Download Dagboek - De negentiende eeuw

aanslijking en toevriezen. Dicht bij den haven zagen wij een oud groot slot met vervallene
torens, omringd van eene diepe en breede drooge gracht. Wij klopten aan door nieuwsgierigheid
gedreven en hoorden dat hetzelve thands tot gevangenhuis verstrekte en wij niet zonder briefje
mochten worden toegelaten. Dies zonden wij den Cipier zelven naar de regeering om verlof,
hetwelk hij verkreeg en ons inliet. Binnen gekomen vonden wij ons op een groot binneplein van
hooge wallen en ingestortte gebouwen omringd Aan de rechterzijde was eene kleine omrasterde
plaats waarin verscheide gevangenen ronddwaalden. Dezelve belendde aan het nog opstaand
huis. Binnen getreden boden ons de gevangenen pijpedopjens en kanarievogels te koop aan. Na
het gevangenhuis, waar achtenveertig misdadigers meest correctionneel gevangen zitten
(waaronder ook soldaten) beschouwd te hebben, zagen wij ook hun ruime kerk in een' vervallen'
toren. Hier gaan Roomsche en Hervormden afzonderlijk te kerk, en in de week tweemalen daags
ter School: zoover is men hier het genootschap van zedelijke verbetering reeds vooruit. Boven
naar de toren leidde een wenteltrap waarvan elke tred uit een' steen gebeiteld was, een niet
onaanzienlijk kunstgewrocht. Een ander' toren beklom ik alleen en wandelden over verbrokene
balken en muren. Daarna verlieten wij de gevangenis. - Later vernamen wij dat de gevangenen
dikwijls verlof krijgen om bij stedelingen te werken. -
Van den muur zagen wij de torens van Kampen zeer duidelijk; wandelden nog een poos
rond en dronken daarop thee.
Vollenhove had van ouds verscheidene havezaten de stad uitkomende. - Eene havezaat is
zoodanig een landgoed of verblijf dat in vroeger tijd, indien er een huis op stond, en de eigenaar
een bepaald kapitaal bezat, hem tot stemhebbende in de provintie maakte; hierdoor waren zij
oudtijds veel geld waard en deden de stad bloeijen. Thands bestaan er nog vier of vijf, waarvan
drie aan de familie der Sloeten behooren De Heer van Middachten, bezitter van eene derzelver,
leeft met een der heeren Sloet in onmin en laat jaarlijks om deszelfs jacht te bederven een
zestigtal koppels konijnen uit Ameland overkomen. - Deze heeren hebben elkander op straat
voor Kaerel uitgescholden, waarmede het Advertentieblad den gek heeft gesschoren. Hooger
echter liep de twist tusschen twee andere edellieden aldaar, die zich beide één boom op hun
grenzen staande betwistede en daar over tot een tweegevecht kwamen De een stak zijne
tegenpartij overhoop en vluchtte vervolgens ten lande uit, zoodat beider havezaten in verval
geraakten, en gesloopt werden. -
Na het theedrinken ging ik alleen wandelen, dwaalde lang rond en bevond mij eindelijk in
eene laan met hooge zware linden beplant, tusschen ruime velden. Hier ontmoeteden mij zeer
schoone en fatsoenlijk gekleedde dames bij eene met smaak aangelegde Havezaat. Hier plaatste
ik mij in het gras tegen een aangenaam belommerden heuvel, met het uitzicht op een groot water
dat een eiland omspoelde, waarop de trotsche bouwval van het oude slot stond: schitterend
wemelde de avondsluier op deszelfs tinnen, prachtig van dien gloed blakend en scheemrend in
het avondgoud. - Op een ander landgoed getreden bewonderde ik de bevallige ligging van het
huis dat op eene hoogte zich tusschen zware boomen verhief, en heerlijke landgezichten
opleverde over uitgebreidde landerijen, grenzende aan eene witbeschilderde boerderij met een
stroo dak voorzien en vrolijk tegen het somber geboomte uitkomende. Ik beantwoordde het
gezang eener bekoorlijke freule met een sentimenteel lied, speelde den troubadour en
intrigueerde elk zonder mij te vertoonen. De nacht deed mij vluchten. Te tien ure wendde ik mij
huiswaart en sliep goed, ondanks eene onder ons gehoudene verkooping.