Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

Thornhill ziet de identiteits- en gemeenschapsvormende rol tot uiting komen in alles wat ze zegt en doet;
in het bezoeken en praten met iedere groepering, in het informeren over dat wat gaande is in de gemeente
en in het promoten van interactie tussen verschillende groeperingen. Ook de andere burgemeesters,
benadrukken de gemeenschapsvormende waarde van alle bezoeken die ze als burgemeester afleggen. Sir
Robin Wales, de burgemeester van Newham, geeft naast het afleggen van bezoeken invulling aan deze rol
door in lokale kranten, gemeentelijke magazines, en andere publicaties, stukken te schrijven waarin respect
voor de gehele gemeenschap en alle onderdelen daarvan wordt getoond.
Ray Mallon, de charismatische burgemeester van Middlesbrough, realiseerde zich bij zijn aantreden dat de
identiteit, het zelfbeeld en de eigenwaarde van de bevolking uit de oude industriestad toe was aan een
opwaardering. De publiciteit in de media was erg negatief over Middlesbrough, hetgeen niet geheel
verwonderlijk is gezien de economische teruggang van de industrie, de grote hoeveelheid werkelozen en
de hoge criminaliteitscijfers van de stad. Daarom deed Ray Mallon iets wat ongebruikelijk is voor lokale
politici; hij bezocht de sultan van Dubai, tevens ondernemer, multimiljonair en minister van Economische
Ontwikkeling, om te praten over Middlesbrough en hem uit te nodigen de stad te bezoeken. In Dubai
vertelde Mallon hoe slecht het met Middlesbrough gesteld was en hij wist naar eigen zeggen de sultan te
prikkelen met het tonen van een foto van Dubai toen het nog een woestijn was. Mallon vertelde de sultan
daarbij: ‘Mohammed, Middlesbrough is als een woestijn, net als Dubai twintig jaar geleden. Stel je eens
voor wat het kan worden als er in geïnvesteerd wordt, net als hier in Dubai’. De reis van Mallon ging
aanvankelijk gepaard met veel kritiek over de kosten en het nut van de reis. Ray Mallon’s reactie daarop
was: ‘Als je geen ticket koopt, win je ook geen prijs, en er zijn nu eenmaal geen grotere ondernemers te
vinden dan in de moslimwereld, want moslims nemen risico.’ Kort na zijn ontmoeting heeft de sultan van
Dubai, Middlesbrough bezocht en bouwplannen vanuit Dubai zijn nu in ontwikkeling. Het hoge bezoek
uit Dubai leverde Middlesbrough nationaal en internationaal veel positieve media-aandacht. Mallon wilde
iets doen, waardoor Middlesbrough zowel goed in het nieuws kwam, als verhoogde economische
toekomstverwachtingen kreeg. Beide zaken versterkten de eigenwaarde en het identiteitsbesef van de
gehele gemeenschap, volgens de burgemeester.
De vraag is hoe burgemeesters zich kunnen uitstrekken naar alle burgers in een gemeente, want een
burgemeester kan onmogelijk naar alle publieke bijeenkomsten gaan. ‘Gemeenschapszin kun je als
burgemeester niet alleen ontwikkelen’, vult burgemeester Bullock van Lewisham aan. ‘Wat een
burgemeester moet doen is bouwen aan gemeenschapszin met behulp van andere gemeenschapsleiders,
zoals de religieuze leiders in de gemeente. Zij kunnen je in hun eigen gemeenschap helpen om een toon te
zetten in wat je wilt bereiken; bijvoorbeeld een toon van tolerantie.' Ook andere burgemeesters betogen
dat een burgemeesters de leiders uit het maatschappelijk middenveld hard nodig heeft.
Daarnaast spelen de backbenchers en de wardmembers, verantwoordelijk voor een bepaald stadsdeel, een
belangrijke rol, omdat zij een gedetailleerde kennis van hun wijk hebben, volgens Steve Bullock. De
burgemeester wil een realistische kijk hebben op de reikwijdte en de invloed van een burgemeester in de
stad. ‘Het is voor een burgemeester soms heel moeilijk om die mensen te bereiken die in straten of
buurten wonen waar men niet samenkomt in winkelcentra, buurthuizen of andere culturele centra. De
wardmembers kunnen daar dan soms bij helpen. We proberen organisaties te identificeren waardoor we
kunnen werken. Op andere plaatsen schakelen we ambtenaren in’, aldus burgemeester Bullock.
Ook de andere burgemeesters en deskundigen benadrukken deze vorm van wat ook wel community politics
wordt genoemd. Een burgemeester die niet dicht bij zijn backbenchers staat riskeert het verliezen van
contact met burgers en het verliezen van de stroom van informatie die zowel vanuit de straat naar de
executieve, als van de executieve naar de burgers vloeit. Vooral in het mayor-manager model, waar de
burgemeester geen kabinet heeft, hetgeen in Stoke het geval is, is deze uitdaging het grootst. In de cultuur
van community politics is een element van pragmatisme ontstaan; backbenchers realiseren zich dat continue
oppositie vruchteloos en tijdrovend is. Er is bovendien in bepaalde mate een besef dat een goede relatie
met de burgemeester kan leiden tot een promotie naar een kabinetspositie of andere functies waar de
burgemeester invloed op heeft.
Gemeenschapsvorming en diversiteit
Volgens de Engelse burgemeesters is de identiteits- en gemeenschapsvormende rol van de burgemeester
sterk toegenomen sinds de invoering van het directe verkiezingssysteem. ‘Lokale politici en ambtenaren
kunnen zich bij kritiek altijd verschuilen achter het systeem en de verantwoordelijkheid bij iemand anders
53