Download Dagboek - De negentiende eeuw

Download Dagboek - De negentiende eeuw Download Dagboek - De negentiende eeuw

negentiende.eeuw.nl
from negentiende.eeuw.nl More from this publisher
13.05.2013 Views

soort van wapentuig omgegroepeerd was. Over dit beeld schitterde een zon van pistoolen. Wij beklommen het platte dak van dit tuighuis en hadden een fraai gezicht op de zee en stad. Voorts zagen wij het touwmagazijn waar touwen van twee voeten omtrek zijn, en doorwandelden voorts het fregat Diana. De stad Vlissingen is groot en fraai door al de schepen die er liggen en het gewoel dat er heerscht Te zes ure kwamen er wel 300 menschen overal van 't werk af. Heerlijk was het gezicht van het paalwerk in zee. De lucht was helder en men kon Sluys, Brugge, Breskes, Hulst en andere plaatsen duidelijk zien. In het logement aten wij met smaak eenige beefsteaks en een lekkere collation. Te ½ 9 ure reden wij huiswaarts. Een zeedamp die zich nu vertoonde dan weder verdween maakte de gezichten bij 't schijnen van maan en sterren al zeer zonderling. Tehuis gekeerd schreven wij nog, traden te 11 ure in bed en sliep goed. 29 Aug Des morgens te ½ 6 stond ik op en zettede mij aan 't brieven schrijven tot ½ 9 ure, wanneer Paspoort ons kwam afhalen en naar het gevangenhuis waar hij regent is geleidde. Het lokaal aldaar is goed ingericht, ruim en luchtig; de werkzaamheden zijn er zeer gering en de verdiensten worden even als in andere tuchthuizen in drieën gesplitst; maar ook hier kost het onderhoud te veel, naardien voor elken gevangene aan kleeding en voedsel weekelijks 24½ cents besteed worden. Van het gevangenhuis gingen wij naar het huis van arrest, dat zeer antiek is en met akelige kerkers onder den grond voorzien, waarin men oproerige gevangenen plach intesluiten. De gewoone vertrekken zijn zeer geschikt en goed ingericht: in een verhoorkamer zagen wij allerlei werktuigen om de gevangenen te dwingen alsmede boeien, ringen en colliers: ook drie houten waarmede in 't vorige jaar een moord gepleegd was. Te ½ 10 kwamen bij van Berlekom, waar ons Paspoort verliet, terwijl zijn konfrater hem verving en ons het gasthuis zien liet, waar een goede kerkzaal en luchtige vertrekken zijn: men vindt er eene groote kei welke men zegt dat een versteend brood is te Leyden in den muur van een oud huis in 1300 en zooveel gevonden, als ook eenige oude schilderijen: hierna zagen wij de school in het oude gebouw der W. I. comp dat nu geheel vervallen is doch in zijn tijd heerlijk geweest moet zijn: daarop bracht ons VB. in het burgerweeshuis, waar hij President is en geleidde ons overal in dat gesticht ons aanwijzende de veranderingen die hij in de bouworde maken wilde. Het gebouw is op het model van het A.W. te Amsterdam gemaakt en bevat 250 kinderen, meest allen zagen er zeer gezond en frisch uit: zelfs was er slechts een zieke. de meisjes breidden of naaiden: de jongens leeren meestal een ambacht: onaangenaam is het voor de directie dat zij gedwongen is haar linnen en kleeding goed van het Bedelaarshuis te M. te nemen dat 5 S t op de el meer vraagt voor slecht goed dan men het in de winkel goed zou kunnen kopen. - Na het W. zagen wij de stadsweeverij welke weinig te beduiden heeft, kwamen daarop in het stadshuis dat zeer oud is doch waarbij veele vertrekken zijn aangebouwd Deszelfs voorgevel is met levensgroote beelden der graven en gravinnen met ornamenten en een zonnewijzer versierd: De vertrekken zijn noch groot noch fraai: alleen de rechtszaal is deftig gebouwd en met rood fluweele kussens[?] en d o saaye gordijnen behangen. In een bovenkamer zijn de modellen en geraamtens van alle stadsgebouwen, bruggen, sluizen enz. Na de bezichtiging dronken wij koffi bij VB schreven toen tot 3 ure, verveelden ons 1 uur in de societeit en aten bij den Burg van Sonsbeeck met Paspoort en zijn aanstaande mejuffr. Schoor, benevens de freule Van Boetzelaar en juff. Schuder[?] twee zeer mooie en aartige meisjens. Ik zat tusschen de laatste en Mev V Sonsbeeck Het eten was goed: ik at hier voor 't eerst molenaar. Na het koffidrinken brachten wij een goed uur in den tuin door, dronken daarop thee, voerde onbeduidende gesprekken en keerden te 10 ure te huis waar wij ons boeltje pakten. 'S nachts een partij.

30 Aug. 's Morgens te 6 ure stonden wij op, maakten ons reisvaardig en ontbeten. Nu kwam de commissaris van 't D[xx]tsche veer voor de bezorging van ons goed van Gorcum naar M. f 5,14 vragen; waarvan wij ons de quittancie lieten geven die wij naar Paspoort met een briefje opzonden Te ½ 9 wandelden wij de poort uit en kwamen langs een rechten weg met fraaie boomen beplant en door schoon weiland en niet[?] onaartige[?] plaatsen loopend na een goed uur gaans te Veere aan, welke stad alle kenteekenen draagt van het diepste verval. Wij begaven ons dadelijk naar het Bed. huis waartoe een gedeelte der kerk in verscheidene vakke verdeeld en met zes voeren[?] doorschooten/doorschorten[?], gebruikt wordt en heerlijke lokalen oplevert. De Heer VD Snoube[?] had ons een admissie billet bezorgd. Van al de gestichten van dien aard beviel ons dit het best om de goede behandeling welke de gedetineerden er genieten Hun getal is nu derdehalf honderd doch zal wel tot 900 vergroot worden. Hun onderhoud is hoofdelijk en voor elk persoon man vrouw of kind betaalt zijn gemeente f 91 dat zeker geen klein bezwaar is. De verdiensten in het werk zijn er zeer gering en de magazijnen weinig voorzien: voor het godsd. onderwijs der meest[?] kinderen wordt goed gezorgd; er is een Doctor alleen voor het gesticht, doch thands zijn er geen zieken da[n] allee[n] die aan schurft laboreeren. Te 11 ure kwamen wij aan 't veer. Een roei[?] schuitje bracht ons niet aan wal maar aan de slik: want van de plaats waar wij aankwamen moesten wij nog een half uur door water of moeras, waar wij tot de scheenen inzakten naar het veer aan de overzij kruissen. Hier namen wij onze weg langs fraai beplantte dijken, schoone binnenpaden, heerlijk landerijen en bouwlanden naar het dorp Wissekerke wat een uur van 't veer afligt - Dit dorp is zeer aangenaam gelegen: in de herberg aten wij een bote[r]ham en begaven ons door een nog schooner pad dat eerst door landerijen en vervolgens over dijken met 5 a 6 reien olmen of esschen beplant naar Kortgen, een heerlijk dorp waar vier reien zware boomen de straat overschaduwen. Hier aten wij in een achterkamer die over aartige tuinen uitzag een eierstruif en sla met ham, Nu begon de lucht die tot nog bewolkt geweest was te verduisteren en de rege[n] viel ducht/docht[?] neder. Te 3 ure stapten wij weg en liepen langs schoone dijke[n] doch thands zeer glibberg en beslijkt met geweldigen geregen[?] naar Coolteens plaat. Hier dronken wij thee in de herberg en lieten onze kielen droogen Vergeefs wilden wij in den schipper noodzaken eene groote overdekte schuit aanteleggen daar hij vol hield dat hij die niet kon doen vlotten. Na een uur verwijls plaatsten wij ons met een' heer, die voor affaires reisde in de elendige schuit waar men ons in 't vooronder wou stoppen, 't geen wij echter af sloegen wegens de onmogelijkheid van er zelfs in te zitten. Wij bleve dus op 't verdek staan en lieten ons gedurende 5/4 uurs dat de overtocht duurde nog natter regenen dan wij reeds waren. Met volslagen duisternis kwamen wij aan 't zogen.[?] hoofd en traden de kroeg aan 't veer binnen waar de kastelein met zijn huisgezin commerce zat te speelen aan een knappend takkevuur droogde wij ons een weinig en wandelden toen weg gerust op 't geleide van onzen reisgenoot die hier meer geweest was. Dan toen wij een groot kwartier in slikwater een bijna ondoorwaadbaren dijk waren opgegaan bemerkte wij dat wij geheel verkeerd en de zeekant opliepen Er zat dus niet anders op dan terug te keeren 't geen wij niet zonder moeite deden want[?] de weg al slechter en slechter geworden was. In de kroeg weergekomen smeet ik mijn hoed die aan flarden geregend was weg. Een knecht met een lantaarn bracht ons nu op de goede weg. Eens moesten wij over een smal bruggetje van 200 passen waar aan de een zij geen leuning en aan de andere gaten waren, terwijl hij zoo [g]lad was dat wij elk ogenblik in de golven dachten te glijde. Van de brug op den dijk is geen weg. Wij moesten dus tegen dien dijk op, dan ik gleed naar beneden en zou in 't water gevallen zijn had ik mij niet waaraan is mij onbewust vastgehouden. Op de dijk gekomen volgden wij een goede straatweg die ons te Zierikzee bracht,

soort van wapentuig omgegroepeerd was. Over dit beeld schitterde een zon van pistoolen. Wij<br />

beklommen het platte dak van dit tuighuis en hadden een fraai gezicht op de zee en stad. Voorts<br />

zagen wij het touwmagazijn waar touwen van twee voeten omtrek zijn, en doorwandelden voorts<br />

het fregat Diana. <strong>De</strong> stad Vlissingen is groot en fraai door al de schepen die er liggen en het<br />

gewoel dat er heerscht Te zes ure kwamen er wel 300 menschen overal van 't werk af. Heerlijk<br />

was het gezicht van het paalwerk in zee. <strong>De</strong> lucht was helder en men kon Sluys, Brugge,<br />

Breskes, Hulst en andere plaatsen duidelijk zien. In het logement aten wij met smaak eenige<br />

beefsteaks en een lekkere collation. Te ½ 9 ure reden wij huiswaarts. Een zeedamp die zich nu<br />

vertoonde dan weder verdween maakte de gezichten bij 't schijnen van maan en sterren al zeer<br />

zonderling. Tehuis gekeerd schreven wij nog, traden te 11 ure in bed en sliep goed.<br />

29 Aug<br />

<strong>De</strong>s morgens te ½ 6 stond ik op en zettede mij aan 't brieven schrijven tot ½ 9 ure, wanneer<br />

Paspoort ons kwam afhalen en naar het gevangenhuis waar hij regent is geleidde. Het lokaal<br />

aldaar is goed ingericht, ruim en luchtig; de werkzaamheden zijn er zeer gering en de verdiensten<br />

worden even als in andere tuchthuizen in drieën gesplitst; maar ook hier kost het onderhoud te<br />

veel, naardien voor elken gevangene aan kleeding en voedsel weekelijks 24½ cents besteed<br />

worden. Van het gevangenhuis gingen wij naar het huis van arrest, dat zeer antiek is en met<br />

akelige kerkers onder den grond voorzien, waarin men oproerige gevangenen plach intesluiten.<br />

<strong>De</strong> gewoone vertrekken zijn zeer geschikt en goed ingericht: in een verhoorkamer zagen wij<br />

allerlei werktuigen om de gevangenen te dwingen alsmede boeien, ringen en colliers: ook drie<br />

houten waarmede in 't vorige jaar een moord gepleegd was. Te ½ 10 kwamen bij van Berlekom,<br />

waar ons Paspoort verliet, terwijl zijn konfrater hem verving en ons het gasthuis zien liet, waar<br />

een goede kerkzaal en luchtige vertrekken zijn: men vindt er eene groote kei welke men zegt dat<br />

een versteend brood is te Leyden in den muur van een oud huis in 1300 en zooveel gevonden, als<br />

ook eenige oude schilderijen: hierna zagen wij de school in het oude gebouw der W. I. comp dat<br />

nu geheel vervallen is doch in zijn tijd heerlijk geweest moet zijn: daarop bracht ons VB. in het<br />

burgerweeshuis, waar hij President is en geleidde ons overal in dat gesticht ons aanwijzende de<br />

veranderingen die hij in de bouworde maken wilde. Het gebouw is op het model van het A.W. te<br />

Amsterdam gemaakt en bevat 250 kinderen, meest allen zagen er zeer gezond en frisch uit: zelfs<br />

was er slechts een zieke. de meisjes breidden of naaiden: de jongens leeren meestal een ambacht:<br />

onaangenaam is het voor de directie dat zij gedwongen is haar linnen en kleeding goed van het<br />

Bedelaarshuis te M. te nemen dat 5 S t op de el meer vraagt voor slecht goed dan men het in de<br />

winkel goed zou kunnen kopen. - Na het W. zagen wij de stadsweeverij welke weinig te<br />

beduiden heeft, kwamen daarop in het stadshuis dat zeer oud is doch waarbij veele vertrekken<br />

zijn aangebouwd <strong>De</strong>szelfs voorgevel is met levensgroote beelden der graven en gravinnen met<br />

ornamenten en een zonnewijzer versierd: <strong>De</strong> vertrekken zijn noch groot noch fraai: alleen de<br />

rechtszaal is deftig gebouwd en met rood fluweele kussens[?] en d o saaye gordijnen behangen.<br />

In een bovenkamer zijn de modellen en geraamtens van alle stadsgebouwen, bruggen, sluizen<br />

enz. Na de bezichtiging dronken wij koffi bij VB schreven toen tot 3 ure, verveelden ons 1 uur in<br />

de societeit en aten bij den Burg van Sonsbeeck met Paspoort en zijn aanstaande mejuffr.<br />

Schoor, benevens de freule Van Boetzelaar en juff. Schuder[?] twee zeer mooie en aartige<br />

meisjens. Ik zat tusschen de laatste en Mev V Sonsbeeck Het eten was goed: ik at hier voor 't<br />

eerst molenaar. Na het koffidrinken brachten wij een goed uur in den tuin door, dronken daarop<br />

thee, voerde onbeduidende gesprekken en keerden te 10 ure te huis waar wij ons boeltje pakten.<br />

'S nachts een partij.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!