Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

gemeenschap. ‘We hebben de afgelopen jaren veel burgers kunnen overtuigen van onze benadering van
tolerantie en eerlijke kansen voor iedereen. Toen Lewisham zich zo’n twintig jaar geleden tot
multiculturele stad begon te ontwikkelen, kreeg het lokaal bestuur nogal wat vijandige reacties te
voorduren, nu is de filosofie van ‘gelijke behandeling’ door iedereen geaccepteerd.’
Veel burgemeesters erkennen uiteindelijk dat het samenbinden van een gemeenschap met een grote
culturele diversiteit een belangrijke, maar beslist niet altijd even gemakkelijke taak is. Volgens
burgemeester Bullock is er een kleine minderheid in zijn gemeente, die zich zo nu en dan negatief uitlaat
over het asielbeleid van het lokaal bestuur. ‘Er is een sterke ‘nimby’ (not in my backyard) houding ten op
zichte van asielzoekers. Veel mensen zijn bevooroordeeld. Ze maken geen opmerkingen over huidskleur,
omdat ze weten dat ze niet in de val van racisme of discriminatie moeten trappen, omdat we een wet
hebben die dat verbiedt, maar ze proberen op allerlei manieren de komst van asielzoekers tegen te gaan.’
In sommige gevallen moet je als burgemeester besluiten om niet voor de gehele gemeenschap te kiezen, en
soms kun je gewoonweg niet samenbinden en niet alle delen van de gemeenschap bij elkaar houden. Eén
van de duidelijkste voorbeelden hiervan is volgens Sir Robin Wales, burgemeester van Newham, het feit
dat hij als burgemeester racisme absoluut niet tolereert.
Blijven communiceren is de methode die burgemeester toepassen als ze zich realiseren dat ze niet iedereen
in de gemeenschap te vriend kunnen houden. Probeer burgers altijd onderdeel van het proces te laten zijn,
is het devies van burgemeesters als Dorothy Thornhill en Mike Wolf. De managers van Ray Mallon stellen
dat hun burgemeester bij verdeeldheid uiteindelijk voor de gehele gemeenschap gaat, voor datgene wat het
beste voor zoveel mogelijk burgers is. ‘In sommige gevallen moeten burgers concessies doen en dan is Ray
heel impopulair. En dat probleem wil hij niet oplossen, want het is geen onmiddellijke prioriteit voor hem.
Wel gaat hij de gemeenschap in en zegt: Ik weet dat jullie een probleem hebben of concessies moeten
doen. Dit is het beleidsprobleem en dit is mijn oplossing. Maar ik ben niet in staat om jullie meteen te
helpen, jullie moeten er mee leren leven.’
Steve Bullock zegt een andere leiderschapsstijl te hebben dan de andere direct gekozen burgemeesters.
‘Als burgemeester moet ik een lijn trekken tussen enerzijds het zijn van de eerste burger en het hoofd van
stad, anderzijds het zijn van politiek leider en het hebben van een politieke partij achter mij. Mijn stijl is
het combineren van beide rollen. Regelmatig ga ik naar bijeenkomsten waarin ik geen enkel politieke
standpunt poneer, maar vertel ik over alle mooie dingen die ons als gemeenschap samenbindt. Daar
besteed ik eigenlijk veel meer tijd aan, dan aan specifieke politieke waarden, hoewel ik beide rollen vervul.’
De reden dat Bullock deze stijl toepast is dat hij het probleem ziet van een sterke politieke leider die door
zijn beleid mensen tegen zich in het harnas jaagt. Hij vertelt dat hij een evenwichtige burgemeester wil
zijn. ‘Als een politieke burgemeester heb ik de mogelijkheid ervoor te zorgen dat burgers samen kunnen
leven en samen kunnen werken en dat deze gemeente een betere plaats is om te leven. Maar de
mogelijkheid uit de weg gaan om ook politiek tot de burgers te spreken, met een politieke agenda, zou een
verspilde kans zijn. Daarom combineer ik beide rollen.’
Burgemeesters en deskundigen betogen dat partij-politieke burgemeesters zichzelf meer aanpassen aan
bepaalde gedragingen die geassocieerd worden met onafhankelijke burgemeesters. Omdat ze gekozen zijn
door de bevolking hoeven ze zich op de korte termijn minder zorgen te maken om aan de kant te worden
gezet van binnenuit. Ze kunnen zich daarom veroorloven om zich op een meer naar buiten gerichte wijze
te gedragen als de rol dat van hen vraagt. Burgemeesters distantiëren zich in toenemende mate van de raad
en verbinden zich aan het volk, waarbij zij openlijker rekenschap afleggen. Er wordt betoogd dat vanuit
sommige vormen het burgemeestersmodel een mate van depolitisering van besluitvorming en leiderschap
heeft weten te faciliteren. Zelfs wanneer een burgemeester een politieke partij representeert heeft hij de
gelegenheid voor een meer pragmatische en lokaal responsieve benadering.
6.2 Media-isering en expressief leiderschap
Samenbindend leiderschap is sterk gebaseerd op de beeldvorming en de uitstraling van de burgemeester.
In de vorige paragraaf bleek dat er een aantal factoren van invloed is op het samenbindende vermogen van
een burgemeester. In deze paragraaf wordt verder ingegaan op de rol van leiderschapsstijl en
persoonlijkheid.
55