Download Dagboek - De negentiende eeuw

wij ons aan den weg naar Deventer met hooge Canadaasche populieren beplant; doch
rechtsomkeerende kwamen wij weder aan de vest waar eene koepel en hooge wilgeboom aan een
uithoek staande, met de daarnevens gelegene bleekerijen eene allerbekoorlijkste schilderij opleverden.
De stad ingetreden vervolgden wij onzen weg langs de binnenvesten en zagen eerst de
oude Nieuwstadspoort welke geheel vervallen en ontmanteld is, doch een' behaaglijken bouwval
vertoont. Verder een' hoogen hoektoren ontmoet hebbende, wandelden wij op de welbeplantte
cingels voort, terwijl de binnenmuren, hier en daar geheel vervallen, doch met koepeltjens en
tuintjens bezet, de aangenaamste schilderijen opleverden. Trotsch is bovenal het gezicht der
ruïne aan de Berkel, uit drie groote bogen bestaande, en veel gelijkenis met eene waterleiding
hebbende. Vandaar bracht ons de weg dien wij volgden de stad door over een plein van zware
lindeboomen, aan welks einde wij den cingel volgende den fraaien Droogenabtstoren
beschouwden. Iets verder vonden wij eene groote tuin met een' boomgaard en breede vijver en
keerden na een goed uur gewandeld te hebben door dezelfde poort die wij uittraden weder
binnen om de stad te zien. Dezelve is ruim en luchtig gebouwd; de straten zijn breed en wel
geplaveid; de huizen groot en fraai: sommige acht a negen ramen breed: de welvaart lagcht van
overal tegen en de meisjes zien er engelachtig uit. Na thee gedronken en geschreven te hebben
trokken wij bedwaarts.
Woensdag 30 July
's Morgens te zes ure gingen wij brieven schrijven en besloten voorts de kerk te gaan
bezichtigen, werwaarts de kastelein zelve ons geleiden wilde. Dezelve is groot en van een
schoone Gothische bouworde: de toren is oud en scheef, staande de spits vier voet buiten den
middellijn: doch denkelijk zal dezelve hersteld worden: het orgel is bij uitstek fraai, en men
verhaalde ons hier (even als in verscheidene andere steden) dat hetzelve na dat van Haarlem het
schoonste van Nederland was. In eene der hoeken ziet men eene oude doopfont staan van koper
met zilver en goud gemengd: dezelve is wel tien voet hoog en het deksel wordt met een hefboom
afgelicht. Het bekken rust op acht leeuwen en draagt vier beeldjens aan de vier kanten. Op het
deksel prijken de afbeeldsels van Joseph en het kind Jezus (dat van Maria is gestolen) door een
engel bekroond, van kolommen omringd waartegen acht beelden staan, en met drie op een
geplaatste verhemelten bedekt, tegen welke de apostelen en Evangelisten staan. Het geheel
draagt een wereldkloot in top waarop een pelikaan zit die zijne jongen voet. Om den rand van het
deksel staat geschreven in uitgehouwene letters: 'wij kerckmeesteren Jan Alard ende Jan de Witt
hebben doen maacken binnen ons leven deese metaale fonte verstaet wel als men schreve vijftien
hondert en zeven en twintigh'. Nog is in de kerk eene oude ijzeren kerkkroon van ongeveer zes
voet middellijn met allerheerlijkst en luchtig gemaakt snijwerk een' jacht voorstellende, 't geen
zeker ondanks de netheid waarmede men thands in ijzer werkt, moeilijk zoude nagebootst
kunnen worden. Het graf van zekeren Heer Van Heeckeren, waarop twee geniussen met
omgekeerde fakkels weenen en zestien wapenborden prijken is mede groot en schoon: vooral
zijn de uitgehouwen bas-reliefs den Baron en zijne ega, eene vrouwe van Corck, voorstellende,
uitnemend bewerkt. In de kerk vindt men ook de boekerij van het voormalige klooster, uit zeer
kurieuse oude werken, vooral handschriften, bestaande dezelve liggen alle aan kettingen vast. In
de steenen staat de klaauw des duivels van afstand tot afstand geprent, ten minsten zoo verhaalt
ons de oude legende.
Liep hier de duivel waarlijk rond
In de oude boekerij!