Zozolala 176

Een onconventionele familie
Fun home (Alison Bechdel) Uitg. Xtra; 240 pl.;
zwart-wit; paperback; € 23,90
Voordat Fun home verscheen in de Verenigde
Staten, had Alison Bechdel al zo’n vijftien jaar
gewerkt aan de serie Dykes to watch out, een
uitstekende kroniek van het lesbische leven, die
sinds 1983 in een stuk of zestig tijdschriften verschijnt.
In een klap werd zij beroemd toen in 2007 Fun home verscheen,
volgens Time Magazine het beste boek van dat jaar.
In het autobiografische verhaal blikt Alison terug op het leven en
de dood van haar vader. De titel van het boek ontleende ze aan het huis
waar ze als kind met haar twee broers in opgroeide en waarin een begrafenisonderneming
was gevestigd; fun is de afkorting van funeral. Haar
vader was constant bezig met het verfraaien van het grote, statige huis
dat zo steeds meer op een museum begon te lijken. Hij was leraar Engels
en kon uren lezend doorbrengen in zijn bibliotheek. De passie voor literatuur
deelt Alison met haar vader, maar een paar weken voor zijn dood
ontdekt ze dat dat niet het enige is wat ze met elkaar gemeen hebben.
Als ze al niet meer thuis woont en in New York studeert, besluit zij
om haar ouders in een brief mede te delen dat ze homoseksueel is. In
de moeizame briefwisseling die daar op volgt met haar moeder, komt
Alison er achter dat haar vader ook homoseksueel is en een voorkeur
heeft voor jonge mannen, wat hem al eens in de problemen bracht. Ze
krijgt nauwelijks de kans om er met hem over te praten, want kort na
die onthulling wordt hij bij het oversteken van de weg overreden door
een truck. Hij wordt niet ouder dan 44 jaar. Was het een ongeluk of
Kriss in de schaduw van Thorgal
De werelden van Thorgal: Kriss van Valnor 1: Ik
vergeet niets! (Giulio De Vita & Yves Sente) Uitg.: Le
Lombard; 54 pl.; kleur; slappe kaft; € 6,50
Toen stripschrijver Jean van Hamme besloot te
stoppen met enkele van zijn topreeksen, was
dat een verlies voor de stripliefhebber en een
ramp voor de stripindustrie. De uitgevers van de belangrijkste reeksen
van de scenarist was er dan ook alles aan gelegen om de kip met gouden
eieren aan de leg te houden. Uitgeverij Dargaud zocht de oplossing
in het albumbreed uitdiepen van de achtergronden van steeds een
andere bijfiguur uit de reeks XIII. Bij Le Lombard viel de keuze voor het
stripepos Thorgal op een meer traditionele oplossing. Geschreven door
troonopvolger Yves Sente wordt de oorspronkelijke serie voortgezet,
maar tot dusver met Thorgals zoon Jolan in de hoofdrol.
De hoofdreeks wordt nog steeds geschilderd door
Rosinski.
Daarnaast is Sente begonnen aan een tweede
reeks, De werelden van Thorgal. Daarin komt telkens
een ander bijfiguur uit de hoofdreeks aan bod. In het
eerste deel is de onverwoestbare Kriss van Valnor de
protagonist. Tekenaar is de Italiaan Giulio De Vita.
Naast meerdere delen over Kriss van Valnor staat ook al
een deel over Thorgals dochter Wolvin gepland.
Het verschil in kwaliteit tussen het werk van Sente/
De Vita enerzijds en Van Hamme/Rosinski anderzijds is
schrijnend. Het eerstgenoemde koppel heeft de pech
dat de gekozen constructie vergelijking uitlokt. Wie in
de voetsporen treedt van anderen, wordt automatisch
langs dezelfde meetlat gelegd.
Sente is een verdienstelijke vakman die zijn sporen
al verdiende en zijn aanstelling als Thorgal-scenarist
ongetwijfeld te danken heeft aan zijn samenwerking
Laatste Oordeel
zelfmoord?
Op de plek waar Bruce Bechdel wordt begraven, verrijst een kitscherige
gedenknaald, helemaal in zijn stijl. Maar het echte monument
voor haar vader richtte Alison Bechdel op met Fun home. Het is een
goed geschreven boek waarin ze met humor, passie en metaforen uit de
wereldliteratuur probeert om haar vader te begrijpen. Daarbij schetst ze
ook een fascinerend beeld van haar eigen jeugd in een op zijn zachtst
gezegd onconventionele familie en de stoornissen die ze daar zelf bij
ontwikkelde.
Uitgeverij Xtra kondigde jaren geleden al een vertaling aan van Fun
home, maar eerlijk gezegd hadden we de hoop al opgegeven dat het
er nog van zou komen. Het is een aangename verrassing dat een van de
meest baanbrekende graphic novels van de afgelopen tien jaar nu ook in
vertaling verkrijgbaar is. Hans Pols
met Rosinski voor het tweeluik De wraak van graaf Skarbek. In Ik vergeet
niets! wordt de zwakke plek van ambachtsman Sente echter pijnlijk
duidelijk. Hij heeft geen kaas gegeten van een logisch opgebouwde
karakterontwikkeling en de daarbij behorende acties en reacties van
de personages. Voor talloze reeksen is dat geen enkel bezwaar. Van
Hamme heeft echter nadrukkelijk een erfenis op dat gebied nagelaten
en de Kriss van Valnor-albums pretenderen nadrukkelijk inzicht te
geven in waarom een van de belangrijkste bijfiguren uit de Thorgalcyclus
de fraaie etterbak is geworden die onze nobele held pijn in het
hoofd en kriebels in de lendenen bezorgt.
In Ik vergeet niets! gaat het wat dat betreft gelijk van dik hout zaagt
men planken. Een gemene stiefvader, een bangelijke moeder en valse
buurjongens maken het leven van een jong meisje tot een hel en al na
tien pagina’s is het Kriss volkomen duidelijk wat ze van het leven vooral
niet mag verwachten. Tot zo ver niets aan de hand. Het verbitterde kind
uit een boerengat waar ze een slavenbestaan leidt, weet echter op driekwart
van het album een gedetailleerd
plan voor de redding van een meisje en
haar eigen toekomst uit te werken en aan
een door de wol geverfde rondtrekkende
artiest op te dringen. Het op dodelijke
wijze uitschakelen van enkele volwassen
soldaten en een verwend leeftijdsgenootje
is daarna een fluitje van een cent.
In de moederreeks rond Thorgal en
Jolan maakt het superieure schilderwerk
van de oude meester nog veel van het
houterige schrijfwerk van Sente goed.
Tekenaar De Vita heeft onmiskenbaar veel
talent, maar heeft (nog) onvoldoende
artistieke kracht om de strip met tekentechnisch
vernuft naar een hoger plan
te tillen. Ik vergeet niets! is een redelijke
strip, maar verschrompelt in de schaduw
van de oerreeks. Jef Nieuwenhuis
15