De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

In een situatie waarin relatief weinig snippers vrijkomen (bijvoorbeeld wanneer de
snippers worden geproduceerd door middel van een oogstmachine met
verzamelbunker), is minder transportcapaciteit nodig en kunnen er één of meerdere
kleine afnemers worden bevoorraad met een container vrachtwagen of tractor met
containercarrier. Om het systeem rendabel te houden moeten de transportafstanden
klein zijn. De snippers kunnen daarentegen wel makkelijker vanaf wat meer moeilijk
bereikbare plekken over onverharde wegen worden afgevoerd. De tractor met
containercarrier of de chipforwarder (shuttle) zijn in het terrein veruit het goedkoopst
(Vis, 2000).
4.2 Logistieke oplossingen en aanbevelingen
4.2.1 Oogstpartijen bundelen
Het bundelen van oogstpartijen van verschillende eigenaren en/of terreinen in een
regio kan de oogst van biomassa uit het bos en landschap rendabeler en de
biomassastroom vanuit een regio constanter maken. Wanneer boseigenaren en
houtoogstcoördinatoren standaard rekening houden met de “extra oogstgang
biomassa” kunnen oogstprojecten worden gekoppeld, zodat efficiënter gewerkt kan
worden. Daarbij zal ook het landschapselement, aangrenzend aan de te dunnen
bosopstand moeten worden behandeld en omgekeerd: Nederland is te klein om deze
activiteiten los van elkaar te ondernemen (Bron: Interviews).
4.2.2 Regionale biomassawerf
De transportkosten zijn zeer belangrijk binnen de biomassa keten
(Entwicklungsagentur Kärnten, 2006; Gronalt & Rauch, 2007; Kofman, 2008).
Gemiddeld genomen is het aandeel van de transportkosten binnen de totale kosten
van het beschikbaar maken van biomassa voor energiedoeleinden 20-30%. Het is dus
zaak de transportkosten zo laag mogelijk te houden. De laadcapaciteit van een
transportmiddel moet daarom zo goed mogelijk worden benut. Vooral over grotere
afstanden moet zo weinig mogelijk lucht worden vervoerd. Vanwege het beter
benutten van de laadcapaciteit is het transport van rondhout en chips over het
algemeen gunstiger dan het transport van takken- en toppen of hele bomen
(Entwicklungsagentur Kärnten, 2006). Voor afstanden tot ongeveer 50 km kunnen
takken, toppen of hele bomen in losse vorm worden getransporteerd, bij een langere
afstand is chippen of bundelen vereist (Gronalt & Rauch, 2007). Het transport van
takken en toppen over een afstand van 50 km kost volgens een Oostenrijkse studie 25
Euro/MWh terwijl het transport van houtchips over de zelfde afstand volgens deze
studie slechts 3,50 Euro/MWh kost (Kanzian et.al., 2006).
Vanwege de invloed op de transportkosten is bij het ontwerpen of ontwikkelen van
een optimale logistieke keten voor levering van biomassa de positie van de locaties
waar wordt gechipt en de opslag plaatsvindt essentieel. Door het slim positioneren
van deze zogenaamde biomassawerven in een gebied kunnen de afstanden die
worden afgelegd met los materiaal worden verkleind en kan dit materiaal daarnaast
op een grootschaligere wijze worden verkleind.
Naast de invloed die biomassawerven hebben op het reduceren van de
transportkosten, zijn ze ook vereist om de seizoensgebondenheid van vraag en aanbod
op te kunnen vangen. Op deze werven kan versnipperde en niet-versnipperde
biomassa worden opgeslagen en kan een voorbewerking worden uitgevoerd. Op de
44