Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

hoochsten den welstant van de Vereenichde Nederlanden ende verswackinge van derselver
vianden betreffende, van de Hoochmogenden raedt en onderstant te versoecken, gelijck bij de
remonstrantie, tot dien eynde hare Mogenden overgegeven, naerder blijckende is.
Op de gewichticheyt ende importancie van welcke saecke alsoo de heeren Staten naerder gelet
hadden, hebben hare Mogenden dienstelicken, jae noochnodich gevonden, opdat soo een
heerlick aengerecht werck mettertijt niet en soude vergaen ofte onvruchtbaer gemaect worden,
met soo merckelicke interesse van een groot getal haerder ondersaten, beneffens den
publiquen affbreuck die haeren staet daerdoor soude comen te lijden, uuyt de generale
middelen eenige subsidiën jaerlicx te laten volgen, tot onderhout van de oorlogen, die hun, als
voor verhaelt is, soo grootelicx beswaerden.
Mit expresse stipulatie van een uuyt yder provincie totter selver bewinthebberschappe te
mogen voegen. Volgens welck bespreck de heeren Staten van Utrecht goetgevonden hebben,
enen uuyt haeren Gestichte ofte provincie tot assistentie in de Camere van de voorseyde Oost-
Indische Compaignie tot Amsterdam te senden. Ende is na de driejaerige bedieninge van heer
Willem van Sipenstein, doctor in den rechten, in octobri 1618 bij het lidt van de geëligeerde
Staten in sijn plaetse gecommitteert jonckheer Johan Grovensteins. Doch soo sij denselven bij
het eerste jaer hebben gerevoceert, is voor de twee naestvolgende jaeren hem te succederen,
gestelt mr. Aernt van Buchel, als bij de brieven van commissie hierna in desen geïnsereert,
blijcken sal.
Maer want in desen jaere van 1619, omme te verhinderen alle de ongelucken ende onheylen
die de Compaignie dagelijcx door de Engelsche overquamen ende aengedaen werden, men
goetgevonden heeft, met de coninck van Groot-Brittanniën te tracteren de middelen,
waermede alsulcke onlusten, die dagelicx vermeerderden, ende ten lesten geheel ten quaetsten
souden hebben mogen afflopen, wechgenomen conden werden.
Sijn ten lesten die voornoemde Engelsche mede aengenomen ende geassocieert met den
onsen, die in toecomende tijden eene compaignie maecken sullen, sonder malcanderen in
eniger manieren te verhinderen, nemaer in alle wegen vorderen ende bijstant doen, als in de
contracten daervan gemaeck, naerder te sien is. Daer wert uuytgedruct, dat de handelinge tot
Bantam sal sijn gemeen, voor sooveel yders middelen sullen strecken. In de Molucques sal
het derdendeel bij de Engelsche, ende de twee delen bij de onse mogen ingecocht werden.
Ende sullen die 10 schepen houden tegen den viant, daer de onse 20 toerusten sullen. De
trafycquen sal yder van hun op andere plaetsen mogen drijven naer welgevalle, ende vorder
volgens den inhout van de copie, bij mij hierneffens op andere plaetse gebracht.
Sypestein is d’eerste geweest, die, met Ess van Harderwijck uuit Gelderlant, in het
bewintschap is geadmitteert geworden, niet sonder veel moeten ende costen, de originele
bewinthebberen, insonder die van Amsterdam, ongeerne ymand lijdende, die haer in de
moespot, als men seyt, mochte kijcken. Doch hebben ten lesten de resolutie, bij de heeren
Staten daerover genomen, moeten volgen, ende de voorseyden innemen. Dien ten respecte
van de eerste gedaene moyten eenigen hoope was gegeven, van continuelicken de
voornoemde bedieninge te behouden. Ende is oversulcx Sypestein over de 4 jaeren in deselve
gebleven, behalven dat men hem den tijt van sijn sollicitatie niet en heeft willen betalen,
seggende dat die eerst inne moste gaen, naedat hij de approbatie van de Staten-Generael
vercregen hadde, ende niet van den tijt van sijne commissie, hem bij de Staten van Utrecht
gegeven.
6