Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA
[9-5-1637] Uuyt seeckeren brief Vray est il, qu’afin que vous prouvez le fruict de vostre argent, il faut necessairement, que le traficq demeure libre. Quiconques a un autre sentiment (ignore totalement) 133 l’estat de ce pays. Ses habitans l’abandonneront, en cas que la Compaignie retiene à soy ledict traficq. Sans eux il est impossible de le mettre en valeur en l’espace de 4 ans, pour le moins, si vous avez assez de forces pour porter tant de frais. Dieu, qui seul a faict ces conquestes, vous veuille bien conseiller. Luy-mesmes vous tienne bons en général, et chascun en particulier, en sa saincte sauvegarde, c’est la prière de celuy qui est de ces mélieures affections. Messieur, votre très humble et très obéissant serviteur, Solor. Au Reciff d’Olinda, le 9 may 1637. Uuyt het recueil van Brasil Vresen voor geen armade uuyt Spaniën. Veel van ons volck worden vrije luden. Ontbieden meer volcs. Brasiliënhout aen anderen te vercopen verboden, oeck aen Noseman. De contractanten van dien hebben de Compaignie vercort. Cameraca tot de hooftplaetse niet so dienstich als ’t Reciff. Redenen, den sedem niet te verstellen. In Olinda niemant gedwongen te bouwen. Admiral Lichthart heeft Cammanu 10 mijlen van de Bahye, het lant, daer wel beplant, gedestrueert. Is de farina-camer van Brasil. Overvallen een groot schip van den viant, ende verbrant, eenige ijsere stucken verovert. De plaetse was wel bewoont. Ontbieden soe smale schep als lagen, omme de suyckeren, die in allen plaetsen in groote menichte af sullen comen, af te voeren. Den fiscael Ridder versoect, gelicentieert te sijn. Versoecken meer predicanten. De Brasilianen, van Spaex gesonden, versoecken assistensie, ende presenteren een exploit. [11-11-1637] Uuytten brieff van mr. Jacob Hamel aen Cornelis van Wijckersloot, van den XI. novembris 1637. Compt in geladen met prijsgoederen. Claecht dat de particuliere commissie-vaerders alle cansen in West-Indiën bederven. Hevet: 50 lasten gember 251 quintael campeschehout 700 huden 28 kisten suycker, groote noch 27 cleine kisten 133 In de marge. 154
een kiste sijde 24 ijsere stucken 405 stuck ebbenhout. - bracht noch een prijs uuyt de vlote van Terra Ferma, het schip aen brant stekende, met: 3 groote kisten suycker van 30 à 50 aroben 4 cleyne van 6, 8 à 10 aroben 172 huyden 2 ijsere stucken. [6-10-1637] Den 6. octobris. Verovert op de zuydtvaert van St. Martha: 27.000 realen van achten 293 stucken taffa 129 stucken damasten 57 damasten 47 fluwelen en damasten 93 armoysinen 180 paer sijde cousen 18 bossen zijdelint 1 bosse wit ende gecoleurt lint een bosse gout ende silver galon, ende dit in 4 kisten noch 28 kisten, niet wetende wat daerin is. [00-7-1639] In julio 1639. Overgecomen uuyt Brasil vijf ofte ses schepen, welgeladen. Ende met deselven den oversten Artichosky, die voor een half jaer met een regiment soldaten derwarts gereist was. Men meint, dat d’selve mit grave Mauritz in contentie gecomen sijnde, bij de Raet aldaer wederom gesonden te wesen, behoudende daer sijne soldaten. Bodecherus is meede voor raet in Indiën gesonden, maer weinich tijts daer geweest sijnde, is weder tehuys gecomen met het elogium, (grave Mauritz), 134 van geen philosophen ofte poëten aldaer nodich te sijn, maer politycke raden, goede chrijchsluden ende coopmans. Verhael van den standt der kercken ende des aencomenden christendoms in Oost-Indië, onder ’t gebiet des achtbaren Vereenichde Nederlantsche Oost-Indische Compaengie door dominum Justum Hurnium, anno 1639 wedergecomen uuyt deselve landen, ingestelt. De gemeente ofte plaetsen, daer bedienaers des godlicken woorts leggen, ende publycque goodsdienst gepleecht wort, sijn dese: Batavia, Amboina, Banda, Molucques, Palicatta, Ilha Formosa ofte Tayouan. Batavia, de hooftstadt heeft 3 kerckendienaren, alse: Nicolaus Molinaeus, Samuel Carlier, Dirck Gerritsen Bootsman, van Hoorn overgesonden, 2 sieckentroosters, d’een wonende in’t sieckhuys der Compaignie, d’ander in’t viercant aen de incompste van de riviere, beyde godtvruchtige, stichtelicke personen. 134 Kennelijk later door Buchelius erbij geschreven. 155
- Page 103 and 104: - Item hoe men sal handelen mette F
- Page 105 and 106: [12-8-1621] Den 12. augusti tot Ams
- Page 107 and 108: sulcx onbillick te wesen. D’wijle
- Page 109 and 110: Den commys Gisels proponeerden twee
- Page 111 and 112: Peter van de Werve, een soon van de
- Page 113 and 114: Ende hebbe alsoo successorem gecreg
- Page 115 and 116: Den admirael Verhagen leyde het ver
- Page 117 and 118: opgerechte ooren te rijsen om te ve
- Page 119 and 120: 5. Presenteren hiervan naerder bewi
- Page 121 and 122: In fine octobris 1622 fui Amsteroda
- Page 123 and 124: libellum, postquam frustra iustitia
- Page 125 and 126: 11. Een bewinthebber die, in’t ov
- Page 127 and 128: 3 lb. bezar steenen, alias 3 stucks
- Page 129 and 130: Anno Christiano MDC XXI [00-00-1621
- Page 131 and 132: Ende alhoewel de hooch mog. heeren
- Page 133 and 134: nedersetten. ’t Welck niet met mi
- Page 135 and 136: Alsofte men de quaetdoenders niet e
- Page 137 and 138: De wint is tot noch contrarie, sulc
- Page 139 and 140: achtergebleven ende ontlopen. Dat o
- Page 141 and 142: In octobri. Eenige prisen becomen,
- Page 143 and 144: In’t beginsel van februario is to
- Page 145 and 146: espringende, also het te water impr
- Page 147 and 148: huyshouden. Ende sal andere ordre w
- Page 149 and 150: d’onderhoudinge van’t eerste oc
- Page 151 and 152: Ende weynich voorwart aen de noorts
- Page 153: Den XI. junii 1631. Gecomen in de g
- Page 157 and 158: De ordre is als voor, ende sijn ont
- Page 159 and 160: Op Sorysory sijn de helft vanouts m
- Page 161 and 162: Seyt noch, dat aldaer onder het vol
- Page 163 and 164: Namentlick, dat se haerselven ende
- Page 165 and 166: Alsoe de Ambonese kinderen tot Amer
- Page 167 and 168: Van den 15. novembris totten 15. ap
- Page 169 and 170: Het silver, verwacht uuyt Japan te
- Page 171 and 172: Dese mohumetanen in de benedenlande
- Page 173 and 174: So mijn God de Heere spaert met ges
- Page 175 and 176: Gescreven uuyt Goa, in’t jaer ons
- Page 177 and 178: Eodem tendebat Wassenburgii filius,
- Page 179 and 180: leert hadden, in Engelant, Vrancrij
- Page 181 and 182: 3.000 lb. indigo s. Gille 8.464 lb.
- Page 183 and 184: 431 sockels foli 235 picol Japons c
- Page 185 and 186: In novembri 1625. III schepen gelop
- Page 187 and 188: [01-1-1633] In’t begin van 1633.
- Page 189: Oost-Indiën is van ouden tijden de
een kiste sijde<br />
24 ijsere stucken<br />
405 stuck ebbenhout.<br />
- bracht noch een prijs uuyt de vlote <strong>van</strong> Terra Ferma, het schip aen brant stekende,<br />
met:<br />
3 groote kisten suycker <strong>van</strong> 30 à 50 aroben<br />
4 cleyne <strong>van</strong> 6, 8 à 10 aroben<br />
172 huyden<br />
2 ijsere stucken.<br />
[6-10-1637]<br />
Den 6. octobris. Ver<strong>over</strong>t op de zuydtvaert <strong>van</strong> St. Martha:<br />
27.000 realen <strong>van</strong> achten<br />
293 stucken taffa<br />
129 stucken damasten<br />
57 damasten<br />
47 fluwelen en damasten<br />
93 armoysinen<br />
180 paer sijde cousen<br />
18 bossen zijdelint<br />
1 bosse wit ende gecoleurt lint<br />
een bosse gout ende silver galon, ende dit in 4 kisten<br />
noch 28 kisten, niet wetende wat daerin is.<br />
<br />
[00-7-1639]<br />
In julio 1639. Overgecomen uuyt Brasil vijf ofte ses schepen, welgeladen. Ende met deselven<br />
den <strong>over</strong>sten Artichosky, die voor een half jaer met een regiment soldaten derwarts gereist<br />
was. Men meint, dat d’selve mit grave Mauritz in contentie gecomen sijnde, bij de Raet aldaer<br />
wederom gesonden te wesen, behoudende daer sijne soldaten.<br />
Bodecherus is meede voor raet in Indiën gesonden, maer weinich tijts daer geweest sijnde, is<br />
weder tehuys gecomen met het elogium, (grave Mauritz), 134 <strong>van</strong> geen philosophen ofte poëten<br />
aldaer nodich te sijn, maer politycke raden, goede chrijchsluden ende coopmans.<br />
<br />
Verhael <strong>van</strong> den standt der kercken ende des aencomenden christendoms in Oost-Indië, onder<br />
’t gebiet des achtbaren Vereenichde Nederlantsche Oost-Indische Compaengie door dominum<br />
Justum Hurnium, anno 1639 wedergecomen uuyt deselve landen, ingestelt.<br />
De gemeente ofte plaetsen, daer bedienaers des godlicken woorts leggen, ende publycque<br />
goodsdienst gepleecht wort, sijn dese: Batavia, Amboina, Banda, Molucques, Palicatta, Ilha<br />
Formosa ofte Tayouan.<br />
Batavia, de hooftstadt heeft 3 kerckendienaren, alse: Nicolaus Molinaeus, Samuel Carlier,<br />
Dirck Gerritsen Bootsman, <strong>van</strong> Hoorn <strong>over</strong>gesonden, 2 sieckentroosters, d’een wonende in’t<br />
sieckhuys der Compaignie, d’ander in’t viercant aen de incompste <strong>van</strong> de riviere, beyde<br />
godtvruchtige, stichtelicke personen.<br />
134 Kennelijk later door <strong>Buchelius</strong> erbij geschreven.<br />
155