Rapport-Implementatie-VMS-Veiligheidsprogramma

Voorwoord
Voor u ligt het rapport van de evaluatiestudie van het VMS Veiligheidsprogramma
“Voorkom schade, werk veilig”. In de afgelopen vijf jaar is onder de vlag van dit
programma in de Nederlandse ziekenhuizen systematisch gewerkt aan het verbeteren van
patiëntveiligheid. Patiëntveiligheid krijgt in de media veel aandacht. Met name wanneer
er onbedoeld zaken misgaan in de zorg aan patiënten. Minder zichtbaar zijn wellicht de
activiteiten die ziekenhuizen ondernemen om patiëntveiligheid te vergroten.
In 2007 namen verschillende koepel- en brancheorganisaties binnen de Nederlandse
ziekenhuiszorg gezamenlijk het initiatief tot het opzetten van het VMS
Veiligheidsprogramma. Dit programma ging in 2008 van start en omvatte een ambitieus
plan om de patiëntveiligheid te verbeteren aan de hand van tien inhoudelijke thema’s en
het opzetten van een veiligheidsmanagementsysteem. Alle Nederlandse ziekenhuizen
committeerden zich aan het programma. De ziekenhuizen stelden zich tot doel om binnen
vijf jaar adviezen rondom de inhoudelijke thema’s te implementeren en na te leven ten
einde de potentieel vermijdbare schade met 50% te reduceren. Dit rapport presenteert
voor de tien inhoudelijke thema’s in welke mate zij waren geïmplementeerd aan het einde
van de looptijd van het VMS Veiligheidsprogramma.
Dit rapport is interessant voor beleidsmakers, professionals en managers in de
gezondheidszorg, zowel op nationaal als organisatie niveau. Het rapport biedt voor de
verschillende veiligheidsthema’s inzicht in hoe ziekenhuizen met deze thema’s zijn
omgegaan en in welke mate uitgebrachte adviezen worden nageleefd. Ook laat dit rapport
zien waar ruimte is voor verbetering en hoe verschillen tussen ziekenhuizen verklaard
kunnen worden. Het rapport biedt inzicht in de bevorderende en belemmerende factoren
die de ziekenhuizen ervaren hebben, hiervan kan voor de implementatie van toekomstige
landelijke programma’s geleerd worden. Voor patiëntenverenigingen,
beroepsverenigingen en koepel- en brancheorganisaties maar ook voor individuele
ziekenhuizen biedt dit rapport inzicht in aandachtspunten en mogelijke speerpunten voor
de komende jaren.
Onze dank gaat uit naar de zorgprofessionals op de afdelingen waar dit onderzoek is
uitgevoerd, en naar de Raden van Bestuur, Medische Stafbesturen en kwaliteitscoördinatoren
van de ziekenhuizen voor hun medewerking aan deze studie.
De auteurs
Utrecht, april 2013
Implementatie VMS Veiligheidsprogramma, NIVEL 2013 5