Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

waren, de Fransche vercorten ende beschadichden. Die uuyt allen handel van Oost-Indiën
soeckende te sluyten, tot welcken eynde oock die met de Engelsche verbonden waren.
Waerop hij geantwoort hadde, dat men de saecke heel anders als Eustachio die vermaelde,
soude bevinden, soo men maer de affectie wilde uuytsluyten. Ende de redenen bij de
Compaignie voortgebracht met een onpartijdich oordel bemercken. Ende d’wijle Eustachie in
de antichambre metten sijnen waren verwachtende, ende met impatiëntie urgerende, dat men
de saecke daer affmaeckten, hadde hij sulcx geëxcuseert, seggende dat men bequamelicker de
actiën ende defentiën in scrifte connen verhalen, verhopende genochsaem haere redenen te
doen proberen. Waerop Jennin geseyt hadde, dat sijne majesteit van meeninge was,
eerstsdaechs te vertrecken na Langedock, omme met sijn tegenwoirdich t 85 de verresen
troublen aldaer teneder te setten. Daerbij voegende, soo de Compaignie geen goederen in
Vranckrijck waren sendende, dat men soude
vorder represaliën moeten verlenen tegens andere ondersaten van de Geünieerde Provinciën,
ende dat men niet en meenden, daermede langer te supersederen.
Waer hij weder op hadde verclaert, dat de heeren Staten noit en hadden in gebreckt geweest,
omme recht den Eustachio te administreren, gelijck hij t’onrecht sijne majesteit was
overbrengende, als bij oogenschijnlicke verificatiën. Gelijkck oock van alle sijne andere
onbillicke proceduren soude genochsaem connen verthoont werden.
Schrijft wijders van Eustachii acten eenige naerder ontdeckinge verstaen te hebben, ende dat
hij over binnen Rouan naerder bescheyt te comen, was arbeydende. Ende in de saecke van
Malo en conde hij geen middel sien, omme de handelinge daerinne van de Nederlantse te
ontdecken, d’wijle haere boecken al verandert waren.
Sooveel aenginck de gemeene saecken, hadde verstaen, dat die van Rochel haer different in
handen gegeven hadden van de hertogen Rosny ende Boullon. Dat oock monsieur de
Diguerres binnen Parijs werden verwacht, ende men verhoopte dat met sijne compste de
saecken van de gereformeerde souden geredresseert ende in beeter staet gebracht werden.
Insonder doordien de handelingen van den Spaengiaert ende het huys van Oostenrijck bij
veele van de grooten in Vranckrijck in verdacht genomen worden. Jaelous werdende op den
grooten voortganck van deselve, soo in Bohemen als Duytslant, sulcx dat men doorgaens
vermoet, dat de troublen van Vranckrijck sonder oorloge sullen werden gestilt.
Op desen brieff meenden sommige, dat men behoorden te scrijven aen den pensionaris,
vresende dat hij hem te wijt daer soude inlaten. Andere meenden dat sulck scrijvens te laet
soude comen, ende dat den pensionaris mitsgaders de andere heeren volcomelick genoch
waren, soo met scriften als woorden geïnstrueert. Hierover souden de gecommitteerde in de
saecke tsanderen daechs naerder hebben te letten.
[16-3-1621]
Ick was denselven dach discourerende met Jan Harmansz, van den admirael Verhagen,
meenende dat hem ongelijck
geschiede, doordien het notoor was, ende hij oeck bekenden, dat Amboina met de
ommeleggende landen bij hem als admiral, jae door sijn devoir ende geluck, verovert worden.
Ende evenwel sulcx Houtman toescreven, die de Compaignie veel wijsmaecten, ende een
caerte op de saele met sijn tronie hadde doen hangen, waerinne hetselve eylant geschildert
85 Hs. abus.: tegenwoirdicht.
87