Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

achten, ende de andere op 10 gelijcke realen. Ende voorts door het lant op verscheyde dorpen
verdeelt. Het fort is geheel geraseert, ende om d’andere onwilligen vordere vrese aen te doen,
soo heeft de voornoemde vice-governeur weder uuyt alle het eylant versamelt eenen goeden
hoop volcks. Daervan sommige haere devotie ende goede genegentheyt tot den onsen wilden
verthonen. Eenige oock op hoope van goede buyte haer daerbij voechden, ende deselve
vermengt met onse soldaten op Corcorren van dien lande verdeelt. Daermede het eylant ende
de bijleggende omvarende ende versoeckende, heeft de ongehoorsame ende rebellen naer
exigentie van haere delicten gestraft, ende alsoo in stilte ende obediëntie gebracht.
Op deselve tijt heeft den coninck van Jacatra in Java, die den onsen eertijts gunstich geweest,
ende een plaetse tot haer verseeckeringe vergont hadde, omme aldaer te handelen, soo door de
Javanen als Engelschen opgemaect, mede siende de desordre ende swackheyt van deselve,
veele beswaernissen ende schattingen, onbillickerwijse die van ons fort aldaer opgeleyt ende
afgedrongen, waerover deselve veele moyten ende periculen sijn bejegent.
De Engelsche ten lesten ende de Bantanesen sijn mede in’t spel geraect, gebruyckende soo
d’een als d’andere grote dissimulatie. Sulcx, dat ten lesten den governeur van’t fort, de
Bantenesen seer ontsiende ende haer al te veel vertrouwende, op goede belooften met enige
van de sijnen naer Bantam gereyst is, alwaer die vast sijn gehouden, ende datelick het fort te
Jacatra aen de sijde van’t water bij de Engelse, ende de lantsijde bij de Bantanesen ende
Jacatresen belegert is.
Doch de vice-governeur, met die daerbinnen waren gebleven, haer resolutelicken houdende,
hebben den generael ende Raet van Indiën haren staet doen verwittigen. Die met alle
neersticheyt de schepen, die hij bij der hant conde becomen, versamelende, heeft hem met die
armade gehaest tot het onset, te dien eyde het jacht vooruuyt sendende. Omme die
van ons fort te waerschouwen, ende mede te besichtigen de gelegentheyt
van de Engelsche schepen. Doch alsoo den generael, genakende de Engelsche armade, de
sijne ordre gaff, die aen te treffen, is deselve, den onsen niet willende verwachten, geweeken.
Niettegenstaende haren admirael, genaemt - ., met 52 stucken was versien,
ende de andere in goeden getalle oeck wel toegerust waren.
Hetwelck den generael siende, heeft sijn volck aen’t fort opgeset, ende is vorder met ontrent
1.200 mannen op de stat gevallen, die Bantanesen, die over de 3.000 daer lagen, in de vlucht
slaende, ende daertoe de Jacatresen uuyt haere schansen drivende, den anderen Javanen doen
volgen. Waerover de reputatie van onse natie seer is vermeerdert, ende den hoochmoet van
den vianden gevallen. Den pangoran van Bantam heeft terstont gesonden, die sijne excusen
aen den generael souden doen, seggende alle het voorgaende door misverstant geschiet te
wesen. Presenterende met sijne vrintschap de voorgaende handelinge te herstellen. Ende
gesommeert sijnde, omme den governeur van het fort te Jacatra metten sijnen, bij hem
aengehouden, te ontslaen, heeft dieselve wedergesonden.
Dit is in den voorleden mey geschiet. Men is van meeninge, daer een heerlick casteel te
bouwen, daervan het ontwerp sijn princelijcke excellentie verthoont is, omme sijn advys
daerop te horen.
De Engelsche armade vertrocken sijnde, als geseyt is, na Banda, heeft uuytgestroit, dat de
onse de nederlage hadden, ende het fort te Jacatra gewonnen was. Waerdoor eenige aldaer
weygerich worden, haere schulden aen de onsen te betalen. Doch en twijfele niet, ofte sulx is
alles naderhant geremedieert.
Deselve Engelsche hebben nu vier van haere schepen selfs an brant gesteken, overmits sij die
niet en souden hebben connen met nootlickheden voorsien ofte bequaem defenderen.
Waerover de bewinthebberen in Engelant, als wij door brieven, te Londen gescreven,
25