Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

9 Publiek leiderschap en de burgemeester; conclusies en
reflectie
Dit slothoofdstuk vormt de plaats om terug te keren naar de hoofdvraag die aan dit onderzoek ten
grondslag heeft gelegen. De theoretische divergentie in de vraag naar leiderschap is door de verhalen uit
de praktijk inzichtelijker gemaakt. Nederlandse en Engelse burgemeesters hebben getoond hoe zij omgaan
met de verschillende dilemma’s waarmee zij in hun leiderschap geconfronteerd worden. Nu moet de
balans opgemaakt worden en de hoofdvraag beantwoord.
Dit onderzoek heeft tot doel inzicht te verkrijgen in de processen waar de burgemeester als publieke leider
mee wordt geconfronteerd in de divergerende vraag naar leiderschap en de daarvoor bepalende factoren.
In het bijzonder moet inzicht worden verkregen in de toekomst van de Nederlandse burgemeester als
gekozen leider. In dit hoofdstuk zal naast de beantwoording van de onderzoeksvraag ook worden
ingegaan op de toekomst van publiek leiderschap in het algemeen en het leiderschap van de gekozen
burgemeester in het bijzonder.
In hoofdstuk twee werd de hypothese centraal gesteld dat de burgemeester niet aan een eenduidige vraag
aan leiderschap moet voldoen, maar in staat moet zijn om te gaan met de divergerende vraag naar
leiderschap en de daarmee verbonden spanningen, valkuilen en uitdagingen, zoals uit de drie verschillende
thema’s en bijbehorende deelvragen is gebleken.
Allereerst kan gezegd worden dat, tijdens de gesprekken die met burgemeesters hebben plaats gevonden,
is gebleken dat de hypothese over de divergerende vraag naar leiderschap niet verworpen hoeft te worden.
Regelmatig werden de spanningen tussen de verschillende vragen aan leiderschap door de burgemeesters
gedurende de gesprekken door hen zelf impliciet of expliciet aan de orde gesteld. Er moet wel worden
gezegd dat sommige burgemeesters eerder geneigd waren een spanning als valkuil of dilemma te
bestempelen dan anderen. De interviews bleken soms op zichzelf een afspiegeling te zijn van de
leiderschapsstijl van een burgemeester. Sommige burgemeesters spraken zeer genuanceerd over hun
leiderschap, anderen leken vooral hun stad te willen promoten. Sommigen formuleerden hun antwoorden
over het burgemeesterambt abstract en reflexief, anderen beperkten zich vooral tot het vertellen van hun
ervaringen uit de bestuurspraktijk. Maar ook die verhalen vormden waardevolle illustraties van de
onderzoeksvragen. In het algemeen waren de gesprekken openhartiger dan verwacht. Het empirische
gedeelte leverde uiteindelijk een kleurrijk geheel aan onderzoeksmateriaal op, wat grotendeels weergegeven
is in de hoofdstukken 6 en7.
De onderzoeksvraag beantwoord
De inzichten vanuit de leiderschapspraktijk over de verschillende thema’s waarin de divergerende vraag
aan leiderschap is onderverdeeld, zijn in het vorige hoofdstuk geanalyseerd en werden per deelvraag tot
een beknopt antwoord geformuleerd. De verschillende deelvragen en bijbehorende antwoorden en
inzichten bieden informatie voor beantwoording van de hoofdvraag van dit onderzoek. De
onderzoeksvraag luidde: Welke factoren zijn voor de benoemde en gekozen burgemeester bepalend voor
het kunnen voldoen aan de divergerende vraag naar leiderschap? Vanuit dit onderzoek is gebleken dat de
burgemeester in staat is te voldoen aan de divergerende vraag naar leiderschap, als rekenschap wordt
gegeven aan de nu volgende factoren.
Thema 1: Benoemde en gekozen burgemeesters worden geconfronteerd met een vraag naar
identiteitsvorming en samenbinding. Om aan deze vragen te kunnen voldoen dienen zij met de volgende
factoren rekening te houden:
A. De identiteits- en gemeenschapsvormende rol komt in dagelijkse bezigheden tot uitdrukking,
maar vooral bij activiteiten rondom extreme situaties, bij gebeurtenissen van vreugde of verdriet.
B. Deze activiteiten kunnen door de persoonlijke stijl van een burgemeester of persoonlijke invulling
van de identiteits- en gemeenschapsvormende rol, het belang van symbolische en retorische
82