Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

aengenomen christendom beschermen. Ende dat sij onder de Hollanderen, (sij) 141
genootsaeckt waren, van hun christendom te simuleren.
Onder de eylanden van Banda is een genaemt Neron. Daer leggen 2 castelen, een genaempt
Nassau, ende het ander Belgica. Recht tegen, in Banda, lecht een berch, genaempt Gunapi, die
vol sulphur is, ende lange gebrant heeft, ende ontrent 18 maenden met sulck gewelt, dat de
eerde over de 2 mijlen vloech, ende drie dagen lang niet dan eerde ende zulphur regenden,
ende de zee genochsaem soode.
De sloetel van’t lant Banda is het fort Puleway, bij de onse gewonnen ende weder verlaten.
Na het innemen van Marieco, don Jeronimo de Silva, governeur van Spaens Ternate, horende
het schieten, sprack seer vileinlick, treckende sijnen baert ende spouwende, swoer bij eenige
santen ende santinnen, dat hij het in vier dagen weder soude inhebben.
Resolutie genomen sijnde, om het oude casteel van de Portugesen op Tidor in te nemen,
hebben die van’tselve casteel op onse schepen, daervoor comende, dapper geschoten. Doch
landen onder het commandement van sieur Real,
sonder eenige resistentie. Ende trocken met vliegende vendels het strant langes, na het casteel,
dat sij, niettegenstaende het gewelt van schieten, met groote couragie hebben aengevallen. Die
van binnen deden groote tegenweer, evenwel de onse, met verlies van sommige, hebben het
met lederen beclommen, ende binnen derdehalf ure hare vendelen op de wallen laten vliegen.
Dit geschiet wesende, quamen de coningen van Ternate et Batsian, met allen haren adel, ende
den generael Both, binnen het ingenomen fort, om alles te besichtigen, ende gingen overal
door het bloet. Dit exploot geschieden in het gesichte van den coninc van Tidoor, die geen
devoir en dede om t’ontsetten. In Tidore heeft den oversten Reael seer couragieuselicken
ingenomen het fort, bij den onsen genaempt het Groote Becaff ende Groot Marieco. Aldaer
hijselver voorginck in een wollen hemptrock, met een ringcraech om den hals, met schilt ende
sweert, om sijn volck te animeren.
Den generael woont op’t bolwerck, genaempt Oraingiën. Daer comen in Ternati altemet oeck
Chinesen handelen. Doch het eylant is meerendeel een berch, ende alle de notable plaetsen
leggen aen de voet derselver.
Den generael is met 10 schepen van Ternati na Seau geseylt, daer de Spaengiaert gemeenlick
verneempt, hoe het in de Molucques gestelt is, ende oft daer geen onraet vernomen wort.
Ende hadde vier oorlochsschepen vooruuyt gesonden, die d’selve plaets hebben
geïncorporeert, ende eenige gevangens becomen, die tot Amsterdam sijn aengecomen. Sijn
vandaer gearriveert te Magindano, dat onse vrinden sijn, door de Strate van Taguma. Ende
daerna op Panchama, de stat van Arevola Ope-Otton geplondert ende gants verbrant. Daerna
comende op Mindora, het moson tegen crijgende, mosten wederkeeren. Ende deylden sich in
drie partijen, doch so dicht, dat se malcanderen met een grofstuck conden waerschouwen.
Ende dienden alleen om ’t secours hetwelc uuyt de Manilles, die van de Molucces mochte
overcomen, te destrueren. Alwaer haer een Spaensch jacht vol Spaengiarden gewaer
wordende, gestrant is, ende is bij deselve in brant gesteken.
Seau bij de 4 schepen, van Reael geleyt, verovert. Is noch bij de ons bewaert
gebleven, met 27 mannen, ten tijde van het vertreck van sr. Clemens Kerseboom.
141 Abus. in deze zin tweemaal: sijn.
166