GASGANGREEN BY DIERE - Landbou.com

More documents

Recommendations

Info

In sekere gebiede kom meer sponssiekte voor as elders en die grondsamestelling speel waarskynlik hierin ‘n rol. Sponssiekte is nie aansteeklik nie. Direkte besmetting van een dier na ‘n ander kom dus nie voor nie. Diere wat vrek van sponssiekte is die hoofbron van besmetting van die omgewing en die spore kan vir jare oorleef. Beeste, skape, bokke, perde en varke van alle ouderdomme kan lokale kwaadaardige edeem na C. chauvoei besmetting van wonde agv skeer, lam/kalwing, dip, kastrasie, operasies of van die pasgeborene se naelstring, opdoen. Siekte- en nadoodse tekens Die verloop van sponssiekte is gewoonlik baie vinnig (minder as 24 uur) en daarom word siektetekens selde gesien. Die liggaamstemperatuur styg, eetlus daal, grootpens bewegings neem af, styfheid en lamheid tree in. Swellings met ‘n sponsagtige gevoel, wat later koud en gevoelloos word, ontstaan onderhuids. Diere wat vrek, se karkas blaas gou op en ontbind vinnig. Bloederige skuimvloeistof sypel by die neus en anus uit. Aangetaste spiere bevat gas en is donkerrooi. DIKKOPSPONSSIEKTE Dikkop by beeste is minder bekend aan boere, maar van wesenlike ekonomiese belang. Die siekte dikkop is in Suid-Afrika meer bekend by skape as by beeste. Perde en skape vrek ook van dikkop. Dikkop kan doeltreffend deur inenting voorkom en beheer word. Inleiding Dikkop is meer bekend by jong ramme onder die ouderdom van 2 jaar. Die siekte kom minder voor by ouer ramme en ooie. Dikkop is minder bekend vir vrektes by beeste. Gedurende die afgelope paar jare het baie vrektes (melkbeeste en vleisbeeste) wat veroorsaak is deur dikkop by beeste in Suid-Afrika voorgekom. Dikkop word veroorsaak deur die bakterie Clostridium novyi tipe A. Waar C. novyi bakterieë voorkom Hierdie bakterieë kom wydverspreid in die natuur voor. Die bakterieë kom in die grond asook in die dermkanaal van diere voor. Grond wat baie organiese materiaal bevat of waarvan die pH alkalies is, is bevorderlik vir die oorlewing van die bakterieë. Draer diere (bv skape en beeste) versprei die bakterieë van plaas tot plaas deur hulle mis. Diere wat vrek aan dikkop en verrot, besmet só die omgewing met die bakterieë. Hoe diere besmet word Beeste en ander diere (bv skape, perde) doen die besmetting op deur die inname van spore van die bakterieë as hulle besmette gras of voer vreet. Spore van bakterieë word in die dier se bloedsirkulasie opgeneem en gaan lê in ‘n rustende (latente) vorm in organe. Indien weefselbeskadiging van dié organe plaasvind, groei die spore en produseer die spore hulle gifstowwe wat dan die siekte laat ontstaan. Besmetting van diere (bv skape) deur C. novyi kan ook deur wonde, die naelstring van lammers of die baarmoeder van ooie plaasvind. Heel waarskynlik speel wondbesmetting deur C. novyi ‘n rol in die ontstaan van dikkop by beeste. Siektetekens
Beeste word baie keer net dood aangetref omdat die siekte redelik akuut is. Die dooie beeste blaas baie gou op en nadoodse verrotting van die karkas vind baie vinnig plaas. Beeste vrek baie keer voordat spesifieke betekenisvolle tekens waargeneem kan word. Ouer en jonger beeste word aangetas. Sponssiekte tas gewoonlik jonger diere (bv 6 maande tot 3 jaar) aan en vrektes is akuut. In gevalle waar siektetekens agv dikkop by beeste waargeneem word, is die dier terneergedruk, vreet nie, die kop en nek is uitgestrek, die dier lê baie, haal vinnig en oppervlakkig asem, hartklop is swak, dier beweeg moeilik en raak agter in die trop as hulle aangejaag word. Die temperatuur is soms normaal of onder normaal. Perde mag baie gou vrek (24-72 uur) voor noemenswaardige tekens waargeneem kan word. Nadoodse letsels Nadoodse veranderinge tree baie gou in na vrekte en die karkas verrot baie gou. Die tipiese sponsagtige gevoel onder die vel by sekere dele van die liggaam, soos gevind word met sponssiekte, is meestal afwesig omdat vloeistof onder die vel aansamel. By beeste word weefselaantasting met bloedings en inflammasie veral gevind in die nekspiere en borskasorgane (veral die hart). By skape en perde kom hierdie tipe letsels ook voor. Baie ander letsels wat vir ‘n veearts se diagnose nuttig is, mag aanwesig wees. KWAADAARDIGE EDEEM Kwaadaardige edeem wat deur C. septicum en C. sordellii veroorsaak word, tas beeste, skape, bokke, varke en perde aan. Die bakterieë kom in grond, water en die ingewande van diere voor. Die kwaadaardige edeem ontstaan na wondbesmetting bv na operasies, skeerwonde, enting en na geboorte (baarmoedersponssiekte). Die siekte begin skielik met koors en bloedvergiftiging en baie kan vrek. Ander Clostridium kieme kan ook ‘n rol speel by kwaadaardige edeem. Die aangetaste deel van die liggaam swel, gasborrels vorm en ‘n lamheid kan ontstaan. Diagnose vir sponssiekte, dikkopsponssiekte en kwaadaardige edeem Die geskiedenis, siektetekens en die bevindings van ‘n nadoodse ondersoek moet in ag geneem word. Detail laboratoriumondersoeke op monsters van die dier wat gevrek het, moet gedoen word vir die bevestiging van die siekte. Die veearts sal druksmere van letsels neem om die bakterieë te identifiseer met immunofluoriserende kleurtegnieke. Voorkoming en beheer (sponssiekte, dikkopsponssiekte en kwaadaardige edeem) • Hierdie siektes wat die algemeenste by beeste en skape voorkom, kan net deur volgehoue jaarlikse inenting voorkom en beheer word, omdat die siekteveroorsakende bakterieë (spore) wydverspreid in die natuur voorkom. • Raadpleeg ‘n veearts aangaande die immuniseringsprogram en of daar net teen een of twee of al drie siektes geënt moet word. Enkele of kombinasie entstowwe is beskikbaar bv • Multiclos-entstof, G3392 vir gebruik in beeste en skape is ‘n dooie entstof. Immuniseer diere teen sponssiekte, gasgangreen, bloedpens, bloedderm, baarmoedersponssiekte, kwaadaardige edeem, bakteriese rooi uriene en bloednier
Page 1: Kwaadaardige edeemof gasgangreen (s
Page 5: KLOSTRIDIALE SIEKTES IN SKAPE Bakte

GASGANGREEN BY DIERE - Landbou.com

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?