Zozolala 176

ook daadwerkelijk deed, was dat een gebeurtenis van formaat!
En op televisie had je van die slechte, opkomende acteurs die
dingen uitkraamden als ‘Heeeeeyyy maaaaan!’ en ‘We’re into
paaaaaain and we hate everybody!’ Mijn ouders vonden het
maar niets, zelfs bijna crimineel. Al die vreemde jongelui!
Ik denk dat die creatieve golf van de punk zo’n drie à vier
jaar bestaan heeft. Misschien was punk uiteindelijk wel gewoon
een modeterm, maar toen er nog geen hapklare definitie voor
bestond, was het voor mij in ieder geval erg interessant. De
overtuiging dat iedereen gewoon zijn eigen ding kon doen, was
voor mij hét grote idee uit deze periode.”
Je bent een grote fan van de schrijver William S. Burroughs,
wiens cut up-techniek, waarbij de tekst wordt verknipt en op
louter toevallige wijze wordt herschikt, weerspiegeld wordt in de
surrealistische sprongen in je verhaallijnen. In hoeverre ben je
beïnvloed door de beatnik-generatie?
„Ik vond Burroughs de meest getalenteerde en interessantste.
Ik ben ook wel geïnteresseerd in Allen Ginsberg, Jack
Kerouac en andere schrijvers uit die periode, maar het is de
intensiteit van Burroughs’ werk die bij mij is blijven hangen.
Hij paste ideeën uit de beeldende kunsten toe op zijn teksten.
Zoals de cut up, die erg verwant is met de collage. Dat vond ik
erg aantrekkelijk. Ik hou niet van alles dat hij heeft geschreven,
maar conceptueel is hij erg sterk. De kern van zijn werk zit vermoedelijk
in veel van zijn vroege werk, als Naked Lunch.
Er zitten in X expliciete verwijzingen naar Burroughs, zoals
wanneer Doug zijn performance opvoert en zegt: ‘My name is
Nitnit also known as Johnny 23’. Johnny 23 is de titel van een
verhaal van Burroughs. Het was ook de naam van mijn punkband.
We waren niet bepaald goed, we moesten werkelijk àlles
lenen. Gitaren, tapes, noem maar op.”
Dat experimenteren en zoeken naar wat je past, dat maakt toch
deel uit van ‘jong zijn’, niet?
„Ik kom uit een middenklassengezin en ik had eerlijk
gezegd niet de luxe om te experimenteren. Ik had wel de tijd
om naar de kunstacademie te gaan en daar zaken uit te proberen.
Dat doe ik overigens nog steeds. In X vind je heel wat
4
verwijzingen naar fotografen en andere kunstenaars die ik
de moeite waard vind. Ik heb me aan beeldhouwen gewaagd,
schilderen, performances… Het is een goede zaak dat de
opnames van mijn performances verloren zijn geraakt. Een
vriend zei me ooit: ‘Hang een cassettedeck om je nek en stap
het podium op. Neem maar iets op, en als je de band voorstelt,
moet je de microfoon wegleggen.’ Dat soort dingen dus.
Een scène die overigens ook een plekje heeft gekregen in het
boek.”
Punk en Burroughs zijn beide explosies van ongebreidelde creativiteit.
In X verpak je deze invloeden in de ingetogen stijl van
Hergés klare lijn. Vanwaar die combinatie?
„Ik las als kind heel graag Kuifje en allerlei andere strips in
die stijl. Het idee om die totaal verschillende werelden met
elkaar te combineren, beviel me. Net zoals Burroughs dat doet
in Cities of the Red Night. Daarin heb je twee verschillende
verhalen in twee verschillende genres, die voortdurend door
elkaar lopen. Verderop in X komen er ook andere invloeden
bij, zoals de Amerikaanse romantische strip. Die zijn een echo
van mijn tijd in San Francisco, toen ik stapels romantische
strips kocht voor mijn vriendin. Uit de jaren ‘60 komt dan
weer de kledingstijl, met die dunne dasjes en zo.”
Wat trekt je zo aan in Hergés klare lijn?
„Dat is een moeilijke vraag. Die heb ik heb mezelf ook vaak
gesteld. Het is allicht het resultaat van alles wat ik gelezen heb.
Zo had ik een reeks boeken die ik al ‘las’ voor ik zelfs maar kon
lezen. Wanneer je een bepaalde leeftijd hebt, is je brein zeer
ontvankelijk voor zekere beelden en ideeën. Die nestelen zich
in je onderbewustzijn en je denken. En die willen je wel eens
naar onbekend terrein te duwen, zoals het maken van een boek
in kleur… Een van de meest opwindende elementen van X was
voor mij het gebruik van kleur en de sleutelrol die het speelt
in het verhaal. Het werken met kleur was echt een leerproces.
De affiches in het boek waren aanvankelijk foto’s die ik op de
computer had bewerkt. Ze hadden een bevreemdend effect, dat
de lezer uit de betovering van het boek haalde. Dat deed me
besluiten om toch maar alles te tekenen.”