Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Die van Zeelant screven, qualicken de matten te connen furneren, ende maer 3 kisten becomen hadden, tot 50 sts ½. Voorts dat sij eenen van den haeren hadden gecommitteert, om tegens den 17. deser in Den Haghe te verschijnen. Waertoe uuyt ons collegie, neffens den borgemeester Bas ende den advocaet Boreels, gecommitteert worden sieur Anthonis Rijcksz, omme met de heeren Staten te liquideren van ’tgeene sij van denselve ontfangen, ende oock d’selve schuldich waren. Eender, verloren hebbende een obligatie die nu geëxpireert was, versochte met presentatie van cautie vernieuwinge van deselve obligatie pro more ofte afflegginge van de penningen. Maer de onse vonden haer beswaert, doordien dat de verloren obligatie inhielt de clausule van den thoonder te betalen, sorgende dat sij daeromme mochten vercort worden. Betalende aen degeenen die sulcke obligatie mochte gevonden hebben, ende presenteerden, d’interesse te betalen, ende t’annoteren, dat sulcken obligatie vermist doch gecontinueert was, ende t’eynden des jaers geen recontre vernemende, souden dan vorder daerop letten. Eenige veranderinge ofte naerdere interpretatie geschiet op’t 30. artikele van den artikelbrieff, aengaende de geschuerde ende heymelicke verminckinge, dat daer niet op en soude te letten staen. Tenwaer die overicheden, daer uuytgedruct, sulcx attesteerden in den dienste van de Compaignie geschiet te sijn, ende de patiënten verclaerden sulcx vantevoren niet gehadt te hebben. Eenige schepen met ladinge uuyt de gearriveerde schepen in Zeelant sijn aengecomen. Junius [20-6-1621] In junio 1621, den 20. Van Utrecht gecomen tot Amsterdam. [21-6-1621] 21. In de vergaderinge sijnde, hebbe verstaen het arrivement van een schip, dat in Zeelant uuyt Oost-Indiën was gecomen, alse - genaemt. Verscheyde verlamde, blynde ende andere verschenen aldaer, versoeckende onderhout, doch die door cas fortuyt in sulcke swaricheden ende gebreecken waren geraect, werden affgeslagen. Eenen die op’t fort Amboyne op de wacht staende sijn gesicht hadde verloren, sulcx dat hij niet en conde sien, wert aengeseyt dat men hem uuyt de penningen totten armen gedestineert, wel wilde een hondert gulden, daelders ofte meer toeleggen, maer niet gehouden te sijn tot onderhout, d’wijle sulck een ongeluck hem oock thuys sijnde hadde connen overcomen. Waermede hij niet gecontenteert sijnde, ginck wech, seggende het aen hoger dan te willen versoecken. Alsoo Cornelis Jansz van Abbekerck, in Indiën gestorven, hadde bij testamente gemaect ten behoeve van den armen tweehondert gulden, quamen eenige gesonden van de plaetse sijnder geboorten. Pretenderende deselve haere armen te competeren, als wel naer rechten soude mogen verstaen worden. Maer hun werden aengeseyt, verstaen te sijn, bij de 17, dat alsulcke legaten den armen in genere gemaeckt, behoren te blijven tot proufijte van de armen der Compaignie. Alsoo den heer pensionaris Pauw, Boreels, Brouwer in Den Haghe waren gereyst omme de saecken, de Compaignie betreffende, ende de heeren Staten-Generael, dese bewynthebberen waren aenscrijvende, dat sij eenige uuyt haar collegie wilden aldaer committeren omme met de collegiën der admiraliteyten te liquideren. Hebben daertoe beneffens de voorgaende gecommitteert Loys le Beecque, mede in Den Haghe sijnde. Daer werden oeck gelesen seeckere lange requeste bij eenige participanten van de Oost- Indische Compaignie, over de jegenwoirdige bewinthebberen t’onvreden sijnde, den heeren Staten overgelevert. Waerbij versocht werden, dat de bewynthebberen alle twee jaeren souden 90
veranderen, dat die in de plaetse van provisie genieten souden seecker jaergelt. Dat die 50.000 waren participerende, ymant van haerluden mochten committeren, 87 omme kennisse te nemen van de gelegent- heyt ende staet van hetselve collegie, doch sonder gagie ende diergelijcke meer. Streckende tot verminderinge van de authoriteyt ende de proufijten der bewinthebberen jegenwoirdich sijnde, die sij seyden, haer te dragen als meysters ende niet als bewinthebbers. Oock die noch directelicken noch indirectelicken en souden mogen handelen ofte coopen eenige goederen, deselve Compaignie aengaende. Dese was ondertekent onder anderen bij Maxemiliaen van Ghelen, Timmermans, Dirck Aluwijn, etc., binnen Amsterdam wonende, veele oock uuyt Zeelant, ende insonder eenen Nachtegael. Daer werden noch gelesen brieven, waerbij die van Aernhem ende de Veluwe, oock die van Sutphen, continueerden Lucas van Essen tot het bewynthebberschap vanwegen Gelderlant, daer die van Nimwegen eenen anderen tegens hadden gecommitteert. Seggende de voorseyde leden, dat Van Essen sich op de coopmanschappen waermeede de Compaignie meest gedient was, als in handelinge ende niet in materie van staet bestaende, best verstonde, ende nu ettelicke jaeren daerinne was geverseert. Werden oock in’t resolutieboeck bij mij geannoteert, dat de wedue van Johan van Weely haere actiën die sij heeft in de Compaignie, sal mogen transporteren op de voet, als sij de voorgaende overgedragen heeft. [22-6-1621] 22. Gelesen den brief bij Coenen, Hautman, Carpentier, etc., gescreven ende ondertekent, ende van Jacatra herwarts gesonden, den … octobris 1620, waerinne verhaelt wert, dat sij noch 15 schepen desidereren, doch verstaen te hebben, dat aen de custe van Cormandel soude wesen gearriveert. Dat se het retardement van de schepen toescreven die hoofdicheyt van sommighe, die geabuseert worden, omdat se te seer nae het noorden liepen. Dat men haer voortaen scherpelicken soude bevelen, den generalen rendevous tot Jacatra te maecken. Welcke plaetse sij verhoopten, een princepale coopstat van Indiën, immers van Java, in corten tijt te worden, alsoo de handelinge op Bantam al gedaen was, die ter oorsaecke van de peperhandelingen de onse meenden te dwingen, maer dat se die wel souden verduyren. Want alhoewel men die nu tot hooger prijse moste coopen, meenden ’tselve eer corten tijt te sullen beteren, alsoo veele nieuwen peper geplant was. Doch de Engelsche souden daer qualicken naer connen wachten. Voechden daerbij veele moetwillicheyt ende grootsicheyt van de Engelsche verdragen te hebben, niettemin hun daerdoor te redden. Voorts, dat men geene Javanen, jae geene Indianen conde vertrouwen, wesende hoochmoedich, ontrou, suspicieus, bedriegelick. Maer dat evenwel soo den Materam als die van Bantam souden moeten buygen. Den coninc van Achyn droech hem oock seer onbeleefdelicken tegens den onsen, dat meede die van Jamby volchden, maer het soude te sijnder tijt te passe comen. Die van Banda waren seer quaet, hart ende obstinaet, van natueren erfvianden van de christenen, sulcx dat alle remediën daertegens gedespereert worden. Mosten daeromme onder het jock gebracht werden, want die langer te spaeren, ware een 87 Hs.: compmitteren. 91
- Page 39 and 40: Werden goetgevonden, dat men het 47
- Page 41 and 42: Waertoe gebracht sijnde, is het see
- Page 43 and 44: Men soude oock connen versoecken, o
- Page 45 and 46: Toegeleyt voor de groote schepen, d
- Page 47 and 48: [juni 1620] In junio, den … is de
- Page 49 and 50: hondert dusent guldenstotte aequipa
- Page 51 and 52: ende - - verovert onder Sunda de
- Page 53 and 54: Hiervoor hebbe ic de situatie van h
- Page 55 and 56: ebus collocandis idoneum, vendidiss
- Page 57 and 58: goet gevonden werden. Dat het een l
- Page 59 and 60: goetgevonden, hiervan een poinct va
- Page 61 and 62: Voort voor sijnen getrouwen dienst,
- Page 63 and 64: Dat men diegeene die het fort Polew
- Page 65 and 66: was Jan Wedden, nam uuyt Hollandia
- Page 67 and 68: handelinge, die mogelick waer te be
- Page 69 and 70: November [2-11-1620] 2. Is het volc
- Page 71 and 72: Catoenen lijwaet, meest gebleyckt,
- Page 73 and 74: opdat die op eene egale voet mochte
- Page 75 and 76: Compaignie grootelicx soude scaden,
- Page 77 and 78: oeder oock publycquelicken was gesc
- Page 79 and 80: hetselve schip in octobri daerna 16
- Page 81 and 82: hadden geleth, bevonden souden hebb
- Page 83 and 84: Den 8. Comende aen het Oost-Indisch
- Page 85 and 86: Wijders, als men haer hadde toegela
- Page 87 and 88: waren, de Fransche vercorten ende b
- Page 89: gehouden wert, de toelatinge op Moc
- Page 93 and 94: D’Engelse drijven seer aen, dat s
- Page 95 and 96: den soldaten als bootsgesellen toec
- Page 97 and 98: 1618 van ’tselve schip gegaen in
- Page 99 and 100: ordre soude geven, bij represaliën
- Page 101 and 102: schip was weleer door een paepsche
- Page 103 and 104: - Item hoe men sal handelen mette F
- Page 105 and 106: [12-8-1621] Den 12. augusti tot Ams
- Page 107 and 108: sulcx onbillick te wesen. D’wijle
- Page 109 and 110: Den commys Gisels proponeerden twee
- Page 111 and 112: Peter van de Werve, een soon van de
- Page 113 and 114: Ende hebbe alsoo successorem gecreg
- Page 115 and 116: Den admirael Verhagen leyde het ver
- Page 117 and 118: opgerechte ooren te rijsen om te ve
- Page 119 and 120: 5. Presenteren hiervan naerder bewi
- Page 121 and 122: In fine octobris 1622 fui Amsteroda
- Page 123 and 124: libellum, postquam frustra iustitia
- Page 125 and 126: 11. Een bewinthebber die, in’t ov
- Page 127 and 128: 3 lb. bezar steenen, alias 3 stucks
- Page 129 and 130: Anno Christiano MDC XXI [00-00-1621
- Page 131 and 132: Ende alhoewel de hooch mog. heeren
- Page 133 and 134: nedersetten. ’t Welck niet met mi
- Page 135 and 136: Alsofte men de quaetdoenders niet e
- Page 137 and 138: De wint is tot noch contrarie, sulc
- Page 139 and 140: achtergebleven ende ontlopen. Dat o
Die <strong>van</strong> Zeelant screven, qualicken de matten te connen furneren, ende maer 3 kisten<br />
becomen hadden, tot 50 sts ½. Voorts dat sij eenen <strong>van</strong> den haeren hadden gecommitteert, om<br />
tegens den 17. deser in Den Haghe te verschijnen. Waertoe uuyt ons collegie, neffens den<br />
borgemeester Bas ende den advocaet Boreels, gecommitteert worden sieur Anthonis Rijcksz,<br />
omme met de heeren Staten te liquideren <strong>van</strong> ’tgeene sij <strong>van</strong> denselve ontfangen, ende oock<br />
d’selve schuldich waren.<br />
Eender, verloren hebbende een obligatie die nu geëxpireert was, versochte met presentatie <strong>van</strong><br />
cautie vernieuwinge <strong>van</strong> deselve obligatie pro more ofte afflegginge <strong>van</strong> de penningen. Maer<br />
de onse vonden haer beswaert, doordien dat de verloren obligatie inhielt de clausule <strong>van</strong> den<br />
thoonder te betalen, sorgende dat sij daeromme mochten vercort worden. Betalende aen<br />
degeenen die sulcke obligatie mochte gevonden hebben, ende presenteerden, d’interesse te<br />
betalen, ende t’annoteren, dat sulcken obligatie vermist doch gecontinueert was, ende<br />
t’eynden des jaers geen recontre vernemende, souden dan vorder daerop letten.<br />
Eenige veranderinge ofte naerdere interpretatie geschiet op’t 30. artikele <strong>van</strong> den artikelbrieff,<br />
aengaende de geschuerde ende heymelicke verminckinge, dat daer niet op en soude te letten<br />
staen. Tenwaer die <strong>over</strong>icheden, daer uuytgedruct, sulcx attesteerden in den dienste <strong>van</strong> de<br />
Compaignie geschiet te sijn, ende de patiënten verclaerden sulcx <strong>van</strong>tevoren niet gehadt te<br />
hebben.<br />
Eenige schepen met ladinge uuyt de gearriveerde schepen in Zeelant sijn aengecomen.<br />
<br />
Junius<br />
[20-6-1621]<br />
In junio 1621, den 20. Van Utrecht gecomen tot Amsterdam.<br />
[21-6-1621]<br />
21. In de vergaderinge sijnde, hebbe verstaen het arrivement <strong>van</strong> een schip, dat in Zeelant<br />
uuyt Oost-Indiën was gecomen, alse - genaemt.<br />
Verscheyde verlamde, blynde ende andere verschenen aldaer, versoeckende onderhout, doch<br />
die door cas fortuyt in sulcke swaricheden ende gebreecken waren geraect, werden<br />
affgeslagen. Eenen die op’t fort Amboyne op de wacht staende sijn gesicht hadde verloren,<br />
sulcx dat hij niet en conde sien, wert aengeseyt dat men hem uuyt de penningen totten armen<br />
gedestineert, wel wilde een hondert gulden, daelders ofte meer toeleggen, maer niet gehouden<br />
te sijn tot onderhout, d’wijle sulck een ongeluck hem oock thuys sijnde hadde connen<br />
<strong>over</strong>comen. Waermede hij niet gecontenteert sijnde, ginck wech, seggende het aen hoger dan<br />
te willen versoecken.<br />
Alsoo Cornelis Jansz <strong>van</strong> Abbekerck, in Indiën gestorven, hadde bij testamente gemaect ten<br />
behoeve <strong>van</strong> den armen tweehondert gulden, quamen eenige gesonden <strong>van</strong> de plaetse sijnder<br />
geboorten. Pretenderende deselve haere armen te competeren, als wel naer rechten soude<br />
mogen verstaen worden. Maer hun werden aengeseyt, verstaen te sijn, bij de 17, dat alsulcke<br />
legaten den armen in genere gemaeckt, behoren te blijven tot proufijte <strong>van</strong> de armen der<br />
Compaignie.<br />
Alsoo den heer pensionaris Pauw, Boreels, Brouwer in Den Haghe waren gereyst omme de<br />
saecken, de Compaignie betreffende, ende de heeren Staten-Generael, dese bewynthebberen<br />
waren aenscrijvende, dat sij eenige uuyt haar collegie wilden aldaer committeren omme met<br />
de collegiën der admiraliteyten te liquideren. Hebben daertoe beneffens de voorgaende<br />
gecommitteert Loys le Beecque, mede in Den Haghe sijnde.<br />
Daer werden oeck gelesen seeckere lange requeste bij eenige participanten <strong>van</strong> de Oost-<br />
Indische Compaignie, <strong>over</strong> de jegenwoirdige bewinthebberen t’onvreden sijnde, den heeren<br />
Staten <strong>over</strong>gelevert. Waerbij versocht werden, dat de bewynthebberen alle twee jaeren souden<br />
90