Download Dagboek - De negentiende eeuw

Wat zien we aan onzen voet en over 't koren heen?
't Zijn, schoone Zuiderzee, Uw witbeschuimde wateren,
Die, schroomend leed te doen aan zoo volmaakt een oord,
De kusten groeten, en met zacht en vreedzaam klateren
Op 't zandgruis breken dat zij voeren aan hun boord.
Het bosch uitgetreden, kwamen wij door kreupelhout afdalend in weiden, beklommen den dijk
en vervolgden denzelven langzaam opklimmende tot op de zoogenaamde Roode klift, een hooge
heuvel op den dijk, waar, zoo men zegt, de vroegere Friesche koningen gehuldigd werden en op
een schild geheven. De zee heeft onlangs van dien klift de helft weggespoeld, zoodat dezelve nu
aan den zeekant geheel steil is en de ingewanden des Duins zichtbaar zijn. - Te zes ure kwamen
wij door een boerenlandhek in de oude stad Staveren, thands een elendig toonbeeld van vervallen
grootheid. Het gras groeit er over de straten en slechts twee persoonen kwamen ons in de
gansche plaats tegen: in de vrij groote herberg waar wij onzen intrek namen, verhaalde ons de
kasteleines dat er nog in haar tijd drie scheepstimmerwerven geweest waren; nu geheel
afgebroken; en dat twee derden der bevolking in de laatste twintig jaren de stad verlaten hadden,
ten gevolge waarvan de poorten reeds gesloopt zijn en de huizen meest afgebroken worden. Met
thee gingen wij te acht ure naar bed.
Vrijdag 6 Juny
Na vrij wel geslapen te hebben en 26 S t aan verteering betaald, wandelden wij te vijf ure uit en
kwamen na een half uur gaans op de hoogte van Molquerum, waar wij den weg een ogenblik
verlieten op dit dorp dat een kwartier landwaarts inligt, voornamelijk wegens de kleeding der
vrouwen, te bezien. Dan, het gansche dorp (ook geheel vervallen) doorloopen hebbende, zagen
wij geen mensch. Misnoegd, en toch iemand willende zien, traden wij de herberg in, waar wij
alleen een oud wijf in bed vonden, dat ons verhaalde dat er in haar herberg... niets te krijgen was.
Wij keerden dus op den dijk te rug en kwamen te zeven ure binnen Hindeloopen, dat van verre
een goed voorkomen heeft, doch zijn woord niet houdt Twee straten waren wij reeds ten ende en
hadden nog geen schepsel gezien dan een haan en een hond. In de liederlijke herberg het gouden
anker aten wij een boterham Hier bestond een leesgezelschap; de lijst der boeken hong in de
kamer en dit kostbaar Muzeum bestond uit zesentwintig werken, als b.v. inleiding tot de
geographie: historie der kozakken: geschiedenis der landing in Noord Holland: de Star: de
Letteroefeningen: de Catechismus der natuur de predikatie bij gelegenheid der inwijding van de
kerk te Molquerum enz. De Hinloopensche vrouwen (die wij niet zagen) zijn als bekend is zeer
vreemd gekleed. Voor den kleinen vierkanten borstlap betalen zij vaak twaalf guldens en meer;
voor hare voorschoten, ½ els breedte tot tachtig guldens. Men gebruikt in Hindeloopen slechts
een vertrek of eigenlijk een duivenhok met schuiven in stee van deuren: de rest van 't huis dient
alleen in geval van geboorte of dood, en wordt overigens niet gebruikt. Eene ruime bedstede
welke men men een trap of ladder beklimt, bergt man, vrouw en kinderen, ook den gast, die naar
zijne kunne, naast den man of naast de vrouw slaapt. De kennismaking en vrijerij geschiedt door
het zenden van een' koek en liqueur welke, aangenomen zijnde, de goedkeuring van het meisje
toont. In dienzelfden vreemden toon neemt de vrijerij een voortgang. - Overigens zijn de
Hindeloopers zeer schuw en vooral voor vreemdelingen bevreesd, aan welke zij zich zoo min
mogelijk vertoonen.
Te halftien kwamen wij, altijd den dijk gevolgd zijnde, te Workum aan. Deze stad houdt
zich door eenige fabrieken, zeepziederijen, steenbakkerijen en kalkovens nog staande en heeft