Download Dagboek - De negentiende eeuw

Waar vooral, waar zijn de telgen van de wijd vermaarde stam,
Dier hier eens het leed verdrijven en 't genoegen zoeken kwam?
- Ach! uw oude roem en luister, Frieslands tempe, zijn verjaard,
En dat luttel hooge stammen, die de bijl nog heeft gespaard,
Staan in eenzaamheid te treuren, en hun schoon kwijnt dag aan dag.
Zoo staat ook de droeve grijze, die zijn vrienden vallen zag
Tuin en boomgaard zijn verdwenen: elke vijverplas gedempt,
Hinde en rheebok weggetogen, door geen' heining meer beklemd.
Zelfs de plek is niet te vinden, waar het slot in puin verzonk,
En de jachthoorn slakt geen toon meer, die voorheen zoo galmend klonk.
Aan die stam zoo hoog en edel werd en have en erf ontscheurd.
Snoodheid, nooit genoeg te boeten, dwaasheid nooit genoeg betreurd! -
Moest ge U dus vergolden vinden, eer- en deugdenrijk geslacht!
Hadt gij van 't ondankbaar Neerland immer zulk een loon verwacht?
Van dat Neerland, dat zijn grootheid van uw grootheid had ontleend,
Dat sints lang geen glorie kende met uw glorie niet vereend.
Moest een laag, een helsch gebroedsel, in een slangen poel gebaard
Tot verderf van recht en godsdienst zich verspreiden over de aard,
En het nakroost der Bataven mee doen deelen in zijn nijd,
Met een een gruwelsmet bezoed'len, onuitwischbaar voor altijd?
Moest het ongewijde handen aan het vlekloos heilge slaan?
En het raadbesluit des hemels in zijn dolheid tegengaan?
Gij kunt van die vloek'bre daden, door geen naneef weer aanschouwd,
Gij kunt van die schennis tuigen, gij ontwijd Oranjewoud!
Maar al dreef een vuig geboefte toomloos zijne vorsten heen.
't Misgeleidde volk betreurde spoedig zijn' te rasse schreen.
't Riep die eedle stam weer tot zich, in wier schaauw het rust genoot,
en wier vrucht zoo malsch en geurig heulsap en verkwikking bood. -
Evenals die enkle boomen die de woestheid had ontzien
Thands nog aan de ondankbre Friezen ongevergd hun schaduw bien
Zoo doen ook die vorstentelgen nog tot Neerlands heil bewaard,
Kalmte en rust aan 't volk genieten dat zich om hun tronk vergaart.
Toen wij, in dit woud aan 't doolen geraakt, naar het buitengoed van den Heer Kats vroegen,
vernamen wij tot onze smart, hoe hij met zijn gansch gezin dienzelfden morgen te vijf ure naar
Leeuwaarden was vertrokken. Geheel ter neder geslagen over deze teleurstelling, sloegen wij een
voetpad in, en kwamen te half tien aan 't Heereveen, waar wij, na zoo veele veengronden in
hunne onderscheidene gradatiën gezien te hebben het toppunt van ontginning en colonisatie
beschouwden. Het Heereveen is eene groote, fraaie en welgebouwde plaats waar een breed
kanaal door heen kronkelt: de straten groot en opgevuld met menschen: de huizen net en wel gebouwd.
In het Heerelogement dronken wij koffi en wandelden vervolgens het vlek rond, waar
ons alom de welvaart tegenlachte.
Iets westelijker dan het Heereveen ligt de Gordijcke, waar nog eenige halve wilden of
holbewoners woonen, wier huizen half onder den grond zijn en die van roof en bedelarij leven.
Van de drie misdadigers welke in Friesland gevonnisd worden is er één uit die plaats.