De logistieke keten van houtige biomassa uit bos - Stichting Probos

chips 2 , geshredderd 3 groenafval en in mindere mate zeefoverloop van de
compostering. Afzet van geshredderd hout en zeefoverloop vindt voornamelijk plaats
in België en Duitsland. Deze studie richt zich voornamelijk op de logistieke keten
voor het leveren van houtchips aan de biomassacentrales. In dit hoofdstuk wordt dan
ook gekeken naar de kwaliteitseisen die nu en in de toekomst aan deze houtchips
worden gesteld.
Er bestaan een aantal verschillende technieken voor de energetische omzetting van
biomassa in biomassacentrales, maar het rendement van deze centrales wordt
grotendeels bepaald door de kwaliteit van de brandstof (meestal houtchips). De
toegepaste techniek van een hout gestookte biomassacentrale bepaalt ook grotendeels
de kwaliteit van de brandstof die kan worden ingezet.
In Nederland zijn de volgende technieken bekend:
• Wervelbedverbranding;
• Roosterovens;
• Inblaasverbranding;
• Schroefstuwstokers.
In deze paragraaf wordt alleen ingegaan op de bekendste en meest voorkomende
typen: de wervelovens en de roosterovens. Een voorbeeld van een wervelbed
installatie is de biomassa-energiecentrale (BEC) van Essent te Cuijk. De meeste
installaties die tegenwoordig gebouwd worden zijn roosterovens, zoals de installatie
van de paprikateler Vink Sion BV in Beetgum.
Drie factoren zijn bepalend voor de kwaliteit van de houtchips en de eisen die aan
houtchips worden gesteld: fractiegrootte, vochtgehalte en asgehalte.
De kwaliteitseisen voor de wervelbed-oven zijn vrij hoog. Het materiaal moet binnen
een bepaalde tijd verbrand zijn. Te fijn materiaal brandt te vroeg op en te groot
materiaal valt door het zandbed. In het midden van de ketel is de meest optimale
verbranding. Ook is het aanvoersysteem vrij complex middels kettingsystemen,
vijzels en valpijpen. Hiervoor moet het hout goede roleigenschappen hebben en
voldoen aan een bepaalde grootte. De meest optimale grootte is 20 x 25 x 10 mm. Het
vochtgehalte moet tussen de 20% en 60% liggen. Geshredderd materiaal kan in zeer
beperkte hoeveelheden worden bijgemengd met houtchips.
In een roosteroven kan zowel gechipt als geshredderd materiaal worden ingezet. In de
kachel verbrandt de brandstof over een beweegbaar trappenrooster, waarbij de
brandstof aan het eind van het rooster opgebrand en gedoofd moet zijn. De grootte
van het materiaal moet zo homogeen mogelijk zijn met een voorkeur voor chips
(50x50x20 mm). Hoe meer contact oppervlak (buitenkant) hoe beter de verbranding
en het rendement. Het materiaal mag niet volledig bestaan uit de deeltjes die aan de
ondergrens voldoen (onderfractie), maar er worden geen harde eisen gesteld aan het
maximale aandeel onderfractie. Het vochtgehalte mag maximaal 55-60% bedragen en
het minimum vochtgehalte is 30% op het moment dat het branderbed niet gekoeld
2 Chippen: methode voor het verkleinen van houtige biomassa, waarbij de biomassa door middel van
beitels in stukken wordt gehakt. Chips kunnen afhankelijk van de kwaliteitsklasse
variëren van enkele millimeters tot enkele centimeters groot.
3 Shredderen: techniek voor het verkleinen van (groen)afval/ houtige biomassa. Bij het vershredderen
wordt de biomassa als het ware versplinterd/kapot geslagen. Geshredderd hout heeft
een minder uniforme samenstelling dan gechipt of versnipperd hout, aangezien de
lengte, gladheid en breedte van de geshredderde stukken hout niet gelijk zijn.
10