Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
verstaen, niet weynich sijn onstelt geweest. Sij hebben niettemin van den onsen door versumenisse ende goet vertrouwen van den schipper, het schip - genaemt, comende uuyt het vaderlant, genomen, hetwelck verroeckeloost sijnde, in brant is geraect. Hieruuyt connen UE Mog. genoch verstaen, dat de saecken van Indiën noch voor een half jaer sijn geweest in goeden state, waerna die merckelick in alle apparentie staet te verbeteren. Soo door de overeencominge met de Engelsche, als door die heerlicke toerustinge van schepen ende alle nootwendicheyden van het voorgaende ende desen tegenwoirdigen jaeren. De Camere van Amsterdam alleen heeft binnen drie maenden herwarts alhier toegerust de schepen . - ende , wel gemonteert, met het schip -., dat uuyt Zeelant is gelopen. Ende noch is de voorleden weecke uuyt Tessel gevaren het schip , waervan de wedergade . alleenlicken wacht op het open weder. Dese sullen in weynich tijts volgen de schepen - ende -. Dese tesamen makende 10 schepen, sonder die het voorleden jaer voorgegaen sijn, ende noch in’t leste van den somer sullen volgen. Daer sijn noch vier schepen bij de andere cameren toegerust binnen de voorseyde 3 maenden uuytgelopen. Eenige al meest veerdich wesende, maer connen qualicken met ijsere stucken versien worden. Welcke tesamen gebracht ende in Indiën gearriveert, sullen sonder twijfel yet goets connen uuytrechten. Daerbij de Engelsche schepen, als verhoopt wort, oeck goeden dienst tot gemeenen welvaert sullen connen doen. Doch vooral moet ons vertrouwen op den almachtigen Godt gegront staen, sonder wien alle macht ijdel is, ende als roeck vergaet, denwelcken wij bidden, edele, mogende, wijse, hoochgeleerde, seer voorsienige heeren, Ue. M. te verlenen lange, voorspoedige regieringhe tot welstant onses gemeenens vaderlants. Tot Amsterdam, den 6. meert nieuwen stijl 1620. Ue. M. onderdanige A. Buchell Aen den eedelen, mogenden, hoochgeleerden, wijsen, seer voorsienigen heeren, mijn heeren de Staten des Lants van Utrecht. [9-2-1620] 9. Adriaen Martensz Block, eertijts commanduer op Amboynen, ante tempus ontboden, pretendeerden, dat hem behoorden alle jaers betalinge te geschieden, wesende in dienst. Tot dien eynde allegerende den artikelbrieff, daerop hem werden geseyt, tot sulcx niet gefondeert te wesen, maer alleenlicken die totten chrijch waren aengenomen, daer hij als commys was in Indiën gesonden. Voort werden geallegeert, dat nadien hij hadde aenwijsinge gedaen tot sijn betalinge aen de Camere, ende op de faulte van deselve betalinge niet geprotesteert en was, als gebruyckelicken is, noch recht gevordert. Dat men oversulcx hem geen interesse en conde afnemen. Ende alsoo sijn de geschillen ten beyden sijden geëffent. [13-2-1620] 13. Een nieu S. Helena gevonden, ofte een eylant dat voor een tijt verloren is geweest, hetwelck men soude connen opdoen om te refrecheren. Trip seyde, ontrent 3 jaeren geleden geseylt te wesen uuyt Guinea in S. Helenam, in 28 dagen rechttoe, daer men meent dat door de afdrijvende stromen sulcx niet en soude connen geschieden. Sic semper posterior dies magister est prioris. 26
Een François presenteerden sijnen dienst van het versch water te preserveren, dat het niet en soude stincken, maer werden affgeslagen. Gijsbert van Vianen, die se den governeur noemden, solliciteerden voor een jongman, met hem uuyt Indiën gecomen voor ondercoopman. Dan, alsoo hij hem ongehoorsaem in de voorgaende reyse hadde gedragen, werden niet geadmitteert. Laurens Helt, bij de pelgrums gewoont hebbende, voor ondercoopman tot 36 gld. ter maent aengenomen. Abraham van Haerlem etc., tevoren aengenomen, werden op contrarie raporten verset uuyt de cayut, ende op een ander schip. Een vlieboot van Medenblick, ons jacht beschadigende, wert belast dat men daer attestatie van soude vercrijgen, met de begrotinge van de scade, omme daerover reparatie van de reeders te eyschen. 2 assistenten aengenomen tot 3 lb. ter maent. Den schipper Meus Sandersz, willende niet minder dan 100 gld. ter maent, wert van een ander geprevenieert. In seeckere memorie, uuyt Indiën gesonden, werden verhaelt, ende oock geparticulariseert, dat de vereeninge met de Engelsche, de Compaignie soude proufijt doen 2.290.000 gld. Den generael Reael in sijn voorgaende comparitie verhaelden, hoe dat den schipper van -, een Engels aen boort sijnde, ende sich op de kennisse vertrouwende, bij hem werde gehouden, ende gevonden sijnde, vorstelde soolange dat hij op de ganck quam. Ende buyten kijckende, riep sijn volck, dat se vier souden geven. Hetwelck de Engelse verstaende, lieten hem loss, met eenige versierde excusen, ende seyde daerbij dat hetselve Engels schip, na sijn gissinge, bij Bantam van de onse soude genomen sijn, doch en conde dat niet asseureren. Uuyt den brief van Daniël van der Heyden aen den secretaris van Oudewater, Everdingen, gesonden, werden verstaen, dat de admirael Van der Hagen sieckelicken was geweest. Dan na te Jacatra op was gecomen, daer men meende, dat hij eerstdaechs mede soude volgen, geladen sijnde meest met specerijen. [17-2-1620] 17. Aengenomen Jan Ariaensz tot stierman op .. Gecommitteert de heeren Bas ende die van de rekeninge, omme te besoigneren op de instructie die men de jachten mede sal geven. Item de borgemeester Oeytgens, Trip ende Schoonhoven met de schepen Poppen, om te versoecken aen de admiraliteyt alhier enich geschut, tenminsten tot leeninge, omme de schepen van de Compaignie te equiperen. Noch Jan Harmansz ende Hasselaer, omme te letten op de instrumenten als schuppen, spaden ende diergelijcke nootlickheyden, die men in Indiën sall senden. Sijn aengenomen 2 lichters met Jambysche peper, die se seyden, dat lichter valt als d’ander, ende sommige kisten. De Engelsche bewinthebberen seer ontstelt, als sij verstonden de scade die haer schepen in Indiën hadden geleden, waerover de actiën aldaer niet en resen. Sij hadden gereet enige schepen, die souden gaen naer Indiën, ende meenden de onse te verwachten. Onder andere was een genaempt van 260 last, op hebbende 28 stucken geschut, versien met 8 kisten matten ende verscheyde ammunitie van cruyt, loot, etc. Gemonstert de bootsgesellen van het jacht .. [20-2-1620] 27
- Page 1 and 2: Aantekeningen van Arnoldus Bucheliu
- Page 3 and 4: 3r Geschiedenis van de 5v Buchel be
- Page 5 and 6: Indiën, soo vaste als eylanden aen
- Page 7 and 8: Ex libro Athanasii Kircheri, cui ti
- Page 9 and 10: Waerover ick doen op mijn beraet be
- Page 11 and 12: [10-11-1619] In novembri, na den ou
- Page 13 and 14: subject maecken dienaengaende de ov
- Page 15 and 16: orgermeester, hadde ’tselve voorg
- Page 17 and 18: 6. Egbert Jansz During, wesende gec
- Page 19 and 20: verstaende, die bij corte wegen end
- Page 21 and 22: Sijn volck was ten deele seer moetw
- Page 23 and 24: Item, dat noch vijff schepen na de
- Page 25: achten, ende de andere op 10 gelijc
- Page 29 and 30: De governeur Reael, sieck van het p
- Page 31 and 32: Ick vynde seecker accoord tusschen
- Page 33 and 34: Worden gecommitteert borgemeester W
- Page 35 and 36: Vlacq gecommitteert om met de instr
- Page 37 and 38: Op de verclaringe bij joffrou Anna
- Page 39 and 40: Werden goetgevonden, dat men het 47
- Page 41 and 42: Waertoe gebracht sijnde, is het see
- Page 43 and 44: Men soude oock connen versoecken, o
- Page 45 and 46: Toegeleyt voor de groote schepen, d
- Page 47 and 48: [juni 1620] In junio, den … is de
- Page 49 and 50: hondert dusent guldenstotte aequipa
- Page 51 and 52: ende - - verovert onder Sunda de
- Page 53 and 54: Hiervoor hebbe ic de situatie van h
- Page 55 and 56: ebus collocandis idoneum, vendidiss
- Page 57 and 58: goet gevonden werden. Dat het een l
- Page 59 and 60: goetgevonden, hiervan een poinct va
- Page 61 and 62: Voort voor sijnen getrouwen dienst,
- Page 63 and 64: Dat men diegeene die het fort Polew
- Page 65 and 66: was Jan Wedden, nam uuyt Hollandia
- Page 67 and 68: handelinge, die mogelick waer te be
- Page 69 and 70: November [2-11-1620] 2. Is het volc
- Page 71 and 72: Catoenen lijwaet, meest gebleyckt,
- Page 73 and 74: opdat die op eene egale voet mochte
- Page 75 and 76: Compaignie grootelicx soude scaden,
verstaen, niet weynich sijn onstelt geweest. Sij hebben niettemin <strong>van</strong> den onsen door<br />
versumenisse ende goet vertrouwen <strong>van</strong> den schipper, het schip - <br />
<br />
genaemt, comende uuyt het vaderlant, genomen, hetwelck verroeckeloost sijnde, in<br />
brant is geraect.<br />
Hieruuyt connen UE Mog. genoch verstaen, dat de saecken <strong>van</strong> Indiën noch voor een half jaer<br />
sijn geweest in goeden state, waerna die merckelick in alle apparentie staet te verbeteren. Soo<br />
door de <strong>over</strong>eencominge met de Engelsche, als door die heerlicke toerustinge <strong>van</strong> schepen<br />
ende alle nootwendicheyden <strong>van</strong> het voorgaende ende desen tegenwoirdigen jaeren. De<br />
Camere <strong>van</strong> Amsterdam alleen heeft binnen drie maenden herwarts alhier toegerust de<br />
schepen . - ende , wel gemonteert,<br />
met het schip -., dat uuyt Zeelant is gelopen. Ende noch is de voorleden weecke uuyt<br />
Tessel gevaren het schip , waer<strong>van</strong> de wedergade . alleenlicken wacht op het<br />
open weder. Dese sullen in weynich tijts volgen de schepen - ende -. Dese<br />
tesamen makende 10 schepen, sonder die het voorleden jaer voorgegaen sijn, ende noch in’t<br />
leste <strong>van</strong> den somer sullen volgen. Daer sijn noch vier schepen bij de andere cameren<br />
toegerust binnen de voorseyde 3 maenden uuytgelopen. Eenige al meest veerdich wesende,<br />
maer connen qualicken met ijsere stucken versien worden. Welcke tesamen gebracht ende in<br />
Indiën gearriveert, sullen sonder twijfel yet goets connen uuytrechten. Daerbij de Engelsche<br />
schepen, als verhoopt wort, oeck goeden dienst tot gemeenen welvaert sullen connen doen.<br />
Doch vooral moet ons vertrouwen op den almachtigen Godt gegront staen, sonder wien alle<br />
macht ijdel is, ende als roeck vergaet, denwelcken wij bidden,<br />
edele, mogende, wijse, hoochgeleerde, seer voorsienige heeren, Ue. M. te verlenen lange,<br />
voorspoedige regieringhe tot welstant onses gemeenens vaderlants.<br />
Tot Amsterdam, den 6. meert nieuwen stijl 1620.<br />
Ue. M. onderdanige A. Buchell<br />
Aen den eedelen, mogenden, hoochgeleerden, wijsen, seer voorsienigen heeren, mijn heeren<br />
de Staten des Lants <strong>van</strong> Utrecht.<br />
[9-2-1620]<br />
9. Adriaen Martensz Block, eertijts commanduer op Amboynen, ante tempus ontboden,<br />
pretendeerden, dat hem behoorden alle jaers betalinge te geschieden, wesende in dienst. Tot<br />
<br />
dien eynde allegerende den artikelbrieff, daerop hem werden geseyt, tot sulcx niet gefondeert<br />
te wesen, maer alleenlicken die totten chrijch waren aengenomen, daer hij als commys was in<br />
Indiën gesonden. Voort werden geallegeert, dat nadien hij hadde aenwijsinge gedaen tot sijn<br />
betalinge aen de Camere, ende op de faulte <strong>van</strong> deselve betalinge niet geprotesteert en was,<br />
als gebruyckelicken is, noch recht gevordert. Dat men <strong>over</strong>sulcx hem geen interesse en conde<br />
afnemen. Ende alsoo sijn de geschillen ten beyden sijden geëffent.<br />
[13-2-1620]<br />
13. Een nieu S. Helena gevonden, ofte een eylant dat voor een tijt verloren is geweest,<br />
hetwelck men soude connen opdoen om te refrecheren. Trip seyde, ontrent 3 jaeren geleden<br />
geseylt te wesen uuyt Guinea in S. Helenam, in 28 dagen rechttoe, daer men meent dat door<br />
de afdrijvende stromen sulcx niet en soude connen geschieden. Sic semper posterior dies<br />
magister est prioris.<br />
26