Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

More documents

Recommendations

Info

1 Inleiding In de loop der tijd is naar publiek leiderschap een grote hoeveelheid aan studies verricht, even pluralistisch van karakter als het begrip ‘publiek leiderschap’ zelf. Van Plato tot Bill Clinton, al eeuwenlang schrijft men over dit fenomeen. Ondanks deze alomtegenwoordigheid wordt de laatste decennia herhaaldelijk in de wetenschap beweerd dat het fenomeen onvoldoende fundamenteel bestudeerd is (Burns, 1978, Kellerman, 1984, Elgie, 1995, ’t Hart, 2000). Bij literatuuronderzoek over leiderschap komt men waarschijnlijk een grote hoeveelheid aan (auto)biografieën van of over presidenten, ministers en andere publieke leiders tegen. Beroemd of berucht zijn ook de vele gelikte ‘ten-principles’ boeken over leiderschap, geschreven door ‘managementgoeroes’ uit de private sector 1. Ondanks hun populariteit en ook hun invloed op de publieke sector, lijken deze uitgaven voor de politiek-bestuurlijke realiteit echter niet altijd even relevant. De eigenheid van de publieke omgeving met haar politiek-bestuurlijke processen staat hierin immers niet centraal, hoewel de inzichten op een abstract niveau soms overeenkomen. Publiek leiderschap verwijst naar de controle over de ‘public policy decisions’ binnen een staat (Kellerman, 1984: 71). In Nederland is vanuit de bestuurskunde niet veel onderzoek naar leiderschap verricht. Dit in tegenstelling tot de politieke psychologie, die zich in Nederland begin jaren tachtig tot een betrekkelijk autonoom vakgebied heeft ontwikkeld (zie hiervoor Van Ginneken & Kouijzer, 1986). Het valt hierbij op, dat bij gestructureerd onderzoek naar het thema leiderschap, dit benaderd wordt als een fenomeen of als een construct. Slechts zelden treft men het aan als een afgebakend onderwerp van studie. Hierdoor wordt leiderschap een abstract begrip. De vele wijzen van benaderen van dit onderwerp zorgen ook voor een grote verscheidenheid aan inzichten hierover, hetgeen gericht onderzoek moeilijk maakt. Een oorzaak voor de beperkte aandacht, die er in Nederland is voor leiderschap is de associatie die velen met het begrip leiderschap hebben. Leiderschap heeft in ons land bijna een negatieve connotatie (Ringeling & Schaap, 1999). In de Nederlandse cultuur van consensus bestaat een afkeer tegen concentraties van macht en tegen een sterke leider, met mogelijk oncontroleerbaar en niet te corrigeren gedrag. Toch besteden Nederlandse wetenschappers uit de bestuurskunde en de politieke psychologie weer aandacht aan leiderschap. De bestuurskundigen ’t Hart, Nelissen en Tops hebben de laatste jaren studie verricht naar publiek leiderschap i. ’t Hart signaleert het latente onbehagen over de aard en reikwijdte van publiek leiderschap in Nederland en gaat hier tegen in met: ‘We missen de visie, maar we vrezen tegelijkertijd de mannetjesmakerij. Dat blijkt in de discussie over de door sommigen gesignaleerde toenemende personificatie van het politieke bedrijf. Deze trend wordt nog niet geconstateerd of zij wordt alweer negatief geduid. De oorlogsgeneratie haalt de slagschaduwen uit het verleden van stal; de babyboomers dissen hun inmiddels holle antiautoritaire slogans op, verpakt in nihilistische columnistenironie, staatkundige zielenherders trekken de messen (…) Zo wordt het kind met het badwater weggegooid’ (’t Hart, 2000: 61). Nederland heeft leiderschap zo nadrukkelijk weggeorganiseerd dat het nu node wordt gemist, en daarom ondergaat volgens ’t Hart en ten Hooven (2004) de notie van leiderschap een herwaardering. Dit neemt niet weg dat leiderschap een kwetsbaar onderdeel is van de publieke organisatie. Een tirannieke invulling van leiderschap kan, hoe democratisch de politieke orde ook is, een potentieel gevaar zijn, als leiderschap teveel ruimte krijgt. Een opvallend actueel onderdeel van de hernieuwde aandacht voor publiek leiderschap is de verandering in het leiderschap van de burgemeester, vooral de wijze waarop hij of zij wordt aangesteld. Dit onderzoek spitst zich toe op zowel het leiderschap van de burgemeester, als op het publiek leiderschap in algemene zin. Het leiderschap van gekozen burgemeesters uit Engeland wordt vergeleken met dat van de benoemde burgemeesters in Nederland. Hierdoor krijgt men inzicht in de gevolgen op het uitoefenen van het ambt, als er straks een burgemeester wordt gekozen in plaats van benoemd. 6
Opbouw van de hoofdstukken In het begin van hoofdstuk 2 wordt de vraagstelling van het onderzoek nader geformuleerd. Vervolgens worden twee notities behandeld die betrekking hebben op het leiderschap van burgemeesters. In hoofdstuk 3 wordt de vormgeving van het onderzoek nader uitgewerkt. De theoretisch aannames die in hoofdstuk 2 zijn gedaan vormen de basis voor het praktijkonderzoek onder burgemeesters in Nederland en Engeland. In de hoofdstukken 4 en 5 wordt de van belang zijnde achtergrondinformatie over de burgemeesters en het (lokaal) bestuur van deze landen behandeld. In de hoofdstukken 6 en 7 wordt de praktijk van het leiderschap behandeld. In hoofdstuk 8 worden de onderzoeksresultaten geanalyseerd de deelvragen van het onderzoek beantwoord. In hoofdstuk 9 wordt antwoord gegeven op de hoofdvraag van dit onderzoek. Naast het trekken van conclusies wordt in dit hoofdstuk ook gereflecteerd op de toekomst van het publiek leiderschap en de burgemeester. 7
Page 1 and 2: Publiek leiderschap en de burgemees
Page 3 and 4: Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleidi
Page 8 and 9: 2 Publiek leiderschap en de burgeme
Page 10 and 11: leiderschap in het openbaar bestuur
Page 12 and 13: 2. Vereenvoudiging: oorzaken en gev
Page 14 and 15: De samenbindende en identiteitsvorm
Page 16 and 17: etrekking tussen leiders en volgeli
Page 18 and 19: De vernieuwingen van lokaal bestuur
Page 20 and 21: Deze beschouwingen over spiegelen s
Page 22 and 23: Hiermee raken we de kern van de val
Page 24 and 25: Anderzijds zou het wel degelijk vol
Page 26 and 27: correctiemechanismen aan bijdragen.
Page 28 and 29: Al deze processen waar een burgemee
Page 30 and 31: verkregen. Internationaal vergelijk
Page 32 and 33: Gemeente Burgemeester Partij Popula
Page 34 and 35: eder inzicht in het leiderschap van
Page 36 and 37: Ook zonder er om te vragen zijn de
Page 38 and 39: een minder vergaande rol in de same
Page 40 and 41: uitvoerende macht en een volksverte
Page 42 and 43: Watford heeft ruim 80.000 inwoners
Page 44 and 45: De laagste verkiezingsopkomst werd
Page 46 and 47: Deze ontwikkelingen vroegen om een
Page 48 and 49: moet zijn, of ondergeschikt. Omdat
Page 50 and 51: onder andere geen regels waren opge
Page 52 and 53: 6 De Engelse burgemeester als gekoz
Page 54 and 55: leggen; de direct gekozen burgemees
Page 56 and 57:
Media spelen een belangrijke rol in
Page 58 and 59:
hij Ray Mallon is, of omdat hij een
Page 60 and 61:
werkers gekomen en wordt gezamenlij
Page 62 and 63:
Steve Bullock ziet een coach niet a
Page 64 and 65:
populisten zouden zijn die van alle
Page 66 and 67:
eenheid als Zoetermeer.’ Veel bur
Page 68 and 69:
Noordergraaf denkt dat de samenbind
Page 70 and 71:
Charisma zou Wallage liever niet al
Page 72 and 73:
mensen verwachten en de feitelijke
Page 74 and 75:
goede methode zou kunnen zijn, ik b
Page 76 and 77:
8 Burgemeesterlijk leiderschap; een
Page 78 and 79:
dilemma verder uit elkaar te gaan l
Page 80 and 81:
oven een autoritaire leider die een
Page 82 and 83:
9 Publiek leiderschap en de burgeme
Page 84 and 85:
F. Sterke gekozen burgemeesters zij
Page 86 and 87:
Als het model van ‘local self gov
Page 88 and 89:
Literatuur Abma, T. (2000) Telling
Page 90 and 91:
Hague, R., M. Harrop & S. Breslin (
Page 92 and 93:
Peters, T.J. & R.H. Waterman (1982)
Page 94 and 95:
Zoonen, L. van (2004) De direct gek
Page 96:
3 Dit verklaarde Ed van Thijn in ee
show all

Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?