Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

Eodem tendebat Wassenburgii filius, cuius pater per octennium Amersfortii instruxerat
quinque procerum Amboinensium filios. Eosque Latinae linguae et theologiae nostrae
participes fecerat. Qui iam unico tantum ex morbo desiderato, cuius locum alius eiusdem loci
et aetatis supplevit nomine Petrus.
[00-3-1630]
1630. Cornelius Voerstius cum familia circa hoc tempus ex colonia Batavica, quae est in
Virginia, a nostris hominibus condita, rediit Amsterodamum. Et circa martium is weder,
aengenomen sijnde, tot een ander plaetse te bewonen, tanquam novus colonus, met wijf ende
kinderen derwarts gevaren.
[10-10-1630]
Het bewinthebbersschap, tegens Victoris comende te vaceren, post triennium Deuverdii in
gratiam Amersfordiensium admissi, sijn daerover drie princepale competiteurs geopenbaert,
als mr. Jacob Petit, mr. … van Nievelt ende Harman van Vollenhoven. Hebbende yder sijn
patronum, als den eersten den heer Van der Haer, den tweeden den heer van
Geerenstein, den lesten de heer van Hardenbroeck, sed primus obtinuit.
[00-06-1630]
In junio. Sijn gearriveert uuyt Batavia Javana 7 schepen, te weeten:
- - - - . - -. Het
achste -- , was verongelct. 147 Worden geseyt, een capitael ruim mede
te brengen, doch en sijn de actiën niet geresen, die nu boven de 180 weinich doen.
Brengen mede, dat de generael Coene is overleden, boven enen dach niet sieck geweest
hebbende, uuyt een stercke impressie, die hem overviel als hij van verre sach de ouders van
seeckere jongeluyden, die met malcanderen geconverseert hebbende, gevangen, ende den
jongman metten swaerde, de vrouwe met de roeden (waren), 148 buyten sententie van de raden
ofte magistraten, oock tegens oppositie ende intercessie van de predicanten, gestraft waren, tot
hem comen, voorseecker in sijn gemoet over sulcke harde ende tyrannische daet, veroordelt,
d’wijle die beyde jongeluyden vrij ende willich waren, malcanderen tot echte te nemen.
De huysfrou van den generael is weder gecomen ende met haer de dochter van Wauter van
Beest, wiens man aldaer gestorven was. In de plaets van den overleden generael is gecoren
enen … Specx.
Daer was oeck een schip te scade geraect, het volck in desordre comende, door de quade
begeerlickheit des schippers, die des predicants huisfrou sochte te onteeren. Waerdoor lelike
moorden ende rebelliën gecomen sijn, ende meest alle het volck, soo tegens malcanderen
vechtende, als bij justitie sijn omgecomen.
Eenige extracten uuyt het 2. discours, ofte anderde apologie der dolerende participanten,
tegens de bewinthebberen overgegeven,
waervan hiervoor wert gementioneert foll. …
Dus vooral ende doorgaens in’t geheele werck, willen wij den g.l. 149 gewaerschout hebben,
dat wij in dit ende ’t voorgaende discours, noyt hebben gedocht in’t minste, te roeren de
hoghe regieringe der landen. Gelijc men ter quader trouwen, met placaten ende sauegarden,
147 Hs. abus.: -lijct.
148 Overbodig, omdat verderop staat: gestraft waren.
149 Geïnformeerde leser(?).
177