De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

In diverse studies is uitgezocht hoeveel biomassa uit bos, natuur en landschap er in
potentie in Nederland beschikbaar is voor energieopwekking. Het daadwerkelijk
praktisch oogstbare deel van houtige biomassa ligt naar verwachting lager dan de
berekende potentiële hoeveelheden. De onzekerheid over werkelijk oogstbare
hoeveelheden biomassa zorgt bij aannemers en loonwerkers voor terughoudendheid
om te investeren in machines en technieken. Er is bovendien nauwelijks zicht op de
huidige hoeveelheid biomassa uit bos, natuur en landschap die wordt ingezet voor
energiedoeleinden. Hierdoor is het voor zowel de overheid als de bos- en natuursector
lastig om te controleren of de doelstellingen voor de inzet van biomassa uit het
Nederlandse bos, natuur en landschap voor energieopwekking worden gehaald.
3.2 Beleidsmatige en wettelijke knelpunten
Een knelpunt bij de oogst van biomassa uit bos en landschap dat door diverse
geïnterviewden wordt genoemd is de Flora- en Faunawet. Het nut en de noodzaak van
de wet wordt weliswaar onderkend, maar de wet vormt wel een belemmering voor de
continue en rendabele oogst van biomassa in de periode tussen 15 maart en 15 juli
(broedseizoen). Wanneer men werkt volgens een gedragscode kunnen er in het
broedseizoen vaak wel oogst- en snoeiwerkzaamheden plaatsvinden. Echter door de
beperkingen en eisen die de gedragscodes stellen aan de werkzaamheden, kunnen de
oogstkosten aanzienlijk oplopen, zeker in vergelijking met onze buurlanden België en
Duitsland. Dit komt de concurrentiepositie van de Nederlandse biomassasector niet
ten goede. Indien er geen gedragscode bestaat of de werkzaamheden niet kunnen
worden gezien als bestendig beheer, kan het uitvoeren van snoei- en
oogstwerkzaamheden vaak in zijn geheel niet plaatsvinden, waardoor de constante
levering van biomassa wordt bemoeilijkt. Om toch constant te kunnen leveren aan
centrales is voorraadvorming van biomassa tijdens het broedseizoen noodzakelijk. Dit
brengt extra kosten met zich mee. Indien de opslag niet zorgvuldig plaatsvindt kan er
bovendien kwaliteitsverlies en massaverlies bij de biomassa optreden door
schimmelvorming en broei.
De in paragraaf 2.4.2 (Milieuwetgeving) geconstateerde onduidelijkheid over de
status van biomassa als afval dan wel product vormt een belangrijk knelpunt.
Bijvoorbeeld onder transporteurs en handelaren van biomassa is niet altijd duidelijk
welke vergunningen en documenten nodig zijn voor het transport en de opslag van
biomassa. Ook bij de bouw van biomassa (verbrandings)centrales en de aanleg van
biomassawerven is niet altijd duidelijk welke vergunningen nodig zijn. Bijvoorbeeld
in de ene gemeente wordt een biomassaverbrandingsinstallatie gezien als een
afvalverbrandingsinstallatie, terwijl in de andere gemeente de installatie wordt gezien
als een energiecentrale. De bestaande wet- en regelgeving omtrent biomassa is niet
helder. Bovendien is het voor de sector niet altijd duidelijk waar zij terecht kan met
vragen over de wet- en regelgeving.
Een aantal geïnterviewden vindt het een gemis dat er vanuit de Nederlandse overheid
geen subsidies worden verstrekt om de oogst van biomassa te stimuleren en de
aanschaf van nu nog onrendabele machines mogelijk te maken. Andere
geïnterviewden vinden daarentegen dat de overheid geen subsidies moet verstrekken,
omdat dit marktverstorend kan werken. Zij zijn van mening dat er bij voldoende
vraag naar biomassa vanzelf een goede logistiek op gang komt.
26