Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
♦ Beskou fosfor soos ‘n groeistimulant, met ander woorde, dit sal groeitempo slegs verhoog as die<br />
diere alreeds in massa to<strong>en</strong>eem. Moet dus nie fosfor aan groei<strong>en</strong>de diere voer as hulle nie in<br />
massa to<strong>en</strong>eem nie.<br />
♦ Voer stikstof (proteï<strong>en</strong>) saam met fosfor in die laat groeiseiso<strong>en</strong> van die grasveld (si<strong>en</strong> ook<br />
Afdeling 4.3).<br />
♦ Voer fosfor saam met ureum- of ander proteï<strong>en</strong>bevatt<strong>en</strong>de lekke in akute fosfortekort-gebiede aan<br />
dragtige koeie op droë weiding gedur<strong>en</strong>de die laaste drie maande van dragtigheid te<strong>en</strong> 4 g<br />
fosfor/koei/dag.<br />
♦ Voer fosfor saam met ureum- of ander proteï<strong>en</strong>bevatt<strong>en</strong>de lekke aan lakter<strong>en</strong>de koeie op droë<br />
weiding te<strong>en</strong> helfte van die peil wat op gro<strong>en</strong>weiding aangevul word.<br />
4.2 Fosforaanvulling op gro<strong>en</strong>weiding<br />
In die algeme<strong>en</strong> voorsi<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>weiding voldo<strong>en</strong>de proteï<strong>en</strong>, <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> vitami<strong>en</strong>es om ‘n matige<br />
massato<strong>en</strong>ame te verseker. Navorsingsresultate toon egter dat fosfor <strong>en</strong> spoorelem<strong>en</strong>te beperk<strong>en</strong>d is<br />
in gro<strong>en</strong>weiding om ‘n hoë produksievlak in terme van groei, melkproduksie <strong>en</strong> reproduksietempo te<br />
onderhou. Fosfor vorm ‘n belangrike deel van die skelet <strong>en</strong> vervul ‘n noodsaaklike funksie by<br />
<strong>en</strong>ergiemetabolisme. As gevolg hiervan het groei<strong>en</strong>de <strong>en</strong> produser<strong>en</strong>de diere ‘n hoë<br />
voedingsbehoefte aan fosfor. Om die groeitempo van spe<strong>en</strong>kalwers <strong>en</strong> jong beeste te verhoog, moet<br />
fosfor egter slegs aangevul word wanneer hierdie diere in massa to<strong>en</strong>eem. Teelkoeie moet ook op<br />
groei<strong>en</strong>de gro<strong>en</strong>weiding fosfor gevoer word. Fosfor is dus ‘n aanvulling hoofsaaklik gedur<strong>en</strong>de<br />
die tyd van die jaar wanneer die weiding gro<strong>en</strong> is <strong>en</strong> aktief groei (McCosker & Winks,<br />
1994).<br />
Jacobs (1997) wys op die groot verskille in respons wat met fosforaanvulling verkry word. Sommige<br />
navorsers rapporteer ge<strong>en</strong>, lae (0 – 100 g/dag), hoë (100 – 200 g/dag) <strong>en</strong> ander baie hoë (> 200<br />
g/dag) to<strong>en</strong>ames in liggaammassa. Ondersoeke deur Jacobs (1997) vanaf 1991 tot 1996 met<br />
somerfosforaanvulling (10 g fosfor/koei/dag) vir 'n periode van 120 dae vir koeie met kalwers is op<br />
nege plase in die soetveldgebied van Noord-Natal gedo<strong>en</strong>. Addisionele fosforaanvulling het die<br />
daaglikse massato<strong>en</strong>ame van koeie met 148 g <strong>en</strong> dié van die kalwers met 103 g verhoog. Jacobs<br />
(1997) beraam dat die ekstra groei van die koei <strong>en</strong> die kalf onderskeidelik R63 <strong>en</strong> R49 werd was<br />
te<strong>en</strong>oor ‘n lekkoste van slegs R22. Die respons wat met somerfosforaanvulling verkry is, hang van<br />
die kwaliteit van die veld af. Die produksie van die diere kon egter nie met fosforaanvulling tyd<strong>en</strong>s ‘n<br />
somerdroogte verhoog word nie. Die ekstra respons wat met fosforaanvulling verkry word, is veral<br />
toe te skryf aan 'n verhoogde grasinname. Dit wil egter voorkom asof somerfosforaanvulling,<br />
gedur<strong>en</strong>de periodes van laer massato<strong>en</strong>ame, ‘n baie kleiner stimuler<strong>en</strong>de invloed op veldinname het.<br />
Jacobs (1997) kom tot die gevolgtrekking dat hoe beter die kwaliteit van die veld is hoe beter is die<br />
respons wat met somerfosforaanvulling verkry word.<br />
Volg<strong>en</strong>s Gro<strong>en</strong>ewald (1986) is die voorsi<strong>en</strong>ing van 12 g fosfor/koei/dag op gro<strong>en</strong>weiding gedur<strong>en</strong>de<br />
die somermaande geregverdig omdat dit die tempo van massato<strong>en</strong>ame van die koeie asook hulle<br />
kalwers versnel het.<br />
4.3 Die invloed van ander voedingstowwe