WET OP OUER PERSONE NR 13 VAN 2006 (Engelse teks ... - Tuis

Geborg deur en vertaal in opdrag van: Die Vereniging van Regslui Vir Afrikaans
WET OP OUER PERSONE
NR 13 VAN 2006
(Engelse teks deur die President geteken)
(Goedgekeur op 29 Oktober 2006)
[Datum van inwerkingtreding ]
WET
Om doeltreffend te handel met die toestand van ouer persone deur die
daarstelling van 'n raamwerk wat gerig is op die bemagtiging en beskerming
van ouer persone, en op die bevordering en instandhouding van hul status,
regte, welsyn, veiligheid en sekuriteit; en om voorsiening te maak vir sake wat
daarmee in verband staan.
INLEIDING
AANGESIEN die Grondwet ‘n gemeenskap daarstel wat gegrondves is op
demokratiese waardes, maatskaplike geregtigheid en fundamentele menseregte en
daarna strewe om die lewensgehalte van alle inwoners te verbeter en om die
potensiaal van alle persone te bevorder;
EN AANGESIEN, ingevolge die Handves van Menseregte, soos uiteengesit
in die Grondwet, elke persoon ‘n inherente waardigheid het en die reg het dat hul
waardigheid eerbiedig en beskerm sal word;
EN AANGESIEN die Staat ‘n bemagtigende omgewing moet daarstel
waardeur die regte in die Handves van Menseregte gerespekteer, beskerm en
verwesenlik moet word;
EN AANGESIEN dit nodig is om wysigings aan te bring aan bestaande
wette wat betrekking het op ouer persone en om daardeur toeganklike, billike en
bekostigbare dienste aan ouer persone te vergemaklik en om ouer persone in staat
te stel om betekenisvol en konstruktief te lewe in ‘n gemeenskap wat erkenning aan
hulle gee as ‘n belangrike bron van kennis, wysheid en kundigheid;
1. Definisies
(http://www.vra.co.za)
UITEENSETTING VAN ARTIKELS
HOOFSTUK 1
OOGMERKE, IMPLEMENTERING, TOEPASSING EN ALGEMENE BEGINSELS
2. Oogmerke van die Wet
3. Implementering van die Wet
4. Toepassing van die Wet

5. Algemene beginsels
HOOFSTUK 2
DAARSTELLING VAN ‘N MAGTIGENDE EN ONDERSTEUNENDE OMGEWING
VIR OUER PERSONE
6. Ontwikkeling van en voldoening aan nasionale norme en standaarde
7. Regte van ouer persone
8. Steun vir dienste gelewer deur derde partye
9. Rigsnoere vir die verskaffing van dienste
HOOFSTUK 3
GEMEENSKAPSGEBASEERDE VERSORGINGS- EN
ONDERSTEUNINGSDIENSTE VIR OUER PERSONE
10. Regte van ouer persone wat gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteundienste ontvang
11. Gemeenskapsgebaseerde programme vir ouer persone
12. Gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste
moet geregistreer word
13. Registrasie van gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteuningsdienste
14. Persone wat tuissorg verskaf
15. Monitering en evaluering van gemeenskapsgebaseerde versorgings-
en ondersteuningsdienste
HOOFSTUK 4
RESIDENSIËLE FASILITEITE
16. Regte van ouer persone in residensiële fasiliteite
17. Dienste in residensiële fasiliteite
18. Verbod op die bedryf van ongeregistreerde residensiële fasiliteite, en
registrasie van sulke fasiliteite
19. Nakoming van voorwaardes vir registrasie van residensiële fasiliteite
20. Stigting van inwonerskomitees vir residensiële fasiliteite
21. Toelating tot residensiële fasiliteite
22. Monitering van geregistreerde residensiële fasiliteite
23. Verslag aan die Minister deur operateurs van residensiële fasiliteite
HOOFSTUK 5
BESKERMING VIR OUER PERSONE
24. Uitwerking van die Wet op die Wet op Gesinsgeweld, 1998
25. Ouer persoon wat sorg en beskerming benodig
26. Aanmelding van misbruik van ouer persone
27. Skriftelike kennisgewing aan beweerde oortreder
28. Prosedure om ‘n beweerde misbruiker van ‘n ouer persoon voor ‘n
landdros te laat verskyn
29. Ondersoek na beweerde misbruik van ‘n ouer of verswakte persoon

30. Verbod op die misbruik van ouer persone en spesiale maatreëls om die
misbruik van ouer persone te bekamp
31. Byhou van register van misbruik van ouer persone
HOOFSTUK 6
ALGEMENE EN BYKOMENDE BEPALINGS
32. Delegasie
33. Strawwe
34. Regulasies
35. Herroeping van wette, oorgangsbepalings en uitsonderings
36. Korttitel en inwerkingtreding
WORD DIT HIERMEE VERORDEN deur die Parlement van die Republiek
van Suid-Afrika, soos volg:-
1. Definisies. - In hierdie Wet, tensy die samehang anders aandui,
beteken –
“Departement” die Departement van Maatskaplike Ontwikkeling in die
nasionale regeringsvlak;
“diens” enige aktiwiteit of program wat ontwerp is vir die voldoening aan die
behoeftes van ‘n ouer persoon;
“Direkteur-generaal” die Direkteur-generaal van die Departement;
“gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste”
enige program soos beoog in artikel 11;
“gesondheidsorgverskaffer” ‘n gesondheidsorgverskaffer soos omskryf
deur artikel 1 van die National Health Act 2003 (Wet Nr 61 van 2003);
“hierdie Wet” sluit enige regulasie in;
“landdros” sluit ‘n addisionele landdros en ‘n assistent-landdros in;
“maatskaplike werker” ‘n persoon wat geregistreer is as ‘n maatskaplike
werker ingevolge artikel 17 van die Wet op Maatskaplike Diensberoep, 1978 (Wet Nr
110 van 1978), en wat in diens is van die staat of van ‘n geregistreerde
Welsynsorganisasie;
“Minister” die Minister van Maatskaplike Ontwikkeling;
“misbruik”, misbruik soos beoog in artikel 30(2);
“operateur” ‘n persoon wat ‘n residensiële fasiliteit bedryf;
“ouer persoon” ‘n persoon wat, in die geval van ‘n man, 65 jaar oud of ouer
is, en, in die geval van ‘n vrou, 60 jaar oud of ouer is;

“ouer persoon wat versorging en beskerming benodig” ‘n ouer persoon
soos beoog in artikel 25(5);
“persoon” sluit ‘n trust in;
“polisiebeampte” ‘n lid, soos omskryf in artikel 1 van die Wet op die Suid-
Afrikaanse Polisiediens, 1995 (Wet Nr 68 van 1995) of ‘n lid van ‘n munisipale
Polisiediens, daargestel ingevolge artikel 64A van daardie Wet;
“regulasie” enige regulasie gemaak kragtens artikel 34;
“rehabilitasie” ‘n proses waardeur ‘n ouer persoon in staat gestel word om
sy of haar optimale fisieke, sensoriese, intellektuele, psigiatriese of sosiale
funksionele vlakke te bereik en te behou, en sluit prosedures in vir die herstel van
funksies of vir vergoeding vir die verlies of afwesigheid van ‘n funksie, maar met
uitsluiting van mediese sorg;
“residensiële fasiliteit” ‘n gebou of ander struktuur wat primêr gebruik word
met die doel om verblyf en ‘n 24-uur diens aan ouer persone te verskaf;
“respytsorg” ‘n diens wat spesifiek aangebied word aan ‘n verswakte ouer
persoon en aan ‘n versorger met die doel om tydelike versorging en steun te verskaf;
“skuiling” enige gebou of perseel wat daargestel of gebruik word vir die
ontvangs, beskerming en tydelike versorging van ‘n ouer persoon wat versorging en
beskerming benodig;
“tuissorg” versorging wat verskaf word of dienste wat gelewer word deur ‘n
versorger by die plek waar ‘n verswakte ouer persoon woon, uitsluitend ‘n
residensiële fasiliteit, met die doel om so’n verswakte ouer persoon se maksimale
vlak van gerief in stand te hou, met insluiting van versorging tot en met ‘n waardige
afsterwe;
“versorger” enige persoon wat versorging verskaf;
“versorging” liggaamlike, sielkundige, maatskaplike of materiële bystand
aan ‘n ouer persoon, met insluiting van dienste wat ten doel het om die
lewensgehalte en algemene welsyn van ‘n ouer persoon te bevorder;
“verswakte ouer persoon” ‘n ouer persoon wat 24-uur versorging benodig
weens ‘n liggaamlike of verstandelike toestand wat hom of haar onbevoeg maak om
vir hom- of haarself te sorg;
“voorgeskryf”, voorgeskryf deur regulasie.

HOOFSTUK 1
OOGMERKE, IMPLEMENTERING, TOEPASSING EN ALGEMENE BEGINSELS
2. Oogmerke van die Wet. - Die oogmerke van die Wet is om –
(a) die status, welsyn, veiligheid en sekuriteit van ouer persone te
handhaaf en te bevorder;
(b) die regte van ouer persone te handhaaf en te beskerm;
(c) die klem te verskuif vanaf institusionele versorging na
gemeenskapsgebaseerde versorging, om te verseker dat ‘n ouer
persoon so lank as moontlik in sy of haar woning binne die
gemeenskap aanbly;
(d) die registrasie, totstandkoming en bestuur van dienste te reguleer,
asook die totstandkoming en bestuur van residensiële fasiliteite vir ouer
persone; en
(e) die misbruik van ouer persone te bekamp.
3. Implementering van die Wet. - (1) Hierdie Wet moet geimplementeer
word deur alle staatsinstellings wat dienste aan ouer persone in die nasionale,
provinsiale en, waar van toepassing, plaaslike regeringsvlakke op ‘n geintegreerde,
gekoördineerde en eenvormige wyse verskaf, onderhewig daaraan dat hierdie Wet
funksies en verantwoordelikhede toewys.
(2) Sodanige staatsinstellings moet, met erkenning dat daar
mededingende sosiale en ekonomiese behoeftes bestaan, redelike stappe binne die
maksimum bestek van hul beskikbare hulpmiddele neem om die verwesenliking van
die oogmerke van hierdie Wet te bereik.
(3) Staatsinstellings moet saamwerk aan die ontwikkeling van ‘n
eenvormige benadering wat gerig is op die koördinering en integrering van die
dienste wat aan ouer persone verskaf word, om die implementering van hierdie Wet
te bereik op die wyse soos beoog in sub-artikels (1) en (2).
4. Toepassing van die Wet. - (1) Die regte wat ‘n ouer persoon
ingevolge hierdie Wet het, is aanvullend tot die regte wat ‘n ouer persoon ingevolge
die Handves van Menseregte het.
(2) Alle staatsinstellings en alle amptenare, werknemers en
verteenwoordigers van staatsinstellings, moet die regte van ouer persone soos
vervat in hierdie Wet, respekteer, beskerm en bevorder.
(3) Hierdie Wet is bindend op beide natuurlike of regspersone in sover dit
van toepassing is, met inagneming van die aard van die reg en die aard van elke
verpligting wat deur die reg neergelê is.

5. Algemene Beginsels. – (1) Die algemene beginsels wat in hierdie
artikel uiteengesit is, dien as riglyne vir –
(a) die implementering van alle wetgewing wat op ouer persone van
toepassing is, met insluiting van hierdie Wet, en
(b) alle gedinge, aksies en beslissings deur enige staatsinstelling in enige
aangeleentheid rakende ‘n ouer persoon of ouer persone in die
algemeen.
(2) Alle gedinge, aksies of beslissings in ‘n aangeleentheid rakende ‘n
ouer persoon moet –
(a) die ouer persoon se regte en beste belange en die regte en beginsels
soos in hierdie Wet uiteengesit, respekteer, beskerm, bevorder en
nakom, onderhewig aan enige wettige beperking;
(b) die ouer persoon se inherente waardigheid respekteer;
(c) die ouer persoon regverdig en billik behandel; en
(d) die ouer persoon beskerm teen onbillike diskriminasie op enige gronde,
met insluiting van gronde van die ouer persoon se gesondheidtoestand
of gestremdheid.
(3) In enige aangeleentheid rakende ‘n ouer persoon –
(a) behoort ‘n benadering wat bevorderlik is vir versoening en
probleemoplossing gevolg te word, en ‘n konfronterende benadering
behoort vermy te word; en
(b) ‘n vertraging van enige aksie of beslissing wat gegee moet word, moet
sover moontlik vermy word.
HOOFSTUK 2
DAARSTELLING VAN ‘N MAGTIGENDE EN ONDERSTEUNENDE
OMGEWING VIR OUER PERSONE
6. Ontwikkeling van en voldoening aan nasionale norme en
standaarde. - (1) Die Minister mag, van tyd tot tyd, deur kennisgewing in die
Staatskoerant, nasionale norme en standaarde voorskryf ten einde die aanvaarbare
vlakke van dienste te omskryf wat aan ouer persone voorsien mag word en
ingevolge waarvan dienste gemoniteer en geëvalueer moet word.
(2) Enige persoon wat ‘n diens aan ‘n ouer persoon verskaf moet aan die
norme en standaarde soos beoog in sub-artikel (1), voldoen.
7. Regte van ouer persone. - Ouer persone geniet die regte soos beoog
in artikel 9 van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, en hulle mag in
besonder nie op onbillike wyse die reg ontneem word nie om –

(a) deel te neem aan ‘n gemeenskapslewe in enige hoedanigheid
ooreenkomstig sy of haar belangstellings en vermoëns;
(b) deel te neem aan programme wat verskillende generasies betrek;
(c) te vestig en deel te neem aan strukture en verenigings vir ouer
persone;
(d) deel te neem aan aktiwiteite wat sy of haar vermoë om ‘n inkomste te
genereer verbeter;
(e) in ‘n omgewing te woon wat voosiening maak vir sy of haar
veranderende vermoëns; en
(f) toegang te hê tot geleenthede wat bevorderlik is vir sy of haar optimale
vlak van sosiale, liggaamlike, verstandelike en emosionele welstand.
8. Steun vir dienste gelewer deur derde partye. - (1) Die Minister –
(a) mag, in oorleg met die Minister van Finansies, geldelike toekennings
maak aan diensverskaffers wat maatskaplike dienste aan ouer persone
verskaf, uit fondse wat vir daardie doel deur die Parlement bewillig is;
(b) mag, vir die oogmerke van paragraaf (a), die voorkeure bepaal ten
opsigte van behoeftes van en dienste aan ouer persone;
(c) mag kontrakte op die voorgeskrewe wyse aangaan met
diensverskaffers om te verseker dat die dienste soos beoog in
paragraaf (b) verskaf word;
(d) moet die voorwaardes voorskryf vir die ontvangs van geldelike
toekennings, met insluiting van rekeningkundige maatstawwe,
nakomingsmaatstawwe en norme en standaarde; en
(e) moet regsremedies voorskryf vir die versuim om te voldoen aan die
voorgeskrewe voorwaardes beoog in paragraaf (d).
(2) Die Minister moet ‘n register open en byhou van alle bates wat met
staatsfondse aangekoop is en moet die voorwaardes vir die bestuur van sodanige
bates voorskryf.
9. Rigsnoere vir die verskaffing van dienste. - Enige diens moet
verskaf word in ‘n omgewing wat –
(a) erkenning gee aan die sosiale, kulturele en ekonomiese bydrae van
ouer persone;
(b) deelname van ouer persone in besluitnemingsprosesse op alle vlakke
bevorder.

(c) erkenning gee aan die multidimensionele behoeftes van ouer persone
en derhalwe intersektorale samewerking bevorder;
(d) toegang verseker tot inligting vir, en onderwys en opleiding aan ouer
persone;
(e) die ontwikkeling en basiese versorging van ouer persone in landelike
en stedelike gebiede bevorder;
(f) die voorkoming van uitbuiting van ouer persone bevorder;
(g) die respek en waardigheid van ouer persone bevorder;
(h) verseker dat ouer persone voorkeur ontvang in die voorsiening van
basiese dienste;
(i) voorsiening maak vir die rehabilitasie van en voorsiening van
hulptoestelle aan ouer persone, en
(j) verseker, sover dit prakties is, dat dienste en fasiliteite vir ouer persone
toeganklik is.
HOOFSTUK 3
GEMEENSKAPSGEBASEERDE VERSORGINGS- EN
ONDERSTEUNINGSDIENSTE VIR OUER PERSONE
10. Regte van ouer persone wat gemeenskapsgebaseerde
versorgings- en ondersteuningsdienste ontvang. - ‘n Ouer persoon wat
gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste ontvang, het,
bykomend tot die regte beoog in artikel 7, die reg om –
(a) solank dit moontlik is tuis te woon;
(b) geleenthede te benut vir die volle ontwikkeling van sy of haar
potensiaal; en
(c) voordeel te trek uit familie- en gemeenskapversorging en beskerming
ooreenkomstig die gemeenskap se kulturele waardestelsel.
11. Gemeenskapsgebaseerde programme vir ouer persone. - (1) Die
Minister mag, in samewerking met enige tersaaklike Minister of Lid van ‘n
Uitvoerende Komitee van ‘n provinsie –
(a) gemeenskapsgebaseerde programme ontwikkel wat in twee breë
kategorieë val, naamlik –
(i) voorkomings- en bevorderingsprogramme, wat die
selfstandige leefwyse van ‘n ouer persoon verseker in die
gemeenskap waar die ouer persoon woon, en

(ii) tuissorg, wat verseker dat ‘n verswakte ouer persoon
maksimum versorging binne die gemeenskap ontvang deur
middel van ‘n omvattende reeks geintegreerde dienste.
(b) vasstel hoe enige persoon wat ‘n program bedryf soos beoog in
paragraaf (a) finansiëel of andersins ondersteun mag word.
(2) Die programme beoog in subartikel (1) is programme wat gerig is op –
(a) die ekonomiese bemagtiging van ouer persone;
(b) die daarstelling van ontspanningsgeleenthede vir ouer persone;
(c) inligting, opvoedkundige en raadgewende dienste, insluitend MIV en
VIGS, versorging van weeskinders, Alzheimersiekte, swaksinnigheid,
en basiese noodbehandeling;
(d) godsdienstige, kulturele, mediese, burgerlike en maatskaplike dienste;
(e) verskaffing van voedingsgebalanseerde maaltye aan behoeftige ouer
persone;
(f) bevordering van vaardighede en die vermoë van ouer persone om hul
lewensbestaan te kan voortsit;
(g) professionele dienste, insluitend versorging en rehabilitasie om ‘n
selfstandige leefwyse van ouer persone te verseker;
(h) gepaste dienste soos vervat in die armoedebeleid vir kwesbare en
kwalifiserende ouer persone;
(i) die gebruik en bestuur van bestaande fasiliteite vir ouer persone as
meerdoelige gemeenskapsentrums;
(j) geintegreerde gemeenskapsversorging en ontwikkelingstelsels vir ouer
persone; en
(k) programme wat verskillende generasies betrek.
(3) Tuissorgprogramme wat gerig is op verswakte ouer persone binne die
gemeenkap, mag insluit –
(a) voorsiening van higiëniese en liggaamlike versorging vir ouer persone;
(b) voorsiening van professionele- en leke-ondersteuning vir die versorging
van ouer persone in die woning;
(c) rehabilitasieprogramme wat die verskaffing van hulptoestelle insluit;
(d) voorsiening van respytsorg;

(e) inligting, onderrig en berading vir familielede, versorgers en die
gemeenskap oor sake betreffende oudwording en gepaardgaande
toestande; en
(f) voorsiening van gratis gesondheidsorg aan verswakte ouer persone en
aan ander ouer persone soos deur die Minister vasgestel.
12. Gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste
moet geregistreer word. - (1) Geen persoon mag gemeenskapsgebaseerde
versorgings- en ondersteuningsdienste verskaf nie, tensy die diens ingevolge
artikel 13 geregistreer is.
(2) ‘n Persoon wat ‘n gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteuningsdiens verskaf wat nie ingevolge artikel 13 geregistreer is nie, is
skuldig aan ‘n oortreding.
13. Registrasie van gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteuningsdienste. - (1) Enige persoon wat ‘n gemeenskapsgebaseerde
versorgings- en ondersteuningsdiens wil verskaf moet by die Direkteur-generaal
aansoek doen vir die registrasie van sodanige diens.
(2) Die Minister moet voorwaardes voorskryf vir die registrasie van
gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste, insluitend die
aansoek om registrasie, goedkeuring van registrasie, tydelike registrasie,
terugtrekking en beëindiging van registrasie, en enige aangeleentheid beoog in
subartikel (4).
(3) Registrasie wat ingevolge hierdie artikel verleen is, is nie aan ‘n ander
persoon oordraagbaar nie.
(4) As ‘n diensverskaffer om enige rede voornemens is om die verskaffing
van die diens te beëindig, moet die diensverskaffer, voordat hy of sy die betrokke
diens beëindig -
(a) die Direkteur-generaal van sy of haar voorneme in kennis stel, en van
die implikasies wat sodanige beëindiging vir die betrokke ouer persone
inhou;
(b) die betrokke ouer persone inlig oor die voorgenome beëindiging van
die diens; en
(c) redelike stappe neem om te verseker dat die ouer persone wat deur die
diens bevoordeel word, nie nadelig geraak of aan risiko blootgestel
word nie, en waar toepaslik, verwys word na ‘n persoon wat
soortgelyke dienste lewer.
14. Persone wat tuissorg verskaf. - (1) Enige persoon wat tuissorg
verskaf, moet verseker dat versorgers die voorgeskrewe opleiding ontvang.

(2) Alle maatskaplike werkers en gesondheidsorgverskaffers wat ouer
persone versorg, soos beoog in subartikel (1), moet geregistreer word by die
toepaslike statutêre raad wat vir die betrokke professie verantwoordelik is;
(3) (a) Die Minister moet ‘n register aanlê van alle versorgers wat
tuissorg verskaf en moet ‘n gedragskode vir sodanige versorgers voorskryf.
(b) Paragraaf (a) is nie van toepassing op maatskaplike werkers en
gesondheidsorgverskaffers waarna verwys word in subartikel (2) nie.
(4) Enige persoon wat enige bepaling van hierdie artikel oortree of nie
nakom nie, is skuldig aan ‘n oortreding.
15. Monitering en evaluering van gemeenskapsgebaseerde
versorgings- en ondersteuningsdienste. - Artikel 22 is met die nodige
aanpassings van toepassing ten opsigte van die monitering en evaluering van
gemeenskapsgebaseerde versorgings- en ondersteuningsdienste.
HOOFSTUK 4
RESIDENSIËLE FASILITEITE
16. Regte van ouer persone in residensiële fasiliteite. - ‘n Ouer persoon
wat in ‘n residensiële fasiliteit inwoon, het, benewens die regte wat hy of sy
ingevolge die Handves van Menseregte het, of enige ander regte wat hy of sy mag
besit, die reg –
(a) om ‘n verteenwoordiger aan te stel om namens hom of haar te ageer;
(b) tot redelike toegang tot bystand en besoeke;
(c) tot behoud en gebruik van persoonlike besittings;
(d) tot toegang tot basiese sorg;
(e) tot inligting oor die finansiële status van die residensiële fasiliteit en
veranderinge aan die bestuur;
(f) tot deelname aan sosiale, godsdienstige en gemeenskapsaktiwiteite
van sy of haar keuse;
(g) tot privaatheid;
(h) tot die dienste van sy of haar eie dokter indien hy of sy dit kan bekostig;
en
(i) tot minstens 30 dae kennisgewing van ‘n voorgenome oordrag of
ontslag.
17. Dienste by residensiële fasiliteite. - Die volgende dienste mag by ‘n
residensiële fasiliteit verskaf word, naamlik –

(a) 24-uur versorgings- en ondersteuningsdienste aan verswakte ouer
persone en ouer persone wat spesiale aandag benodig.
(b) versorging en toesighoudende dienste aan ouer persone wat ly aan
swaksinnigheid en verwante siektetoestande;
(c) rehabilitasiedienste;
(d) openbare onderrig oor aangeleenthede rakende veroudering, insluitend
swaksinnigheid;
(e) beradingsdienste aan inwoners en familielede wat sulke dienste
benodig;
(f) implementering en monitering van uitreikprogramme;
(g) verskaffing van beddens vir die tydelike akkomodasie van ouer persone
wat aan risiko blootgestel is;
(h) respytsorgdienste;
(i) opleiding van vrywillige versorgers om verswakte ouer persone te
hanteer; en
(j) sport- en ontspanningsaktiwiteite.
18. Verbod teen die bedryf van ongeregistreerde residensiële
fasiliteite, en registrasie van sulke fasiliteite. - (1)(a) Onderhewig aan artikel 35,
mag geen persoon ‘n residensiële fasiliteit bedryf tensy so ‘n fasiliteit ingevolge
hierdie artikel geregistreer is nie.
(b) Paragraaf (a) is nie van toepassing op ‘n privaat woning waar ‘n ouer
persoon deur ‘n familielid versorg word nie.
(2) ‘n Persoon wat ‘n residensiële fasiliteit wil bedryf, moet op die
voorgeskrewe wyse by die Minister aansoek doen vir die registrasie daarvan.
(3) Die Minister mag, na oorweging van ‘n aansoek beoog in
subartikel (2) –
(a) die aansoek afkeur of dit toestaan, onderhewig aan sodanige
voorwaardes wat hy of sy mag bepaal, en as hy of sy dit toestaan,
bepaal dat ‘n registrasiesertifikaat met vermelding van daardie
voorwaardes in die voorgeskrewe vorm aan die applikant uitgereik
word; of
(b) onderhewig aan sodanige voorwaardes wat hy of sy mag bepaal,
magtiging aan die applikant verleen om die residensiële fasiliteit te
bedryf vir sodanige tydperk, wat nie 12 maande oorskry nie, as wat die

Minister mag bepaal, en gelas dat ‘n tydelike registrasiesertifikaat
waarin daardie voorwaardes uiteengesit word, in die voorgeskrewe
vorm aan die applikant uitgereik word vir gemelde tydperk, en na die
verstryking van die gemelde tydperk, of na kennisgewing deur die
applikant in die voorgeskrewe vorm dat die gemelde voorwaardes
nagekom is, wat ookal eerste gebeur, die aansoek heroorweeg.
(4) Tydelike registrasie soos beoog in subartikel (3)(b), mag nie op
dieselfde voorwaardes vir langer as 12 maande verleng word nie.
(5) Die Minister mag te eniger tyd, na een maand kennisgewing van sy of
haar voorneme om dit te doen, en na oorweging van enige vertoë wat deur hom of
haar gedurende daardie maand ontvang is, die registrasiesertifikaat wat ingevolge
subartikel (3)(a) uitgereik is, wysig of kanselleer.
(6) (a) Die wysiging of kansellasie van sodanige registrasiesertifikaat
moet gedoen word deur kennisgewing aan die houer daarvan, en tree in werking op
‘n datum vermeld in die kennisgewing.
(b) Die datum wat in die kennisgewing vermeld is, mag nie gouer as drie
maande wees vir permanente registrasie nie, en nie gouer as een maand vir tydelike
registrasie nie, gereken vanaf die datum van die kennisgewing, tensy die Minister en
die registrasiesertifikaathouer anders ooreenkom.
(7) ‘n Persoon aan wie ‘n registrasiesertifikaat ingevolge subartikel (3)
uitgereik is, mag dit nie aan enige ander persoon oordra nie.
(8) Indien die registrasie van ‘n residensiële fasiliteit ingevolge subartikel
(5) gekanselleer is, of indien die operateur van ‘n residensiële fasiliteit sodanige
fasiliteit om enige rede wil sluit, moet hy of sy redelike stappe neem om te verseker
dat die betrokke ouer persone met die sluiting van die fasiliteit gehuisves sal word in
‘n ander geregistreerde residensiële fasiliteit of by persone wat, na die mening van ‘n
maatskaplike werker, geskikte en gepaste persone is vir die huisvesting van die ouer
persoon of ouer persone.
(9) Enige persoon wat die bepalings oortree van of versuim om te voldoen
aan enige bepalings van hierdie artikel of van ‘n voorwaarde wat hierkragtens opgelê
is, is skuldig aan ‘n oortreding.
19. Nakoming van voorwaardes vir registrasie van residensiële
fasiliteite. - (1) Indien daar ‘n rede is om te glo dat enige van die voorwaardes soos
beoog in artikel 18(3), nie nagekom word nie, mag die Minister gelas dat bepaalde
stappe geneem word om nakoming van daardie voorwaardes te vergemaklik.
(2) Die operateur van ‘n geregistreerde residensiële fasiliteit moet, te alle
redelike tye, aan die Minister verslag doen van enige omstandighede wat mag lei tot
sy of haar onvermoë om volledig te voldoen aan enige voorwaarde soos beoog in
artikel 18(3).

(3) Indien die registrasie van ‘n residensiële fasiliteit ingevolge arikel 18(5)
gekanselleer is, of indien die operateur van ‘n residensiële fasiliteit besluit om
daardie residensiële fasiliteit te sluit, moet die operateur –
(a) voor die neem van enige besluit om daardie residensiële fasiliteit te
sluit, met die Minister oor die aangeleentheid oorleg pleeg;
(b) die Minister voorsien van ‘n volledige verslag oor die akkomodasie van
die betrokke ouer persone soos ingevolge artikel 18(7) vereis; en
(c) alle bates wat met Staatsfondse gekoop is, aan die Departement
oorhandig.
(4) Enige persoon wat versuim om aan subartikel (3) te voldoen, is skuldig
aan ‘n oortreding.
20. Stigting van inwonerskomitees vir residensiële fasiliteite. -
(1) Indien meer as 10 ouer persone in ‘n residensiële fasiliteit, met uitsondering van
‘n skuiling, inwoon, moet ‘n inwonerskomitee wat die belange van die inwoners
verteenwoordig, deur die inwoners gestig word.
(2) Die Minister moet –
(a) die samestelling van ‘n inwonerskomitee soos beoog in subartikel (1)
voorskryf, wat ‘n weergawe moet wees van die profiel van die inwoners
en wat verteenwoordigers van die inwoners en personeellede van die
betrokke residensiële fasiliteit moet insluit en mag lede van die publiek
insluit;
(b) die verkiesing, aanstelling, kwalifikasies, dienstermyne en gronde vir
verwydering van lede van ‘n inwonerskomitee uit ampte en die vul van
vakatures op so ’n komitee voorskryf; en
(c) die aantal, en prosedure van vergaderings van ‘n inwonerskomitee
voorskryf.
(3) ‘n Inwonerskomitee wat ingevolge subartikel (1) gestig is, moet
verseker dat die bestuurder van die betrokke residensiële fasiliteit –
(a) interaksie tussen die inwoners van die residensiële fasiliteit en hulle
familielede, die algemene publiek en daardie komitee fasiliteer;
(b) gehaltediens aan die inwoners van die residensiële fasiliteit verskaf;
(c) geleenthede skep vir die opleiding van die personeel van die
residensiële fasiliteit;
(d) beginsels van gesonde finansiële bestuur toepas en kwartaalliks
finansiële verslae aan die inwoners en personeel van die residensiële
fasiliteit voorlê;

(e) aktiwiteite in die residensiële fasiliteit monitor ten einde vinnig te handel
met enige gevalle van misbruik van die inwoners van die residensiële
fasiliteit en om stappe te neem om sulke voorvalle aan die
verantwoordelike owerheid te rapporteer;
(f) met die inwonerskomitee oorleg pleeg oor die aanstelling van die
inwonende personeel van die residensiële fasiliteit;
(g) klagteprosedures vir die inwoners en personeel van die residensiële
fasiliteit en persone wat ‘n klagte namens enige sodanige inwoner wil
indien, neer te lê; en
(h) alles doen wat nodig of raadsaam is vir die doeltreffende funksionering
van die residensiële fasiliteit.
21. Toelating tot residensiële fasiliteite. - (1) Geen persoon mag direk of
indirek onbillik teen ‘n ouer persoon diskrimineer wat aansoek doen om toelating tot
‘n residensiële fasiliteit op een of meer van die gronde waarna verwys word in artikel
9(3) van die Grondwet nie.
(2) Indien ‘n persoon toelating tot ‘n residensiële fasiliteit geweier word,
moet die bestuurder van daardie residensiële fasiliteit op versoek van daardie
persoon, skriftelike redes vir die weiering aan daardie persoon gee.
(3) (a) ‘n Ouer persoon mag nie sonder sy of haar toestemming tot ‘n
residensiële fasiliteit toegelaat word nie, tensy sy of haar verstandelike toestand hom
of haar onbevoeg maak om sodanige toestemming te gee, in welke geval ‘n persoon
wat gemagtig is om sodanige toestemming kragtens enige wet of kragtens ‘n
hofbevel te gee, die nodige toestemming mag gee.
(b) By verstek van ‘n persoon bedoel in –
(i) paragraaf (a), mag die nodige toestemming gegee word deur
‘n eggenoot of lewensmaat van die betrokke ouer persoon, of
as daar nie sodanige eggenoot of lewensmaat is nie, ‘n
volwasse kind of broer of suster van die ouer persoon, in die
gelyste volgorde; of
(ii) paragraaf (a) of subparagraaf (i), mag die vereiste
toestemming deur die Minister gegee word.
(c) die toestemming soos beoog in paragraaf (b)(i) of (ii), mag slegs gegee
word nadat ’n mediese praktisyn wat ingevolge die Wet op Gesondheidsberoepe,
1974 (Wet Nr 56 van 1974) geregistreer is, gesertifiseer het dat enige vertraging met
die toelating van die ouer persoon mag lei tot sy of haar dood of tot onomkeerbare
skade aan sy of haar gesondheid.
(4) Die operateur van ‘n residensiële fasiliteit moet alle redelike stappe
neem om die ouer persoon se toestemming te verkry.

(5) Nieteenstaande subartikel (3), moet ‘n ouer persoon wat dit kan
verstaan, ingelig word oor die voorgenome toelating selfs indien sy of haar
verstandelike vermoë dit vir hom of haar onbevoeg maak om die nodige
toestemming ingevolge daardie subartikel te gee.
(6) Die operateur van ‘n residensiële fasiliteit waarin ‘n ouer persoon
toegelaat is nadat toestemming ingevolge subartikel (3)(b) verleen is, moet die
Direkteur-generaal binne 48 uur na die toelating van sodanige toelating in kennis
stel.
(7) By ontvangs van die kennisgewing waarna verwys word in
subartikel (6), mag die Direkteur-generaal sodanige multidissiplinêre span saamstel
soos wat voorgeskryf mag word, ten einde die meriete van die toelating te bepaal en
om die toelating, soos beoog in daardie subartikel, te bekragtig of af te keur.
(8) Enige persoon wat hierdie artikel oortree, is skuldig aan ‘n oortreding.
22. Monitering van geregistreerde residensiële fasiliteite. - (1) ‘n
Maatskaplike werker in diens van die Staat, mag te enige tyd, en enige maatskaplike
werker of persoon wat deur die Direkteur-generaal aangewys is, moet, indien so
versoek deur die Direkteur-generaal -
(a) ‘n geregistreerde residensiële fasiliteit besoek en monitor om nakoming
van hierdie Wet te verseker;
(b) ‘n onderhoud voer met enige ouer persoon wat in so ’n residensiële
fasiliteit versorg of geakkomodeer word;
(c) met of sonder die medewerking van ‘n gesondheidsorgverskaffer
navraag doen na die welsyn van enige sodanige ouer persoon;
(d) enige persoon wat in besit of in beheer is van enige boek of dokument
wat verband hou met so ’n residensiële fasiliteit, gelas om so ’n boek of
dokument aan hom of haar vir inspeksie beskikbaar te stel;
(e) ‘n verslag aan die Direkteur-generaal voorlê oor die uitslag van die
inspeksie; en
(f) die operateur van die residensiële fasiliteit voorsien van ‘n verslag oor
die bevindinge van die inspeksie.
(2) ‘n Maatskaplike werker of aangewese persoon wat enige mag uitoefen
ingevolge subartikel (1) moet, op versoek van die bestuurder van die betrokke
residensiële fasiliteit of die persoon in beheer oor die betrokke plek, wat ookal die
geval mag wees, ‘n sertifikaat voorlê wat deur die Direkteur-generaal uitgereik is wat
verklaar dat hy of sy so ’n maatskaplike werker of aangewese persoon is.

(3) ‘n Maatskaplike werker of aangewese persoon mag ‘n
nakomingskennisgewing aan die betrokke operateur uitreik indien ‘n bepaling van
hierdie Wet nie nagekom is nie.
(4) ‘n Nakomingskennisgewing bly van krag totdat die betrokke bepaling
van hierdie Wet nagekom is, en die maatskaplike werker of aangewese persoon ‘n
sertifikaat van nakoming ten opsigte van die betrokke kennisgewing uitgereik het.
(5) ‘n Persoon is skuldig aan ‘n oortreding indien hy of sy –
(a) ‘n maatskaplike werker of aangewese persoon dwarsboom of hinder in
die uitvoering van sy of haar pligte ingevolge subartikel (1);
(b) weier om ‘n maatskaplike werker of aangewese persoon toegang te
verleen tot ‘n ouer persoon wat versorg of geakkomodeer word in die
residensiële fasiliteit waarna verwys word in subartikel (1); of
(c) weier of versuim om te voldoen aan ‘n lasgewing ingevolge subartikel
(1)(d).
23. Verslag aan die Minister deur operateurs van residensiële
fasiliteite. - (1) Die operateur van ‘n geregistreerde residensiële fasiliteit moet binne
60 dae vanaf die einde van die finansiële jaar van daardie residensiële fasiliteit ‘n
verslag aan die Minister voorlê wat daardie finansiële jaar dek ten opsigte van –
(a) voldoening aan –
(i) die voorgeskrewe standaarde van diens; en
(ii) die voorgeskrewe maatreëls om die misbruik van ouer persone te
voorkom en te bekamp; en
(b) die bepalings van die voorgeskrewe diensvlakooreenkomste wat
gedurende daardie finansiële jaar aangegaan is.
(2) Indien die operateur van ‘n geregistreerde residensiële fasiliteit versuim
om die verslag ingevolge subartikel (1) in te dien, mag die Minister –
(a) aan daardie operateur kennis gee dat indien sodanige verslag nie
binne 90 dae vanaf datum van die kennisgewing ingedien word nie, die
registrasie teruggetrek mag word; en
(b) indien sodanige verslag nie binne 90 dae vanaf die datum van die
kennisgewing ingevolge paragraaf (a) ingedien word nie, sodanige
registrasie terugtrek nadat een maand kennis gegee is van die
voorneme om dit te doen.
HOOFSTUK 5
BESKERMING VIR OUER PERSONE

24. Uitwerking van die Wet op die Wet op Gesinsgeweld, 1998. - Die
bepalings van hierdie Wet moet nie so uitgelê word dat dit beperkend, wysigend,
herroepend of andersins veranderend sal wees van enige bepalings van die Wet op
Gesinsgeweld, 1998 (Wet Nr 116 van 1998) nie, of dat dit enige persoon vrystel van
enige plig of verpligting wat deur daardie Wet opgelê is nie of wat enige persoon
verbied om aan enige bepaling van daardie Wet te voldoen nie.
25. ‘n Ouer persoon wat versorging en beskerming benodig. -
(1) Enige persoon wat in ‘n professionele hoedanigheid betrokke is by ‘n ouer
persoon en wat deur persoonlike waarneming tot die gevolgtrekking kom dat die
ouer persoon versorging en beskerming benodig, moet sodanige gevolgtrekking aan
die Direkteur-generaal rapporteer.
(2) Enige ander persoon as ‘n persoon genoem in subartikel (1) wat van
mening is dat ’n ouer persoon versorging en beskerming benodig, mag sodanige
mening aan ‘n maatskaplike werker rapporteer.
(3) Die Direkteur-generaal of die maatskaplike werker aan wie die rapport
gemaak is, moet die saak ondersoek.
(4) Indien die rapport deur die ondersoek bevestig word, mag die
Direkteur-generaal of die betrokke maatskaplike werker een of meer van die
volgende stappe neem, naamlik –
(a) om die oorplasing van die betrokke ouer persoon na ‘n hospitaal, in
geval van ‘n besering, of na ‘n skuiling te fasiliteer;
(b) om verslag te doen aan ‘n polisiebeampte en laasgenoemde te versoek
om ingevolge artikel 27 op te tree;
(c) enige verdere stappe te neem soos wat voorgeskryf mag wees om te
verseker dat daar behoorlike voorsiening gemaak is vir die basiese
behoeftes en beskerming van die betrokke ouer persoon; of
(d) indien die betrokke ouer persoon die slagoffer is van ‘n oortreding of ‘n
misdaad, die ouer persoon bystaan om ‘n polisiebeampte te spreek om
‘n klagte te lê.
(5) ‘n Ouer persoon wat sorg en beskerming benodig, is iemand –
(a) wie se inkomste, bates of ouderdomstoelaag teen sy of haar wense
van hom of haar weggeneem is, of wat ly weens enige ander
ekonomiese misbruik;
(b) wat teenstrydig met sy of haar wense weggeneem is vanaf sy of haar
eiendom, of wat onregmatig uitgesit is uit enige eiendom wat deur hom
of haar bewoon word;
(c) wat verwaarloos of verlate is sonder enige sigbare wyse van
ondersteuning;

(d) wat in die strate woon of werk of bedel vir ‘n lewensbestaan;
(e) wat misbruik maak van of verslaaf is aan ‘n middel en sonder
ondersteuning of behandeling vir sodanige misbruik of verslawing;
(f) wat in omstandighede lewe wat vermoedelik kan lei of aanleiding kan
gee tot verleiding, ontvoering of seksuele uitbuiting;
(g) wat in omstandighede lewe of blootgestel is aan omstandighede wat so
’n ouer persoon liggaamlik of verstandelik mag benadeel; of
(h) wat in ‘n toestand van liggaamlike, verstandelike of maatskaplike
verwaarlosing is.
26. Aanmelding van misbruik van ouer persone. - (1) Enige persoon
wat ‘n vermoede het dat ‘n ouer persoon misbruik was of ly aan ‘n misbruikverwante
besering, moet onmiddellik sy vermoede aan die Direkteur-generaal of ‘n
polisiebeampte meedeel.
(2) ‘n Persoon wat te goeder trou ‘n mededeling ingevolge subartikel (1)
doen, is nie daarvoor aanspreeklik nie.
(3) ‘n Persoon wat versuim om aan subartikel (1) te voldoen is skuldig aan
‘n oortreding.
(4) By ontvangs van ‘n mededeling ingevolge subartikel (1) –
(a) moet die Direkteur-generaal die saak ondersoek en as die vermoede
deur die ondersoek bevestig word, is artikel 25(4) van toepassing; en
(b) die polisiebeampte moet die Direkteur-generaal in kennis stel van die
beweerde misbruik of, indien hy of sy tevrede is dat dit in die beste
belang van die ouer persoon sal wees as die beweerde oortreder uit
die huis of plek waar die ouer persoon woon, verwyder word, moet hy
of sy ingevolge artikel 27 optree.
(5) Subartikel 4(a) is met die nodige aanpassings van toepassing indien
die Direkteur-generaal inligting soos bedoel in subartikel (4)(b), ontvang.
27. Skriftelike kennisgewing aan beweerde oortreder. - (1) ‘n
Polisiebeampte aan wie ‘n rapport soos beoog in artikel 25(4)(b), gemaak is, of wat
oortuig is dat dit in die beste belang van die ouer persoon sal wees indien die
beweerde oortreder uit die huis of plek waar die ouer persoon woon, verwyder word,
moet ‘n skriftelike kennisgewing uitreik wat -
(a) die name, van, woonadres, beroep en status van die beweerde
oortreder bevat;

(b) die beweerde oortreder gelas om die huis of plek waar die ouer
persoon woon, te verlaat, en om hom of haar daarvan te weerhou om
sodanige huis of plek te betree, of om kontak met die ouer persoon te
maak tot en met die verhoor soos in paragraaf (c) uiteengesit;
(c) die beweerde oortreder gelas om voor ‘n landdroshof wat jurisdiksie
het, te verskyn op ‘n datum en tyd in die skriftelike kennisgewing
gespesifiseer, om redes aan te voer waarom hy of sy nie permanent
verbied moet word om die huis of plek waar die ouer persoon woon te
betree nie: Met dien verstande dat die datum aldus gespesifiseer die
eerste hofdag moet wees na die datum waarop die kennisgewing
uitgereik is;
(d) ‘n sertifikaat bevat wat deur die polisiebeampte onderteken is dat hy of
sy die oorspronklike skriftelike kennisgewing aan die beweerde
oortreder oorhandig het en dat hy of sy aan die beweerde oortreder die
belangrikheid daarvan verduidelik het.
(2) Die polisiebeampte moet onverwyld ‘n duplikaat-oorspronklike van die
skriftelike kennisgewing aan die klerk van die betrokke landdroshof stuur.
(3) Die blote voorlegging aan die landdroshof van die duplikaatoorspronklike
vermeld in subartikel (2) is prima facie bewys van die uitreiking van die
oorspronklike daarvan aan die beweerde oortreder en dat sodanige oorspronklike
aan die oortreder oorhandig is.
(4) Artikel 55 van die Strafproseswet, 1977 (Wet Nr 51 van 1977) is, met
die nodige aanpassings, van toepassing op ‘n skriftelike kennisgewing wat aan ‘n
beweerde oortreder ingevolge subartikel (1) oorhandig is.
(5) ‘n Landdroshof voor wie ‘n beweerde oortreder verskyn aan wie ‘n
skriftelike kennisgewing ingevolge subartikel (1) uitgereik is, mag summier
ondersoek instel na die omstandighede wat aanleiding gegee het tot die uitreiking
van die kennisgewing.
(6) Die landdroshof, mag na oorweging van die omstandighede wat
aanleiding gegee het tot die skriftelike kennisgewing en na aanhoor van die
beweerde oortreder –
(a) ‘n bevel uitvaardig wat die beweerde oortreder verbied om die huis of
plek waar die ouer persoon woon, te betree of om enige kontak met die
ouer persoon te hê, of beide die betreding van die huis of plek en die
kontak met die ouer persoon te verbied, vir sodanige tydperk soos die
hof gerade mag ag;
(b) beveel dat die beweerde oortreder die huis of plek waar die ouer
persoon woon, mag betree of kontak met die ouer persoon mag hê op
sodanige voorwaardes wat verseker dat die ouer persoon se belange
ten beste gedien sal word;

(c) beveel dat die beweerde oortreder aanspreeklik sal wees vir die
onderhoud van sy of haar familie tydens die tydperk in paragraaf (a)
beoog, of
(d) sodanige ander bevel oor die aangeleentheid maak soos die hof
gerade mag ag.
(7) Misbruik deur ‘n polisiebeampte van ‘n mag waarna verwys word in
subartikel (1), is gronde vir dissiplinêre optrede soos beoog in artikel 40 van die Wet
op die Suid-Afrikaanse Polisiediens, 1995 (Wet Nr 68 van 1995) teen so ’n
polisiebeampte.
(8) ‘n Persoon is skuldig aan ‘n oortreding indien daardie persoon –
(a) uitgereik is met ‘n skriftelike kennisgewing soos beoog in subartikel (1)
en -
(i) weier om die huis of plek waar die ouer persoon woon te verlaat;
of
(ii) teenstrydig met die skriftelike kennisgewing, kontak met die ouer
persoon maak;
(b) ‘n bevel van die landdroshof wat ingevolge die bepalings van subartikel
(6) uitgereik is, of enige voorwaardes wat in so ‘n bevel vervat is,
verontagsaam of versuim om daaraan te voldoen.
28. Prosedure om ‘n beweerde misbruiker van ‘n ouer persoon voor
‘n landdros te bring. - (1) Indien ‘n maatskaplike werker of ‘n
gesondheidsorgverskaffer ‘n skriftelike verklaring onder eed of bevestiging aan ‘n
staatsaanklaer maak of oorhandig, en daar word in so ’n verklaring beweer dat enige
persoon binne die jurisdiksiegebied van die landdroshof waaraan die staatsaanklaer
verbind is, ‘n ouer persoon misbruik, mag so ’n staatsaanklaer, onderhewig aan
subartikel (2), die klerk van die hof versoek om ‘n dagvaarding uit te reik waarin
sodanige eersgenoemde persoon ingelig word oor die bewerings teen hom of haar,
en hy of sy gelas word om op ‘n gegewe datum en tyd te verskyn voor ‘n landdros
binne daardie gebied.
(2) ‘n Staatsaanklaer mag nie ingevolge subartikel (1) die klerk van die hof
versoek om ‘n dagvaarding uit te reik, tensy hy of sy ‘n verslag van ‘n maatskaplike
werker of van ’n gesondheidsorgverskaffer oor die beweerde misbruik van die
betrokke ouer persoon bekom het nie.
(3) Indien die landdros op grond van die verklaring onder eed of
bevestiging waarna verwys word in subartikel (1), rede het om te vermoed dat ‘n
maatskaplike werker of gesondheidsorgverskaffer verhinder of verbied sal word om
die plek waar die betrokke ouer persoon woon, binne te gaan met die doel om die
nodige ondersoek te doen vir oogmerke van die verslag waarna verwys word in
subartikel (2), of indien sodanige maatskaplike werker of gesondheidsorgverskaffer
verhinder of verbied was om dit te doen, mag die betrokke landdros op aansoek van

die staatsaanklaer, ‘n lasbrief uitreik waardeur die maatskaplike werker of
gesondheidsorgverskaffer gemagtig word om daardie plek binne te gaan of te betree
vir die oogmerke van so ’n ondersoek.
(4) ‘n Landdros mag in ‘n lasbrief wat ingevolge subartikel (3) deur hom of
haar uitgereik is, die maatskaplike werker of die gesondheidsorgverskaffer magtig
om ‘n polisiebeampte met hom of haar saam te neem vir die doel van die ondersoek
waarna in die genoemde subartikel verwys word;
(5) Die Strafproseswet, 1977, (Wet Nr 51 van 1977), is met die nodige
aanpassings van toepassing ten opsigte van dagvaardings wat ingevolge hierdie
artikel uitgereik is betreffende die vorm en wyse van betekening van dagvaardings in
strafsake in laer howe, die tyd wat vir ‘n persoon wat gedagvaar is om te verskyn,
toegelaat word om te verskyn, en die wyse waarop gehandel word met persone wat
gedagvaar is om te verskyn indien hulle versuim om te verskyn of om teenwoordig te
bly, soos vereis.
(6) ‘n Persoon is skuldig aan ‘n oortreding indien daardie persoon –
(a) ‘n maatskaplike werker of ‘n gesondheidsorgverskaffer dwarsboom of
hinder in die uitvoering van sy of haar pligte ingevolge hierdie artikel; of
(b) weier om aan ‘n maatskaplike werker of ‘n gesondheidsorgverskaffer
enige inligting tot sy of haar beskikking in verband met die beweerde
misbruik van ‘n ouer persoon te verskaf, en wat so ’n beampte benodig
vir die doel van die ondersoek vermeld in subartikel (3).
29. Ondersoek na misbruik van ‘n ouer persoon. - (1) ‘n Landdros voor
wie ‘n persoon gebring word ingevolge artikel 28, moet, onderhewig aan hierdie
artikel, die korrektheid of andersins van die bewerings uiteengesit in die betrokke
dagvaarding, ondersoek.
(2) Die staatsaanklaer of enige ander persoon wat deur die landdros vir
die doel aangewys is, moet by die ondersoek verskyn en mag getuies roep en enige
ander getuies wat by die ondersoek getuig, kruisondervra.
(3) Die persoon teen wie die betrokke bewerings gemaak is, mag getuienis
aflê en hy of sy, of sy of haar regsverteenwoordiger, mag getuies wat ingevolge
subartikel (2) geroep is, kruisondervra, en mag getuies roep en moet die geleentheid
gegee word om redes aan te voer waarom ‘n bevel nie ingevolge subartikel (10)
uitgereik behoort te word nie.
(4) Onderhewig aan enigiets tot die teendeel wat in hierdie Wet vervat is,
is die reg wat geld op strafverhore in landdroshowe met die nodige aanpassings, van
toepassing op getuiedagvaardings, die roep en ondervraging van getuies vir die doel
van of tydens die ondersoek, die aflê van getuienis en die oorlegging van dokumente
en ander items wat daarmee saamgaan, en die betaling van toelaes aan getuies.
(5) Die landdros wat die ondersoek behartig, mag bepaal of die verrigtinge
in ‘n oop hof of agter geslote deure gehou sal word, al dan nie.

(6) Artikel 159(1) van die Strafproseswet, 1977 (Wet Nr 51 van 1977) is, in
soverre dit verband hou met die verhoor van ‘n strafsaak in die afwesigheid van ‘n
beskuldigde, ten opsigte van ‘n ondersoek wat geskied ingevolge hierdie artikel, met
die nodige aanpassings van toepassing.
(7) Artikel 108 van die Wet op Landdroshowe, 1944 (Wet Nr 32 van 1944),
geld met die nodige aanpassings ten opsigte van enige verrigtinge in verband met ‘n
ondersoek wat ingevolge hierdie artikel gehou word.
(8) Die verslag waarna verwys word in artikel 28(2), moet aan die landdros
wat die ondersoek behartig, voorgelê word, en hy of sy mag die distriksgeneesheer,
‘n psigiater of ‘n kliniese sielkundige gelas om die betrokke ouer persoon te
ondersoek en om die landdros te voorsien van ‘n verslag oor die bevindinge van so
’n ondersoek.
(9) Die inhoud van ‘n verslag wat ingevolge subarikel (8) voorgelê of
verkry is, moet aan die persoon teen wie die bewerings gemaak was, openbaar
word, en indien hy of sy dit verlang, moet aan hom of haar of aan sy of haar
regsverteenwoordiger ‘n geleentheid gegee word om die persoon wat die verslag
gelewer het, te kruisondervra, ten opsigte van enige aangeleentheid wat voortspruit
uit die verslag, en om enige bewering wat daarin gemaak word, te weerlê.
(10) Indien, na oorweging van die getuienis en van enige verslag wat
ingevolge subartikel (8) voorgelê of verkry is, dit aan die landdros blyk dat enige
bewering in die dagvaarding korrrek is, mag die landdros –
(a) die betrokke persoon magtig om die betrokke ouer persoon te
akkomodeer of te versorg, onderhewig aan sodanige voorwaardes
soos die landdros mag oplê; of
(b) die betrokke persoon verbied om die ouer persoon te akkomodeer of te
versorg vir sodanige tydperk, maar nie langer as 10 jaar nie, as wat die
landdros mag bepaal.
(11) Enige persoon wat enige voorwaarde wat ingevolge subartikel (10)(a)
opgelê is, oortree of versuim om daaraan te voldoen, of wat subartikel (10)(b)
oortree of versuim om daaraan te voldoen, is skuldig aan ‘n oortreding.
30. Verbod op misbruik van ouer persone en spesiale maatreëls om
misbruik van ouer persone te bekamp. - (1) Enige persoon wat ‘n ouer persoon
misbruik is skuldig aan ‘n oortreding.
(2) Enige gedrag of versuim om gepas op te tree, wat plaasvind binne ‘n
verhouding waar daar ‘n verwagting van vertroue is, wat nadeel of angs veroorsaak
of wat waarskynlik nadeel of angs vir ‘n ouer persoon kan veroorsaak, is misbruik
van ‘n ouer persoon.
(3) Vir die oogmerke van subartikel (2) sluit “misbruik” liggaamlike,
seksuele, sielkundige en ekonomiese misbruik in, en beteken –

(a) “liggaamlike misbruik” enige daad of dreigement van liggaamlike
geweld teen ‘n ouer persoon;
(b) “seksuele misbruik” enige gedrag wat die seksuele integriteit van ‘n
ouer persoon skend;
(c) “sielkundige misbruik” enige patroon van degraderende of
vernederende gedrag teenoor ‘n ouer persoon, insluitend –
(i) herhaalde beledigings, bespotting of beswaddering;
(ii) herhaalde dreigemente wat emosionele lyding veroorsaak; en
(iii) herhaalde skending van ‘n ouer persoon se privaatheid, vryheid,
integriteit of veiligheid;
(d) “ekonomiese misbruik” beteken –
(i) die ontneming van ekonomiese en finansiële bronne waarop ‘n
ouer persoon kragtens enige wet geregtig is;
(ii) die onredelike ontneming van ekonomiese en finansiële bronne
wat die ouer persoon uit nood nodig het;
(iii) die vervreemding van huishoudelike artikels of ander eiendom wat
aan ‘n ouer persoon behoort, sonder die ouer persoon se
toestemming.
(4) Wanneer ‘n hof, nadat ‘n persoon skuldig bevind is aan enige misdaad
of oortreding, bevind dat die beskuldigde ‘n ouer persoon misbruik het in die
uitvoering van die misdaad of oortreding, moet sodanige bevinding beskou word as
‘n verswarende omstandigheid vir doeleindes van vonnis.
31. Byhou van ‘n register van misbruik van ouer persone. – (1) Die
Minister moet op die voorgeskrewe wyse ‘n register byhou van persone wat skuldig
bevind is aan die misbruik van ‘n ouer persoon of aan enige misdaad of oortreding
soos beoog in artikel 30(4).
(2) ‘n Persoon wie se naam verskyn in die register soos beoog in
subartikel (1), mag nie op enige wyse –
(a) ‘n residensiële fasiliteit bedryf of daar in diens geneem word nie;
(b) enige gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteuningsdienste aan ‘n ouer persoon verskaf nie.
HOOFSTUK 6
ALGEMENE EN BYKOMENDE BEPALINGS

32. Delegasie. - (1) Die Minister mag –
(a) aan enige amptenaar van die Departement enige mag delegeer wat
aan die Minister toevertrou is deur hierdie Wet, behalwe die mag om
regulasies te maak; en
(b) enige sodanige amptenaar magtig om enige plig te vervul wat deur
hierdie Wet aan die Minister toevertrou is.
(2) Die Minister mag, met die instemming van die Premier van ‘n
provinsie –
(a) aan die Lid van die Uitvoerende Komitee van daardie provinsie wat
verantwoordelik is vir maatskaplike ontwikkeling, enige mag delegeer
wat deur hierdie Wet aan die Minister toevertrou is, behalwe die mag
om regulasies te maak; en
(b) daardie Lid van die Uitvoerende Komitee magtig om enige plig te vervul
wat deur hierdie Wet aan die Minister toevertrou is.
(3) Die Lid van die Uitvoerende Komitee van ‘n provinsie verantwoordelik
vir maatskaplike ontwikkeling mag –
(a) aan enige amptenaar van die betrokke provinsiale administrasie enige
mag delegeer wat aan daardie Lid ingevolge subartikel (2) gedelegeer
is; en
(b) enige sodanige amptenaar magtig om enige plig te vervul wat daardie
Lid by magte is om ingevolge subartikel (2) te vervul.
(4) Die Direkteur-generaal mag –
(a) aan enige amptenaar van die Departement enige magte delegeer wat
ingevolge hierdie Wet aan die Direkteur-generaal toevertrou is;
(b) enige sodanige amptenaar magtig om enige plig te vervul wat deur die
Wet aan die Direkteur-generaal toevertrou is.
(5) Die Direkteur-generaal mag, met die instemming van die betrokke
Direkteur-generaal van ‘n provinsiale administrasie –
(a) aan die Departementshoof van daardie provinsie wat verantwoordelik is
vir maatskaplike ontwikkeling, enige mag delegeer wat aan die
Direkteur–generaal toevertrou is deur hierdie Wet; en
(b) daardie Hoof van die Departement magtig om enige plig te vervul wat
deur hierdie Wet aan die Direkteur-generaal toevertrou is;
(6) ‘n Departementshoof mag –

(a) aan enige ander amptenaar van die betrokke provinsiale administrasie
enige mag delegeer wat aan hom of haar ingevolge subartikel (5)
gedelegeer is; en
(b) sodanige amptenaar magtig om enige plig te vervul wat hy of sy
gemagtig is om ingevolge subartikel (5) te vervul.
(7) Enige persoon aan wie enige mag gedelegeer is of wat gemagtig is om
enige plig ingevolge hierdie artikel te vervul, moet sodanige mag uitoefen of
sodanige plig vervul, onderhewig aan sodanige voorwaardes wat die persoon wat
die delegasie verrig het of die pligte gemagtig het, nodig ag.
(8) Enige delegasie van mag of magtiging aan ‘n persoon onder hierdie
subartikel –
van –
(a) moet skriftelik wees;
(b) verhoed nie die persoon wat die delegasie verleen of die magtiging
gegee het om self daardie mag te gebruik of die plig te vervul nie;
(c) mag te eniger tyd skriftelik teruggetrek word deur daardie persoon.
33. Strawwe. - Enige persoon wat skuldig bevind word aan ‘n oortreding
(a) artikel 12(2), 14(4), 18(8), 19(4), 22(5)(a), (b) of (c) of 28(6)(a) of (b) is
strafbaar met ‘n boete of gevangenisstraf vir ‘n tydperk van hoogstens
een jaar, of beide ‘n boete en sodanige gevangenisstraf; of
(b) artikel 21(8), 26(3), 27(8)(a) of (b), 29(11) of 30(1) is strafbaar met ‘n
boete of gevangenissttraf vir ‘n tydperk van hoogstens vyf jaar, of met
beide ‘n boete en sodanige gevangenisstraf.
34. Regulasies. – (1) Die Minister mag regulasies maak rakende –
(a) enige aangeleentheid wat ingevolge hierdie Wet voorgeskryf mag of
moet word;
(b) die formaat van enige aansoek, magtiging, sertifikaat, toestemming,
kennisgewing, bevel, register, prosesstuk of getuiedagvaarding wat
ingevolge hierdie Wet gemaak, toegestaan, gegee, uitgereik of gehou
is of mag word, en enige ander formaat wat nodig is om hierdie Wet te
administreer;
(c) die prosedure wat gevolg moet word en die voorwaardes wat opgelê
mag word in verband met die registrasie van residensiële fasiliteite, en
die minimum standaarde waaraan sulke residensiële fasiliteite moet
voldoen;

(d) die boeke, rekeninge, en registers wat gehou moet word deur die
bestuurders van residensiële fasiliteite, die wyse waarop sulke boeke,
rekeninge en registers gehou en hanteer moet word, en die opgawes
en verslae wat in verband met sulke fasiliteite gelewer moet word;
(e) die rekords wat gehou moet word deur enige persoon wat teen
vergoeding, hetsy geld of goedere, ‘n ouer of verswakte persoon in
enige ander plek as ‘n residensiële fasiliteit versorg of huisves;
(f) maatreëls wat –
(i) die misbruik van ouer persone voorkom, bekamp en hanteer;
(ii) aangewend word om persone te bevoordeel wat benadeel was
deur onbillike diskriminasie;
(iii) die regte van inwoners in residensiële fasiliteite bevorder;
(iv) die regte van ouer persone wat nie in residensiële fasiliteite is nie
bevorder;
(g) die formaat en omvang van die diensvlakooreenkomste tussen die
inwoners en die inwonerskomitee van ‘n residensiële fasiliteit;
(h) die minimum norme en standaarde vir toelating van persone tot
residensiële fasiliteite;
(i) standaarde van dienste;
(j) die vlakke van gemeenskapsgebaseerde versorgings- en
ondersteuningsdienste;
(k) die byhou van registers ingevolge artikel 31; en
(l) oor die algemeen, enige ander aanvullende of meegaande
administratiewe of prosedurele aangeleentheid wat nodig is om die
behoorlike implementering van hierdie Wet voor te skryf.
(2) Die regulasies mag bepaal dat enige persoon wat enige regulasie
oortree of versuim om daaraan te voldoen, skuldig is aan ‘n oortreding en by
skuldigbevinding ‘n boete of gevangenisstraf van nie langer nie as een jaar of beide
‘n boete en sodanige gevangenisstraf opgelê mag word.
(3) Enige regulasie wat ingevolge subartikel (1) gemaak word wat die
Suid-Afrikaanse Polisiediens raak, moet gemaak word na oorlegpleging met die
Minister van Veiligheid en Sekuriteit.
(4) Enige regulasie wat ingevolge subartikel (1) gemaak is wat handel met
die grootte of waarde van dienste en subsidies en met die kriteria vir keuring van
dienste, moet met die instemming van die Minister van Finansies gemaak word.

(5) Voor die Minister enige regulasie ingevolge hierdie artikel maak, moet
hy of sy eers ‘n konsep van die voorgestelde regulasie in die Staatskoerant
publiseer, saam met ‘n kennisgewing waarin hy of sy belanghebbende persone
uitnooi om skriftelike kommentaar te lewer, binne die tydperk in die kennisgewing
genoem, nie minder as 30 dae vanaf die datum van publikasie van die kennisgewing
nie.
(6) Die Minister moet die konsepregulasies soos beoog in subartikel (5),
saam met die kommentare wat ontvang is, voor finale publikasie aan die Parlement
voorlê.
(7) Die Minister mag, indien omstandighede die onmiddellike publikasie
van ‘n regulasie genoodsaak, daardie regulasie publiseer sonder die konsultasie
soos beoog in subartikel (5).
35. Herroep van Wette, en oorgangsbepalings en uitsonderings. -
(1) Die Wet op Bejaarde Persone, 1967 (Wet Nr 81 van 1967) en die Wysigingswet
op Bejaarde Persone, 1998 (Wet Nr 100 van 1998), word hiermee herroep.
(2) Enige persoon wat ‘n huis vir bejaardes bestuur wat onmiddellik voor
die datum van inwerkingtreding van hierdie Wet ingevolge die Wet op Bejaarde
Persone, 1967 (Wet Nr 81 van 1967) geregistreer was, moet binne 12 maande vanaf
die datum waarop hierdie Wet in werking tree, aansoek doen vir registrasie
ingevolge artikel 18 van hierdie Wet.
(3) ‘n Huis vir Bejaardes soos beoog in subartikel (2), bly ingevolge die
Wet op Bejaarde Persone, 1967 (Wet Nr 81 van 1967) geregistreer totdat die
Minister die aansoek soos beoog in artikel 18 van hierdie Wet, toestaan of afkeur.
(4) Enige bestuurder wat onmiddellik voordat hierdie Wet in werking tree,
‘n subsidie ontvang het ingevolge artikel 2 van die Wet op Bejaarde Persone, 1967
(Wet Nr 81 van 1967), gaan voort om sodanige subsidie te ontvang vir 12 maande
vanaf datum van inwerkingtreding van hierdie Wet.
(5) Enige handeling wat verrig was of geag word dat dit verrig was
ingevolge enige bepaling van ‘n Wet wat deur subartikel (1) herroep word, en wat
ingevolge hierdie Wet gedoen mag of moet word, moet geag word dat dit gedoen
was ingevolge die ooreenstemmende bepaling van hierdie Wet.
36. Kort titel en inwerkingtreding. - Hierdie Wet word die Wet op Ouer
Persone, 2006, genoem, en tree in werking op ‘n datum wat die President deur ‘n
proklamasie in die Staatskoerant bepaal.