De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

Tractor met container-carrier of shuttle
Mocht er toch in de opstand gesnipperd worden, dan kan het transport in het terrein
(indien over langere afstand), tussen de oogstmachine en de verzamelplaats, worden
uitgevoerd door een tractor met container-carrier, of een shuttle (forwarder met
kiepcontainer). Ook dit is een extra schakel in de keten. Wanneer de transportafstand
in het terrein te groot wordt om efficiënt met de oogstmachine of oogsttrein te rijden
en te lossen, vormen deze machines een goede oplossing die wel hogere oogstkosten
veroorzaken. Tevens dient de mogelijkheid (ruimte) voor het overkiepen van het
materiaal geschapen te worden, aangezien de hoogkiepbak van de oogstmachine of
oogsttrein achterwaarts of zijwaarts kiept. Dit betekent dat er sowieso voldoende
ruimte in de hoogte moet zijn om te kunnen kiepen (dus een breder uitrijpad of open
plek), maar bij het zijkiepen dient zelfs sprake te zijn van een plaats in of naast de
opstand, waar beide machines naast elkaar kunnen staan.
4.1.2 Ver- of opwerking en opslag
Vel houtige biomassa voldoet vaak niet aan de hoge kwaliteitseisen die de huidige
centrales stellen. Een juiste behandeling van de biomassa, het inzetten van de goede
verkleiningstechniek en doordachte opslag kan hierin verandering brengen. “Groene
en natte biomassa” is een doorn in het oog van de biomassahandel. Hoe gevoeliger
het verbrandingssysteem (zoals bij de meeste kleinere kachels, maar bijvoorbeeld ook
bij de centrale in Cuijk), geldt dat naalden en blad bij verbranding voor ongewenst
asresidu en corrosie zorgen. Afhankelijk van de afnemer is het dus van belang,
schone biomassa zonder groen te leveren. Maar ook de vorm van de snipper is van
belang. De volgende aspecten spelen hierbij een rol:
• Bij het snipperen dient de machine te zijn voorzien van scherpe messen,
om een homogene en gewenste productvorm te verkrijgen. De messen
dienen dan ook regelmatig te worden geslepen of vervangen;
• Een versnipperaar met zwaardere aandrijving kan met meer motortoeren
draaien, waardoor met meer kracht versnipperd kan worden. Dit zorgt
voor een homogenere snipper. Krachtige versnipperaars worden vaak te
zwaar voor aandrijving via een trekker met aftakas – de trekker heeft hier
flink onder te lijden. Het verdient dan de aanbeveling om een
versnipperaar met zelfstandige krachtbron in te zetten;
• Versnipperaars kunnen worden uitgerust met een zeef. Deze zeeft de te
groot versnipperde of overgeslagen stukken en voert ze nogmaals langs de
messen, zodat ze alsnog klein gemaakt worden. Dit verhoogt de
homogeniteit van het product;
• Bomen, tak- en tophout kunnen het beste over langere tijd in de opstand
blijven liggen om voor te drogen. Blad of naalden vallen dan vanzelf van
de takken af, zodat een schoner product ontstaat, waarna versnipperd kan
worden. Enkele loofhoutsoorten moeten echter vers versnipperd worden,
omdat ze anders te taai worden om netjes te verwerken (o.a. eik, iep);
• Er dient te worden voorkomen dat zand, bladresten, maaisel of stro wordt
meegemengd in de snippers, om verhoogde slijtage van de machine en
verhoogde as- en slakvorming bij de verbranding te voorkomen;
• Met touw gebundeld tak- en tophout heeft bij vele proeven voor
problemen gezorgd, omdat het touw tijdens het versnipperen snel in de
draaiende delen van de versnipperaar terecht komt.
40