Lekaanvulling en kafeteriastelsel - Landbou.com

onttrek word wat die dier nadelig beïnvloed. Die toestand kan vereger indien die fosforinname
vanuit die somerlek nie genoeg is nie en gevolglik sal die diere in die somer op groenweiding
swakker presteer. Dit is daarom logies om fosfor gedurende laat-dragtigheid op droë weiding te
voorsien om oormatige onttrekking van fosfor deur middel van beendemineralisering uit die been
te verhoed. Hierdie strategie sal die dier dan in staat stel om makliker haar reserwes ten volle aan
te vul wat 'n positiewe invloed op produksie en reproduksie behoort te hê. Volgens McCosker &
Winks (1994) het die aanvulling van fosfor gedurende die droë seisoen nie melkproduksie op
daardie stadium beïnvloed nie, maar nadat die groenseisoen ‘n aanvang geneem het, het die koeie
wat fosfor gedurende die droë seisoen ontvang het meer melk geproduseer as dié wat nie ontvang
het nie. Dit ondersteun die aanbeveling om ‘n gedeelte van die fosfor aan laatdragtige en
lakterende koeie gedurende die droë seisoen te voer (McCosker & Winks, 1994). Ter motivering
het De Waal et al. (1996) dit duidelik gestel dat weidende vleisbeeskoeie nie die verlies aan geen
fosfor-aanvulling in die een helfte van die jaar kan opmaak as hulle slegs aanvulling vir die ander
helfte van die jaar ontvang nie. Volgens De Brouwer (1998) se navorsing benodig reproduktiewe
koeie fosforaanvulling regdeur die jaar. De Brouwer (1998) is van mening dat 'n konstante lae
vlak van fosforaanvulling verkieslik is bo 'n onderbroke hoë vlak wat die massa van die koeie
versteur.
♦ Die aanvulling van fosfor aan nie-produserende en -reproduserende diere soos osse en
speenkalwers wat massa verloor of handhaaf op droë weiding is nie ekonomies geregverdig nie.
Dit word aanbeveel dat hierdie diere 'n proteïenlek met 'n lae fosforinhoud (sonder addisionele
fosfor) op droë weiding gevoer word. Hierdie diere ontvang dan 'n fosforaanvulling op
groenweiding wanneer hulle in massa toeneem. Dit behoort voldoende te wees om optimale groei
te verseker asook om hulle fosforreserwes voldoende aan te vul. Volgens Lyle et al. (1997) sal
addisionele fosforaanvulling vir droë diere op droë weiding slegs voordelig wees onder
uitsonderlike toestande soos:
Baie swak liggaamskondisie.
Nie genoeg groen gras gedurende die vorige nat seisoen nie.
Verlengde droë seisoen wat die diere se fosfaatreserwes uitput.
Onverwagte reëns wat die droë seisoen in ‘n nat seisoen verander.
Volop goeie kwaliteit voer (bevat voldoende energie om 'n toename in liggaammassa te
bewerkstellig) wat ‘n tekort aan fosfor het.
Te min fosfor gedurende die voorafgaande nat seisoen aangevul.
Teen hierdie agtergrond blyk dit dat die aanvulling van fosfor saam met proteïen vir
reproduktiewe en produserende koeie op droë weiding geregverdig is. Na aanleiding van
die mees onlangse navorsing word riglyne vir minimum fosforaanvulling vir beeste in
Tabel 6 aangetoon. Hierdie riglyne moet met diskresie gebruik word en aangepas word
volgens die kwaliteit en hoeveelheid weiding beskikbaar, klimaat, tyd van die jaar
wanneer die koeie kalf, voedingsgeskiedenis en kondisie van die diere, respons wat
verkry word, ensovoorts.