Aantekeningen van Arnoldus Buchelius over zijn ... - gahetNA

nostri Anglis solverent pro damnis et interesse, ad certos et breves terminos, octuaginta millia
lb. sterling. Id est 8 tonnas auri vel octies centum millia florenorum.
[15-1-1623]
Den 15 januarii is seeckeren handel in den Camere tot Amsterdam gedaen over een partie
galanga, die gelooft worden 30 st. het pont, waertoe alsoo seeckere coopluden een maeckelaer
(Jan le Bleu) 112 uuyt hadden gemaect omme te handelen, ende de bewinthebberen die setten
op 36 (of 30?) st., daerover geboden werden 20, doch tot 22 quamen tot het uyterste.
Worden van Verborch geseyt, sij souden 24 bieden, ende men soude se op 30 setten. Dan also
dese cooplieden niet graych schenen te wesen, het uyterste achterhoudende, is haer geseit, dat
se haer souden tot den anderen dach beraden, ende sijn daerover gescheiden. Waerentusschen
in’t vertrec waren Andries Rijcart, ende Hans van Looy, die desen handel van begin totten
lesten gehoort hebben, ende alsdoen de galanga hebben gecontracteert tot 25 st. op 12
maenden, onaengesien d’ander haer beraet ende bedencken tot tsanderen dages was gegeven.
Hierover dese dolerende aen den gerechte, d’selve te kennen gegeven hebben, dat de
bewinthebberen met haer niet ter goeder trouwen hadden gehandelt. Ende dat hetselve tot
groote scade van de gemeene Compaignie redondeerden. Dat se hadden behoort, alle de
competiteurs daerover bij malcanderen te ontbieden, ende dan de meestbiedende den coop te
laten. Welck doende, niemant en soude hebben te clagen, ende d’een den anderen de waren
souden doen verhogen. Worden eenige exemplen, suppressis nominibus, in het voorseyde 2.
discours voortgebracht van de misusen ende faulten der bewinthebberen, als volgt.
1. Van eenen die tot Delft coopluden van Amsterdam ontboden hadde, om sijde lakenen te
coopen, ende denselven morgen, als die buyten waren wachtende, so hebben de
bewinthebberen aldaer in haere besloten camere deselve aen malcanderen eerst vercoft, ende
datelicken een derdendeel van die daer buyten stonden gewonnen.
2. Een ander heeft een partije indigo tot 29 st. van de bewinthebberen, selfs een bewinthebber
sijnde, gecoft ende, alhoewel die coop onder de marckt was, wist hij noch veel dusent lb.
refactie daeraen te genieten.
3. Item. Andere die 12 ende meer maenden rebaatteren ende evenwel die penningen over tien
ende 12 maenden eerst betalen.
4. Andere die eerst 4 ofte 5 jaeren na den coop betalen, et qua cautela.
5. Seecker bewinthebber gaf ordinaerlick 40 ofte 50 dusent gulden op interest in de
Compaignie, die hij oeck getrocken heeft. Ende gestorven sijnde, was bevonden 80 dusent
gulden aen deselve schuldich te sijn.
6. Eenige senden particulier cargesoen op costen van de Compaignie, tegens eer ende eet.
7. De craeck van Zeelant sonder inventaris in haer privee packhusen geslagen, ende vercocht
sijnde, rekenen tamelicke slecht sooveel in eender somme op goet geloof.
8. In seeckere Camer waren 7 ofte 8 hondert stucxkens damasten, utermaten schoon, gebracht,
wordende wat sij die wilden vercopen. Seyden, dat die waren om te verschencken, doch soo
men die sal nasien in de boecken, sal bevonden worden, dat wel het derdendeel verdonckert
is, etc.
9. Eenen bewinthebber maeckten eenen makelaer uuyt, die hij vercochte seeckere speciën
voor hemselven.
10. Een ander, hebbende in sijn packhuys een groote menichte peper, dat wel gesloten was,
hadde van onderen een gat daer ingebroocken, daer veele lasten deurbraken. Ende hetselve
sijn knecht ofte cuyper naspelende, wert daerover gevangen, doch door den meester verlost.
112 In de marge.
124