Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

De governeur Reael, sieck van het pleuris, ende van desen daghe tweemael gelaten, doch soo
hij sijn relaes summarie hadde gestelt, presenteerde hetselve te extenderen. Dat goet werden
gevonden, sonder nochtans dat geraden wert, hetselve aen de heeren Staten te senden. Eenige
van deselve namen’t qualicken, dat aen haer geen relaes en geschieden naer behoren. Dat bij
eenige van de Camere alsoo werden genomen, als dat die niet soo curieus en waren om de
gelegentheyt van Indiën te verstaen, maer veeleer haecten na eenige schenkagiën, van daer
comende. Den advocaet en ontsach hem niet, te seggen dat het ondienlick was, het relaes in
scriptis over te senden aen de Staten, overmits ’tselve mochte geraecken in handen van
dengeenen, die het niet orbaer en soude sijn te weten.
Sijn seer neuswijs ende jalours op haere secreten, niet verstaende dat ’tgeene in soo veelder
kennisse is, qualicken can verborgen blijven, ende dat eenige van alsoo groote importantie,
alreede door den druck gemeen sijn geworden.
Den greffier Aersen screef hoe dat den heer van Langeraeck, ambassadeur in Vranckrijck,
versocht om den Raet des conincx te contenteren, de monumenten ende stucken, dienende tot
justificatie van de saecken van St. Malo, Diepen ende het schip . Oeck van de
300 kisten suycker, alhier aengehouden, met een heusche rememoratie van sijne diensten.
Waerop den pensionaris Pauw gaff voor antwoort, dat het vreempt scheen, tot welcken eynde
den ambassadeur sulcx versochte. D’wijle van alles genochsaem vorens was gebleken, ende
dat (het) 26 men daermede niet anders en sochte, dan de judicature van de saecken in
Vranckrijck te trecken, ende de onse van hare bewijsen te ontbloten, ende mit soo een schijn
van submissie de cognitie van de questiën tacite aldaer te consenteren. Hetwelck
doch soo grotelicx tegens de fondamentale privilegiën van dese landen is strijdende.
Dat het oock scheen, dat de Françoisen meenden, met de veranderinge hier, in eenige van de
Staten gevallen, alles was geconfondeert, ende daervan de kennisse verloren. Dat evenwel
veer daeraff was.
Het proces tegens Isaac La Maire in Den Haghe is aengaende het schip, waermede [de]
nieuwe strecte was gevonden, dat verclaert schijnt te wesen, qualicken in de Molucques
aengehouden te wesen. Waerover hij declaratie van scaden, costen ende interessen
overgelevert heeft, seer hooch deselve estimerende. Waertegens attestatiën alhier souden
beleyt worden, totte rechte estimatie ende debat van sijne declaratie dienende. Eerst tot
priseringe van de weerde des schips, daerna van de coopmanschappen, ten derden oock wat
coopmanschappen ende waren op de custen daer hij pretendeerden aen te treffen, souden
connen werden verhandelt.
Den advocaet werden genochsaem gecommitteert, omme na Den Haghe te reysen, met hem
nemende Rosenghem, commys van het schip - , ende daer te excuseren de
compste van den generael Reael. Voorts de heeren Staten ende sijn excellentie eenige
verclaringe van de Oost-Indische saecken te doen.
Testamenten op de schepen sijn valide, soo die voor den commys ende twe getuygen werden
verclaert ende te boecke gestelt.
Een onderstuerman aengenomen tot 34 gld. ter maent.
Een brief van Rotterdam gelesen, waerbij de Camere aldaer sich excuseerde van eenige
subsidie te doen aen onse Camere, van penningen. Hetselve geschiede bij die van Hoorn, die
versochten (alsoo men haer ontrent met 70.000 gld. aen obligatiën hadden beswaer) haer niet
vorder te willen beswaren ofte belasten, als geen voorraedt daertoe wetende. Niettegenstaende
sij na haere solemnele beloften dese Camere mosten subsidiëren met 270.000 gld., ende
26 Weglaten?
29