Rapport-Implementatie-VMS-Veiligheidsprogramma

context van het VMS Veiligheidsprogramma betekent dit dat er zonder implementatie van
het veiligheidsmanagementsysteem (structuur) of veranderingen in het dagelijks
verpleegkundig of medisch handelen (proces), ook geen reductie van potentieel
vermijdbare zorggerelateerde schade te verwachten is.
Of en in welke mate de landelijke overstijgende doelstelling van het VMS programma is
behaald, zal pas duidelijk worden wanneer eind 2013 de resultaten van de derde
landelijke dossierstudie worden gepresenteerd. Het voorliggende onderzoek zal laten zien
in welke mate de ziekenhuizen aan de slag zijn met het implementeren van de adviezen
rondom de inhoudelijke thema’s op afdelingen en binnen specialismen. In eerste instantie
zijn de betrokkenen bij het VMS Veiligheidsprogramma ervan uitgegaan dat
ziekenhuizen de voortgang op de tien thema’s zelf zouden monitoren en periodiek
gegevens zouden aanleveren aan een centrale database. Voor twee thema’s (POWI en
Lijnsepsis en ernstige sepsis) is dit gedaan. Voor de overige thema’s bleek het uniform
aanleveren van data aan een centrale database in de praktijk echter lastig te realiseren: het
meten van de indicatoren uit de gidsen bracht extra registratielast met zich mee, en
bestaande ICT systemen ondersteunden het proces van gegevensverzameling
onvoldoende. Om inzicht te verschaffen in de mate waarin de adviezen over de tien
inhoudelijke thema’s in de Nederlandse ziekenhuizen worden nageleefd, heeft
NIVEL/EMGO+ een evaluatieonderzoek uitgevoerd.
Onderzoeksvragen
Het evaluatieonderzoek had als doel om inzicht te krijgen in de mate waarin de 10
thema’s van het VMS Veiligheidsprogramma geïmplementeerd zijn in de
ziekenhuisorganisatie. Hierbij werd beoogd de volgende drie onderzoeksvragen te
beantwoorden:
1. In hoeverre zijn de adviezen uit de VMS praktijkgidsen voor de verschillende thema’s
nageleefd en voldoen de deelnemende ziekenhuizen aan de gestelde doelstellingen die
verbonden zijn aan de tien thema’s?
2. Hoe zijn de ziekenhuizen omgegaan met de implementatie van de 10 thema’s: welke
factoren hebben een bevorderende dan wel belemmerende rol gespeeld bij het
verbeteren van de veiligheid?
3. Hoe zijn in andere landen veiligheidsprogramma’s vormgegeven en tot welke
uitkomsten hebben deze programma’s geleid?
Leeswijzer
Dit rapport bevat de bevindingen van het evaluatieonderzoek naar de implementatie van
de tien thema’s van het VMS veiligheidsprogramma. Hoofdstuk 2 beschrijft de wijze
waarop het evaluatieonderzoek is opgezet en de gegevens zijn geanalyseerd. In hoofdstuk
3 wordt de mate van implementatie van elk van de tien thema’s gepresenteerd. Per thema
omvat dit hoofdstuk de wijze waarop de naleving van de adviezen zich in het laatste jaar
van het VMS Veiligheidsprogramma heeft ontwikkeld, de stand van zaken aan het einde
Implementatie VMS Veiligheidsprogramma, NIVEL 2013 19