Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

leggen; de direct gekozen burgemeester kan dat niet meer, omdat hij of zij altijd op een podium staat en
zichtbaar is’, aldus de burgemeester van Watford. ‘De burgemeester moet er voor iedereen kunnen zijn.’
De burgemeester van Hackney, Jules Pipe, nuanceert dit beeld wel enigszins. ‘Ik kan zeggen dat ik de
persoon ben die een metroverbinding met Londen kan regelen, maar als ik zeg dat ik de gehele
gemeenschap representeer, dan wordt dat met veel scepsis ontvangen.’ De politieke geschiedenis van
Hackney kenmerkte zich door chaotisch en slecht bestuur, waardoor de lokale bevolking het nodige
vertrouwen in de lokale politiek moest terug verdienen. ‘Door de puinhoop van de jaren voor de invoering
van een direct gekozen burgemeester, was er geen vertrouwen meer in de lokale politiek. We moeten nu
dat vertrouwen weer terug verdienen. Daarin denk ik dat het nieuwe burgemeestersysteem heeft geholpen,
omdat dit systeem het proces van herstel van vertrouwen heeft doen versnellen. We hebben nu meer
mandaat om datgene te doen wat we willen doen’, aldus Pipe. ‘Uiteindelijk krijgt het lokaal bestuur als
geheel meer respect, en is de aandacht dan niet alleen gericht op de burgemeester als individu’.
De city managers van Middlesbrough, Nigel Sayer en Kathryn Stokes, denken dat de mate waarin de
identiteits- en gemeenschapsvormende rol wordt vervuld, afhangt van de persoonlijkheid van de
burgemeester. Voor de komst van de gekozen burgemeester was persoonlijkheid in lokale politiek niet
zo’n groot issue, volgens de ambtenaren. De leider van de raad kreeg toen door zijn politieke partij een
agenda toegeschoven. De city managers vertellen over de invloed van de charismatische persoonlijkheid
van hun burgemeester op het besturen van de gemeenschap. ‘Ray Mallon is een zeer sterke spreker, erg
toegewijd. Hij weet wat hij voor de mensen wil en brengt dat met veel overtuiging over. Hoe hij een
gemeenschapsidentiteit weet uit te dragen? Hij heeft honderden ontmoetingen, debatten en hij spreekt
voor duizenden mensen. Hij is altijd de stad aan het verkopen aan zijn burgers’, aldus Nigel Sayer. Een
soort gelijke reactie komt van een andere ambtenaar, Kathryn Stokes: ‘Ik zeg het niet omdat Ray mijn
burgemeester is, maar hij is een fantastische spreker. Hij spreekt heel duidelijk en gepassioneerd over ieder
onderwerp. Hij weet constant de gemeenschap er bij te betrekken.’
Tijdens de verkiezingscampagne weet Mallon veel aandacht te krijgen voor zijn manifest waarin de
belangrijke waarden voor de gemeente Middlesbrough zijn opgesteld. Volgens de ambtenaren was Ray
Mallon constant op straat aanwezig en verscheen hij veel in de media. ‘Hij maakte veel gebruik van de
radio en de kranten; hij is erg bekwaam in zijn media optreden en heeft bovendien een erg goede relatie
met de pers. Voor zijn media optreden had hij een professionele adviseur. Tijdens de verkiezingen was hij
niet van de televisie en uit de kranten te slaan.’ Op dit moment weet bijna 100 procent van de stad wie Ray
Mallon is, terwijl voorheen bijna niemand de naam van de raadsleider kende.
De meeste Engelse burgemeesters erkennen dat het formuleren en uitdragen van een gemeenschappelijke
identiteit kan leiden tot kritiek of gevoel van maatschappelijke uitsluiting bij sommige burgers. Toch zijn
zij over het algemeen nogal pragmatisch in de omgang met conflicterende waarden van verschillende
gemeenschapsdelen. Dorothy Thornhill stelt dat open communicatie dan erg belangrijk is. Er moet met
alle geduld voor mensen vaak opnieuw worden uitgelegd waarom de dingen gedaan worden, zoals ze
worden gedaan. ‘Als burgemeester moet je zo open en transparant mogelijk zijn over de besluiten en
moeten burgers altijd het idee hebben dat ze een rol in besluitvormingsprocessen kunnen vervullen’, aldus
de burgemeester van Watford. ‘Ik krijg zeker kritiek en soms voelen mensen zich zeker uitgesloten. Met
alles wat je zegt en doet, win je mensen en verlies je mensen. Maar mensen zijn eerder geneigd je beleid
waar ze het niet mee eens zijn te accepteren als je transparant bent en ze zoveel mogelijk op de hoogte
houdt van besluitvormingsprocessen.’
De burgemeester van Middlesbrough is minder geneigd om het representeren van een gehele
gemeenschap als lastig te bestempelen. Mallon’s stijl van optreden is zelfverzekerd: ‘Van niemand krijg ik
kritiek, van geen enkel persoon. Of je nu met de moslim of met de zwarte gemeenschap praat, ze willen
allemaal een veiliger omgeving, de restauratie van gebouwen, meer banen en beter openbaar vervoer.
Niemand klaagt over mijn beleid, helemaal niemand.’
Hoewel Mallon zegt van niemand kritiek te krijgen, geven zijn managers Nigel Sayer en Kathryn Stokes,
aan dat hij ondanks zijn populariteit, soms wel degelijk te maken heeft met beleidsvoorkeuren die hem op
boosheid van burgers komt te staan. De burgemeester van Middlesbrough is onder andere populair
vanwege zijn grote bouwprojecten om de stad te renoveren, maar voor die bouwprojecten moeten soms
hele buurten verhuizen. ‘In die buurten is Ray erg impopulair.’
De Engelse burgemeesters zien over het algemeen dat de multiculturele diversiteit niet tot grote
problemen leidt. Zoals eerder gesteld ziet Steve Bullock, de burgemeester van Lewisham, dat door de
afgelopen decennia heen veel burgers gewend geraakt zijn aan de hoge culturele diversiteit van hun lokale
54