De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

• Ligging van de te oogsten biomassa en (a)biotische
terreinomstandigheden;
• Biomassapotentieel ter plaatse;
• Kwaliteit en afzetmogelijkheden van de biomassa;
• Beschikbaarheid van de techniek.
Uit bovenstaande kan worden geconcludeerd, dat bij kleine hoeveelheden biomassa
op een moeilijk te bereiken terrein, bij een kleine afzetmogelijkheid op geringe
afstand en bij afwezigheid van speciale oogstmachines, gekozen wordt voor
conventionele houtoogst- en verkleiningsmethoden. Deze zijn vaak al in bezit van de
uitvoerder (agrariër, hovenier, gemeente). Op deze manier worden de oogstkosten
laag gehouden en hoeft niet extra geïnvesteerd te worden. In de meest extreme
situatie zal er zelfs voor worden gekozen om de biomassa als te kloven haardhout af
te voeren of niet te oogsten. Anderzijds kan bij grote, goed te ontsluiten hoeveelheden
biomassa en een grotere afzetmarkt worden geïnvesteerd in speciale machines, zodat
efficiënt kan worden geoogst en verwerkt. In onderstaande paragrafen zullen voor
verschillende mechanisatieniveaus de technische mogelijkheden worden beschreven.
4.1.1 Oogstmethoden
Tabel 4.2, afkomstig uit een Duitse studie (Cremer, 2007), toont het verschil in
oogstkosten bij de oogst of het laten liggen van het sortiment energiehout in een
bosopstand. In de eerste variant wordt geen energiehout geoogst. In de tweede variant
wordt het oogstbare hout in de reguliere sortimenten gezaagd en wordt het tophout als
biomassa verwerkt. De bijkomende kosten hiervoor zijn € 34,50 per m 3 . In de derde
variant wordt naast zaaghout alleen energiehout geoogst. Dit is uit
cascaderingsoogpunt weliswaar niet wenselijk, maar is wel kostenefficiënter. De
kosten voor de oogst van energiehout zijn in dit geval lager dan bij de vorige
oogstvariant: € 33,88. Daarnaast zijn ook de oogstkosten voor het zaaghout lager.
Tabel 4.2 – Productiviteit en kosten van de oogst van energiehout in vergelijking met
reguliere houtoogst uit jong fijnsparrenbos in Duitsland. Er worden drie oogstmethoden
vergeleken, waarbij telkens andere sortimenten worden geoogst (Cremer, 2007)
Opstandsgegevens
100% Fijnspar
Productiviteit
Kosten
1:
Zaaghout,
papierhout,
vezelhout
32
2: Zaaghout,papierhout,
vezelhout;
tophout in
energiehout
3:
Zaaghout;
Dbh
(cm)
15 15 15
m 3 /
boom
0,11 0,11 0,11
Vellen en # bomen 87 87 103 141
uitsnoeien / u (in
machineuren)
Vellen en
uitsnoeien
m 3 / u 9,6 9,6 11,3 15,5
Uitrijden m 3 / u 8,0 8,0 3,3 8,7 5,1
Versnipperen m 3 / u 19,0 19,0
Vellen en
uitsnoeien
€ / m 3 12,65 12,65 10,75 7,84
Uitrijden € / m 3 9,89 9,89 23,97 9,09 15,51
Versnipperen € / m 3 10,53 10,53
Totale kosten € / m 3 22,54 22,54 34,50 19,84 33,88
overige sortimenten
en
tophout in
energiehout