Publiek leiderschap en de burgemeester - Erasmus Thesis Site ...

Voorwoord
Een hernieuwde maatschappelijke aandacht voor leiderschap. Een vurige discussie over het gekozen
burgemeesterschap. Een landenvergelijkende onderzoeksreis. En een studie bestuurskunde die deze
dingen combineert. Hierbij presenteer ik mijn scriptie die het resultaat vormt van het samenkomen van
deze onderwerpen.
Leiderschap is overal aanwezig en tegelijkertijd lijkt het vaak te worden gemist. In de bestuurskunde wordt
het onderwerp leiderschap vaak benaderd als een institutie. Maar omdat leiderschap door mensen moet
worden ingevuld, beschouw ik een politiek-psychologische invalshoek als een noodzakelijke aanvulling in
dit scriptieonderzoek. Discussies over leiderschap gaan vooral over de manier waarop het wordt ingevuld
en over de ruimte en de grenzen ervan. De actuele discussie over de gekozen burgemeester gaat over de
vraag in hoeverre er ruimte moet zijn voor een nieuw lokaal leiderschap, daarom vallen de onderwerpen
‘leiderschap’ en ‘burgemeester’ zo mooi samen. Verschillende vragen klinken in het debat: Zullen gekozen
burgemeesters te sterke leiders gaan worden als de macht zich concentreert rondom één persoon? Zijn
burgers vooral geneigd naar de charismatische kanten van burgemeesters te kijken? Zullen gekozen
burgemeesters niet alleen aansprekende en inspirerende leiders, maar ook bekwame en integere
bestuurders blijven? Vragen als deze vormen de achtergrond van dit onderzoek.
Ondanks het feit dat ik al jaren gefascineerd ben door het onderwerp (publiek) leiderschap, heb ik
voorafgaand aan dit onderzoek een uitgebreide inventarisatie gemaakt van andere onderwerpen die binnen
de bestuurskunde aan de orde worden gesteld. Door het maken van een uitgebreid overzicht van thema’s,
scholen en auteurs kon ik inzicht krijgen in wat er binnen de bestuurskunde ‘te koop’ is en in wat ik tijdens
mijn studiejaren geleerd heb. Hierop kon de keuze voor mijn afstudeeronderwerp worden gebaseerd. Ook
heeft het overzicht mij geholpen bij het schrijven van het theoretische gedeelte van de scriptie. Maar het
heeft vooral getoond hoe veelzijdig en gevarieerd de bestuurskunde is. Deze wetenschap had en heeft
daarom mijn interesse. Het schrijven van deze scriptie zie ik als een bekroning op mijn studie.
In het voorwoord van een scriptie is het gebruikelijk om mensen te bedanken die onderdeel uitmaakten
van zowel het maken van de scriptie als van de gehele studententijd. Van die gelegenheid maak ik graag
gebruik. Voor het uitvoeren van dit onderzoek en het schrijven van deze scriptie dienen een aantal
mensen te worden bedankt. De onderzoeksreis in Engeland werd gefinancierd door ROI, te Den Haag.
Koen Becking, Mieke Bloemendaal, Sander Dankelman, Frederique Nijhuis en Gregor Rensen wil ik
hartelijk danken voor het mogelijk maken van dit onderzoek en het geven van nuttig advies, als onderdeel
van de zogenaamde klankbordgroep. Twee andere personen die een adviserende rol hadden en die niet
ongenoemd mogen blijven zijn Professor Rao, van het Goldsmiths College, University of London, en
Sander Luitwieler van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Linze Schaap en Lex Cachet wil ik bedanken voor hun adequate commentaar dat zij, als eerste en tweede
lezer van mijn scriptie, hebben gegeven. Daarnaast wil ik Linze in het bijzonder bedanken voor de
leerzame jaren dat ik als student-assistent aan zoveel interessante onderzoeken mocht meewerken bij het
Center for Local Democracy van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het student-assistentschap was een
zeer waardevolle aanvulling op mijn studie. Daarbij waren Caroline en Laurens door hun vriendschap voor
mij meer dan alleen mede student-assistenten.
Naast mijn studie en het student-assistentschap heb ik veel geleerd van mijn werk als docent op het
Eurocollege en als praeses in het bestuur van NSR. Ik wil mijn bestuursgenoten Christiaan, Jan Paul,
Marijke en Pieter bedanken voor dit mooie jaar, waarin we soms dag en nacht met elkaar optrokken.
Verder gaat mijn dank uit naar mijn huisgenoten Adriaan, Arjan, Michiel en Harmen voor hun
vriendschap. Ook wil ik mijn vrienden bedanken die ik bij Arena heb mogen leren kennen. Hiskia, Jasper,
Koen, Maarten, Stephan, Stuart en Thom hebben mij een fantastische studententijd gebracht.
Dit voorwoord wil ik graag beëindigen door in het bijzonder dank uit te spreken aan mijn ouders. Ik wil
hen bedanken voor wie zij zijn en hun, in alle opzichten, onvoorwaardelijke steun.
Wouter Jan Verheul
Rotterdam, mei 2005
4