Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

Wijders, als men haer hadde toegelaten voor haer defense, opdat se bij ontijden niet en souden
overvallen worden, haer te versien, wilden een formeel fort daer bouwen, dat onse
overicheyden niet en conden toelaten. Het fort ende nieuwe stadt Jacatra werden seer
gevordert, ende om bequamelicker hetselve te mogen regieren, is daer een magistraet gestelt
van bailliu ende vijff schepenen, twee uuyt het fort ende drie uuyt de stadt. Die alle
voorvallende saecken ende geschillen onder de inwoonderen souden decideren, ende den
generalen raet daervan ontledigen. Daer woonden alsnu over de 1000 Chinesen behalve
Javanen ende vrijborgers.
Bantam bleef noch beseth met ons volck, met eenige jachten ende cleyne scheepkens, die
somtijts scade leden door haer eygen onachtsaemheit.
Tien schepen van defence volgens ordre, te weeten vijff Engelsche, alse .-
. , … ende vijf Hollantse, te weeten … - , waren na de custe van
Japan.
D’andere en conden niet geëxpedieert werden door faulte van de Engelsche, die de haere niet
en conden affvaerdigen.
Screef noch om over te senden volck ende capitalen totte negotiën, jonge meisken, notarisen,
timmerluyden, metsers, ende materialen tot goede husen te bauwen, alle instrumenten daertoe
dienende. Wijders cleermaeckers, schoenmakers, lonten, ABC-boecxkens, pennen.
Wort in deselve brieven van Carpentier mentie gemaeckt van de grousame daet eenes
commys, waeruuyt te verwondere staet, dat onse natie gecomen is tot het hoochste van alle
schandelicke ende eertijts bij ons onbekende sonden ende grouwelen, die van d’een faulte in
d’ander verdwalende, eerst ontrouwelicken handelende met der Compaignies penningen,
vorder tot hoererie, ende daeruuyt tot de vervloecte sodomitische rasernie, sijn eygen jongen
tot dese vuylicheyt misbruyckende, gecomen is. Denselven noch, opdat sulcx niet uuytcomen
soude, ad cumulum iniquitatis vermoordende.
Waerover hij gesuspecteert ende uuyt eenige vehemente inditiën geaccuseert ende tot
bekentenisse gecomen is. Professus nempe omne masculae turpitudinis mysterium, iudices
aliquandiu suspensos de rei exitu tenuit, ut eius nos certiores reddere nequirent. Haec eadem
affirmat fisci advocatus Sonck in suis litteris, qui gratulatur adventum collegae (quem puto de
Edel) cum fortuna male fortunata nave, in qua plures centum homines in itinere perierant, sibi
misso, unde molestiarum aliquod levamen speraret. Nomen infelicis et miseri suprascripti rei
est Martinus van Strenge. Plures quotidie deprehendantur adulterii immaturae Veneris,
aliorumque non minorum scelerum, damnandi cum dolore rectorum, quod multis impensis eo
deducti in spem sui et dominorum commodi, nil praeter paenitentiam, tot laborum sumptuum
et itineris, reportent.
In dit voorjaer en sullen niet meer als 4 schepen naer Indiën gesonden werden, te weeten
, leggende in de Mase, -, ende - (met het jacht
. ) 83 in Zeelant, mitsdaders , alhier binnen Amsterdam te equipperen.
[11-3-1621]
Den 11. Is in de vergaderinge gecomen Jan Simonsz, aengenomen voor bottelier ende in de
leste vergaderinge sijnen dienst opgeseyt. Ende verthoonde bij attestatie van verscheyde
geteyckent, hoe dat hij in sijne voorgaende reyse bij den schipper alleen, sonder eenige
redenen ofte forme van sententie was gedeporteert, alleenlicken door wangunst ofte
tegenherticheyt. Daer hij nochtans hem goede dienst gedaen hadde, als doen hij van de
83 In de marge.
85