Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Dat het oock ongeraden was, eenige proviande per het schip -- te senden, ende vandaer na de garnisoenen op de Moluckes, d’wijle die door de hette ende lanckheyt des tijts soude verderven. Maer dat men deselve met soude senden. Hetwelck men meenden verre het grootste te wesen ende meer soude connen laden. Worden mede geclaecht van de menichte van jongers, ende geseyt, nadien het getal op van menschen was aenwasschende, het nodich soude wesen meer waters te bestellen, als met het branthout meest op de schepen van doen sijnde. Desgelijckx proponeerden andere van -- . Doch de resolutie viel, dat men over de 250 mannen daer niet op en soude brengen, tenwaer eenige jongens daer overliepen, die men daerbij soude mogen voegen. Ontfangen een brief van de camere van Hoorn, om eenige nootdruften tot de twee jachten - - ende ., die men haest meenden ter zee te brengen, het eerste nu voor de derde reyse. De heer Sypestein hadde mij een missive gegeven, aen de bewynthebberen van onse Camere, waervan het opscrift hielt als volcht: Eedele, hoochgeleerde, wijse, voorsienige, seer discrete heeren, de bewinthebberen der Generale Oost-Indische Compaignie, residerende tot Amsterdam. (Quartierden sijn signet wapen met scade, met vleugelen op den helm). Sijne pretentie ende versoeck was, dat hij meenden, hem noch twee maenden tractaments ofte provisie te competeren, te weeten hetgeene tusschen het leste julii, wanneer sijn possessie genomen was, ende den eersten octobris, wanneer hij vermoeden, dat Grovesteins’ commissie, die gelimiteert was, inginck. Doch het scheen dat Grovesteins, wiens commissie was van date den 20. augusti 1618, het tusschenverloop ontfangen hadde. De rekenmeesters ende betaelders alleenlicken geleth hebbende op den date van de commissie, ende niet op den tijt die deselve uuytdructe. Den generael Both stelden sieur Laurens Real vice-governeur over de Molucques, Amboyna ende Banda, ende heeft hem voor sijn vertreck doen beëdigen. [3-1-1621] Den 3. januarii 1621. Sijn binnen Jacatra te nachtmael gegaen in de gereformeerde kercke 40 personen, bij … in sijn bescrijvinge der Nederlantse oorlogen, genomineert hebbende aldaer haren predicker Adriaen Jacobsz Hulsebos. [10-11-1620] Men meent morgen den 10. vroech de schepen ende -- opte diepte te brengen met hoochwater ende zuidwestenwynt. Ende sijn tegens den middach ontrent Pampus gecomen. [12-11-1620] 12. Worden in de vergaderinge gelesen eenen brief uuyt Middelborch gesonden, geteyckent bij Boreels ende Van Vlierden, bewynthebberen van de Oost-Indische Compaignie aldaer. Inhoudende een pacquet brieven uuyt Engelant comende, oversonden, dat se verwachten de behoeften daer sij meermaels omme hadden gescreven. Meenden oeck, dat de miredich wortelen, nu uuyt oosten met de leste wint al souden gearriveert (die doch met de andere nootdrufticheden al waren gesonden) sijn. Dan wisten niet wat verhinderinge tot noch toe gevallen was, dat de damasten niet en waren overgesonden, dewijle sij die soo nodich hadden, ende soo ernstich eenige reysen daeromme hadden gescreven. Het mochte comen, dat het de 74
Compaignie grootelicx soude scaden, wanneer men de heeren van de admiralité mochte van doene hebben. Voorts wilden wel weeten wat ware van de Armoysiden, bij haer herwarts over gesonden, welcke daervan vercocht waren, omme deselve op haere boecken te annoteren, ende welcke beschadicht waren. Ock verlangden te verstaen den staet van de goederen in mayo lestleden gemaeckt, ende wilden die metten eersten wel overgescreven hebben. De brieven uuyt Engelant, van London gesonden, waren in Engels gescreven, met 13 namen van bewynthebberen van Oost-Indische vaert aldaer onderteyckent, ende daerbij in translatie gecopieert. Hielden in beneffens eenige compliementos, dat sij geresolveert waren, twee uuyt den haeren herwarts te senden, omme mondelinge bequamer met den onsen te tracteren van saecken, die tot onderhoudinge van het gemaeckte accoort souden strecken. Versoeckende, dat de onse daertoe wilden geprepareert ende gewaerschout wesen, opdat hare gesonden ofte te senden, (die sij meenden tegens den eersten novembris (ouden stijl) 75 souden uuyt Engelant scheyden) niet lange tot costen opgehouden werden. Wijders vermaenden van het rencontre ende goet onthael, dat haer schip , nu in Engelant gearriveert, van den onsen aen de Capo de Bonna Esperance was geschiet. Vertrouwende dat onse schepen in gelijcke occurencen van de haere niet anders en souden getracteert en beholpen werden. Dese gecopieert, worden goetgevonden aen de andere cameren over te senden. Haer vermanende dat sij haer wilden gereet houden, soo de gelegentheyt het mochte vereyschen, als men meende, omme eenige uuyt den haeren bij de handelinge metten Engelschen over te senden. Uuyt presumptie daer bijvoegende, dat men oeck uuyt eenige advertentiën hadde verstaen, dat de bijeencompste princepalicke tot drie stucken soude dienen. Alse: a. omme de restitutie van den peper, (die de onse van de Engelsche genomen ende herwarts over gesonden hadden, nu al meest vercocht hadden) hier te lande te vercrijgen, b. omme een eenparige prijs op de comanschappen, herwarts uuyt Indiën over comende, met gemeen advys der beyder compaigniën te stellen, c. noch te adviseren over den Persiaenschen handel, omme die g meender handt te drijven. Men hadde verstaen, dat … Abbout tot het herwarts over comen bij de Engelschen waren gecommitteert. Den brief van Croppenborch hielt, dat de Engelsche bewinthebberen hem hadden visie gedaen van haere papieren met overgecomen. Ende hadde daeruuyt verstaen, dat de Engelschen ontmoet was, niet verre van de Capo Comori. Het schip - (de onse meenden dat het . moste sijn) qualicken gestelt, als veele siecken in hebbende. Vermoeden, dat het doen in januario lestleden al te Paleacate in salvo was gearriveert. Si meenden dat het wel met contanten voorsien was, ende aldaer goede retoure soude connen becomen. Denselven brief vermaenden meede, dat Engelsche alle haere waren binnen 10 ofte 12 dagen meenden te vercopen. Oock dat de 22 Engelsche schepen waren affgeseilt, maer onseecker tot wat eyndt. D’onse, hoorende het vermaen van het schip - , d’Engelsche ontmoet, seer swack van volck, als meest sieck sijnde, quamen in suspitie dat het mochte van de Engelsche genomen sijn. Andere anders opinerende. 75 In de marge. 75
- Page 23 and 24: Item, dat noch vijff schepen na de
- Page 25 and 26: achten, ende de andere op 10 gelijc
- Page 27 and 28: Een François presenteerden sijnen
- Page 29 and 30: De governeur Reael, sieck van het p
- Page 31 and 32: Ick vynde seecker accoord tusschen
- Page 33 and 34: Worden gecommitteert borgemeester W
- Page 35 and 36: Vlacq gecommitteert om met de instr
- Page 37 and 38: Op de verclaringe bij joffrou Anna
- Page 39 and 40: Werden goetgevonden, dat men het 47
- Page 41 and 42: Waertoe gebracht sijnde, is het see
- Page 43 and 44: Men soude oock connen versoecken, o
- Page 45 and 46: Toegeleyt voor de groote schepen, d
- Page 47 and 48: [juni 1620] In junio, den … is de
- Page 49 and 50: hondert dusent guldenstotte aequipa
- Page 51 and 52: ende - - verovert onder Sunda de
- Page 53 and 54: Hiervoor hebbe ic de situatie van h
- Page 55 and 56: ebus collocandis idoneum, vendidiss
- Page 57 and 58: goet gevonden werden. Dat het een l
- Page 59 and 60: goetgevonden, hiervan een poinct va
- Page 61 and 62: Voort voor sijnen getrouwen dienst,
- Page 63 and 64: Dat men diegeene die het fort Polew
- Page 65 and 66: was Jan Wedden, nam uuyt Hollandia
- Page 67 and 68: handelinge, die mogelick waer te be
- Page 69 and 70: November [2-11-1620] 2. Is het volc
- Page 71 and 72: Catoenen lijwaet, meest gebleyckt,
- Page 73: opdat die op eene egale voet mochte
- Page 77 and 78: oeder oock publycquelicken was gesc
- Page 79 and 80: hetselve schip in octobri daerna 16
- Page 81 and 82: hadden geleth, bevonden souden hebb
- Page 83 and 84: Den 8. Comende aen het Oost-Indisch
- Page 85 and 86: Wijders, als men haer hadde toegela
- Page 87 and 88: waren, de Fransche vercorten ende b
- Page 89 and 90: gehouden wert, de toelatinge op Moc
- Page 91 and 92: veranderen, dat die in de plaetse v
- Page 93 and 94: D’Engelse drijven seer aen, dat s
- Page 95 and 96: den soldaten als bootsgesellen toec
- Page 97 and 98: 1618 van ’tselve schip gegaen in
- Page 99 and 100: ordre soude geven, bij represaliën
- Page 101 and 102: schip was weleer door een paepsche
- Page 103 and 104: - Item hoe men sal handelen mette F
- Page 105 and 106: [12-8-1621] Den 12. augusti tot Ams
- Page 107 and 108: sulcx onbillick te wesen. D’wijle
- Page 109 and 110: Den commys Gisels proponeerden twee
- Page 111 and 112: Peter van de Werve, een soon van de
- Page 113 and 114: Ende hebbe alsoo successorem gecreg
- Page 115 and 116: Den admirael Verhagen leyde het ver
- Page 117 and 118: opgerechte ooren te rijsen om te ve
- Page 119 and 120: 5. Presenteren hiervan naerder bewi
- Page 121 and 122: In fine octobris 1622 fui Amsteroda
- Page 123 and 124: libellum, postquam frustra iustitia
Dat het oock ongeraden was, eenige proviande per het schip -- te senden, ende<br />
<strong>van</strong>daer na de garnisoenen op de Moluckes, d’wijle die door de hette ende lanckheyt des tijts<br />
soude verderven. Maer dat men deselve met soude senden. Hetwelck men meenden<br />
verre het grootste te wesen ende meer soude connen laden.<br />
Worden mede geclaecht <strong>van</strong> de menichte <strong>van</strong> jongers, ende geseyt, nadien het getal op <br />
<strong>van</strong> menschen was aenwasschende, het nodich soude wesen meer waters te bestellen, als met<br />
het branthout meest op de schepen <strong>van</strong> doen sijnde. Desgelijckx proponeerden andere <strong>van</strong><br />
-- . Doch de resolutie viel, dat men <strong>over</strong> de 250 mannen daer niet op en soude<br />
brengen, tenwaer eenige jongens daer <strong>over</strong>liepen, die men daerbij soude mogen voegen.<br />
Ontfangen een brief <strong>van</strong> de camere <strong>van</strong> Hoorn, om eenige nootdruften tot de twee jachten<br />
- - ende ., die men haest meenden ter zee te brengen, het eerste nu voor<br />
de derde reyse.<br />
<br />
De heer Sypestein hadde mij een missive gegeven, aen de bewynthebberen <strong>van</strong> onse Camere,<br />
waer<strong>van</strong> het opscrift hielt als volcht:<br />
Eedele, hoochgeleerde, wijse, voorsienige, seer discrete heeren,<br />
de bewinthebberen der Generale Oost-Indische Compaignie, residerende tot Amsterdam.<br />
(Quartierden sijn signet wapen met scade, met vleugelen op den helm).<br />
Sijne pretentie ende versoeck was, dat hij meenden, hem noch twee maenden tractaments ofte<br />
provisie te competeren, te weeten hetgeene tusschen het leste julii, wanneer sijn possessie<br />
genomen was, ende den eersten octobris, wanneer hij vermoeden, dat Grovesteins’<br />
commissie, die gelimiteert was, inginck. Doch het scheen dat Grovesteins, wiens commissie<br />
was <strong>van</strong> date den 20. augusti 1618, het tusschenverloop ontfangen hadde. De rekenmeesters<br />
ende betaelders alleenlicken geleth hebbende op den date <strong>van</strong> de commissie, ende niet op den<br />
tijt die deselve uuytdructe.<br />
Den generael Both stelden sieur Laurens Real vice-g<strong>over</strong>neur <strong>over</strong> de Molucques, Amboyna<br />
ende Banda, ende heeft hem voor sijn vertreck doen beëdigen.<br />
[3-1-1621]<br />
Den 3. januarii 1621. Sijn binnen Jacatra te nachtmael gegaen in de gereformeerde kercke 40<br />
personen, bij … in sijn bescrijvinge der Nederlantse oorlogen, genomineert hebbende aldaer<br />
haren predicker Adriaen Jacobsz Hulsebos.<br />
[10-11-1620]<br />
Men meent morgen den 10. vroech de schepen ende -- opte diepte te brengen<br />
met hoochwater ende zuidwestenwynt. Ende sijn tegens den middach ontrent Pampus<br />
gecomen.<br />
<br />
[12-11-1620]<br />
12. Worden in de vergaderinge gelesen eenen brief uuyt Middelborch gesonden, geteyckent<br />
bij Boreels ende Van Vlierden, bewynthebberen <strong>van</strong> de Oost-Indische Compaignie aldaer.<br />
Inhoudende een pacquet brieven uuyt Engelant comende, <strong>over</strong>sonden, dat se verwachten de<br />
behoeften daer sij meermaels omme hadden gescreven. Meenden oeck, dat de miredich<br />
wortelen, nu uuyt oosten met de leste wint al souden gearriveert (die doch met de andere<br />
nootdrufticheden al waren gesonden) sijn. Dan wisten niet wat verhinderinge tot noch toe<br />
gevallen was, dat de damasten niet en waren <strong>over</strong>gesonden, dewijle sij die soo nodich hadden,<br />
ende soo ernstich eenige reysen daeromme hadden gescreven. Het mochte comen, dat het de<br />
74