De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

5 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
5.1 Conclusies
De Nederlandse markt voor biomassa uit bos, natuur en landschap is relatief jong en
daarmee nog niet volledig ontwikkeld. Eén van de belangrijkste knelpunten in de
logistiek van de Nederlandse houtige biomassaketen is de prijs van de biomassa.
Deze is momenteel te laag om in veel gevallen de kosten van oogst, verwerking,
opslag en transport van biomassa te dekken. Daarnaast wordt biomassa nog vaak
gezien als een nevenproduct (afvalproduct) en niet als een product waarin men moet
investeren om aan de juiste kwaliteitseisen te voldoen. De in Nederland
geproduceerde biomassa voldoet als gevolg hiervan lang niet altijd aan de hoge
kwaliteitseisen die de huidige biomassacentrales stellen.
Het is in Nederland vaak lastig om te zorgen voor een continue aanvoer van biomassa
uit bos, natuur en landschap. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de
oogstbeperkingen tijdens het broedseizoen die worden opgelegd als gevolg van de
Flora- en Faunawet. Andere knelpunten die de continuïteit en rentabiliteit van
biomassaoogst negatief beïnvloeden, worden veroorzaakt door het feit dat in veel
gebieden:
1. De biomassabronnen (terreinen) te klein zijn, verdeeld zijn over een groot
aantal eigenaren en onderling ver van elkaar liggen;
2. De biomassabronnen (terreinen) slecht bereikbaar zijn van af de openbare
weg en het terrein zelf niet goed ontsloten is.
Biomassastromen uit een gebied kunnen hierdoor vaak moeilijk worden gebundeld
tot één continue stroom. Bovendien is het lastig om machines kostenefficiënt in een
gebied in te zetten. In deze studie wordt daarom gepleit voor het gebruik van
biomassawerven waar biomassastromen uit een gebied of regio kunnen worden
gebundeld.
Er zijn in Nederland voor de oogst, verwerking, opslag en transport van houtige
biomassa veel verschillende methodes en machines voorhanden. De beschikbaarheid
van machines varieert sterk per regio. Het is zeer complex om een compleet overzicht
te krijgen van het type en het aantal machines dat in Nederland voorhanden is. Het
merendeel van de machines komt voort uit andere sectoren (landbouw,
groenonderhoud, bosbouw) en is vooral inzetbaar voor de verkleining van biomassa.
Speciale machines die de biomassa efficiënt kunnen oogsten (en tegelijkertijd
verwerken) in de terreintypen waar het meeste (onbenutte) potentieel is, bos en
landschap, zijn in Nederland niet of beperkt voorhanden. De onzekerheid over de
afzetmogelijkheden en de lage prijs van de biomassa zorgen voor terughoudendheid
bij aannemers en loonwerkers om te investeren in speciale machines voor oogst uit
het bos.
Uit onderzoek is gebleken dat er in Nederland in potentie ca 475.000 ton droge stof
per jaar aan houtige biomassa beschikbaar is uit bos, natuur en landschap. De reële
beschikbaarheid ligt naar verwachting lager omdat bijvoorbeeld, vanwege zowel
logistieke als ecologische redenen, niet alle terreinen toegankelijk zijn voor oogst.
Het is daarnaast lastig een beeld te krijgen van de hoeveelheid houtige biomassa uit
het Nederlandse bos, natuur en landschap die momenteel voor energiedoeleinden
wordt aangewend. Dit komt onder meer door de gesloten markt, de import uit het
buitenland en het feit dat partijen chips (bijvoorbeeld bij het afkeuren van een partij)
59