Download Dagboek - De negentiende eeuw

grazen lands hebben. N.B. een graas is 2/5 van een morgen. De schuren waren als kerken. - Meer
dan tachtig koeien en over de honderd schapen grazen in hare weiden. - Nu kreeg een tweede,
geketende bulhond twist met den anderen sleurde hok en alles met zich en viel hem aan, 't geen
een ontzettend gezicht opleverde. Echter kwamen beide als ongedeerd uit den strijd. - Nu
dronken wij eenige kopjens koffi en aten boterhammen met beschuit en kaas. Te half tien bracht
de goede vrouw ons zelve op het voetpad naar Wehe en wenschte ons goeden reis. Onderweg
echter verdwaalden wij nu en dan omdat alle paden elkander gelijken en langs korenvelden
loopen. Tusschen Wehe en Leens zijn de befaamde hooge wierden waar men zegt dat zich de
Romeinen onder Vitellius tegen den springvloed borgen. Over Saaksumhuizen kwamen wij te
Pieterburen, een aanzienlijk dorp, waar het fraai buitenverblijf van den heer Alberda is: op dat
goed overleed Sonoy. Na wat gerust en gedut te hebben wandelden wij over den Andel langs een
binnendijk tot Warfum een groot en welvarend dorp, waar wij een poos stil hielden en met de
meid keuvelden die niet onaartig was en drok met Van Hogendorp twistede over haar' boter en
de Leydsche tot zij hem eindelijk de hare proeven liet die beter was dan de laffe Grooningsche
boter algemeen is. - Vanhier liep onze weg over het uitgestrekte Usquert naar Uithuizen. Beide
zijden van den weg waren bezoomd met boerenplaatsen, alle zoo groot en welgelegen als die wij
gezien hadden. Men moet dezelve bezocht hebben om er zich een denkbeeld van te maken. - Op
elk huis waren bliksemafleiders.
Aan onze linkerhand hadden wij onder 't voortgaan den Noordpolder. Hier heeft de zee
door gedurige aanslijking een groot stuk kleilands buiten dijks gevormd, 't welk men in 1810
heeft ingedijkt voor f 216,500. Een getal van 310 man die 521 paarden gebruikten, voltooiden
dit werk tusschen April en September. Een dijk van 2632 5/8 Groninger roede en 12 voeten
gemiddelde hoogte sluit in zich een polder van 3342 5/8 juklands, elk van 275 vierkante roeden.
Het kanaal ter afwatering dat 2353 roeden lang is, kostte f 6550. Door de Noorderzijl welke 12
voeten wijd en 64 lang is loopt het water in zee. Deze sluis kostte f 22.000.
De zeegod had, verstoord dat Holland aan zijn woeden
Door weeringen en dijk standvasten weerstand bood
De machten saamgebracht der aangeperste vloeden,
En, brekend op een punt, de kust van dam ontbloot.
Nu raasde 't stroomgeweld langs vette en vruchtbre stranden
En spoelde have en erf en schuur en akkers mee.
Nu zag men dorpen zelfs en welbebouwde landen
En klaverweiden saam bedolven in de zee.
Waar eens het kouter sneed in de opgeploegde voren,
Klieft nu de vlugge kiel het bruischend pekelveld
Waar eens het windje blies in onafzienbaar koren,
Gonst nu in 't zwellend zeil het loeiend stormgeweld.
Maar wat het Zeenat ook aan 't westen af mocht scheuren
Bracht het der Noorderkust met dubblen woeker weer.
Den rijken schat, dien 't eens Zuid Holland deed betreuren,
Dien lei het, Hunsego! aan Uwe voeten neer!
Daar vormde 't, als de maan zijn wateren deed groeien,
Met modder, zand en wier zich zelv' een tweeden dijk;
En liet, als de ebbe op nieuw de golven heen liet vloeien
De weering achterna van 't aangeworpen slijk!