op bezoek bij - The Mill Hill Missionaries

‘In de Afrikaanse religie is de priester degene
die in naam van de clan het contact met de
voorouders onderhoudt. Hij slaapt op gezette
tijden in zijn ritueel hutje waar hij het vuur-
tje gaande moet houden en waar hij voor de
overledenen voedsel en drank neerzet. Als hij
in die hut slaapt, krijgt hij berichten door die
voor hem en zijn mensen belangrijk zijn. Zo’n
priester wil ik zijn: iemand die zich geïnspi-
reerd voelt door Jezus, door het evangelie,
door de mensen om me heen, door muziek, door
gedichten of verhalen van welke cultuur dan
ook. Hun gedachten en gevoelens wil ik vervol-
gens doorgeven in gesprekken, in mijn schrijven,
in overwegingen op Facebook, door te proberen
de tekenen van de tijd te verstaan.
Piet Korse mhm

4
6
8
14
RUBRIEKEN
ONDER ONS
OP BEZOEK BIJ ‘NATIVE AMERICANS’ IN ARIZONA.
Als lid van het hoofdbestuur van Mill Hill reist Thaddy de
Deckere mhm de hele wereld rond. Onlangs was hij op bezoek
bij Greg Rice mhm in de Amerikaanse staat Arizona. Greg is
werkzaam onder de oorspronkelijke bevolking, de ‘Indianen’,
van Noord-Amerika. “De vastberadenheid van de Indianen om
hun culturele erfgoed te behouden en door te geven aan de jonge
generatie is indrukwekkend. Het meeleven met de natuur en het
respect daarvoor springen in het oog”.
GAWAY DAYAK ZEGENBEDEN.
Mathews Olili mhm, afkomstig uit Aluor, West-Kenia, behoort
tot de nieuwe generatie Millhillers van Afrikaanse en Aziatische
origine. Hij is uitgezonden naar Sarawak in Oost-Maleisie. In
deze bijdrage beschrijft hij een bijzonder feest van de Dayak
bevolking. “Terwijl in mijn eigen land Kenia het stamverband door
politici misbruikt wordt om burgers te verdelen en tegen elkaar op
te hitsen, houden de bewoners van Malaysia ervan om het bestaan
van elk volk apart te vieren en in het zonnetje te zetten”.
ACTIE TEGEN CORRUPTIE IN OEGANDA.
Fraude en corruptie komen voor in alle landen van de wereld. In
Afrika laat de bestrijding ervan vaak veel te wensen over. Willem
Klaver mhm leverde het materiaal aan voor dit artikel over een
pas gestarte campagne tegen corruptie in Oeganda. “Corruptie
kost mensenlevens en bevordert een ‘cultuur van de dood’. Als
we bekijken hoe onze gezondheidssector ervoor staat dan kunnen
we niet anders concluderen dan dat corruptie mensenlevens kost.
Datzelfde geldt voor onze wegen met de vele ongelukken door
gebrek aan onderhoud”.
TERUG NAAR CONGO (Deel 2)
Het is wel bekend dat Congo (DRC) een van de rijkste landen
van Afrika is. De meest uiteenlopende grondstoffen zijn er in
overvloed te vinden. Toch blijft het land onderaan bungelen in
lijst van ontwikkelingslanden. Fons Eppink mhm was in juli op
bezoek in Basankusu waar al meer dan honderd jaar Mill Hill
missionarissen werkzaam zijn. “Wij, Mill Hill missionarissen,
hebben de Kerk in deze contreien geplant vanaf 1905. Een kleine
tweehonderd Millhillers hebben door de jaren heen hun sporen
hier verdiend”.
Tussen hoop en vrees...............................................................................................................10
Millhhillers beschuldigd van seksueel misbruik...................................................................12
Uit het Archief...........................................................................................................................16
Nieuws uit de Regio...................................................................................................................19
Van her en der............................................................................................................................20
3

4
OP BEZOEK BIJ
‘NATIVE AMERICANS’ IN ARIZONA.
Thaddy de Deckere mhm, lid van ons hoofdbestuur, bracht onlangs een bezoek
aan de staat Arizona in de V.S. Hieronder verhaalt hij van een nieuw missionair
initiatief onder de oorspronkelijke bevolking van deze contreien.
In augustus j.l. heb ik een bezoek
gebracht aan de kleine maar zeer
toegewijde groep Millhillers in Noord-
Amerika. Nadat onze congregatie in
1866 in Londen was gesticht, werden
de allereerste Mill Hill missionarissen
uitgezonden naar de V.S. om daar te
gaan evangeliseren onder de zwarte
bevolking. Nog maar kort tevoren
Thaddy de Deckere met bewoners van het reservaat
was de slavernij afgeschaft en met de
nieuw verkregen vrijheid hadden de
voormalige slaven ook de mogelijkheid
gekregen om hun eigen godsdienst of
levensovertuiging te kiezen.
Ik bezocht er Fr. Greg Rice mhm, een
Amerikaan uit de deelstaat Colorado.
Nadat hij ruim dertig jaar gewerkt had
in Peshawar, Noord-Pakistan, nam hij
vijf jaar geleden een nieuwe uitdaging
aan door te gaan werken onder de
oorspronkelijke (Indiaanse) bevolking
in de deelstaat Arizona.
De tragische geschiedenis van ‘de
Indianen’ in America is voldoende
bekend. Na het uitroepen van de
onafhankelijkheid in 1775 heeft het
langer dan een eeuw geduurd, voordat
de meeste conflicten tussen de vele
stammen en de federale regering
van de nog jonge staat min of meer
waren opgelost. Verdragen werden
er gemaakt, die vervolgens weer
geschonden werden. Aan de ‘Native
Americans’, zoals ze tegenwoordig
worden genoemd, werden reservaten
toegewezen: uitgestrekte, beschermde
gebieden, waarin de betreffende stam
een zekere autonomie heeft. Veel
mensen zijn het erover eens dat dat
geen ideale oplossing is. Maar tot nu
toe heeft er nog niemand een beter

alternatief aangedragen. De zomer
in Arizona is bijna ondraaglijk heet.
In augustus was het er dagelijks 43
graden, en veel mensen vluchten
tijdens het hete seizoen dan ook naar
koelere oorden. Er is ook maar weinig
regenval in dit gebied. Karakteristiek
zijn de metershoge cactussen, terwijl
je in de verte de prachtige blauwe
bergen kunt zien.
Bijna een weeklang heb ik Greg
vergezeld tijdens zijn bezoeken aan
de verschillende gemeenschappen
die soms wel een uur rijden van
elkaar vandaan liggen. Op deze
manier hebben we met veel mensen
kunnen spreken. Greg vertelde me
onderweg zijn ideeën over hoe het
missionaire werk aan te pakken. Hij
wil o.a. proberen om meer lokale
mensen te betrekken bij het werk. Er
is b.v. gebrek aan goed onderwijs en
gezondheidszorg. Maar het is niet zo
eenvoudig om daarvoor bekwame en
toegewijde mensen te vinden. Slechts
weinigen voelen zich geroepen om de
gemakken en luxe van de stad op te
geven en om te ruilen voor een leven
met maar beperkte comfort op de hete
en droge prairie. Greg, daarentegen,
heeft een lange ervaring in het
uiterst moeilijke Noord-Pakistan. Die
ervaring, alsook zijn diep geloof in
en bewogenheid om de mensen met
Jezus met de twaalf leerlingen in lokale kleur
wie hij werkt, helpen hem om deze
aanzienlijke uitdaging aan te nemen.
De vastberadenheid van de Indianen
om hun culturele erfgoed te behouden
en door te geven aan de jonge generatie
is indrukwekkend. Het meeleven met
de natuur en het respect daarvoor
springen in het oog. Een bewustzijn
van “de Grote Geest” die alles leven
doet, samen met een bereidheid om
“Niet meer nemen van de natuur dan
je nodig hebt” vormen hun spirituele
grondhouding. Daarbij steekt het
vaak ongeremde, kapitalistische
winstbejag, allemaal in de naam
van ‘liberty’, schril af. Vanwege de
overheersende aanwezigheid van de
Engelse taal en de alom aanwezige
‘Coca-Cola-cultuur’, is er maar weinig
meer over van de oorspronkelijke
talen. Toch zijn die niet helemaal
weg, en ik heb mensen ontmoet die
de stamtaal nog vloeiend spreken. Er
wordt op beperkte schaal landbouw
bedreven, maar veel jonge mensen
zoeken werk buiten de reservaten en
integreren in de Amerikaanse cultuur.
Het aantal christenen onder de Native
Americans in dit gebied bedraagt
ongeveer 50%, van wie zowat de helft
katholiek is.
Thaddy de Deckere mhm
5

6
GAWAI DAYAK ZEGENBEDEN.
Sinds een tweetal jaren is Mathews Olili mhm, afkomstig uit West-Kenia, werkzaam
als missionaris in Oost-Maleisië op het eiland Borneo. Hij volgt in het voetspoor
van Europese Millhillers waarvan sommigen in de zeventiger jaren van de vorige
eeuw het land werden uitgezet (zie elders in dit nummer). In deze bijdrage geeft hij
een verslag van het jaarlijkse stamfeest van de Dayaks in Borneo.
1 juni is een belangrijke dag op het
eiland Borneo. Het is de dag dat de
oorspronkelijke bewoners, de Dayaks,
hun stamfeest vieren. Terwijl in mijn
eigen land Kenia het stamverband
door politici misbruikt wordt om
burgers te verdelen en tegen elkaar
‘Piring’, offer ceremonie van de Gaway Dayak
op te hitsen, houden de bewoners
van Malaysia ervan om het bestaan
van elk volk apart te vieren en in het
zonnetje te zetten. De Dayaks noemen
zo’n viering Gawai. Dus hun feestdag
staat bekend als Gawai Dayak.
Ik werk onder hen in de parochie
Kanowit. De meeste mensen behoren
tot de Iban stam, één van de grotere
groeperingen onder de Dayaks. Als
de dag van de Gawai nadert, worden
allerhande voorbereidingen getroffen.
Al een maand van tevoren beginnen de
vrouwen grote hoeveelheden van hun
befaamde wijn te maken. Die drank
staat bekend als ai tuak. Als de feestdag
nadert, gaan de mensen naar de
markt om voedsel in te slaan. Mannen
trekken het bos in om wilde zwijnen,
vliegende vossen, apen en ander wild
te schieten. Vrouwen gaan het oerwoud
in op zoek naar bamboescheuten,
wilde groenten en fruit; ook kappen zij
grote stukken bamboe waarin zij later
eten koken. Mannen gaan vissen in de
rivier. Vrouwen en kinderen zoeken
slakken, garnalen en krabben op de
rivierbeddingen.

Dit is de tijd dat mensen die weggetrokken
of zelfs geëmigreerd zijn,
hun weg naar hun oorspronkelijk dorp
zoeken om samen met de familie feest
te vieren in een van de hoge en lange
paalwoningen. In zo’n paalwoning
wonen vele gezinnen die meestal
met elkaar verwant zijn. Aangezien
dit feest elk jaar terugkomt, is dit de
gelegenheid om familieleden op te
zoeken en de familiebanden aan te
halen.
Een bijzonder aspect van deze viering
is het grote belang van zegeningen. Bij
het begin van het feest offeren de Iban
een haan. Ook het bloed van de haan
gebruiken zij om te zegenen. De zegen
Offer ceremonie
wordt piring genoemd. Katholieken
hebben hun eigen manier en beginnen
het feest met een huiszegen. Soms
vragen niet-katholieken en nietchristenen
om ook gezegend te
worden. De priester spreekt de zegen
uit en sprenkelt wijwater in elke kamer
en over alle mensen in de paalwoning.
Dat is soms een hele klus. Daarom
helpen catechisten en gebedsleiders
hem om alles en allen te zegenen,
terwijl anderen de rozenkrans bidden.
Als er geen priester voor handen is,
gaat de gebedsleider voor. Daarna
begint het feest met eten en drinken.
Die dag komen alle mensen samen.
Elk gezin brengt het voedsel mee dat
het bereid heeft. Het voedsel dat in
een bamboestok klaargemaakt is,
heeft een speciale aroma. Iedereen
gaat rond om van het voedsel van elk
gezin te proeven. Niemand behalve de
baby’s mogen die nacht slapen. Soms
gaan jongelui rond met een kruiwagen
om de slapers terug naar het feest te
brengen.
Om de gang erin te houden, organiseren
de mensen verscheidene activiteiten
zoals dans, karaoke muziek,
toneelstukjes, cabaret en diverse
competities. Het eten en drinken
gaat gewoon door. Het hoogtepunt
van het feest is de zogenaamde
oorlogsdans, ngajat genaamd. Heel
vroeger onthoofde men eerst een
stelletje vijanden en stelde men de
hoofden van de slachtoffers in het
midden van de hut op, zodat een ieder
er afzonderlijk omheen kon dansen. In
plaats van de schedels plaatst men nu
een bananen- of een palmboom waarin
snuisterijen opgehangen zijn.
Ik ben zeer onder de indruk van het
belang dat de Iban hechten aan Gods
zegen over dit grote feest. Zij volgen
hun traditioneel geloof en offeren
de piring. Zo tonen zij hun diep
vertrouwen in het Opperwezen om
hen te zegenen en te beschermen.
Is dit jaarlijkse feest ook voor onze
christenen niet een mooie manier
om hun oproep tot liefde en tot
gemeenschap met elkaar en met God
te beleven?
Mathews Olili mhm
7

8
ACTIE TEGEN CORRUPTIE
IN OEGANDA.
Samen met andere organisaties is het John Paul II Justice en Peace Centre in Kampala
(Oeganda) eind vorig jaar een campagne begonnen tegen de wijdverspreide
corruptie in het land. Willem Klaver mhm is hier nauw bij betrokken namens Mill
Hill Oeganda. Onderstaande bijdrage is een samenvatting van materiaal dat hij ons
deed toekomen.
Willem Klaver in discussie met actiegroep
Wijdverspreide corruptie en
straffeloosheid in veel Afrikaanse
landen is een bekend gegeven waar
tot nog toe maar weinig kruid tegen
gewassen lijkt te zijn. Enkele jaren
geleden publiceerde Michela Wrong
een boek met de titel “It’s Our
Turn to Eat: The Story of a Kenyan
Whistle-Blower”. Daarin beschrijft ze
het fascinerende verhaal van John
Githongo, een Keniaanse journalist
en econoom, die, met gevaar voor
eigen leven, de door en door corrupte
praktijken van het Keniaanse
staatsapparaat met inbegrip van
President Kibaki durfde aan te klagen.
Voor wie een inzicht wil krijgen in
de duistere manipulaties achter
de schermen en de gewetenloze
handelswijze van veel Afrikaanse
politici en ambtenaren is dit een echte
aanrader.
Toen President Yoweri Museveni in
1986 in Oeganda een einde maakte
aan de chaos en de moordpartijen
van zijn voorgangers was er algemene
opluchting. Zijn programma voor
de politieke, sociale, economische
en ook morele heropbouw van het
land heeft indrukwekkende vruchten
afgeworpen. Er is veel verbeterd in
Oeganda, vooral in de beginjaren.
Maar nu, meer dan vijfentwintig jaar
later en met nog steeds hetzelfde
regime, gedraagt de heersende klasse
zich als totaal onschendbaar en
verzinkt het land steeds verder in een
moeras van schaamteloze corruptie.
Bij gelegenheid van de viering van 50
jaar onafhankelijkheid in 2012 heeft
het nationale Forum van NGO’s in
Oeganda een campagne gelanceerd
om een halt toe te roepen aan de
steeds voortwoekerende corruptie
en verloedering van het land. In een
toespraak stelde de directeur van dit
Forum, Richard Ssewakiryanga, dat
corruptie doorgedrongen is tot in alle
lagen van de bevolking en het grootste
obstakel voor de economische en
sociale ontwikkeling van het land is.
Het John Paul II Justice and Peace
Centre in Kampala, waarvan Mill
Hill een van de medeoprichters is,
laat zich niet onbetuigd in zijn steun
aan deze campagne. Met zijn vele
contacten aan de basis in bisdommen
en bij religieuze congregaties kan het
John Paul II JPC zeker een belangrijke
bijdrage leveren in de bewustwording
en bestrijding van de endemische
corruptie in Oeganda. Willem Klaver
is lid van de raad van bestuur van
John Paul II JPC en een gedreven
voorvechter van rechtvaardigheid en

gelijkheid in de samenleving. Bij de
lancering van de campagne hield hij
een gepassioneerd betoog waarvan
hier enkele passages:
“Corruptie kost mensenlevens
en bevordert een ‘cultuur van de
dood’. Als we bekijken hoe onze
gezondheidssector ervoor staat dan
kunnen we niet anders concluderen
dan dat corruptie mensenlevens kost.
Datzelfde geldt voor onze wegen met
de vele ongelukken door gebrek aan
onderhoud. En onze ambtenaren en
politici, die het geld uit de staatskas
De politie doet ook mee!
‘opeten’, zij benemen ons allemaal het
leven. Om nog maar niet te spreken
van de politie en het justitieapparaat:
als de wet niet wordt gehandhaafd en
er straffeloosheid heerst dan kost dat
mensenlevens….
Eind vorig jaar bracht ik een bezoek
aan Maleisië. Maleisië is de laatste
jaren een van de economische tijgers
van Azië geworden. Er is veel olie
en gas gevonden en de opbrengst
daarvan wordt duidelijk aangewend
voor de opbouw van het land. Er wordt
massaal geïnvesteerd in de aanleg
van wegen en verdere infrastructuur.
Het basis en middelbaar onderwijs
is kosteloos en voor iedereen terwijl
er daarnaast ook nog gratis voedsel
wordt verstrekt op kostscholen.
Nu er recentelijk ook olie is gevonden
in Oeganda zullen de inwoners van dit
land, wij allemaal, moeten beslissen of
dit geschenk een vloek of een zegen
gaat worden in de toekomst. Alles
zal afhangen van het standpunt en de
inbreng van verschillende sectoren
van onze Oegandese samenleving.
Zonder volledige openheid over de
inkomsten en publieke verantwoording
van de besteding van de kant van
de oliemaatschappijen en de regering,
zal de olie ons niet helpen maar eerder
het graf in duwen”.
Deze woorden uit de mond van Willem
Klaver laten aan helderheid niets te
wensen over. De toekomst zal uitwijzen
of deze campagne ook echt de harten
van de Oegandezen zal raken en hen
tot actie aanzetten. Aan de inzet van
het John Paul II JPC zal het niet liggen!
Fons Eppink mhm
9

10
TUSSEN hOOP EN VREES.
Na jaren van intense betrokkenheid bij het wel en wee van de parochie van
Kaplamai in West-Kenia is Folkert Kruis mhm midden vorig jaar verhuisd naar
Luanda waar hij nu zijn bijdrage levert aan de basisopleiding van jonge Afrikaanse
Mill Hill kandidaten. In deze bijdrage geeft hij een korte schets van ontwikkelingen
in Kenia sinds het land onafhankelijk werd.
50 jaar geleden werden bijna alle
landen in Afrika onafhankelijk, ook
in Oost-Afrika. Oeganda vierde haar
Ravage in Kisumu na de verkiezingen van 2007
gouden jubileum in 2012 en Kenia
volgt in 2013. De mensen van deze
landen zagen met veel vreugde en
hoop uit naar de onafhankelijkheid.
Er is enorm veel veranderd in deze
landen in die 50 jaar. Om maar iets
te noemen: Ik vermoed dat nu zo’n
90 % van de kinderen de kans krijgt
om naar de lagere school te gaan,
meer dan de helft kan daarna naar het
middelbaar onderwijs en er zijn nu
27 universiteiten in Kenia waarvan 7
staatsuniversiteiten en 20 privé.
Veel inwoners van Kenia kijken
met teleurstelling terug naar die 50
jaar. Kenia begon enthousiast met
het creëren van een natie. ‘Nationbuilding’
heette dat toentertijd. Het
was een poging om de 44 stammen
in Kenia tot één natie om te vormen.
Elke inwoner zou zich op de eerste
plaats Keniaan gaan voelen en pas op
de tweede plaats een Luo, Gikuyu of
Nandi. Maar de nationale taart werd
nooit gelijk verdeeld en het nationale
gevoel is er nooit gekomen.
Vooral de verkiezingen van 1992,
1997 en 2007 hebben duidelijk
gemaakt dat dit verheven doel (nog)
niet bereikt is. Etnisch geweld tussen
de verschillende groepen wordt
steeds gewelddadiger. Duizenden
Gikuyus werden na die verkiezingen

van hun land verjaagd, hun huizen
in brand gestoken, velen werden
vermoord. Na de verkiezingen van
2007 werd het overduidelijk dat wie
niet tot de Kalenjin stam behoorde,
beschouwd werd als een indringer in
de Rift Valley provincie en dus geen
recht had op land of om zaken te
doen in deze provincie. Gedeeltelijk
is dit ook een erfenis van de koloniale
tijd. Duizenden, meest Engelsen,
hadden zich in dit gebied veel land
Studenten in opleiding repareren onderkomen van weduwe
toegeëigend. De grond is uiterst
vruchtbaar. Na de onafhankelijkheid
verdwenen zij en onder president
Jomo Kenyatta werd het land verdeeld
onder vele etnische groepen. De
Kalenjin beschouwen zich als de
oorspronkelijke bewoners en vinden
dat het land hen is ontnomen.
Vier Kenianen, waaronder enkele
presidentskandidaten, moeten in 2013
naar het Internationaal Gerechtshof
(ICC) in Den Haag om zich te
verantwoorden voor hun rol in het
organiseren van gewelddadigheden,
misdaden tegen de mensheid, na de
verkiezingen van 2007. Niemand werd
ooit veroordeeld en van verzoening
is geen sprake geweest. Velen zien de
verkiezingen in maart 2013 met vrees
tegemoet.
In 1993 begon Mill Hill in Luanda,
West-Kenia, met een cursus voor
kandidaten die Mill Hill missionaris
willen worden. Zij komen uit Kenia,
Uganda en DR Congo. Zij krijgen
een gelegenheid om te ontdekken
hoe of wat zij zijn, zichzelf beter te
gaan verstaan en wat het betekent
om priestermissionaris te worden.
Ook de postulanten van de Mill Hill
zusters doen mee aan dit oriëntatie
jaar. Deze kandidaten zijn geboren
in een postkoloniaal land en in een
post-Vaticanum II kerk. Ze hebben
een lange weg voor de boeg. Ik wil hen
graag helpen in hun besluit deze weg
te volgen. Zullen zij in de toekomst de
hoop en vreugde zijn voor hun land
en kerk?
Folkert Kruis mhm
11

12
MILLhILLERS BESChULDIGD
VAN SEKSUEEL MISBRUIK.
Beschuldigingen in de media over seksueel misbruik treffen ook
Mill Hill Missionarissen. Recent voorbeeld is een artikel van de
journalist Robert Chesal van 13 februari jl., getiteld “Nederlands
misbruik in Keniaanse kerk”. Het gaat om de bewering van de
Keniaanse man Emmanuel Shikuku, 44, dat hij in de periode van
1978 tot 1994 achtereenvolgens door zes missionarissen, van
wie vier Nederlandse Mill Hill missionarissen, seksueel zou zijn
misbruikt.
De journalist Chesal heeft eerder, in 2011, geschreven over een
bewering van seksueel misbruik van een andere Keniaan door
een Nederlandse Mill Hill missionaris. Die beschuldiging is onder
meer onderwerp van onderzoek geweest van het Nederlands
Openbaar Ministerie. In een persbericht van 28 juli 2011 heeft
het Openbaar Ministerie laten weten dat “er geen concrete
verdenking is en er geen aanknopingspunten zijn voor een
strafrechtelijk onderzoek”. De beschuldiging is ook voorgelegd
aan de Commissie van onderzoek naar seksueel misbruik in de
Rooms-Katholieke Kerk (de commissie Deetman). De commissie
Deetman heeft de zaak onderzocht en heeft betrokkene in dat
kader gehoord op 9 juni 2011. Noch uit het daarvan opgemaakte
verslag noch uit het eindrapport van de Onderzoekscommissie
kan de conclusie worden getrokken dat de beschuldiging
gefundeerd is.
Over de beschuldiging van Shikuku, die eerder ook al in 2011 is
geuit, heeft de Algemene Overste van de Mill Hill Missionarissen
recentelijk laten weten dat deze zowel door het hoofdbestuur
als door de civiele autoriteiten en de politie is onderzocht en

dat deze onderzoeken hebben geleid tot de conclusie dat er
geen deugdelijke feitelijke grondslag voor die beschuldiging is
gevonden.
Op krantenberichten over seksueel misbruik, hoe tendentieus en
ongefundeerd ook, zullen de Mill Hill Missionarissen doorgaans
niet in de media reageren. Het hoofdbestuur maant tot grote
terughoudendheid in deze. Wel wordt volledige medewerking
verleend aan onderzoek door justitiële autoriteiten en door
onderzoekscommissies die door de Konferentie van Nederlandse
Religieuzen zijn erkend. Er is medewerking verleend aan
onderzoek door de commissie Deetman; er is medewerking
verleend aan onderzoek door de Klachtencommissie
Seksueel Misbruik in de R.-K. Kerk. Aan de bij zo’n onderzoek
betrokken missionaris wordt de mogelijkheid geboden zich van
professionele rechtsbijstand te voorzien. Voor wat betreft de
kerkelijke rechtsgang wordt van meet af aan openheid betracht:
over alle hem bekend geworden beschuldigingen en klachten
inzake seksueel misbruik informeert de Regionaal Overste de
Bisschop, na eerst de betrokken missionaris te hebben gehoord.
Degene die meer informatie wenst over de (procedure bij de)
Klachtencommissie moge worden verwezen naar de website
www.meldpuntmisbruikrkk.nl; degene die meer wil weten over
de kerkelijke rechtsgang wordt geadviseerd kennis te nemen
van de bijdrage van professor Dr. K. Lüdicke aan Deel 2 van het
eindrapport van de commissie Deetman (Achtergrondstudies),
blz. 218 e.v., getiteld: “Seksueel misbruik van minderjarigen en
canoniek recht”.
Fons Eppink mhm
Regionaal
13

14
TERUG NAAR CONGO. (DEEL 2)
In juli 2012 bracht Fons Eppink mhm
een bezoek aan het bisdom Basankusu
in Congo (DRC). Hieronder volgt de
tweede aflevering van het verslag van
zijn bevindingen.
John Kirwan mhm
In deze afgelegen streek ontbreekt
bijna elke vorm van infrastructuur.
De wegen die allang slecht waren –
geen vierkante centimeter asfalt in de
hele regio – zijn nu helemaal door het
regenwoud overwoekerd. Alleen de
rivier blijft nog over om producten te
vervoeren naar de markt. Het stadje
Basankusu is totaal verstoken van
elektriciteit en stromend water. Maar
ironisch genoeg is er wel een mobiel
telefoonnetwerk en kun je met de hele
wereld bellen. Het onderwijs is een
puinhoop. De meeste scholen hebben
zelfs geen tekstboeken voor de
leerkrachten. Oud-studenten van mij
die me kwamen opzoeken, klaagden
over het gebrek aan enige vorm van
beroepsethiek en morele waarden.
“Alles is te koop”. Je krijgt kippenvel
als je bedenkt wat dit betekent
voor de huidige en toekomstige
generaties schoolgaande jeugd. Met
de gezondheidszorg is het al niet veel
beter gesteld. Een lichtpuntje is het
kleine ziekenhuis dat door de Zusters
Thérésiennes wordt gerund en waar
de aanvoer van medicijnen redelijk is
gewaarborgd. Toch is dit een streek
met enorm potentieel. Als dat maar
aangeboord zou kunnen worden
en ten goede komen aan de lokale
bevolking. Tot nog toe is er maar
één onderneming die het geweldig
potentieel aan landbouwindustrie
ontwikkelt: er zijn duizenden hectares
oliepalmen aangeplant voor de
productie van biodiesel. Ook is er een
enorm woudreservaat afgeschermd
ten behoeve van chimpanzees, de
z.g. bonobo’s, onze dichtstbijzijnde
verwanten in het dierenrijk. Dat zal
zeker bezoekers gaan aantrekken.
Maar voor alsnog ontbreekt elke
infrastructuur. De grootste rijkdom
is natuurlijk het regenwoud zelf.
Verschillende ondernemingen zijn
bezig met het winnen van tropisch
Stan Bondoko mhm
hardhout. Schandelijk genoeg is
er van enig profijt voor de lokale
bevolking hoegenaamd geen sprake.
Wij, Mill Hill missionarissen, hebben
de Kerk in deze contreien geplant
vanaf 1905. Een kleine tweehonderd
Millhillers hebben door de jaren heen
hun sporen hier verdiend. Nu, meer
dan honderd jaar later, resten er nog
drie: John Kirwan, Stan Bondoko en
Jim Fanning. Met meer dan dertig
jaar ervaring vervult John Kirwan
een belangrijke rol als raadgever
en steun voor jongere Congolese
priesters en religieuzen. Stan
Bondoko, zelf Congolees Millhiller,
heeft de verantwoordelijkheid voor
de rekrutering en beginopleiding van
jonge Congolese Mill Hill kandidaten.
Jim Fanning is na dertig jaar in Oost-

Afrika gewerkt te hebben onlangs weer
teruggekeerd naar zijn ‘eerste liefde’ en
zet zich in voor de parochie van Waka.
Op een wandeling rond Mpoma, het
vroegere ‘hoofdkwartier’ van Mill Hill
in Basankusu, was het goed te zien dat
verschillende activiteiten voortgang
blijven vinden, zoals de garage van
Otto Perfler en de timmerwerkplaats
van Piet van Vliet. De ondersteuning
wordt node gemist. Maar Congolezen
zijn meesters in improvisatie.
De plaatselijke kerk staat op eigen
benen met een groeiend aantal
priesters, religieuzen en geëngageerde
leken. Maar de laatste decennia is
er ook hier een explosieve groei
te constateren van evangelicale
pinkstergemeenschappen, die vaak
wat laatdunkend als ‘sektes’ worden
afgedaan. Toen ik een paar van mijn
vrienden vroeg naar de reden van
de aantrekkingskracht van deze
pinksterbeweging wezen ze op de
uitbundige vieringen met veel zang en
dans, en de persoonlijke getuigenissen.
Het gevoel dat je hier meetelt, en
het verlangen naar wonderen en
genezingen speelt ook een grote rol,
zo zeiden ze. Mijn vermoeden is dat
de grote armoede, het gevoel van
verlatenheid en verwarring te midden
van een culturele en maatschappelijke
crisis ook bijdragen tot het zoeken van
troost in religie. Op de laatste zondag
van mijn verblijf werd ik uitgenodigd
voor te gaan in de kerk in een van de
wijken van Basankusu. We hebben
er Eucharistie gevierd volgens de
Congolese ritus – een eerste aanzet tot
het afrikaniseren van de Eucharistie
die door Rome is goedgekeurd – met
uitbundige zang en dans. Als ik al
bevestiging nodig had dat Congolezen
uitbundig kunnen vieren dan vond ik
het daar wel! Het toeval wilde dat er
die dag een speciale collecte was voor
de bouw van de nieuwe kathedraal. Ik
zat met stomme verbazing te kijken
toen de offerande processie maar
Jim Fanning mhm
bleef duren. Het zingen werd als maar
luider al naar gelang de leden van de
ene kleine christengemeenschap na
de andere zich dansend en wiegend
naar het altaar bewogen. Het hele
ceremonieel duurde al met al wel twee
uur! En in die tijd had de gemeenschap,
zo hoorden we aan het eind van de Mis,
een bedrag van $226,- bijeengebracht!
‘Peanuts’ als je bedenkt wat voor
bedrag er nodig is, maar een schat
van een bedrag in verhouding tot de
schrijnende armoede van het gros
van de bevolking. ‘God heeft lief
wie blijmoedig geeft’!, zei Paulus al.
Dankbaar voor het vernieuwen van
de vriendschapsband stapte ik de
volgende dag in het vliegtuigje. De
huidige bisschop van Basankusu,
Mgr Joseph Mokobe, pleitte bij het
afscheid voor een terugkeer van
meer Millhillers voor een kortere
of langere periode: “ Jullie zijn onze
’voorvaderen in het geloof’. We
hebben jullie graag bij ons, net als
grootouders die bij hun volwassen
kinderen blijven. We hebben behoefte
aan jullie aanwezigheid.”
Fons Eppink mhm
Abbé Camille Tokind’ino
15

16
UIT hET ARChIEF
hERINNERINGEN AAN EEN
DEPORTATIE UIT BORNEO IN 1972
Onder druk van fanatieke Moslim politici in West-Maleisië werden in 1972 een
aantal Millhillers in Borneo (Oost-Maleisië) gearresteerd en vervolgens het land
uitgezet. Een van hen was Bertus Visschedijk mhm. Hieronder volgt een ingekorte
versie van zijn uitgebreid verslag van deze deportatie.
Even voor vier uur werd onze rustige
pastorie wreed verstoord door hard
gebonk op de voordeur. Volgens
afspraak deed Ted Feldbrugge de deur
Op transport naar Hong Kong. Afscheid op het vliegveld
open en hij zag drie mensen voor zich
staan: Mohammed Iqbal bin Muzaffir,
hoofd van de politie in Keningau, Bitty
Basinau, inspecteur bij de politie, en
een onbekende CID man in burger. Ik
was ook meteen wakker en ik hoorde
Iqbal zeggen: “We komen Father van
Velzen oppikken...nee, nee, sorry
Father Visschedijk!” Ik sprong uit mijn
bed, kleedde me vlug aan, legde vlug
nog een paar dingen in mijn koffer,
zoals dia’s, foto’s, kleren en een paar
andere dingen. Al dagen was ik hierop
enigszins voorbereid en daarom was
de koffer vlug gereed. Ik bleef op mijn
kamer die op slot was. Ted riep tegen
me in het Nederlands “Bertus, ze zijn
er voor jou. Ben je al op?” Ik gaf een
bevestigend antwoord en Ted zei:
“Doe maar kalm aan, Bertus!”
Door de gordijnen heen zag ik buiten
schaduwen van mensen met grote
zaklampen. Na vijf minuten kwam ik
naar buiten en Iqbal vertelde me dat ik
direct mee moest gaan. Ik vroeg hem
of ik me eerst mocht wassen, kammen
en scheren. Dat mocht niet, want dat
kon ik later wel ergens anders doen.
Ik mocht wel even naar het toilet
maar de deur moest open blijven.
Iqbal vroeg of ik mijn paspoort bij
de hand had. Die lag nog in de la. Ik
deed die in mijn handtas samen met
nog wat sigaretten en wat geld. Bij de
voordeur hield Iqbal me staande en
fouilleerde me helemaal langs mijn

gehele lichaam voor wapens. Ted
moest hierom vreselijk lachen. Ik was
ongewapend en ik werd gedirigeerd
naar de eerste van de twee landrovers
voor de pastorie om daar in te
stappen. Het was nog donker en ook
een beetje nevelig, maar door het licht
van de straatlantaarns kon ik zien
dat de pastorie omsingeld was door
ongeveer 30 politiemannen met een
schild voor zich en met een geweer in
aanslag. Toen iedereen binnen was, gaf
Iqbal het sein van vertrekken. Het was
kwart voor vijf. Nog een laatste groet
en handgebaar naar Ted Feldbrugge
en alles zette zich in beweging. Voor
het politiebureau werd langzaam
gereden en flink getoeterd, een teken
dat de ‘crimineel’ was opgepakt en nu
in veilige bewaring in de landrover zat
op weg naar de gevangenis.
Tegen acht uur waren we bij de
Kepayan gevangenis. Peter Govind,
een gevangenisambtenaar en sportman,
afkomstig uit Keningau, ving
me op. Hij had het heel moeilijk met
deze hele actie, ook al omdat ik de
tweede pastor was die morgen, die
naar de gevangenis was gebracht. Op
zijn kantoor moest ik verschillende
artikelen inleveren, zoals camera,
rijbewijs, paspoort, geld, vaccinatiekaart,
etc. Alles werd in een grote
envelop gedaan, waarop groots mijn
gevangenisnummer KKP630 werd
geschreven. Ton Putman, Frans
Frerichs, Patrick McDonald waren
Bertus Visschedijk en Ted Feldbrugge bij kerkinwijding in kampong Bariawa Ulu
al eerder gearresteerd en werden
diezelfde dag nog op een vliegtuig
gezet naar Europa. Zo bleef ik
alleen achter met Wim van Gastel.
De volgende dag werd ook nog Jan
Goedhart binnengebracht.
Maandenlang hadden wij, missionarissen
van Mill Hill in Borneo,
gewerkt met een zekere stress en we
waren allemaal illegaal in het land.
We hadden ‘gevochten’ voor onze
principes. We liepen soms op onze
tenen, want uitbarsten in woede
zou helemaal fataal zijn geweest.
We hielden ons in. We hadden de
steun van de bevolking. Toen ik in de
gevangenis kwam, viel als het ware die
druk in een keer weg: ik had mijn best
gedaan, de mensen steunden me en ze
waren trots op me, ik had ‘schijnbaar’
verloren. We probeerden er het beste
van te maken in de gevangenis, nu
zonder stress.
17

Bertus Visschedijk met enkele catechisten in Keningau
Drie dagen later kwam de deportatie.
De ochtend begon met de ‘normale’
gevangenis routine: opstaan-luchtenmis
vieren-ontbijt-ochtendgymnastiek
en toen het bezoek. Maar even na
tien uur kwam de Immigratie in de
gevangenis en de bezoekers werden
gevraagd weg te gaan. We werden
‘gedwongen’ om alles in te pakken. In
witte toog en rooie sjerp verschenen
wij met ons drieën: Wim van Gastel, Jan
Goedhart en ik, met onze koffers bij de
immigratiemensen. Ze ‘schrokken’ wel
van onze kleding en vroegen om iets
anders aan te trekken. We hielden voet
bij stuk: “we kwamen als priesters en
we gaan nu ook weg als priesters”.
Een van de Immigratiemensen had
contact met het vliegveld. De mensen
van de Immigratie volgden ons tot
in het vliegtuig, en toen we dan met
ons drieën naast elkaar zaten- we
leken wel bisschoppen-, kregen we
onze papieren terug: paspoort, vacci-
18
natiekaart en een vliegticket. Op ons
ticket zagen we dat we richting Hong
Kong gingen en we hadden een open
ticket van Hong Kong naar Amsterdam.
Wij vroegen ons af: wat gaan we doen
in Hong Kong? We kennen niemand
en voor een hotel hebben we geen
geld. Ineens herinnerde Wim zich
dat de broeders van La Salle, die in
Sabah in Tampasak werkten, ook een
klooster hadden in Hong Kong. We
besloten dus een taxi te nemen naar
dat klooster als het mogelijk was. Zo
gezegd, zo gedaan. Bij aankomst in
dat klooster werden we begroet door
Broeder Peter, een Ier, die vroeger in
Sabah werkzaam was geweest en ons
ook kende. Diezelfde middag nog ging
Broeder Peter met onze tickets naar
het vliegveld om voor ons zo vlug
mogelijk een vliegtuig te krijgen. Hij
kwam teleurgesteld terug en zei: “Alles
is volgeboekt met deze kerstdagen
en de eerstvolgende gelegenheid is
pas op 28 December, drie dagen na
Kerstmis. “ Dit hoorde een plaatselijke
Chinese broeder van Hong Kongse
afkomst, die daar mee zat te luisteren.
Hij vroeg ons of hij even met onze
tickets weg mocht. Na een uurtje
kwam hij terug met een grote glimlach
op zijn gezicht en vertelde ons: “Jullie
kunnen op 22 December ‘s morgens
met de TWA (American Trans World
Airlines) naar Parijs en vandaar door
naar Amsterdam via Londen”.
En zo vertrokken we op zaterdag
22 December naar Parijs met TWA,
daarna met Air France naar Londen,
waar we afgehaald werden door Martin
Senders, overnachting in Mill Hill, en
de andere dag met flinke vertraging
van Heathrow naar Amsterdam, waar
we tegen 7 uur aankwamen. Samen
met mijn ouders reden we toen
naar Oldenzaal, waar iedereen me
opwachtte en benieuwd was naar de
verhalen van de laatste dagen in Saba.
Bertus Visschedijk mhm

NIEUWS UIT DE REGIO.
INDIADAG 2012.
Al meer dan dertig jaar leeft en werkt Frans Baartmans mhm onder de kasteloze
‘Dalits’ (letterlijk ‘vertrapten’) in Varanasi, de heilige stad van de Hindoes aan
de Ganges in India. Tegelijkertijd heeft hij zich met hart en ziel ingeleefd in de
omringende cultuur en godsdienstbeleving. Een drietal indringende studies van het
hindoeïsme zijn hiervan het resultaat. Terug in Nederland werd hij op de door de
Stichting Benaresfonds georganiseerde Indiadag gedecoreerd. Een impressie:
Op zondag 11 november kwamen we
samen voor een inspirerende Indiadag
om stil te staan bij de vele projecten
die in de wijk Nagwa in Varanasi
(Benares) worden ontplooid ten
behoeve van de mensen daar, die nog
vaak gediscrimineerd en onderdrukt
worden. Het was overweldigend om
met zovelen bijeen te zijn, ieder op
zijn of haar eigen manier betrokken
bij de bewoners van Nagwa. Na de
Frans Baartmans in gesprek met Emile Roemer e.a.
dagopening door Frans Baartmans,
begeleid door cellist Marien van
Staalen, volgde de gastlezing door
SP-fractievoorzitter Emile Roemer. Hij
beschreef daarin de grote bijdrage
van Frans aan de ontwikkeling van de
mensen in Nagwa. Een ontwikkeling
die niet onopgemerkt is gebleven bij
de mensen in India en ook niet bij de
vele betrokkenen in Nederland. Emile
sloot af met de woorden dat het Hare
Majesteit heeft behaagd om Frans
hiervoor te benoemen tot Ridder in
de Orde van Oranje Nassau. Met een
daverend applaus stemde de zaal
hiermee in. Een benoeming in deze
orde wordt verleend aan personen
die bijzondere verdiensten voor de
samenleving hebben verricht.
Hierna volgden presentaties van de
Stichting Benaresfonds en de Stichting
Benaresschoolfonds. Het bijzondere
dansoptreden door Mw Durga uit
Essen bracht ons vervolgens in
Indiase sferen; het sprankelde van het
podium af. Het dagprogramma werd
afgesloten door Frans Baartmans
zelf, waarin hij reflecteerde op zijn
decennialange betrokkenheid bij de
Dalits, de kastelozen van India, vooral
in Nagwa.
Vera van Jaarsveld
Bestuurslid Benaresfonds
19

Nico Schipper mhm
schrijft uit Matli, Pakistan.
Hier in Matli gaat het goed met me.
Nico Schipper mhm
Hier in Matli gaat het goed met me.
Dit jaar hebben we gelukkig nu eens
geen overstromingen gehad. Begin juni
Beeld van overstromingen in 2012
20
VAN hER EN DER
waren er nogal wat onheilspellende
voorspellingen dat het dit jaar nog
erger dan vorig jaar zou worden maar
die zijn gelukkig niet uitgekomen. Het
onderliggende probleem is dat er
onvoldoende drainage capaciteit is,
en dat de draineerkanalen en buizen
die er zijn, vaak verstopt zitten en niet
op tijd worden schoongemaakt. Nogal
wat drainagesystemen zijn nog steeds
verstopt na de overstromingen van
vorig jaar. Daarnaast is er onvoldoende
capaciteit om water op te vangen en op
te slaan voor drogere tijden en lekt er ook
veel water weg. Omdat mijn parochianen
voornamelijk direkt of indirekt van de
landbouw afhankelijk zijn, betekent dat
de zomer met zijn moessonregens een
erg nerveuze tijd is, ook voor mijzelf.
Iedere dag keek ik bezorgd naar de hemel:
Eerst in angst dat er (te veel) regen zou
vallen, later vrezende dat er juist veel
te weinig zou vallen. Uiteindelijk is het
deze keer wel goed afgelopen. Om het
probleem op te lossen zou de regering
het hele irrigatie- en drainagesysteem
grondig moeten verbeteren. Daar zal

Voordracht
nogal wat geld en tijd in gaan zitten en
het lijkt er voorlopig dan ook niet van te
komen. Over het algemeen is de centrale
regering toch nogal zwak.
Bij de inwijding van de kerk in Matli
Dat blijkt ook uit de onmacht om iets te
doen aan de blasfemie wetgeving. Een
nieuw dieptepunt werd in de zomer
bereikt met de beschuldiging dat een
11-jarig meisje met Down’s Syndroom
schuldig zou zijn aan het verbranden
van pagina’s van de Koran. Het meisje
woonde in een wijk in Islamabad waar
veel christenen in gehuurde kamers/
woningen woonden. Ze heeft zo’n
drie weken in de gevangenis gezeten.
Uiteindelijk is duidelijk geworden dat de
beschuldiging gefabriceerd is en dat een
locale moslimgeestelijke het “bewijs”
heeft geplant. De zaak tegen het meisje in
nu officieel afgewezen. Inmiddels hebben
de getuigen die hadden verklaard dat ze
gezien hadden dat de moslimgeestelijke
het bewijs geplant had, hun verklaringen
weer ingetrokken en hij gaat dus ook
vrijuit. De regering heeft haar en haar
familie naar een onbekende veilige plaats
gebracht omdat haar leven nog altijd
gevaar loopt vanwege extremisten die
het recht in eigen hand willen nemen.
De meeste mensen hier denken dat de
familie inmiddels al in het buitenland zit.
De buurt waar ze woonden in Islamabad
is nu wel vrij van christenen: die zijn
allemaal gevlucht en komen ook niet
meer terug en wat dat betreft heeft die
mulvi dus wel zijn zin gekregen. Het hele
gebeuren heeft wel duidelijk gemaakt
hoe gemakkelijk deze wet te misbruiken
is, maar het blijft onwaarschijnlijk
dat iemand zal proberen de wet te
veranderen: je loopt te veel kans om dan
vermoord te worden.
21

60 jarig priesterfeest 12 juli Hans Burgman Kenia
50 jarig priesterfeest 7 juli Louis Kessels Oeganda
22
JUBILEA 2013
Piet Korse Oosterbeek
40 jarig priesterfeest 30 juni Theo Geurtsen Bemmel
40 jaar associate 24 maart Toos Beentjes Amsterdam
ONZE OVERLEDEN VRIENDEN
(December 2012, kerstuitgave)
Zaandam Mw. Catharina Maria Schouten-Meijer,
Moeder van Fr. Frans Schouten
Tilburg Mw. Lenie Houben-Janssen,
schoonzus van Fr. Lau Houben †
Klazienaveen Mw. Anna Helena Vedder-Wehkamp,
zus van Fr. Hennie Wehkamp
Goes Dhr. Sjef van Osch, zwager van Fr. Ed Karhof
Valburg Dhr. Joop Copray,broer van Fr. Jac Copray
en vader van Constance,verzorging
Balk Dhr. Folkert Jozef Melchers,
broer van Br. Leo Melchers
Doetinchem Dhr. Jan Huls, zwager van Fr. Harry Reusen
Bemmel Dhr. Martin Grol,zwager van Fr. Ben Beemster
Hardenberg Dhr. Antonius Apolonus Petrus van der Geest,
broer van Fr. Bert v.d. Geest †
Veendam Mw. Marietje Scholtens-Wübbels,
zus van Br. Herman Wübbels
Assen Dhr. Herman Gebbeken,
zwager van Fr. Hennie Wehkamp
Tubbergen Mw. Anna Wilhelmina Stopel-Imming,
moeder van Fr. Ben Stopel, (Soedan)
Boxmeer Mw. Maria Linders-Mol,
zus van de Frs. Wim en Frans Mol

FOTOGRAFIE
ONZE OVERLEDEN VRIENDEN
Amstelveen Dhr. Petrus Wilhelmus van Baarsen,vader van Jos van Baarsen en
José van Baarsen-Vreeburg, ex-Associates.
Alkmaar Dhr. Albertus Johannes Zonneveld, broer van Fr. Piet Zonneveld mhm.
Balk Dhr. Harmen de Blaauw, zwager van Br. Leo Melchers,mhm
Arnhem Dhr. Jonkheer Otto Marie Rudolph Joseph Ignatius van Nispen tot Pannerden.
Ugchelen Mw. Johanna Berghorst-Bijsterbosch, moeder van Wiecher Berghorst,
medewerker van Vrijland.
Zwaag Mw. Truus van Kampen-Reuzenaar, vriendin van Fr. Ben Beemster mhm.
Eemnes Dhr. Frans Molle, vriend van Fr. Ben Beemster mhm
’s-Gravenpolder Dhr. Rudi Klaaijsen, zwager van Fr. Bert Buis mhm Malindi, Oost Afrika.
Oosterbeek Dhr. Jan van der Maazen, echtgenoot van Anneke v. d. Maazen,
medewerker van Vrijland
Goes Mw. Clara Antonia Johanna Maria den Boer-Oomes,
moeder van Fr. Ben den Boer mhm.
Julianadorp Laurentius Antonius Ros, lekenmissionaris in Maasailand 1979-1996.
Apeldoorn Dhr. J.J.W. Erinkveld, familie van Fr. Erinkveld †
Breedenbroek Dhr. Jan Huls, zwager van Harry Reusen mhm.
’s Hertogenbosch Dhr. Luc Cobbaert, zwager van Fr. Frans Kwik mhm.
Rotterdam Dhr. Jan Vermeulen, broer van Fr. Gerard Vermeulen mhm.
De foto’s zijn geleverd door het Archief, en door missionarissen en vrienden van Mill hill.
waarheen met uw bijdragen?
Persoonlijke giften voor missionarissen
ING: 1066957 t.n.v. Missieprocuur van Mill Hill Oosterbeek.
Bank: ABN/AMRO Rek. 40.02.36.311 t.n.v. Nederlandse Regio van Mill Hill, Oosterbeek
Giften voor opleiding van Missionarissen in Afrika en Azië:
ING: 939153 t.n.v. Mill Hill Oosterbeek.
bij voorbaat onze hartelijke dank.
De Nederlandse Regio van Mill Hill is een ANBI instelling vallend onder de RK Kerkprovincie in Nederland.
Door de belastingdienst is op 30 november 2007 een groepsbeschikking afgegeven ten name
van de Bisschoppenconferentie van de Rooms Katholieke Kerkprovincie te Utrecht. Uw giften zijn dus
fiscaal aftrekbaar en over uw bedragen hoeft geen schenkings- of successierecht betaald te worden.
23

Retouradres:
Johannahoeve 4
6861 WJ Oosterbeek.
Contactblad van Mill hill
Administratie & redactie.
Johannahoeve 4,
6861 WJ Oosterbeek.
Telefoon : (026) 339 80 82
E-mail : procuur@mhmobk.nl
Internet : www.mhmobk.nl
Maart 2013
Jaargang 47 - nummer 1
Verschijnt 4 keer per jaar
Drukkerij Voor de Poort - Oosterbeek.