De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

actief op het gebied van houtige biomassa (oogst, verkleinen, transport, handel, en/of
advies). Van 35 bedrijven zijn er twaalf actief in Gelderland, zeven in Overijssel en
vijf in Noord-Brabant. De overige bedrijven zijn over de overige Nederlandse
provincies verspreid, waarbij Friesland en Noord-Holland in de rij ontbreken (bron:
Website Bosschap).
Onder de leden van de Algemene Vereniging Inlands Hout (AVIH) is 22% (19 van
81 bedrijven) actief in de verwerking van biomassa. Volgens de website van de
AVIH beschikken de leden zowel over de machines om de juiste biomassa te
maken/leveren als over de contacten in de markt om leveringen te realiseren volgens
actuele marktcondities. Deze bedrijven bevinden zich verspreid over Oost-Nederland,
van noord tot zuid (m.n. in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel) (bron: Website
AVIH).
Loonbedrijven krijgen in de agrarische sector steeds minder werk, vanwege het
afnemende aantal boeren en de dalende landbouwopbrengsten, waardoor zij zich op
andere markten richten. Hiertoe behoort ook het natuur- en landschapsbeheer.
CUMELA Nederland heeft in haar Verhuurdersgids (Anonymus, 2008) in beeld
gebracht welke loonbedrijven in heel Nederland versnipperaars (chippers), shredders
en loonwerk aanbieden. Van de ruim 1.800 loonbedrijven die lid zijn van CUMELA
Nederland geven 1.215 bedrijven aan dat zij over de volgende machines:
• 500 bedrijven exploiteren 750 houtversnipperaars;
• 65 bedrijven exploiteren 75 shreddermachines;
• 160 bedrijven exploiteren 200 zeefinstallaties.
(Steinbusch & Verkerk, pers. med.).
In de loonwerkersbranche heeft dus ca. 68% van de bedrijven (op grotere of kleinere
schaal) de mogelijkheid om houtige biomassa te verwerken. Het is onbekend hoe
deze bedrijven en hun activiteiten over Nederland zijn verspreid. In Friesland,
Gelderland, Noord-Brabant en Zuid-Holland zijn echter per provincie meer dan 160
(grote en kleine) bedrijven actief, in de overige provincies minder dan 110. In de qua
bos en landschapselementen meest rijke provincies mag daarbij aangenomen worden
dat hier de meeste bedrijven daadwerkelijk actief zijn in de oogst en verwerking van
biomassa. Daarbij dient opgemerkt te worden dat veel loonbedrijven veelal regionaal
of zelfs lokaal actief zijn.
2.3.2 Methoden, technieken en machines
In de volgende paragrafen wordt per schakel uit de keten van de productie van
houtige biomassa in Nederland de stand der techniek beschreven. Algemeen kan
gezegd worden, dat de oogst van biomassa in Nederland meestal plaatsvindt volgens
de volgende werkwijze: vellen met de motorkettingzaag of harvester 6 , uitslepen,
verkleinen (versnipperen/chippen of shredderen) en afvoer per container of walkingfloor
(zie figuur 2.1). Het uitslepen heeft echter het nadeel, dat het hout vervuild raakt
met grond, waardoor het eindproduct (chips) niet altijd voldoende schoon is voor
verwerking in de verbrandingsinstallatie. Er wordt in Nederland ook (zij het op kleine
schaal) geïnvesteerd in nieuwe, innovatieve machines, die deels in het buitenland,
maar ook deels in Nederland worden ontwikkeld.
6 Met een normale processorkop, of met een speciale processorkop (“feller-buncher” of “multi-grip”),
die meer dunne stammen tegelijk kan oogsten.
14