Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com

More documents

Recommendations

Info

Deur liewer heeltemal op te hou met die sout-fosfaatlek word gewigsverlies binne aanvaarbare perke beperk. Dan kan die beeste liewer meer fosfaat gevoer word wanneer die veld weer groen is, deurdie soutinname van die fosfaatlek dan laer te maak en sodoende kan die fosfaat wat jy vir hulle in die winter wou gee, liewer op die groen weiding gegee word en sal hulle kondisie gou styg en behoort daar min besettingsprobleme te wees solank al die ander faktore vir goeie besetting optimaal is. Riaan Dames Antwoord deur dr. Jasper Coetzee Verskeie navorsers (o.a. wyle dr. Barney van Niekerk; dr. Deon Jacobs; McCosker, Winks & Laing van Australië, ensovoorts) het aangetoon dat indien beeste op droë veld massa verloor, dit kontraproduktief is om slegs fosfaat aan te vul, want dit sal massaverlies versnel. Dit is om hierdie rede dat Voermol destyds die eerste voermaatskappy was wat lae fosfaat-proteïenlekke (bv. Voermol Premix 450 en Rumevite Beesblok) begin bemark het. Lees die aangehegte oorsigartikel om meer inligting in dié verband te bekom. Fosfaat word slegs aangevul indien die weiding meer as 8 tot 9 % proteïen bevat. 'n Uittreksel uit die artikel: Die tydstip waarop fosforaanvulling geskied, is krities nie net om dit ekonomies te regverdig nie, maar ook om goeie resultate te behaal (McCosker & Winks, 1994). Die voer van fosfor aan droë diere wanneer hulle proteïen- en energie-inname laag is en die diere massa verloor, is kontraproduktief omdat dit massaverlies sal versnel (Winks & Laing, 1972; Louw, 1979; Van Niekerk & Jacobs, 1985). Volgens Groenewald (1986) induseer fosforaanvulling op droë weiding die katabolisme (afbreek) van liggaamreserwes. Op ‘n lae kwaliteit dieet (bv. droë grasweiding) domineer proteïen liggaammassaprestasie terwyl die aanvulling van slegs energie sonder proteïen onder hierdie omstandighede weinig impak het en tot substitusievoeding lei. Die inname van proteïen en energie vanuit die weidings onder hierdie omstandighede (droë weiding) is te laag om ‘n respons met fosforaanvulling te gee (McCosker & Winks, 1994). Voere met 'n lae proteïeninhoud benadeel die absorpsie en uitskeiding (Siebert et al., 1975) asook retensie (Roy et al., 1970) van fosfor in die dierlike liggaam terwyl Sykes en Field (1972) vermoed dat 'n lae proteïeninname ook die vorming van die beenmatriks en dus beengroei inhibeer. Kafeteriastelsel: Die kafeteria-lekstelsel is 40 tot 50 jaar gelede ook in Suid-Afrika gebruik waar diere toegelaat is om self te kies watter spoorelemente hulle nodig het. Hierdie stelsel is jare gelede gestaak omdat die dier nie kan kies nie, sommige van die essensiële spoorelemente is so onsmaaklik dat, al het die dier dit nodig, hulle dit nie sal eet nie (plaas byvoorbeeld spinasie, blomkool, sjokolade en roomys in aparte borde en laat 'n kind en selfs volwassene kies; die meeste sal nie die spinasie en blomkool, wat hulle uit 'n voedingsoogpunt nodig het, kies nie, maar liewers sjokolade en roomys!!). Die volgende uittreksel uit 'n oorsigartikel wat ek onlangs geskryf het, is 'n bewys daarvan: The practice of feeding individual minerals free-choice to ruminants has been used for many years to supply needed minerals, but is based on the erroneous assumption that the animal knows which minerals are needed and how much of each mineral is required (McDowell, 2003). The amount and timing of micronutrient supplements are critical but beware those who say livestock can self-select minerals to manage their own requirements. There is little scientific evidence for this in either humans or animals. Sheep require only a few grams of salt a day but when given access to a salt lick will often consume 60 g/day. Under some circumstances, animals might have the ability to seek out and consume nutrients they lack but this is not a sound basis for a modern nutritional management strategy (Masters, 2008a). Voordat lekaanvulling totaal afgeskiet word, vergelyk jou boerdery se netto boerdery-inkomste met die topbeesboere wat die korrekte lek op die regte tyd aanvul. Dit is belangrik om daarop te let dat om die winsgewendheid van 'n beesboerdery te bepaal, die heel belangrikste maatstaf Netto Boerdery Inkomste (Rand) per ha is. Lees Gerrit van Zyl se artikel in die Landbouweekblad van 27 November 2009 (p. 16 – 18) in dié verband. Die winsgewendste skaapboere in Suid-Afrika (bruto marge van R1000/ooi nadat al die direk allokeerbare koste afgetrek is) is ook daardie wat die meeste
yvoeding (meer as R300/ooi/jaar) gee. Die rede hoekom dit so is, is dat hierdie boere hulle diere se maksimum genetiese potensiaal ten volle ontsluit. FOSFORAANVULLING IN PERSPEKTIEF 1. INLEIDING Dit is onmoontlik om die belangrikheid van fosfor in herkouervoeding, veral by beeste, te veel te beklemtoon (McCosker & Winks, 1994). Volgens Underwood (1966) is daar geen twyfel dat fosfor die mees wydverspreide en ekonomies belangrike mineraal is wat weidende diere beïnvloed nie. Verskeie aspekte rondom fosforaanvulling vir herkouers is egter steeds onseker. Daarom word fosforaanvulling via lekke in ‘n groot mate gebaseer op spekulasie (De Waal & Koekemoer, 1997). Die gebruik van akute fosfortekortsimptome (afosforose) as ‘n diagnostiese maatstaf is nie aan te beveel nie omdat kalfpersentasie en groei reeds by marginale fosfortekorte negatief beïnvloed word (Read et al., 1986b). Die voorkoms van marginale fosfortekorte is egter meer belangrik as ‘n akute tekort omdat dit meestal tot nie-opsigtelik waarneembare produksieverliese weens verlaagde groei en reproduksie aanleiding gee. Die vroeë vasstelling van ‘n fosfortekort en die korrekte aanvullingspeil het dus belangrike ekonomiese implikasies omdat baie produsente te veel fosfor en ander weer te min aanvul. Beide scenario's kan ‘n ernstige impak op diereproduksie en winsmarges hê (Read et al., 1986b). Dit is gevolglik belangrik dat daar weer in meer detail na fosforaanvulling gekyk word met inagneming van die nuutste plaaslike en oorsese navorsing. Die doel van die lesing is om die nuutste aspekte rondom fosforvoeding te bespreek en om te poog om aanvullingspraktyke daar te stel wat nie net beter resultate lewer nie, maar ook meer koste-doeltreffend is. 2. HOEKOM IS FOSFOR BELANGRIK? 3. Fosfor speel ‘n uiters belangrike rol in die omsetting van weidingsenergie na bruikbare energie. ‘n Fosfortekort kom voor as die weiding minder as 0.12 tot 0.15 % fosfor bevat (Winks, 1990). ‘n Tekort aan fosfor gee aanleiding tot ‘n laer weidingsinname wat weer die groeitempo van die diere verlaag en uiteindelik vrugbaarheid, melkproduksie en speenmassa nadelig beïnvloed (McCosker & Winks, 1994). Daarbenewens benodig dragtige koeie ekstra fosfor vir die normale ontwikkeling van die ongebore kalf terwyl lakterende koeie addisionele fosfor (elke liter melk bevat ± 1 g fosfor) benodig om melk te produseer (McCosker & Winks, 1994). Sestien proewe wat wêreldwyd gedoen is, toon dat die gemiddelde kalfpersentasie 75.6 % was waar fosfor aangevul is teenoor 52.9 % waar geen fosforaanvulling verskaf is nie (De Brouwer, 1998). Koeie wat geen fosforaanvulling ontvang nie neig ook om ongereeld (kalf elke tweede jaar) te kalf (Groenewald, 1986). Volgens Read et al. (1985) is die mees nadelige effek van 'n fosfortekort waarskynlik die verlaagde voerinname wat veral gedurende laatdragtigheid en vroeë laktasie waarneembaar is. 'n Verlaging in vrywillige voerinname as gevolg van 'n fosfortekort word aan 'n verlaging van mikrobiese vertering toegeskryf (Witt & Owens, 1983). 4. WAT WORD BEDOEL MET ‘N FOSFORTEKORT? Meissner et al. (1995) is van mening dat die voorspelling van fosforstatus en -tekort in die weidende herkouer steeds ‘n onbereikbare doelwit is. ‘n Fosfortekort bestaan in ‘n dier as die aanvulling van fosfor tot die dieet óf as ‘n fosfaatlek óf as ‘n -kunsmis tot die grond die prestasie van die dier verbeter. Die graad van fosfortekort (Tabel 1) hang af van die verskil tussen die dier se benodigdhede en die hoeveelheid voorsien deur die dieet (McCosker & Winks, 1994).
Page 1: Opskrif: Lekaanvulling in die winte
Page 5 and 6: Seisoen Geen Molasse Molasse + Fosf
Page 7 and 8: y osse wat geen fosfor ontvang het
Page 9 and 10: ♦ Beskou fosfor soos ‘n groeist
Page 11 and 12: Australiese navorsing toon dat die
Page 13 and 14: vanaf die weiding onderskeidelik 0.
Page 15 and 16: Tabel 6 Riglyne* vir fosforaanvulli
Page 17 and 18: ♦ Voermol Rumevite 6P, is ‘n kl

Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?