Serisoy, Betouay. Links: Casteel <strong>van</strong> Sonnenberch, Nau, Twely, Benaic, Lusatello Absoloelou, Hyto, Laryke, Wackrieu, Lileboy, Alan, Hatoen; Mamala, Lyen, Way, Bigala, Tiel, Passo Rechts: Hatuwe, Samiette, Ommay, Kabau, Kalowy, Abora, Links: Amboyna, Oetemoery, Roeton, Soya, Paeta, Kylang, Nako, Oecorila, Thatela, Emma. Rechts: Ameoti, Nieway. 52
Hiervoor hebbe ic de situatie <strong>van</strong> het eylant Amboyna met alle sijne plecken, stedekens ende dorpen te naesten na mijn verstant ende begrip uuytgemaeckt, genomen uuyt een geschilderde caerte, <strong>van</strong> Houtman laten maecken, in de Camere <strong>van</strong> de Oost-Indische vergaderinge binnen Amsterdam hangende, met een seer schone ebben lijst verciert. Mitsgaders oeck het casteel <strong>van</strong> Amboynen, met de bijleggende eylandekens, alle nu sijnde onder het gebiet <strong>van</strong> de heeren Staten-Generael <strong>van</strong> de Geconfedereerde Nederlanden. In welcke caerte, also Cornelis Houtman sijn effigie nae het leven hadde doen schilderen, heeft sich den admirael Steven <strong>van</strong> der Hagen ten hoochsten daer<strong>over</strong> beclaecht. Seggende dat hem de eere <strong>van</strong> de conqueste dier landen toequam, ende geensins Houtman, die veeleer met sijn gemutineerde, sooveel in haer was, hadde gearbeyt, om het casteel te doen springen, ende het lant te verlaten. Dan was door veel moyten door denselven admirael noch gecontenteert, ende daer voor g<strong>over</strong>neur gelaten. Onse bewinthebberen sijn geensins curieus om eenige plaetsen, sijnde in ons gebiet, in’t licht te doen brengen, ofte de gelegenheden daer<strong>van</strong> te bescrijven. Meenende daerdoor den viant plaets te openen, ende occasie te geven om haer te <strong>over</strong>rompelen, maer behoorden veeleer te bedencken, dat dese plaetsen al <strong>over</strong> de LXXX jaeren voor haer bij den Portugesen genoch bekent sijn geweest, ende dat het weynich profiteert, dat sij haere saecken aldaer so secreet meenen te houden. Dat se veeleer achterdencken met sulcx causeren, dat haeren saecken niet al te recht en gaen, ende die meenen te verdonckeren voor de gemeene participanten, waer<strong>over</strong> grote doleantiën gemaect ende onder andere faulten in verscheyde boecxkens gedivulgeert worden. Siet in fine libri, folio … [20-8-1620] Den 20. augusti nieuwen stijl. Wesende in de vergaderinge tot Amsterdam op’t Oost-Indische huys, is daer gecompareert enen capiteyn David, Engelschman, die met het schip - in Indiën <strong>van</strong> den onsen ge<strong>van</strong>gen sijnde, in de voorleden wynter was herwarts gecomen. Ende verthoonde sek re depositie bij hem ende twee <strong>van</strong> sijne medemaets gedaen, waerinne verclaert werde, dat hij met sijn schip , bij Banda <strong>van</strong> den onsen was aengerant door het schip -- . Ende naedien vijff dootgeschoten waren ende vier verlamt op’t voorseide sijn schip, hij in handen gecomen was, sijnde mette voorseide sijne mededeposanten gespolieert <strong>van</strong> alle haere goeden, die soo in gelde als andersins op ettelicke dusent lb. sterlincx, adiuncto etiam lucro cessante, geëstimeert worden. Ende versocht door voorscrijvens <strong>van</strong> de Engelsche compaignie tot Londen, daeraff <strong>van</strong> de Compaignie alhier restitutie, alsoo hij <strong>van</strong> meninge was, weder derwarts naer Indiën te vertrecken. Maer hem werden voor antwoort gegeven, dat men verstont, volgens het accoort tusschen de compaigniën gemaect, dat sulcke questiën ende restitutiën in Indiën behoorden te geschieden, waer<strong>van</strong> de beste kennisse <strong>van</strong> sulcke saecken was. Ende dat de onse diergelijcke scaden ende interesse als <strong>van</strong> - w ende andere souden connen repeteren. Dan dat se bequamelicker achten, om de compaigniën alhier <strong>van</strong> sulcke querelen te ontledigen, dat diergelijcke questiën in Indiën souden werden gewideert. Gevende hem tot sulcken eynde scrijvens aen de voornoemde Engelsche compaignie, tot Londen residerende. Compareerden, eodem die, aldaer François Lemmens, oppercoopman op’t <strong>over</strong>gesonden schip -, ende werden hem afgevraecht, waeromme hij sich hadde 53
- Page 1 and 2: Aantekeningen van Arnoldus Bucheliu
- Page 3 and 4: 3r Geschiedenis van de 5v Buchel be
- Page 5 and 6: Indiën, soo vaste als eylanden aen
- Page 7 and 8: Ex libro Athanasii Kircheri, cui ti
- Page 9 and 10: Waerover ick doen op mijn beraet be
- Page 11 and 12: [10-11-1619] In novembri, na den ou
- Page 13 and 14: subject maecken dienaengaende de ov
- Page 15 and 16: orgermeester, hadde ’tselve voorg
- Page 17 and 18: 6. Egbert Jansz During, wesende gec
- Page 19 and 20: verstaende, die bij corte wegen end
- Page 21 and 22: Sijn volck was ten deele seer moetw
- Page 23 and 24: Item, dat noch vijff schepen na de
- Page 25 and 26: achten, ende de andere op 10 gelijc
- Page 27 and 28: Een François presenteerden sijnen
- Page 29 and 30: De governeur Reael, sieck van het p
- Page 31 and 32: Ick vynde seecker accoord tusschen
- Page 33 and 34: Worden gecommitteert borgemeester W
- Page 35 and 36: Vlacq gecommitteert om met de instr
- Page 37 and 38: Op de verclaringe bij joffrou Anna
- Page 39 and 40: Werden goetgevonden, dat men het 47
- Page 41 and 42: Waertoe gebracht sijnde, is het see
- Page 43 and 44: Men soude oock connen versoecken, o
- Page 45 and 46: Toegeleyt voor de groote schepen, d
- Page 47 and 48: [juni 1620] In junio, den … is de
- Page 49 and 50: hondert dusent guldenstotte aequipa
- Page 51: ende - - verovert onder Sunda de
- Page 55 and 56: ebus collocandis idoneum, vendidiss
- Page 57 and 58: goet gevonden werden. Dat het een l
- Page 59 and 60: goetgevonden, hiervan een poinct va
- Page 61 and 62: Voort voor sijnen getrouwen dienst,
- Page 63 and 64: Dat men diegeene die het fort Polew
- Page 65 and 66: was Jan Wedden, nam uuyt Hollandia
- Page 67 and 68: handelinge, die mogelick waer te be
- Page 69 and 70: November [2-11-1620] 2. Is het volc
- Page 71 and 72: Catoenen lijwaet, meest gebleyckt,
- Page 73 and 74: opdat die op eene egale voet mochte
- Page 75 and 76: Compaignie grootelicx soude scaden,
- Page 77 and 78: oeder oock publycquelicken was gesc
- Page 79 and 80: hetselve schip in octobri daerna 16
- Page 81 and 82: hadden geleth, bevonden souden hebb
- Page 83 and 84: Den 8. Comende aen het Oost-Indisch
- Page 85 and 86: Wijders, als men haer hadde toegela
- Page 87 and 88: waren, de Fransche vercorten ende b
- Page 89 and 90: gehouden wert, de toelatinge op Moc
- Page 91 and 92: veranderen, dat die in de plaetse v
- Page 93 and 94: D’Engelse drijven seer aen, dat s
- Page 95 and 96: den soldaten als bootsgesellen toec
- Page 97 and 98: 1618 van ’tselve schip gegaen in
- Page 99 and 100: ordre soude geven, bij represaliën
- Page 101 and 102: schip was weleer door een paepsche
- Page 103 and 104:
- Item hoe men sal handelen mette F
- Page 105 and 106:
[12-8-1621] Den 12. augusti tot Ams
- Page 107 and 108:
sulcx onbillick te wesen. D’wijle
- Page 109 and 110:
Den commys Gisels proponeerden twee
- Page 111 and 112:
Peter van de Werve, een soon van de
- Page 113 and 114:
Ende hebbe alsoo successorem gecreg
- Page 115 and 116:
Den admirael Verhagen leyde het ver
- Page 117 and 118:
opgerechte ooren te rijsen om te ve
- Page 119 and 120:
5. Presenteren hiervan naerder bewi
- Page 121 and 122:
In fine octobris 1622 fui Amsteroda
- Page 123 and 124:
libellum, postquam frustra iustitia
- Page 125 and 126:
11. Een bewinthebber die, in’t ov
- Page 127 and 128:
3 lb. bezar steenen, alias 3 stucks
- Page 129 and 130:
Anno Christiano MDC XXI [00-00-1621
- Page 131 and 132:
Ende alhoewel de hooch mog. heeren
- Page 133 and 134:
nedersetten. ’t Welck niet met mi
- Page 135 and 136:
Alsofte men de quaetdoenders niet e
- Page 137 and 138:
De wint is tot noch contrarie, sulc
- Page 139 and 140:
achtergebleven ende ontlopen. Dat o
- Page 141 and 142:
In octobri. Eenige prisen becomen,
- Page 143 and 144:
In’t beginsel van februario is to
- Page 145 and 146:
espringende, also het te water impr
- Page 147 and 148:
huyshouden. Ende sal andere ordre w
- Page 149 and 150:
d’onderhoudinge van’t eerste oc
- Page 151 and 152:
Ende weynich voorwart aen de noorts
- Page 153 and 154:
Den XI. junii 1631. Gecomen in de g
- Page 155 and 156:
een kiste sijde 24 ijsere stucken 4
- Page 157 and 158:
De ordre is als voor, ende sijn ont
- Page 159 and 160:
Op Sorysory sijn de helft vanouts m
- Page 161 and 162:
Seyt noch, dat aldaer onder het vol
- Page 163 and 164:
Namentlick, dat se haerselven ende
- Page 165 and 166:
Alsoe de Ambonese kinderen tot Amer
- Page 167 and 168:
Van den 15. novembris totten 15. ap
- Page 169 and 170:
Het silver, verwacht uuyt Japan te
- Page 171 and 172:
Dese mohumetanen in de benedenlande
- Page 173 and 174:
So mijn God de Heere spaert met ges
- Page 175 and 176:
Gescreven uuyt Goa, in’t jaer ons
- Page 177 and 178:
Eodem tendebat Wassenburgii filius,
- Page 179 and 180:
leert hadden, in Engelant, Vrancrij
- Page 181 and 182:
3.000 lb. indigo s. Gille 8.464 lb.
- Page 183 and 184:
431 sockels foli 235 picol Japons c
- Page 185 and 186:
In novembri 1625. III schepen gelop
- Page 187 and 188:
[01-1-1633] In’t begin van 1633.
- Page 189:
Oost-Indiën is van ouden tijden de