Download Dagboek - De negentiende eeuw

gedachtenis van dit voorval; in dezelve prijkt de naam van Van Tets van Goudriaen niet onaartig
bij die der Vorsten. De hut bezichtigd hebbende, begaven wij ons naar de zoogenaamde
BulleKerk, welke ons wegens hare net- en fraaiheid zeer beviel, en waar wij de bekende
Schilderij welke haar naam aan de kerk geeft, beschouwden: de meid van den Koster nam voor
haar geene fooi, doch bedankte ons voor de armen. In het uitgaan der kerk zagen wij een
honderdvijftigtal kinderen zich uit de school huiswaarts begeven. - In de herberg gekeerd,
maakten wij een praatje met den ouden knecht die ons veel belangrijks nopens het dorp, thands
de stad Saerdam verhaalde. - Indien ik deed als de reiziger welke al de vrouwen van Bourges
korselig en roodharig noemde, omdat zijne hospita die beide begaafdheden vereende, zoude ik
niet aarselen te beweeren dat al de Saerdamsche vrouwen aan den drank verslaafd zijn, naardien
ik de kasteleines jenever met suiker zag drinken; doch ik laat dergelijke gevolgtrekkingen aan
anderen. - Te een ure verlieten wij de herberg nadat wij een boterham met vleesch genuttigd
hadden, en zetteden onzen tocht over de Koog en Wormerveer voort, omdat wij gehoord hadden
dat de weg over 't zoogenaamd Kalfje minder aangenaam was.
Wij vonden Saerdam in de laatste jaren weinig of niet achteruit gegaan. Zij heeft wel door
de tiërceering veel geleden; maar, dewijl de takken van koophandel en nijverheid aldaar
beoefend, van een aanhoudend en algemeen belang zijn, en steeds met denzelfden iever
doorgezet, is zij onder de weinige steden geweest welke zich zoo hebben kunnen staande
houden, dat zij nu nog den naam van bloeiende verdienen. Ontzettend is het getal der aanwezige
olie-, houtzaag- en papiermolens, zoo op deze plaats als op het aanlendend Zaandijk, te
Westzaan, te Wormerveer en aan de Koog. Men verhaalde ons dat kortelings een papierfabrikant
aan de Zaan eene commissie naar Braziliën verzonden heeft van voor f 80000 aan kaarteblad. De
meeste fabrikanten verdeelen als zij op jaren komen hun fabrieken of molens tusschen hunne
kinderen: ook leven er schatrijke renteniers. De oude Noordhollandsche netheid is veel minder
dan zij plach: toch wordt deze plaats nog dagelijks door ontelbare vreemdelingen, zoo uit
nieuwsgierigheid als ook om koopmanszaken derwaart gevoerd, bezocht. -
Nadat wij een uur over straatsteentjens langs een smalle gracht waren voortgewandeld, en
de klinkers mijne voeten, die ik tot mijn ongeluk in nieuwe schoenen gestoken had, zeer
begonnen te kwellen, verwonderde het ons nog geen end aan Saerdam te zien. Dies vroegen wij
waar Wormerveer lag; het antwoord was dat wij drie stappen voortgaande, er zijn zouden. Al de
bovengenoemde plaatsen liggen zonder grensscheiding aan elkander. Te Wormerveer staken wij
de Zaan in een schuitje over en liepen vervolgens langs een Dijkje van ¾ uurs gaans tot een
watermolen, waar wij wederom overvoeren en op een grooten zeer harden kleiweg kwamen. Nu
begon ik zware pijn aan de voeten te gevoelen en het loopen werd mij moeilijk. Dewijl er
nergens een herberg of kroeg onderweg te zien was, liepen wij een boerenwerf op, verzochten en
verkregen verlof een ogenblik in 't gras uitterusten. Daar hij geen' melk bij de hand had gaf hij
ons, uit een' pot, water te drinken, dat mij zeer verkwikte. Lustig staken wij de pijpen op,
praatteden met den boer more solito over Huiskes en vorderden weegs. Hoe verder wij kwamen
hoe meer ik leed, schoon de weg anders wel belommerd, met fraaie boerenplaatsen, nette
bloemperken en vette landerijen bezet en dus zeer aangenaam was. Te vijf ure eindelijk kwamen
wij aan 't kanaal en traden over den heerlijken nieuwen brug de stad Purmerend binnen, waar wij
in de herberg de Roskam onzen intrek namen. Uit de boven-voorkamer hadden wij een
vermakelijk gezicht over de vaart en weg naar Hoorn, en op de bijgelegen poort. Nu plaatste ik
mij in eene stoel en geraakte aan 't sluimeren, waarop het volgende geval mij gebeurde.
'k Zat sluimrend bij de tafel neer