Download Dagboek - De negentiende eeuw

DAGBOEK
Van mijne reis; in 1823 door de provintiën Noord Holland, Friesland, Groningen, Drenthe,
Overijsel, Gelderland, Noord Braband Utrecht en Zeeland gedaan, van den 28 sten Mei tot den
2 den September
TWEEDE DEEL
Eerste Hoofdstuk
Zuidlaren 2 - Loon, Assen - 4 - Vredeveld 5 de Smilde - 6 - Balloo enz - 9 - Rolde. 10 - Eekst 12 -
Gieten - Gasselte, Drouwen Bronniger Buynen 12 - Borger, Odoorn 13 - Valthe, Zweelo 14
Drieper 15 - het Hoogeveen 16
In Drenthe aan eene vaart gekomen, waarover een tolhek lag, vorderde men ons geen tol, zoodat
wij ons door eerlijkheid gedrongen vonden zelve het tolhuis met onzen stuiver binnen te loopen;
en nog een borrel toetenemen. De waard maakte duizend verschooningen, dat hij ons (den 28 sten
Juny) niet bij het vuur konde afwachten daar men de kamer schoonmaakte. Nu trokken wij door
weilanden naar Zuidlaren, en ontmoetten eene menigte schrale koeien, welke in dezelve
gedreven werden (want 's nachts blijven zij op stal om mest te maken) Voortgaande kregen wij
het dorp werwaarts wij ons begaven, achter ons, en van het tolhek af drie kwartiers rondgeloopen
hebbende, kwamen wij in dezer voege te Zuidlaren:
[tekening]
Het dorp deed zich uit een bekoorlijk bosch van hooge eiken zeer aangenaam voor en bedroog
onze verwachting niet. Midden in hetzelve is een open plein van 2 à 300 roeden omtrek, omplant
met eiken, en van goede fraaie huizen omringd, die echter alle verspreid staan; hetgeen een
allerteekenachtigst uitzicht oplevert. Van half acht tot half tien dronken wij koffy en telden onze
verteering, daar wij juist een' maand uitwaren: - Dit verrukkelijk oord verlaten hebbende, vonden
wij ons in eene zandige heide, en kwamen na over een' heuvelachtigen grond, waar hier en daar
plassen en moerassen waren, een half uur voortgegaan te zijn, in een klein gehucht aan, waar
men ons voor de kortheid over een boerewerf gaan liet. Hier vielen ons een bul- en een keeshond
aan, doch de taktiek reeds meester zijnde, zagen wij ze fiksch onder de oogen, trokken achteruit,
den vijand in 't gezicht ziende, even als Mina doet, (zooals hij zegt) en sprongen over een'
heining en sloot weg, Van Hogendorp viel op zijn neus. Nu opende zich voor ons een
stuifzandzee, geweldig door de wind in ons aangezicht gedreven. Niet lang echter hield dezelve
aan: eene heide doorgetrokken zijnde, rusteden wij een oogenblik op de overblijfselen van een
ingevallen Hunnebed, en kwamen daarna in de essen (zoo noemt men hier de korenvelden). Zeer
lief en bevallig was het gehucht Loon, twee uren van Zuidlaren gelegen. Daar traden wij in een
kroegje dat als de andere huisingen uit allerlei materialen gebouwd was. Eene oude toverheks
wachtte ons bij een blakend vuur op; hare taal was onverstaanbaar, en zij het levend zinnebeeld
der morsigheid: de melk diende zij ons toe in glazen, welke zij met hare vuile handen had
afgespoeld; terwijl boven ons hoofd eene menigte kippen op den zolder de granen pikten en
zooveel leven maakten dat de vrouw zich genoodzaakt zag gedurig met een' stok tegen den
zolder te slaan om ze te doen stil zijn. Van Hogendorp was in 1819 met zijn' vader hier geweest:
hij gaf dus voor den weg goed te kennen, 't geen ten gevolge had dat wij een half uur langer dan