Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tabel 1 Indikator van fosforstatus (McCosker & Winks, 1994)<br />
Spesie Indikator Kategorie<br />
Baie laag Laag Medium Hoog<br />
Plant Grond 1 (dpm) < 2 3 – 5 6 – 8 > 10<br />
Dier<br />
Akuut Tekort Marginaal Voldo<strong>en</strong>de<br />
Grond 1 (dpm) < 4 4 – 6 7 – 8 > 8<br />
Plant 2 (% P) < 0.05 0.05 – 0.10 0.10 – 0.15 > 0.20<br />
Bloed 3 (mg/L) < 25 25 – 35 35 – 45 > 45<br />
Be<strong>en</strong> 4 (mg/cm 3 ) < 120 120 140 > 160<br />
1 Grondfosforvlakke in die boonste 10 cm uitgedruk as beskikbare fosfor soos bepaal met die<br />
bikarbonaatmetode.<br />
2 Die hoogste fosforvlakke (% P op DM-basis) is in jong gro<strong>en</strong> blare gedur<strong>en</strong>de die aktiewe<br />
groeiseiso<strong>en</strong> <strong>en</strong> neem progressief af in die ouer blare <strong>en</strong> stingels.<br />
3 Anorganiese bloedfosforvlakke is ‘n diagnostiese maatstaf vir ‘n fosfortekort slegs as dit saam met<br />
die misstikstof gebruik word (McCosker & Winks, 1994). Bloedplasma-fosforvlakke alle<strong>en</strong> is meer 'n<br />
aanduiding van fosforinname as fosforstatus van die dier. (De Waal, 1997).<br />
4 Volg<strong>en</strong>s Little & Ratcliff (1979) <strong>en</strong> Little & Shaw (1979). Fosforkons<strong>en</strong>trasie in die ribbebe<strong>en</strong> is 'n<br />
akkurate aanduiding van die mineraalstatus van die dier (De Waal, 1997).<br />
5. WANNEER MOET FOSFOR AANGEVUL WORD?<br />
4.1 Fosforaanvulling op droë weiding<br />
Die tydstip waarop fosforaanvulling geskied, is krities nie net om dit ekonomies te regverdig nie, maar<br />
ook om goeie resultate te behaal (McCosker & Winks, 1994). Die voer van fosfor aan droë diere<br />
wanneer hulle proteï<strong>en</strong>- <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-inname laag is <strong>en</strong> die diere massa verloor, is kontraproduktief<br />
(Tabel 2) omdat dit massaverlies sal versnel (Winks & Laing, 1972; Louw, 1979; Van Niekerk &<br />
Jacobs, 1985). Volg<strong>en</strong>s Gro<strong>en</strong>ewald (1986) induseer fosforaanvulling op droë weiding die<br />
katabolisme (afbreek) van liggaamreserwes. Op ‘n lae kwaliteit dieet (bv. droë grasweiding)<br />
domineer proteï<strong>en</strong> liggaammassaprestasie terwyl die aanvulling van slegs <strong>en</strong>ergie sonder proteï<strong>en</strong><br />
onder hierdie omstandighede weinig impak het <strong>en</strong> tot substitusievoeding lei. Die inname van proteï<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie vanuit die weidings onder hierdie omstandighede (droë weiding)<br />
Tabel 2 Die effek van aanvulling van fosfor gedur<strong>en</strong>de die droë seiso<strong>en</strong> op<br />
liggaammassaverandering van osse (g/dier/dag) (Winks & Laing, 1972)