Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Engelsche gehouden werden, overboort gesprongen was, ende die van’t schip de tijdinge bracht. Die oversulcx gewaerschout, de Engelsche dwongen, haeren schipper weder te senden. Waeromme goedtgevonden is, dat men met hem van sijne gagie soude handelen, ende ten respecte van sijne sulcke extraordinaris dienste, enige vereeringe toeleggen, sonder het gedaen ende bij de boecken bevonden te veranderen. Daer werden verhaelt, dat alsoo de heeren Staten het voorleden jaer totte toerustinge hadden gedaen de schepen .- .-ende- , tot seecker somme begroticht, ofte men deselve soude in liquidatie mette heeren Staten te houden, brengen, dan ofte men die behoorden te houden als tot subsidie gesonden. D’wijle hun belooft was, ingevalle sij 15 schepen equipareerden, dat vijff bij de heeren Staten daertoe souden gedaen worden, ende nu niet alleen vijftien maar 17 gesonden waren. De schepen Poppen is geordineert, in mey toecomende te sullen becleden de plaetse, vanwegen die van Amsterdam in het collegie van de admiralité. [16-3-1621] Den 16. Geresolveert, dat men den toecomenden dyngsdach soude het volck van monsteren. Verhopende dat hetselve schip haest buyten de palen soude gebracht werden. Den aengenomen student Johannes Zilius, op costen van de Compaignie studerende te Leyden, heeft sijne theses d’selve Compaignie gedediceert ende sub Polyandro publice gedisputeert, de heeren in de vergaderinge gepresenteert. Ende werden hem toegeleyt voor oncosten etc. 25 gld., weynich tevoren hem gegeven sijnde tot sijne cledinge 42 gld. Hugo Hering, sollicitateur 84 vanwegen de Compaignie in Den Hage, versocht dat, alsoo hi gecocht hadde een erff ende husinge, bij het Voorhout tegensover den Doelen, alwaer hij van meeninge was te timmeren 7 ofte 8 cameren, ende deselve te meubileren, dat de gecommitteerden van deselve Compaignie in Den Haghe comende, aldaer souden gelieven te logieren op 15 sts. de maeltijt, sonder den wijn. Daerenboven hem ’s jaerlicx omme daerop te letten, ende alles daerna te accomoderen, toeleggen een pensie van 600 gld., hem bij provisie totte timmeringe furnerende ofte bij leeninge ofte op interesse hondert ponden Vlaems, die men ten naesten jaere soude corten. Doch creech nihil op’t request, alsoo de Compaignie sulcx niet en vermochte, ende de gecommitteerde aldaer haere dachgelden tot vier gulden daech toegeleyt waren, die daerover niet en conden werden geconstringeert. Den brieven bij den pensionaris Adriaen Pauw, den 4. martii nieuwen stijl, aen de Compaignie gescreven, waren inhoudende, hoe dat onse gesanten in de voorleden maent waren tot Parijs onthaelt ende wel ingebracht. Dan dat aengaende de saecke van Michel Eustachio, hem den hertoge van Lueme? in presentie van sijn schoonvader, den hertoge van Monbason, hard hadde aengesproken, seggende dat men niet alleen Eustachio grotelicx en vercorten, maer oeck den thesaurier van de coninginne, la reine mère, daer haer de saecke grotelicx aennam ende geïnjurieert hiel, begeerden dat sij gecontenteert mochten werden. Dan also sij van deselve saecke metten president Janin ende Boissy confereerden, maecten d’selve het interest ende de pretensie van den voornoemde Eustachio seer grooten, seggende dat den sijne majesteit wilde, dat men hem satisfacieerde. Daerbij verhalende van de saecken van St. Malo ende Diepen, noch clagende grootelicx, dat waer onse schepen de machtichste 84 -at- klein bovengeschreven. 86
waren, de Fransche vercorten ende beschadichden. Die uuyt allen handel van Oost-Indiën soeckende te sluyten, tot welcken eynde oock die met de Engelsche verbonden waren. Waerop hij geantwoort hadde, dat men de saecke heel anders als Eustachio die vermaelde, soude bevinden, soo men maer de affectie wilde uuytsluyten. Ende de redenen bij de Compaignie voortgebracht met een onpartijdich oordel bemercken. Ende d’wijle Eustachie in de antichambre metten sijnen waren verwachtende, ende met impatiëntie urgerende, dat men de saecke daer affmaeckten, hadde hij sulcx geëxcuseert, seggende dat men bequamelicker de actiën ende defentiën in scrifte connen verhalen, verhopende genochsaem haere redenen te doen proberen. Waerop Jennin geseyt hadde, dat sijne majesteit van meeninge was, eerstsdaechs te vertrecken na Langedock, omme met sijn tegenwoirdich t 85 de verresen troublen aldaer teneder te setten. Daerbij voegende, soo de Compaignie geen goederen in Vranckrijck waren sendende, dat men soude vorder represaliën moeten verlenen tegens andere ondersaten van de Geünieerde Provinciën, ende dat men niet en meenden, daermede langer te supersederen. Waer hij weder op hadde verclaert, dat de heeren Staten noit en hadden in gebreckt geweest, omme recht den Eustachio te administreren, gelijck hij t’onrecht sijne majesteit was overbrengende, als bij oogenschijnlicke verificatiën. Gelijkck oock van alle sijne andere onbillicke proceduren soude genochsaem connen verthoont werden. Schrijft wijders van Eustachii acten eenige naerder ontdeckinge verstaen te hebben, ende dat hij over binnen Rouan naerder bescheyt te comen, was arbeydende. Ende in de saecke van Malo en conde hij geen middel sien, omme de handelinge daerinne van de Nederlantse te ontdecken, d’wijle haere boecken al verandert waren. Sooveel aenginck de gemeene saecken, hadde verstaen, dat die van Rochel haer different in handen gegeven hadden van de hertogen Rosny ende Boullon. Dat oock monsieur de Diguerres binnen Parijs werden verwacht, ende men verhoopte dat met sijne compste de saecken van de gereformeerde souden geredresseert ende in beeter staet gebracht werden. Insonder doordien de handelingen van den Spaengiaert ende het huys van Oostenrijck bij veele van de grooten in Vranckrijck in verdacht genomen worden. Jaelous werdende op den grooten voortganck van deselve, soo in Bohemen als Duytslant, sulcx dat men doorgaens vermoet, dat de troublen van Vranckrijck sonder oorloge sullen werden gestilt. Op desen brieff meenden sommige, dat men behoorden te scrijven aen den pensionaris, vresende dat hij hem te wijt daer soude inlaten. Andere meenden dat sulck scrijvens te laet soude comen, ende dat den pensionaris mitsgaders de andere heeren volcomelick genoch waren, soo met scriften als woorden geïnstrueert. Hierover souden de gecommitteerde in de saecke tsanderen daechs naerder hebben te letten. [16-3-1621] Ick was denselven dach discourerende met Jan Harmansz, van den admirael Verhagen, meenende dat hem ongelijck geschiede, doordien het notoor was, ende hij oeck bekenden, dat Amboina met de ommeleggende landen bij hem als admiral, jae door sijn devoir ende geluck, verovert worden. Ende evenwel sulcx Houtman toescreven, die de Compaignie veel wijsmaecten, ende een caerte op de saele met sijn tronie hadde doen hangen, waerinne hetselve eylant geschildert 85 Hs. abus.: tegenwoirdicht. 87
- Page 35 and 36: Vlacq gecommitteert om met de instr
- Page 37 and 38: Op de verclaringe bij joffrou Anna
- Page 39 and 40: Werden goetgevonden, dat men het 47
- Page 41 and 42: Waertoe gebracht sijnde, is het see
- Page 43 and 44: Men soude oock connen versoecken, o
- Page 45 and 46: Toegeleyt voor de groote schepen, d
- Page 47 and 48: [juni 1620] In junio, den … is de
- Page 49 and 50: hondert dusent guldenstotte aequipa
- Page 51 and 52: ende - - verovert onder Sunda de
- Page 53 and 54: Hiervoor hebbe ic de situatie van h
- Page 55 and 56: ebus collocandis idoneum, vendidiss
- Page 57 and 58: goet gevonden werden. Dat het een l
- Page 59 and 60: goetgevonden, hiervan een poinct va
- Page 61 and 62: Voort voor sijnen getrouwen dienst,
- Page 63 and 64: Dat men diegeene die het fort Polew
- Page 65 and 66: was Jan Wedden, nam uuyt Hollandia
- Page 67 and 68: handelinge, die mogelick waer te be
- Page 69 and 70: November [2-11-1620] 2. Is het volc
- Page 71 and 72: Catoenen lijwaet, meest gebleyckt,
- Page 73 and 74: opdat die op eene egale voet mochte
- Page 75 and 76: Compaignie grootelicx soude scaden,
- Page 77 and 78: oeder oock publycquelicken was gesc
- Page 79 and 80: hetselve schip in octobri daerna 16
- Page 81 and 82: hadden geleth, bevonden souden hebb
- Page 83 and 84: Den 8. Comende aen het Oost-Indisch
- Page 85: Wijders, als men haer hadde toegela
- Page 89 and 90: gehouden wert, de toelatinge op Moc
- Page 91 and 92: veranderen, dat die in de plaetse v
- Page 93 and 94: D’Engelse drijven seer aen, dat s
- Page 95 and 96: den soldaten als bootsgesellen toec
- Page 97 and 98: 1618 van ’tselve schip gegaen in
- Page 99 and 100: ordre soude geven, bij represaliën
- Page 101 and 102: schip was weleer door een paepsche
- Page 103 and 104: - Item hoe men sal handelen mette F
- Page 105 and 106: [12-8-1621] Den 12. augusti tot Ams
- Page 107 and 108: sulcx onbillick te wesen. D’wijle
- Page 109 and 110: Den commys Gisels proponeerden twee
- Page 111 and 112: Peter van de Werve, een soon van de
- Page 113 and 114: Ende hebbe alsoo successorem gecreg
- Page 115 and 116: Den admirael Verhagen leyde het ver
- Page 117 and 118: opgerechte ooren te rijsen om te ve
- Page 119 and 120: 5. Presenteren hiervan naerder bewi
- Page 121 and 122: In fine octobris 1622 fui Amsteroda
- Page 123 and 124: libellum, postquam frustra iustitia
- Page 125 and 126: 11. Een bewinthebber die, in’t ov
- Page 127 and 128: 3 lb. bezar steenen, alias 3 stucks
- Page 129 and 130: Anno Christiano MDC XXI [00-00-1621
- Page 131 and 132: Ende alhoewel de hooch mog. heeren
- Page 133 and 134: nedersetten. ’t Welck niet met mi
- Page 135 and 136: Alsofte men de quaetdoenders niet e
Engelsche gehouden werden, <strong>over</strong>boort gesprongen was, ende die <strong>van</strong>’t schip de tijdinge<br />
bracht.<br />
<br />
Die <strong>over</strong>sulcx gewaerschout, de Engelsche dwongen, haeren schipper weder te senden.<br />
Waeromme goedtgevonden is, dat men met hem <strong>van</strong> sijne gagie soude handelen, ende ten<br />
respecte <strong>van</strong> sijne sulcke extraordinaris dienste, enige vereeringe toeleggen, sonder het gedaen<br />
ende bij de boecken bevonden te veranderen.<br />
Daer werden verhaelt, dat alsoo de heeren Staten het voorleden jaer totte toerustinge hadden<br />
gedaen de schepen .- .-ende- , tot seecker somme<br />
begroticht, ofte men deselve soude in liquidatie mette heeren Staten te houden, brengen, dan<br />
ofte men die behoorden te houden als tot subsidie gesonden. D’wijle hun belooft was,<br />
ingevalle sij 15 schepen equipareerden, dat vijff bij de heeren Staten daertoe souden gedaen<br />
worden, ende nu niet alleen vijftien maar 17 gesonden waren.<br />
De schepen Poppen is geordineert, in mey toecomende te sullen becleden de plaetse,<br />
<strong>van</strong>wegen die <strong>van</strong> Amsterdam in het collegie <strong>van</strong> de admiralité.<br />
[16-3-1621]<br />
Den 16. Geresolveert, dat men den toecomenden dyngsdach soude het volck <strong>van</strong> <br />
monsteren. Verhopende dat hetselve schip haest buyten de palen soude gebracht werden.<br />
Den aengenomen student Johannes Zilius, op costen <strong>van</strong> de Compaignie studerende te<br />
Leyden, heeft sijne theses d’selve Compaignie gedediceert ende sub Polyandro publice<br />
gedisputeert, de heeren in de vergaderinge gepresenteert. Ende werden hem toegeleyt voor<br />
oncosten etc. 25 gld., weynich tevoren hem gegeven sijnde tot sijne cledinge 42 gld.<br />
Hugo Hering, sollicitateur 84 <strong>van</strong>wegen de Compaignie in Den Hage, versocht dat, alsoo hi<br />
gecocht hadde een erff ende husinge, bij het Voorhout tegens<strong>over</strong> den Doelen, alwaer hij <strong>van</strong><br />
meeninge was te timmeren 7 ofte 8 cameren, ende deselve te meubileren, dat de<br />
gecommitteerden <strong>van</strong> deselve Compaignie in Den Haghe comende, aldaer souden gelieven te<br />
logieren op 15 sts. de maeltijt, sonder den wijn. Daerenboven hem ’s jaerlicx omme daerop te<br />
letten, ende alles daerna te accomoderen, toeleggen een pensie <strong>van</strong> 600 gld., hem bij provisie<br />
totte timmeringe furnerende ofte bij leeninge ofte op interesse hondert<br />
<br />
ponden Vlaems, die men ten naesten jaere soude corten. Doch creech nihil op’t request, alsoo<br />
de Compaignie sulcx niet en vermochte, ende de gecommitteerde aldaer haere dachgelden tot<br />
vier gulden daech toegeleyt waren, die daer<strong>over</strong> niet en conden werden geconstringeert.<br />
Den brieven bij den pensionaris Adriaen Pauw, den 4. martii nieuwen stijl, aen de<br />
Compaignie gescreven, waren inhoudende, hoe dat onse gesanten in de voorleden maent<br />
waren tot Parijs onthaelt ende wel ingebracht. Dan dat aengaende de saecke <strong>van</strong> Michel<br />
Eustachio, hem den hertoge <strong>van</strong> Lueme? in presentie <strong>van</strong> sijn schoonvader, den hertoge <strong>van</strong><br />
Monbason, hard hadde aengesproken, seggende dat men niet alleen Eustachio grotelicx en<br />
vercorten, maer oeck den thesaurier <strong>van</strong> de coninginne, la reine mère, daer haer de saecke<br />
grotelicx aennam ende geïnjurieert hiel, begeerden dat sij gecontenteert mochten werden.<br />
Dan also sij <strong>van</strong> deselve saecke metten president Janin ende Boissy confereerden, maecten<br />
d’selve het interest ende de pretensie <strong>van</strong> den voornoemde Eustachio seer grooten, seggende<br />
dat den sijne majesteit wilde, dat men hem satisfacieerde. Daerbij verhalende <strong>van</strong> de saecken<br />
<strong>van</strong> St. Malo ende Diepen, noch clagende grootelicx, dat waer onse schepen de machtichste<br />
84 -at- klein bovengeschreven.<br />
86