarbij zij hun 

visie of mening kenbaar maken en soms 

ook helpen in de uitvoering; 

het beschikbaar stellen van kennis en 

informatie aan organisaties, 

instellingen en stichtingen die raakvlakken 

hebben met het provinciaal beleid; 

274 

Gerealiseerd 

Een aantal jongeren van het trendteam heeft 

meegewerkt aan de vernieuwde film van het 

trendteam. In deze film wordt door jongeren, CdK, 

een gedeputeerde en 2 statenleden laagdrempelig 

uitgelegd wat de provincie Groningen doet. Ook 

zijn trendteamleden aan de slag gegaan met 

social media, een facebook-pagina en twitter. Dit 

krijgt in 2013 een vervolg. 

Er zijn ca. 30 rondleidingen door Statenleden 

verzorgd. Iedere twee maanden heeft de 

Commissaris van de Koningin een gastles op 

middelbare scholen gegeven. Het “Op weg naar 

het Lagerhuisdebat” heeft in februari 

plaatsgevonden waarbij ca. 300 jongeren 

aanwezig waren op het provinciehuis. Het 

Nationaal Jeugddebat heeft in oktober 

plaatsgevonden, hieraan hebben 50 jongeren 

deelgenomen. 

Er zijn diverse Trendteambijeenkomsten geweest 

waarbij de jongeren zijn geraadpleegd over 

verkeersvraagstukken en landbouw. 

Naar aanleiding van het Nationaal Jeugddebat is 

er een techniekdag georganiseerd voor 2 

basisscholen uit de stad Groningen. Er is voor 

deze dag samengewerkt met het Seaports 

Experience Centre en de Jonge Onderzoekers.

het doorontwikkelen van het onder de 

aandacht brengen van het educatiepakket 

voor jongeren ter ondersteuning van de 

voorlichting en interactie voor en met de 

doelgroep; 

het laten afslanken van het beleid medio 

eind 2012 in verband met de bezuinigingen, 

dit wil zeggen dat het beleid voort gezet zal 

worden als voorlichtingstool en niet meer 

als participatietool. 

Middeleninzet 

Het educatiepakket staat op de website en kan 

gebruikt worden door de scholen. In 2013 vindt 

een update plaats. 

Er wordt extra ingezet op communicatie (bijv. 

facebook, schoolbezoeken, lespakket) en daar 

waar mogelijk op participatie. Indien de interne 

afdelingen verzoeken indienen voor participatie 

dan wordt hier actief aan bijgedragen. 


Lasten: 




181.888 135.162 70.776 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

34.958 32.491 44.100 

34.958 32.491 44.100 

216.846 167.653 114.876 






880201 Jongerenparticipatie 

- Vgj. Jongerenparticipatie -4.710 -4.710 

- Jongerenparticipatie 37.200 37.200 44.100 

totaal ouderenzorg 32.491 32.491 44.100 

totaal wonen welzijn zorg kw. groepen 167.653 167.653 114.876 

275


Voorgaande jaren Jongerenparticipatie: afwijking € 4.710 

De vrijval is het gevolg van lager uitgevallen afrekening van nog te betalen 2011. 

Jongerenparticipatie: afwijking € 6.900 

In 2012 hebben minder scholen/jongeren deelgenomen aan resp. Op weg naar het Lagerhuisdebat en 

het Nationaal Jeugddebat. De cateringkosten zijn daarom aanzienlijk lager uitgevallen. 

276

9. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 



9.1 Ruimtelijke ordening 

9101 Ruimtelijke ontwikkeling 36.527.222 5.498.787 31.028.436 5.136.096 

9102 Realisatie ruimtelijk beleid 1.205.415 300 1.205.115 1.833.402 

9103 Technische infrastuctuur 488.171 488.171 641.120 

9104 Gebiedsgericht werken 3.574.408 270.682 3.303.727 7.664.905 

9105 Sociaal-economische vitalisering (PLG) 2.646.108 136.463 2.509.645 2.125.256 


9.2 Volkshuisvesting 

9201 Bouwen en wonen 7.321.202 1.158.801 6.162.401 9.083.152 



277

278

Productgroepnummer en -naam : 9101 Ruimtelijke ontwikkeling 

Programma : Leven en wonen in Groningen 




In het stelsel van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is de provincie verantwoordelijk voor een goede 

provinciale ruimtelijke ordening. Het provinciaal beleid is vastgelegd in het Provinciale Omgevingsplan 

2009-2013 (POP), als Structuurvisie volgens de Wro. Verder gaat de Wro uit van afstemming van 

ruimtelijke plannen tussen Rijk, provincies en gemeenten. 

Deze productgroep richt zich op: 

ontwikkelen van integraal provinciaal ruimtelijk beleid als onderdeel van het provinciaal 

omgevingsbeleid en het benoemen van de doorwerking in instrumenten en projecten, inclusief: 

- de daarvoor noodzakelijke analyse van maatschappelijke dynamiek en ruimtelijke 

transformatieprocessen; 

- integrale visievorming op ontwikkeling en inrichting van gebieden op meerdere schaalniveaus (in 

onderlinge wisselwerking) vanuit het provinciaal belang. 

ontwikkelen van het gezamenlijk uit te voeren ruimtelijk-economisch beleid in SNN-verband; 

ontwikkelen van de gemeenschappelijke agenda voor de gebiedsontwikkeling van Rijk en Noord- 

Nederland en- voor wat betreft het ruimtelijke deel daarvan - de daaruit voortkomende projecten voor 

gebiedsontwikkeling, prioritaire thema's krimp, klimaat, energie en infrastructuur voor investeringen 

uit het Meerjaren Investeringsprogramma Ruimte en Infrastructuur (MIRT) volgens het bijbehorende 

spelregelkader; 

ontwikkeling van ruimtelijke projecten van regionale betekenis in een gebiedsgerichte aanpak en in 

samenwerking met gemeenten, marktpartijen en bewoners van het gebied; 

het handhaven en versterken van het eigen karakter van Groningen en de karakterverschillen tussen 

gebieden en het verder bewerkstelligen van sterke steden en een vitaal platteland. 


1. Overheveling bouwblok-op-maatmethode agrarische schaalvergroting naar gemeenten 

2. Ontwikkelen ruimtelijk-economische visie Noord-Nederland met de andere noordelijke provincies. 


programma Leven en wonen in Groningen, thema Wonen en leefbaarheid. 


Uitwerken opzet noordelijk expertisenetwerk ruimtelijk-economische ontwikkeling 


Uitwerken opzet van een (deels virtuele) netwerkorganisatie: 

waar informatie van overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke instellingen in Noord- 

Nederland bij elkaar komt en vervolgens wordt ingezet voor strategische ontwikkeling; 

een netwerk van personen dat met elkaar schakelt en samen optrekt om te komen tot visievorming 

en realisatie van gebiedsontwikkeling; 

die actief thema's agendeert en stakeholders betrekt; 

actief strategische projecten ontwikkelt en daarvoor financiering regelt. 

(Zie Collegeprogramma 2011-2015, blz. 3: Samen optrekken als noordelijke regio.) 

279


Gepland 

voorbereiden en ontwikkelen opzet van: 

- een kennisbank via noordelijke 

website; 

- virtueel netwerk van deskundigen en 

maatschappelijke instellingen; 

- organisatiestructuur voor het 

expertisenetwerk. 


Gepland 


Middelen 

Begroot 

Beschikbare formatie 

280 

Gerealiseerd 

Het project van de noordelijke ruimtelijkeconomische 

visie vormt de aanleiding om tot 

uitwisseling van informatie, ideeën en initiatieven 

van deskundigen en (kennis)instellingen te komen 

(zie boven). Inmiddels functioneren op www.pleio.nl 

op proef enkele digitale informatiegroepen. 

Voor het gelieerde project Economie van Water en 

Landschap (zie onder) heeft de RUG een GISmodel 

ontwikkeld, met (kaart)informatie over zeven 

belangrijke thema’s. Bij de uitwerking van de 

noordelijke visie zal aandacht gegeven worden aan 

de informatie-uitwisseling kennisbank en opzet van 

een (virtueel) expertisenetwerk. 

Gerealiseerd 

Model RUG september 2012. 

Besteed 

Beschikbare formatie. 

Intensivering contacten met Duitsland op het gebied van de ruimtelijke ordening door deelname 

aan overleg Nederlands-Duitse Commissie voor de Ruimtelijke Ordening, subcommissie Noord 


Het doel van de Nederlands-Duitse Commissie is het informeren over en wederzijds afstemmen van 

wederzijdse ruimtelijke plannen. Wij willen onze internationale contacten intensiveren en besteden extra 

aandacht aan grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland. 

(Zie Collegeprogramma 2011-2015, blz. 3: Samen optrekken als noordelijke regio: intensiveren 

internationale contacten). 


Gepland 

actualisering van de grensoverschrijdende 

actiekaart 2008; 

optimalisering afstemming met Duitsland 

van de realisering van 

elektriciteitscentrales, offshore 

windenergie, aanleg COBRA-kabel naar 

de Eemshaven en de afvoer van de 

energie richting Randstad en Roergebied; 

grensoverschrijdende demografische 

verandering: ontwikkelen aanpak 

problematiek krimp in Nederland en 

vergrijzing in Duitsland; 

Gerealiseerd 

In de zitting van de subcommissie noord op 

12 oktober 2012 is de geactualiseerde 

grensoverschrijdende actiekaart vastgesteld. Vanaf 

1 januari 2013 is deze kaart gepubliceerd op de 

website van Niedersachsen. 

Diverse keren zijn de energie-infrastructuur en de 

ambities ten aanzien van windenergie besproken. 

In het in 2012 afgesloten convenant 'Groningen op 

koers' is opgenomen dat de provincie Groningen 

internationale aansluiting zoekt bij andere Europese 

regio's die met demografische veranderingen te 

maken krijgen of hiermee al de nodige ervaring 

hebben. 

Naast de samenwerking in het kader van het 

Demographic Change Regions Network biedt 

het EDR-kader (Eems-Dollard Regio) en de 

Nederlands Duitse Commissie voor Ruimtelijke 

Ordening (NDCRO) mogelijkheden voor (ruimtelijke) 

samenwerking en uitwisseling met de Duitse 

partners. De voorbereidingen zijn gestart, in 2013 

gaan we het interactietraject in.

ijdrage leveren aan onderzoek naar de 

haalbaarheid van een gezamenlijk 

ruimtelijk plan voor het Eems-estuarium; 

ontwikkelen grensoverschrijdend 

landschapscompensatieproject bij Ter 

Apel naar aanleiding van plannen 

kippenfarm en intensivering windpark aan 

Duitse zijde van de grens. 


Gepland 

2012/2013 

Middelen 

Begroot 

Krediet Nederlands-Duitse Commissie RO. 



Gepland 

Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte 

en Transport (MIRT). 

Het uitwerken van opgaven in de 

gebiedsagenda en het maken van 

afspraken over de rijksinzet daarbij. 

Behartigen en coördineren aspect 

ruimtelijke ontwikkeling binnen het MIRT. 

Zie het MIRT-projectenboek: 

- coördineren projecten voor ontwikkeling 

duurzame energiemix (ruimtelijke 

inbedding van de projecten van Energy 

Valley); 

- coördineren projecten voor ontwikkeling 

van een zo zelfvoorzienend mogelijk 

watersysteem en daaraan koppelen 

opgave (project Economie, Water en 

Landschap) in aansluiting op het 

Deltaprogramma; 

In het kader van het integraal beheerplan voor de 

Eems-Dollard is in 2012 een inventarisatie gemaakt 

van alle ruimtelijke ambities voor dit gebied. 

Inmiddels is de Nederlandse bijdrage afgerond. In 

de komende maanden worden De Nederlandse en 

Duitse inventarisaties verwerkt tot een integrale 

bijdrage. 

Medio 2012 is een ontwerpplan voor de 

uitzichtcompensatie in overleg met de betrokken 

bewoners en Landkreis Emsland opgesteld. Begin 

2013 zal de uitvoering van de ontwerpen met de 

bewoners worden besproken. Direct daarna zal het 

deel van het ontwerp op Duits grondgebied worden 

uitgevoerd. Ditzelfde geldt waarschijnlijk ook voor 

de werkzaamheden in de tuinen van de bewoners. 

Het ontwerpplan voor het openbare gebied in 

Nederland is nog niet uitvoeringsgereed. Voor de 

uitvoering van dat ontwerp moeten gronden worden 

aangekocht. Inmiddels zijn de desbetreffende 

grondeigenaren geïnformeerd over het project 

Gerealiseerd 

2012/2013 

Besteed 

Er is € 1.687 besteed. 

Gerealiseerd 

De regio is zelf verantwoordelijk voor de 

ontwikkeling van de Tweede Gebiedsagenda 

Noord-Nederland. In overleg met IenM is 

afgesproken dat de Gebiedsagenda Noord- 

Nederland (GANN) II zal worden afgeleid van de 

Ruimtelijk-Economische Visie (zie boven). In het 

BO MIRT van 15 november 2012 is de stand van 

zaken van het project uitgewisseld. Een 

vertegenwoordiging van het Rijk neemt deel aan 

het visieproces. Afspraak is de Tweede 

Gebiedsagenda te bespreken in het BO MIRT 

najaar 2013. 

- In het project Economie van Water en 

Landschap is in 2012 een verkenning gedaan 

naar de inrichting van het watersysteem in 

het lager gelegen deel van Noord-Nederland 

(de zgn. blauw-groene gordel) met het oog op 

klimaatverandering. Verder is onderzocht 

welke ontwikkelingen in het gebied kansrijk 

zijn om in een gebiedsgerichte benadering 

aan te pakken. De RUG heeft hiervoor een 

interessant GIS-model ontwikkeld, dat een 

empirische basis voor scenariovorming biedt. 

In de 1 e helft 2013 worden de eindresultaten 

ingebracht in het Deltaprogramma 

281

282 

- coördineren projecten Eemsdelta: 

nadere afspraken met het Rijk over 

realisatieperspectief (ontwerp)opgaven 

Eemsdelta in het kader van 

gezamenlijke visie (intergemeentelijke 

structuurvisie). 

Zie afspraken BO MIRT 2009. 

Voorbereiden en ontwikkelen digitale ROketen. 

Het doel hiervan is een snelle 

uitwisseling van ruimtelijke informatie en 

afweging van vele ruimtelijke belangen, 

doeltreffende afstemming met stakeholders 

en transparantie in besluitvorming. Dit 

gebeurt door middel van toepassing van 

digitale informatie(systemen) in ROprocessen 

(zie IPO-visie Digitale ROketen/Informatieplan 

IVT). 

Uitvoering Bouwheerschap. 

Zoetwatervoorziening en de Ruimtelijk- 

Economische visie Noord-Nederland. In het 

BO MIRT najaar 2013 wordt vastgesteld of 

een nadere kwantificering van 

meekoppelmogelijkheden nodig is. 

- In het BO MIRT is inzake Eemsdelta de 

afspraak gemaakt dat IenM en BZK samen 

met regio en Provincie een verkenning starten 

naar de wijze waarop de ambities uit het 

Woon- en Leefbaarheidsplan financieel 

haalbaar zouden kunnen zijn. Hierbij wordt 

gekeken naar optimalisatiemogelijkheden, 

financiële instrumenten en 

bekostigingsvormen. Verder worden de 

consequenties van de koppeling van de huren 

aan de OZB voor de investeringscapaciteit 

van woningbouwcorporaties in krimpgebieden 

bij de minister van Wonen en Rijksdienst 

onder de aandacht gebracht. 

Er zijn afspraken gemaakt om het model van RUG 

voor het project Economie van Water en 

Landschap als GIS informatie beschikbaar te 

stellen. De toepassing van digitale informatie zal 

stapsgewijs worden uitgebouwd. Het voornemen 

is in 2013 een concernbrede pilot op het gebied 

van energie te ontwikkelen (zie informatieplan 

IVT). 

Voor het thema energie zijn voor elk van de 

windparken Delfzijl, Eemshaven en N33 

ontwerpen gemaakt en is opdracht gegeven voor 

een 3d studie naar het windpark N33. Dit heeft 

geleid tot een beter inzicht in mogelijke en 

wenselijke opstellingen. 

Er is een werkbezoek georganiseerd voor de 

Rijksadviseur voor het landschap om te 

bevorderen dat de visie van de provincie 

meegenomen zou worden in haar advies over de 

Rijksstructuurvisie Wind op land. Dit is geslaagd. 

Er is geparticipeerd en meegefinancierd in twee 

studies naar energielandschappen zijnde ‘Kilowatt 

uur’ en Energie in Ruimte. Hiermee zal meer grip 

komen op de ruimtelijke component van 

energietransitie . 

Voor Eemsdelta heeft het bouwheerschap 

geparticipeerd in het project en plankaarten 

opgesteld voor de ontwikkelingsvisie Eemsdelta, 

Het beeldmateriaal heeft bijgedragen aan een 

versnelling in het proces. 

In het kader van het in goede banen leiden van 

ruimtelijke ontwikkelingen, is voor de locatie OZG 

een ruimtelijk/landschappelijk programma van 

eisen opgesteld en is een locatiestudie voor 

Scheemda West uitgewerkt. Hierdoor zal 

ruimtelijke kwaliteit vroegtijdig en volwaardig 

meewegen in de definitieve locatiekeuze en 

realisatie van het OZG. 

Voor het thema infrastructuur is een workshop 

voor in- en externen georganiseerd over het

Bevorderen dat gemeenten een goed 

ruimtelijk kwaliteitsbeleid kunnen voeren. In 

overleg met Libau verder toewerken naar 

feitelijke oprichting van een Team 

Ruimtelijke Kwaliteit ten behoeve van 

gemeenten. 

thema ‘Kruisingen en bruggen’. De ontmoeting 

tussen diverse disciplines werd zeer gewaardeerd 

en zal bijdragen aan een integrale werkwijze bij 

infrastructuurprojecten. 

Er is een excursie ‘Boeren met energie’ 

georganiseerd voor RO wethouders en 

leidinggevenden van Groninger gemeenten. Het 

werd gewaardeerd dat dit keer het landelijk gebied 

de aandacht kreeg. 

Voor de ‘Noordervisie’ is een toekomstbeeld voor 

‘Ruimtelijke kwaliteit’ geleverd waardoor 

ruimtelijke kwaliteit en de ruimtelijke component in 

de visie een duidelijke factor in het geheel is 

geworden. 

Bij de vele gemeentelijke(bestemmings) plannen 

die zijn behandeld was in de meeste gevallen een 

kwaliteitsslag nodig -die door vroegtijdig te 

reageren ook is bewerkstelligd- zoals een groter 

percentage ‘groen’ in de woningbouwplannen voor 

Haren en een ‘groenere’ uitwerking van de 

Meerweg te Haren. 

Voor industrieel erfgoed 'de toekomst' in 

Scheemda is een beeldkwaliteitspan opgesteld 

dat als kader dient voor verdere doorontwikkeling 

van het gebouw en het omringende terrein. 

In het kader van het project vervanging van de 

bruggen over het Van Starckenborghkanaal bij 

Aduard en Dorkwerd heeft het bouwheerschap 

actieve ontwerpinbreng geleverd voor bij de 

landschappelijk inpassingsvisie. 

Dit heeft onder andere geleid tot een slankere 

verkeersaansluiting op de N355 bij Nieuwklap 

waarmee zowel de ruimtelijke inpassing als de 

leefbaarheid in het dorp sterk verbeterd. 

Libau heeft in 2012 een plan van aanpak geleverd 

voor oprichting van een Team Ruimtelijke 

Kwaliteit. Ook heeft Libau een inhoudelijke en 

financieel onderbouwd verzoek gedaan om het 

resterende voorschot over 2011 uit te betalen. 

Beide zijn akkoord bevonden. Definitieve 

vaststelling van de subsidie zal in 2014 

plaatsvinden. 

283

Middeleninzet 


Lasten: 




1.328.382 2.046.112 1.116.421 








Totaal lasten 

284 

4.929.329 33.389.764 8.283.088 

200.000 1.091.347 1.219.000 

5.000.000 

214.118 

10.343.447 34.481.111 9.502.088 

11.671.829 36.527.222 10.618.509 

Baten: 



- overige baten (bijdragen derden) 174.821 5.278.120 5.482.413 



Totaal baten 1.254.002 5.498.787 5.482.413 







- Actualisering gegevens RO 21.145 21.145 24.559 

- Adv kst uitv ruimt beleid c.a. 2.437 2.437 

- Blauwestad 25.300.000 220.667 25.079.333 -204.293 

- Rente lening Koop Holding Europe 113.612 78.120 35.492 35.570 

- FPM B: Regionale Planning 

- Meerstad 5.061.475 5.000.000 61.475 

totaal algemeen 30.498.669 5.298.787 25.199.882 -144.164

910102 Beleidsontwikkeling: 

- Afw.vgj.Beleidsontw.reg.planning -28.800 -28.800 

- Kst Ned-Duits commissie RO 1.687 1.687 2.012 

- Bhs: ruimt struct en gebiedsadvies 21.519 21.519 123.333 

- Bhs: regionale gebiedsuitwerking 38.598 38.598 40.000 

- Bhs: voorbeeldsplannen & studie-opdr 17.211 17.211 128.614 

- Regiofonds Groningen-Assen 2030 3.390.440 3.390.440 3.390.440 

- Ondersteuning gemeenten via Libau 200.000 200.000 200.000 

- Overheveling bouwblokk./maatmeth. 193.780 193.780 194.000 

- Ruimt.-economische visie Noord-NL 147.567 200.000 -52.433 75.000 

totaal beleidsontwikkeling 3.982.002 200.000 3.782.002 4.153.399 

910103 Deelnemingen 

- deelname Blauwe Stad 440 440 440 

- stichting zeggenschap meerstad 10.000 

totaal deelnemingen 440 440 10.440 

totaal regionale planning 36.527.222 5.498.787 31.028.436 5.136.096 


Lasten 

Actualisering gegevens RO: afwijking € 3.414. 

De geplande kosten voor de herziening van de Provinciale Omgevingsverordening zijn dit jaar lager 

uitgevallen dan verwacht. 

Voorgaande jaren Beleidsontwikkeling regionale planning: afwijking € 28.800. 

Vrijval door afboeking oude verplichtingen. 

Kredieten Bouwheerschap: per saldo afwijking € 214.619. 

De actuele economische situatie heeft er toe geleid dat veel gemeenten zeer terughoudend zijn met het 

aangaan van nieuwe verplichtingen. 

Ruimtelijk-economische visie Noord-Nederland: afwijking € 127.433. 

Er wordt in samenwerking met de provincies Drenthe en Friesland gewerkt aan een Ruimtelijkeconomische 

visie Noord-Nederland met een looptijd tot in ieder geval 2013. Dit project wordt in 

belangrijke mate gefinancierd uit middelen van de drie noordelijke provincies en het SNN. Dit alles is 

uitgewerkt in een projectplan dat door ons College is vastgesteld op 17 juli 2012. In de tweejarige 

projectbegroting, die in het projectplan is opgenomen, wordt uitgegaan van het (deels) beschikbaar 

blijven van de middelen in 2013. Daarom hebben wij voorgesteld het overschot over te boeken naar 

2013. 

Stichting Zeggenschap Meerstad: afwijking € 10.000. 

De provincie is per 1 maart 2012 uit het project Meerstad getreden. In de stichting Zeggenschap was de 

provincie geen deelnemer, maar werd vertegenwoordigd door een bestuurslid. De stichting wordt door de 

gemeente Groningen ontbonden. Dit krediet is bestemd voor mogelijke inhuur van juridisch advies, 

accountantskosten, second-opinions e.d. door de Stichting. De stichting heeft daar geen beroep op 

gedaan. 

Baten 

Blauwestad: afwijking € 16.374 

De toegerekende kapitaallasten worden apart behandeld bij de analyse van alle rente- en kapitaallasten. 

285

Productgroepnummer en -naam : 9102 Realisatie ruimtelijk beleid 





In het stelsel van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is de provincie verantwoordelijk voor een goede 

provinciale ruimtelijke ordening. De hoofdzaken van het daartoe te voeren beleid zijn vastgelegd in het 

Provinciale Omgevingsplan 2009-2013 (POP). Het provinciale ruimtelijke beleid is er - kort samengevat - 

op gericht om de leefomgeving te verduurzamen, het eigen karakter van de provincie te handhaven en 

zorg te dragen voor sterke steden en een vitaal platteland voor huidige en toekomstige generaties. In het 

POP en het daarbij behorende Uitvoeringsprogramma is aangegeven met gebruikmaking van welke 

instrumenten het beleid gerealiseerd gaat worden. Er is overleg met gemeenten over 

bestemmingsplannen en projectbesluiten. Deze worden beoordeeld op provinciale ruimtelijke belangen 

zoals omschreven in het POP en de Provinciale Omgevingsverordening. Er worden adviezen uitgebracht 

aan gemeenten, zienswijzen ingediend en zo nodig beroep ingesteld dan wel een aanwijzing gegeven. 

Het verlenen van ontheffingen op grond van de Provinciale Omgevingsverordening valt ook onder deze 

productgroep. Verder worden inpassingsplannen opgesteld. 

Het sluitstuk van de mogelijkheden voor de provincie om haar ruimtelijk beleid te effectueren wordt 

gevormd door het recht van ons om gemeenten te verzoeken verleende vergunningen in te trekken of 

bestuursrechtelijke handhavingsmaatregelen te treffen, indien een provinciaal belang dat noodzakelijk 

maakt. 

Provinciaal Omgevingsplan: 

- zie www.provinciegroningen.nl/beleid/zo-maken-we-beleid/pop 

Provinciale Omgevingsverordening: 

- Provinciale Omgevingsverordening 2009: zie www.provinciegroningen.nl/beleid/zo-maken-we- 

beleid/pop 

- Aanpassing van de Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 (voordracht nr. 45/2010 en 

45A/2010) 2 februari 2011 

- Partiële herziening Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 - aanwijzing zoekgebied 

bedrijventerreinen Eemshaven 2 februari 2011 (voordracht nr. 43/2010), provinciaal blad nr. 7 van 

2011 

- Partiële herziening van de Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 ten aanzien van de 

intensieve veehouderij (voordracht nr. 5a/2011) 9 maart 2011 

286



Gepland 

1. Communicatie/proactief 

werken/relatiebeheer: 

periodieke werkbezoeken aan 

gemeenten; 

vertaling evaluatie Provinciale 

Omgevingsverordening; 

bijdragen aan actualisering 

bestemmingsplannen voor Eemshaven, 

Oosterhorn en Lauwersoog; 

deelname aan keukentafelgesprekken 

voor agrarische schaalvergroting. 

2. Inzet (proactieve) juridische bevoegdheden: 

voorbereiding en vaststelling van 

inpassingsplan buizenzone. 

3. Activiteiten uitvoeringbesluiten op grond van 

de Omgevingsverordening: 

het nemen van besluiten op aanvraag 

om ontheffing van regels van de 

Omgevingsverordening/verklaring van 

geen bedenkingen; 

wijziging van de begrenzing van het 

bestaand bebouwd gebied; 

verzoeken om een principe-uitspraak te 

doen; 

wijziging van de Omgevingsverordening 

(bijv. de gebiedenkaart IV); 

Gerealiseerd 

1. Communicatie/proactief werken/relatiebeheer: 

In totaal zijn 56 bezoeken afgelegd. 

Wij hebben de uitkomst van de evaluatie 

vertaald in Voordracht, nr. 44/2012 aan 

Provinciale Staten ter vaststelling van de 

partiële herziening 2012 van de Omgevingsverordening 

provincie Groningen 2009. 

Eemshaven: In 2012 hebben wij een principe 

uitspraak gedaan om een verdere uitbreiding 

van het zoekgebied Bedrijventerrein ten 

zuiden van de Eemshaven mogelijk te maken. 

Delfzijl: in 2012 is het milieueffectrapport 

(MER) voor het bedrijventerrein Oosterhorn 

afgerond, maar de Commissie MER heeft een 

negatief advies uitgebracht. De 

voorbereidingen voor een nieuw MER zijn 

door de gemeente in december 2012 

begonnen. 

Lauwersoog: het 

voorontwerpbestemmingsplan Lauwersoog 

van de gemeente De Marne is beoordeeld. 

In 2012 is de provinciale maatwerkbenadering 

(bouwblok-op-maatmethode) ingezet voor 

negen projecten. Zeven daarvan hebben 

inmiddels een inrichtingsplan met contract, dat 

steunt op consensus van het 

keukentafeloverleg. In vijf gevallen ging om 

nieuwvestiging, waarvan vier als gevolg van 

een noodzakelijke verplaatsing veroorzaakt 

door de aanleg van de Noordelijke 

Vaarverbinding vanaf de Blauwestad. In twee 

gevallen betrof het uitbreidingen, die leiden tot 

een groter bouwblok dan 2 ha en één keer 

was er sprake van omzetting van een 

intensieve veehouderij naar een 

melkrundveehouderij. 

2. Inzet (proactieve) juridische bevoegdheden: 

Er is ter voorbereiding van het inpassingplan 

een aanvullende milieueffectrapportage 

opgesteld. 

3. Activiteiten uitvoeringbesluiten op grond van de 

Omgevingsverordening: 

27; 

5; 

15; 

0; 

287

het vaststellen van afwijkende regels. 

4. Uitvoering toezicht en handhaving (overleg, 

zienswijze, beroep/reactieve aanwijzing). 

Er wordt een groter aanbod van plannen 

verwacht in verband met de wettelijke 

herzieningsplicht op grond van de Wet 

ruimtelijke ordening: 

overleg over voorontwerpstructuurvisies 

van gemeenten; 

overleg over voorontwerpbestemmingsplannen; 

overleg over voorontwerpprojectbesluiten/omgevingsvergunningen; 

overleg over voorontwerp-uitwerkings- 

/wijzigingsplannen; 

toetsen 

ontwerpbestemmingsplannen/eventueel 

zienswijze indienen; 

toetsen ontwerp-ruimtelijke 

besluiten/eventueel zienswijze indienen; 

toetsen ontwerp-uitwerkings- en 

wijzigingsplannen/eventueel zienswijze 

indienen; 

toetsen vastgestelde 

bestemmingsplannen/eventueel 

beroep/reactieve aanwijzing; 

toetsen vastgestelde ruimtelijke 

besluiten/eventueel beroep of reactieve 

aanwijzing; 

toetsen vastgestelde uitwerkings- en 

wijzigingsplannen/eventueel beroep. 

288 

0. 

4. Uitvoering toezicht en handhaving (overleg, 

zienswijze, beroep/reactieve aanwijzing). 

Er wordt een groter aanbod van plannen verwacht 

in verband met de wettelijke herzieningsplicht op 

grond van de Wet ruimtelijke ordening: 

2; 

64; 

19; 

12; 

106; 

52; 

16; 

101; 

64; 

10. 

Daarnaast hebben wij enkele besluiten van B&W 

Ten Boer, waaronder de bouwvergunning 1 e fase, 

voor schorsing en vernietiging aangedragen bij 

het Rijk. Het gaat om de vestiging van een 

agrarisch loonbedrijf in het buitengebied van Ten 

Boer. Dit plan is in strijd met het provinciaal beleid 

en wij zijn niet gekend in de doorlopen 

procedures.

Middeleninzet 


Lasten: 




1.444.393 1.184.286 1.814.009 








Totaal lasten 

25.048 21.129 19.393 

25.048 21.129 19.393 

1.469.441 1.205.415 1.833.402 

Baten: 

- leges en andere heffingen 300 




Totaal baten 300 







- contributies NIROV/IFHP 850 850 850 

- digitalisering ivm uitv. Wet RO 6.343 6.343 9.710 

- subsidie bouwrecht 750 750 750 

- advertentiekosten WRO 6.868 6.868 8.083 

totaal algemeen 14.811 14.811 19.393 


- schadevergoedingen art. 54 proceskosten 6.318 300 6.018 

totaal beleidsontwikkeling 6.318 300 6.018 

totaal gemeentelijke plannen 1.205.415 300 1.205.115 1.833.402 


Digitalisering i.v.m. uitvoering Wro: afwijking € 3.367. 

Deze kosten variëren per jaar. Er zijn vaste kosten voor het onderhoudsabonnement van het 

automatiseringspakket. Incidenteel worden opdrachten voor noodzakelijke werkzaamheden gegeven. 

Dat laatste bleek dit jaar slechts beperkt nodig. 

289

Advertentiekosten Wro: afwijking € 1.215. 

Deze kosten zijn moeilijk te voorspellen. 

Schadevergoeding artikel 54 proceskosten: afwijking -/- € 6.318. 

Het gaat hier om proceskosten die de provincie verplicht is te betalen. De kosten houden verband met 

het vergoeden aan derden van betaalde griffierechten voor de behandeling van een beroep en met het 

vergoeden van door hen gemaakte proceskosten als zij een beroepszaak tegen de provincie hebben 

gewonnen. Ook komt het voor dat de provincie zelf in beroep gaat en griffierechten verschuldigd is voor 

de behandeling van het beroep. Deze kosten zijn moeilijk te voorspellen zodat er standaard geen budget 

voor is geraamd. 

290

Productgroepnummer en -naam : 9103 Technische infrastructuur 

Programma : Energiek Groningen 




Ruimtelijk beleid ontwikkelen en uitvoeren en ruimtelijk inpassen van projecten op het gebied van 

opsporen, winnen, opslaan, transporteren en distribueren van energie of andere stoffen, zoals diepe 

delfstoffen als zout en aardgas, windenergie, kabels en (hoog)spanningsleidingen, leidingenstraat zowel 

boven- als ondergronds (technische infrastructuur). 

Het beleid is vastgesteld in het POP voor het vaste land en in het Beheers- en Ontwikkelingsplan voor 

(het provinciale deel) van de Waddenzee. Een groot deel van de projecten valt op grond van de 

Rijkscoördinatieregeling (RCR) onder het bevoegd gezag van de ministeries van EL&I en IenM. 

Het Rijk coördineert de vergunningverlening en stelt indien noodzakelijk het ruimtelijk plan vast. 

Ten aanzien van de productie van windenergie wordt gewerkt aan de volgende vier hoofdzaken: 

1. Afspraken tussen IPO en het Rijk over de nationale taakstelling voor wind op land. 

2. Wind op land: realiseren 750 MW aan windenergie zo mogelijk in 2015 maar in ieder geval voor 

2019. 

3. ‘Repowering’ en participatie in combinatie met de sanering van solitaire windturbines. 

4. Wind op zee. De provincie wil meer wind op zee boven de Waddenzee realiseren vanwege de 

economische en werkgelegenheidspotentie voor de Eemshaven. 

In het Provinciaal Energie Programma 2012-2015 worden de activiteiten/projecten nader uitgewerkt en 

vastgesteld (in 2011). Zie ook in dit verband naar productgroep 5004 – Energie en klimaat. 



Gepland 

uitvoering Provinciaal Energie Programma 

2012-2015; 

militaire laagvliegroutes en militaire 

activiteiten in de Waddenzee blijven volgen; 

ruimtelijke ontwikkelingen rond straalpaden 

voor radar, radarposten en C2000-masten 

blijven volgen op dat het goed functioneren 

daarvan niet wordt belemmerd. 

Gerealiseerd 

Vergunningtraject Norgron is opgestart, afronding 

2013. 

Er is een voorbereidingsbesluit genomen voor het 

tracé van een nieuwe hoogspanningslijn 

Eemshaven-Ens (de Noord West 380 kV). 

Procedures die moeten leiden tot een 

rijksinpassingsplan en vergunningen zijn 

inmiddels in gang gezet. 

Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen te melden. 

Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen te melden. 

291

Middeleninzet 


Lasten: 




467.301 488.171 641.120 








Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

292 

467.301 488.171 641.120 






totaal technische infrastructuur 488.171 488.171 641.120

Productgroepnummer en -naam : 9104 Gebiedsgericht werken 

Programma : Gebiedsgericht/POP 

Portefeuillehouder : Moorlag, De Vey Mestdagh, Van Mastrigt, Boumans, 

Van der Ploeg 

Productverantwoordelijke : Koopmans 


Uitvoering van het provinciaal beleid voor de fysieke leefomgeving, zoals dat is opgenomen in het 

Provinciaal Omgevingsplan (POP). 

Wat betreft het POP zelf (als beleidsdocument) én de opgaven per gebied vindt u de informatie in deze 

productgroep 9104 en in het programma Gebiedsgericht. 

Wat betreft de uitvoering van de opgaven per thema verwijzen wij naar de betreffende 

(programmatische) begrotingshoofdstukken Leven en wonen in Groningen, Ondernemend Groningen, 

Bereikbaar Groningen, Karakteristiek Groningen, Schoon/Veilig Groningen en Energiek Groningen, en 

zoals dit beleid is doorvertaald in de verschillende productgroepen. 

Verder is voor zowel het POP, de thema's en de gebieden actuele informatie te vinden in het POP - 

uitvoeringsprogramma (PUP), dat onderdeel is van de Voorjaarsnota 2011. 


Uitvoering van het POP 


Het POP is in 2010 herzien en heeft een geldigheidsduur tot en met 2013. 

De hoofdlijnen van het beleid voor de fysieke leefomgeving en de doelen op termijn zijn: 

1. werken aan een duurzame leefomgeving 

2. handhaven en versterken van het eigen karakter van de provincie 

3. zorgen voor sterke steden en een vitaal platteland 

Via een jaarlijks voortschrijdend uitvoeringsprogramma (PUP) worden voor zover relevant actuele 

maatschappelijke ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor de gebieden en de thema's geduid. 

Tevens wordt via het PUP een jaarlijkse toedeling gemaakt binnen het budget Uitvoering gebiedenbeleid 

en POP. 


Gepland 

opstellen van het POPuitvoeringsprogramma 

(PUP) 2012; 

voorbereiding noodzakelijke (beleidsluwe) 

verlenging van het POP in 2013. 


Gepland 

Nieuw POP gereed in 2013. 

Middelen 

Begroot 

Budget Uitvoering gebiedenbeleid en POP. 

Gerealiseerd 

Dit heeft niet plaatsgevonden. Met ingang van 2012 

wordt nl. geen POP-uitvoeringsprogramma meer 

opgesteld. Wel is in het kader van de Voorjaarsnota 

2012 aangegeven voor welke projecten het budget 

Uitvoering gebiedenbeleid en POP in 2012 wordt 

ingezet. 

Gerealiseerd. PS zijn bij brief van 4 oktober 2012 

omtrent voorgenomen besluit geïnformeerd. 

Gerealiseerd 

POP wordt medio 2013 met twee jaar verlengd. 

Besteed 

p.m. 

293

Regio Groningen-Assen (inclusief stad Groningen) 


De visie van Regio Groningen-Assen noemen we de Regiovisie. Dit is een ruimtelijke ontwikkelingsvisie 

voor de lange termijn, waarbij de provincies en gemeenten over hun bestuurlijke grenzen heenkijken en 

samenwerken om kansen te creëren voor goede ontwikkelingen in het regiogebied. 

Kansen op goed werk, goed onderwijs, goede voorzieningen en op een goed betaalbare woning in een 

uitstekende woonomgeving. 

Het uitgangspunt van de regiovisie is dat de steden niet zonder de omliggende regio kunnen, maar de 

omliggende regio ook niet zonder de steden. 


Gepland 

Wij nemen de regie om de woningbouw in de 

regio (opnieuw) af te stemmen, waarbij tevens 

een relatie wordt gelegd om omliggende 

krimpregio's: 

Diverse OV- en bereikbaarheidsprojecten 

zijn mede in het kader van het RSPprogramma 

in procedure en uitvoering 

(zie Bereikbaar Groningen). 

Na herijking van het 

Regioparkprogramma in de regio zijn 

diverse programma's in uitvoering 

waaronder de Meerweg in Haren. 

De regio heeft contact met nationale en 

internationale stakeholders over de positie en 

belang van het stedelijke netwerk. 


Gepland 

Betreft meerjarig programma; het POP loopt 

tot en met 2013 en bij de herziening daarvan 

wordt continuering van deze gebiedsopgave 

opnieuw afgewogen. 

Middelen 

Begroot 


294 

Gerealiseerd 

Op 20 december 2012 hebben alle partners van de 

regio een afgewaardeerd regionaal 

woningbouwprogramma vastgesteld. De bijbehorende 

planningslijsten voor de RGA gemeenten passen binnen 

de gewijzigde tekst van artikel 4.7 van de Provinciale 

Verordening (POV). 

Zie productgroep 3001 Mobiliteitsbeleid algemeen. 

Een nadere focus heeft plaatsgevonden in het 

Programma Regiopark. Project Meerweg Haren 

heeft nadere besluitvorming plaatsgevonden over 

de ruimtelijke indeling. Omtrent het een en ander 

ten behoeve van de uitvoering in 2013. 

Gerealiseerd 

In 2012 zijn afspraken gemaakt t.b.v. een vervroegde 

evaluatie actualisatie. Een door Raden en Staten 

hernieuwde regionale toekomstperspectief is in 2013 

gereed. 

Besteed 

p.m. 

Lauwersmeergebied en Lauwersoog 


Samen met de provincie Fryslân en de betrokken gemeenten faciliteren wij of investeren wij in: 

de bereikbaarheid van het Lauwersmeer/Lauwersoog; 

revitalisering haventerrein Lauwersoog en vergroten attractieve waarde voor publiek; 

realisatie aantal verblijfsrecreatieve voorzieningen rond het Lauwersmeergebied, met als doel de 

toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht van het gebied aanzienlijk te vergroten; 

zorgvuldige inpassing en aansluiting van de nieuwe ontwikkelingen op de kernkwaliteiten van het 

Lauwersmeergebied als Nationaal Park, een natuurgebied van internationale allure en benutten van 

de werelderfgoedstatus (UNESCO) van de Waddenzee; 

uitvoering van de Watervisie Lauwersmeer, o.a. onderzoek naar zoet/zoutovergang, al dan niet in 

combinatie met de bouw van een gemaal op Lauwersoog. 

Ontwikkelagenda versus uitvoeringsplan 


Gepland 

opstellen en uitvoeren ontwikkelagenda 

Lauwersmeer; 

Gerealiseerd 

De visie Koers voor het Lauwersmeer is door de 

Stuurgroep Lauwersmeer vastgesteld. 

Dit visiedocument is de opmaat voor het

starten met gebiedsontwikkeling 

Lauwersoog (fase 1); 

stimuleren en/of ondersteunen 

marketingaanpak ondernemers; 

planvorming verbetering zeewering in 

combinatie met herontwikkeling 

havengebied (in afstemming met de 

Watervisie en het Deltaprogramma 

maatregelen uitwerken voor borging van 

de veiligheid). 


Gepland 





Middelen 

Begroot 


uitvoeringsprogramma waarin concrete projecten 

voor de korte termijn en lange termijn worden 

benoemd. Daarnaast worden kansrijke 

ontwikkelingen voor recreatie & toerisme en natuur 

& educatie nader uitgewerkt, zodat ondernemers of 

natuurbeheerders deze kansen kunnen 

concretiseren. Het uitvoeringsprogramma is in 

concept gereed en wordt in 2013 door de 

Stuurgroep Lauwersmeer vastgesteld waarna het 

voor kennisgeving aan PS wordt aangeboden. 

Het Programma Lauwersoog is vastgesteld. Op 

basis van dit programma zijn stappen gezet richting 

de uitvoering. Eind 2012 zijn de projecten ‘North 

Sea Fish’ en ‘Recreatieve Waddenpoort 

Lauwersoog, fase 1’ in uitvoering gegaan. 

Daarnaast zijn er gesprekken met toeristische 

ondernemers om het gebied aantrekkelijker te 

maken. Voor een gedetailleerder overzicht met 

betrekking tot de ontwikkelingen verwijzen wij naar 

het Werkplan 2013. 

Dit maakt onderdeel uit van het 

Uitvoeringsprogramma Lauwersmeer (gereed 

voorjaar 2013) en het Programma Lauwersoog. 

Door het Deltaprogramma Waddengebied is 

Lauwersoog uitgekozen tot pilot. De pilot heeft een 

verkenning naar innovatieve dijkconcepten 

Lauwersoog opgeleverd en krijgt in 2013 een 

vervolg. 

Gerealiseerd 

Bij de Voorjaarsnota 2012 is voor de periode 2012 tot en 

met 2016 een budget van € 15 miljoen beschikbaar 

gesteld voor investeringen in de gebiedsontwikkeling 

Lauwersmeer, met het accent op Lauwersoog. In 2012 

is een start gemaakt met de investering. 

Zie Programmarekening 2012, programma 

Gebiedsgericht. 

Besteed 

Het Budget Uitvoering Gebiedenbeleid POP, onderdeel 

Lauwersmeer/Lauwersoog is volledig besteed. 

Blauwestad en het Oldambt 


Hoofddoel van het project Blauwestad is de sociaal-economische vitalisering van Oldambt/Oost- 

Groningen. Afgeleide doelen: 

Toename van de bedrijvigheid en de werkgelegenheid in het gebied; 

Het aantrekkelijk maken van Blauwestad als woon- en recreatiegebied; 

De leefbaarheid in het gebied verbeteren. 


Gepland 

Uitvoering van Ontwikkelingsvisie Blauwestad 

met o.a.: 

start met herinrichting Havenkwartier 

; 

uitvoering van diverse infrastructurele 

Gerealiseerd 

Uitvoering van Ontwikkelingsvisie Blauwestad met o.a.: 

In september 2012 de ‘’eerste paal’’ bouw 

Havenpaviljoen (medio 2013 gereed). 

Enkele bruggen zijn geplaatst en bijkomende 

295

werken en tijdelijke inrichting van 

woongebieden; 

aanleg Noordelijke Vaarverbinding 

(onderdeel programma Ring Blauwestad); 

continuering verkoop bouwkavels; 

planontwerpen maken voor loop/fietsbrug 

over A7; met inachtneming van financiële 

borging; 

afronding TRI-II (toeristisch-recreatieve 

voorzieningen, onderdeel programma 

Ring Blauwestad). 


Gepland 

De verkoop van bouwkavels zal nog circa 

40 jaar doorgaan; 

Diverse recreatieve voorzieningen in het 

Havenkwartier worden in 2013 

toegankelijk; 

De Noordelijke Vaarverbinding is in 2013 

gereed; 

De loop/fietsbrug over de A7 is rond 

2015-2018 gereed; 

Diverse recreatieve voorzieningen (o.a. 

fietspaden, informatieborden, pontjes) 

zullen in de periode 2012-2014 gereed 

zijn. 

Middelen 

Begroot 


296 

werkzaamheden zijn uitgevoerd. 

In 2012 is fase - I (toevoerkanaal, sluis en brug) 

gereedgekomen. 

Verkoop (in 2012 zijn vier bouwkavels verkocht en 

getransporteerd). 

Versoberde ontwerpen zijn gepresenteerd. 

Programma TRI-II is, met een doorloop in 2013, 

vrijwel afgerond. De financiering voor de 

vervolgaanpak TRI-III is rond. 

Gerealiseerd 

gelet op de ontwikkelingen op de woningmarkt 

worden de verwachtingen (aantallen) aangepast. 

Besteed 

p.m. 

Eemsdelta 


Wij zien in het gebied Eemsdelta grote kansen waarin stevige dilemma's liggen besloten. De kansen 

zitten vooral in de duurzame ontwikkeling van de economische potenties (energieport, biobased 

economy, vergroening chemiecluster). De dilemma's in de gebiedskenmerken: economische dynamiek in 

een open landschap en grenzend aan het werelderfgoed Waddenzee, behoefte aan werkgelegenheid in 

een gebied met sterke bevolkingsafname, noodzaak van een adequate kustverdediging bij een rijzende 

zeespiegel. Wij willen het beleid hiervoor in samenhang en samen met de in het gebied betrokken 

partijen ontwikkelen. 

De gebiedsopgave Eemsdelta wordt door de vier betrokken gemeenten en de provincie gezamenlijk 

getrokken. De organisatiestructuur van het Bestuursakkoord Eemsdelta is daarop ingericht. De provincie 

heeft een trekkersrol op bepaalde onderdelen van de gebiedsopgave, maar ziet voor zichzelf ook 

nadrukkelijk een faciliterende rol. 


Gepland 

Wij maken een Ontwikkelingsvisie 

Eemsdelta met bouwstenen op basis 

waarvan (ruimtelijke) keuzes gemaakt 

worden die kunnen leiden tot een 

(inter)gemeentelijke structuurvisie (zie ook 

productgroep 9101). 

Gerealiseerd 

Op 19 november is een bijeenkomst geweest met 

Raden, Staten en maatschappelijke organisaties 

waarbij de drie conceptvisies Ontwikkelingsvisie 

Eemsdelta, Woon- en Leefbaarheidsplan en de 

Economische Visie zijn gepresenteerd. De 

Ontwikkelingsvisie en bijbehorende bouwstenen 

liggen in december 2012/januari 2013 ter 

bespreking voor bij de Raden en Staten en zullen 

naar verwachting in mei of juni 2013 worden

Ontwikkelingsvisie Eemdelta in 2012 

klaar. 

Bij voldoende draagvlak vooruitlopend op 

visie al projecten in uitvoering brengen. 

Projecten klimaatadaptatie in uitvoering. 

Het Strategisch omgevingsmanagement 

als methode van beleidsvorming is 

verankerd in beleidsprocessen. 

Het project Economie en Ecologie in 

balans levert zichtbare resultaten op met 

betrekking tot emissies, typen 

bedrijvigheid en de kwaliteit van het Eems 

Dollard estuarium (zie ook 

productgroepen 6205 en 9101). 

Het proces van vergunningverlening is zo 

ingericht, dat incidenten goed kunnen 

worden gemanaged. 

Een provinciaal inpassingsplan voor de 

buizenzone Eemsdelta gereed. 

Duidelijkheid is verkregen over de 

financiering van de buizenzone 

Eemsdelta. 


Gepland 





Middelen 

Begroot 


vastgesteld. 

De Stuurgroep Ontwikkelingsvisie heeft besloten om 

over de Ontwikkelingsvisie een convenant op te 

stellen waarin de partijen afspreken de 

Ontwikkelingsvisie te gaan uitvoeren en door te 

laten werken in bestemmingsplannen, het POP en 

de beheerplannen van de waterschappen. Er wordt 

nog geen (inter)gemeentelijke structuurvisie 

opgesteld. Het financieel arrangement Eemsdelta is 

afgerond en door de CGE vastgesteld. Het wordt 

betrokken bij de opstelling van een 

uitvoeringsagenda met evt. een meerjarig 

investeringsprogramma. 

Het project Integrale Klimaatadaptatie Eemsdelta is 

uitgevoerd en verwerkt in de Ontwikkelingsvisie. 

Een start is gemaakt met de pilot kustverdediging in 

het kader van het Deltaprogramma. Voor het project 

Marconi is een ruimtelijke visie uitgewerkt en wordt 

voor de uitvoering van onderdelen daarvan een 

Waddenfondsaanvraag opgesteld. 

De overheden, het bedrijfsleven en de NMO’s 

hebben een intentieovereenkomst Economie en 

Ecologie in balans ondertekend op 31 oktober jl. Dit 

is het resultaat van de toepassing van het 

strategisch omgevingsmanagement. De uitvoering 

van de intentieovereenkomst vormt integraal 

onderdeel van het programma Eemsdelta. Daarbij 

zal ook het proces van vergunningverlening verder 

worden geoptimaliseerd en zullen NMO’s daar 

vroegtijdig bij worden betrokken om juridische 

procedures zoveel mogelijk te voorkomen. 

Op basis van de inspraakreacties op het in het 

najaar van 2011 voorliggende MER c.a. is besloten 

een alternatief (vierde) tracé voor de buizenzone te 

onderzoeken. Dit alternatief, de zogeheten N33 

variant, is als een volwaardig nieuw alternatief in het 

kader van het MER nader uitgewerkt. Het MER c.a. 

is daarop aangevuld en wordt aanvang 2013 

opnieuw in procedure gebracht. Een businesscase 

voor de buizenzone is in ontwikkeling. 

De tracékeuze en bijgevolg het provinciaal 

inpassingsplan, zal daardoor medio 2013 

aan de orde zijn. 

Gerealiseerd 

Zie gepland. 

€ 157.430 

297

Veenkoloniën 


Doorontwikkeling van de Veenkoloniën als innovatief landbouwgebied, met: 

focus op agribusiness in verbinding met kansen vanuit duurzame energie en klimaatverandering 

(Biobased Valley); 

ruimte voor water realiseren als belangrijke randvoorwaarde; 

benutten van de resultaten van de Hotspot Veenkoloniën en de Eo Wijersprijsvraag, o.a. voor de 

krimpproblematiek. 

Met het nieuwe Gebiedsprogramma 2012-2016 zetten de in de Stuurgroep samenwerkende overheden 

selectief in op een aantal majeure en strategische projecten, o.a. in verband met de inzet van rijks- en 

Europese middelen. 

Ook opteren wij voor een verdere afname van de bestuurlijke en ambtelijke drukte in het gebied Oost- 

Groningen/Veenkoloniën. 

De programmatische integratie van de (voorheen apart georganiseerde) Agenda voor de Veenkoloniën 

en de POP-gebiedsopgave Veenkoloniën-Zuid vinden wij grote stap in de goede richting. 


Gepland 

verdere uitwerking van het nieuwe 

Gebiedsprogramma in samenwerking met 

de landbouwsector, het bedrijfsleven en 

kennis instellingen, zoals de Werkplaats 

Veenkoloniën; 

ontwikkeling van een beperkt aantal 

majeure projecten, primair gericht op 

doorontwikkeling agribusiness in 

verbinding met kansen en maatregelen op 

het terrein van water, duurzame energie 

en klimaatverandering; 

de mogelijke uitvoering van een 

prijswinnend ontwerp vanuit de Eo Wijersstichting 

als creatieve bijdrage aan de 

krimpproblematiek in het gebied. 

een uitgewerkt gebiedsprogramma 

inclusief samenwerkingsafspraken met de 

belangrijkste gebiedsactoren; 

start uitvoering van een selectief aantal 

majeure projecten; 

een nieuw contract met de Werkplaats 

Veenkoloniën voor de periode 2012- 

2016; 

een uitvoerbaar ontwerp van de Eo 

Wijersprijsvraag; 

verder afgenomen bestuurlijke en 

ambtelijke drukte in het gebied Oost- 

Groningen/Veenkoloniën. 


Gepland 





Middelen 

egroot 


298 

Gerealiseerd 

AVEBE, LTO Noord en ANOG hebben in nauw 

overleg met Stuurgroep Agenda een 

Innovatieprogramma Landbouw Veenkoloniën 

opgesteld, dat per 1 januari 2013 uitvoeringsgereed 

is. 

Dit is opgenomen in hiervoor genoemd 

Innovatieprogramma; er ligt inmiddels ook 

Wateradvies, waarvan de uitvoering zoveel mogelijk 

in dit Innovatieprogramma Landbouw wordt 

geïntegreerd. 

Met de drie prijswinnaars zijn inmiddels 

uitvoeringstrajecten afgesproken. 

Het Innovatieprogramma Landbouw Veenkoloniën 

kan worden gezien als het uitgewerkt 

gebiedsprogramma voor de Veenkoloniën. 

Start uitvoering vanaf 1 januari 2013. 

Over de Werkplaats zijn afspraken met de 

onderwijsinstellingen gemaakt voor 2012 en 2013. 

Zie hiervoor; het gaat niet zozeer om uitvoerbare 

ontwerpen als wel om de mogelijke toepassing van 

onderdelen uit het ontwerp in de praktijk. 

Gebiedsgerichte drukte in het gebied is beslist 

afgenomen. 

Gerealiseerd 

Medio 2013 zal evaluatie plaatsvinden over evt. 

Doorstart Agenda Veenkoloniën na 2013. 

Besteed 

In 2012 geen beroep gedaan op dit budget, zal vrij zeker 

in 2013 wel het geval zijn voor uitvoering 

Innovatieprogramma Landbouw Veenkoloniën.

Middeleninzet 


Lasten: 




2.184.127 1.976.441 2.711.861 








Totaal lasten 

852.572 1.597.968 3.123.536 

201.131 2.000.000 

1.053.703 1.597.968 5.123.536 

3.237.829 3.574.408 7.835.397 

Baten: 






Totaal baten 14.841.597 270.682 170.492 


299






- stimuleringskrediet omgevingsbeleid 40.923 40.923 51.064 

- Vereniging Groninger Dorpen 261.400 261.400 261.400 

- uitvoering gebiedenbeleid en POP 1.295.616 74.744 1.220.872 2.806.040 

- Afh. Vgj. Gebiedsgericht werken -9.000 -9.000 

300 

totaal beleidsontwikkeling 1.588.939 74.744 1.514.195 3.118.504 

910405 Oost: 

- cofinanciering gebied oost 8.877 7.515 1.362 5.032 

- proceskosten Blauwestad 151 151 


totaal oost 9.029 7.666 1.362 5.032 

910408 POP/Veenkoloniën: 

- Veenkoloniën proces-/projectgelden 188.271 -188.271 -170.492 

totaal POP/Veenkoloniën 188.271 -188.271 -170.492 

910410 Invest. Lauwersmeer/- oog ESFI 

Invest.budget lauwersmeer/- oog (ESFI) 2.000.000 

totaal Invest. Lauwersmeer/- oog ESFI 2.000.000 

totaal gebiedsgericht werken 3.574.408 270.682 3.303.727 7.664.905 


Afhandeling Voorhaande jaren Levende Dorpen: afwijking € 1.500 

Het betreft hier vrijval van een verplichting uit voorgaande jaren 

Uitvoering Gebiedenbeleid en POP: afwijking € 1.435.679 

Het krediet Uitvoering Gebiedenbeleid is een krediet waarmee de provincie participeert in voornamelijk 

meerjarige projecten en activiteiten bekostigd, waarin de provincie samen met andere partijen 

participeert. Mede als gevolg van de veranderde aanpak en de herschikking van budgetten is een 

vertraging opgetreden in de besteding van middelen en is inmiddels duidelijk geworden dat een 

belangrijk deel van de uitvoering van geplande activiteiten niet in 2012 heeft plaatsgevonden. 

De resterende middelen zijn inclusief verrekening met de baten ad € 74.744 meegenomen met de 

overboekingsvoorstellen 2012-2013. 

Voorgaande jaren Gebiedsgericht werken: afwijking € 7.500 

Het betreft hier vrijval door lager uitgevallen afrekening van subsidies en afboekingen van diverse 

verplichting uit voorgaande jaren.

Cofinanciering projecten Oost: afwijking -/- € 3.845 

De overschrijding wordt gedekt door bijdragen van de gemeenten. De totale baten als bijdrage in de 

projectkosten zijn € 7.515 zodat eind 2012 een bedrag van € 3.670 resteert. 

Dit wordt meegenomen met de overboekingsvoorstellen 2012-2013. 

Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog: afwijking € 2.000.000 

Deze middelen blijven beschikbaar binnen de reserve ESFI. 

301

Productgroepnummer en -naam : 9105 Sociaal-economische vitalisering (PLG) 





Het gaat bij dit onderdeel om twee speerpunten: 

1. Leefbaarheid en verbreding plattelandseconomie; 

2. Lokale ontwikkelingen. 

ad 1. 

Gezonde economische en sociale basis en een voorzieningenniveau dat toegesneden is op de 

behoeften. Daarnaast, behoud van werkgelegenheid en het ontwikkelen van een vitale werken 

woonomgeving. 

ad 2. 

Voor de sociale vitaliteit is van groot belang dat er initiatieven ontstaan (initiatiefgroepen met voldoende 

zelforganiserend vermogen) die in goede verhouding met de overheid kunnen opereren, zodat de 

leefbaarheid van de directe omgeving van onderop wordt gegarandeerd. Hierbij wordt gewerkt met de 

zgn. LEADER-systematiek. 



1. Initiatieven vergroenen energievoorziening dorpen/buurten 

2. Extra middelen SEV 


programma Karakteristiek Groningen, thema PLG. 



Gepland 

Projecten sociaal-economische vitalisering 

(SEV): 

Uitvoeren van projecten of het doen van 

haalbaarheidsonderzoek 

hiertoe voor het versterken van de 

leefbaarheid van het platteland 

en stimulering en verbreding van de 

plattelandseconomie. 

Multifunctionele centra en zorginfrastructuur: 

Een voorzieningenniveau dat is 

toegesneden op de behoefte. 

302 

Gerealiseerd 

Projecten sociaal-economische vitalisering (SEV): 

Er zijn in totaal ca. 18 projecten daadwerkelijk 

beschikt, waaronder 'Nieuwe kansen voor 

vezelhennep' en 'Ouderen in beeld'. Verschillende 

aanvragen zijn toegezegd maar nog niet formeel 

beschikt. Daarnaast zijn er nog projecten beschikt 

in het kader van Levende Dorpen. 

Multifunctionele centra en zorginfrastructuur: 

Er zijn twee projecten beschikt op het terrein van 

zorginfra en multifunctionele centra (MFC), nl. 

Bewegingstuin Leek en Verenigingsgebouw Turk 

Der in Veendam.

Middeleninzet 


Lasten: 




504.765 657.465 458.388 








Totaal lasten 

582.330 1.764.708 1.394.408 

223.935 580.103 

582.330 1.988.643 1.974.511 

1.087.094 2.646.108 2.432.899 

Baten: 


- rijksbijdragen 122.595 120.684 307.643 

- overige baten (bijdragen derden) -20.779 15.779 


Totaal baten 101.816 136.463 307.643 






910501 Leefbaarh./verbr.Plattelandseconomie: 

- cofinanciering projecten regio's 903.147 903.147 579.900 

- cofin.multifunct.centra (prov.) 127.644 127.644 228.898 

- cofin.multifunct.centra vgj (prov.) 108.054 108.054 

- cofin.zorginfrastructuur (prov.) 70.553 70.553 91.064 

- cofin.zorginfrastructuur vgj (prov.) 6.250 6.250 

- cofin.gem.PLG proj. Levende dorpen 248.131 15.779 232.351 

- Stipo 2.673 2.673 26.991 

- leefbaarheid Soc. Econ. Vital.(rijk) 120.684 120.684 

totaal leefbaarh./verbr.Plattelandseco. 1.587.136 136.463 1.450.673 926.853 

910502 Lokale ontwikkelingen (Leader): 

- lokale ontwikkelingen (Leader) 332.628 332.628 314.968 

- SEV fase II (prov) 56.000 56.000 223.724 

totaal lokale ontwikkelingen (Leader) 388.628 388.628 538.692 

910503 Vergroenen 

-Vergroenen energievoorz dorpen/buurten 12.879 12.879 201.323 

totaal vergroenen 12.879 12.879 201.323 

totaal Sociaal-econ. Vitalisering (ILG) 2.646.108 136.463 2.509.645 2.125.256 

303


Cofinanciering projecten regio's afwijking (lasten): afwijking € 323.247 


wordt het PLG in 2013 beëindigd. De beschikbare middelen zijn zoveel als mogelijk over deze periode 

verdeeld. Het PLG wordt door het Rijk, provincie en eventueel overige deelnemers bekostigd. 

Er zullen zich gedurende de looptijd van het PLG van jaar tot jaar in verband met een afwijkend kasritme 

verschillen voordoen tussen begroting en realisatie. Voor wat betreft de externe middelen is dat geen 

probleem: de uitgaven worden gedekt door de ontvangen bijdragen of de nog te ontvangen bijdragen. 


begroting en realisatie een reserve is ingesteld. Het saldo van de lasten en baten ad € 271.234 is aan de 

reserve PLG onttrokken (verantwoord bij productgroep 0800). 

Cofinanciering multifunctionele centra/voorgaande jaren (prov.): afwijking € 6.800 

Vanuit de reserve ESFI zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld. De reserve ESFI wordt aangesproken 

indien er sprake is van daadwerkelijke betalingen. De toekenningen aan de multifunctionele 

centra hebben een meerjarig karakter, zodat bevoorschotting van de projecten ook in latere jaren plaats 

kan vinden. Deze middelen ad € 1.423.492 blijven nog beschikbaar binnen de reserve ESFI. 

In 2012 is een bedrag van € 235.698 voor daadwerkelijke betalingen onttrokken (verantwoord bij 


Cofinanciering zorginfrastructuur/voorgaande jaren (prov.): afwijking € 15.739 

Vanuit de reserve ESFI zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld. De reserve ESFI wordt aangesproken 

indien er sprake is van daadwerkelijke betalingen. De toekenningen aan de multifunctionele 

centra hebben een meerjarig karakter, zodat bevoorschotting van de projecten ook in latere jaren plaats 

kan vinden. Deze middelen ad € 1.595.324 blijven nog beschikbaar binnen de reserve ESFI. 

In 2012 is een bedrag van € 76.803 voor daadwerkelijke betalingen onttrokken (verantwoord bij 


Lokale ontwikkeling Leader (prov.): afwijking € 17.660 

Het saldo van deze provinciale PLG-middelen is onttrokken aan de reserve PLG (verantwoord bij 


304

Productgroepnummer en -naam : 9201 Bouwen en Wonen 





In Groningen streven we naar een kwalitatief hoog woningaanbod dat alle Groningers, ongeacht het 

inkomen, voldoende keuzemogelijkheden biedt. We streven ook naar het verhogen van de kwaliteit van 

het stedelijke gebied. Dit doen we in de brede context van leefbaarheid en duurzaamheid. Concreet komt 

het neer op het ontwikkelen en uitvoeren van provinciaal beleid voor de woningbouw en voor stedelijke 

vernieuwing. 

Wij stimuleren en ondersteunen gemeenten bij de invulling van de kwalitatieve en kwantitatieve 

woningvraag en de aanpak van stedelijke vernieuwing. Voor gebieden die te maken krijgen met een 

bevolkingsdaling is extra aandacht nodig voor herstructurering van de sociale sector en voor een 

kwaliteitsslag in de goedkope koopwoningvoorraad. 

Vanuit onze toezichthoudende functie richting gemeenten zien wij erop toe dat statushouders 

(verblijfsgerechtigde asielzoekers) zo snel mogelijk gehuisvest worden. 



1. Opvangen gevolgen bevolkingsdaling 


programma Leven en wonen in Groningen, thema Wonen en leefbaarheid. 

Een verdere verdieping van dit onderdeel is hierna opgenomen: 

Kwalitatief gezonde woningvoorraad met prioriteit bij de krimpregio's Eemsdelta, Oost-Groningen 

en De Marne en verbetering van de leefomgeving 


Actieplan Bevolkingsdaling 2010-2013 Krimp in Groningen (zie www.provinciegroningen/actueel/ 

dossiers/krimp/documenten). 

Handhaven en versterken van een kwalitatief gezonde woningvoorraad. Waar nodig een kwaliteitsslag in 

de woningvoorraad maken waardoor alle inwoners van Groningen voldoende keuzemogelijkheden 

hebben. Onder kwaliteitsslag wordt transformatie in brede zin verstaan: van woningverbetering tot sloop 

en vervangende nieuwbouw. Hierbij ligt de prioriteit bij de krimpregio's Eemsdelta, Oost-Groningen en De 

Marne, omdat hier de meeste krimp optreedt. 


Gepland 

Gerealiseerd 

Wij hebben met het Rijk en dertien gemeenten op 

dinsdag 30 oktober in Hornhuizen een overeenkomst 

ondertekend waarin afspraken staan om de 

leefbaarheid in de Groninger krimpgebieden te 

verbeteren. De betrokken overheden gaan onder meer 

kijken hoe ze het beschikbare geld beter kunnen 

inzetten en hoe Europese subsidies zijn aan te boren. 

De afgesproken maatregelen hebben betrekking op de 

beleidsvelden economie, woningemarkt, voorzieningen 

en ruimtelijke planning. 

305

Stimuleren van de totstandkoming van de 

woon- en leefbaarheidsplannen in Oost- 

Groningen, Eemsdelta en De Marne, 

waarin wordt ingespeeld op de 

consequenties van de krimp van de 

bevolking, zowel als het gaat om wonen, 

als om leefbaarheid. Belangrijk 

aandachtspunt hierbij is het ontwikkelen 

en inzetten van instrumenten en 

stimulering van de bouw van voldoende 

woningen voor kwetsbare doelgroepen. 

Uitvoering Investeringsbudget Stedelijke 

Vernieuwing ISV3: 

- adviseren en beoordelen van 

ingediende gemeentelijke projecten; 

de projectaanvragen van de 

gemeenten moeten krimpen 

regiobestendig zijn en passen in de 

regionale woon- en 

leefbaarheidsplannen; 

- monitoren uitvoering projecten ISV2 

en ISV3. 

Het beleid is vastgelegd in het 

Beleidskader Stedelijke Vernieuwing 

2010-2014, Ruimte voor vernieuwing, van 

januari 2010. 

306 

Het Woon- en Leefbaarheidsplan (WLP) Eemsdelta 

is in het najaar van 2012 gereedgekomen. 

December 2011 is het WLP van De Marne 

vastgesteld. De in dit plan voorgestelde 

maatregelen en acties worden de komende jaren 

uitgevoerd. Daartoe is een uitvoeringsprogramma 

'Krimp en leefbaarheid De Marne 2012-2021' 

opgesteld. 

In 2012 is conform de planning verder gewerkt aan 

de uitwerking van de thema’s uit het basisplan WLP 

Oost Groningen. Het eindresultaat verwachten we 

in 2013. Er is er sprake van enkele voor het proces 

belangrijke ijkmomenten in 2012. Het gaat daarbij 

concreet om de toogdagen, die op 8 juni en 

9 november hebben plaatsgevonden. Daarnaast is 

in mei de website www.vankrimpnaarkwaliteit.nl 

gelanceerd. 

Het Bestuurlijk Overleg Woon- en leefbaarheidsplan 

Oost-Groningen heeft in 2011 een voorstel gedaan 

van projecten die voldoen aan de voorwaarden van 

het Beleidskader ISV3 en derhalve voor een ISVbijdrage 

in aanmerking komen. Het betreft de 

volgende 8 projectenaanvragen: 

- ontwikkeling dorpsplein Bellingwolde; 

- herinrichting omgeving dorpshuis Wedde; 

- herinrichting verzorgingscentrum de 

Blankenborg Blijham; 

- verbetering van de openbare ruimte Poststraat 

Scheemda; 

- de Centrumvisie Zuidpool Winschoten, 

- Ontwikkeling c.q. herinrichting terreinen Boer 

Blaauw en omliggende woonomgeving 

Noordbroek; 

- Centrumplan Pekela; 

- herontwikkeling westelijk centrumgebied 

Veendam. 

De desbetreffende gemeenten is verzocht een 

uitgewerkt projectvoorstel bij ons in te dienen. 

Ter uitvoering heeft de gemeente Bellingwedde in 2012 

een uitgewerkte projectaanvraag ingediend voor de cofinanciering 

van de herinrichting van het dorpsplein en 

van de Hoofdstraat in Bellingwolde, alsmede voor de 

herinrichting van de omgeving dorpshuis te Wedde. 

ISV2 

De gemeente Vlagtwedde heeft in de plaats van het uit 

te voeren ISV2-project Wolbers-Weusten een alternatief 

project ingediend. De gemeente wenst de toegekende 

subsidie nu in te zetten voor de cofinanciering van de 

herinrichting van de Hoofdstraat te Ter Apel 

Wet stads- en dorpsvernieuwing 

De gemeente Stadskanaal heeft in de plaats van nog 

uit te voeren projecten in het kader van de Wet op de 

stads- en dorpsvernieuwing, een alternatief projectvoorstel 

ingediend. De toegekende subsidie uit het 

provinciale stads- en dorpsvernieuwingsfonds is ingezet 

voor de herinrichting van de Hoofdstraat in het centrum 

van Stadskanaal. Dit project is in 2012 voltooid.


Gepland 


Middelen 

Begroot 

Jaarlijks t/m 2020 uit de Reserve 

Leefbaarheid: 

Regionale woon- en 

leefbaarheidsplannen: 

- Eemsdelta € 1.000.000 

- Oost-Groningen 

(indicatief) 

€ 1.000.000 

- De Marne (indicatief) € 300.000 

- Innovatieve projecten 

en experimenten 

(indicatief) 

€ 500.000 

- Uitvoeringsbudget € 200.000 

Actieplan 

Bevolkingsdaling 

(indicatief) 

totaal: € 3.000.000 

Aandeel ISV-3 voor Krimp € 15,2 miljoen 

voor de periode 2010-2014. 

Rijksaandeel € 14,75 miljoen voor de regio 

Eemsdelta. 



Gepland 

Monitoren woningbouw en transformatie 

woningvoorraad per regio en gemeente en 

resultaten rapporteren. 

Halfjaarlijkse rapportage over de voortgang 

van de uitvoering door de gemeenten van 

de taakstelling te huisvesten statushouders 

(voor gehele provincie Groningen ca. 350 

op jaarbasis) aan de ministeries van 

Binnenlandse Zaken en Veiligheid en 

Justitie. 

Gerealiseerd 

Zie hierboven. 

Besteed 

Uit de Reserve Leefbaarheid: 

Regionale 

woon- en leefbaarheidsplannen: 

- € 0 beschikt; 

Na ondertekening van het Woon- en 

leefbaarheidsplan Eemsdelta kunnen in 2013 

aanvragen worden gehonoreerd. 

- beschikt € 1.942.643 (deels t.l.v. budget 2011 

en 2013) 

- beschikt € 10.000; aanvraag van € 3.000.000 

voor 10 jaar ingediend en in behandeling; 

- € 496.149 

- € 172.748 

€ 800.000 voor Bellingwedde. 

€ 0 beschikt. Zie hierboven. 

Actueel: 

ISV 2: € 224.000 Vlagtwedde; 

Stads- en dorpsvernieuwing (SDV): € 1.123.120 

Stadskanaal. 

Gerealiseerd 

De monitoring is uitgevoerd. De resultaten zijn 

gerapporteerd. 

Het was een roerig jaar voor wat betreft de 

taakstelling huisvesting vergunninghouders. 

De taakstellingen van 2011 zijn niet door alle 

gemeenten op tijd gerealiseerd. Dat heeft ertoe 

geleid dat wij het besluit hebben moeten nemen 

om voor vijf gemeenten in de plaats te treden. 

Ook verliep de huisvesting van 

vergunninghouders moeizaam. Dat geldt zeker 

voor de eerste helft van het jaar. Daar is veel met 

Rijk, COA, gemeenten, corporaties en andere 

betrokken partijen over gesproken. 

Dit heeft er onder meer toe geleid dat de 

taakstelling voor de tweede helft van het jaar fors 

naar beneden is bijgesteld. 

307

Uitvoering subsidieregeling Collectief 

Particulier Opdrachtgeverschap. 

Middeleninzet 

308 

Voor het hele jaar was deze voor de totale 

provincie Groningen 165 personen. 

De extra aandacht van de provincie heeft tot extra 

inspanningen bij gemeenten gezorgd. Daarnaast 

is vanaf 1 oktober de toewijzingssystematiek van 

COA gewijzigd, hetgeen ook positieve effecten op 

het aantal vestigingen tot gevolg heeft gehad. 

Voor de provincie als geheel geldt dat op 

1 januari 2013 er nog 16 gemeenten waren met 

een achterstand van opgeteld 90 personen. Daar 

tegenover staan de overige gemeenten die 

gezamenlijk 85 personen in de plus staan. 

De totale achterstand is dus nog maar 

5 personen. 

Ter vergelijking: op 1 januari 2012 liepen de 

Groninger gemeenten in totaal 120 personen 

achter op de taakstellingen. Overall is de 

doelstelling in 2012 dus nagenoeg gehaald. 

Echter, het gaat niet alleen om de balans van 

voor- en achterstanden, maar het is van belang 

dat alle gemeenten de eigen taakstelling 

realiseren. 

Er zijn geen subsidies Collectief Particulier 

Opdrachtgeverschap verleend. 


Lasten: 




1.227.086 1.191.133 915.429 








Totaal lasten 

6.260.199 4.130.069 6.167.723 

75.676 2.000.000 2.000.000 

6.335.875 6.130.069 8.167.723 

7.562.961 7.321.202 9.083.152 

Baten: 


- rijksbijdragen 8.610.677 1.158.801 



Totaal baten 8.610.677 1.158.801 

Saldo lasten en baten -1.047.716 6.162.401 9.083.152






- actualisering gegevens volkshuisvesting 6.738 6.738 6.615 

- IPO/RO 4.220 4.220 5.620 

- stimuleringskrediet ISV 6.744 6.744 6.830 

- Collectief Particulier Opdrachtgeverschap 198.865 

- Herijking woningbouwafspraken RGA 2.000.000 2.000.000 2.000.000 

totaal algemeen 

920103 ISV-I 

- project gemeente 

2.017.701 2.017.701 2.217.930 

- Knelpunten pot 436.000 436.000 

- bodemprogramma gemeenten 83.100 83.100 

- ISV-I bijdrage Rijk 519.100 -519.100 

totaal ISV-I 519.100 519.100 

920104 ISV-II 

- knelpuntenpot vgj 37.612 37.612 

- project gemeente vgj 602.089 602.089 

- ISV-II bijdrage Rijk 639.701 -639.701 

totaal ISV-II 639.701 639.701 

920105 ISV-III 

- ISV-III wonen- fonds winingverb 1.000.000 1.000.000 

- ISV-III wonen-knelpuntenpot 378.721 378.721 

- ISV III Geluid 127.503 127.503 127.503 

totaal ISV-III 1.506.224 1.506.224 127.503 

920106 Krimp 

- FA Eemsd. reg. budg. (Rijk krimpsloop) 

- FA Eemsd. Delfzijl (res. Leefbh. krimp) 37.883 37.883 

- FA Eemsd. Eemsm. (res. Leefbh. Krimp) 6.975 6.975 

- FA Eemsd. Appdam (res. Leefbh. krimp) 6.975 6.975 

- FA Eemsd. Loppsum (res. Leefbh. krimp) 8.167 8.167 

- De Marne (res. Leefbh. krimp) 63.680 63.680 

- Innov proj. en exp. (res. Leefbh. krimp) 237.813 237.813 

- actiepl. bevdaling (res. Leefbh. krimp) 133.383 133.383 

- FA Eemsd. Loppsum (Rijk krimpsloop) 240.000 240.000 

- FA Eemsd. Loppsum (ISV3 240.000 240.000 

- FA Ganzedijk (Rijk krimpsloop) 384.177 384.177 

- FA Oost-Groningen (res. Leefbh. krimp) 88.290 88.290 

- Eemsdelta Aandeel Provincie 3.000.000 

- Eemsdelta aandeel ISV3 2.822.290 

totaal krimp 1.447.343 1.447.343 5.822.290 

totaal bouwen en wonen 7.321.202 1.158.801 6.162.401 9.083.152 

309


Lasten 

IPO/RO: afwijking € 1.400 

Deze kosten kunnen per jaar variëren. Dit jaar was het niet nodig om een beroep te doen op het gehele 

budget. 

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap: afwijking € 198.865 

Het inzetten van het budget is afhankelijk van de subsidieaanvragen die worden ingediend. Het 

ministerie van WWI heeft bij brief van 8 juni 2010 nog eens expliciet aangegeven dat het budget niet voor 

een bepaalde datum besteed moet zijn. Het voorbereiden en bouwen van CPO-projecten kan immers 

gecompliceerd zijn en daarvoor is, in sommige gevallen, ruim de tijd nodig. Dat geldt zeker in de huidige, 

moeilijke, situatie op de woningmarkt. Daarom heeft VROM destijds ervoor gekozen de looptijd in die zin 

onbeperkt te houden, dat wil zeggen: totdat het betreffende budget is uitgeput. 

Daarom hebben wij voorgesteld het restant over te boeken naar 2013. 

ISV-I: per saldo afwijking -/- € 519.100 

Het bedrag aan uitkeringen aan gemeenten is niet begroot. Alle kosten worden gedekt door van het Rijk 

hiervoor ontvangen middelen die op de balans als vooruitontvangen bijdragen waren opgenomen (zie 

baten). 

ISV-II: per saldo afwijking -/- € 639.701 

Het bedrag aan uitkeringen aan gemeenten is niet begroot. Alle kosten worden gedekt door van het Rijk 

hiervoor ontvangen middelen die op de balans als vooruitontvangen bijdragen waren opgenomen (zie 

baten). 

ISV-III: per saldo afwijking € 1.443.569 

ISV-III is in 2010 van start gegaan. Wij ontvangen hiervoor jaarlijks tot en met 2014 rijksbijdragen 

waarvan de middelen voor Wonen jaarlijks in de reserve Leefbaarheid worden gestort. De uitgaven over 

dit jaar waren niet per onderdeel geraamd en zijn per saldo lager uitgevallen dan totaal begroot. 

Ze worden gedekt door een onttrekking uit de reserve Leefbaarheid. De middelen waren beschikbaar 

binnen deze reserve (verantwoord bij productgroep 0800). 

Krimp: per saldo afwijking € 1.552.657 

Er zijn dit jaar 3 tenders geweest. Voor een aantal subsidies zijn voorschotten aangevraagd en 

uitbetaald. De (restanten van) niet bevoorschotte subsidietoekenningen zijn doorgeschoven naar 2013. 

Verder zijn er proceskosten gemaakt. De lasten waren per onderdeel echter niet begroot. De uitgaven 

over dit jaar zijn per saldo lager geweest dan geraamd en worden gedekt door een onttrekking uit de 

reserve Leefbaarheid. De middelen waren beschikbaar binnen deze reserve (verantwoord bij 


Baten 

ISV-I: afwijking € 519.100 

De inkomsten ter dekking van de uitgaven waren niet begroot maar wel beschikbaar op de balans bij de 

vooruitontvangen bijdragen van het Rijk voor dit doel (zie lasten). 

ISV-II: per saldo afwijking € 639.701 

De inkomsten ter dekking van de uitgaven waren niet begroot maar wel beschikbaar op de balans bij de 

vooruitontvangen bijdragen van het Rijk voor dit doel (zie lasten). 

310

0. Financiering en algemene dekkingsmiddelen 



0.0 Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar 

0010 Financieringsmiddelen 9.664.577 12.120.711 -2.456.134 -2.013.166 


0.1 Geldleningen en uitzettingen >= 1 jaar 

0110 Geldleningen langer of gelijk aan 1 jaar 25.716.762 52.767.927 -27.051.166 -26.818.958 


0.2 Algemene uitkeringen provinciefonds 

0200 Provinciefonds 108.729.929 -108.729.929 -101.112.975 

Totaal functie 0.2 108.729.929 -108.729.929 -101.112.975 

0.3 Eigen middelen 

0310 Eigen middelen 48.034.832 -48.034.832 -48.445.700 

Totaal functie 0.3 48.034.832 -48.034.832 -48.445.700 

0.4 Overige financiële middelen 

0410 Deelnemingen 34.937 86.690 -51.754 -51.728 

Totaal functie 0.4 34.937 86.690 -51.754 -51.728 

0.5 Algemene baten en lasten/onvoorzien 

0500 Onvoorzien -182.507 

Totaal functie 0.5 -182.507 

0.6 Saldo kostenplaatsen 

0600 Saldo kostenplaatsen 195.974 

Totaal functie 0.6 195.974 

0.8 Mutaties reserves die verband houden 

met hoofdfuncties 

0800 Mutatie reserves 149.866.973 215.054.380 -65.187.407 -39.120.037 


Totaal hoofdfunctie 0 185.283.249 436.794.469 -251.511.220 -217.549.097 

311

312

Productgroepnummer en -naam : 0010 Financieringsmiddelen 

Programma : Algemene dekkingsmiddelen 




Het betreft financieringsmiddelen met looptijden korter dan 1 jaar. De tot nu toe gebruikte 

financieringsmiddelen met looptijden tot 1 jaar zijn: krediet of tegoed in rekening-courant van banken en 

aan de provincie gelieerde instellingen zoals het SNN, vooruitontvangen rijksmiddelen, daggeld- en 

kasgeldleningen en spaarrekeningen c.q. deposito's. 

Bovengenoemde financieringsmiddelen kunnen worden gebruikt om fluctuaties van financiële 

geldstromen op te vangen als ook het tijdelijk voorfinancieren van investeringen gedurende het 

begrotingsjaar. Er wordt gebruik gemaakt van een voortschrijdende 12-maandsprognose. 


Voor een inhoudelijke toelichting op deze ontwikkelingen verwijzen wij naar de Programmabegroting - 

programma Overzicht algemene dekkingsmiddelen, thema 1.4. Saldo financieringsfunctie (deel 2) en 

de Financieringsparagraaf (deel 3). 


Rente leningen < 1 jaar 

Beleid en doelen op 

termijn 

Resultaten/activiteiten 

in planjaar 2012 


Middelen 

Middelen uit te zetten tegen zo laag mogelijk risicoprofiel en het optimaliseren 

van het rendement. 

In 2012 is een bedrag van € 8,7 miljoen aan rentebaten gegenereerd (gemiddeld 

saldo € 733,3 miljoen à 1,19%). Geraamd was € 8,3 miljoen (gemiddeld saldo 

€ 700,0 miljoen à 1,18%). De middelen zijn uitgezet tegen zo gunstig mogelijke 

condities, door meerdere offertes op te vragen bij meerdere partijen. 

Het is een continu proces. 

Er is per saldo een bedrag van € 487 ontvangen aan rente en kosten voor het 

aanhouden van rekeningen-courant bij diverse banken. Geraamd was per saldo 

het betalen van rente en kosten € 5.500. 

313

Middeleninzet 


Lasten: 









- rentelasten 


Totaal lasten 

314 

7.100.192 9.664.577 9.691.365 

7.100.192 9.664.577 9.691.365 

7.100.192 9.664.577 9.691.365 

Baten: 

- rentebaten 9.811.819 12.120.711 11.704.531 

- Overige adminstratieve boekingen 





Totaal baten 9.811.819 12.120.711 11.704.531 

Saldo lasten en baten -2.711.627 -2.456.134 -2.013.166




001001 Rente kortlopende fin. middelen: 

- rente callgeld 163.892 -163.892 -187.500 

- rente kasgeld 8.083 8.545.661 -8.537.577 -8.100.000 

- rente en kosten uitz.nazorg 130.878 -130.878 -125.800 

- rente en kosten uitz. Baggerspeciedep. 12.320 -12.320 -11.553 

totaal rente kortlopende fin. middelen 8.083 8.852.750 -8.844.667 -8.424.853 

001002 Rente en kosten bankinstellingen: 

- rente en kosten ABN-Amro 6.021 4.071 1.951 5.000 

- rente en kosten BNG 458 3 455 

- rente en kosten Postbank 918 3.810 -2.892 500 

- rente en kosten NG ILG 8.898 75.313 -66.416 -60.000 

- rente en kosten NG BS 1.775 -1.775 -5.000 

- rente en kosten NG EHS 204 -204 100 

totaal rente en kosten bankinstellingen 16.295 85.177 -68.882 -59.400 

001003 Rente rekening-courant instellingen: 

- rente rc regiovisie 377.239 377.239 408.248 

- rente rc SNN/Kom/EU 2.222.792 2.222.792 2.232.191 

- rente rc Blauwe Stad 3.181.071 -3.181.071 -3.220.978 

- rente rc OV bureau 46.065 46.065 38.347 

- rente rc Regiotram 8.586 8.586 44.220 

- rente overige rekening-couranten 54.387 54.387 56.177 

totaal rente rekening-courant instell. 

001010 Doorbetaalde rente rijksmiddelen 

2.709.069 3.181.071 -472.002 -441.795 

- rente jeugdzorg 29.042 29.042 

- rente Stads- en Dorpsvernieuwing 21.144 21.144 38.478 

- rente Brede Doeluitkering 982.526 982.526 980.910 

- rente ILG 60.000 

- rente RSP 1.435.056 1.435.056 1.391.758 

totaal doorbetaalde rente rijksmiddelen 2.467.767 2.467.767 2.471.146 

001020 Overige rentelasten en -baten: 

- overige rentelasten en -baten 1.497 66 1.431 1.000 

- wettelijke rente debiteuren 1.647 -1.647 

totaal overige rentelasten en -baten 1.497 1.713 -216 1.000 

001030 Rente kortgeld financiering vaste activa 

- rente kortgeld financiering vaste activa 4.461.866 4.461.866 4.440.736 

totaal rente kortgeld financ. vaste activa 4.461.866 4.461.866 4.440.736 

totaal geldleningen korter dan 1 jaar 9.664.577 12.120.711 -2.456.134 -2.013.166 

315


Begroot werden totale rentebaten 11.717.431 

en rentelasten van 9.704.265 

per saldo werd een rentebate geraamd van 2.013.166 

De realisatie bedroeg: 

rentebaten 12.120.711 

rentelasten 9.664.577 

per saldo bedroeg de realisatie 2.456.134 

derhalve een voordeel over 2012 442.968 

Dit is het gevolg van: 

Rentebaten op uitzetting korter dan 1 jaar, callgelden en kasgelden. voordeel 419.814 

Rente en kostenbankinstellingen voordeel 9.482 

Rente rekening courant derden voordeel 30.207 

Doorbetaalde rente rijksmiddelen voordeel 3.379 

Overige rente en lasten voordeel 1.216 

Rente kortgeld financiering van vaste activa nadeel -21.130 

Per saldo voordeel kortlopende uitzettingen 442.968 

316

Productgroepnummer en -naam : 0110 Geldleningen langer of gelijk aan 1 jaar 





Het betreft financieringsmiddelen met looptijden van 1 jaar of langer, die gebruikt kunnen worden om 

gelden langdurig weg te zetten of aan te trekken. Het uitzetten van gelden geschiedt door het afsluiten 

van garantieproducten, aankopen van obligaties, afsluiten van onderhandse geldleningen en deposito's. 

Voor het aantrekken van gelden zijn in het verleden onderhandse geldleningen afgesloten. 

Wij zetten de inkomsten wegens bespaarde rente conform de huidige gedragslijn voor een belangrijk 

deel in als algemene dekkingsmiddelen. 



programma Overzicht algemene dekkingsmiddelen, thema 1.4. Saldo financieringsfunctie (deel 2) en 

de Financieringsparagraaf (deel 3). 


Rente leningen >= 1 jaar 

Beleid en doelen op 

termijn 

Resultaten/activiteiten 

in planjaar 2012 


Middelen 

Middelen uit te zetten tegen zo laag mogelijk risicoprofiel en het optimaliseren 

van het rendement. 

In 2012 is een bedrag van € 8,2 miljoen aan rentebaten gegeneerd (gemiddeld 

saldo € 352,7 miljoen à 2,32%). Geraamd was € 8,4 miljoen aan rentebaten 

(gemiddeld saldo € 339,2 miljoen à 2,48%). 

Het uitzetten van middelen is geschied tegen zo gunstig mogelijke condities, 

door meerdere offertes op te vragen bij meerdere partijen en het inwinnen van 

extern advies over het vermogensbeheer. 

Het is een continu proces. 

Voor het inwinnen van extern advies voor het vermogensbeheer is € 8.568 

betaald. Geraamd was € 52.300. 

317

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

318 

17.347.448 25.716.762 27.119.300 

17.347.448 25.716.762 27.119.300 

17.347.448 25.716.762 27.119.300 

Baten: 

- rentebaten 47.729.708 52.767.927 53.938.258 

- overige adminstratieve boekingen 




- bijdragen uit reserves en voorzieningen 

Totaal baten 47.729.708 52.767.927 53.938.258 





011020 Overige rentelasten en -baten: 

- rente en kosten leningen lang ug 25.714.527 8.212.647 17.501.880 17.725.009 

totaal overige rentelasten en -baten 25.714.527 8.212.647 17.501.880 17.725.009 

011030 Beleggingen nazorg: 

- rente en kosten nazorg 2.235 83.897 -81.662 -72.583 

totaal beleggingen nazorg 2.235 83.897 -81.662 -72.583 

011060 Rente financiering Vaste activa: 

- financiering dmv reserves en voorzieningen 44.471.384 -44.471.384 -44.471.384 

totaal rente financiering vaste activa 44.471.384 -44.471.384 -44.471.384 

totaal geldleningen langer/gelijk aan 1 jr. 25.716.762 52.767.927 -27.051.166 -26.818.958


Begroot werden totale rentebaten 52.938.258 

en rentelasten van 26.119.300 

per saldo werd een rentebate geraamd van 26.818.958 


rentebaten 52.767.927 

rentelasten 25.716.762 

per saldo bedroeg de realisatie 27.051.166 

derhalve een voordeel over 2012 232.208 


Voordeel door vrijval voorziening Landsbanki 404.773 

Nadeel rentebaten -181.644 

Rente en kosten nazorg 9.079 

Per saldo voordeel Geldleningen en uitzettingen 232.208 

319

Productgroepnummer en -naam : 0200 Provinciefonds 





De uitkering uit het Provinciefonds is een belangrijke bron van inkomsten en kan worden gerekend tot de 

algemene dekkingsmiddelen van de provincie. Deze middelen zijn bedoeld om de uitgaven die niet ten 

laste van specifieke middelen kunnen worden gebracht, op te kunnen vangen binnen een reëel sluitende 

begroting. 

De algemene uitkering uit het Provinciefonds wordt over de provincies verdeeld op basis van een aantal 

verdeelmaatstaven, waarbij tevens rekening wordt gehouden met de verschillen in belastingcapaciteit 

(opcenten motorrijtuigenbelasting) en vermogensopbrengsten. 

De fondsbeheerders hebben in 2011 een nieuw verdeelmodel voor het Provinciefonds gepresenteerd, 

gebaseerd op actuele uitgavenijkpunten en waarbij er sprake is van verevening van inkomsten uit 

belastingen en vermogen. Vanaf 2012 wordt naast beheertaken ook rekening gehouden met 

ontwikkeltaken van provincies. Periodiek onderhoud moet borgen dat de verdeling op basis van de 

ontwikkeltaken actueel wordt gehouden. 

De hoogte van de accressen van het Provinciefonds zijn vanaf 2012 weer gekoppeld aan de 

ontwikkelingen van de rijksbegroting. In de verdeling is rekening gehouden met de structurele 

bezuiniging van € 300 miljoen. In de periode 2009-2011 was door de financieel-economische crisis er 

tijdelijk geen koppeling met de rijksuitgaven. Voor deze jaren was een vast accres afgesproken. 



programma Overzicht algemene dekkingsmiddelen, thema 1.1. Opcenten motorrijtuigenbelasting. 


Gepland 

beoordelen gevolgen maart-, mei-, september- 

en decembercirculaire Provinciefonds; 

adviseren en deelnemen aan het Bestuurlijk 

Overleg Financiële Verhouding (Rijk-VNG- 

IPO). 

320 

Gerealiseerd 

De maartcirculaire is met ingang van 2012 

afgeschaft. De gevolgen van de juni- en 

septembercirculaire Provinciefonds zijn 

beoordeeld en de gevolgen zijn verwerkt in de 

bijstellingen van de begroting 2012 en 2013. 

Ook de decembercirculaire is beoordeeld maar 

kon vanwege de publicatiedatum niet meer 

worden verwerkt in de begroting 2012; 

Er zijn adviezen opgesteld ten behoeve van en 

de provincie heeft deelgenomen aan het 

periodiek Bestuurlijk Overleg financiële 

verhoudingen (Rijk-VNG-IPO).

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

Baten: 

- uitkering provinciefonds 92.741.263 108.729.929 101.112.975 

- diverse baten 

- overige adminstratieve boekingen 





Totaal baten 92.741.263 108.729.929 101.112.975 





020002 Provinciefonds: 

- uitkeringen provinciefonds 108.603.589 -108.603.589 -101.112.975 

totaal provinciefonds 108.603.589 -108.603.589 -101.112.975 

020008 BTW-compensatiefonds: 

- vrijval BTW-compensatiefonds 126.340 -126.340 

totaal BTW-compensatiefonds 126.340 -126.340 

totaal provinciefonds 108.729.929 -108.729.929 -101.112.975 


Provinciefonds: afwijking € 7.490.614 

De decembercirculaire van het Provinciefonds is verantwoordelijk voor de afwijking ten opzichte van de 

raming. In december ontvingen we voor de transitiekosten RUD € 303.300; voor decentralisatie van 

Natuur ontvingen we € 5.790.000; voor ‘zonnepanelen en asbestdaken’ ontvingen we € 928.000 en voor 

de programmatische aanpak stikstof (PAS) € 345.000. Voor taakmutaties is in totaal dus 

€ 7.366.300 ontvangen. Daarnaast ontvingen we in december € 124.200 extra door de actualisatie van 

de aantallen voor de verdeelmaatstaven provinciale wegen en oeverlengte. 

321

BTW compensatiefonds: afwijking € 126.339. Voor verdere 

analyse zie productgroep 0500 Onvoorzien. 

Begroot werden inkomsten van 

Uitkering Provinciefonds 101.112.975 

De realisatie bedroeg 

Uitkering Provinciefonds 108.729.928 

322 

Per saldo bedroeg het voordeel 7.616.953 


Ontvangsten naar aanleiding van decembercirculaire 7.490.614 

Vrijval BTW-compensatiefonds 126.339 

Per saldo voordeel Algemene uitkering Provinciefonds 7.616.953

Productgroepnummer en -naam : 0310 Eigen Middelen 





De opbrengst van de opcentenheffing motorrijtuigenbelasting is de afgelopen jaren een steeds 

belangrijkere bron van inkomsten geworden. De opbrengst kan worden gerekend tot de algemene 

dekkingsmiddelen van de provincie. Deze middelen zijn bedoeld om de uitgaven die niet ten laste van 

specifieke middelen kunnen worden gebracht, op te kunnen vangen binnen een reëel sluitende 

begroting. 

Vanaf 1 januari 2012 heffen wij 83,8 opcenten. Dit is het tarief van 83,0 opcenten zoals dat gold tot en 

met 31 december 2011 verhoogd met een indexatie van 0,8 opcenten. Sinds april 1998 hebben wij - met 

uitzondering van het belastingjaar 2010 - het aantal te heffen opcenten motorrijtuigenbelasting jaarlijks 

geïndexeerd. Deze indexering wordt bepaald door de trendmatige groei van het netto nationaal inkomen 

tegen marktprijzen (2,0%) met een correctie voor de naar verwachting optredende groei van het 

voertuigenpark (1,0%). De indexering 2012 bedraagt dan 1,0% (2,0% - 1,0%) oftewel 0,8 opcent. 

In het collegeprogramma is aangegeven dat wij de opbrengsten van de opcenten Motorrijtuigenbelasting 

geïndexeerd op het huidige niveau willen houden. Er is in 2012 behoudens de indexering dus geen extra 

verhoging van het opcententarief geweest. 

Vanaf 2013 bepaalt het rijk de indexering van het maximum opcententarief met behulp van de afgeleide 

consumentenprijsindex (CPI). Wij sluiten ons vanaf 2013 aan bij deze manier van indexeren. Bij het 

opstellen van onze begroting voor volgend jaar is het CPI echter nog onbekend. Wij hanteren in onze 

begroting daarom de voorjaarsraming van het CPI zoals opgesteld door het Centraal Planbureau. Als het 

werkelijke CPI uiteindelijk afwijkt van deze raming wordt dit verschil door ons nagecalculeerd. 



programma Overzicht algemene dekkingsmiddelen, thema 1.1. Opcenten motorrijtuigenbelasting. 



Gepland 

In 2012 zullen wij aan Provinciale Staten de 

aanpassing voorleggen van de 

heffingsverordening opcenten 

motorrijtuigenbelasting in verband met de 

indexering van het aantal te heffen 

opcenten per 1 april 2013 (voorlopige 

raming 85,6 opcenten) 

Gerealiseerd 

In 2012 is aan Provinciale Staten een aanpassing 

voorgelegd van de heffingsverordening opcenten 

motorrijtuigenbelasting in verband met indexering 

van het aantal te heffen opcenten. Deze wijziging 

gaat als gevolg van aanpassing in de wet in vanaf 

1 januari 2013. De voorgestelde indexering heeft 

tot een tarief geleid van 85,1 opcenten. 

323

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

Baten: 

- belastingopbrengsten 47.213.247 48.034.832 48.445.700 





Totaal baten 47.213.247 48.034.832 48.445.700 





031010 Motorrijtuigenbelasting: 

- ontvangen motorrijtuigenbelasting 48.034.832 -48.034.832 -48.445.700 

324 

totaal motorrijtuigenbelasting 48.034.832 -48.034.832 -48.445.700 

totaal eigen middelen 48.034.832 -48.034.832 -48.445.700 


In realisatie zijn de opbrengsten € 410.900 lager dan geraamd. 

Tot 2012 werd door de Belastingdienst een correctie toegepast op de provinciale opbrengsten 

vanwege oninbaarheid. Deze correctie was bedoeld om verschillen in het niveau van non-betaling 

tussen provincies te verdisconteren. Omdat deze correctie niet tot een aantoonbaar betere 

verantwoording leidde, en het bepalen van de correctie(sleutel) een tijdrovend proces is, is besloten 

deze correctie achterwege te laten. De provincie Groningen had voordeel van deze correctie en 

leidt als gevolg van de afschaffing een structureel nadeel van € 70.700. 

Het resterende nadeel wordt veroorzaakt door een gewijzigde omvang en samenstelling van het 

wagenpark. Het totaal aantal voertuigen is in 2012 slechts beperkt gegroeid (0,19%) waar wij in de 

begroting rekening hielden met een groei van 1,0%. 

Daarnaast is het aantal zeer zuinige auto’s in 2012 iets sneller gegroeid (45%) dan wij in onze 

raming hadden voorzien (40%). Het nadeel als gevolg van de gewijzigde omvang en samenstelling 

van het wagenpark is € 340.200.

Begroot werd een bate van 48.445.700 


Werkelijke bate 48.034.800 

48.445.700 

48.034.800 

Derhalve een lagere bate van -410.900 


Afschaffing correctie oninbaarheid opcenten -70.700 

Wijziging samenstelling wagenpark -340.200 

-410.900 

325

Productgroepnummer en -naam : 0410 Deelnemingen 





De provincie Groningen neemt deel in het aandelenkapitaal van de NV Bank Nederlandse Gemeenten 

(BNG). De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen met een maatschappelijke belang. Met 

gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van 

maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. 



programma Overzicht algemene dekkingsmiddelen, thema 1.3. Dividend. 


Deelname aandelenkapitaal NV BNG 


Als mede-eigenaar van deze bank is de provincie Groningen betrokken bij de verdere ontwikkeling van 

de BNG en haar doelen. 


Gepland 

Verwacht wordt dat de dividenduitkering 

over 2012 ca. € 100.000 zal bedragen. 

Dit bedrag is in het kader van de 

Voorjaarsnota 2012 bijgesteld tot een 

bedrag van € 86.538. 

326 

Gerealiseerd 

De provincie heeft in 2012 een dividenduitkering 

van € 86.538 van de NV Bank Nederlandse 

Gemeenten ontvangen. Dit was conform de 

raming.

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

9.528.855 34.937 34.960 

9.528.855 34.937 34.960 

9.528.855 34.937 34.960 

Baten: 

- dividenden 173.228 86.690 86.688 





Totaal baten 173.228 86.690 86.688 

Saldo lasten en baten 9.355.627 -51.754 -51.728 




041040 Beleggingen: 

- rente/dividend aandelen Oikocredit 153 -153 -150 

- rente/dividend aandelen NV BNG 34.937 86.538 -51.601 -51.578 

- bestuursakkoord 2008-2011 

totaal beleggingen 34.937 86.690 -51.754 -51.728 

totaal deelnemingen 34.937 86.690 -51.754 -51.728 


Er zijn geen substantiële afwijkingen tussen de raming en de realisatie in 2012. 

327

Productgroepnummer en -naam : 0500 Onvoorzien 





Bij deze productgroep gaat het om een buffer voor het opvangen van werkelijk onvoorziene en tevens 

onvermijdbare uitgaven. 



Gepland 

Opvangen van werkelijk onvoorziene en 

tevens onvermijdbare uitgaven, 

waarvoor geen andere financiële 

dekking kan worden gevonden. 

Toelichting/ontwikkelingen 

Gepland 

Onvoorzien 

Voor werkelijk onvoorziene uitgaven stellen wij 

in 2012 € 671.368 beschikbaar. Deze post is 

bedoeld voor het opvangen van niet voorziene 

uitgaven dan wel tegenvallers bij de inkomsten 

in de loop van het begrotingsjaar dient ter 

voorkoming van tussentijdse ingrepen in de 

overige provinciale uitgaven. 

Stelposten 

Ten behoeve van het Kabel- en Leidingen 

Informatie Centrum (KLIC) ramen wij hier 

€ 2.042. 

In verband met rentekosten integrale 

ontwikkeling Oostrand Zuidhorn is er een 

bedrag van € 15.400 gereserveerd. 

Voor een bijdrage aan de gemeente Groningen 

in de personeelskosten van voormalig 

provinciaal personeel wordt € 11.345 geraamd. 

Wegens rentekosten voorfinanciering 

baggerwerk Winschoterdiep is een stelpost van 

€ 136.600 opgenomen. 

328 

Gerealiseerd 

In 2012 is er 2 keer een beroep op de post voor 

onvoorziene uitgaven gedaan met in totaal 

€ 371.368. 

Gerealiseerd 

Onvoorzien 

In totaal is de post voor werkelijk onvoorziene 

uitgaven ad € 671.368 in 2012 voor een belangrijk 

deel bestemd. In Integrale Bijstelling 2012 is er van 

het restant ad € 300.000 een bedrag van € 100.000 

toegevoegd aan de begrotingsruimte 2012. Het 

restant van € 200.000 kan nu vrijvallen ten gunste van 

het rekeningresultaat 2012. 

Stelposten 

De stelpost ten behoeve van KLIC is bij de IB2012 

afgeraamd. Van de overige twee stelposten is in 2012 

geen gebruik gemaakt. De bedragen kunnen vrijvallen 

ten gunste van het rekeningresultaat 2012. 

In december 2011 is met het Rijk overeenstemming 

bereikt over de afkoop van het beheer en onderhoud 

van het Winschoterdiep per 1 januari 2012. Onderdeel 

van deze overeenkomst is dat het Rijk ook de 

middelen voor achterstallig onderhoud baggerwerk 

Winschoterdiep betaalbaar zou stellen. Dat heeft 

inmiddels plaatsgevonden, waardoor voor het 

baggerwerk Winschoterdiep geen provinciale 

voorfinanciering meer nodig is. In de VJN2012

In de Voorjaarsnota 2007 is er in het kader van 

nieuw beleid ten behoeve van voorfinanciering 

grote projecten economische en ecologische 

infrastructuur een bedrag van € 250.000 per 

jaar (t/m 2013) beschikbaar gesteld. 

Vanaf 2012 is een bedrag van € 1.000.000 per 

jaar opgenomen voor het continueren van nieuw 

beleid uit de periode 2007-2011 ten laste van de 

reserve ESFI (Wonen, Welzijn en Zorg). 

Verwacht achterblijven van de provinciale 

uitgaven 

Verder ramen wij een verwacht achterblijven 

van de provinciale uitgaven in verband met de 

btw-component in de uitgaven, die kan worden 

gedeclareerd bij het BTW-compensatiefonds 

(€ 409.252). 

hebben wij daarom voorgesteld het bedrag ad 

€ 136.600 met ingang van 2012 structureel te laten 

vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. 

Bij de Integrale Bijstelling 2011 hebben wij het 

restantbedrag 2011 ad € 442.900 overgeboekt naar 

2012 en aangekondigd bij de VJN2012 te rapporteren 

over de voortgang van de projecten. In de VJN2012 

hebben wij aangegeven dat er naar verwachting geen 

projecten zijn, die dit jaar nog ten laste van het krediet 

voorfinanciering grote projecten van voorgaande jaren 

zullen moeten worden gebracht. Daarom hebben wij 

toen voorgesteld het naar 2012 overgeboekte bedrag 

ad € 442.900 te laten vrijvallen ten gunste van de 

algemene middelen. 

Daarnaast is er voor 2012 een budget van € 250.000 

beschikbaar gesteld. In het kader van de IB2012 

hebben wij aangegeven dat voor zover nu kan worden 

overzien er op dit er dit jaar geen projecten meer 

worden verwacht, die een beroep zullen doen op het 

krediet voorfinanciering grote projecten. 

Wij hebben daarom toen voorgesteld het bedrag van 

€ 250.000 te laten vrijvallen ten gunste van de 

algemene middelen. 

Verwacht achterblijven van de provinciale uitgaven 

Uiteindelijk is er in 2012 een vrijval van btw m.b.t. 

doeluitkeringen, gemeenschappelijke regelingen en 

overige posten opgetreden van € 126.339. 

Dat is € 282.913 minder dan is geraamd tot en met de 

Integrale Bijstelling 2012. In de Rekening zijn deze 

inkomsten verantwoord bij productgroep 0200. 

329

Middeleninzet 


Lasten: 











Totaal lasten 

Baten: 






Totaal baten 

330 

-182.507 

-182.507 

-182.507 

Saldo lasten en baten -182.507 




050000 Onvoorzien: 

- onvoorziene uitgaven -182.507 

Totaal onvoorzien: -182.507 

totaal onvoorzien -182.507 


De post voor onvoorziene uitgaven laat een nadelig verschil zien 

van € 182.507 

Werkelijke onvoorziene uitgaven 200.000 

Stelposten 26.745 

- 

Geraamd achterblijven provinciale uitgaven i.v.m. BCF 409.252 

- 

182.507 

In 2012 treedt er een vrijval van btw met betrekking tot gemeenschappelijke regelingen en overige 

posten op van € 126.339. Dat is € 282.913 minder dan was geraamd in de begroting 2012, zie ook 

productgroep 0200 Provinciefonds.

Productgroepnummer en -naam : 0600 Saldo kostenplaatsen 





Bij deze productgroep worden apparaatskosten geraamd, die nog niet aan producten kunnen worden 

toegedeeld en derhalve ook nog niet zijn verwerkt in de verdeling van de indirecte kosten 2012. 



Gepland 

In het kader van de Integrale Bijstelling 

2012 zullen de onverdeelde 

apparaatskosten 2012, waar mogelijk 

worden toegedeeld aan de functionele 

productgroepen. 

Toelichting/ontwikkelingen 

Gepland 

Onverdeelde apparaatskosten 

Onder apparaatskosten verstaan we dan de 

kosten van het inzetten van personeel en het 

gebruik van niet direct aan producten toe te 

rekenen productiemiddelen. 

In bijlage G bij de Programmabegroting 2012 

vindt u een overzicht van de apparaatskosten 

die zijn verdeeld over de verschillende 

productgroepen. 

Een deel van de voor 2012 geraamde 

apparaatskosten kan echter om uiteenlopende 

redenen nog niet worden toegerekend aan de 

verschillende organisatie-eenheden en van 

daaruit aan de verschillende productgroepen. 

Dat deel van de apparaatskosten wordt, zolang 

die toerekening nog niet mogelijk is, voorlopig 

geraamd bij deze productgroep. 

Voor 2012 blijft in de begroting 2012 

voorshands een bedrag van € 1,22 miljoen 

buiten de verdeling van apparaatskosten. 

Wanneer deze kosten in de Integrale Bijstelling 

2012 via een tussentijdse verdeling van 

apparaatskosten functioneel (met andere 

woorden: aan de diverse productgroepen 

worden toegedeeld) worden de bedragen bij 

deze productgroep afgevoerd. 

Gerealiseerd 

In de Integrale Bijstelling 2012 zijn de 

apparaatskosten 2012 opnieuw verdeeld en is de 

toerekening van de apparaatskosten aan de 

verschillende productgroepen en aan de 

investeringen in wegen en waterwegen 

aangepast. 

Gerealiseerd 

Onverdeelde apparaatskosten 

De specificatie van de toedeling van de feitelijke 

apparaatskosten 2012 vind u in de bijlagen J-I en J-II 

bij de Productenrekening 2012. 

Het bedrag dat in de begroting 2012 nog niet was 

verdeeld (€ 1,22 miljoen) is in de Voorjaarsnota 2012 

opgelopen tot circa € 6,20 miljoen. 

In het kader van de Integrale Bijstelling 2012 is van 

dat bedrag aan onverdeelde apparaatskosten 2012 

per saldo circa € 6,01 miljoen toegedeeld aan de 

functionele productgroepen. 

Daardoor resteerde er na de Integrale Bijstelling 2012 

nog een bedrag aan onverdeelde apparaatskosten 

van € 0,19 miljoen. Dat bedrag bestaat uit de stelpost 

331

Middeleninzet 

332 

basistaken RUD (€ 0,13 miljoen), de stelpost 

frictiekosten decentralisatie muskusrattenbestrijding 

(circa € 0,03 miljoen) en de stelpost Formatieve 

claims nieuw beleid (circa € 0,03 miljoen). 

In het kader van de jaarrekening 2012 zijn - voor 

zover deze posten nog tot uitgaven hebben geleid - 

de bedragen meegenomen in de verdeling van de 

feitelijke apparaatskosten 2012. 

Na verwerking van de Integrale Bijstelling resteert een 

saldo van € 195.974 aan onverdeelde apparaatskosten. 

Van dit bedrag is in totaal € 163.335 

toegevoegd aan de reserves AKP, Huisvesting en 

Inrichting en Automatisering. Het restantbedrag van 

€ 32.639 in verband met frictiekosten overdracht 

MURA valt vrij. 


Lasten: 











Totaal lasten 

Baten: 





Totaal baten 

195.974 

195.974 

195.974 

Saldo lasten en baten 195.974 




060000 Onverdeelde apparaatskosten 195.974 

totaal saldo kostenplaatsen 195.974


De stelpost onverdeelde apparaatskosten laat 

een voordelig verschil zien van € 195.974. 

Dit voordeel kan als volgt worden geanalyseerd: 

Stelpost basistaken RUD 130.000 

Frictiekosten MURA 32.639 

Formatieve claims nieuwe 

beleid 

33.335 

Per saldo verschil 195.974 

Na verwerking van de Integrale Bijstelling resteert een saldo van € 195.974 aan onverdeelde 

apparaatskosten. Van dit bedrag is in totaal € 163.335 toegevoegd aan de reserves AKP, Huisvesting en 

Inrichting en Automatisering. Dit in verband met formatie en werkplekfinanciering voor RUD basistaken 

en werkplekfinanciering in verband met de formatie-uitbreiding in het kader van nieuw beleid. Het 

restantbedrag van € 32.639 in verband met frictiekosten overdracht MURA valt vrij. 

333

Productgroepnummer en -naam : 0800 Mutaties reserves 





Bij deze productgroep worden de stortingen in en de onttrekkingen aan de reserves geraamd en 

verantwoord. 



Gepland 

Wijzigingen in de stortingen ten gunste 

van de reserves en het beroep ten laste 

van de reserves in 2012 worden 

periodiek in beeld gebracht in de 

Voorjaarsnota 2012, de Integrale 

Bijstelling 2012. De verantwoording 

daarover vindt plaats in de Jaarrekening 


334 

Gerealiseerd 

In de Voorjaarsnota 2012 en de Integrale 

bijstelling 2012 zijn de wijzigingen in de stortingen 

ten gunste van reserves en onttrekkingen ten 

laste van de reserves in beeld gebracht. De 

wijzigingen zijn verwerkt in de raming. In 

onderstaande analyse van verschillen worden de 

afwijkingen ten opzichte van de raming toegelicht.

Middeleninzet 


Lasten: 








- bijdragen aan reserves 



Totaal lasten 

254.372.544 149.866.973 45.668.736 

254.372.544 149.866.973 45.668.736 

254.372.544 149.866.973 45.668.736 

Baten: 




- bijdragen uit reserves 96.550.237 215.054.380 84.788.773 

Totaal baten 96.550.237 215.054.380 84.788.773 

Saldo lasten en baten 157.822.307 -65.187.407 -39.120.037 




080001 Mutaties reserves: 

- algemene reserve 39.520.827 66.247.457 -26.726.630 -5.383.174 

- reserve ESFI 16.363.733 94.962.970 -78.599.237 2.493.395 

- reserve Stimuleringsfonds Zorg 78.647 145.969 -67.322 -50.000 

- reserve huisvesting en inrichting 820.005 820.005 

- egalisatiereserve grondwaterheffing 13.857 18.656 -4.799 -8.485 

- egalisatiereserve automatisering 19.367 564.798 -545.431 

- egalisatiereserve ontgrondingen 9.090 9.090 -36.200 

- egalisatiereserve wegen en kanalen 1.222.720 -1.222.720 -1.929.373 

- reserve cofinanciering Kompas 848.783 -848.783 -945.509 

- reserve AKP-budgetten 2.290.412 2.123.561 166.851 -3.353.459 

- reserve bodemsanering 1.667.282 585.290 1.081.992 329.678 

- reserve provinciale meefinanciering 8.706.549 7.023.096 1.683.453 -5.265.884 

- reserve programma Landelijk Gebied 31.912.983 4.090.555 27.822.428 -3.019.247 

- reserve Regiospecifiek pakket 3.902.616 3.389.185 513.431 -8.344.936 

- reserve leefbaarheid 5.822.290 2.826.064 2.996.226 

- reserve compensatie dividend Essent 32.641.789 31.005.275 1.636.514 -19.660.000 

- Res. Vervaning kunstw. Winsch.diep 341.000 341.000 353.157 

- Res EHS Zuidlaardermeer midden Groningen 5.756.525 5.756.525 5.700.000 

totaal mutaties reserves 149.866.973 215.054.380 -65.187.407 -39.120.037 

totaal mutaties reserves 149.866.973 215.054.380 -65.187.407 -39.120.037 

335


Algemene Reserve 

Bij voordracht 03/2013 en aanvullende voordracht 03A/2013 over de toekomst 

Blauwestad in huidig economisch perspectief is voorgesteld de grondexploitatie te 

herzien en het activum met een bedrag van € 25,3 miljoen af te waarderen. De 

afwaardering komt enerzijds voor € 12 miljoen ten laste van het nog vrije deel van 

de vrijval van de bruglening Enexis en anderzijds voorlopig voor € 17 miljoen ten 

laste van het weerstandsvermogen in de Algemene Reserve. 

Bij de Voorjaarsnota 2012 zijn extra investeringsmiddelen PLG beschikbaar 

gesteld voor de periode 2012-2015. Voor het grootste deel komen deze middelen 

ten laste van de vervroegde afgeloste bruglening Enexis (onderdeel van de reserve 

compensatie dividend Essent). Omdat de middelen nu zijn gelabeld voor de PLG is 

het bedrag voor de jaren 2013 t/m 2015 (€ 5,3 miljoen) overgeheveld van de 

reserve compensatie dividend Essent naar de Algemene Reserve. 

In de Algemene Reserve zijn middelen voor afkoopsommen van wegen 

opgenomen. Voor de in 2012 betaalde afkoopsommen is een bedrag onttrokken 

aan de Algemene Reserve. 

Eind 2012 is besloten om een bijdrage te leveren inzake de afwikkeling van het 

faillissement van de baggerspecieverwerking Water en Soil. In de paragraaf 

weerstandsvermogen is dit de afgelopen jaren benoemd als risico. De bijdrage 

komt ten laste van het weerstandsvermogen. 

Reserve ESFI 

In verband met de verdubbeling van de N33 Zuid is in 2012 een bijdrage aan het 

Rijk verstrekt van € 44.448.544. Deze bijdrage was niet in de raming 2012 

verwerkt, maar wordt gedekt uit de reserve ESFI. 

In de Voorjaarsnota 2012 is aangegeven dat de reserve compensatie dividend 

Essent te laag is. Voorgesteld is om de reserve aan te vullen vanuit de reserve 

ESFI. In totaal is als gevolg van vrijval van gelabelde middelen en de aanwezige 

vrije ruimte € 32,6 miljoen beschikbaar. Dit besluit is niet in een begrotingswijziging 

vertaald. 

Voor de dekking van de kosten voor diverse investeringsprojecten wegen en 

waterwegen zijn middelen gereserveerd in de reserve ESFI. Voor de dekking van 

de kosten 2012 wordt een bedrag van € 10,4 miljoen onttrokken aan de reserve. 

In 2011 is de verstrekte lening aan Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (PBE) 

ad € 6 miljoen afgelost. Deze lening maakt onderdeel uit van de reserve 

compensatie dividend Essent. De afgeloste lening wordt ingezet voor de uitvoering 

van MIT-projecten en is daarom overgeboekt van de reserve compensatie dividend 

Essent naar de reserve ESFI. 

De bijdrage voor de voorbereidingskosten fase 3 van de Regiotram is in 2012 

uitbetaald. De bijdrage komt ten laste van de hiervoor in de reserve gereserveerde 

middelen zoals opgenomen in het provinciale MIT. 

De geraamde middelen voor het Investeringsbudget Lauwersmeer/Lauwersoog ad 

€ 2 miljoen zijn in 2012 niet besteed en blijven beschikbaar binnen de reserve 

ESFI. 

De middelen reservering ringwegen zijn in 2012 niet aangewend en blijven binnen 

de reserve ESFI beschikbaar voor de uit te voeren ringwegprojecten. 

Voor de oplossing van knelpunten wegen en waterwegen worden middelen ingezet 

vanuit de reserve ESFI voor het managementcontract beheer wegen en kanalen. 

Voor het laatste onderdeel boordvoorzieningen overige vaarwegen is in 2012 

€ 0,4 miljoen besteed. Daarnaast is nog een correctie voor het onderdeel 

kunstwerken doorgevoerd. 

Naast de dividendopbrengsten wordt de reserve ESFI ook gevoed door rentebaten 

die worden gerealiseerd over de Essent-middelen. Ten opzichte van de raming is 

op basis van de realisatie € 0,3 miljoen meer toegevoegd. 

In 2012 is een eerste voorschot verstrekt voor het Cultuurhuis Winschoten. 

336 

25.300.000 

-/- 5.340.000 

713.456 

670.000 

21.343.456 

44.448.544 

32.641.789 

10.419.689 

-/- 6.005.275 

2.284.000 

-/- 2.000.000 

-/- 953.300 

373.000 

-/- 336.980 

250.000

De raming is niet aangepast, waardoor een afwijking is ontstaan van € 0,3 miljoen. 

De bijdrage wordt gedekt door een onttrekking aan de reserve ESFI. 

Voor investeringen in de Culturele Infrastructuur Groningen (CIG) is in 2012 

€ 0,7 miljoen ten laste van de reserve ESFI geraamd. Op basis van de 

uitbetalingen aan de projectuitvoerders resteert eind 2012 € 0,2 miljoen. Dit bedrag 

blijft beschikbaar in de reserve ESFI. 

Voor het investeringsfonds Wonen, Welzijn en Zorg zijn middelen beschikbaar 

gesteld ten laste van de reserve ESFI. Daarnaast zijn middelen beschikbaar voor 

de tijdelijke regeling zorginfrastructuur. Op basis van de uitbetaalde bijdragen aan 

projectuitvoerders is een bedrag van € 0,1 miljoen onttrokken aan de reserve. 

Voor de niet in de raming 2012 opgenomen kosten voor flankerend beleid en 

inrichting van waterbergingen en voor netwerk varen is een bedrag van 

€ 0,08 miljoen onttrokken aan de reserve. 

Reserve Stimulering Zorg 

Op basis van de uitbetaling van subsidies is een bedrag van € 88.791 onttrokken 

aan de reserve stimulering zorg. 

In de reserve zijn middelen opgenomen voor projecten en het oplossen van 

knelpunten op het thema wonen, welzijn en zorg voor kwetsbare groepen en 

specifiek voor innovatieve projecten in de Groninger krimpgebieden. In 2012 is een 

in 2011 verstrekte subsidie lager afgerekend, waardoor middelen zijn teruggestort 

in de reserve. 

In de reserve zijn ook middelen gereserveerd voor jeugd en zorginnovatie. Ter 

dekking van de kosten is een bedrag van € 7.178 onttrokken aan de reserve. 

Reserve Huisvesting en inrichting 

De niet bestede middelen voor onderhoud en vervanging worden toegevoegd aan 

de reserve. Daarnaast is bij de Integrale Bijstelling 2012 ook besloten om 

gedurende de looptijd van het project Basisrenovatie+ de restanten van de 

budgetten materiële apparaatskosten facilitaire zaken toe te voegen aan de 

reserve Huisvesting en inrichting.. 

Egalisatiereserve grondwaterheffing 

Als gevolg van lagere kosten en lagere opbrengsten is per saldo minder onttrokken 

aan de reserve dan dat op basis van de raming werd verwacht. 

De rentetoevoeging aan de reserve is lager dan geraamd. 

Egalisatiereserve Automatisering 

De onttrekking van € 545.431 aan de reserve heeft betrekking op een toevoeging 

van de middelen voor vervanging van hardware en een onttrekking aan de in de 

reserve opgenomen middelen voor het strategisch informatieplan Meer voor 

Minder. 

Egalisatiereserve beheer wegen en kanalen 

Ten opzichte van de geraamde onttrekking van € 1,9 miljoen is op basis van de 

kosten 2012 € 1,2 miljoen onttrokken. Per saldo is € 0,7 miljoen is minder 

onttrokken. Dit is het resultaat van lagere programmakosten (€ 1,2 miljoen) en 

hogere apparaatskosten (€ 0,5 miljoen). 

Reserve Cofinanciering Kompas 

Van de bij de diverse programma’s geraamde middelen voor projecten resteert aan 

het eind van 2012 een bedrag van € 96.726. De middelen blijven in de reserve 

beschikbaar voor de projecten. 

-/- 195.335 

91.249 

75.251 

81.092.632 

88.791 

-/- 78.647 

337 

7.178 

17.322 

-/- 820.005 

-/- 820.005 

-/- 4.914 

1.228 

-/- 3.686 

545.431 

545.431 

-/- 706.653 

-/- 706.653 

-/- 96.726 

-/- 96.726

Egalisatiereserve Ontgrondingen 

Als gevolg van meevallende opbrengsten ontgrondingenheffingen en lagere kosten 

wordt het positieve saldo toegevoegd aan de reserve ontgrondingen. In de raming 

2012 werd ter dekking van de kosten nog een bijdrage vanuit de reserve verwacht. 

Op basis van het positieve resultaat 2012 ontstaat ten opzichte van de raming een 

nadeel van € 45.290 op de mutatie van de reserve ontgrondingen. 

Reserve AKP-budgetten 

De middelen voor apparaatskosten personeel (AKP) worden voor een periode van 

4 jaar, gelijk aan de collegeperiode, beschikbaar gesteld. Eind 2012 resteert een 

bedrag van € 2,1 miljoen op de AKP-budgetten die zijn gekoppeld aan de reserve 

De geraamde onttrekking aan de reserve AKP voor het project Ter zake! is op 

basis van de werkelijke kosten 2012 niet geheel benodigd geweest. Het project 

loopt nog door in 2013. De middelen blijven beschikbaar binnen de reserve. 

Reserve Bodemsanering 

De middelen voor ISV3-bodem worden via het Provinciefonds uitgekeerd. De niet 

bestede middelen zijn toegevoegd aan de reserve. Op deze manier blijven de 

middelen beschikbaar voor het meerjarenprogramma. 

De afsluiting van de programmakosten bodemsanering 2012 heeft geleid tot een 

onttrekking aan de reserve. In de reserve zijn middelen beschikbaar voor de 

verdere looptijd van het programma en de afwikkeling van meerjarige 

verplichtingen. 

Vanuit de reserve worden middelen beschikbaar gesteld voor het PLG-doel 

duurzaam bodemgebruik. Hiervoor zijn in 2012 geen kosten gemaakt waardoor de 

geraamde bijdrage niet is aangewend. 

Reserve Provinciale Meefinanciering 

Van de bij de diverse programma’s geraamde middelen voor projecten resteert aan 

het eind van 2012 een bedrag van € 6,9 miljoen. De middelen blijven in de reserve 

beschikbaar voor de projecten. 

Reserve Programma Landelijk Gebied (PLG) 

Eind 2012 is de afrondingsovereenkomst Investeringsbudget Landelijk Gebied 

(ILG) ondertekend. De middelen van het Rijk voor de periode 2012-2014 worden 

als integratie-uitkering via het Provinciefonds uitgekeerd. Daarom is het saldo van 

vooruit ontvangen bedragen van het Rijk ad. € 28,3 miljoen voor lopende 

verplichtingen toegevoegd aan de reserve PLG. 

De provinciale middelen voor de cofinanciering van de rijks- en Europese middelen 

zijn voor de looptijd van het programma tot en met 2013 beschikbaar. De reserve 

PLG dienst als egalisatiereserve om fluctuaties in de uitvoering op te vangen. Van 

de geraamde provinciale middelen resteert aan het eind van 2012 € 2,5 miljoen. 

Deze middelen zijn bestemd voor de verdere looptijd van het programma en voor 

de afwikkeling van meerjarige verplichtingen. 

De ontvangen rente over het saldo bij het Groenfonds (ontvangen middelen PLG) 

is toegevoegd aan de reserve PLG. In de raming is dit opgenomen bij het 

onderdeel financieringsmiddelen. 

Reserve Regiospecifiek Pakket (RSP) 

Als gevolg van vertraging in de uitvoering van projecten resteert eind 2012 

€ 8,7 miljoen van de vanuit de reserve RSP beschikbaar gestelde middelen. 

De uitvoeringskosten voor RSP en REP zijn € 0,15 miljoen lager dan begroot. Dit 

heeft geleid tot een lagere onttrekking aan de reserve. 

Aan de reserve wordt jaarlijks rente toegevoegd om onder andere de indexering 

van projectkosten en de kosten voor programma op te vangen. Ten opzichte van 

de bij de Integrale Bijstelling aangepaste raming is de werkelijk toegevoegde rente 

lager als gevolg van een lagere rentepercentage. 

De apparaatskosten die worden gedekt vanuit reserve RSP zijn lager dan begroot. 

338 

-/- 45.290 

-/- 45.290 

-/- 2.136.259 

-/- 1.384.051 

-/- 3.520.310 

-/- 1.262.604 

547.790 

-/- 37.500 

-/- 752.314 

-/- 6.949.337 

-/- 6.949.337 

-/- 28.289.726 

-/- 2.485.533 

-/- 66.416 

-/- 30.841.675 

-/- 8.731.514 

-/- 147.965 

65.685 

-/- 44.573 

-/- 8.858.367

Reserve Leefbaarheid 

Van de voor de uitvoering van projecten regionale woon- en leefbaarheidsplannen, 

innovatieve projecten en experimenten en de proceskosten in de raming 

opgenomen middelen resteert aan het eind van 2012 € 1,55 miljoen. De 

aangegane meerjarige verplichtingen op basis van de tenders lopen via de reserve 

Leefbaarheid. 

De middelen voor ISV3-wonen worden via het Provinciefonds uitgekeerd. De niet 

bestede middelen zijn toegevoegd aan de reserve. Op deze manier blijven de 

middelen beschikbaar voor het meerjarenprogramma. 

Reserve Compensatie dividend Essent 

In de Voorjaarsnota 2012 is aangegeven dat de reserve compensatie dividend 

Essent te laag is. Voorgesteld is om de reserve aan te vullen vanuit de reserve 

ESFI. In totaal is als gevolg van vrijval van gelabelde middelen en de aanwezige 

vrije ruimte € 32,6 miljoen beschikbaar vanuit de reserve ESFI. Dit besluit is niet in 

een begrotingswijziging vertaald. 

In 2011 is de verstrekte lening aan Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (PBE) 

ad. € 6 miljoen afgelost. Deze lening maakt onderdeel uit van de reserve 

compensatie dividend Essent. De afgeloste lening wordt ingezet voor de uitvoering 

van MIT-projecten en is daarom overgeboekt van de reserve compensatie dividend 

Essent naar de reserve ESFI. 

Bij de Voorjaarsnota 2012 zijn extra investeringsmiddelen PLG beschikbaar 

gesteld voor de periode 2012-2015. Voor het grootste deel komen deze middelen 

ten laste van de vervroegde afgeloste bruglening Enexis (onderdeel van de reserve 

compensatie dividend Essent). Omdat de middelen nu zijn gelabeld voor de PLG is 

het bedrag voor de jaren 2013 t/m 2015 (€ 5,3 miljoen) overgeheveld van de 

reserve compensatie dividend Essent naar de Algemene Reserve. 

Reserve vervanging kunstwerken Winschoterdiep 

Aan de ontvangen afkoopsom wordt jaarlijks rente toegevoegd. Ten opzichte van 

de bij de Integrale Bijstelling aangepaste raming is de werkelijk toegevoegde rente 

lager als gevolg van een lager rentepercentage. 

-/- 1.552.657 

-/- 1.443.569 

-/- 2.996.226 

-/- 32.641.789 

6.005.275 

5.340.000 

-/- 21.296.514 

12.157 

12.157 

Reserve EHS-Zuidlaardermeer 

Bij de Integrale Bijstelling 2012 is deze reserve ingesteld. De reserve is initieel 

gevoed met het van het ministerie van EL&I ontvangen werkkapitaal van 

€ 5,7 miljoen. Om het doelvermogen zoveel mogelijk waardevast te houden wordt 

jaarlijks rente toegevoegd aan de reserve. De voeding van het ontvangen 

werkkapitaal is wel verwerkt in de raming, maar de toevoeging van rente niet. 

Hierdoor ontstaat een afwijking van € 56.525. 

-/- 56.525 

-/- 56.525 

Totaal afwijkingen reserves 26.067.370 

339

340

Hoofdstuk 3 : Staat van herkomst en besteding van middelen 

341

342

Herkomst van middelen Besteding van middelen 

€ € 

Bijdragen van derden in de investeringen 18.871.158 Investeringen materiële vaste activa 35.591.012 

Bijdragen van reserves in de investeringen 10.014.062 Toename verstrekte overige langlopende leningen 10.000.000 

Afschrijvingen materiële vaste activa 4.715.370 Afwikkeling kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen 50.000 

Aflossing kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen 27.023.735 Afwikkeling geldleningen aan overige verbonden partijen 1.157.757 

Afname kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen 50.000 Toename voorraden grond Blauwe Stad 5.219.582 

Aflossing op verstrekte geldleningen aan deelnemingen 1.157.757 Toename vorderingen op openbare lichamen 8.262.452 

Aflossing op overige langlopende leningen u/g. 559.175 Toename verstrekte kasgeldleningen 100.848.067 

Afschrijving op activa in eigendom van derden 50.979 Afname algemene reserves 26.726.630 

Afname beleggingen 146.257.608 Afname bestemmingsreserves 38.460.776 

Herwaarderingscorrectie gronden Blauwe Stad 25.300.000 Afname voorzieningen 2.792.868 

Afname debiteuren 158.381 Afname waarborgsommen 30.273 

Afname overige vorderingen 2.287.046 Afname overige vlottende passiva 49.198.030 

Afname liquide middelen 5.913.632 

Toename crediteuren 4.303.698 

Saldo na bestemming 31.674.846 

STAAT VAN HERKOMST EN BESTEDING VAN MIDDELEN 

278.337.447 278.337.447 

343

344

Hoofdstuk 4: Bijlagen 

Bijlage A-I: Overzicht personele sterkte en personeelslasten............................................................. 347 

Bijlage A-II: Salarissen en sociale lasten (lastencategorieën 1.1 en 1.2) ........................................... 350 

Bijlage B: Staat van materiële vaste activa ......................................................................................... 352 

Bijlage C: Staat van financiële vaste activa: kapitaalverstrekkingen .................................................. 355 

Bijlage D: Staat van financiële vaste activa: langlopende geldleningen u/g en beleggingen ............. 356 

Bijlage E: Staat van reserves .............................................................................................................. 358 

Bijlage F: Staat van voorzieningen...................................................................................................... 359 

Bijlage G: Staat van opgenomen langlopende geldleningen o/g ........................................................ 360 

Bijlage H: Staat van gewaarborgde geldleningen en garantieverplichtingen...................................... 361 

Bijlage I: Overzicht kapitaallasten en berekening rente-omslag ......................................................... 362 

Bijlage J-I: Kostenverdeelstaat............................................................................................................ 364 

Bijlage J-II: Overzicht van productgroepen van de exploitatie- rekening en van de investeringen belast 

met apparaatskosten ........................................................................................................................... 365 

Bijlage K: Verdelingsmatrix.................................................................................................................. 368 

Bijlage L: Staat van subsidies.............................................................................................................. 380 

345

346

BIJLAGE A-I: OVERZICHT PERSONELE STERKTE EN PERSONEELSLASTEN 

De seniorentijd is in de formatieplaatsen verwerkt 

(Personeelslasten x € 1.000) 

sterkte per 

sterkte per 

Organisatie- eenheid/ afdeling 

31 december 2012 

31 december 2011 

aantal formatieplaatsen aantal aantal formatieplaatsen aantal 

afk. code toegestaan werkelijk personen toegestaan werkelijk personen 

SG 401 Statengriffie 6,6 6,6 7 6,6 5,7 6 

GMO 402 GS-MT Ondersteuning 4,0 2,8 4 

MT 403 Managementteam 4,0 5,5 6 4,0 4,6 5 

BJC 404 Bestuur, Juridische Zaken en Communicatie 61,3 58,4 71 

Totaal SG/GMO/MT 71,9 70,5 84 14,5 13,0 15 

Personeelslasten 3.509 

1.259 

ABJ 410 Algemeen Bestuurlijke en Juridische Zaken 27,6 25,5 31 

CK 411 Communicatie en Kabinet 32,0 28,0 31 

FZ 412 Facilitaire Zaken 46,4 42,4 49 48,0 42,2 47 

PO 415 Personeel en Organisatie 25,0 25,5 35 25,7 25,1 32 

FC 416 Financiën en Control 40,8 38,7 44 42,0 39,8 46 

IVT 418 Informatievoorziening & Technologie 66,1 59,0 64 67,7 65,3 72 

Totaal Bedrijfsvoering 178,3 165,6 192 243,0 225,9 259 


14.881 

OMB/PB 420 Omgevingsbeleid en Projectbureau 23,1 22,9 25 

PPM 424 Programma- en Projectmanagement 22,5 17,3 20 

RV 434 Regio Groningen-Assen 9,0 9,0 10 9,9 9,9 11 

PV 435 Projectbureau Veenkoloniën 2,3 2,3 3 2,3 2,3 3 

RT 438 Regio Tram 1,6 1,6 2 

RSP 439 Regio Specifiek Pakket 3,3 3,3 4 3,3 3,3 4 

BS 450 Blauwe Stad 2,6 3,4 5 2,6 2,6 3 

Totaal Strategie en Projecten 39,7 35,3 42 42,8 42,6 48 


3.588 

CW 422 Cultuur en Welzijn 8,4 0,0 0 37,0 28,5 33 

AJZ 425 Jeugd 11,2 9,3 10 

EZP 423 Economische Zaken en Projectfinanciering 40,8 35,9 43 

ECP 426 Economie Cultuur en Projectfinanciering 60,2 56,3 66 

VV 443 Verkeer en Vervoer 28,8 29,8 34 23,2 24,2 28 

MV 444 Milieuvergunningen 45,0 38,1 44 42,3 38,2 43 

MTZ 445 Milieutoezicht 40,9 35,0 40 37,3 35,7 40 

MB 446 Milieubeleid en Bodemsanering 34,0 30,0 36 32,6 31,2 37 

RP 447 Ruimtelijke Plannen 39,8 37,4 41 32,5 29,4 31 

LGW 421 Landelijk Gebied en Water 46,7 46,9 57 46,2 45,8 55 

Totaal Beleid 315,0 282,8 328 291,6 268,8 310 


19.103 

347

(Personeelslasten x € 1.000) 

sterkte per 

sterkte per 

Organisatie- eenheid/ afdeling 

31 december 2012 31 december 2011 

aantal formatieplaatsen aantal aantal formatieplaatsen aantal 

afk. code toegestaan werkelijk personen toegestaan werkelijk personen 

WE 460 Wegenbouw 27,8 24,8 27 25,8 25,5 28 

WB 463 Wegbeheer 65,1 62,0 65 65,6 60,1 64 

KB 464 Kanaalbeheer 0,5 0,0 0 

CBO 465 Commissie Bodemdaling 2,7 2,0 2 2,7 2,0 2 

VBd 467 Vaarwegen en Betonbouw 59,6 56,6 59 53,9 53,5 56 

WEB 468 Werktuigbouw Electro en Bediening 118,0 97,0 105 117,3 93,3 122 

Totaal Wegen en Kanalen 273,2 242,4 258,0 265,8 234,5 272,0 


15.353 

CF 490 Concern (speciale taken en/of niet geplaatst) 0,9 6,0 9 0,0 10,1 12 

Totaal Overigen 0,9 6,0 9 0,0 10,1 12 

Personeelslasten 464 

802 

TOTAAL PERSONEELSTERKTE * 

TOTAAL PERSONEELSLASTEN 54.306 

348 

879,0 802,6 913 857,8 794,9 916 

GS 496 Gedeputeerde Staten 6,0 6 6,0 6 

CDK 495 Commissaris der Koningin 1,0 1 1,0 1 

Totaal Bestuur 7,0 7 7,0 7 


1.417 

TOTAAL PERSONEELSTERKTE, INCL.BESTUUR * 879,0 809,6 920 857,8 801,9 923 

TOTAAL PERSONEELSLASTEN, INCL.BESTUUR 55.799 

* exclusief inactief personeel per 31-12-2012: 0 personen 

exclusief inactief personeel per 31-12-2011: 3 personen ( 2,18 formatieplaasten) 

54.986 

56.403

349

350

351

BIJLAGE B: STAAT VAN MATERIËLE VASTE ACTIVA 

352

omschrijving aanschafwaarde mutaties 2012 aanschafwaarde afschrijvings- cumulatieve boekwaarde afschrijvingen boekwaarde per rente totaal der product 

per 1-1-2012 bij af per 31-12-2012 termijn afschrijvingen per 1-1-2012 2012 31-12-2012 kapitaallasten groep 

(excl.BTW) t/m 31-12-2011 

A B C D E(B+C-D) F G H(B-G) I J K L(I+K) M 

APPARATUUR 

Telefooncentrale 447.335 447.335 7 jaar 447.335 

Hydraulische kraan 155.900 155.900 10 jaar 46.770 109.130 15.590 93.540 6.666 22.256 

Werkboot 2.013.050 193.296 2.206.345 30 jaar 41.653 1.971.397 66.000 2.098.692 118.398 184.398 

Totaal apparatuur 2.616.285 193.296 2.809.581 535.758 2.080.527 81.590 2.192.232 125.064 206.654 app.kst 

OVERIGE INVESTERINGEN 

Waterberging 198.180 198.180 30 jaar 198.180 198.180 9.513 9.513 

198.180 198.180 198.180 198.180 9.513 9.513 

TOTAAL ECONOMISCH NUT 39.720.702 4.065.336 60.000 43.726.038 5.454.258 34.266.444 1.434.031 36.837.749 2.103.682 3.537.713 



(excl.BTW) t/m 31-12-2011 

A 

Activa met een maatschappelijk nut: 

B C D E(B+C-D) F G H(B-G) I J K L(I+K) M 

LAND- EN WATERWEGEN 

LANDWEGEN 

Secundaire wegen t/m 1992 1.009.130 1.009.130 ann. 20 jr. 9% 907.793 101.336 101.336 9.120 110.457 

Tertiaire wegen 1.157.538 1.157.538 20 jaar 1.099.691 57.847 57.847 3.533 61.380 

Provinciale wegen vanaf 1993 58.075.349 21.303.908 15.424.554 63.954.703 20 jaar 17.246.619 40.828.730 2.041.927 44.666.157 1.441.041 3.482.968 

TOTAAL WEGEN 60.242.016 21.303.908 15.424.554 66.121.371 19.254.103 40.987.913 2.201.111 44.666.157 1.453.695 3.654.805 3101 

353



(excl.BTW) t/m 31-12-2011 

A B C D E(B+C-D) F G H(B-G) I J K L(I+K) M 

WATERWEGEN 

Waterwegen algemeen 13.917.036 814.439 14.731.475 40 jaar 1.387.838 12.529.198 347.926 12.995.711 765.308 1.113.234 3301 

Van Starkenborghkanaal -5.118.252 2.008.771 5.873.222 -8.982.704 40 jaar 963.675 -6.081.927 83.557 -10.029.935 141.896 225.452 3301 

Eemskanaal -579.396 -5.995.720 -6.359.494 -215.622 40 jaar -579.396 -215.622 3301 

Winschoterdiep 339.649 1.303.418 1.408.222 234.845 40 jaar 41.134 298.514 4.175 189.536 7.687 11.861 3301 

Aanlegplaatsen gevaarlijke stoffen 887.874 887.874 40 jaar 23.125 864.749 1.553 863.196 2.381 3.934 3301 

Sluis Gaarkeuken 3.775.563 3.775.563 40 jaar 3.222.142 553.421 94.389 459.031 33.804 128.193 3301 

Vernieuwing Oostersluis 6.875.307 6.875.307 40 jaar 2.563.178 4.312.129 171.883 4.140.246 263.393 435.276 3301 

Verruiming kunstwerken Winschoterdiep 4.035.635 4.035.635 40 jaar 3.866.628 169.007 100.891 68.116 10.323 111.214 3301 

Kanaal Veendam-Musselkanaal: 885.988 885.988 40 jaar 258.335 627.653 22.150 605.504 38.338 60.488 3301 

Herstel oevers Reitdiep 589.313 589.313 6/40 jaar 351.593 237.720 93.903 143.817 15.712 109.615 3301 

A.G. Wildervanckkanaal -15.281 117.648 117.648 -15.281 40 jaar -15.281 -15.281 3301 

Aduarder- en Hoendiep -18.700 -18.700 ann. 20 jaar 7% -18.700 -18.700 3301 

Actieplan 05: brug Hoendiep-Enumatil 467.808 467.808 40 jaar 17.540 450.268 6.124 444.144 13.892 20.016 3301 

Verkoop grond Drents diep -14.999 -14.999 -14.999 -14.999 3301 

Brug/fietsbrug Lauwerszijl 120.076 120.076 40 jaar 120.076 120.076 3301 

Vissershaven Lauwersoog 320.926 320.926 40 jaar 267.327 53.599 8.520 45.079 3.274 11.794 3304 

Oldehoofsterkanaal/verbindingskanaal 386.889 386.889 40 jaar 121.266 265.623 9.672 255.951 16.225 25.897 3301 

Baggerplan Zuidlaardermeer -149.454 -149.454 40 jaar -149.454 -149.454 3301 

Brug Abelstokstertil -153.236 -153.236 40 jaar -153.236 -153.236 3301 

Project "van Turfvaart naar Toervaart" -18.766 11.879 -6.886 40 jaar -18.766 -6.886 3301 

Nagek.kst./ opbr. vaarwegen -10.173 -10.173 40 jaar -10.173 -10.173 3301 

Vaarverbinding Oldambtmeer Beerta 364.330 70.241 9.507 425.063 40 jaar 364.330 425.063 3301 

Wegomlegging Zuidhorn 1.748.843 730.849 71.489 2.408.203 40 jaar 1.748.843 2.408.203 3301 

Vervanging brug Matsloot 40 jaar 3301 

Toerischtische Recreatieve Infrastructuur 234.364 34.476 199.889 40 jaar 234.364 199.889 3301 

Baggerplan A.G. Wildervanckkanaal 407.570 407.570 40 jaar 3301 

TRI's 2 ring Blauwe stad 277.608 245.670 66.764 456.514 40 jaar 277.608 456.514 3301 

Kwaliteit watersport L'meer -274.480 230.974 48.988 -92.495 40 jaar -274.480 -92.495 3301 

Boordvoorzieningen Winschoterdiep 1.802.673 643.299 1.159.374 40 jaar 1.159.374 3301 

Fietsroute langs de wadden -59.500 43.047 158.038 -174.490 40 jaar -59.500 -174.490 3301 

Noordzeebrug 4.662 7.634.896 10.125.525 -2.485.968 40 jaar 4.662 -2.485.968 3301 

Boordvoorzieningen Eemskanaal 8.586.763 8.586.763 

Reitdiepprojecten 1.978.250 1.978.250 8/20 jaar 517.395 1.460.855 135.486 1.325.369 89.232 224.718 div. 

TOTAAL WATERWEGEN 30.797.883 18.013.117 21.192.016 27.618.983 13.601.175 17.196.707 1.080.228 12.937.580 1.401.465 2.481.693 

TOTAAL MAATSCHAPPELIJK NUT 91.039.899 39.317.025 36.616.570 93.740.354 32.855.278 58.184.620 3.281.339 57.603.737 2.855.160 6.136.498 

TOTAAL GENERAAL 130.760.601 43.382.361 36.676.570 137.466.392 38.309.536 92.451.064 4.715.369 94.441.486 4.958.842 9.674.212 

354

BIJLAGE C: STAAT VAN FINANCIELE VASTE ACTIVA: KAPITAALVERSTREKKINGEN 

omschrijving nominaal aanschafwaarde mutaties 2012 aanschafwaarde ontvangen nog te toegerekende productper 

1-1-2012 ___________ ___________ per 31-12-2012 rentebaten ontvangen rentelasten groep 

bij af (kolom 3+4-5) rentebaten 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

DEELNEMINGEN: 

Groningen Airport Eelde N.V. (2.758/ € 453,79) P.M. P.M. 

N.V.Waterbedrijf Groningen (26/ € 500) 11.345 11.345 693 7.201 

N.V. Bank voor Nederlandse 

Gemeenten (75.250/ € 2,50) 571.962 571.962 86.538 34.937 0.410 

N.V. Noordelijke Ontwikkelings 

Maatschappij (14/ € 453,79) 6.353 6.353 388 7.102 

Blauwe Stad (72/ € 100) 7.200 7.200 440 9.101 

Oikocredit Nederland (50/ € 200) P.M. P.M. 153 0.410 

Enexis Holding B.V. (8.988.827/ € 1) 1.676.252 1.676.252 6.958.097 102.389 7.210 

Attero Holding B.V. (89.888/ € 1) 16.763 16.763 492.589 1.024 7.210 

Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. (89.888/ € 1) 25.267 7.210 

Verkoop Vennootschap B.V. (33.029/ € 1) 6.159 6.159 301.144 376 7.210 

Vordering Enexis B.V. (6.005/ € 1) 1.120 1.120 68 7.210 

Extra Zekerheid Vennootschap B.V. (6.005/ € 1) 1.120 1.120 68 7.210 

Claim Staat Vennootschap B.V. (6.005/ € 1) 1.120 1.120 68 7.210 

Totaal deelnemingen 2.299.393 0 0 2.299.393 7.863.788 0 140.451 

OVERIGE VERBONDEN PARTIJEN: 

Stichting ten behoeve van 

bundeling zeggenschap in GEMM 

Beheer B.V. (2/ € 1.000) 2.000 2.000 0 9.114 

Stichting ten behoeve van 

kapitaaldeelname in GEMM C.V. (48/ € 1.000) 48.000 48.000 0 9.114 

Voorziening GEMM B.V. en C.V. -50.000 50.000 0 

Stichting Essent Sustainability 

Development P.M. 

Totaal overige verbonden partijen 0 50.000 50.000 0 0 0 0 

355

BIJLAGE D: STAAT VAN FINANCIELE VASTE ACTIVA: LANGLOPENDE GELDLENINGEN u/g en BELEGGINGEN 

geldnemer oorspronkelijk rente- saldo mutaties 2012 saldo ontvangen nog te ontvangen toegerekende productbedrag 

der percen- per 1-1-2012 ___________ __________ per 31-12-2012 rente rente 2012 rente groep 

geldlening tage bij af 

AAN DEELNEMINGEN: 

achtergestelde lening Enexis BV 26.623.285 9,00 26.623.285 26.623.285 2.396.096 1.626.202 7.201 

achtergestelde lening Enexis NV, 10 jr 21.018.461 7,20 21.018.461 21.018.461 1.135.153 378.332 1.283.849 7.201 

bruglening Enexis, 3 jr 27.023.736 3,27 27.023.736 27.023.736 0 234.799 1.650.663 7.201 

bruglening Enexis, 5 jr 30.026.373 4,10 30.026.373 30.026.373 923.311 307.770 1.834.070 7.201 

bruglening Enexis, 7 jr 30.026.373 4,65 30.026.373 30.026.373 1.047.170 349.057 1.834.070 7.201 

Totaal leningen aan deelnemingen 134.718.229 134.718.229 0 27.023.736 107.694.493 5.736.528 1.035.159 8.228.853 

OVERIGE VERBONDEN PARTIJEN: 

achtergestelde lening GEMM CV 950.000 6,50 1.157.757 1.157.757 0 9.101 

voorziening achtergestelde lening GEMM CV -1.157.757 1.157.757 0 

Totaal leningen aan overige verbonden partijen 950.000 0 1.157.757 1.157.757 0 0 0 0 

OVERIGE LANGLOPENDE LENINGEN: 

rentedragende leningen 

verstrekte hypotheken Onner-/Oostpolder en 

Ulsderpolder 5.850.230 3,67 5.376.688 169.675 5.207.014 195.677 4.001 

achtergestelde lening n.v. Groninger monumentenfonds 500.000 3,5 tot 5 500.000 500.000 17.500 30.541 8.311 

Koop Holding Europe BV 3.100.000 4,20 1.860.000 1.860.000 78.120 113.612 9.101 

achtergestelde lening de Hoven 3.500.000 4,50 3.500.000 350.000 3.150.000 131.250 23.625 213.787 8.701 

Rabobank streekrekening Westerkwartier var. 5.000.000 5.000.000 50.222 6.205 

Rabobank streekrekening Drentsche Aa var. 5.000.000 5.000.000 48.833 6.205 

356 

12.950.230 11.236.688 10.000.000 519.675 20.717.014 326.927 218.301 357.940 

renteloze leningen/voorschotten 

Menkemaborg 40.840 40.840 40.840 2.495 8.311 

verstrekte leningen Provinciaal Accommodatie Fonds 175.000 265.625 34.500 231.125 16.225 8.201 

verstrekte lening Stichting Personeelsfonds 20.000 20.000 5.000 15.000 1.222 1.602 

Totaal overige langlopende leningen 

235.840 326.465 0 39.500 286.965 0 19.941 

13.186.070 11.563.153 10.000.000 559.175 21.003.979 326.927 218.301 377.881

geldnemer oorspronkelijk rente- saldo mutaties 2012 saldo ontvangen nog te ontvangen toegerekende productbedrag 

der percen- per 1-1-2012 ___________ __________ per 31-12-2012 rente rente 2012 rente groep 

geldlening tage bij af 

BELEGGINGEN 

Nominaal 

nazorgfonds 

APG Garantie Produkt 10/17 4.970.294 0,00 4.970.294 4.970.294 1.364 

APG Garantie Produkt 10/23 4.951.384 0,00 4.951.384 4.951.384 2.984 

BNP Paribas 10/13 10.000.000 var. 10.000.000 10.000.000 0 79.548 0.110 

ABN-AMRO deposito 09/12 40.000.000 3,49 40.000.000 40.000.000 0 820.055 2.443.278 0.110 

ING deposito 09/14 40.000.000 3,77 40.000.000 40.000.000 888.274 623.858 2.443.278 0.110 

Rabobank deposito 09/24 30.000.000 5,53 30.000.000 30.000.000 1.026.729 630.771 1.832.459 0.110 

Rabobank deposito 09/19 20.000.000 4,02 20.000.000 20.000.000 540.198 263.402 1.221.639 0.110 

Rabobank deposito 10/12 15.000.000 1,25 15.000.000 15.000.000 0 89.583 916.229 0.110 

BNG deposito 10/13 20.000.000 1,50 20.000.000 20.000.000 142.192 157.808 1.221.639 0.110 

NWB deposito 10/13 20.000.000 1,55 20.000.000 20.000.000 146.932 163.069 1.221.639 0.110 

BNG deposito 10/13 60.000.000 1,44 60.000.000 60.000.000 414.247 449.753 3.664.917 0.110 

Rabobank deposito 10/12 25.000.000 1,25 25.000.000 25.000.000 0 154.514 1.527.049 0.110 

BNG deposito 10/13 20.000.000 1,43 20.000.000 20.000.000 140.258 145.742 1.221.639 0.110 

NWB deposito 10/13 15.000.000 1,26 15.000.000 15.000.000 92.688 96.312 916.229 0.110 

Garantie Produkt via APG 10/20 24.780.347 1,00 25.239.326 468.686 25.708.011 268.918 203.445 1.541.667 0.110 

Landsbanki depostio m.i.v. 2-11-2007 10.000.000 7.549.384 2.129.465 5.419.919 461.131 0.110 

Voorziening Landsbanki -403.173 403.173 0 -24.627 0.110 

Rabobank frn's 10/13 15.000.000 var. 15.000.000 15.000.000 152.690 30.574 916.229 0.110 

BNP Paribas frn's 10/13 35.000.000 var. 35.000.000 35.000.000 0 229.304 2.137.868 0.110 

Crédit Agricole frn's 10/13 30.000.000 var. 30.000.000 30.000.000 0 113.732 1.832.459 0.110 

Garantie Produkt via APG 10/17 4.970.294 0,00 4.970.294 4.970.294 303.595 0.110 

Garantie Produkt via APG 10/23 4.951.384 0,00 4.951.384 4.951.384 302.440 0.110 

NWB obligaties 2012/2022 10.000.000 3,00 10.000.000 10.000.000 227.600 0.110 

Totaal beleggingen 

BIJDRAGEN AAN ACTIVA IN EIGENDOM VAN DERDEN 

459.623.703 447.228.893 10.871.858 157.129.465 300.971.286 5.304.209 2.992.334 26.100.761 

transferium Haren 254.895 115.394 50.979 64.415 7.048 3.101 

Totaal bijdragen aan activa in eigendom van derden 254.895 115.394 0 50.979 64.415 0 0 7.048 

357

BIJLAGE E: STAAT VAN RESERVES 

358 

saldo per saldo per 

NAAM RESERVE 1 januari vermeerderingen verminderingen 31 december verplichtingen gelabeld 

Algemene reserves 

2012 2012 

1 2 3 4 6 7 8 

1. Algemene reserve 48.177.514 39.520.827 46.639.078 41.059.263 27.129.263 

2. Saldo vorig boekjaar 19.608.379 19.608.379 

Totaal algemene reserves 67.785.893 39.520.827 66.247.457 41.059.263 27.129.263 

Bestemmingsreserves 

3. Economische, Sociale en Fysieke 

Infrastructuur (ESFI) 286.471.371 16.363.733 94.962.970 207.872.134 34.703.674 172.889.823 

4. Stimulering Zorg 761.335 78.647 145.969 694.013 666.947 

5. Huisvesting en inrichting 764.057 820.005 1.584.062 1.584.062 

6. Grondwaterheffing 321.507 13.857 18.656 316.708 316.709 

7. Automatisering 3.892.667 19.367 564.798 3.347.236 3.347.236 

8. Beheer wegen en kanalen 1.290.664 1.222.720 67.944 67.944 

9. Cofinanciering Kompas 4.766.854 848.783 3.918.071 1.508.861 1.670.000 

10. Ontgronding 1.018.974 9.090 1.028.064 1.028.064 

11. AKP-budgetten 4.209.670 2.290.412 2.123.561 4.376.521 4.376.522 

12. Bodemsanering 17.455.270 1.667.282 585.290 18.537.262 8.138.476 10.398.785 

13. Afkoopsom wegen/waterwegen 83.585.401 83.585.401 83.585.401 

14. Programma Landelijk Gebied 13.022.574 31.912.983 4.090.555 40.845.002 31.157.490 9.687.512 

15. Fonds Provinciale Meefinanciering 31.698.875 8.706.549 7.023.096 33.382.327 27.246.972 6.697 

16. Regio Specifiek Pakket 253.025.699 3.902.616 3.389.185 253.539.130 36.559.000 216.980.130 

17. Compensatie dividend Essent 179.474.584 32.641.789 31.005.275 181.111.098 181.111.099 

18. Leefbaarheid 23.380.616 5.822.290 2.826.064 26.376.842 6.944.436 19.432.406 

19. Afkoop vervanging kunstwerken Winschoterdiep 22.000.000 341.000 22.341.000 22.341.000 

20. EHS Zuidlaardermeer 5.756.525 5.756.525 5.756.525 

Totaal bestemmingsreserves 927.140.118 110.346.145 148.806.922 888.679.342 146.925.856 734.579.914 

TOTAAL RESERVES 994.926.011 149.866.972 215.054.379 929.738.604 174.055.119 734.579.914

BIJLAGE F: STAAT VAN VOORZIENINGEN 

saldo per saldo per 

NAAM VOORZIENING 1 januari vermeerderingen verminderingen 31 december 

2012 2012 

1 2 3 4 6 

1. Nazorg stortplaatsen 24.424.840 215.681 159.231 24.481.290 

2. Nazorg baggerspeciedepots 771.107 335.854 59.129 1.047.832 

3. Frictiekosten bezuinigingsoperatie 2011-2015 6.696.686 1.161.350 5.535.336 

4. Meerstad 5.000.000 5.000.000 0 

5. APPA 3.035.307 3.035.307 

TOTAAL VOORZIENINGEN 36.892.633 3.586.842 6.379.709 34.099.765 

359

Bijlage G:Staat van opgenomen langlopende geldleningen o/g 

Er zijn in 2012 geen langlopende geldelingen opgenomen. 

360

BIJLAGE H: STAAT VAN GEWAARBORGDE GELDLENINGEN EN GARANTIE VERPLICHTINGEN 2012 

nr. funktie oorspr. perc. naam mede borgen aandeel totaal saldo afgelost totaal saldo door prov. betaald inz. 

nummer bedrag instelling prov. 1 januari 31 december gewaarborgd garantst. 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

99 38.938.427 3,750 N.V. Waterbedrijf Groningen (vh Waprog) gemeenten 10,00% 5.191.790 2.595.895 2.595.895 259.590 

TOTAAL WATERBEDRIJF GRONINGEN 5.191.790 2.595.895 2.595.895 259.590 

5 680.670 5,600 Twaalf Hoven 100,000% 272.268 34.034 238.235 238.235 

6 2.001.500 3,660 Twaalf Hoven 100,000% 667.167 166.792 500.375 500.375 

7 2.001.500 3,820 Twaalf Hoven 100,000% 857.786 142.964 714.821 714.821 

TOTAAL TWAALF HOVEN (De Hoven) 1.797.220 343.789 1.453.431 1.453.431 

12 1.758.398 5,350 Sintmaheerdt 100,000% 644.804 644.804 

17 4.084.022 4,195 Sintmaheerdt 100,000% 1.769.743 136.134 1.633.609 1.633.609 

TOTAAL SINTMAHEERDT (De Zijlen) 2.414.546 780.938 1.633.609 1.633.609 

gem.4,73 Nat.Groenfonds te Hoevelaken 11 provincies 6,800% 108.004.099 6.800.000 101.204.099 6.881.879 771.426 

TOTAAL GEWAARBORGDE GELDLENINGEN 117.407.656 10.520.622 106.887.034 10.228.508 771.426 

GARANTIE VERPLICHTINGEN Borgstellingen diverse bedrijven 100,000% 36.560.000 590.000 35.970.000 35.970.000 

TOTAAL GENERAAL 153.967.656 11.110.622 142.857.034 46.198.508 771.426 

361

BIJLAGE I: OVERZICHT KAPITAALLASTEN en BEREKENING RENTEOMSLAG 

A. OVERZICHT KAPITAALLASTEN 

LASTEN - rente en afschrijvingen cat. 

Bespaarde rente reserves en voorzieningen 6.0(b) 44.471.384 

Rente kortlopende geldleningen i.v.m. financieringsoverschot 6.0(e) -4.461.866 

Afschrijvingen 6.0(a) 

40.009.517 

6.790.551 

Totaal kapitaallasten 46.800.068 

BATEN - rente en afschrijvingen 

Doorberekende kapitaallasten: 

- Rente aan functies 6.0(b) 37.915.347 

aan apparaatskosten 6.0(b) 2.094.170 

- Afschrijvingen aan functies 6.0(a) 3.332.318 

aan apparaatskosten 6.0(a) 3.458.234 

362 

40.009.517 

6.790.551 

Totaal baten 46.800.068 

B. BEREKENING RENTEOMSLAG 

Financieringsbehoefte: 

Boekwaarde materiële vaste activa per 1-1-2012 92.451.064 

Boekwaarde kapitaalverstrekkingen per 1-1-2012 2.299.393 

Overige verstrekte langlopende geldleningen per 1-1-2012 146.281.383 

Bijdragen aan activa in eigendom van derden 115.394 

Beleggingen 

Financieringsmiddelen: 

447.228.893 

688.376.127 

Stand van reserves en voorzieningen per 1-1-2012 1.031.818.644 

1.031.818.644 

Financieringsoverschot: 

Overschot 343.442.517 

Boekwaarde materiële vaste activa per 1-1-2012 zonder rentetoerekening 11.582.549 

Basis voor renteberekening kortlopende middelen gefinancierd met langlopend vermogen 355.025.066 

Rentelasten: 

Rentebaten langlopende geldleningen: 3% van het financieringsoverschot ad € 355.025.067 -10.650.752 

Rentelasten reserves en voorzieningen: 4,31 % van € 1.031.818.644 44.471.384 

33.820.632

Boekwaarden voor rente-omslag: 

Materiële vaste activa 92.451.064 

Deelnemingen 2.299.393 

Overige verstrekte langlopende geldleningen en beleggingen 593.625.669 

Af: Vaste activa met vaste percentages 7.324.497 

Vaste activa zonder rentetoerekening 31.504.227 

Rentelasten voor rente-omslag: 

688.376.126 

38.828.724 

649.547.403 

Totaal toe te rekenen rente 40.009.517 

Af: Toegerekende rente aan materiële vaste activa met vaste percentages 333.891 

39.675.626 

Rente-omslag: 39.675.626 X 

649.547.403 

100% = 6,108% 

363

Bijlage J-I: KOSTENVERDEELSTAAT 

364 

econ. 

cat. 

omschrijving werkelijk begroot 

1.1 Salarissen en sociale lasten 55.733.559 61.417.317 

1.2 Sociale uitkeringen personeel 46.042 382.100 

2.0.2 Aankoop overige onroerende zaken - 294.400 

2.1 Aankoop van duurzame roerende zaken 24.711 -56.500 

2.2 Aankoop duurzame goederen 2.494.860 4.007.994 

2.2.1 Huren -11.076 - 

2.3 Opbrengst overige goederen en diensten -323 - 

2.3.1 Aankopen niet duurzame goederen en diensten 18.488.315 14.847.023 

3.0 Belastingen 312.251 240.420 

4.0.1 Subsidies aan producenten -146.519 - 

4.0.2 Inkomensoversdrachten van overheden 136.247 - 

4.0.3 Overige inkomensoverdrachten 20.248 - 

4.1.2 Overige vermogensoverdrachten 

Kapitaallasten: 

1.466 - 

6.1 - Afschrijvingen 1.434.031 1.435.554 

6.2 - Rente 2.094.170 2.095.580 

6.9 Overige administratieve boekingen -86.645 - 

Totaal te verdelen apparaatskosten 80.541.336 84.663.888 

Verdeeld naar: 

hoofdfunctie 

omschrijving werkelijk begroot 

1 Algemeen bestuur 13.508.743 13.023.262 

2 Openbare orde en veiligheid 801.038 1.351.792 

3 Verkeer en vervoer 24.571.765 23.615.064 

4 Waterhuishuishouding 1.170.925 1.706.394 

5 Milieubeheer 15.830.331 16.926.173 

6 Recreatie en natuur 4.478.816 4.557.754 

7 Economische en agrarische zaken 4.828.637 6.069.978 

8 Welzijn 4.618.836 5.272.893 

9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 7.543.608 7.657.228 

Verdeeld naar functies gewone dienst 77.352.698 80.180.538 

Verrekening voor investeringsprojecten: 

3.1 Investeringen in wegen 2.374.199 2.263.282 

3.3 Investeringen in waterwegen 814.439 2.220.068 

Verdeeld naar investeringswerken 3.188.639 4.483.350 

Totaal verdeelde apparaatskosten 80.541.336 84.663.888

BIJLAGE J-II: OVERZICHTEN VAN DE PRODUCTGROEPEN VAN DE EXPLOITATIE EN DE 

INVESTERINGEN BELAST MET APPARAATSKOSTEN 2012 

Omschrijving productgroepen Werkelijk Begroting 

1. ALGEMEEN BESTUUR 

1001 Ondersteuning Provinciale Staten 1.045.037 1.130.704 

1101 Gedeputeerde Staten 2.666.629 2.617.159 

1201 Kabinetszaken 1.300.542 1.440.786 

1301 Bestuurlijke organisatie 331.298 221.356 

1401 Financieel toezicht op gemeenten 494.301 540.870 

1501 Wettelijke regelingen 1.445.814 1.262.375 

1601 Bestuurlijke samenwerking 571.227 896.956 

1602 Voorzieningen personeel 44.532 44.364 

1603 Communicatie 2.566.993 2.277.381 

1604 Representatie en relatiemanagement 266.567 260.586 

1701 Diensten voor derden 2.513.635 2.079.063 

1702 Verhuur van gebouwen 262.168 251.662 

Totaal hoofdfunctie 1 13.508.743 13.023.262 

2. OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 

2001 Openbare orde en veilighied 801.038 1.351.792 

Totaal hoofdfunctie 2 801.038 1.351.792 

3. VERKEER EN VERVOER 

EXPLOITATIE 

3001 Mobiliteitsbeleid 1.960.344 1.953.767 

3101 (Re)constructie wegen en fietspaden 1.447.635 1.196.713 

3102 Onderhoud en beheer wegen en fietspaden 7.185.655 7.492.148 

3103 Verkeersveiligheid 647.554 863.422 

3301 (Re)constructie waterwegen 1.111.799 945.765 

3302 Onderhoud en beheer hoofdvaarwegen 6.278.585 5.903.777 

3303 Onderhoud en beheer overige vaarwegen 4.730.788 4.026.100 

3304 Onderhoud en beheer schutsluis Lauwersoog 260.986 343.526 

3401 Luchtvaartvervoer 76.694 123.779 

3402 Collectief personenvervoer 871.726 766.067 


365


4. WATERHUISHOUDING 

4001 Water 1.037.675 1.309.689 

4002 Water (PLG) 58.093 248.373 

4101 Waterschapsaangelegenheden 75.157 148.332 

4201 Muskusrattenbestrijding 

5. MILIEUBEHEER 

366 


5003 Milieu beleid en Duurzame Ontwikkeling 1.076.059 983.532 

5004 Energie en Klimaat 2.439.360 1.943.771 

5201 Bodemsanering 1.681.161 1.955.785 

5202 Duurzaam bodembeheer en afval 410.675 592.135 

5204 Bodem (PLG) 31.412 67.390 

5501 Vergunningverlening 5.336.978 5.410.884 

5502 Toezicht en handhaving 4.529.265 5.703.810 

5601 Ontgrondingen 325.421 268.866 


6. RECREATIE EN NATUUR 

6101 Toerisme en Recreatie 395.867 247.845 

6203 Natuur (PLG) 1.459.759 1.505.217 

6204 Landschap en cultuurhistorie (PLG) 383.403 522.433 

6205 Natuur en Landschap 2.239.786 2.282.259 


7. ECONOMISCHE EN AGRARISCHE ZAKEN 

7001 Algemene economische zaken 11.508 24.788 

7002 Promotie en acquisitie 165.567 50.591 

7003 Toeristische promotie 33.583 247.629 

7103 Arbeidsmarkt 332.775 263.486 

7106 Regioprogramma's 2.542.787 2.317.545 

7107 Provinciale bedrijven 409.774 213.304 

7108 Fysieke bedrijfsomgeving 105.940 770.811 

7109 Marktsectoren 565.561 1.158.076 

7201 Nutsvoorzieningen 76.694 629.486 

7302 Landbouw 584.449 394.262 

7303 Landbouw en landinrichting(PLG) 

Totaal hoofdfunctie 7 4.828.637 6.069.978


8. WELZIJN 

8001 Ontw. en ondersteuning welzijn 472.327 487.920 

8003 Media 46.749 107.193 

8005 Asielzoekers 34.726 76.157 

8101 Studiefonds 136.630 179.614 

8102 Onderwijsbeleid 195.338 296.690 

8201 Sport 143.739 116.478 

8310 Creatieve netwerken 341.547 601.792 

8311 Het Verhaal van Groningen 1.153.542 745.739 

8312 Dynamiek in de kunst stad en regio 319.796 468.250 

8401 Bibliotheek 38.648 117.879 

8602 Zorg en hulpverlening 112.212 199.651 

8701 Wonen welzijn zorg kwetsbare groepen 149.538 254.437 

8801 Jeugdhulpverlening 1.338.880 1.550.317 

8802 Jongerenparticipatie 135.162 70.776 


9. RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING 

9101 Ruimtelijke ontwikkeling 2.046.112 1.116.421 

9102 Realisatie ruimtelijk beleid 1.184.286 1.814.009 

9103 Technische infrastructuur 488.171 641.120 

9104 Gebiedsgericht werken 1.976.441 2.711.861 

9105 Sociaal Economische Vitalisering(PLG) 657.465 458.388 

9201 Bouwen en wonen 1.191.133 915.429 


Totaal gewone dienst 77.352.698 80.180.538 

INVESTERINGEN 


Wegen 2.374.199 2.263.282 

Waterwegen 814.439 2.220.068 

Totaal investeringen 3.188.639 4.483.350 

Totaal toegerekende apparaatskosten 80.541.336 84.663.888 

367

BIJLAGE K: VERDELINGSMATRIX 

(bedragen in duizenden euro's) 

Verdelingsmatrix lasten 1.1 1.2 2.0.1 2.0.2 2.1 2.2 2.3.1 2.3.2 3.0 4.0.1 4.0.2 4.0.3 4.1.1 4.1.2 5.0 6.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 8.1 8.2 

Functie 

368 

Categorieën 

Loonbetalingen en sociale 

premies 

Sociale uitkeringen personeel 

Aankoop grond 

Overige aankopen onroerende 

zaken 

Uitbestede investeringen 

Aankoop van duurzame 

roerende zaken 

Aankopen niet duurzame 

goederen en diensten 

Betaalde pachten en 

erfpachten 

Belastingen 

Subsidies aan producenten 

Hoofdfunctie 1: ALGEMEEN BESTUUR 

1.0 Provinciale staten 19 1.056 307 1 1.045 2.428 

1.1 Gedeputeerde staten 445 5 3.035 2.667 6.152 

1.2 Kabinetszaken 15 1.301 1.315 

1.3 Bestuurlijke organisatie 150 5 331 486 

1.4 Financieel toezicht op de gemeenten 494 494 

1.5 Uitvoering van overige wettelijke regelingen 75 404 1.446 1.924 

1.6 Overige zaken betreffende algemeen bestuur 1.379 11 1.129 2 3.449 5.970 

1.7 Overige baten en lasten 38 0 -24 2.776 2.791 

Totaal hoofdfunctie 1 

19 3.143 11 1.841 3.039 13.509 21.562 

Hoofdfunctie 2: OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 

2.0 Openbare orde en veiligheid, algemeen 1 38 206 286 801 1.332 

2.1 Openbare orde en veiligheid 



1 38 206 286 801 1.332 

Hoofdfunctie 3: VERKEER EN VERVOER 

3.0 Verkeer en vervoer, algemeen 677 189 5 48.835 937 1.960 52.602 

3.1 Landwegen 41 26 10.861 111 82 878 16.238 9.281 37.518 


3.3 Waterwegen 5.486 60 237 4.974 12.382 23.140 

3.4 Vervoer 2.426 13.878 37.725 3.947 2.625 122 1.760 948 63.432 


41 26 19.450 111 143 13.878 39.030 3.952 51.459 122 23.909 24.572 176.692 

Hoofdfunctie 4: WATERHUISHOUDING 

4.0 Waterhuishouding, algemeen 557 2 114 45 466 215 1.096 2.494 

4.1 Waterschapsaangelegenheden 376 214 75 665 






933 216 114 45 466 215 1.171 3.159 

Inkomensoverdrachten aan 

overheden 

Overige inkomesoverdrachten 

Vermogensover-drachten aan 

overheden 

Overige vermogensoverdrachten 

Rente 

Administratieve boekingen 

Chartaal geld en deposito's 

Kortlopende effecten m.u.v. 

aandelen 

Langlopende effecten m.u.v. 

aandelen 

Financiële derivaten 

Kortlopende leningen 

Langlopende leningen 

Aandelen en overige 

deelnemingen 

Handelskredieten en 

transitorische posten 

Verrekening voor 

investeringsprojecten 

Overige verrekeningen 

Totaal functies, 

kostenplaatsen en 

balansmutaties



Functie 

Categorieën 


premies 


Aankoop grond 


zaken 







erfpachten 

Belastingen 


Hoofdfunctie 5: MILIEUBEHEER 

5.0 Milieubeheer, algemeen 898 628 2.105 0 3.515 7.146 


5.2 Kwalitatief beheer grondwater en bodem 2.068 459 31 948 2.123 5.628 



5.5 Vergunningverlening en handhaving 5 1.176 670 0 35 9.866 11.752 

5.6 Ontgrondingen 3 325 328 


5 4.144 1.757 2.136 0 983 15.830 24.855 

Hoofdfunctie 6: RECREATIE EN NATUUR 


6.1 Recreatie 178 896 338 810 325 2.000 85 396 5.028 

6.2 Natuur 569 7.694 2.868 1.278 1.471 17 4.083 17.979 


178 1.465 8.032 3.677 1.603 3.471 102 4.479 23.007 

Hoofdfunctie 7: ECONOMISCHE EN AGRARISCHE ZAKEN 

7.0 Algemene economische aangelegenheden 419 88 151 211 868 

7.1 Bevordering economische activiteiten 176 8.636 6.880 594 2.600 49 3.957 22.892 

7.2 Nutsvoorzieningen 8.334 77 8.410 

7.3 Agrarische aangelegenheden 88 542 112 745 455 1.034 584 3.560 


683 542 8.836 7.776 1.049 3.634 8.382 4.829 35.730 

Hoofdfunctie 8: WELZIJN 

8.0 Welzijn, algemeen 34 1.146 11.917 554 13.651 

8.1 Educatie 111 47 576 4 0 332 1.070 

8.2 Lichamelijke vorming en sport 299 16 144 459 

8.3 Kunst en oudheidkunde 300 44 144 7.373 1.036 441 76 1.815 11.230 

8.4 Sociaal-cultureel werk en ontwikkeling 117 3.150 39 3.306 


8.6 Volksgezondheid 1.053 73 112 1.238 

8.7 Ouderenzorg 19 5 88 75 214 150 551 

8.8 Jeugdhulpverlening 17 47.541 24 0 1.474 49.056 


482 44 50.051 23.500 1.036 521 306 4.619 80.560 

Hoofdfunctie 9: RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING 

9.0 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, algemeen 

9.1 Ruimtelijke ordening 0 688 3.658 2.045 5.816 406 61 25.414 6.352 44.441 

9.2 Volkshuisvesting 53 2.132 642 3.214 24 64 1.191 7.321 

9.3 Stedelijke vernieuwing 


0 742 5.790 2.687 9.030 430 61 25.478 7.544 51.763 


overheden 



overheden 


Rente 




aandelen 


aandelen 





deelnemingen 








balansmutaties 

369



Functie 

370 

Categorieën 


premies 


Aankoop grond 


zaken 







erfpachten 

Belastingen 


Hoofdfunctie 0: FINANCIERING EN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN 

0.0 Geldleningen en uitzettingen korter dan 1 jaar 5.203 4.462 9.665 

0.1 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 

1 jaar -403 19 26.101 25.717 

0.2 Algemene uitkering provinciefonds 

0.3 Eigen middelen 

0.4 Overige financiële middelen 35 35 

0.5 Algemene baten en lasten / onvoorzien 

0.6 Saldo van kostenplaatsen 

0.7 Saldo van de rekening van baten en lasten voor 

bestemming 

0.8 Mutaties reserves die verband houden met de 

hoofdfuncties 149.867 149.867 

0.9 Saldo van de rekening van baten en lasten na 

bestemming 


-403 5.222 180.465 185.283 

Totaal hoofdfuncties 

Kostenplaatsen 


overheden 



overheden 


Rente 

19 219 31 31.080 111 143 14.464 113.928 45.566 64.223 8.644 5.283 242.879 77.353 603.944 

Kostenplaats kapitaallasten 

Overige kostenplaatsen 54.826 953 99 2.495 18.488 312 138 20 1 4.366 29.571 111.271 

Totaal Kostenplaatsen 54.826 953 99 2.495 18.488 312 138 20 1 4.366 29.571 111.271 




aandelen 


aandelen 





deelnemingen 








balansmutaties



Functie 

Balansmutaties 

Categorieën 


premies 


Aankoop grond 


zaken 







erfpachten 

Belastingen 


Vaste Activa 

A111 Immateriële vaste activa: Kosten verbonden aan 

sluiten geldlening en saldo agio/disagio 

A112 Immateriële vaste activa: Kosten onderzoek en 

ontwikkeling voor een bepaald actief 

A121 Materiële vaste activa: Gronden en terreinen 

A122 Materiële vaste activa: Woonruimten 

A123 Materiële vaste activa: Bedrijfsgebouwen 1.995 360 1.517 3.872 

A124 Materiële vaste activa: Grond-, wegen 

waterbouwkundige werken 705 13 25.422 0 1.371 18 2 29.850 3.189 60.569 

A125 Materiële vaste activa: Vervoermiddelen 

A126 Materiële vaste activa: Machines, apparaten en 

installaties 193 193 

A129 Materiële vaste activa: Overig 

A1311 Financiële vaste activa: Kapitaalverstrekking aan 

deelnemingen 0 0 


gemeenschappelijke regelingen 


overige verbonden partijen 50 50 

A1321 Financiële vaste activa: Leningen aan 

woningbouwcorporaties 

A1322 Financiële vaste activa: Leningen aan deelnemingen 

A1323 Financiële vaste activa: Leningen aan overige 

verbonden partijen 1.158 1.158 

A1331 Financiële vaste activa: Overige langlopende 

leningen 9.650 9.650 

A1332 Financiële vaste activa: Overige uitzettingen met 

looptijd ≥ 1 jaar 10.872 10.872 

A1333 Financiële vaste activa: Bijdragen aan activa in 

eigendom van derden 

Totaal Vaste Activa 

705 207 27.417 360 2.887 18 2 29.850 10.872 10.808 50 3.189 86.364 


overheden 



overheden 


Rente 




aandelen 


aandelen 





deelnemingen 









371



Functie 

372 

Categorieën 


premies 


Aankoop grond 


zaken 







erfpachten 

Belastingen 


Vlottende Activa 

A211 Voorraden: Niet in exploitatie bouwgronden 

A212 Voorraden: Overige gronden hulpstoffen 

A213 Voorraden: Onderhanden werk (incl. 

bouwgronden in exploitatie) 3.181 1.576 2 1.228 0 184 221 6.391 

A214 Voorraden: Gereed product en handelsgoederen 

A215 Voorraden: Vooruitbetalingen 

A221 Uitzettingen: Vorderingen op openbare lichamen 100.848 35.297 136.145 

A222 Uitzettingen: Verstrekte kasgeldleningen 

A223 Uitzettingen: Rekening courant verhoudingen nietfinanciële 

instellingen 

A224 Uitzettingen: Overige vorderingen 8.423 8.423 

A225 Uitzettingen: Overige uitzettingen 

A23 Liquide middelen (kas, bank en giro) -2 -2 

A29 Overlopende activa 

Totaal Vlottende Activa 

3.181 1.576 2 1.228 0 184 221 100.846 43.720 150.956 

Vaste Passiva 

P111 Eigen vermogen: Algemene reserve 46.639 46.639 

P112 Eigen vermogen: Bestemmingsreserve 148.807 148.807 

P113 Eigen vermogen: Overige bestemmingsreserves 

P114 Eigen vermogen: Saldo van rekening 19.608 19.608 

P12 Voorzieningen 179 5.000 1.201 6.380 

P131 Vaste schuld: Obligatieleningen 

P132 Vaste schuld: Onderhandse leningen van 

binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars 


binnenlandse banken en overige financiële 

instellingen 


binnenlandse bedrijven 

P135 Vaste schuld: Onderhandse leningen van overige 

binnenlandse sectoren 


buitenlandse instellingen, … 

P137 Vaste schuld: Door derden belegde gelden 

P138 Waarborgsommen 31 31 

Totaal Vaste Passiva 

179 5.000 216.255 31 221.465 


overheden 



overheden 


Rente 




aandelen 


aandelen 





deelnemingen 








balansmutaties



Functie 

Categorieën 


premies 


Aankoop grond 


zaken 







erfpachten 

Belastingen 


Vlottende Passiva 

P211 Vlottende schuld: Kasgeldleningen o/g 

P212 Vlottende schuld: Bank en girosaldi 

P213 Vlottende schuld: Overig 135.185 50.415 185.601 

P29 Overlopende passiva 46.911 46.911 

Totaal Vlottende Passiva 

135.185 97.326 232.511 

Totaal Balansmutaties 705 3.388 28.993 362 4.294 0 202 2 5.000 246.326 100.846 10.872 135.185 10.838 50 141.045 3.189 691.297 

Totaal lastencategorieën 54.846 953 705 3.388 29.311 2.888 53.862 111 657 14.464 114.067 45.589 69.225 8.644 5.283 493.571 100.846 10.872 135.185 10.838 50 141.045 3.189 106.924 1.406.512 


overheden 



overheden 


Rente 




aandelen 


aandelen 





deelnemingen 









373


Verdelingsmatrix baten 1.0.2 1.1 2.0.1 2.0.2 2.1 2.2.1 2.2.2 2.3 3.0 4.0.1 4.0.2 4.1.1 4.1.2 5.0 6.0 7.1 7.3 7.5 7.6 7.7 7.8 8.1 8.2 

Functie 

374 

Categorieën 

Belasting op inkomen 

van gezinnen 

Leges en andere 

rechten 

Verkoop grond 

Overige verkopen 

onroerende zaken 

Verkoop van duurzame 


Huren 

Pachten en erfpachten 

Overige goederen en 

diensten 

Dividenden en winsten 

Inkomensoverdrachten 

van overheden 

Hoofdfunctie 1: ALGEMEEN BESTUUR 

1.0 Provinciale staten 

1.1 Gedeputeerde staten 4 4 

1.2 Kabinetszaken 

1.3 Bestuurlijke organisatie 

1.4 Financieel toezicht op de gemeenten 

1.5 Uitvoering van overige wettelijke regelingen 3 6 9 

1.6 Overige zaken betreffende algemeen bestuur 19 982 1.001 

1.7 Overige baten en lasten 0 65 2.477 11 1 12 2.566 


3 65 2.506 11 1 994 3.580 

Hoofdfunctie 2: OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 

2.0 Openbare orde en veiligheid, algemeen 0 0 

2.1 Openbare orde en veiligheid 



0 0 

Hoofdfunctie 3: VERKEER EN VERVOER 

3.0 Verkeer en vervoer, algemeen 8 4.806 4.814 

3.1 Landwegen 143 -8 31 572 237 36 10.683 11.695 


3.3 Waterwegen 91 3 59 24 8.244 66 335 8.822 

3.4 Vervoer 51.801 75 794 52.669 


234 -5 90 605 65.087 177 794 11.019 78.000 

Hoofdfunctie 4: WATERHUISHOUDING 

4.0 Waterhuishouding, algemeen 275 -2 2.382 196 10 2.861 

4.1 Waterschapsaangelegenheden 






275 -2 2.382 196 10 2.861 

Overige inkomensoverdrachten 

Vermogensoverdrachten 

van overheden 

Overige vermogensover 

drachten 

Rente 

Administratieve 

boekingen 

Chartaal geld en 

deposito's 

Langlopende effecten 

m.u.v. aandelen 




deelnemingen 








balansmutaties



Functie 

Categorieën 


van gezinnen 


rechten 

Verkoop grond 





Huren 



diensten 



van overheden 

Hoofdfunctie 5: MILIEUBEHEER 

5.0 Milieubeheer, algemeen 1 650 333 38 1.021 


5.2 Kwalitatief beheer grondwater en bodem 306 8 211 524 



5.5 Vergunningverlening en handhaving 558 42 40 -232 29 436 

5.6 Ontgrondingen 43 43 


601 43 995 108 277 2.024 

Hoofdfunctie 6: RECREATIE EN NATUUR 


6.1 Recreatie 756 4 -136 624 

6.2 Natuur 0 17 27.171 4 7.068 99 34.359 


0 17 27.927 8 6.932 99 34.983 

Hoofdfunctie 7: ECONOMISCHE EN AGRARISCHE ZAKEN 

7.0 Algemene economische aangelegenheden 

7.1 Bevordering economische activiteiten -1.805 48 -1.757 

7.2 Nutsvoorzieningen 7.777 6.772 14.549 

7.3 Agrarische aangelegenheden 7.623 1.710 9.332 


7.777 5.817 1.710 6.772 48 22.124 

Hoofdfunctie 8: WELZIJN 

8.0 Welzijn, algemeen 121 121 

8.1 Educatie 32 32 

8.2 Lichamelijke vorming en sport 

8.3 Kunst en oudheidkunde -43 295 18 43 312 

8.4 Sociaal-cultureel werk en ontwikkeling 


8.6 Volksgezondheid 

8.7 Ouderenzorg 155 155 

8.8 Jeugdhulpverlening 47.566 47.566 


-43 48.014 172 43 48.187 

Hoofdfunctie 9: RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING 

9.0 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, algemeen 

9.1 Ruimtelijke ordening 0 188 419 0 5.000 78 221 5.906 

9.2 Volkshuisvesting 1.159 1.159 

9.3 Stedelijke vernieuwing 


0 188 419 0 6.159 78 221 7.065 



van overheden 


drachten 

Rente 


boekingen 


deposito's 






deelnemingen 









375



Functie 

376 

Categorieën 


van gezinnen 


rechten 

Verkoop grond 





Huren 



diensten 



van overheden 

Hoofdfunctie 0: FINANCIERING EN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN 

0.0 Geldleningen en uitzettingen korter dan 1 jaar 12.121 12.121 

0.1 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 

1 jaar 8.297 44.471 52.768 

0.2 Algemene uitkering provinciefonds 108.604 126 108.730 

0.3 Eigen middelen 48.035 48.035 

0.4 Overige financiële middelen 87 87 

0.5 Algemene baten en lasten / onvoorzien 

0.6 Saldo van kostenplaatsen 

0.7 Saldo van de rekening van baten en lasten voor 

bestemming 

0.8 Mutaties reserves die verband houden met de 

hoofdfuncties 

215.054 215.054 

0.9 Saldo van de rekening van baten en lasten na 

bestemming 


48.035 87 108.604 126 20.417 259.526 436.794 

Totaal hoofdfuncties 48.035 1.113 60 90 3.313 7.864 259.245 430 14.802 794 27.734 272.137 635.618 

Kostenplaatsen 

KostenplaKostenplaats kapitaallasten 

Overige kostenplaatsen 74 11 0 147 2 925 3.189 106.924 111.271 

Totaal Kostenplaatsen 74 11 0 147 2 925 3.189 106.924 111.271 



van overheden 


drachten 

Rente 


boekingen 


deposito's 






deelnemingen 








balansmutaties



Functie 

Balansmutaties 

Categorieën 


van gezinnen 


rechten 

Verkoop grond 





Huren 



diensten 



van overheden 

Vaste Activa 

A111 Immateriële vaste activa: Kosten verbonden aan 

sluiten geldlening en saldo agio/disagio 

A112 Immateriële vaste activa: Kosten onderzoek en 

ontwikkeling voor een bepaald actief 

A121 Materiële vaste activa: Gronden en terreinen 

A122 Materiële vaste activa: Woonruimten 

A123 Materiële vaste activa: Bedrijfsgebouwen 1.412 1.412 

A124 Materiële vaste activa: Grond-, wegen 

waterbouwkundige werken 2.297 8 0 10 1.945 16.667 13 40.210 61.150 

A125 Materiële vaste activa: Vervoermiddelen 

A126 Materiële vaste activa: Machines, apparaten en 

installaties 82 82 

A129 Materiële vaste activa: Overig 


deelnemingen 


gemeenschappelijke regelingen 


overige verbonden partijen 50 50 

A1321 Financiële vaste activa: Leningen aan 

woningbouwcorporaties 

A1322 Financiële vaste activa: Leningen aan deelnemingen 27.024 27.024 

A1323 Financiële vaste activa: Leningen aan overige 

verbonden partijen 1.158 1.158 

A1331 Financiële vaste activa: Overige langlopende 

leningen 209 209 

A1332 Financiële vaste activa: Overige uitzettingen met 

looptijd ≥ 1 jaar 157.129 157.129 

A1333 Financiële vaste activa: Bijdragen aan activa in 

eigendom van derden 51 51 

Totaal Vaste Activa 

2.297 8 0 10 1.945 16.667 13 41.755 157.129 28.391 50 248.265 



van overheden 


drachten 

Rente 


boekingen 


deposito's 






deelnemingen 









377



Functie 

378 

Categorieën 


van gezinnen 


rechten 

Verkoop grond 





Huren 



diensten 



van overheden 

Vlottende Activa 

A211 Voorraden: Niet in exploitatie bouwgronden 

A212 Voorraden: Overige gronden hulpstoffen 

A213 Voorraden: Onderhanden werk (incl. bouwgronden 

in exploitatie) 745 66 1 39 70 252 25.300 26.472 

A214 Voorraden: Gereed product en handelsgoederen 

A215 Voorraden: Vooruitbetalingen 

A221 Uitzettingen: Vorderingen op openbare lichamen 28.460 28.460 

A222 Uitzettingen: Verstrekte kasgeldleningen 

A223 Uitzettingen: Rekening courant verhoudingen nietfinanciële 

instellingen 

A224 Uitzettingen: Overige vorderingen 9.444 9.444 

A225 Uitzettingen: Overige uitzettingen 

A23 Liquide middelen (kas, bank en giro) 5.911 5.911 

A29 Overlopende activa 

Totaal Vlottende Activa 745 66 1 39 70 252 25.300 5.911 37.904 70.287 

Vaste Passiva 

P111 Eigen vermogen: Algemene reserve 39.521 39.521 

P112 Eigen vermogen: Bestemmingsreserve 110.346 110.346 

P113 Eigen vermogen: Overige bestemmingsreserves 

P114 Eigen vermogen: Saldo van rekening 

P12 Voorzieningen 3.587 3.587 

P131 Vaste schuld: Obligatieleningen 


binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars 


binnenlandse banken en overige financiële 

instellingen 


binnenlandse bedrijven 

P135 Vaste schuld: Onderhandse leningen van overige 

binnenlandse sectoren 


buitenlandse instellingen, … 

P137 Vaste schuld: Door derden belegde gelden 

P138 Waarborgsommen 0 0 

Totaal Vaste Passiva 153.454 0 153.454 



van overheden 


drachten 

Rente 


boekingen 


deposito's 






deelnemingen 








balansmutaties

379

BIJLAGE L: STAAT VAN SUBSIDIE 

Niet in de lijst opgenomen: BDU verkeer en vervoer, ILG, uitvoeringsprogramma Jeugdzorg, ISV en reserve Provinciale Meefinanciering, alsmede alle 

structurele subsidies. 

380

Subsidiebegunstigde 

Viering 4 en 5 Mei 

Omschrijving project of aktiviteit Subsidiebedrag Budgetjaar Zaaknummer 

Stichting Vier 5 mei Bevrijdingsfestival 2012 € 14.775 2012 375774BJC(CK 

Totaal € 14.775 

Derugulering 

KvK Noord Nederland project Experimenteerzone stimulering Bio-based € 5.000 2012 430560BJC 

Totaal € 5.000 

Intensiveren contacten Duitsland 

CMO Groningen Bijdr tbv Interreg IVA project Federation4Women € 4.500 2012 406678EZP 

College van B&W gemeente Oldambt Bijeenkomst Agrologistiek Niedersaksen NNL € 15.000 2012 394007EZP 

Totaal 

Budget Beleidsvoorlichting 

€ 15.000 

Alina Kiers Producties OOG TV- programma Gasfornuis over duurzaamheid en energie. € 5.000 2012 428916 BJC 

Gemeente Groningen OOG TV- programma Verkiezing groenste Groninger € 4.500 2012 428916 BJC 


Relatiemanagement 

Huis voor de Sport Groningen Provinciaal Groninger Sportgala 2012 € 5.000 2012 389074CW 


Evenementen 

Stichting De Draad Festival Art Carnivale € 5.000 2012 383451 CW 

Stichting Jungle Warriors Ruigeland Festival € 10.000 2012 383451 CW 

Stichting De Hongerige Wolf Festival De Hongerige Wolf € 5.000 2012 383451 CW 

Nacht van Kunst en Wetenschap Healthy Ageing € 55.000 2012 379598 CW 

Warchild Warchild € 10.000 2012 379598 CW 

St. Muziekfestival Delfzijl Muziekfestival Delfzijl € 12.000 2012 392374 CW 

Blauwestad Pura Vida € 10.000 2012 396046 CW 

Koninklijke vereniging voor Volksvermaken Gronings Ontzet € 10.000 2012 403491 EZP 

Topsport Noord Nederland Basketballweek € 25.000 2012 403491 EZP 

Stichting Muziek Groningsch Peil 2012 € 10.000 2012 375757 CW 

381

Ver. Dorpsbel. Heiligerlee Slag bij Heiligerlee € 5.000 2012 375757 CW 

Stichting Evenementen Winschoten Straattheaterfestival Waterbei € 12.500 2012 375757 CW 

Stichting Motorsport Noord Nederland Internationaal Dutch Supercross 2012 € 8.000 2012 402515 ECP 

Stichting Benelux Benelux Run 2013 € 12.500 2013 402515 ECP 

KNSB NK Sprint 2013 € 10.000 2013 402515 ECP 

Stichting Eurovoetbal Jeugdtoernooi € 17.500 2012 375757 CW 

St. Time Shift Festival Time Shift Festival 2013 € 30.000 2013 420203 BJC 

St. Noord Nederland-Rusland 2013 Ruslandjaar 2013 € 75.000 2013 420203 BJC 

St. Vliegshow Oostwold-Oldambt Airshow 20/5/13 € 10.000 2013 419438 ECP 

St. De Watervloot Watervloot III 30/6/13 € 10.000 2013 424005 ECP 

Eurosonic Noorderslag Eurosonic Air 2013 € 10.000 2013 428202 ECP 

IVAK De Cultuurfabriek De laatste vriend van Napoleon 2013 € 30.000 2013 410578 ECP 

IVAK De Cultuurfabriek De laatste vriend van Napoleon 2014 € 30.000 2014 410578 ECP 

RUG Groningen Viering 400 jr RUG 2014 € 80.000 2014 434009 ECP 

Totaal € 80.000 

Stichting Atletiek Evenementen 

Stichting Atletiek Evenementen € 40.000 2012 383451 CW 

Totaal € 40.000 

Nelli Cooman Games 

St. Nelli Cooman games Div. activ. St. Nelli Cooman Games € 17.500 2012 375757 CW 

Totaal € 17.500 

Stichting Tocht om de Noord 

Stichting Tocht om de Noord Tocht om de Noord € 25.000 2012 383451 CW 

Totaal € 25.000 

Zomer Jazz Fietstour 

Stichting Zomer Jazz Fietstour 26e Editie Zomer Jazz Tour € 12.500 2012 383451 CW 

Totaal € 12.500 

Budget WinterWelvaart 

Stichting Samenwerkende Nautische Organisaties Winterwelvaart 2012 € 15.000 2012 402515 ECP 

Totaal € 

15.000 

382

Uitvoeringsprogramm Externe Veiligheid 

Deal Werkorganisatie Uitvoeringsprogramma EV, Subsidietoekenning 2012 € 74.164 2012 419523 MB 

Gemeente Oldambt Uitvoeringsprogramma EV, Subsidietoekenning 2012 € 65.923 2012 419523 MB 

Gemeente Groningen Uitvoeringsprogramma EV, Subsidietoekenning 2012 € 65.923 2012 419523 MB 

Veiligheidsregio Uitvoeringsprogramma EV, Subsidietoekenning 2012 € 245.734 2012 419523 MB 

B. en W. Oldambt Project Profilering en presentatie panden centrum Winschoten € 20.000 2013 433589 BJC 

Totaal € 20.000 

Internationale OV-verbinding 

Energiewacht Tour Dames wielrennen € 15.000 2012 391731 OMB/P 

Totaal € 15.000 

Stuurgroep Water 2000+ 

Vereniging van Groninger Gemeenten Financiering gemeentelijke waterambassadeur € 10.000 2012 371545 LGW 

Totaal € 10.000 

Krediet Kleinschalige waterberging en KRW 

Waterschap Hunze en Aa's Inrichting van de ecologische verbindingszone Ter Wisch € 36.000 2012 412080 LGW 

Totaal € 36.000 

Klimaatadaptatie 

Grontmij. Nederland B.V. Project ecosysteemdiensten Veenkoloniën. € 20.000 2012 417703 LGW 

Projecten LTO Noord Project “Sturen met water in de akkerbouw € 30.000 2012 428282 LGW 

Totaal € 30.000 

Uitvoering Milieutaken 

Dienst Landelijk Gebied International Energy Farming Congres € 5.000 2012 369514 MB 

LTO Noord Project Lichtend Voorbeeld € 10.000 2013 409237 MB 

Alina Kiers Producties OOG TV- programma Gasfornuis over duurzaamheid en energie. € 3.500 2012 428916 BJC 

Prinsconsult Boerderijeducatie € 7.500 2012 424645 LGW 

Totaal € 

7.500 

383

Stimulering milieuactiviteiten 

Milieudefensie Diverse werkzaamheden € 614 2012 378317 MB 

Avifauna Zwanenwerkgroep € 4.334 2012 389618 MB 


MEM 

Groningen Seaports Green Grid € 10.000 2012 425323 ECP 

Totaal € 10.000 

Natuur en Milieufederatie Groningen 

Stichting Natuur en Milieufederatie Groene ruimte € 69.993 2012 374823 MB 

Stichting Natuur en Milieufederatie Communicatie en Netwerken € 47.916 2012 374823 MB 

Stichting Natuur en Milieufederatie Klimaat en Energie € 40.095 2012 374823 MB 

Stichting Natuur en Milieufederatie Duurzame bedrijvigheid € 40.392 2012 374823 MB 

Stichting Natuur en Milieufederatie Algemeen vooral communicatie Projectontwikkeling/netwerkversterking € 39.600 2012 374823 MB 

Totaal € 39.600 

Krediet Noorderbreedte 

Stichting Noorderbreedte Begroting € 8.220 2012 375054 MB 


Consulentschap NME van IVN 

IVN Consulentschap Groningen Primair onderwijs € 45.900 2012 353324 MB 

IVN Consulentschap Groningen Scholen voor duurzaamheid € 23.300 2012 353324 MB 

IVN Consulentschap Groningen NME Vrijwilligerswerk € 47.800 2012 353324 MB 

Provincie Friesland Mandaat Light Challenge € 20.000 2012 398908 MB 

St. ivn LvDO Koploperscholen Noord Nederland € 112.500 2012 397612 MB 

St. Milieufederatie Groningen Lokale Energie Voorwaarts II € 67.834 2012 397854 MB 

Provincie Drenthe Mandaat Trion € 27.867 2012 398908 MB 

Totaal € 27.867 

VGD 

Ver.gron.dorpen Wonen € 261.400 2012 352849 MB 

Totaal € 

261.400 

384

EDG 

Groninger Seaports Green Grid € 35.000 2012 425323 ECP 

Totaal € 35.000 

Het 100.000 Woningenplan 

Gemeente Ten Boer Project Helpende Hand € 20.000 2012 380552 MB 

Gemeente Delfzijl Project Helpende Hand € 20.000 2012 400951 MB 

Gemeente Pekela Project Helpende Hand € 20.000 2012 426051 MB 

Rendo Duurzaam Haalbaarheidsstudie Warmtenet Hoogezand Sappemeer € 15.000 2012 384354 MB 

Totaal € 15.000 

Energy Valley 

Bureau Buiten 4P0WER project € 3.338 2012 372613 RP 

Rendo Duurzaam Haalbaarheidsstudie Warmtenet Hoogezand Sappemeer € 15.000 2012 384354 EZP 

Stichting Energy Valley Algenproefboerderij Eemsdelta € 10.000 2012 392250 EZP 

Noorderpoort Trainings- en opleidingscentrum offshorewind € 30.000 2012 379365 EZP 

Pezy Haalbaarheidsonderzoek Pezy € 17.500 2012 390798 EZP 

Stichting Energy Valley Projectfase 2 Business Analyse Warmtenet Europapark € 23.500 2012 405862 EZP 

Energy Delta Research Centre Energy Delta Convention 2012 € 7.500 2012 402506 EZP 

Stichting Energy Valley Clean Campagne € 20.000 2012 420840 ECP 

Stichting Energy Valley Clean Campagne € 20.000 2013 420840 ECP 

Groninger Seaports Green Grid € 10.000 2013 425323 ECP 

Groninger Seaports Green Grid € 40.547 2012 425323 ECP 

ESF Bureau Drenthe Biobased economy (BBE)conferentie € 5.000 2012 424217 MB 

Stichting Energy Valley Project Clean Campagne € 40.000 2012 420840 ECP 

Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta Project Eemsdelta Green EDG € 20.000 2012 381615 EZP 

Totaal € 20.000 

Beleidsvoorlichting 

Programmamanagement Energie Groenste groninger en het OOG programma gasfornuis € 4.500 2012 428916 BJC 


Het 100.000 Voertuigenplan 

Alina Kiers Producties Groenste groninger en het OOG programma gasfornuis € 3.500 2012 428916 BJC 

Subsidieregeling vulpunten duurzame brandstoffen Vulpunten duurzame brandstoffen € 30.000 2012 403066 MB 

Totaal € 

30.000 

385

Footprintstudie E.on 

E.ON Energy from Waste Delfzijlj B.V. Footprintstudie E.on € 4.995 2012 395471 MB 


Versterking Energiesector 

Rendo Duurzaam Haalbaarheidsstudie Warmtenet Hoogezand Sappemeer 

Developing the European biomethane market through cooperation between European 

€ 15.000 2012 384354 EZP 

Biogasrat 

registries € 7.500 2012 397506 EZP 


Northern Netherlands Offshore Wind (NNOW) Organisatiekosten € 6.250 2012 408031 RP 

Northern Netherlands Offshore Wind (NNOW) Organisatiekosten € 6.250 2013 408031 RP 

Northern Netherlands Offshore Wind (NNOW) Organisatiekosten € 6.250 2014 408031 RP 

Northern Netherlands Offshore Wind (NNOW) Organisatiekosten 

Voorbereiding van een Waddenfondsaanvraag Valorisatiecentrum Thermochemische 

€ 6.250 2015 408031 RP 

Stichting Energy Valley 

Conversie € 25.000 2012 418308 EZP 

Energy Academy Europe Proceskosten € 40.000 2012 379556 PPM 

Energy Academy Europe Proceskosten Noord Ned Energy Europe € 210.084 2012 421921 PPM 

KplusV organisatieadvies BV Proleaf bietenbladproject € 20.000 2012 427927 ECP 

KplusV organisatieadvies BV Proleaf bietenbladproject € 10.000 2013 427927 ECP 

Energy Valley Projectontwikkeling van STOCK € 15.000 2012 432811 ECP 

Totaal € 15.000 

Recreatie en Toerisme 

IVAK Vriend van Napoleon € 5.000 2013 428292 ECP 

IVAK Vriend van Napoleon € 5.000 2014 428292 ECP 

Gemeente Vlagtwedde Bed. bruggen/sluizen Vlagtwedde/Stadskanaal € 12.446 2013 404319 ECP 


Stichting De Blauwe Zwaan/AMW Actie kerstgroen in de mast € 250 2012 431712 ECP 

Totaal € 

250 

386

Versterking Toeristische Infrastructuur 

TRAP-route Midden-Groningen TRAP-route Midden-Groningen € 25.000 2012 378642 ECP 

Waterschap Noorderzijlvest Toerisme op peil bij Wetsingerzijl € 100.000 2012 395129 EZP 

B&W Haren Toeristische Voorzieningen Noordlaren € 45.000 2012 389920 EZP 

Gemeente Bellingwedde Herinrichting Veendiep VTI aanvraag € 93.750 2012 425316 ECP 

Gemeente Bellingwedde Herinrichting Veendiep VTI aanvraag € 31.250 2013 425316 ECP 

Gemeente Zuidhorn Het nieuw wonder van Aduard € 28.000 2012 431390 ECP 

Gemeente Zuidhorn Het nieuw wonder van Aduard € 7.000 2013 431390 ECP 

Gemeente Vlagtwedde Herinrichting Hoofdstraat Ter Apel € 75.000 2012 430988 ECP 

Gemeente Vlagtwedde Herinrichting Hoofdstraat Ter Apel € 75.000 2013 430988 ECP 

Gemeente Slochteren Project Knuppelpad Dannemeer € 24.000 2012 432007 ECP 

Gemeente Slochteren Project Knuppelpad Dannemeer € 6.000 2013 432007 ECP 

Gemeente Winsum, Project veerpontje Reitdiep € 48.000 2012 431703 ECP 

Gemeente Winsum, Project veerpontje Reitdiep € 12.000 2013 431703 ECP 

Gemeente Leek Project Routegebonden toeristische informatievoorziening Nienoord € 17.500 2012 432779 ECP 

Totaal € 17.500 

ESFI Recreatieve Vaarroutes 

Gemeente Bellingwedde Herinrichting Veendiep VTI aanvraag € 40.000 2012 425316 ECP 

Totaal € 40.000 

Fonds provinciale meefinanciering PLG-regeling Wandelen over Boerenland 

Stichting Wandelen Groningen Uitvoering van de werkzaamheden Verzekerd Wandelen € 20.000 2012 389861 EZP 

Totaal € 20.000 

Beh.pl.natura 2000 

Groninger Landschap Bijdrage financiering otterstopgrids visfuiken Zuidlaardermeer € 1.000 2012 395904 LGW 


Krediet Streekrekeningen 

Stichting Gebiedsfonds Opstartfase € 25.000 2012 348845 LGW 

Stichting Gebiedsfonds Stichting Gebiedsfonds Drentsche Aa € 5.000 2012 428872 LGW 

Totaal € 

5.000 

387

Promotie en Acquisitie 

St. Skûtsjesilen Noord Oost Fryslân Skûtsjesilen Lauwersmeer 2012 € 1.000 2012 389667 EZP 

St. Onderneming vh Jaar Groningen Groninger OndernemersPrijs 2012 € 20.000 2012 404622 EZP 


Totaal € 10.000 

Promotie Vestigingsklimaat 

Healthy Ageing Campus B.V. Healthy Ageing Campus Netherlands in het complex van het UMCG € 37.500 2012 390005 EZP 

Healthy Ageing Campus B.V. Healthy Ageing Campus Netherlands in het complex van het UMCG € 37.500 2013 390005 EZP 


Pro Time Cofinanciering film Eemshaven € 22.500 2012 398648 EZP 

Stichting MF050 Mini Maker Fair 2012 € 4.578 2012 425638 ECP 

Launch Cafe Launching Cafe € 5.000 2012 428613 ECP 

RUG Groningen Viering 400 jr RUG 2014 € 20.000 2012 434009 ECP 

NOM FLINCnxt € 34.513 2013 423117 ECP 


Totaal € 34.513 

Revitalisering Bedrijventerreinen 

Gemeente Pekela Revit. bedr.terrein Industrieweg Oost € 12.000 2012 37129 EZP 

Gemeente Veendam Opst Masterplannen bedr.terr. Industrieweg/Meihuizenweg € 48.000 2012 370507 EZP 

Totaal € 48.000 

krediet Convenant Bedrijventerreinen 

Gemeente Groningen Revitalisering bedr.terrein Hoendiep € 368.000 2012 366809 EZP 

Gemeente Pekela Revit. bedr.terrein Industrieweg Oost 

Ontwikkeling van een masterplan voor de herstructurering van het bedrijventerrein 

€ 12.000 2012 37129 EZP 

Gemeente Menterwolde 

Industrieweg fase 1 te Zuidbroek. € 24.000 2012 412689 ECP 

Totaal € 

24.000 

388

Verbetering Economische Infrastructuur 

Reg. Ondernemersinstituut Extra subsidie 2012 € 40.000 2012 385781 EZP 

Reg. Ondernemersinstituut Extra subsidie 2013 € 20.000 2013 385781 EZP 

Gemeente Groningen Project Roof 2Roof € 45.000 2012 375328 EZP 

Healthy Ageing Campus B.V. Healthy Ageing Campus Netherlands in het complex van het UMCG € 37.500 2012 390005 EZP 



NoBoring Events Woman in Business 12/10/12 € 4.500 2012 422779 ECP 



Totaal € 34.513 

IAG3 

Nyken B.V. Innovatie behandelen boezemfibrilleren € 29.700 2012 382261 EZP 

Vereniging De Puddingfabriek Project Puddingvouchers 2.0 € 87.061 2012 371739 EZP 

RS Alloys B.V. Ontwikkeling LTE Wafer voor de LED industrie € 125.000 2012 364049 EZP 

VitalinQ Lifestyle Support bv Project VitalinQ Healthy Lifestyle Support € 75.000 2012 364050 EZP 

BioBTX B.V. Coproductie van bio-benzeen en groen gas € 99.911 2012 374280 EZP 

House of Design Groninger Design € 78.115 2012 373945 EZP 

TVILIGHT Project Intelligente Straatverlichting € 95.701 2012 364380 EZP 

Totaal € 95.701 

Krediet Innovatieve kwaliteitssprong landbouw 

Wageningen & Research Centrum voor precisielandbouw Noord-Nederland € 17.600 2012 398918 EZP 

A. Dun Oude Pekela Project Nieuwe kansen voor vezelhennep in Oost-Groningen € 20.000 2012 372586 EZP 

Totaal € 20.000 

Krediet Regio van de Smaak 

Stichting Ommelander Markt Organiseren Ommelandermarkten € 10.000 2012 392512 EZP 

Groninger Forum/Forum Duurzaam Keukentafelfestival € 13.000 2012 418803 ECP 

Ivy Motion Proef de regio € 5.000 2012 380531 EZP 

Totaal € 

5.000 

389

Krediet Welzijn 

GVAV Rapiditas Project PIPROG van GVAV- Rapiditas; € 7.500 2012 24316 CW 

CMO Groningen Project Daphe III € 17.500 2012 387201 CW 

CMO Groningen Dag van de Dialoog € 6.950 2012 384102 CW 

Zazazorg Extra zorg voor mantelzorgers voor erstig zieke kinderen € 6.078 2012 386363 CW 

Teimum Groningen GrunnMun 2012 € 375 2012 371755 CW 

NNT Theatervoorstelling SPRING € 2.500 2012 387026 CW 

Sensoor Groningen en Drenthe Werkconferentie op 7 december 2012 € 4.642 2012 418224 RP 

Platform Zelforganisaties Groningen Fondsenmarkt 2012 € 2.000 2012 422488 RP 

St.de Brug diverse activiteiten 2012 € 4.000 2012 383250 CW 

Noordbaak Thumbs Up Foundation € 2.500 2012 407405 RP 

CMO Groningen eenmalige kosten Sociaal Planbureau gron € 47.000 2012 417246 RP 

Stichting Present Project Present in de Provincie Groningen € 20.000 2012 336593 CW 

Stichting Urgente Noden Oprichtingsaktiviteiten € 20.000 2012 423464 RP 

Totaal € 20.000 

Participatieprojecten 

Gemeente Appingedam Project Jimmy's € 30.000 2012 408716 RP 

Stichting Urgente Noden Oprichtingsaktiviteiten € 30.000 2013 423464 RP 

CMO Groningen Provinciale inbedding mentorprogramma KANS 050 € 25.000 2012 407224 EZP 

CMO Groningen Provinciale inbedding mentorprogramma KANS 050 € 5.000 2013 407224 EZP 

Humanitas Jongerenmaatjes € 25.000 2012 391507 CW 

Humanitas Uit de min 

Het waarborgen van de bereikbaarheid van de stichting voor alle kinderen uit de 

provincie Groningen en intensivering van de samenwerking tussen de verschillende 

€ 20.000 2012 391507 CW 

Groninger Stichting Leergeld 

stichtingen Leergeld € 90.000 2012 393728 CW 

ZIVA Project Samen Sterk € 4.993 2012 422450 RP 


Asielzoekersbeleid 

CMO Groningen Project Muziek in Pekela € 10.000 2012 408203 RP 

CMO Groningen Project Muziek in Pekela € 10.000 2013 408203 RP 

Vluchtelingenwerk Noord Nederland Toekomst in perspectief € 7.310 2012 428204 RP 

Vluchtelingenwerk Noord Nederland Toekomst in perspectief € 29.950 2012 428204 RP 

Stichting Sterke Verhalen Sterke Verhalen € 6.300 2012 390528 CW 

Nationale Stichting ter bevordering van de Vrolijkheid Verbinden en Verbeelden € 20.000 2012 375339 CW 

Totaal € 

20.000 

390

Onderwijsbudget 

CSG Rehoboth deelproj. Kennis- en ervaringsuitwisseling Tweetalig Onderwijs Duits € 12.175 2012 424972 JEUGD 

CSG Rehoboth ERK-examens € 2.500 2012 424972 JEUGD 


Uitvoering sportnota 

Huis voor de Sport Groningen Aangepaste sporten € 40.000 2012 390784 CW 

Huis voor de Sport Groningen Seniorensport 2012 € 29.500 2012 425268 ECP 

Topsport Steunpunt Noord Talentontwikkeling en talentbegeleiding in 2012 € 25.000 2012 423483 ECP 

Totaal € 25.000 

Huis voor de Sport Groningen 

Huis voor de Sport Groningen Sportplein 2012-2013 € 160.000 2013 425557 ECP 

Huis voor de Sport Groningen Sportplein 2012-2013 € 200.000 2012 425557 ECP 

Huis voor de Sport Groningen Seniorensport 2012 € 5.500 2012 425268 ECP 


Werplaats stad 

Kunstencentrum Groep Opstart Kenniscentrum 2.0 € 35.000 2012 405897 CW 

Totaal € 35.000 

RCP Oost 

Stichting Musa Carmina Burana € 1.000 2012 357962 CW 

St, Five Guitars Groninger Guitaarfestival € 3.500 2012 387975 CW 

St. Met Meer Cultuur Theater in de Veenkoloniën € 2.500 2012 384747 CW 

St. Productiefonds Amateurkunst ABBA-week € 2.000 2012 384457 CW 

Kunstencentrumgroep Finale uitgave magazine Blick € 420 2012 373427 CW 

St. Evenementen Winschoten Waterbei 2012 € 6.695 2012 401870 CW 

St. Smeerling-Metbroek Groen van Toen € 2.000 2012 395477 CW 

Kunstencentrumgroep Afronding van de regieopleiding € 7.500 2012 418642 ECP 


RCP Westerkwartier 

Lionsclub Westerkwartier Operatie Humbug € 6.000 2012 379596 CW 

Kunstencentrumgroep Afronding van de regieopleiding € 7.500 2012 418642 ECP 


Totaal € 

420 

391

RCP Gorecht 


Totaal € 

420 

BEPP 

CBS De Fontein Project Danspareltje € 14.200 2012 359049 CW 

OBS Drieborg Project Lezen doe je overal € 3.700 2012 359049 CW 

CBS Adewerth Project De Boomhut € 19.641 2012 359049 CW 

Peterpetersenschool Project Tweede Wereldoorlog € 1.485 2012 359049 CW 

Westerschool Project Voor kids gaat de zon op € 7.565 2012 359049 CW 

OBS 't Heidemeer Project Wat is dat toch-reconstructie van 't Heidemeer € 4.587 2012 359049 CW 

CBS de Meander Project Voel je Veilig, voel je vrij € 5.866 2012 359049 CW 

RK. St. Antoniusschool Project Dansen door de Wereld € 756 2012 359049 CW 

Museum de Oude Wolden Project Kindermuseum-voor en door kinderen € 10.495 2012 359049 CW 

Remmelt Booy school Project Literatuur als rode draad verweven € 3.300 2012 359049 CW 

Stichting Op Roakeldais Project Op Roakeldais op school € 8.000 2012 359049 CW 

St. Muziektheaterproducties Oost-Gron Extra subsidie Achter de schermen € 10.000 2012 379557 CW 

Totaal € 10.000 

RCP Tichelstroom 

Atelierroute van Eems tot Westeremden Atelierroute van Eems tot Westeremden 2012 € 4.000 2012 397847 CW 

Historische Vereniging ten Post Terugkeer van abt Emo € 5.000 2012 389680 CW 

IVAK Cultuurfabriek De Rattenvanger van Zijlen € 17.500 2012 394770 CW 


Totaal € 

420 

RCP Hunsingo 

Culturele Commissie Adorp Project Jamsessies € 1.000 2012 344271 CW 

Stichting Quiltfestival Noord Groningen Quiltfestival € 3.000 2012 369206 CW 

Commissie Sociaal en Cultureel Werk Huiskamervertelfestival Kantens € 750 2012 382550 CW 


St. Graspop Baflo Graspop festival/Graspoll-battle € 5.000 2012 366617 CW 

St. TOF media Vroeger Dichtbij € 2.500 2012 395653 CW 

St. Promotie Winsum Boogfestival 2012 € 5.000 2012 405480 CW 

Totaal € 

5.000 

392

Verhaal van Groningen 

Groninger Forum Versterking website Het Verhaal van Groningen € 77.800 2012 418268 ECP 

Totaal € 77.800 

Fonds Collectie Groningen 

GSV Be Quick Stadion Be Quick € 10.000 2012 360790 CW 

College van kerkrentmeesters Noordbroek Graven en zerken € 15.000 2012 360790 CW 

SBKGD Klokkentoren te Toornwerd € 5.000 2012 360790 CW 

SBKGD Orgel kerk te Lellens € 10.000 2012 360790 CW 

SBKGD Kerk te Leens € 5.000 2012 360790 CW 

SBKGD Kerk, toren, orgel Ezinge € 10.000 2012 360790 CW 

SBKGD Kerk te Uithuizermeeden € 6.400 2012 360790 CW 

SBKGD Kerk te Farmsum € 6.400 2012 360790 CW 


Vrijw.Fonds Monum/Hist. Begraafpl. 

St. Historie Garrelsweer Opknappen kerkhof vm Hervormde Kerk Garrelsweer € 627 2012 373255 CW 

GMF Watertoren BV Restauratie/herbestemming Watertoren Noord € 333.094 2012 401879 CW 

Totaal € 333.094 

Investeringssubs. Infrastructuur Groningen 

St. Openluchtmuseum Hoogeland Verbouw gymzaal tot auditorium € 100.000 2012 359660 CW 

St. ORKZ Bios Digitalisering/investering in zaal/projectcabine RKZ-Bios € 10.000 2012 384450 CW 

Museum 't Rieuw Bouw kapschuur € 23.504 2012 363644 CW 

St. Turfcentrale Veendam Voorzieningen in de Veenkubus € 4.772 2012 375342 CW 

Gemeente Stadskanaal Restauratie/verbouw Huisje Manning € 38.000 2012 387305 CW 

Grand Theatre Aanschaf van een nieuwe tribune € 60.821 2012 420881 ECP 

GMF Watertoren BV Restauratie/herbestemming Watertoren Noord € 166.906 2012 401879 CW 

Totaal € 166.906 

Groninger Museum 

Groninger Museum Incidentele doelsubsidie € 500.000 2012 391115 FC 

Totaal € 500.000 

Stimuleringsfonds Kunst en Cultuur 

St. Five Great Guitars Voorbereidingskosten aanvraag Fonds Podiumkinsten € 10.000 2012 434721 ECP 

Stichting Noord Nederlands Orkest Pieter Roelf Concerten € 10.000 2012 372445 CW 

Totaal € 

10.000 

393

Kunst en Ruimte 

Stichting Behoud Monument Dorp Oterdum Replica De hand van Oterdum € 2.000 2012 425808 ECP 


Belcampo Stipendium 

Heer C. Peppelenbos Winnaar van het negende Belcampo Stipendium. € 3.500 2012 391747 CW 


Krediet Jongerenparticipatie 

Stichting GPJK GPJK-beleidsplan 2012 € 8.400 2012 373935 CW 

Bureau De Wierde Project Jonge Groningers € 5.000 2012 381672 CK 

NJR Jeugddebat najar 2012 € 3.000 2012 405261 CK 

VARA Op weg naar Het lagerhuis 2012-2013 in het provinciehuis te Groningen € 8.500 2012 357161 BJC 


Stimuleringsfonds Zorg 

Best Buddies Nederland Project Best Buddies in Groningen € 10.022 2012 391843 RP 

Stichting Odernsehuis Realisatie Odensehuis € 50.000 2012 395875 ECP 

Stichting Eigen Woonplek Voorbereidingskosten van een wooninitiatief voor mensen met een vorm van autisme € 11.345 2012 423618 RP 

Woongroep Appingedam Voorbereidingskosten van het project Woongroep Appingedam € 11.345 2012 423618 RP 

Stichting De Hoven Project Zorg zonder Regels € 20.000 2012 416624 RP 

Totaal € 20.000 

Wonen Welzijn en Zorg 

WerkPro Uitbreiding van dagbestedingvoorziening EWSUM te Middelstum; € 21.000 2012 371753 CW 

Stichting Elker Realisatie van een therapie en recreatieruimte € 100.000 2012 383956 CW 

Stichting Ulrum Project Lotuspark € 20.000 2012 431487 RP 

Gem.Stadskanaal MFA Onstwedde nakomen bestuurlijke toezegging € 100.000 2012 357219 

Stichting Vrienden van de Hunsingoheerd Ouderen in Beeld € 35.000 2012 389919 CW 

Totaal € 35.000 

Programma Klimaatadaptatie 

Arcadis Nederland B.V. Steenmeel in de Veenkoloniën € 18.000 2012 387367 EZP 

B. en W. Leek Project Leek Nietap € 130.000 2012 389872 PPM 

Stichting Eb en Vloed Bidboek kunstpaviljoen Eb en Vloed op Lauwersoog € 2.500 2012 424301 PPM 

Gem Ten Boer proj.Dorpsentree Ten Boer € 500.000 2012 426543 PPM 

Totaal € 

500.000 

394

Overheveling bouwblokk/maatmethode 

Libau Maatwerkbenadering € 193.780 2012 365498 RP 

Totaal € 193.780 

Rijksbijdrage WWI sloopgelden Oldambt, aanpak Ganz 

Gemeente Oldambt Aanpak Ganzedijk € 384.177 2012 423061 RP 

Totaal € 384.177 

Oost-Groningen (Reserve Leefbaarheid) 

Gemeente Bellingwedde Ontwikkeling dorpshuis Wedde en omgeving € 190.000 2012 391230 CW 

Noorderpoort Nieuwbouw Noorderpoort € 250.000 2012 391230 CW 

Gemeente Oldambt Meerkosten basisplan reggionaal woon-en leefbaarheidsplan € 5.634 2012 391230 CW 

Gemeente Oldambt Verbouwing toren als VVV-Uitbureauloket € 20.000 2012 391230 CW 

Stuurgroep RWLP Uitvoeringsprogramma WLP Oost-Groningen € 87.000 2012 391230 CW 

Gemeente Veendam De Kompanjie-herontwikkeling Kerkstraat € 250.000 2012 391230 CW 

Real Work Aanpak Landerije Oldambt € 50.000 2012 391230 CW 

Gemeente Oldambt Sterke Verbinding Noordpool-Centrum Winschoten € 250.000 2012 400471 RP 

Gemeente De Marne MFC Noordboroek € 250.000 

0 422413 RP 

Gemeente Pekela Investeringsplan Centrumontwikkeling € 250.000 

0 422413 RP 

Gemeente Stadskanaal MFA Musselkanaal € 150.000 

0 422413 RP 

Gemeente Vlagtwedde Herinrichting Hoofdstraat Ter Apel € 200.000 

0 422413 RP 

Totaal € 200.000 

Leefbaarheid Krimpgebieden 

Gemeente De Marne Integraal Huisvestingsplan Onderwijsvoorzieningen € 10.000 2012 391230 CW 

Totaal € 

10.000 

395

Innovatieve Projecten en Experimenten (Reserve Leefb 

Onderwijsgroep Noord Krimpen met perspectief € 40.223 2012 391230 CW 

Stichting Zorgboulevard Z22 Zorgboulevard Z 22 € 29.400 2012 391230 CW 

Noorderpoort Krachtig Onderwijs € 48.000 2012 391230 CW 

Stichting Openbaar Onderwijs Marenland Transitie naar Kindvoorzieningen € 50.000 2012 391230 CW 

Stichting De Hoven Zorg en ontmoeten op De Tip € 9.895 2012 391230 CW 

ALTERRA Kloosterburen geeft geen krimp € 25.000 2012 391230 CW 

AFHoed Veendam Haalbaarheidsonderzoek 1,5 lijnszorg zorgcentrum Veendam € 24.990 2012 400461 RP 

Gemeente Pekela Investeringsplancentrum Oude Pekela € 13.600 2012 407204 RP 

Gemeente Vlagtwedde De Kracht van Ter Apelkanaal € 11.107 2012 391232 RP 

Gemeente De Marne Jongeren aan Zet € 100.000 2012 391644 RP 

St. Zorg voor Warfheem GoudOud in Warffum € 10.000 2012 390907 RP 

Gemeente De Marne Experimenten verhuurcoöperatie € 83.934 2012 422713 RP 

Gemeente Oldambt Beter centrum Winschoten € 50.000 2012 422713 RP 

Totaal € 50.000 

Actieplan Bevolkingsdaling (Reserve Leefbaarheid) 

Stamm CMO Noorderlijke economieconferentie € 10.000 2012 402757 RP 

Min. BZK/WWI Local Scenarios of Demographic Change € 15.000 2012 400959 EZP 

Totaal € 15.000 

NEND 

Stichting "Klima schützen - damit Kinder leben können Wervelbedvergister € 52.500 2012 405651 MB 

Lammertink vof Biogas uit natuurgas € 83.015 2012 375522 MB 

Vandijke Semo BV Haalbaarheidsstudie naar verduurzaming plantengroeikamers € 82.181 2012 376327 MB 

Noordelings Marketing SLIM € 7.500 2012 376035 MB 

Dt concept&ontwerp Marketing SLIM € 7.500 2012 376035 MB 

TMO Houtbouw All Electric Living € 29.500 2012 405653 MB 

Sustainable Winners Natuurwarmte € 52.489 2012 375526 MB 

KNN Milieu B.V. Project Kop van Drenthe € 50.323 2012 405654 MB 

ANV Boer&Natuur Zuidelijk Westerkwartier P+D53roject Het organiseren van lokale biomassaketens € 52.500 2012 412976 MB 

Totaal € 

52.500 

396

Arbeidsmarktbeleid 

Talent&Career Center Talent Recruiting Noord 2012 € 5.000 2012 366955 EZP 

Min. BZK/WWI Local Scenarios of Demographic Change € 15.000 2012 400959 EZP 

RUG Dynamiek op de Arbeidsmarkt € 10.000 2012 405303 EZP 

RUG Dynamiek op de Arbeidsmarkt € 10.000 2013 405303 EZP 

RUG Dynamiek op de Arbeidsmarkt € 5.000 2014 405303 EZP 

Stichting OTP Diverse aktiviteiten € 30.000 2013 384333 EZP 



Werk Pro StudieOwerk en De Carrousel € 40.000 2013 432811 ECP 

Werk Pro StudieOwerk en De Carrousel € 20.000 2014 432811 ECP 

Zorgplein Noord Voorlichting € 28.500 2013 427889 ECP 

Zorgplein Noord Scholingskosten € 33.000 2013 427889 ECP 


Gemeente Delfzijl Crisis de baas in de Eemsdelta € 125.000 2012 405326 EZP 

Totaal € 125.000 

Versnellingsagenda 2.0 

Seaports Xperience Center Seaports Xperience Center € 200.000 2013/2014 418646 ECP 

Gemeente Delfzijl Lerend aan de Slag € 300.000 2013/2014 432659 ECP 

Gemeente Stadskanaal Aanpak Arbeidsmarktregio Oost-Groningen € 460.000 2013/2014 432671 ECP 

Gemeente Groningen Werk in Zicht, regio Centraal Groningen € 582.250 2013/2014 430601 ECP 

ISD Noordoost Opstropen die Mouwen € 500.000 2013/2014 431332 ECP 

GOA Publiek Detachering jongeren op BBL-banen € 150.000 2013/2014 432278 ECP 

Stuurgroep Werken naar Vermogen Oost-Groningen TDC-methodiek Oost-Groningen € 757.750 2013/2014 432638 ECP 

Launch Cafe Launching Soon € 5.000 2012 428613 ECP 

Totaal € 

5.000 

397

Kwaliteitsfonds basisscholen 

VCO Haren Teamtraining CBS De Borg € 11.520 2012-2013 407881 CW 

VPGO Noord Nederland Project Versterkend en Begrijpend Lezen € 17.960 2012-2013 410869 CW 

CPO Noordkwartier Werken als een professionele leergemeenschap. € 20.000 2012-2013 410873 CW 

Stichting Onderwijs Openbaar Basis Project Van instrument naar Zingeving € 2.000 2012-2014 411320 CW 

SOOOG Oostwold Begrijpend Lezen € 34.736 2012-2013 411591 EZP 

Schoolbestuur Penta Primair Handelsgericht werken € 19.688 2012-2013 411769 EZP 

Scholengroep OPRON Verbetering en borging van kwaliteit onderwijs € 15.740 2012-2014 410806 J 

Stichting Lauwers en Eems Solte Campe € 7.700 2012-2014 411594 JEUGD 

Stichting Lauwers en Eems Mandegoud € 8.500 2012-2014 411600 JEUGD 

Stichting Lauwers en Eems De Sterren € 7.500 2012-2014 411608 JEUGD 

Openbare Onderwijsgroep Groningen BSO De Doefmat € 12.950 2012-2014 412438 JEUGD 

Openbare Onderwijsgroep Groningen BSO Het Karrepad € 15.000 2012-2014 412443 JEUGD 

Openbare Onderwijsgroep Groningen Montessorischool De Dijk € 12.500 2012-2014 412445 JEUGD 

Openbare Onderwijsgroep Groningen OBS De Flint € 14.000 2012-2014 412451 JEUGD 

Marendland OBS De Wilster € 6.000 2012-2014 411767 JEUGD 

Kwaliteitsfonds bs OBS Annie MG Schmidtschool € 13.100 2012-2014 412461 JEUGD 

VCO Midden- en Oost-Groningen Trajecten Draaiboek Audits en Ouderbetrokkenheid profileren en vernieuwen € 38.333 2012-2014 418247 JEUGD 

CPO Noordkwartier Organisatie van collegiale visitaties € 20.000 2012-2014 418634 JEUGD 

Stichting speciale school voor Basisonderwijs OBS De Baldakijn € 5.750 2012-2014 419074 JEUGD 

Vereniging Christelijk Onderwijs Groningen Nassauschool € 13.555 2012-2014 411763 JEUGD 

Penta Primair Basisonderwijs 2012-2013 audits € 15.535 2012-2013 411771 JEUGD 

Schoolbestuur Stichting Lauwers en Eems OBS De Weerborg € 7.600 2012-2014 411606 JEUGD 

Gemeente Hoogezand-Sappemeer J. Albrondaschool en SBO de Zwaaikom € 30.000 2012-2014 422417 JEUGD 

Scholengroep OPRON OBS De Mieden € 14.180 2012-2013 423447 JEUGD 

Scholengroep OPRON SBO De Bekenkamp € 7.950 2012-2013 424183 JEUGD 

Schoolbestuur Stichting OPOS OBS Ruitenvelder € 13.900 2012-2013 424542 JEUGD 

St.Openbaar Onderwijs Marenland subs.2012-2013 De Wilster € 6.000 2012-2014 411767 JEUGD 

VCPO Noord-Groningen H.H.Simonides € 15.000 2012-2014 433321 Jeugd 

Openbare Onderwijsgroep Groningen verbeteren didactische vaardigheden leerkrachten € 14.750 2012-2014 412440 JEUGD 

Noorderbasis workshop ontw.perspectief € 403 2012-2014 424198 JEUGD 

Penta Primair subs.handelsgericht werken € 19.688 2012-2014 411769 JEUGD 

Totaal € 19.688 

Krediet Justitiële taken BJZ 

Bureau Jeugdzorg Groningen Verhoging subsidie € 94.900 2012 424855 JEUGD 

Totaal € 94.900 

Krediet Sectorale Landbouw 

LTO Noord Project Lichtend Voorbeeld € 10.000 2013 409237 MB 

NDC-Mediagroep Streekproducten op Wonen&CO € 5.000 2012 369004 EZP 

Totaal € 

5.000 

398

PRODUCTENREKENING 2012 - Provincie Groningen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?