TEKSTEN met dank aan de Nederlandse Bachvereniging - Avro

TEKSTEN
met dank aan de Nederlandse
Bachvereniging
=aáÉíêáÅÜ=_ìñíÉÜìÇÉ cΩÜêï~ÜêI=Éê=íêìÖ=ìåëÉêÉ=hê~åâÜÉáí BuxWV 31
Führwahr, führwahr! Voorwaar, voorwaar!
Er trug unsere Krankheit, Hij was het die onze ziekten droeg,
und lud auf sich unsere Schmerzen. die ons lijden op zich nam.
Wir aber hielten ihn für den, Wij echter zagen hem
der geplaget und von Gott geschlagen als een verstoteling,
und gemartert wäre. door God geslagen en vernederd.
Führwahr, führwahr! Voorwaar, voorwaar!
Er trug unsere Krankheit, Hij was het die onze ziekten droeg,
und lud auf sich unsere Schmerzen. die ons lijden op zich nam.
Wir aber hielten ihn für den, Wij echter zagen hem
der geplaget und von Gott geschlagen als een verstoteling,
und gemartert wäre. door God geslagen en vernederd.
Aber er ist um unsrer Missetat willen, Om onze zonden
verwundet werd hij doorboord,
und um unsrer Sünde willen zerschlagen. om onze wandaden gebroken.
Wir aber hielten ihn für den, Wij echter zagen hem
der geplaget und von Gott geschlagen als een verstoteling,
und gemartert wäre. door God geslagen en vernederd.
Die Straf liegt auf dass wir Frieden hätten, Voor ons welzijn werd hij getuchtigd,
und durch seine Wunden sind wir geheilet. zijn striemen brachten ons genezing.

aáÉíêáÅÜ=_ìñíÉÜìÇÉ== = cêáÉÇ=ìåÇ=cêÉìÇÉåêÉáÅÜÉ=eáåÑ~Üêí= = BuxWV 76
Mit Fried und Freud ich fahr dahin
in Gottes Willen.
Getrost ist mir mein Herz und Sinn, sanft
und stille.
Wie Gott mich verheiszen hat,
der Tod ist mir Schlaf worden.
hä~ÖJäáÉÇ=
Musz der Tod denn auch entbinden, was
kein Fall entbinden kann?
Musz sich der mir auch entwinden,
der mir klebt dem Herzen an?
Ach! Der Väter trübes Scheiden
machet gar zu herbes Leiden,
wenn man unsre Brust entherzt,
solches mehr als tödlich schmerzt.
Er spielt nun die Freuden-Lieder
auf des Himmels-Lust-Clavier,
Da die Engel hin und wieder
singen ein mit süszer Zier.
Hier ist unser Leid-Gesänge
schwarze Noten Traur-Gemenge
mit viel Kreuzen durchgemischt.
Dort ist alles mit Lust erfrischt.
2
In vrede en vreugde vaar ik heen,
zo God het wil.
Mijn hart en mijn geest zijn getroost en vonden
rust en stilte.
Zoals God mij heeft beloofd:
de dood is voor mij als slaap geworden.
Moet de dood ons toch doen scheiden, als niets
anders daartoe in staat is?
Moet hij mij toch diegene ontrukken
aan wie ik hartelijk verknocht ben?
Ach! Het droeve verscheiden van vader
berokkent mij te groot leed,
alsof mij het hart uit de borst werd gerukt, wat
meer dan dodelijke smarten geeft.
Hij speelt nu vrolijke liederen
op de hemelse vleugel van de vreugd,
Terwijl de engelen af en toe
meezingen met zoete stemmen.
Hier bij ons zijn de lijdensklanken,
de zwarte noten van de treurnis,
vervuld van kruisen.
Daar is alles vervuld van blijheid.

=
=
káÅçä~ìë=_êìÜåë
káÅçä~ìë=_êìÜåë káÅçä~ìë=_êìÜåë
fÅÜ=äáÉÖÉ=ìåÇ=ëÅÜä~ÑÉ cantate
ëçéê~~åI=~äí=I=íÉåçêI=Ä~ë=
Ich liege und schlafe,
ganz mit Frieden,
Denn du allein, Herr,
hilfest mir,
dass ich sicher wohne.
ëçéê~~å=
Ich hab, Gottlob, das mein vollbracht, Welt,
gute Nacht,
wir müssen uns nun scheiden.
In Jesu Namen sanft und still
ich wandern will zur Seligkeit mit Frieden.
In dieser Welt was mir bestellt nur Angst und
Not, zu letzt der Tod,
jetzt endet sich mein Leiden.
~äíI=íÉåçê=
In Jesu Namen schlaf ich ein,
er führt allein mich aus dem Tod
ins Leben.
Am Kreuzesstamm vergossnes Blut kommt mir
zu gut
macht fröhlich mich daneben;
der edle Saft gibt rechte Kraft,
stärkt mir mein Herz im Todesschmerz, kann
Freud und Wonne geben.
Ä~ë=
In Jesu Namen fahr ich hin,
denn mein Gewinn ist Christus,
wenn ich sterbe.
Ich weiss, dass er mich nicht verlässt,
und glaube fest:
im Tod ich nicht verderbe.
Mir ist bereit in Ewigkeit von Gottes Sohn die
Ehrenkron’, das rechte Himmelserbe.
3
In vrede leg ik mij neer
en meteen slaap ik in.
Want U, Heer,
laat mij wonen
in een vertrouwd en veilig huis.
Nu heb ik, Godlof, mijn werk volbracht,
goede nacht, wereld,
wij zullen moeten scheiden.
In naam van Jezus wil ik stil en zacht
de weg van vrede en zaligheid bewandelen.
In deze wereld kende ik slechts angst
en nood, en ten slotte de dood,
nu eindigt mijn lijden.
In naam van Jezus slaap ik in
en alleen hij voert mij van de dood
naar het leven.
Het bloed dat aan het kruishout
werd vergoten komt mij ten goede
en zal mij opvrolijken;
Dit edele vocht geeft ware kracht,
sterkt mij het hart in de pijn van de dood
en kan vreugde en verrukking geven.
Ik vaar heen in de naam van Jezus,
want ik zal Christus voor mij winnen
door mijn sterven.
Ik weet dat hij mij niet zal verlaten
en geloof dat ik
door de dood niet verloren zal gaan.
In de eeuwigheid reikt mij Gods zoon
de erekroon, waarmee ik de hemel zal beërven.

é~ìòÉ=
4

aáÉíêáÅÜ=_ìñíÉÜìÇÉ jÉãÄê~=gÉëì=kçëíêá== = = BuxWV 75
I. ^Ç=éÉÇÉë I. qçí=ÇÉ=îçÉíÉå
pçå~í~
=
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë
Ecce super montes Zie, op de bergen
pedes evangelizantis, de voeten van de vreugdebode,
et annunciantis pacem. de verkondiger van de vrede.
Ek~Üìã=OWNF
ëçéê~~å=1
Salve mundi salutare, Gegroet, heil van de wereld,
salve, salve, Jesu care! wees gegroet, geliefde Jezus!
Cruci tuae me aptare Mocht ik mij hangen aan uw kruis!
vellem vere, tu scis quare, Dat wil ik waarlijk, Gij weet waarom.
da mihi tui copiam. Geef mij van uw overvloed.
ëçéê~~å=2=
Clavos pedum, plagas duras De nagels in uw voeten,
et tam graves impressuras de harde slagen, de zo diepe striemen,
circumplector cum affectu, omarm ik vol overgave,
tuo pavens in aspectu, bevend voor uw aanblik,
tuorum memor vulnerum. als ik aan uw wonden denk.
Ä~ë=
Dulcis Jesu, pie deus, Geliefde Jezus, genadige God,
ad te clamo, licet reus, tot U roep ik, al voel ik mij ook schuldig.
praebe mihi te benignum, Toon mij U genadig,
ne repellas me indignum, en verstoot mij, onwaardige, niet
de tuis sanctis pedibus. van uw heilige voeten.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Ecce super montes Zie, op de bergen
pedes evangelizantis, de voeten van de vreugdebode,
et annunciantis pacem. de verkondiger van de vrede.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë
Salve mundi salutare, Gegroet, heil van de wereld,
salve, salve, Jesu care! wees gegroet, geliefde Jezus!
Cruci tuae me aptare Mocht ik mij hangen aan uw kruis!
vellem vere, tu scis quare, Dat wil ik waarlijk, Gij weet waarom.
5

da mihi tui copiam. Geef mij van uw overvloed.
6

II. ^Ç=ÖÉåì~ II. qçí=ÇÉ=âåáÉØå
pçå~í~
=
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Ad ubera portabimini, Gij zult tegen de borsten worden gevleid,
et super genua blandientur vobis. en op de knieën worden vertroeteld.
EgÉë~à~=SSWNOF
íÉåçê=
Salve Jesu, rex sanctorum, Gegroet Jezus, koning van de heiligen,
spes votiva peccatorum, welkome hoop voor de zondaars,
crucis lignum tamquam reus, aan het kruis hangend als een schuldig mens,
pendens homo verus deus, maar waarlijk God,
caducis nutans genibus. sidderend de knikkende knieën.
~äí=
Quid sum tibi responsurus, Wat zal ik U antwoorden,
actu vilis corde durus? zwak in mijn handelen, verhard in mijn hart?
Quid rependam amatori, Hoe kan ik de liefde beantwoorden
qui elegit pro me mori, van hem, die koos voor mij te sterven,
ne dupla morte morerer. opdat ik geen tweevoudige dood zou sterven?
ëçéê~~å=1L=2I=Ä~ë=
Ut te quaeram mente pura, Moge ik U zoeken, zuiver van zin,
sit haec mea prima cura, laat dat mijn eerste zorg zijn.
non est labor nec gravabor, Dat kost mij moeite noch pijn,
sed sanabor et mundabor, maar heelt en reinigt mij,
cum te complexus fuero. als ik U zal omarmen.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Ad ubera portabimini, Gij zult tegen de borsten worden gevleid,
et super genua blandientur vobis. en op de knieën worden vertroeteld.
7

III. ^Ç=ã~åìë III. qçí=ÇÉ=Ü~åÇÉå
pçå~í~
=
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Quid sunt plagas istae in Waar komen dan die wonden
medio manuum tuarum? in uw handen vandaan?
Ew~ÅÜ~êá~ë=NPWSF
ëçéê~~å=1=
Salve Jesu, pastor bone, Gegroet Jezus, goede herder,
fatigatus in agone, uitgeput in uw doodstrijd,
qui per lignum es distractus op het kruis uitgerekt,
et ad lignum es compactus op het kruis vastgenageld
expansis sanctis manibus. aan uw uitgestrekte handen.
ëçéê~~å=2=
Manus sanctae, vos amplector U, heilige handen, omvat ik, en
et gemendo condelector, al zuchtend verheug ik mij toch over u.
grates ago plagis tantis, Ik dank de harde slagen,
clavis duris, de gruwelijke spijkers,
guttis sanctis de heilige bloeddruppels.
dans lacrymas cum osculis. In tranen kus ik ze.
~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
In cruore tuo lotum In uw bloed gewassen,
me commendo tibi totum, vertrouw ik mij geheel aan U toe.
tuae sanctae manus istae Mogen uw heilige handen,
me defendant, Jesu Christe, Jezus Christus, mij bewaren
extremis in periculis. in het grootste gevaar.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Quid sunt plagas istae in Waar komen dan die wonden
medio manuum tuarum?" in uw handen vandaan?
8

IV. ^Ç=ä~íìë IV. qçí=ÇÉ=òáàÇÉ
pçå~í~
=
~äíI=âççê=
Surge, amica mea, speciosa mea, Sta op, mijn geliefde en kom,
et veni, columba mea, mijn schone, mijn duifje,
in foraminibus petrae, in de spleten der rotsen,
in caverna maceriae. in de holen der klippen.
EeççÖäáÉÇ=OWNPJNQF
ëçéê~~å=1=
Salve latus Salvatoris, Gegroet, zijde van de verlosser,
in quo latet mel dulcoris, waarin milde honing verborgen ligt,
in quo patet vis amoris, waarin de kracht der liefde zich openbaart,
ex quo scatet fons cruoris, waaruit de bron ontspringt van uw bloed,
qui corda lavat sordida. dat het bezoedelde hart reinigt.
~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Ecce tibi appropinquo, Zie, ik kom naar U toe.
parce, Jesu, si delinquo, Spaar mij, Jezus, als ik faal.
verecunda quidem fronte, Met beschroomd gelaat
ad te tamen veni sponte kom ik toch vrijmoedig tot u,
scrutari tua vulnera. om uw wonden te aanschouwen.
ëçéê~~å=2=
Hora mortis meus flatus Moge, in mijn stervensuur, mijn ziel
intret Jesu, tuum latus, uw zijde, Jezus, binnentreden.
hinc expirans in te vadat, Van hier scheidend moge zij bij U binnengaan,
ne hunc leo trux invadat, opdat de grimmige leeuw haar niet overvalle,
sed apud te permaneat. maar zij altijd bij U blijve.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Surge, amica mea, speciosa mea, Sta op, mijn geliefde en kom,
et veni, columba mea, mijn schone, mijn duifje,
in foraminibus petrae, in de spleten der rotsen,
in caverna maceriae. in de holen der klippen.
9

V. ^Ç=éÉÅíìë V. qçí=ÇÉ=Äçêëí
pçå~í~
=
~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Sicut modo geniti infantes rationabiles Wees als pasgeboren kinderen,
et sine dolo lac concupiscitis, redelijk en onbevangen, begerig naar melk,
ut in eo crescatis in salutem. om daardoor op te groeien tot zaligheid.
Si tamen gustatis quoniam est dominus. Zo toch proeft Gij hoe de Heer is.
EN=mÉíêìë=OWOJPF
~äí=
Salve salus mea , deus, Ik groet u, God, mijn heil,
Jesu dulcis, amor meus, zoete Jezus, mijn geliefde.
salve, pectus reverendum Wees gegroet, eerwaardige borst,
cum tremore contingendum, slechts met huiver aan te raken,
amoris domicilium. woonplaats van de liefde.
íÉåçê=
Pectus mihi confer mundum, Geef mij een zuivere inborst,
ardes, pium, gemebundum, vurig, vroom, nederig
voluntatem abnegatam, en bereid mijn eigen wil te negeren,
tibi semper conformatam, maar zich altijd naar U voegend,
juncta virtutum copia. met een overvloed aan deugden.
Ä~ë=
Ave, verum templum dei, Gegroet, ware tempel van God.
precor miserere mei, Ik smeek u, ontferm U over mij.
tu totius arca boni, Gij, schrijn met alle goeds,
fac electis me apponi, maak dat ik tot de uitverkorenen behoor,
vas dives, deus omnium. kostbaar vat, God van allen.
~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Sicut modo geniti infantes rationabiles Wees als pasgeboren kinderen,
et sine dolo lac concupiscitis, redelijk en onbevangen, begerig naar melk,
ut in eo crescatis in salutem. om daardoor op te groeien tot zaligheid.
Si tamen gustatis quoniam est dominus. Zo toch proeft Gij hoe de Heer is.
10

VI. ^Ç=Åçê VI. qçí=ÜÉí=Ü~êí
ëçå~í~
=
ëçéê~~å=1I=2I=Ä~ë=
Vulnerasti cor meum, Gij hebt mij verwond,
soror mea, sponsa.= mijn zuster, mijn bruid.
EeççÖäáÉÇ=QWVF
ëçéê~~å=1=
Summi regis cor, aveto, Hart van de hoogste koning,
te saluto corde laeto, ik groet u, blij van hart.
te complecti me delectat Wat heerlijk U te omarmen!
et hoc meum cor affectat, Mijn hart verlangt er naar
ut ad te loquar, animea. dat Gij mij opwekt tot U te spreken.
ëçéê~~å=2=
Per medullam mei, Laat uw liefde binnendringen
peccatoris atque rei, in het binnenste van mijn hart,
tuus amor transferatur, van mij, schuldige zondaar.
quo cor tuum rapiatur, Door mij werd uw hart verscheurd,
languens amoris vulnere. afgemat door de wond der liefde.
Ä~ë=
Viva cordis voce clamo, Met de levendige stem
van mijn hart roep ik tot u,
dulce cor, te namque amo, zoet hart, want ik bemin u.
ad cor meum inclinare, Neig U tot mijn hart,
ut se possit applicare opdat dit zich tegen U kan vleien,
devoto tibi pectore. u geheel toegewijd.
ëçéê~~å=1I=2I=Ä~ë=
Vulnerasti cor meum, Gij hebt mij verwond,
soror mea, sponsa. mijn zuster, mijn bruid.
11

VII. ^Ç=Ñ~ÅáÉã VII. qçí=ÜÉí=ÖÉä~~í=
pçå~í~
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Illustra faciem tuam super servum tuum; Laat uw aanschijn lichten over uw dienaar;
salvum me fac in misericordia tua. red mij door uw barmhartigheid.
Emë~äã=PNWNTF
~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Salve, caput, cruentatum, Gegroet, hoofd vol bloed,
totum spinis coronatum, geheel omkroond met doornen,
conquassatum, vulneratum, geslagen en gewond,
arundine verberatum, met roeden gegeseld,
facie sputis illita. met een vuil bespuwd gelaat.
~äí=
Dum me mori est necesse, Wanneer ik eens moet sterven,
noli mihi tunc deesse, wees dan niet ver van mij.
in tremenda moris hora In dat huiveringwekkende stervensuur,
veni, Jesu, absque mora, kom dan, Jezus, en wacht niet,
tuere me et libera. bescherm en bevrijd mij.
ëçéê~~å=1/2I=~äíI=íÉåçêI=Ä~ë=
Cum me jubes emigrare, Als Gij mij beveelt deze wereld te verlaten,
Jesu care, tunc appare, geliefde Jezus, verschijn dan aan mij,
o amator amplectende, o Gij liefdevolle, die ik omarmen wil.
temet ipse tunc ostende Toon dan uzelf, hangend aan
in cruce salutifera. uw zegenbrengende kruis.
Amen. Amen.
12